EHBO voor biologische bedrijven
|
|
- Mathilda Gerritsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EHBO voor biologische bedrijven Eerste Hulp bij Biologisch Ondernemen: Spoedcursus Biologisch en de markt Alle feiten en cijfers op een rij Belangrijke spelers en adressen Oktober Bionext 1
2 EHBO - inhoudsopgave Het veld: over het biologische werkveld 3 Organogram Bionext: hoe zit Bionext in elkaar 13 Feiten en cijfers over de biologische productie en consumptie 15 Starten met biologisch: wegwijzer voor startende ondernemers 30 Wat is biologisch: beschrijving van de voorwaarden 31 De bio-consument: wie koopt biologische producten 34 Onderzoek: waar kunt u terecht met onderzoeksvragen 37 Export: kansen en mogelijkheden 38 Q&A voor consumenten: om over te nemen 39 Nuttige websites 46 Verantwoording 47 Oktober Bionext 2
3 Het veld (1/10) Bionext Bionext is de ketenorganisatie voor duurzame biologische landbouw en voeding. Bionext is opgericht in 2011 om een bijdrage te leveren aan de toekomstige kwantitatieve en kwalitatieve groei van de biologische sector door belangenbehartiging, ketensamenwerking en communicatieprojecten in samenwerking met het bedrijfsleven. De hele keten is verenigd in Bionext: De boeren en telers in het BioHuis, de handelaren en verwerkers in de VBP, de biologische winkels in de biowinkelvereniging, de consumenten binnen de projecten Adopteer een Kip en Appelboom en natuurlijk de donateurs. Bionext is ook de organisatie achter de open dagen voor de biologische sector en de bladen Smaakmakend (voor consumenten) en Biofood (voor professionals). Bionext is het aanspreekpunt voor elke partij met interesse in biologische landbouw en voeding, van boer tot retailer, en niet in de laatste plaats de overheid. Dit is van belang omdat van alle vormen van duurzame landbouw de biologische als enige internationaal wettelijk is vastgelegd. Bionext, waarvan de naam aanduidt dat de biologische sector een volgende fase in gaat, heeft nadrukkelijk de ambitie om op onderdelen waar biologische regelgeving ontbreekt, zoals energie/co 2, verpakkingen, fair trade en logistiek versneld te werken aan verduurzaming. Oktober Bionext 3
4 Het veld (2/10) Vereniging Biologische Producenten en Handel (VBP) De Vereniging Biologische Producenten en Handel (VBP) overkoepelt 80 % van de omzet in de sector. De VBP biedt haar leden collectieve belangenbehartiging op het gebied van de biologische wetgeving, onderzoek, certificering en controle. Constructieve lobby zorgt voor praktische regelgeving. Met een innovatief residumonitoringsysteem wordt samen gewerkt aan steeds betere kwaliteit. Via netwerkbijeenkomsten kunnen businesspartners leren van elkaar en waardevolle contacten opdoen. Bij calamiteiten zorgt VBP voor gecoördineerde woordvoering en informatievoorziening naar de leden. De VBP is een van de founding fathers van de ketenorganisatie Bionext. Oktober Bionext 4
5 Het veld (3/10) BioHuis Het BioHuis is een vereniging van, voor en door biologische boeren en boerinnen. Het BioHuis krijgt een centrale rol in de belangenbehartiging van de biologische primaire sector. Daarbij horen ook onderwerpen als kennisontwikkeling, ontwikkeling van de markt, regelgeving en beleid. Het BioHuis wil niet alleen aandacht besteden aan productietechnische zaken maar ook aan issues als maatschappelijke waarden, menselijke waarden, milieu en dierwelzijn. Het BioHuis vormt één van de drie pijlers onder Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding. Oktober Bionext 5
6 Het veld (4/10) Biowinkelvereniging De Biowinkelvereniging richt zich op gezamenlijke belangenbehartiging en staat open voor alle formules en zelfstandige winkels in Nederland. Natuurvoedingswinkels, speciaalzaken, reformhuizen, slagers, bakkers, webwinkels en boerderijwinkels kunnen lid worden. Voorwaarde voor deelname is dat ten minste 80% van de voeding biologisch is. De vereniging vormt één van de drie pijlers onder Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding. De Biowinkelvereniging wil (zelfstandig) ondernemerschap in de biologische winkelbranche stimuleren. Daarnaast wordt ingezet op het verhogen van de kwaliteit van het biologische product en toegevoegde waarde van de biologische winkelbranche. Andere speerpunten zijn belangenbehartiging, informatievoorziening en verbinding met de andere schakels van de biologische voedselproductieketen, van boer tot en met consument. Oktober Bionext 6
7 Het veld (5/10) Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Het CBL behartigt de collectieve belangen van de supermarktbranche en food service bedrijven. Bij het CBL zijn 27 bedrijven aangesloten. Het CBL hecht veel waarde aan een goed werkende, concurrerende marktomgeving en beperkt haar taak tot het bewerkstelligen van gunstige randvoorwaarden voor de gehele branche en het verstrekken van informatie. Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) is de koepelorganisatie van bedrijven en brancheorganisaties in de Nederlandse levensmiddelenindustrie (food en non-food). De Federatie behartigt de belangen die de individuele bedrijven overstijgen en bevordert een goede verhouding tussen de Nederlandse levensmiddelenindustrie en de Europese koepelorganisaties en instellingen van de EU. Kerntaken zijn o.a. Bundelen van krachten t.b.v. de totale levensmiddelenindustrie, zodat er een zichtbaar en erkend platform voor de overheid, de politiek, de NGO's, de handelspartners en de media in Nederland is. Behartigen van bedrijfs- en brancheoverschrijdende belangen van de levensmiddelenindustrie. Informeren van de lidbedrijven en brancheorganisaties over ontwikkelingen binnen en buiten de industrie die invloed kunnen hebben op de bedrijfsvoering, de marktpositie en het ondernemersklimaat in de levensmiddelenindustrie. Oktober Bionext 7
