Regionaal Integraal HuisvestingsPlan. onderwijs Westerkwartier

Transcriptie

1 Regionaal Integraal HuisvestingsPlan onderwijs Westerkwartier

2 Inhoudsopgave pagina Hoofdstuk 1 Inleiding en terugblik op RIHP Hoofdstuk 2 Actuele ontwikkelingen (regionaal en landelijk) 4 Hoofdstuk 3 Leerlingenprognose, ruimtebehoefte, capaciteit en leegstand 9 Hoofdstuk 4 Prioriteiten voor nieuwbouw, uitbreiding en renovatie 12 Hoofdstuk 5 Scenario s voor het samenvoegen van scholen 14 Hoofdstuk 6 Huisvestingsgevolgen leerlingenprognoses en scenario s 17 Hoofdstuk 7 Financiële vertaling in meerjarenbegrotingen 17 Hoofdstuk 8 Conclusies en besluitvormingstraject 19 Bijlagen 1. Lijst scholen voor primair en voortgezet onderwijs in het Westerkwartier leerlingenprognoses en bevolkingsgegevens voor de vier gemeenten Tabel vergelijking capaciteit en formele ruimtebehoefte scholen Boekwaarden schoolgebouwen vier gemeenten Westerkwartier Overzichtskaart scholen gemeenten Westerkwartier per 1 januari Hoofdstuk 1 Inleiding en terugblik op RIHP Inleiding Staatsecretaris Dekker wil graag dat schoolbesturen en gemeenten in de regio samen gaan werken om een goede spreiding van scholen te krijgen. Hij wil daartoe in navolging van het RPO VO een Regionaal Plan Onderwijs voor het PO invoeren om leerlingendaling het hoofd te bieden. Dit komt in feite neer op het RIHP zoals dat in het Westerkwartier fungeert. U kunt in de terugblik lezen wat het Regionaal Integraal Huisvestingsplan Onderwijs Westerkwartier (RIHP) en de samenwerking in de stuurgroep heeft opgeleverd. Het RIHP is dan ook een logisch vervolg op het RIHP Er is op hoofdlijnen dezelfde indeling aangehouden als in de eerste uitgave, maar het is als plan volledig geactualiseerd aan de hand van de leerlingenprognoses en de regionale en landelijke ontwikkelingen. Dit alles om in gezamenlijkheid tot de beste keuzes te komen. De inhoud spitst zich vooral toe op de situaties waarover besloten dien te worden, voorzien van algemene én specifieke informatie. Dit zijn de scenario s waar het de komende jaren om draait. Er zijn in het Westerkwartier steeds minder kinderen en er komen nog minder kinderen en dat is bepalend voor de scholen in onze regio. Voor de schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs is dit één van de grootste uitdagingen voor de komende decennia. Terugblik op RIHP Bij de blik naar de toekomst is het ook goed om terug te kijken naar de afgelopen RIHP-periode. In deze periode hebben er in het Westerkwartier zeven scholenfusies plaatsgevonden. In een aantal gevallen is hieruit een samenwerkingsschool ontstaan. Chronologisch: Per : Aduard: fusie van OBS Goeman Borgesius en CBS De Adewerth tot SWS De Adeborg. Visvliet Grijpskerk: fusie van CBS Visvliet/Pieterzijl met CBS De Borgstee in Grijpskerk. Per : Noordwijk Kornhorn: fusie van OBS Het Middelpunt en CBS Maranatha tot SWS De Groene Borg in Kornhorn. Noordhorn: fusie van OBS De Molshoop en CBS Het Kompas tot SWS De Vlieger. Per : Leek: fusie van OBS De Tweemaster en CBS De Tweesprong tot SWS Leek (nu Samenlevingsschool De Stapsteen); een fusie die in het RIHP nog niet was voorzien. Nuis: CJS De Kring is getransformeerd tot Jenaplanschool t Sterrenpad (officieel nog steeds CJS De Kring) en OBS De Coepel is formeel gefuseerd met OBS De Dorpel in De Wilp. Alle leerlingen en het personeel van De Coepel zijn overgegaan naar de buurschool CJS De Kring. Per : Oldehove: fusie van OBS Jan Bierma en CBS De Wingerd tot SWS Oldehove is gerealiseerd. Scholenfusies zijn ingrijpend voor kinderen, ouders en leerkrachten en ook het dorp. De ervaring leert dat een uitgebreide voorbereiding zijn vruchten afwerpt. Ook na de fusie moet er nog veel werk worden verricht om er echt één school van te maken, maar de ervaringen zijn positief. Als gevolg van de fusies kwamen er zes schoolgebouwen leeg, die weer terugvielen aan de gemeenten. Voor bijna alle gebouwen is inmiddels een nieuwe bestemming gevonden. Naast fusies zijn de afgelopen vier jaar ook nieuwe schoolgebouwen gerealiseerd. Zo is per 1 augustus 2015 De Binding in Opende in gebruik genomen. Een nieuw schoolgebouw, 2 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 3

3 waarin OBS het Kompas en CBS De Klister onderdak hebben gevonden. De beide voormalige schoolgebouwen zijn óf gesloopt (het Kompas) óf verkocht (de Klister). In Zuidhorn is per zelfde datum Brede School de Noordster in gebruik genomen. Naast OBS De Borgh en CBS Het Anker is er een praktijk voor kinderfysiotherapie, een drukkerij van De Zijlen en kinderopvang gehuisvest. Er is een inpandige sportzaal. Het voormalige gebouw van OBS De Borgh is inmiddels gesloopt en CBS Het Anker krijgt een andere bestemming. Concluderend mag gesteld worden dat er veel gebeurd is in deze periode. Hiermee is door de schoolbesturen en gemeenten geanticipeerd op de leerlingendaling en nieuwe onderwijskundige inzichten, die met name bij nieuwbouw tot mooie resultaten hebben geleid. Hoofdstuk 2 Actuele ontwikkelingen (regionaal en landelijk) Regionale ontwikkelingen In het Westerkwartier hebben we te maken met de volgende regionale ontwikkelingen. Krimp en ontgroening In het Westerkwartier is sinds 2010 ruim 20% van de basisscholen opgeheven en gesloten. In alle gevallen betrof het scholen met teruglopende leerlingenaantallen, en meestal had dat te maken met een teruggang in het aantal 4 tot 12-jarigen in het dorp en/of de directe omgeving. Het leerlingenaantal is in de periode tot met 11 % gedaald. Ook het voortgezet onderwijs krijgt te maken met krimp en ontgroening. Voor het voortgezet onderwijs staat een dekkend onderwijsaanbod in het Westerkwartier (en Noordenveld) voorop. Demografische ontwikkelingen De toe- of afname van de bevolking wordt, naast ontwikkelingen als ontgroening, vergrijzing en verhuisbewegingen, ook veroorzaakt door een natuurlijke bevolkingsontwikkeling. Dat is het verschil tussen het aantal levend geborenen en het aantal overleden personen. Tot en met 2011 was de natuurlijke bevolkingsgroei in de provincie Groningen nog positief: het aantal geboorten was hoger dan het aantal sterfgevallen. Vanaf 2012 zien we echter dat het aantal sterftegevallen en het aantal geboorten dichter bij elkaar komen te liggen en dat de groei nagenoeg nihil is. Door de jaren heen is dan ook een duidelijk afnemende trend in de natuurlijke groei waarneembaar, waarbij die in krimpgemeenten zelfs negatief is geworden. Het is opvallend dat in de vier gemeenten in het Westerkwartier nog wel sprake is van een natuurlijke groei van enkele procenten. Ook de ontgroening in de gemeenten Grootegast, Marum en Zuidhorn gaat minder snel dan in de rest van de provincie. De gemiddelde gezinsgrootte is (met 2,5 personen) hoger dan in de andere gemeenten. De sterkere vergrijzing komt door het steeds ouder worden van de bevolking en de toename van het aandeel ouderen. Daardoor is er als het ware sprake van een dubbele vergrijzing. Juist het aandeel van de kinderen in de voorschoolse periode (0 t/m 3 jarigen) in de provincie Groningen daalde sterk met 14% in 2014 ten opzichte van Ook de 4 t/m 11 jarigen (basisschool leeftijd) lieten een afname zien (-7%). Waar de gemeente Groningen het aantal nieuwkomers uit andere Nederlandse gemeenten ziet dalen, konden de meeste andere Groninger gemeenten in 2015 juist meer nieuwe mensen verwelkomen dan in het jaar daarvoor. Ook zien we dat het aantal nieuw gevestigden in het Westerkwartier behoorlijk toeneemt (Grootegast en Leek +22%). Toch was het aantal vertrekkende huishoudens bijna overal groter dan het aantal nieuw gevestigde huishoudens. De huishoudens die vertrekken vanuit een gemeente worden gedomineerd door huishoudens die elders een eenpersoonshuishouden gaan vormen. Het zal hier vooral gaan om jongeren die het ouderlijk huis verlaten (en dus in feite een nieuw huishouden starten). [bron: Sociaal Planbureau Groningen] Gemeentelijke herindeling De gemeenten Marum, Leek, Grootegast en Zuidhorn zijn van plan om per 1 januari 2019 te fuseren. Wanneer er na 2017 grote onderwijsinvesteringen nodig zijn zoals nieuwbouw, moeten die op basis van de Wet Arhi (algemene regels herindeling) door de provincie worden goedgekeurd. Nieuwbouwplannen binnen de gemeenten worden op elkaar afgestemd. Fusie schoolbesturen Westerwijs en Penta Primair De schoolbesturen Westerwijs en Penta Primair hebben het voornemen om per januari 2017 te fuseren. De nieuwe stichting wordt verantwoordelijk voor openbare, bijzondere en samenwerkingsscholen. Het marktaandeel van de nieuwe stichting bedraagt ongeveer 85%. Nieuwkomers De gemeenten in het Westerkwartier zijn op dit moment druk bezig om invulling te geven aan het verzoek van het COA om opvangplaatsen voor nieuwkomers te realiseren. In welke vorm is op dit moment nog niet duidelijk. De schoolbesturen Penta Primair, Noorderbasis en Westerwijs hebben al aangegeven dit in gezamenlijkheid te willen organiseren. Ook kan het zijn dat individuele scholen te maken krijgen met de instroom van nieuwkomers, en dan met name statushouders die in de gemeenten gehuisvest worden. Overleg tussen schoolbesturen en gemeenten over onderwijs aan nieuwkomers blijft noodzakelijk, en kan in het ROGO. In het Westerkwartier en Noordenveld is een werkgroep Nieuwkomers actief die zich bezighoudt met de opties voor het vorm geven van het onderwijs aan asielzoekers en statushouders. Op het moment van schrijven (oktober 2016) is in geen van de Westerkwartiergemeenten een asielzoekerscentrum aanwezig. In alle vier gemeenten zijn wel statushouders gevestigd met kinderen in de leerplichtige leeftijd. Die bezoeken de reguliere basisscholen of een ISK-school als het voortgezet onderwijs betreft. De schoolbesturen hebben aangegeven de opvang van asielzoekerskinderen binnen de bestaande scholen te willen realiseren. 4 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 5

