NGEKOMEN 17 n EC 2009

Transcriptie

1 Memo NGEKOMEN 17 n EC 2009 J.W.A. van Dijk Contact T F jwa.van.dijk@pzh.nl provincie H 0 L L A N D Datum Aan Statencommissie MKE Paraaf \1~ & Onderwerp Nadeelcompensatieregeling kabels en leidingen Geachte leden van de Statencommissie MKE, Op 8 december heeft GS de Regeling Nadeelcompensatie Kabels en Leidingen 2010 vastgesteld en de zogenaamde Bevriezingsregeling van 31 januari 1995 ingetrokken. De datum van inwerkingtreding van de Regeling Nadeelcompensatie Kabels en Leidingen 2010 is bepaald op 1 januari 2010 en de regeling zal worden gepubliceerd in het Provinciaal Blad. Gegeven het beginsel van nadeelcompensatieplicht, hebben de provincies sinds het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw getracht overeenstemming te bereiken over de inhoud van een algemeen geldende nadeelcompensatieregeling met de overkoepelende organisaties van de nutsbedrijven (Energiened, Velin en Vewin). Het is evenwel niet gelukt om deze overeenstemming te bereiken. Hierop hebben de provincies eenzijdig in 1995 een als tijdelijk bedoelde bevriezingsregeling in het leven geroepen. Tijdelijk omdat de regeling slechts zou gelden totdat een definitieve nadeelcompensatieregeling zou zijn vastgesteld. In de bevriezingsregeling van 31 januari 1995 is door GS bepaald dat deze geldt totdat de definitieve nadeelcompensatieregeling van kracht is geworden. De nu voor de provincie Zuid- Holland vastgestelde regeling betekent dus dat de bevriezingsregeling per datum waarop de nieuwe regeling van kracht wordt, niet meer van kracht zal zijn. De inhoud van deze definitieve regeling is grotendeels ontleend aan de op 17 november 2006 vastgestelde modelregeling van het Interprovinciaal overleg (IPO). Verder is gebruik gemaakt van de ervaringen die door de provincie Noord-Brabant zijn opgedaan met de in deze provincie reeds in 2006 vastgestelde regeling. Deze regeling is door de provincie Noord-Brabant geëvalueerd en op basis van deze evaluatie is per 1 januari 2008 door de provincie Noord-Brabant een nieuwe regeling ingevoerd, waarbij is gekozen voor een logischer opbouw, een samenvoeging van verwante artikelen en schrapping van deels overbodige, deels onjuiste artikelen van de 2006 regeling. 1/5

2 provincie HOLLAND Nadere toelichting Bij de uitvoering van werkzaamheden aan bestaande of nieuw aan te leggen provinciale wegen of vaarwegen, kan het noodzakelijk zijn dat aanwezige elektriciteitskabels, aardgasleidingen, watertransportleidingen en andere mogelijke nutsvoorzieningen moeten worden verwijderd en/of verlegd. Bedrijven krijgen een ontheffing voor het hebben van een kabel/leiding, waarin de voorwaarde is opgenomen dat op eerste verzoek dient te worden meegewerkt aan verplaatsing van de kabel/leiding. Dit kan voor de eigenaren/beheerders van deze nutsvoorzieningen kosten opleveren. Op grond van vele rechterlijke uitspraken aan het einde van de vorige eeuw, staat het vast dat dergelijke kosten niet in alle gevallen geheel voor rekening van deze eigenaren/beheerders dienen te blijven, maar dat het overheidsorgaan dat rechtmatig in het algemeen belang de werkzaamheden doet verrichten, ten gevolge waarvan de verwijdering/verlegging noodzakelijk is geworden, de aldus optredende schade in meerdere of mindere mate dient te compenseren. Dit wordt aangeduid als het begrip nadeelcompensatie. Het principe van de plicht die op een overheidsorgaan rust om zekere vormen van schade die ontstaat bij rechtmatig overheidsoptreden te vergoeden, wordt aangeduid als "egalité devant les charges publiques". Dit principe is ook onderschreven in een studiegroep van bestuursrechtdeskundigen, die in mei 2007 aan de regering heeft aanbevolen om nadeelcompensatie wettelijk te gaan regelen als onderdeel van een wettelijke regeling van schadevergoeding bij rechtmatig en onrechtmatig overheidshandelen. Nadat het de provincies niet gelukt was om aan begin jaren negentig van de vorige eeuw overeenstemming te bereiken met de nutsbedrijven over een algemeen geldende compensatieregeling hebben zij eenzijdig in 1995 een als tijdelijk bedoelde bevriezingsregeling in het leven geroepen. Kern van de bevriezingsregeling, die de provincie Zuid-Holland evenals andere provincies op 31 januari 1995 heeft vastgesteld: Onder de regeling kan een voorlopig verzoek om vergoeding op voorcalculatiebasis worden ingediend; Zodra definitieve regeling is vastgesteld, vindt herberekening en afrekening plaats op nacalculatiebasis aan de hand van de normen die zijn neergelegd in de definitieve regeling. Op basis van een IPO- modelregeling van 17 november 2006 heeft tot heden reeds een aantal provincies (Groningen, Drenthe, Noord-Brabant en Limburg) een nadeelcompensatieregeling vastgesteld. De provincies die nog geen nadeelcompensatieregeling hebben vastgesteld, zijn voor het merendeel intern een dergelijke definitieve regeling aan het voorbereiden. Ook de provincie Noord-Holland behoort daartoe. Alleen Gelderland heeft er voor gekozen om in afwijking van de IPO- regeling de bevriezingsregeling voor onbepaalde tijd te blijven toepassen. Tot 8 december jongstleden was door de provincie Zuid-Holland nog geen definitieve regeling vastgesteld. De oorzaak hiervan moet worden gezocht in de complexiteit van de materie en de prioriteitstelling binnen het ambtelijk apparaat. Mede omdat de vertegenwoordigers van de 2/5