8 Het veld (6/10) Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO-Nederland) Het samenwerkingsverband van LTO Noord, ZLTO en LLTB vertegenwoordigt bijna agrarische ondernemers en maakt zich sterk voor hun economische en maatschappelijke positie en behartigt hun belangen op lokaal, regio-naal, nationaal en internationaal gebied. De Nederlandse land- en tuinbouw is rijk geschakeerd met agrarische ondernemers verspreid over uiteenlopende dierlijke en plantaardige sectoren als akkerbouw, melkveehouderij, bollenteelt, glastuinbouw, boomteelt en varkenshouderij. Via LTO Noord, ZLTO en LLTB zijn deze boeren en tuinders vertegenwoordigd in LTO. Oktober Bionext 8
9 Het veld (7/10) Banken Triodos Bank heeft als missie om een van de duurzaamste banken ter wereld te zijn en laat geld laten werken aan positieve maatschappelijke, ecologische en culturele veranderingen. Doelen zijn o.a. bijdragen aan een samenleving waarin de levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat, en het voor individuen, bedrijven en organisaties mogelijk maken hun geld te gebruiken op een manier die mens en milieu ten goede komt en duurzame ontwikkeling bevordert. Dit alles d.m.v. vernieuwende financiële producten en uitstekende klantenservice. De Rabobank Groep is een in Nederland gewortelde internationale financiële dienstverlener op coöperatieve grondslag. De bank is actief op het gebied van bankieren, vermogensbeheer, leasing, verzekeren en vastgoed. In Nederland ligt de nadruk op brede financiële dienstverlening, internationaal richten de bank zich vooral op de food- en agribusiness. Oktober Bionext 9
10 Het veld (8/10) Skal biocontrole Stichting Skal is een onafhankelijke organisatie voor het toezicht op de biologische productie in Nederland. De biologische productie is in Nederland de laatste jaren flink toegenomen. Momenteel (2012) staan ruim biologische boeren en meer dan levensmiddelenfabrikanten onder toezicht van Skal. Skal stelt vast of een bedrijf volgens de voorgeschreven regelgeving produceert en controleert daartoe biologische landbouwbedrijven, fabrikanten, importeurs (van buiten de EU) en handels- en opslagbedrijven. De controle gebeurt in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Voor de biologische productie in de lidstaten van de EU, dus ook in Nederland, bestaat wettelijke (overheids-)regelgeving. Skal heeft hier dus een publiekrechtelijke taak. Oktober Bionext 10
11 Het veld (9/10) Stichting EKO-keurmerk Het EKO-keurmerk maakt de extra inspanningen van biologische bedrijven op het gebied van verduurzaming zichtbaar voor consument en afnemers. Het EKO-keurmerk gaat verder waar het Europese bio-keurmerk ophoudt. Het Europese bio-keurmerk betekent dat een product voldoet aan de eisen de Europese wet- en regelgeving aan biologische landbouw en voedselproductie stelt. De nadruk ligt daarbij op milieuvriendelijk werken en dierenwelzijn. Biologisch werken zoals vastgelegd in de IFOAM-principes (ecologie, gezondheid, eerlijk en zorg), gaat verder dan wat de wetgever als biologisch heeft gedefinieerd. Het gaat over duurzaamheid op veel meer aspecten, zoals energiegebruik, verpakkingen of respectvol zaken doen. Voor veel biologische ondernemers en bedrijven is duurzaam werken de normaalste zaak van de wereld. Het EKO-keurmerk maakt dat zichtbaar via o.a. een website en het keurmerk op verpakkingen en in de andere communicatiemiddelen van de licentiehouders. Er zijn momenteel (2012) 1100 licentiehouders. Oktober Bionext 11
12 Het veld (10/10) Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Het ministerie staat voor een ondernemend Nederland, met een sterke internationale concurrentiepositie en met oog voor duurzaamheid. Een uitstekend ondernemersklimaat wordt nagestreefd door de juiste randvoorwaarden te creëren en ondernemers de ruimte te geven om te vernieuwen en te groeien, door aandacht te hebben voor natuur en leefomgeving en door samenwerking te stimuleren tussen onderzoekers en ondernemers. Dienst Regelingen (DR) is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie dat zo n 160 nationale en Europese regelingen - veelal digitaal - uitvoert. De dienst is ook betrokken bij beleidsadvisering in Den Haag en Brussel. Consumenten De belangrijkste speler in het veld! Twee op de drie consumenten koopt wel eens biologisch. Twintig procent is goed voor tachtig procent van de boodschappen. Alleen al als we de resterende tachtig procent kunnen verleiden meer biologisch te koken, ligt er nog een enorm marktpotentieel op ontginning te wachten! Voor meer informatie zie het hoofdstuk 'Nuttige adressen'.. Oktober Bionext 12
13 Organogram Bionext BioHuis boeren VBP handel Biowinkels Bionext RvT Bionext Directeur Ambassadeursplatform Keten- Innovatie projecten PR Lobby Communicatie Dierlijk Plantaardig Overig B2B projecten Cons. projecten Ondersteunende diensten: directie, office management, financiën, P&O, IT Oktober Bionext 13
14 Bionext ketengroepen Zuivel Varkens Kip Akkerbouw Fruit Kasteelt Dierlijk algemeen, Bijv. antibioticavrij Plantaardig algemeen bijv. bodemvruchtbaarheid Biologisch algemeen, bijv. Ambitie-agenda, calamiteiten, IFOAM EU Lobby & fondsenwerving Wetgeving PR & communicatie Oktober Bionext 14
15 Biologische omzetontwikkeling in NL Omzet in mln Berekening op basis van de bio-/ duurzaamheidsmonitoren van die jaren Oktober Bionext 15
16 Omzet per kanaal Oktober Bionext 16
17 Omzetaandeel keurmerken Oktober Bionext 17
18 Marktaandeel per productgroep Oktober Bionext 18
19 Omzet keurmerken Oktober Bionext 19
20 Biologisch areaal in Nederland Oktober Bionext 20