4 Gepersonaliseerd leren Het Lauwers College Grijpskerk is zich aan het voorbereiden op een nieuw onderwijsconcept: gepersonaliseerd leren. Bij deze vorm van onderwijs wordt zo veel mogelijk maatwerk geboden aan de leerlingen. Naast klassikale lessen zullen de leerlingen veel meer dan in het traditionele onderwijssysteem zelfstandig aan hun taken werken. Door middel van digitaal lesmateriaal kunnen de leerlingen zelfstandig met het onderwijsprogramma aan de slag. Er zullen veel minder klassikale lessen aangeboden worden dan in het huidige systeem. Bij gepersonaliseerd leren zijn de leerlingen zelfstandig aan het werk, volgen op vrijwillige basis workshops, worden persoonlijk gecoacht en volgen voor een klein deel klassikale lessen. Het huidige gebouw is ingericht voor het lesgeven op een traditionele manier, d.w.z. voor het geven van klassikale lessen. Lesgeven volgens het model van gepersonaliseerd leren vraagt een heel andere inrichting van het gebouw. Het huidige gebouw is daarvoor niet toereikend. Ook op de andere scholen voor voortgezet onderwijs is gepersonaliseerd leren een item. Landelijke ontwikkelingen. Overheveling buitenonderhoud Per 1 januari 2015 is de bekostigingsverantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud van schoolgebouwen in het primair onderwijs overgeheveld van de gemeente naar het schoolbestuur. De gemeenten in het Westerkwartier hebben de verordening voorziening huisvesting onderwijs hierop aangepast. Deze nieuwe verordening is eind 2014 in alle gemeenten vastgesteld. Het gebruik en de bekostiging van lokalen bewegingsonderwijs wordt in een afzonderlijke beleidsregel geregeld. Ontwikkelingen kinderopvang in relatie tot onderwijs In de kamerbrief van 1 juli 2015 heeft minister Asscher de Kamer geïnformeerd over de verdere uitwerking van de harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang zoals aangekondigd in het kabinetsplan Een betere basis voor peuters. In 2015 zijn de kwaliteitseisen voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang al deels gelijkgetrokken. Per 1 januari 2018 zal de financieringssystematiek ook geharmoniseerd worden. Dit betekent dat werkende ouders kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen voor zowel kinderopvang als peuterspeelzaalwerk. Mogelijk komen er al eerder middelen voor peuteropvang naar de gemeenten om de kinderen te bedienen die anders niet naar een peuterspeelzaal gaan. In het voorjaar wordt in opdracht van de ministeries OCW en SZW onderzoek gedaan door onderzoeksbureau Oberon naar de samenwerking tussen basisonderwijs, kinderopvang en peuterspeelzalen. Het onderzoek moet voorzien in een actueel en representatief beeld van de aard en omvang van de samenwerking tussen basisonderwijs, kinderopvang en peuterspeelzalen met als doel de aansluiting tussen voorschoolse voorzieningen en het basisonderwijs te verbeteren. Tendens om te komen tot Integrale Kindcentra Het streven van de VNG- in afstemming met de PO raad, MO groep en Brancheorganisatie Kinderopvang - is om ruimte te scheppen voor het concept van integrale en inclusieve opvang en onderwijs. Een aanpak waarin het kind centraal staat en niet het stelsel of systeem. Op vele plekken in het land is sprake van verdergaande ontwikkelingen in de vorm van integrale kindcentra. Op lokaal niveau proberen maatschappelijke partners het op centraal niveau gescheiden beleidsstelsel van voorschool-, opvang en primair onderwijs meer als één geheel te benaderen. Iedere partij op zich heeft belang bij meer samenhang en bij een gezamenlijke inzet. Het zorgt voor versterking van de eigen kernactiviteiten; alles in het belang van de ontwikkeling van elk kind. De drijfveer voor lokale partijen is dat de integrale kindcentra een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de preventie en het oplossen van maatschappelijke problemen. Problemen die vaak pas zichtbaar worden op latere leeftijd, zoals laaggeletterdheid, schooluitval, werkloosheid, slechte gezondheid en armoede. Wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen Het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen heeft tot doel om meer recht te doen aan de grondwettelijke vrijheid van onderwijs, opdat er scholen kunnen starten die aantoonbaar aansluiten bij de behoefte van ouders en leerlingen en die van goede kwaliteit zijn. Het wetsvoorstel leidt tot ingrijpende gevolgen voor onderwijshuisvesting. Gemeenten moeten voor iedere nieuw gestichte school voor huisvesting zorgen. Omdat het landelijk huisvestingsbudget gelijk blijft, gaat dit ten koste van verbeteringsplannen van het huidige scholenbestand. De VNG vindt de in het wetsvoorstel genoemde meldingsplicht voor nieuwe initiatieven te mager. Ze is van mening dat er een verplichting moet komen tot overleg met gemeenten en besturen van bestaande scholen over hoe het nieuwe initiatief kan aansluiten bij bestaande afspraken over integrale kindcentra en om wensen en behoeften rondom huisvesting af te stemmen. Dit bespoedigt een succesvolle start van de nieuwe school. De gemeente kan dan in de gelegenheid worden gesteld aan de minister een oordeel te geven over het initiatief. Tenminste zou een verslag van het gevoerde lokale of regionale educatieve overleg moeten worden overlegd bij de aanvraag. In het wetsvoorstel om de gevolgen van de leerlingendaling tegen te gaan dient er door schoolbesturen periodiek een regionaal plan te worden opgesteld en geactualiseerd. In het re- 6 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 7