21 Gecertificeerde bedrijven Oktober Bionext 21
22 AGF Oktober Bionext 22
23 Vlees en vleeswaren Oktober Bionext 23
24 Zuivel Oktober Bionext 24
25 Brood Oktober Bionext 25
26 Eieren Oktober Bionext 26
27 Koffie, thee en cacao Oktober Bionext 27
28 Vis Oktober Bionext 28
29 Overig * *Houdbare producten zoals babyvoeding, bakproducten, broodbeleg, deegwaren, dranken, kruiden, maaltijden, oliën zuren & sauzen, snoep & koek en soepen. Oktober Bionext 29
30 Starten met biologisch? Biologisch ondernemen is leuk en uitdagend: misschien ook iets voor u? Op is voor een groot aantal sectoren informatie te vinden voor bedrijven die willen starten in de biologische sector. Boeren, telers en producenten en verwerkers vinden daar veel praktische informatie. Oktober Bionext 30
31 Wat is biologisch? Biologische landbouw is een landbouwmethode waarbij respect voor de natuur en de natuurlijke kringlopen centraal staan. Het resultaat is voedsel dat 'echt' is. Kenmerken van biologische landbouw zijn: Ruime vruchtwisseling als een noodzakelijke voorwaarde voor een efficiënt gebruik van de hulpbronnen ter plaatse Zeer strenge beperkingen op het gebruik van chemisch-synthetische pesticiden en synthetische meststoffen, antibiotica voor vee, voedingsadditieven, technische hulpstoffen, en andere toevoegingen Een absoluut verbod op het gebruik van genetisch gemodificeerde organismen Gebruik van ter plaatse aanwezige hulpbronnen, zoals organische mest of veevoeder dat op de boerderij is geproduceerd. Keuze voor plantenrassen en diersoorten die bestand zijn tegen ziekten en aangepast zijn aan lokale omstandigheden Vrije uitloop voor het vee en het gebruik van biologisch voer Veehouderij die haar manier van werken afstemt op de natuurlijke behoefte van de verschillende veesoorten Oktober Bionext 31
32 Keurmerken Het Europese keurmerk voor biologische producten is verplicht voor voorverpakte producten uit de EU en betekent dat het product voldoet aan de EU-verordening voor biologische productie, en dat een strenge controle plaatsvindt. Oktober Bionext 32
33 Andere biologische keurmerken Het Demeter-keurmerk is het keurmerk voor de biologischdynamische (BD) landbouw. De BDlandbouw is gebaseerd op de idee dat alles met alles samenhangt: de levende bodem, de planten en hun vitaliteit, het vee dat naar zijn aard wordt gehouden, de natuurlijke omgeving en de mens zelf. Demeter producten zijn vooral te koop in natuurvoedingswinkels, webwinkels en boerenmarkten. Het EKO-keurmerk maakt de extra inspanningen van biologische bedrijven op het gebied van verduurzaming zichtbaar voor consument en afnemers. Het keurmerk geeft aan dat een ondernemer vierkant achter de principes van de biologische landbouw staat en over duurzaamheid in al zijn aspecten transparant wil zijn naar afnemers en consument. Oktober Bionext 33
34 De bio-consument De meeste consumenten die biologisch kopen, zijn afkomstig uit een hogere sociaal-economische en culturele klasse, blijkt uit verschillende studies. Onderzoeksbureau GfK noemt hen de gevestigde kringen. Het zijn 1,9 miljoen huishoudens bestaande uit zelfstandigen en witte boorden, die hoog zijn opgeleid (HBO of universitair) en welgesteld zijn. Als liefhebbers van klassieke cultuur houden ze van kunst, geschiedenis en literatuur. Ze lezen voornamelijk de Volkskrant en NRC Handelsblad. Het zijn vooral vrouwen tussen de leeftijd van die de boodschappen doen. In een onderzoek van Motivaction noemen ze deze groep de kosmopolieten. Daarnaast zijn er de zogenoemde postmaterialisten die een grote voorkeur hebben voor biologische producten. Hoogopgeleiden, die zich kenmerken door een groot milieubewustzijn en redelijk gelijkmatig verdeeld zijn over de verschillende sociaal-economische klassen. De kopers van bio worden vaak ingedeeld in heavy users en light users. Heavy users (veelgebruikers) vormen zo n 17%; zij zijn goed voor 83% van de totale omzet. Heavy users kopen in alle verkoopkanalen, light users vooral in de supermarkt. Het aanbod in de supermarkt heeft bio meer mainstream gemaakt en afgerekend met oude imago s. Daarvan profiteren ook moderne biosupermarkten. Oktober Bionext 34
35 Koopmotieven Koopmotieven van heavy users en light users verschillen. De koopmotieven bij light users zijn veelal egoïstisch van aard: Emotioneel: betere smaak Functioneel: voor de eigen gezondheid. Hierbinnen zijn twee groepen te identificeren: 1) Een groep die biologisch kiest vanwege de gezondheid in het algemeen (geen pesticiden binnenkrijgen, betere voedingswaarde). 2) Een groep heeft een bepaalde aandoening (allergie, huidprobleem, hoofdpijn) en door het eten van biologisch heeft men hier minder last van of althans dat denkt men. Bron: Blauw 2010 Oktober Bionext 35
36 Koopmotieven Er is ook een kleine groep light users die biologische producten kiest vanuit sociaal oogpunt: Emotioneel: voor dierwelzijn, dit geldt met name voor de productgroep vlees, eieren en zuivel. Functioneel: uit milieuovertuiging en duurzaamheid, het niet gebruiken van chemische middelen is beter voor de toekomst. Hoewel men aangeeft dat de primaire reden sociaal is, blijkt dat de onderliggende gedachte uiteindelijk egoïstisch is, namelijk een goed gevoel of het niet hebben van een schuldgevoel. Heavy users hebben meer sociale koopmotieven. Bron: Blauw 2010 Oktober Bionext 36
37 Onderzoek Er zijn diverse onderzoeksinstellingen die onderzoek verrichten voor de biologische sector of voor biologische bedrijven. Wageningen Universiteit en research instituut: Louis Bolk Instituut: In het verleden was het onderzoeksprogramma Bioconnect, waarbij Biologica de vragen vanuit het veld doorvertaalde tbv onderzoeksvragen. Dit programma is in 2011 gestopt. Nieuw gezamenlijk onderzoek kan gedaan worden via de Topsectoren. Bionext coördineert een aantal aanvragen in de biologische sector. Oktober Bionext 37