5 gioplan kan worden aangegeven of er ruimte is voor nieuwe scholen en zo ja wat dit voor consequenties heeft. Schoolbesturen dienen het regioplan af te stemmen met de gemeenten. Vooral in regio s waar het aantal leerlingen niet (meer) groeit heeft een nieuwe school stichten altijd consequenties voor andere scholen. Zij zien hun leerlingen verdwijnen. En gemeenten worden met een groot risico opgezadeld van investeren in een gebouw en inrichting als de school toch niet aanslaat. De kosten daarvan kunnen niet verhaald worden. Het is inconsequent om bij het stichten van nieuwe scholen het richtingenbegrip los te laten, en het begrip vervolgens wel te handhaven bij het leerlingenvervoer. Dit zal voor gemeenten tot hogere kosten voor leerlingenvervoer leiden, als scholen van een bepaalde denominatie zeker op het platteland - schaarser worden en dus vaker op grote(re) afstand zullen liggen. Wetsvoorstel samenwerkingsscholen Een samenwerkingsschool ontstaat uit een fusie tussen een openbare en een bijzondere school. Voor de vorming van een samenwerkingsschool is niet alleen de fusietoets aan de orde. Er is aparte regelgeving voor de vorming van een samenwerkingsschool. In dorpen die te klein zijn om op een verantwoorde wijze een openbare en een bijzondere basisschool open te houden, is de samenwerkingsschool de aangewezen vorm om de denominatieve diversiteit van het onderwijsaanbod overeind te houden. Hetzelfde geldt in regionaal opzicht voor het voortgezet onderwijs. De huidige regels voor het basisonderwijs zijn echter zo strak dat zij de vorming van een samenwerkingsschool in situaties met leerlingendaling te sterk belemmeren. Het kabinet wil dit met het Wetsvoorstel samenwerkingsscholen gemakkelijker maken voor de scholen. Het wetsvoorstel komt tegemoet aan het fusievoornemen van Westerwijs en Penta Primair. Deze fusie is op basis van de fusietoets in eerste instantie afgewezen. Duurzaamheid en Green Deal De rijkoverheid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de PO-raad, de VO-raad, het Klimaatverbond en Ruimte-OK hebben een Green Deal Verduurzaming Scholen gesloten. Deze samenwerking geeft een impuls op het gebied van verduurzaming van onderwijsgebouwen, en dan met name energiebesparing en het binnenmilieu. Door de wetswijziging Overheveling buitenonderhoud en aanpassing hebben ook de schoolbesturen in het primair onderwijs meer wettelijke en financiële ruimte om energiezuinige verbeteringen aan te brengen in en aan het schoolgebouw. Zonnepanelen leveren een bijdrage aan schone energie. Schoolbesturen en gemeenten streven naar de realisatie zowel bij bestaande gebouwen, te renoveren scholen als bij nieuwbouw van een gezonde leer- en werkomgeving voor leerlingen en medewerkers in een duurzaam en betaalbaar onderwijsgebouw. Het Nationaal Plan voor het bevorderen van bijna-energie-neutrale gebouwen (BENG) in Nederland beschrijft het Nederlandse beleid om te komen tot bijna-energie-neutrale gebouwen na eind 2018, respectievelijk 2020 voor schoolgebouwen. De bouwsector houdt rekening met een kostenstijging van 30% om een schoolgebouw energieneutraal te kunnen realiseren. In het huidige Bouwbesluit zijn reeds energieprestatienormen opgenomen; in overleg tussen schoolbesturen en gemeenten kunnen er duurzaamheidsmaatregelen aan toegevoegd worden. Het betrekken van leerlingen bij duurzaamheid is ook één van de doelen. Dit kan door deelname aan bijvoorbeeld de Energy Challenge of de activiteiten van de stichting Natuur Duurzaamheid Cultuur Educatie (NDCE) in het Westerkwartier. Nieuw bekostigingsstelsel In het Bestuursakkoord heeft de PO-Raad met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) afgesproken dat ze gaan werken aan een vereenvoudigd bekostigings-model. Samen met het ministerie onderzoekt ze hoe de bekostiging dusdanig kan worden gemoderniseerd dat deze makkelijker, transparanter, stabieler en zo min mogelijk sturend is. Zaken als de kleine-scholen-toeslag e.d. komen dan te vervallen. Voorzichtige berekeningen leren dat de herverdeeleffecten voor de schoolbesturen in onze regio substantieel nadelig zijn, omdat er veel kleine scholen zijn. De ontwikkelingen worden dan ook nauwlettend gevolgd. Renovatie Gemeenten zijn verantwoordelijk voor nieuwbouw, de scholen voor het onderhoud. Renovatie is niet wettelijk geregeld. In de stuurgroep RIHP is ook de conclusie getrokken dat het zeer lastig is om beleidsregels voor renovatie op te stellen, en is afgesproken om het in het RIHP te regelen als er concrete situaties zijn. De staatssecretaris erkent het probleem en wil het nu toch wel op landelijk niveau gaan regelen. Wel ontstaan dan nieuwe grenzen; tussen groot onderhoud en renovatie, en tussen renovatie en nieuwbouw. Dat kan tot discussies leiden wat het een is en wat het ander. Het is belangrijk dat gemeenten en scholen het op lokaal niveau daarover eens zijn. De staatssecretaris ziet graag een serieus voorstel van VNG en PO-Raad gezamenlijk over hoe renovatie geregeld moet worden. De VOraad gaat meedenken in deze discussie. Als partijen er niet uitkomen, komt Dekker zelf met een voorstel, zo heeft hij de tweede kamer toegezegd. Hoofdstuk 3 Leerlingenprognose, ruimtebehoefte, capaciteit en leegstand In opdracht van de vier Westerkwartiergemeenten heeft bureau Planning Verband Groningen bevolkingsgegevens en leerlingenprognoses voor primair en voortgezet onderwijs in een rapport verwerkt. U treft de rapportages leerlingenprognoses per gemeente als bijlagen aan. Leerlingenaantallen in het primair onderwijs De schoolbesturen hebben in hun beleidsdocumenten als kritische ondergrens voor hun basisscholen het aantal van 80 á 85 leerlingen genoemd. Deze grens is evenals bij het vorige RIHP, vergeleken met de leerlingenaantallen van de scholen met als peiljaar Gelet op de leerlingenprognoses komen de volgende scholen in beeld waarover een verdere afweging naar de toekomst gemaakt kan worden. In hoofdstuk 5 Scenario s voor samenvoeging van scholen, geven de schoolbesturen een reactie op hoe ze er mee om willen gaan. Uitgaande van bovenstaande leerlingenaantallen, zijn dit ingrijpende ontwikkelingen voor wat betreft het scholenbestand in de regio Westerkwartier. De leerlingendaling gaat onverminderd door! 8 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 9

6 Huisvestingsgevolgen In de bijgevoegde tabel 2 (per gemeente) is de capaciteit en de formele ruimtebehoefte met elkaar vergeleken. Er is in feite maar één locatie waar de ruimtebehoefte de capaciteit overschrijdt. Dat is in het semipermanente schoolgebouw voor OBS De Hasselbraam en basis van een gewonnen aanbesteding van de concessie voor deelname aan de tijdelijke én permanente brede school in de wijk Oostindie. Leegstand Nederland kent zo n basisscholen met ongeveer schoolgebouwen. In totaal 10 16/17 17/18 18/19 19/20 20/21 21/22 22/23 23/24 24/25 25/26 26/27 Hasselbraam van Panhuys Totaal OBS t Jonkertje Jonkersvaart gem. Marum 29 ll OBS Jan Bierma Oldehove gem. Zuidhorn 30 ll (*) SWS Aquarel sebaldeburen gem. Grootegast 32 ll GBS Onder de Wieken Oldehove gem. Zuidhorn 49 ll CBS De Delta Zevenhuizen gem. Leek 59 ll CBS De Rietstek Kommerzijl gem. Zuidhorn 60 ll OBS De Dorpel De Wilp gem. Marum 64 ll CBS t Fundament lutjegast gem. Grootegast 68 ll SWS De Klimboom Boerakker gem. Marum 70 ll SWS De Gavelander Oostwold gem. Leek 71 ll SWS De Groene Borg Kornhorn gem. Grootegast 72 ll CBS Remmelt Booy Doezum gem. Grootegast 81 ll OBS De Molenberg grootegast gem. Grootegast 82 ll OBS De Triangel grijpskerk gem. Zuidhorn 83 ll CBS De Wingerd Oldehove gem. Zuidhorn 83 ll (*) (*) OBS Jan Bierma en CBS De Wingerd zijn per 1 augustus 2016 gefuseerd als een SWS De bovenstaande basisscholen zijn benoemd op de leerlingenaantallen op basis van de lange termijn prognose. Door externe omstandigheden kunnen leerlingenaantallen, scenario s en opties veranderen. Zo kan de vestiging van een AZC of een sterke instroom van statushouders een plotseling stijging van het leerlingenaantal opleveren. Ook andere landelijke en regionale ontwikkelingen kunnen voor wijzigingen zorgen. Tenslotte is er de invloed van de individuele scholen zélf op de ontwikkelingen. CBS Van Panhuys in Oostindie. De capaciteit van de huidige brede school (plus extra unit) = 1806 m 2 b.v.o. In deze tabel: ruimtebehoefte Hasselbraam, Van Panhuys, en in totaal. Voor de korte termijn is er een formeel capaciteitstekort van = 329 m2 (dit is berekend over de laagste ruimtebehoefte in de komende vier schooljaren 16/17, 17/18, 18/19 en 19/20). Dit komt met name door een sterke groei van CBS Van Panhuys, maar ook OBS De Hasselbraam groeit. Penta Primair is met de gemeente in overleg om de werkelijk benodigde capaciteit te organiseren. Dit komt terug in de hoofdstukken 6 en 7. Voor de korte termijn staat nieuwbouw van een permante brede school Oostindie in de planning. Bij de aanvraag hiervoor dient een 10- jaarlijkse periode van de leerlingenprognoses genomen te worden, waarbij het meest logisch is om uit te gaan van de jaren 17/18 t/m 26/27. Na vaststelling van het RIHP overleggen de schoolbesturen Penta Primair, Westerwijs, de gemeente Leek en de kinderopvangorganisatie SKSG over de voorwaarden voor nieuwbouw van de brede school. Dit gaat dan over het proces, de inhoud en de financiën. SKSG is partner in de nieuwe brede school op miljoen m 2 oppervlakte. 20 procent daarvan staat onder meer door leerlingendaling leeg. Een school krijgt dan minder geld van het Rijk, terwijl de energie- en onderhoudskosten voor het gebouw gelijk blijven. Volgens de PO-Raad biedt regionale samenwerking een oplossing voor dit exploitatieprobleem. In het Westerkwartier is door de scholenfusies veel leegstand teruggedrongen en voorkomen. Als we de formele ruimtebehoefte op vergelijken met de werkelijke capaciteit, is er in het basisonderwijs sprake van een leegstand van 11%. Dat is relatief weinig. De scholen vinden enig surplus aan ruimte overigens wel prettig en benutten die ook. Aan de andere kant zet die gemiddelde 11% leegstand wel druk op de exploitatie van de schoolbesturen. Leerlingenaantallen in het voortgezet onderwijs Het voortgezet onderwijs in de vier gemeenten in het Westerkwartier is in het algemeen goed gehuisvest en heeft met uitzondering van de Lindenborg in Leek geen capaciteitsproblemen (tekort). De leegstand in het VO bedraagt per gemiddeld ongeveer 17%. Bij de scholen voor voortgezet onderwijs heeft 10 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 11

7 de locatie Oldeborg van de rsg De Borgen te maken met een behoorlijke leegstand. De jaarlijkse exploitatiekosten vallen daardoor ca. twee-en-een-halve ton hoger uit dan op basis van het leerlingenaantal mag worden verwacht. De Lindenborg gebruikt momenteel meerdere lokalen in de Oldeborg om de piek op te vangen. Op basis van de leerlingenprognoses is dit medegebruik nog tot ca nodig. De totale leerlingenaantallen zijn niet alleen bepalend voor de omvang van de scholen voor voortgezet onderwijs; ook het marktaandeel van de scholen is van grote invloed hierop. Bij gelijkblijvend marktaandeel voor rsg de Borgen zal het leerlingenaantal langzaam stijgen tot ca in De prognose voor de twee vestigingen in Leek geeft aan dat het aantal leerlingen in 2017 op 1940 komt, en daarna terugloopt naar 1674 in 2023 bij een gelijkblijvend marktaandeel op basis van de afgelopen drie schooljaren. Door een onvoorziene groei van het aantal leerlingen en een nieuw onderwijsconcept bestaat er momenteel een tekort aan ruimte in het Lauwers College. Om die reden maakt het Lauwerscollege nu gebruik van twee lokalen in Kerkplein zes. Onderzoek zal uit moeten wijzen of er sprake is van een structurele- of tijdelijke ruimtebehoefte. Op basis daarvan kunnen het schoolbestuur en de gemeente in gesprek gaan over een passende wijze van huisvesting van de leerlingen van het Lauwers College, locatie Grijpskerk. Hoofdstuk 4 Prioriteiten voor nieuwbouw, uitbreiding en renovatie Gemeente Grootegast In de gemeente Grootegast zijn op dit moment geen knelpunten. Gemeente Leek In de gemeente Leek heeft een permanente brede school in Oostindie de grootste prioriteit. Er is tot de realisatie van die brede school tijdelijke uitbreiding nodig met twee leslokalen en extra nevenruimten. De gemeente Leek, Penta Primair en SKSG zijn in gesprek over de huur van units. De extra ruimten zijn al met ingang van het nieuwe schooljaar 2016/2017 nodig. De gebouwensituatie van rsg de Borgen laat nog steeds een overcapaciteit zien van tussen de en m2 b.v.o. Dit geeft een grote druk om de exploitatiebegroting van rsg de Borgen. Er wordt gezocht naar een oplossing van de overcapaciteit door afscheid te nemen van het gebouw van de Oldeborg. Er is dan wel nieuwbouw nodig tussen de gebouwen de Nijeborg en de Lindenborg. Hierbij zoeken de scholen samenwerking met andere partners zoals de bibliotheek en de gebiedscoöperatie. De Onderwijsgroep Noord wil graag op zo kort mogelijke termijn een dergelijke campusachtige gebouwensituatie creëren voor de Borgen. Daarnaast is voor met name de Lindenborg een kwalitatieve upgrade nodig. De gemeente Leek en rsg de Borgen zijn met elkaar in gesprek over de termijnplanning van een campus. Westerwijs en Penta Primair benoemen de samenlevingsschool De Stapsteen (voorheen De Tweesprong en De Tweemaster) als mogelijke optie voor een toekomstige renovatie. Gemeente Marum In 2014 is de gemeente in gesprek geweest met Penta Primair over verbouwing van het schoolgebouw de Bron in verband met de gewenste bypass in het Centrumplan van Marum. Daarnaast liep er een proces van alle organisaties voor onderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk in de gemeente om te komen tot samenwerking in de realisatie van een Integraal Kindcentrum (IKC). Voortschrijdend inzicht over de kosten van de verbouwing van de Bron en de ontstane visie op onderwijs in combinatie met kinderopvang, zijn redenen geweest om extra tijd te nemen en een haalbaarheidsonderzoek te laten uitvoeren. Doelstelling hierbij was om de financiële en ruimtelijke haalbaarheid van een aantal scenario s, waaronder het realiseren van een IKC, te onderzoeken en in hoofdlijnen uit te werken. Met de realisatie van een IKC zou in één klap een aantal problemen worden opgelost waaronder de forse leegstand in met name de Springplank en het oplossen van de huidige verkeersonveilige situatie in de nabijheid van het gebouw van de Bron. Er is zwaar ingezet op het verkrijgen van alternatieve financiering vanuit de Provincie waarbij de realisatie van een IKC een belangrijk onderdeel is van een actieplan om een aantal problemen op te lossen en daarmee de leefbaarheid te vergroten. Hiertoe is een subsidieaanvraag ingediend bij de Provincie. Naar verwachting zal besluitvorming plaatsvinden in het najaar van Afhankelijk van de uitkomst hiervan zal verder verloop en richting van dit project bepaald worden. Het gebouw van OBS De Dorpel in De Wilp verkeert in slechte staat. Gemeente Zuidhorn SWS De Adeborg te Aduard zit krap in de vier- kante meters en er is sprake van een lichte groei, maar het aantal vierkante meters is nog voldoende om de leerlingen te huisvesten. In de brede school De Noordster kunnen OBS De Borgh en CBS Het Anker lokalen uitwisselen in het geval de ruimtebehoeften per school gaan wijzigen. Op CBS De Windroos is een wachtlijst, maar er is afgesproken om niet uit te breiden in verband met het niet beschikbaar zijn van ruimte rond de schoollocatie. OBS Jan Bierma en CBS de Wingerd in Oldehove zijn per gefuseerd en gehuisvest in het gebouw van voormalige de Wingerd. Bij het gebouw is voor vier jaar extra huisvesting geplaatst. Dit is gerealiseerd door de gemeente Zuidhorn en Penta Primair. In Grijpskerk vindt onderzoek plaats naar de mogelijke vestiging van een multifunctioneel centrum. In dit onderzoek wordt OBS De Triangel ook meegenomen. 12 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 13