38 Export Nederland is een belangrijke partij als het gaat om export van biologische producten. De geschatte omzet van biologisch is 800 miljoen euro per jaar. Voor bedrijven die willen exporteren naar het buitenland is het interessant om contact op te nemen met de landbouwraden. Zij kunnen u helpen aan interessante contacten. Bij het ministerie van EL&I kunt u navragen of in het door u gekozen land een landbouwraad actief is. Oktober Lessen 2012 van Biologisch - Bionext 38
39 Tekstsuggesties voor consumentenvragen Op uw website wilt u ongetwijfeld informatie geven over uw biologische producten en biologisch productieproces. Bionext heeft de meest voorkomende vragen en antwoorden in deze presentatie opgenomen. Hieruit kunt u citeren op uw website met als bronvermelding: Bionext. Oktober Bionext 39
40 Q&A voor consumenten (1/6) Is biologisch lekkerder? Topkoks kiezen niet voor niets bij voorkeur voor verse, biologische ingrediënten. Dat is de beste garantie voor smaak en structuur, en dus voor een topgerecht op tafel. Een biologische tomaat smaakt naar tomaat in plaats van water. Biologisch vlees smaakt naar lekker scharrelen. En bio-melk naar een weiland vol klaver en kruiden. Is biologisch hetzelfde als vegetarisch? Nee, er is ook biologisch vlees. Biologisch betekent dat een product is geproduceerd en verwerkt onder gecontroleerde, maximaal dier-, milieu- en natuurvriendelijke omstandigheden. Dat kan bij vrijwel alle voedsel, behalve producten die uit het wild komen zoals zeevis en wild. Daar is controle onmogelijk. Oktober Bionext 40
41 Q&A voor consumenten (2/6) Hoe weet je dat biologisch ook echt biologisch is? De aanduiding biologisch (of bio of eko of organic) is wettelijk beschermd. Dat is anders dan bij bijvoorbeeld scharrel, ambachtelijk of van de boer. Alleen gecontroleerde producten die aan alle eisen voldoen mogen biologisch genoemd worden. Alleen zij mogen het EU biologisch logo voeren op hun producten. Voor de controle is er door de overheid de onafhankelijke organisatie Skal biocontrole aangesteld. Wat maakt biologisch beter voor de dieren? Een biologisch stukje vlees komt van dieren die een goed en natuurlijk leven hebben gehad. Met lekker de ruimte en eersteklas voer. Koeien en kippen kunnen naar buiten en varkens kunnen lekker in de modder rollen, mét staart. Oktober Bionext 41
42 Q&A voor consumenten (3/6) Wat doet een biologische boer anders? De biologische boer denkt en werkt anders. De natuur kan alles bieden wat je als boer nodig hebt. Mits de bodem gezond en vruchtbaar is en de dieren weerstand hebben. Daar ligt dus de nadruk op. De boer kiest voor gewassen en teelten die passen bij de natuurlijke omstandigheden van het bedrijf. Dan hoef je als boer niet te spuiten of met kunstmest te werken. Waar mogelijk helpt hij de natuur een handje en biedt bijvoorbeeld nestgelegenheid en houtwallen voor vogels en andere nuttige dieren. Wat maakt biologisch milieuvriendelijker? De bio-boer gebruikt alleen natuurlijke methoden om de bodem vruchtbaar te houden en ziekten te bestrijden. Grondwater en sloten blijven schoon, en kwetsbare planten en dieren krijgen alle kansen. Er is wetenschappelijk vastgesteld dat de biologische landbouw bovendien de meest klimaatvriendelijke landbouw is die we kennen. Oktober Bionext 42
43 Q&A voor consumenten (4/6) Hoe zit het met geur-, kleur- en smaakstoffen? Biologische producten zijn zo natuurlijk mogelijk. Dat betekent de beste garantie op een pure smaak. Er worden bij de verwerking dus zo min mogelijk hulpstoffen gebruikt. De kaas is zomers wat geler dan 's winters en de aardbeienyoghurt smaakt naar aardbeien dankzij de aardbeien en niets anders. Waarom is biologisch duurder? Als biologische producten duurder zijn, is daar altijd een goede reden voor. Een bio-ei kost meer omdat de kip beter voer krijgt en een heel weiland tot zijn beschikking heeft. En een pak appelsap is duurder omdat de teelt van de appels veel meer aandacht vraagt en de natuur soms ook wel eens een oogst laat mislukken. Maar kruidenierswaren als rijst, spaghetti, olijfolie of diepvriesgroenten bijvoorbeeld zijn niet of nauwelijks duurder dan de A- merken. Oktober Bionext 43
44 Q&A voor consumenten (5/6) Is er genoeg voedsel in de wereld als de hele landbouw biologisch zou zijn? Honger is vooral een verdelingsvraagstuk en veel minder een landbouwprobleem. Maar inmiddels is door wetenschappers vastgesteld dat juist in armere gebieden biologische landbouw beter bestand is tegen extreme omstandigheden of ziekten en plagen, met als resultaat hogere opbrengsten. Dat compenseert de lagere opbrengsten in de geïndustrialiseerde wereld. Oktober Bionext 44
45 Q&A voor consumenten (6/6) Is biologisch gezonder? Biologische landbouw is milieuvriendelijk, dus daar profiteert iedereen van mee, ook als je geen biologische producten eet. Of biologische voeding voor de individuele consument gezonder is, is nog nauwelijks wetenschappelijk onderzocht. Veel mensen vinden het een plezierig idee dat de kans op resten van bestrijdingsmiddelen minimaal is. Biologische producten bevatten zo min mogelijk hulpstoffen en conserveermiddelen. Vee krijgt alleen diergeneesmiddelen als de dieren echt ziek zijn, en dus geen preventief antibiotica door het voer. Sommige soorten fruit en groenten bevatten bewezen meer vitamines of andere goede eigenschappen. Een ander voorbeeld: biologische melk bevat van nature meer meervoudig onverzadigde vetzuren. Oktober Bionext 45