8 Hoofdstuk 5 Scenario s voor het samenvoegen van scholen in het Westerkwartier Basisonderwijs Ter voorbereiding op het RIHP is naar de scholen gekeken die (peiljaar 2020) onder de grens van 80 leerlingen vallen. Dit is een richtinggevend uitgangspunt voor het opstellen van scenario s voor samenvoeging. De scholen die tot 5 leerlingen boven deze grens zitten zijn in onderstaand overzicht ook opgenomen. Niet bedoeld als direct samen te voegen scholen, maar wel om bewust te zijn van de kwetsbaarheid bij onvoorziene omstandigheden. De ouders wonen vaak in een ruimere omgeving dan de locatie van de school zoals genoemd. Scenario s als oplossing voor het omgaan met teruglopende leerlingenaantallen 1. OBS t Jonkertje te Jonkersvaart OBS t Jonkertje bestaat per 1 augustus 2016 nog steeds als een zelfstandige school. Er vinden op dit moment geen fusiebesprekingen plaats. Ouders en dorp steken veel energie in het handhaven van de school in het dorp. Het leerlingenaantal op t Jonkertje zakt gestaag naar 29 leerlingen in Dit zal voor de komende RIHP -periode onderwerp van gesprek zijn. Er zijn nu nog drie groepen, het inspectierapport is voldoende en de extra groep is door Westerwijs te bekostigen. t Jonkertje ligt op 2,5 kilometer van Zevenhuizen, op 3,5 km van Nuis en op 4 km van De Wilp (Marum is verder weg). 2. CBS De Wegwijzer en OBS De Dorpel te De Wilp Per 1 augustus 2015 functioneren beide scholen nog zelfstandig. CBS De Wegwijzer groeit. De school telde op 1 oktober leerlingen. In 2020 worden hier 101 leerlingen verwacht. Voor OBS De Dorpel verwacht men een stabiel aantal van 64 leerlingen. Huisvestingsredenen kunnen een aanleiding zijn om in de RIHP-periode de mogelijkheden voor een fusie te verkennen, waarbij het draagvlak in het dorp meeweegt. Uit het onderzoek zal ook moeten blijken welk gebouw voor een eventuele fusieschool het meest geschikt is. 3. SWS De Klimboom te Boerakker SWS De Klimboom telde op 1 oktober leerlingen. Volgens de prognose bezoeken in leerlingen de school. De school is enkele jaren geleden ontstaan uit een fusie van de beide scholen in Boerakker. Door de schaalgrootte is de school kwetsbaar. Enkele verhuizingen hebben meteen een grote impact. Daarbij is het de laatste school in het dorp. Een fusie in de komende RIHP-periode is sterk afhankelijk van het perspectief in de praktijk. Blijft dat sterk dalend, dan is een fusie meer voor de hand liggend. Is de trend juist andersom, dan kan de school zelfstandig blijven. De school ligt relatief ver van andere basisscholen af. Namelijk op 4,5 km van Nuis, op 5,5 km van Leek, op 5 km van Sebaldeburen, op 5 km van Oldekerk/ Niekerk en op 6 km van Grootegast. Bij een scholenfusie is de verwachting dat de kinderen naar diverse andere scholen in deze dorpen gaan, afhankelijk van de plaats waar men woont. In relatie tot de uitgangspunten in verband met kwetsbaarheid en schoolgrootte en de bijzondere ligging van de school ligt maatwerk in Boerakker voor de hand, waardoor de school beneden de gewenste schoolgrootte niet meteen hoeft te fuseren. 4. SWS De Aquarel te Sebaldeburen Per 1 augustus 2015 opereert deze school nog steeds zelfstandig en is geïntegreerd in het dorpshuis. Ouders zijn actief bij de school betrokken. Het leerlingenaantal loopt gestaag terug naar 32 in Het ligt voor de hand om in de komende periode na te denken over een fusie met een andere school. De school ligt op 2,1 km van CBS Rehoboth in Oldekerk, op 3,4 km van OBS De Opstap in Niekerk en op 3,3 km van OBS De Molenberg in Grootegast (met een fietspad langs de weg). 5. CBS De Rietstek te Kommerzijl Deze school had op 1 oktober leerlingen. De prognose geeft aan 60 leerlingen in 2020 en daarna een dalende tendens. De situatie is vergelijkbaar met Boerakker. De school is kwetsbaar, maar tevens de laatste school in het dorp en relatief ver van de andere scholen gelegen. Ontwikkelingen in de praktijk zullen aangeven of de school door maatwerk in stand kan blijven. Dichtstbijzijnde fusiepartner is CBS De Borgstee in Grijpskerk, op een afstand van 5 kilometer. Ook hier is de ligging zodanig ver van andere scholen, dat daling onder de grens van 80 leerlingen niet meteen tot fusie van de school hoeft te leiden. 6. OBS Het Veenpluis en CPO De Delta in Zevenhuizen CPO De Delta verwacht in leerlingen en Het Veenpluis 121. De jaren daarna stabiliseren de aantallen zich op dit niveau. Het gebouw van de Delta kent nu al een forse overcapaciteit die nu gebruikt wordt voor de bibliotheek en kinderopvang. Het ligt voor de hand om de komende periode te gebruiken om de mogelijkheden te onderzoeken om tot een samenwerkingsschool te komen. Hiervoor lijkt het draagvlak binnen het dorp te groeien. 7. CBS Remmelt Booy in Doezum De Remmelt Booy heeft een prognose van 81 leerlingen in 2020, die daarna afneemt. Er kan de komende jaren nog steeds in vier groepen gewerkt worden, maar de school is kwetsbaar bij verhuizingen. Het is de laatste school in het dorp. De scholen in Grootegast liggen relatief dichtbij, namelijk op 1,5 km van OBS De Molenberg en op 2,5 km van CBS Jan Kuipers te Grootegast. De afstand tot CBS Het Fundament in Lutjegast is 4,5 km. 14 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 15

9 8. CBS Het Fundament in Lutjegast CBS Het Fundament heeft volgens de prognose 68 leerlingen in Ook deze school heeft met een forse daling te maken, maar is tevens de laatste school in het dorp. De afstanden tot de omringende scholen in Grootegast is 3,5 km. CBS Remmelt Booy ligt op 4,5 km afstand. Het is van belang wat er met het aantal leerlingen gebeurt in de komende RIHP-periode, om op basis daarvan te besluiten wat het perspectief is van deze school. 9. OBS Molenberg in Grootegast De Molenberg heeft een prognose van 82 in 2020, die daarna rond dat aantal stabiliseert. De school voldoet hiermee aan de uitgangspunten. 10. OBS De Triangel in Grijpskerk De Triangel telt in 2020 volgens de prognose 83 leerlingen. Dit aantal zal daarna nog wat dalen, maar het ligt echter niet voor de hand om hier tijdens de RIHP- periode actie te ondernemen. 11. SWS De Gavelander in Oostwold De leerlingenaantallen lopen gestaag terug tot 71 leerlingen. De school heeft overcapaciteit en een hoge boekwaarde. Deze samenwerkingsschool is nog de enige school in het dorp en heeft een groot verzorgingsgebied qua leerlingen. De dichtsbijzijnde basisscholen bevinden zich in Hoogkerk. We stellen voor om tijdens de looptijd van dit RIHP geen actie te ondernemen. 12. SWS De Groene Borg in Kornhorn Deze school is in 2014 ontstaan uit een fusie met de school in Noordwijk. Volgens de prognose telt de school in leerlingen. Het gebouw is aangepast en de school kent een regiofunctie. Het ligt niet voor de hand om tij- dens de looptijd van dit RIHP hier actie op te ondernemen. 13. GBS Onder de Wieken in Oldehove Deze school verwacht in leerlingen. Het schoolbestuur NoorderBasis is optimistisch over het leerlingenaantal en heeft geen intenties om voor wat betreft de school in Oldehove stappen te zetten richting een samenvoeging. Voortgezet onderwijs De scholen voor voortgezet onderwijs in de gemeenten Grootegast, Marum en Zuidhorn kennen op zich geen huisvestingsproblemen. In Leek heeft m.n. De Oldeborg last van overcapaciteit. De nevenvestigingen in het Westerkwartier zijn klein van omvang, maar door de samenwerking met en tussen de hoofdvestigingen kunnen ook VMBO-afdelingen een goed onderwijsaanbod doen. De rsg de Borgen heeft een groeiend marktaandeel in de regio ten westen van de stad Groningen. Dit compenseert de huidige demografische ontwikkelingen. 14. Lindenborg en Nijeborg De directies van de Lindenborg en de Nijeborg zijn met de gemeente Leek in gesprek over het realiseren van een onderwijscampus die deze beide gebouwen naar de toekomst verbindt. De Lindenborg is gebouwd in 1985 en de Nijeborg is van 1996, dus respectievelijk 31 en 20 jaar oud. Het gebouw van de Oldeborg stamt uit 1981 en is in 2021 financieel afgeschreven. De rsg de Borgen komt met een plan voor een onderwijscampus, waarbij de Oldeborg overbodig wordt. De leegstand in de Oldeborg zorgt voor ongedekte exploitatiekosten. Hoofdstuk 6 Huisvestingsgevolgen leerlingenprognoses en scenario s Brede school Oostindie Het huidige gebouw is semi-permanent van aard en stamt uit 2001, met een verplaatsing naar Oostindie in 2006 en van slechte kwaliteit (het is ook niet rendabel om er in te investeren). Als onderbouwing van de slechte kwaliteit van het gebouw liggen er Meerjarenonderhoudsplannen en een GGD-onderzoek over het binnenklimaat. Het is de wens van de beide schoolbesturen, SKSG en de gemeente de permanente brede school Oostindie zo spoedig mogelijk te realiseren. De gemeente Leek schrijft daartoe versneld af, zodat er in 2019/2020 geen boekwaarde meer op het oude gebouw rust. In dit scenario wordt rekening gehouden met een totale voorbereidings- en bouwtijd van drie jaar met realisatie voor het schooljaar Dit betekent dat de eerste middelen in de begroting voor 2017 vermeld staan. Scholenfusie De schoolbesturen hanteren als uitgangspunt bij scholenfusies dat na de fusiedatum de nieuwe fusieschool in één schoolgebouw terecht moet kunnen. Als daar onvoldoende capaciteit is, gaan ze er van uit dat er al dan niet tijdelijk bijgebouwd wordt. Dit is voor de schoolbesturen een voorwaarde voor het doorgaan van de fusie. Eén gebouw heeft voordelen voor de exploitatie, en is ook beter te verkopen naar ouders. De term herstructurering in de Verordening biedt hier ruimte voor. De gemeentelijke huisvestingsverordening gaat uit van een beleid van medegebruik, zeker bij een korte uitbreidingsbehoefte. In overleg wordt gezocht naar oplossingen die recht doen aan de fusiegedachte en de gemeentelijke en schoolbestuurlijke financiën. Door de regeling voor behoud van het personeel bij een scholenfusie, kunnen de scholen de eerste jaren vaak meer personeel inzetten dan zij op basis van de huisvestingsberekeningen nodig zouden hebben. Een punt van aandacht is dat er als na een scholenfusie geen substantieel deel van de leerlingen over gaat naar de fusieschool, er geen recht meer bestaat op de fusiemiddelen. De oorspronkelijke regeling was bedoeld om het door de fusie veroorzaakte boventallige personeel geleidelijk af te kunnen bouwen. Hoofdstuk 7 Financiële vertaling in meerjarenbegrotingen In de stuurgroep RIHP wordt Op Overeenstemming Gericht Overleg gevoerd over het RIHP De financiële vertaling daarvan komt in de meerjarenbegrotingen terecht. De schoolbesturen kunnen op basis van het 16 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 17

10 ding logisch. Desondanks is het verstandig om een deel flexibel te bouwen om de pieken op te vangen. Er is voor het jaar 2020 een voorbereidingskrediet opgenomen van ,- zodat er in het jaar 2021 een uitbreiding en verbinding gemaakt kan worden tussen Lindenborg en Nijeborg. Er wordt dan van uitgegaan dat er vanaf 2022 geen gebruik gemaakt meer hoeft te worden van de Oldeborg. De Onderwijsgroep Noord is inmiddels begonnen met investeringen in Lindenborg en Nijeborg om de luchtkwaliteit te verbeteren, en komt met een totaalplan. De rsg de Borgen zoekt naar mogelijkheden om de realisatie van een campus naar voren te halen. Bij de ontwikkeling van een Campus tussen de Lindensteinlaan en Waezenburglaan worden ook andere maatschappelijk partners betrokken. De openbare bibliotheek ligt op het terrein. de basisscholen én vermindert de kwetsbaarheid. Fusie van scholen blijft in de toekomst noodzakelijk als oplossing voor teruglopende leerlingenaantallen. Door informele en later formele samenwerkingsscholen te arrangeren, zorgen de schoolbesturen voor onderwijs van voldoende kwaliteit in dorpen van enige omvang. Er is landelijke wetgeving in ontwikkeling om samenwerkingsscholen te stimuleren. Er zullen meer integrale kindcentra komen, gevestigd in brede scholen en/of in mfa s. vastgestelde RIHP huisvestingsaanvragen indienen bij de gemeenten. De gemeenten beoordelen de aanvragen en nemen te honoreren aanvragen jaarlijks op in het Programma voorzieningen huisvesting onderwijs; eventuele afwijzingen komen in het overzicht te staan. De gemeenteraden beslissen in de begrotingsvergaderingen in oktober/november over de beschikbaar te stellen budgetten voor uitvoering van de plannen. Brede school Oostindie Nieuwbouw van een permanente brede school in Oostindie levert de volgende kosten op. Op basis van de leerlingenaantallen op voor 2018/2019 en verder, komt de schoolpopulatie uit op 345 leerlingen. De ruimtebehoefte wordt dan (5,03 x 345) = m 2 b.v.o. (voor een periode van 10 jaar). De globale kosten komen dan op (2 x ) + ( ) x 1.120,- = ,-. Er zijn ook middelen nodig voor de infrastructuur rond de brede school en daarmee komen de totale kosten op ca. 3 miljoen euro voor de school en 1 miljoen euro voor de gymzaal. Dit nog los van de vraag of de schoolbesturen zelf nog extra willen investeren in duurzaamheidsmaatregelen die ze via de exploitatie op redelijke termijn weer terug kunnen verdienen. SKSG beslist zelf over de investeringen die zij in de nieuwe brede school voor kinderopvang (en BSO) willen plegen. Om de planvorming in gang te zetten heeft de gemeente Leek in de kadernota en de begroting een voorbereidingskrediet van , opgenomen voor De deelnemende partijen streven naar oplevering van een nieuw gebouw met pleinen en infrastructuur in april Campus rsg de Borgen Op basis van de leerlingenprognoses van het RIHP ontstaat er in de jaren na 2020 bij rsg de Borgen een stabielere situatie in de leerlingenaantallen en is permanente uitbrei- De gemeente Marum onderzoekt de mogelijk- heden voor gecombineerde bouwplannen van OBS De Springplank en CBS De Bron in Marum. Hoofdstuk 8 Conclusies en besluitvormingstraject Conclusies Het RIHP heeft schoolbesturen en gemeenten een goede basis gegeven voor het omgaan met teruglopende leerlingenaantallen en de nieuwbouw van scholen. De leerlingenaantallen in het basisonderwijs blijven om demografische redenen terug lopen; ook het voortgezet onderwijs krijgt daar binnen afzienbare tijd mee te maken. Een organisatiemodel met minimaal vier groepen bevordert de onderwijskwaliteit op 18 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 19