46 Nuttige websites VBP: BioHuis: Biowinkelvereniging: Stichting EKO-keurmerk: Demeter: Skal: Triodosbank: EL&I: Bioconnect: Biovak: Voor alle verdere informatie of vragen ga naar Bionext: Oktober Bionext 46
47 Verantwoording Samenstelling: Bionext, 2012 Bronnen: diverse bronnen, waaronder de websites van de genoemde organisaties en keurmerken, en De marktcijfers zijn afkomstig uit de Monitor Duurzaam Voedsel Oktober Bionext 47
BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext
BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel
Nadere informatieBionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext
Bionext en Biohuis Samenwerken in ketenverband Bavo van den Idsert Directeur Bionext Inhoud - Introductie Bionext en samenwerking Biohuis - Visie BioDuurzaam 2012-2020 - BioDuurzaam en EKO Bionext De hele
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en
Nadere informatieGoedkoper en gewoner
TEKST ELSE MEIJER, FERRY PLOEG PRIJSPEILING BIOLOGISCHE PRODUCTEN Goedkoper en gewoner 26 CONSUMENTENGIDS APRIL 2019 Biologische producten waren lange tijd vooral iets voor (milieu)bewuste consumenten
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Topkeurmerken, biologische keurmerken, EKO en Demeter Buiten de biologische keurmerken zijn er nog heel veel andere keurmerken, maar er is redding met de topkeurmerken. En daardoor kan de consument door
Nadere informatieHoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten
Hoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten Voor dit hoofdstuk zijn de bestedingen gemeten in alle verkoopkanalen: supermarkten, speciaalzaken, out of home, huisverkoop, boerenmarkt en webwinkels.
Nadere informatieBiologische voedingsmiddelen,
Indicator 4 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische
Nadere informatieDiervriendelijke keuzes door consumenten
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Diervriendelijke keuzes door consumenten Monitor Duurzame Dierlijke Producten 2009 Deze brochure is een uitgave van: Rijksoverheid Postbus 00000 2500
Nadere informatieBiologische voedingsmiddelen,
Indicator 19 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische
Nadere informatieBiologisch i in 2030
i Paulien Veerman Secretaris VBP/ Projectleider Biokap Even voorstellen: Bionext organisatie 1 Bionext = ketenorganisatie voor de biologische landbouw en voeding 3 De peilers onder Bionext Even voor rstellen
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 9 1.1 Duurzame of traditionele productie? 9 1.2 Logo s en keurmerken 11 1.3 Kosten van duurzame teelt 16 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 17 1.5 Een
Nadere informatieRapportage EKO 2017 juni 2018
Rapportage EKO 2017 juni 2018 Voorwoord In de afgelopen anderhalf jaar heeft Stichting EKO nieuwe stappen gezet om het EKO keurmerk uit te bouwen tot het meest brede verduurzamingskeurmerk voor alle schakels
Nadere informatieOpinieonderzoek. Inleiding
Opinieonderzoek Inleiding Voor deze rapportage is gebruik gemaakt van twee opinieonderzoeken. Prominent in dit deel is het Onderzoek consumentenzorgen, Residuen bestrijdingsmiddelen van het Voedingscentrum
Nadere informatieDirectie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid
Directie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid 11 juni 2004 I Opinie-onderzoek 1. Inleiding 1 2. Associaties met natuurlijkheid
Nadere informatieBiologische landbouw en voeding barst van de ambities
Bionext Meerjarenambities Biologische landbouw en voeding 2012-2017 Biologische landbouw en voeding barst van de ambities De biologische landbouw- en voedingsketen heeft iets te bieden. Iets wat aansluit
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieDE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 1-METING
DE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 1-METING Marcel Temminghoff en Niek Damen Presentatie door Monique van Holland Mei 2015, project 18016 1 Resultaten 1.1 Relevantie keurmerk en diervriendelijker 1.2
Nadere informatieeel multifunctionele bedrijven verkopen hun
Vers voedsel Als je tussenhandel kunt voorkomen, blijft er meer voor de boer over. Dat is een argument voor korte ketens. Die vormen ook een antwoord op de toenemende vraag naar vers en ambachtelijke
Nadere informatieVelt vzw Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze
Velt vzw Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze Ecologische voeding en landbouw, moestuin, siertuin, milieubelei d,. Thierry Maréchal Milieu, Voeding en Gezondheid Biologische / Ecologische landbouw
Nadere informatieMeer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland
Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland PvdA Noord-Holland Werkplan voor 2019 PvdA Noord-Holland Werkplan biologische landbouwgrond 2019 Manifest voor meer biologische en duurzame landbouw
Nadere informatie( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE
BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten
Nadere informatieHoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten
Hoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten Voor dit hoofdstuk zijn de bestedingen gemeten in alle verkoopkanalen: supermarkten, speciaalzaken inclusief biologische slagerijen en gespecialiseerde
Nadere informatieBIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR FICHES VOOR DE LEERLINGEN FICHE 1 - A WORTELEN Biowortelen van een bioboer die kiest voor natuur en milieu. Bio kiest voor natuur en milieu! De biowortelboer(in)
Nadere informatieAGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL
SAMEN WERKEN AAN EEN DUURZAME VOEDSELKETEN IN 2020 AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL Voorop lopen met duurzaam voedsel Nederland is wereldspeler op het gebied van voedselproductie, innovatie en agrifood-export.