11 Bijlage 1 Lijst scholen voor primair en voortgezet onderwijs in het Westerkwartier Bijlage 2 Leerlingenprognoses en bevolkingsgegevens voor de vier gemeenten BRIN naam school adres plaats kaart Penta Primair 03LR cbs Remmelt Booy Terpstraat PV Doezum G 4 05OR cbs Jan Kuipers Noorderdwarslaan CB Grootegast G 2 05QF sws De Groene Borg Provincialeweg PB Kornhorn G 9 05UR cbs De Wegwijzer Oosterweg RM De Wilp M 4 06PQ sws De Klimboom Hoofdweg RA Boerakker M 7 06QT cbs De Bron Molenstraat 30A 9363 BC Marum M 1 06QV cbs Rehoboth Ykesloot TS Oldekerk G 11 07EM cbs 't Fundament Zeehaanstraat AT Lutjegast G 8 07IM sws De Adeborg Kleiweg PZ Aduard Z 1 07YQ cbs De Borgstee De Singel ES Grijpskerk Z 10 08AF sws 'Oldehove De Wengeweer PR Oldehove Z 7 08AI cbs De Rietstek W.v.Ewsumstraat PM Kommerzijl Z 12 08BV cpo De Delta M.A.D. Bakkerstraat 9354 BR Zevenhuizen L 9 08SV cds De Klister Verbindingsweg TE Opende G 5 11FK sls De Stapsteen Oldenoert KN Leek L 6 11RI cbs Van Panhuys De Knip 1c 9351 XZ Leek L 8 11FX cbs Het Anker Rijksstraatweg AM Zuidhorn Z 2 12BY cbs De Regenboog t Oelbred ED Tolbert L 3 12GQ sws De Vlieger Hamsterpad PZ Noordhorn Z 6 12PJ cbs De Windroos Evertsenstraat GK Zuidhorn Z 3 Westerwijs 03FT obs De Borgh Rijksstraatweg AM Zuidhorn Z 4 06BP obs De Molenberg Bovenweg 56-A 9861 GJ Grootegast G 3 08GZ obs Het Kompas Verbindingsweg TE Opende G 6 09HB sws De Aquarel Kerkweg TH Sebaldeburen G 7 12MA obs De Hasselbraam De Knip 1B 9351 XZ Leek L 7 12VA obs De Nijenoert Nijenoertweg 38B 9351 HT Leek L 5 13QL obs De Beelen De Beelen CZ Tolbert L 2 13XX sws De Gavelander De Boomgaard RC Oostwold L 1 14BG obs Het Veenpluis G. Veenbrandstraat XH Zevenhuizen L 10 18DV obs Jan Bierma Schoolstraat PG Oldehove Z 8 18FY obs De Opstap De Ommegang 11a 9822 AZ Niekerk G 10 18QH obs 't Jonkertje Jonkersvaart 49a 9366 TA Jonkersvaart M 5 18RI obs De Springplank Malijksepad AT Marum M 2 18UF obs De Dorpel Schoolstraat PZ De Wilp M 3 19KD obs De Triangel Kievitsweg 2a 9843 HA Grijpskerk Z 11 Noorderbasis 04DE gbs Johannes Bogerman Wilgenstraat EE Grootegast G 1 09JJ gbs De Brug Boslaan HG Zuidhorn Z 5 14ZB gbs De Springplank Oldenoert KV Leek L 4 22LV gbs Onder de Wieken De Omloop PW Oldehove Z 9 Stichting Jenaplanschool 't Sterrenpad 04OE JS 't Sterrenpad Nieuweweg PB Nuis M 8 voortgezet onderwijs 00DI02 De Lindenborg Waezenburglaan HC Leek L 12 00DI00 De Nijeborg Waezenburglaan 51-51a 9351 HC Leek L 11 00DI03 De Woldborg Kersenlaan CR Grootegast G 12 AOC Terra college Molenstraat PG Oldekerk blauw 00ZV05 Lauwerscollege Reitsema Burchtstraat ZG Grijpskerk Z 14 02UV02 Gomaruscollege Brilweg 21a 9801 GC Zuidhorn Z 13 Tabel 1 Overzicht leerlingen per school: t/m 2019/2020 o.b.v. de korte termijn berekening, vanaf 2020/2021 o.b.v. de lange termijn berekening Gemeente Grootegast PVGpro Telling per 1 oktober Schooljaar Grootegast Johannes Bogerman 04DE CBS Jan Kuipers 05OR OBS de Molenberg 06BP Lutjegast CBS t Fundament 07EM Doezum CBS Remmelt Booy 03LR Kornhorn SWS de Groene Borg 05QF Opende CDS Klister 08SV OBS hetkompas 08GZ Sebaldeburen SWS de Aquarel 09HB NiekerkOldekerkEnumatilFaan OBS de Opstap 18FY CBS Rehoboth 06QV Totaal aantal leerlingen Voortgezet Onderwijs: tm 2022/2023 o.b.v. korte termijn berekening, daarna o.b.v. lange termijn berekening Aantal leerlingen Telling per 1 oktober Schooljaar Aantal leerlingen RSG de Woldborg 00DI Planning Verband Groningen BV 20 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 21

12 Bijlage 2 Leerlingenprognoses en bevolkingsgegevens voor de vier gemeenten Bijlage 2 Leerlingenprognoses en bevolkingsgegevens voor de vier gemeenten Tabel 1 Overzicht leerlingen per school: /m 2019/2020 korte termijn prognose, vanaf 2020/2021 lange termijn prognose Overzicht leerlingen per school PVGpro Telling per 1 oktober Schooljaar Basisscholen Enumatil-Lettelbert Midwolde-Oostwold SWS de Gavelander 13XX Tolbert-Leek-Oostindië OBS de Beelen 13QL CBS de Regenboog 12BY GBS de Springplank 14ZB Leek inclusief Oostindië OBS Nijenoert 12VA SWS Leek 11FK* OBS de Tweemaster 13BA Oostindië OBS de Hasselbraam 12MY CBS Van Panhuys 11RI Zevenhuizen CPO de Delta 08BV OBS het Veenpluis 14BG Totaal aantal leerlingen * SWS Leek heet in 2014 en 2015 nog de Tweesprong en fuseert per met de Tweemaster tot SWS Leek. De leerlingen van de Tweemaster verdelen zich vnkl over SWS Leek, de van Panhuysschool OBS Nijenoert en Beelen. Voortgezet Onderwijs Aantal leerlingen Telling per 1 oktober Schooljaar De Nijeborg 00DI De Lindenborg 00DI De Nijeborg en de Lindenborg: t/m 2022 korte termijn berekening, daarna lange termijn berekening Planning Verband Groningen BV Tabel 1 Overzicht leerlingen per school: t/m 2019/2020 o.b.v. de korte termijn berekening, vanaf 2020/2021 o.b.v. de lange termijn berekening Gemeente Marum PVGpro Telling per 1 oktober Schooljaar Marum eo CBS de Bron OBS de Springplank Het Middelpunt 32 De Wilp-Jonkersvaart OBS de Dorpel CBS de Wegwijzer OBS t Jonkertje Nuis-Niebert CJS de Kring Boerakker SWS de Klimboom Totaal aantal leerlingen Planning Verband Groningen BV 22 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 23