Nadere informatieVerspilling: De houdbaarheidsdatum nabij
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatieBionext Trendrapport Biologisch 2014-2015
Bionext Trendrapport Biologisch 2014-2015 Versnelling omzetgroei vanaf najaar 2014 November 2015 Bionext maakt zich sterk voor méér duurzame biologische voeding en landbouw. Samen met boeren, handelaren,
Nadere informatieBomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Bomen voor Buitenkippen Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Projectinfo Mogelijkheden voor combinaties van pluimvee met diverse vormen van boomteelt
Nadere informatieWERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN
BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die
Nadere informatie6 3. Het belang van biologische landbouw 6 Groeiende vraag 6 Voortrekkersrol
Inhoud 3 1. Over deze brochure 4 2. Eerst wat geschiedenis 4 Vroeger 4 Hogere productie 4 Probleem: mestgebruik 4 Probleem: dierenwelzijn 4 Probleem: bestrijdingsmiddelen 4 Wetten en regels 5 Biologische
Nadere informatieMaatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij
Nederlandse Landbouw en Visserij Inhoud 1 Inleiding 03 2 Samenvatting en conclusies landbouw en visserij 3 Maatschappelijke waardering landbouw 09 4 Associaties agrarische sector 13 5 Waardering en bekendheid
Nadere informatieU geniet van goede en eerlijke producten. U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong
U geniet van goede en eerlijke producten U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong Voor mens en milieu Steeds meer organisaties willen in de bedrijfsvoering een balans vinden tussen planet, people
Nadere informatieDuurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail
Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail 21 november 2013 Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL Het CBL is de belangenbehar7ger en spreekbuis van de 4300
Nadere informatieGezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder?
Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder? Dr. Ir. Lucy van de Vijver Louis Bolk Instituut, Driebergen 25 januari 2012 Gezondheid van ons voedsel Louis Bolk Instituut: - Driebergen - Ghana + Oeganda
Nadere informatieResultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE
Resultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE 2015 September 2016 1 Wat is voedselfraude volgens consumenten? Bij verkoop van voedsel onjuiste informatie vermelden Dat er opzettelijk met ons voedsel gerommeld
Nadere informatieToekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Nadere informatieBavovan den Idsert VBP
EKO: de toekomst van biologisch? Bavovan den Idsert VBP De AH methodepuur&eerlijk Unilever sustainableliving plan Ik kies bewust Beter leven, ook goed Achtergrond Toenemende vraag vanuit maatschappij,
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Bewerkte voeding is ongezond, we worden bewuster Ik roep al een tijdje dat we op een punt van ommekeer staan, de mensen worden bewuster. En zien dat onbewerkte voeding gewoon het gezondst is. Je ziet het
Nadere informatieWERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN AAN TAFEL! OPDRACHT Tafelindeling Trek een etiketje met daarop de naam van een artikel en de prijs. Zoek het juiste
Nadere informatieHet. Spreekbeurt pakket. Initiatief van:
Het Spreekbeurt pakket Antwoorden op vragen over de onderdelen van voeding, biologische voeding, suiker en tot slot voeding van de toekomst. Initiatief van: w Het KidsProef spreekbeurtpakket helpt je op
Nadere informatieManifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem
Manifest Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Benut het 6 de Actieprogramma Nitraatrichtlijn om de positie van organische stof in de Nederlandse meststoffenregelgeving te verbeteren! Wij roepen
Nadere informatieInhoudsopgave. In dit e-book worden verschillende onderwerpen behandeld over biologisch eten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Biologisch eten.
Start Biologisch! Inhoudsopgave In dit e-book worden verschillende onderwerpen behandeld over biologisch eten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Biologisch eten. Wat is biologisch? Is biologisch altijd
Nadere informatieDe biologische veehouderij
oerwafels meergranenbolletjes Biologisch boeren meergranen olijfolie De biologische veehouderij Wij vinden het belangrijk dat onze klanten verantwoorde producten kunnen kopen. Bij de inkoop van onze producten
Nadere informatieDE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 2-METING
DE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 2-METING Marcel Temminghoff Mei 2017, project 474723 1 Onderzoeksdoelstellingen Onderzoeksdoelstellingen Doelstelling van het onderzoek is om een beter inzicht te
Nadere informatieDe voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?
VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham
Nadere informatieKansendossier Biologische producten en landbouw. België
Kansendossier Biologische producten en landbouw België Biologische producten en landbouw in België De vraag naar bioproducten zit in België al enkele jaren in de lift en blijkt bovendien bijzonder crisisbestendig.
Nadere informatieVergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS
Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde
Nadere informatieEen toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK MURK@EFMI.NL
Een toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK MURK@EFMI.NL Even voorstellen. murk@efmi.nl ACADEMISCH ONDERZOEKSINSTITUUT GERICHT IN DE FOOD BRANCHE MANAGEMENTOPLEIDINGEN
Nadere informatieWaardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016
Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen
Nadere informatieVeelgestelde Vragen voor Biogarantie-winkeliers
Veelgestelde Vragen voor Biogarantie-winkeliers Deze leidraad met vraag en antwoord bevat de basiskennis voor biowinkeliers en verkoopspersoneel. Een goede kennis van bio geeft immers vertrouwen aan jouw
Nadere informatieRegionale voedselketens. Koen Nouws Keij 3 juni 2014
Regionale voedselketens Koen Nouws Keij 3 juni 2014 Koen Nouws Keij directeur Food Drink Experience en bestuurder stichting Diverzio Regionale voedselketens Kansen en uitdagingen? Wat is de theorie en
Nadere informatieBetaalbaar bio in 6 stappen
Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen
Nadere informatieDe biobestedingen groeien tegen de algemene voedingstrend in
De biobestedingen groeien tegen de algemene voedingstrend in De biobestedingen groeiden in 2014 verder door terwijl de totale voedingsbestedingen voor het eerst sinds jaren daalden. Ruim negen op de tien
Nadere informatieVragenlijst biologische voeding en superfoods April 2014
Vragenlijst biologische voeding en superfoods April 2014 Biologische voeding 1. Wat is uw houding ten opzichte van biologische voeding? zeer positief positief niet positief/niet negatief negatief zeer
Nadere informatieMULTIFUNCTIONELE LANDBOUW
MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW VEELZIJDIG BOEREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING VOORWOORD De Multifunctionele Landbouw is een groeiende sector. Steeds meer agrarische bedrijven combineren de productie van voedsel
Nadere informatieSamenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen
Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.