13 Bijlage 2 Leerlingenprognoses en bevolkingsgegevens voor de vier gemeenten Bijlage 3 Tabel vergelijking capaciteit en formele ruimtebehoefte scholen Tabel 1 Overzicht leerlingen per school: t/m 2019/2020 korte termijn berekening, vanaf 2020/2021 lange termijn berekening Overzicht leerlingen per school PVGpro Telling 1 oktober Schooljaar Aduard-Den Ham-Den Horn SWS de Adeborg 07IM Zuidhorn-Briltil CBS het Anker 11XF CS de Windroos 12PJ OBS de Borgh 03FT Zuidhorn eo- Noordhorn-Aduard eo GBS de Brug 09JJ Noordhorn SWS de Vlieger 12GQ Oldehove-Niehove-Saaksum CBS de Wingerd 08AF OBS Jan Bierma 18DV GBS Onder de Wieken 22LV Grijpskerk-Visvliet-Niezijl-Pieterzijl CBS de Borgstee 07YQ OBS de Triangel 19KD Kommerzijl-Lauwerzijl CBS de Rietstek 08AI Tot aant leerlingen bao Voortgezet onderwijs Gomarus Coll 02UV Lauwers Coll 00ZV Planning Verband Groningen bv Tabel 2 Overzicht ruimtebehoefte per school in m²-ers op basis van het in tabel 1 gepresenteerde aantal leerlingen aciteit in m2 bvo Gemeente Grootegast Telling per 1 oktober Schooljaar Grootegast 1061 GBS Johannes Bogerman 04DE CBS Jan Kuipers 05OR OBS de Molenberg 06BP Lutjegast 778 CBS t Fundament 07EM Doezum 815 CBS Remmelt Booy 03LR Kornhorn 679 SWS de Groene Borg 05QF Opende 852 CDS Klister 08SV OBS het Kompas 08GZ Sebaldeburen 465 SWS de Aquarel 09HB NiekerkOldekerkEnumatilFaan 910 OBS de Opstap 18FY CBS Rehoboth 06QV Totaal aantal m2-ers Ruimtebehoefte RSG de Woldborg in m2-ers Telling per 1 oktober Schooljaar Ruimtebehoefte Exclusief Gymnastiek 2241 RSG de Woldborg 00DI Ruimtebehoefte Inclusief Gymnastiek RSG de Woldborg 00DI HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 25

14 Bijlage 3 Tabel vergelijking capaciteit en formele ruimtebehoefte scholen Bijlage 3 Tabel vergelijking capaciteit en formele ruimtebehoefte scholen Tabel 2 Overzicht ruimtebehoefte in vierkante meters op basis van het in tabel 1 gepresenteerde aantal leerlingen aciteit in m2 bvo gemeente Leek Telling per 1 oktober Schooljaar Enumatil-Lettelbert Midwolde-Oostwold 935 SWS de Gavelander 13XX Tolbert-Leek-Oostindië 1286 OBS de Beelen 13QL CBS de Regenboog 12BY GBS de Springplank 14ZB Leek inclusief Oostindië 1925 OBS Nijenoert 12VA SWS Leek 11FK* OBS de Tweemaster 13BA Oostindië totale ruimtebehoefte> OBS de Hasselbraam 12MY CBS Van Panhuys 11RI Zevenhuizen 1156 CPO de Delta 08BV OBS het Veenpluis 14BG Tot aantal m²-ers Voortgezet Onderwijs Telling per 1 oktober Schooljaar Ruimtebehoefte exclusief gym De Nijeborg 00DI De Lindeborg 00DI Ruimtebehoefte inclusief gym De Nijeborg 00DI00 (plus Oldeborg) De Lindenborg 00DI Tabel 2 Overzicht ruimtebehoefte per school in m²-ers op basis van het in tabel 1 gepresenteerde aantal leerlingen aciteit in m2 bvo Gemeente Marum PVGpro Telling per 1 oktober Schooljaar Marum eo 1625 CBS de Bron OBS de Springplank De Wilp-Jonkersvaart 829 OBS de Dorpel CBS de Wegwijzer OBS t Jonkertje Nuis-Niebert 1354 CJS de Kring Boerakker 667 SWS de Klimboom Totaal aantal m2-ers Tabel 2 Overzicht ruimtebehoefte in vierkante meters per school op basis van het in tabel 1 gepresenteerde aantal leerlingen aciteit in m2 bvo gemeente Zuidhorn Overzicht ruimtebehoefte in vierkante meters Telling 1 oktober Schooljaar Aduard-Den Ham-Den Horn 962 SWS de Adeborg 07IM Zuidhorn-Briltil 1526 CBS het Anker 11XF (Noordster) OBS de Borgh 03FT (Noordster) CBS de Windroos 12PJ Zuidhorn eo- Noordhorn-Aduard eo 1360 GBS de Brug 09JJ HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 27

15 Bijlage 3 Tabel vergelijking capaciteit en formele ruimtebehoefte scholen Bijlage 4 Boekwaarden schoolgebouwen vier gemeenten Westerkwartier Boekwaarden schoolgebouwen in het Westerkwartier per Noordhorn 693 SWS de Vlieger 12GQ Oldehove-Niehove-Saaksum 796 CBS de Wingerd 08AF OBS Jan Bierma 18DV GBS Onder de Wieken 22LV Grijpskerk-Visvliet-Niezijl-Pieterzijl 1622 CBS de Borgstee 07YQ OBS de Triangel 19KD Kommerzijl-Lauwerzijl 483 CBS de Rietstek 08AI Tot ruimtebehoefte m²-ers Voortgezet onderwijs Telling per 1 oktober Schooljaar Exclusief Gymnastiek Gomarus Coll 02UV Lauwers Coll 00ZV Inclusief Gymnastiek Gomarus Coll 02UV Lauwers Coll 00ZV gemeente Grootegast obs De Molenberg Grootegast sws De Aquarel Sebaldeburen obs De Opstap Niekerk cbs Jan Kuipers Grootegast gbs Johannes Bogerman Grootegast cbs 't Fundament Lutjegast cbs Remmelt Booy Doezum Sws De Groene Borg Kornhorn cbs Rehoboth Oldekerk obs Het Kompas en cbs De Klister te Opende VO-school De Woldborg totaal gemeente Grootegast gemeente Leek obs Het Veenpluis Zevenhuizen gbs De Springplank Leek Brede school Oostindie (obs De Hasselbraam en cbs Van Panhuys)* cbs De Delta Zevenhuizen obs De Beelen Tolbert cbs De Regenboog Tolbert sws Leek Brede school De Nijenoert (obs De Nijenoert )* Multifunctioneel Centrum Oostwold (sws De Gavelander)* VO-school De Lindenborg VO-locatie De Nijeborg VO-school De Oldeborg (Nijeborg/Lindenborg) totale lasten van de drie VO-schoolgebouwen totaal gemeente Leek gemeente Marum obs De Springplank Marum obs De Dorpel de Wilp obs 't Jonkertje Jonkersvaart cbs De Bron Marum sws De Klimboom Boerakker cbs De Wegwijzer de Wilp brede school Nuis-Niebert (CJS De Kring)* - 't Sterrenpad totaal gemeente Marum gemeente Zuidhorn sws De Adeborg Aduard obs De Triangel Grijpskerk obs Jan Bierma Oldehove brede school De Noordster (obs De Borgh Zuidhorn Cbs Het Anker)* cbs De Borgstee Grijpskerk cbs De Rietstek Kommerzijl sws De Vlieger Noordhorn sws 'Oldehove' voorheen cbs De Wingerd Oldehove cbs De Windroos Zuidhorn gbs Onder de Wieken Oldehove gbs De Brug Zuidhorn VO-locatie Lauwerscollege Grijpskerk VO-locatie Gomaruscollege Zuidhorn totaal gemeente Zuidhorn * inclusief andere ruimten in de brede school zoals gymzaal en kinderopvang 28 HuisvestingsPlan HuisvestingsPlan 29

16 Bijlage 5 Overzichtskaart scholen gemeenten Westerkwartier per 1 januari HuisvestingsPlan