Nadere informatieInteractie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015
Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst Ronald Hiel 11 juni 2015 Wat u te wachten staat: Even voorstellen Waar staan we nu: resultaten en uitdagingen Hoe ziet het speelveld
Nadere informatieOns eten en het milieu
SPREEKBEURT OF WERKSTUK Ons eten en het milieu Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over ons eten en het milieu. Het is handig om je spreekbeurt onder te verdelen in stappen. Dit zijn
Nadere informatieDuurzame melk in supermarkten
Onderzoekssamenvatting Stelt u zich voor dat er voortaan alleen nog maar duurzaam geproduceerde melk te verkrijgen is in de supermarkt. Alle niet duurzame soorten worden niet langer verkocht. Hoe zou de
Nadere informatieTrends in directe verkoop Biologisch 2012
Trends in directe verkoop Biologisch 2012 Inleiding De Monitor Duurzaam Voedsel van het ministerie van Economische Zaken over 2012 geeft inzicht in de consumentenbestedingen aan biologische voeding in
Nadere informatieWAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?
SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende
Nadere informatieBiologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010
Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer
Nadere informatieVOOR EEN EERLIJKE TOEKOMST
ALDI RT D KIEST VOOR FAIRT R RADE VOOR EEN EERLIJKE TOEKOMST filterkoffie honing rietsuiker pure chocolade ALDI START T SAMENWERKING MET F EN ER KOMEN NOG MEER FAIRTRADE PRODUCTEN... EEN GOED ALDI KIEST
Nadere informatieNederlanders en duurzaam voedsel: bijlage
Nederlanders en duurzaam voedsel: bijlage De vragenlijst De enquête is digitaal afgenomen. De rode tekst betreft programmeeraanwijzingen. Intro. De vragen gaan over voeding. Het gaat hierbij om producten
Nadere informatieProfessionals in veelogistiek, belangrijke schakel in een duurzame voedselketen
Professionals in veelogistiek, belangrijke schakel in een duurzame voedselketen Vee&Logistiek Nederland is de brancheorganisatie voor ondernemers in de veehandel en het veetransport, ondernemers met veeverzamelcentra
Nadere informatieNieuwsbrief November 2012
Nieuwsbrief November 2012 Klimaatneutraal of klimaatpositief? Het onderzoeksvoorstel over klimaatneutraal is van start gegaan. Het CLM en Louis Bolk zijn blij met de goedkeuring, evenals de 50 boeren die
Nadere informatie1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven:
26-02-2011 ZLTO AGENDA 1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven: Is er voor de supermarkt een belang
Nadere informatieMaatschappelijke issues in de veehouderij. 20 november 2013 Anne-Corine Vlaardingerbroek
Maatschappelijke issues in de veehouderij 20 november 2013 Anne-Corine Vlaardingerbroek Inhoudsopgave Jumbo Maatschappelijke thema s veehouderij Jumbo en duurzaamheid Waarom GlobalGAP? 2 30 november 2013
Nadere informatieServië: wereldspeler in frambozenproductie. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Servië: wereldspeler in frambozenproductie In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Servië: wereldspeler in frambozenproductie Servië is een wereldspeler als het gaat om de productie van frambozen.
Nadere informatieBIOCUISINE NEDERLAND BV SALESMAP
SALESMAP BioCuisine Nederland BV Filosofie Passie voor het maken van een lekker, eerlijk en authentiek product, dat is BioCuisine. Maaltijden en maaltijdcomponenten maken die weer smaken zoals het hoort,
Nadere informatieHoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten
Hoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten Voor dit hoofdstuk zijn de bestedingen gemeten in alle verkoopkanalen: supermarkten, speciaalzaken, out of home, huisverkoop, boerenmarkt en webwinkels.
Nadere informatieSupermarkten, alleen geliefd bij de consument?
Supermarkten, alleen geliefd bij de consument? Agrivaknet Stuurgroep Varkens Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL en de branche De Consument Karakteristieken retail Financiele cijfers keten
Nadere informatieMonitor Duurzaam Voedsel 2014
Monitor Duurzaam Voedsel 2014 Consumentenbestedingen Katja Logatcheva Consumenten kopen steeds vaker duurzaam voedsel. De bestedingen van consumenten aan duurzaam voedsel in Nederland zijn in 2014 ten
Nadere informatie1. kwaliteitssystemen en voedselveiligheid 2. organiseren 3. projecten. 1 Kwaliteitssystemen & voedselveiligheid
nr Tekst 0 Home Thielen Consult is de partner voor bedrijven en organisaties in de voedselketen. Samen met onze klanten bouwen wij aan veilig en eerlijk voedsel. We begeleiden onze klanten en organiseren
Nadere informatieDisruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food
Disruptie in de Voedselketen Rabobank Banking for Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 De noodzaak voor innovatie: Disruption Ahead! 3 Disruptie: wat vind
Nadere informatieDe Guijt. De basiswaarden:
Banquetingmap Merin 2 3 De Guijt Niets zo lekker als je barstensvol energie te voelen. Je voelt je sterk. Hebt zin om uitdagingen aan te gaan. Kom maar op! Voeding speelt een cruciale rol in hoe je je
Nadere informatieUNITING THE ORGANIC WORLD
International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit
Nadere informatieBionext Exporttrend Biologisch 2014. Biologische export nadert 1 miljardgrens. Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken
Bionext Exporttrend Biologisch 2014 Biologische export nadert 1 miljardgrens Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken Bionext maakt zich sterk voor méér duurzame biologische voeding en landbouw.
Nadere informatienatuurlijke oorsprong
PALMOLIE Palmolie is de meest gebruikte plantaardige olie in de wereld en een belangrijke bron van vetten in onze voeding. Palmolie is een ingrediënt in margarines, koekjes en ijs, maar ook in non-food
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieDe supermarkt in de samenleving, de boer in de keten
De supermarkt in de samenleving, de boer in de keten Onderwijsdag PZ 23 november 2010 Marc Jansen Directeur Consumentenzaken en Kwaliteit Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Inhoud CBL en de branche Trends
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek 2014
Klanttevredenheidsonderzoek 2014 Een beknopt overzicht van de resultaten September 2014 Passie voor zorg Bedankt! Geachte relatie, U heeft onlangs deelgenomen aan het Klanttevredenheidsonderzoek van Holland
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 11 1.1 Duurzame of traditionele productie? 11 1.2 Logo s en keurmerken 13 1.3 Kosten van duurzame teelt 18 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 19 1.5
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Monitor Duurzaam Voedsel 2011
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Monitor Duurzaam Voedsel 2011 2 Monitor Duurzaam Voedsel 2011 Inhoud Inleiding 5 Hoofdstuk 1 Duurzame Consumptie 7 De definitie van duurzaam voedsel
Nadere informatieBio. (s)maakt het verschil
Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel
Nadere informatieInternationaal dierenwelzijnsbeleid
Internationaal dierenwelzijnsbeleid Stand: januari 2016 Onze visie Eenvoudig, verantwoordelijk, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar liggen traditionele handelswaarden ten grondslag aan het succes van ALDI
Nadere informatieFunctieprofiel Directeur LTO Nederland
Functieprofiel Directeur LTO Nederland LTO Nederland Directeur Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) is het samenwerkingsverband van LTO Noord, ZLTO en LLTB. Ruim 35.000 (70%) boeren en tuinders
Nadere informatieCluster Agro en Food Regio Zwolle
Cluster Agro en Food Regio Zwolle Dé proeftuin voor duurzame, innovatieve systemen en nieuwe verdienmodellen: een living lab voor Agro en Food Cluster Agro en Food Regio Zwolle Werk en innovatie Sterk
Nadere informatieParadoxaal genoeg hebben juist veel landarbeiders geen toegang tot betaalbaar groenten en fruit
DAAR PLUKKEN DE BOEREN DE VRUCHTEN VAN HET SUCCES VAN GRUPO HUALTACO Groenten en fruit zijn niet alleen gezond voor ons lichaam, maar ook voor de wereldeconomie. De groente- en fruitsector is een van de
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieChange the world shopping
Change the world shopping V.U./E.R.: Erik Devogelaere, Hoogstraat 35 E, 3360 Bierbeek, België - Belgique Op een plezierige manier de wereld veranderen Kies voor eerlijke kwaliteitsproducten Het hoeft
Nadere informatieVerklaring van de symbolen
Verklaring van de symbolen lactosevrij UTZ CERTIFIED gecertificeerde koffieboeren verbouwen hun koffie met zorg en aandacht voor mens en milieu. Inter IKEA Systems B.V. 2009 Producten die geschikt zijn
Nadere informatieVoorsprong met mineralen
Voorsprong met mineralen Samen staan de sectoren sterker Deze bijeenkomst werd mogelijk gemaakt door LTO Gelderland, Overijssel en de Rabobank. Circulaire Economie Nieuwe toverwoord of kansrijke uitdaging
Nadere informatieHoe economie, ecologie en ethisch verantwoord werken hand in hand gaan
Hoe economie, ecologie en ethisch verantwoord werken hand in hand gaan 4 de Vlaamse afval en materialencongres Brugge, 6 april 2011 Xavier Gellynck & Ray Jacobsen Universiteit Gent pag. 1 Overzicht 1.
Nadere informatieZakendoen in het Verenigd Koninkrijk. Informatie over de voedingsmiddelensector
Zakendoen in het Verenigd Koninkrijk Informatie over de voedingsmiddelensector Waarom het Verenigd Koninkrijk? Het Verenigd Koninkrijk (VK) is een grote en hoog ontwikkelde markt, waar veel kansen liggen
Nadere informatieWelke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?
Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet
Nadere informatieGebiedscoöperatie Oregional. Gerard Titulaer Stichting Streekgala
Gerard Titulaer Stichting Streekgala Achtergrond/aanleiding: - Ontwikkelingen in de landbouw, maatschappij, vraag vanuit de markt, ontwikkelingen in de keten - Project Grenzeloos Vermarkten - Gangbare
Nadere informatieAlleen C: Van voedsel met veel calorieën, zoals frites en chocolade, krijg je veel energie.
Project Voeding ABC Week 1ABC: Ons voedsel Info: Waarom eten en drinken we? Je lijf heeft eten en drinken nodig; eet en drink je niet, dan ga je dood. Eetgewoontes verschillen per land. In India eten mensen
Nadere informatie4,9. Werkstuk door een scholier 1958 woorden 9 februari keer beoordeeld. Nederlands
Werkstuk door een scholier 1958 woorden 9 februari 2002 4,9 129 keer beoordeeld Vak Nederlands Biologische voeding Interview met oud-medewerker van een natuurwinkel: -Wat is biologisch voedsel? Het is
Nadere informatieMineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking
Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Aanleiding In Twente is het mestoverschot aanzienlijk. De agrarische bedrijven moeten een bestemming voor het mestoverschot vinden buiten
Nadere informatie