3 Pr H0LLAND nutsbedrijven in diverse overleggen met de provincie duidelijk hebben gemaakt dat ook de provincie Zuid-Holland zo snel mogelijk een definitieve regeling zou moeten vaststellen, alsmede vanwege interne ambtelijke informatie dat het ontbreken van een regeling een vertragend effect heeft bij overleg met nutsbedrijven bij lopende projecten, is de regeling in de loop van 2009 met voorrang opgesteld. Het was ook in het belang van de provincie Zuid-Holland om een definitieve regeling in te voeren omdat daarmee: voor nutsbedrijven definitief duidelijk wordt welke normen de provincie hanteert bij verzoeken om nadeelcompensatie. bij juridische procedures over nadeelcompensatie aan de bevoegde rechter inzicht kan worden gegeven over de wijze waarop de provincie een verzoek om nadeelcompensatie procedureel afhandelt en inhoudelijk toetst. de druk weg neemt, die bestaat op het overleg met de nutsbedrijven op lopende projecten. een einde komt aan de als tijdelijk bedoelde bevriezingsregeling van 31 januari Overeenkomstig het IPO- model hebben de provincies die al een regeling hebben, allen gekozen voor een nadeelcompensatieregeling door middel van een GS -besluit. Deze provincies hebben derhalve allen afgezien van vaststelling van een compensatieregeling door middel van een verordening van Provinciale Staten. Overeenkomstig de keuze in de IPO- modelregeling is ook voor Zuid-Holland de nadeelcompensatieregeling vastgesteld door GS, waardoor deze de status heeft gekregen van beleidsregel in de zin van titel 4.3 van de Algemene wet bestuursrecht. Bij de nadeelcompensatieregeling gelden de volgende uitgangspunten: 1. Er wordt eerst vastgesteld of er recht op vergoeding van financieel nadeel bestaat; 2. Vervolgens wordt de omvang van dit financieel nadeel berekend; 3. Vervolgens wordt bepaald welke vergoeding voor dit financieel nadeel dient te worden toegekend; 4. Er wordt in de regeling onderscheid aangebracht tussen recht op vergoeding en de omvang van de vergoeding voor natte en droge infrastructuur; voor natte infrastructuur geldt daarbij dat bij intrekking van een ontheffing die ouder is dan 20 jaar geen recht op vergoeding geldt; voor droge infrastructuur geldt daarbij dat bij intrekking van een ontheffing die ouder is dan 10 jaar geen recht op vergoeding geldt. 5. Er wordt bij berekening van de omvang van het financieel nadeel onderscheid aangebracht tussen langsleidingen en kruisende leidingen: bij langsleidingen worden alle werkelijke verleggingskosten in aanmerking genomen; bij kruisende leidingen worden slechts als verleggingskosten in aanmerking genomen de kosten van ontwerp en uitvoeringskosten, de materiaalkosten en de kosten van uit en in bedrijf stellen komen niet voor vergoeding in aanmerking. 3/5

4 provincie HOLLAND 6. Bij verlegging van leidingen buiten het provinciale beheersgebied, voor zover niet vallend onder het regime van de Onteigeningswet, geldt een overeenkomstige regeling als voor kruisende leidingen. Deze uitgangspunten zijn geheel conform de uitgangspunten in de modelregeling van het IPO en die van de regelingen die andere provincies inmiddels hebben vastgesteld. De vergoedingsnormen zijn in zijn geheel overgenomen uit de IPO-modelregeling. In de regeling is ten aanzien van de mogelijkheid om voorschotten te verlenen in afwijking van de IPO-regeling gekozen voor een beperking van de voorschotmogelijkheid tot de meer complexe verzoeken tot vergoeding met een stevige financiële impact. Daarvoor is een drempelbedrag van ,= ingevoerd in het desbetreffende voorschotartikel (artikel 18). Verder is in de regeling op onderdelen ook tekstueel afgeweken van de modelregeling op grond van de wens om de regeling zowel logischer als meer samenhangend te doen zijn. Juridisch aspecten Vanzelfsprekend zal de ingangsdatum van de definitieve regeling gevolgen hebben voor de projecten in Zuid-Holland. De nieuwe projecten die na 1 januari in uitvoering komen, zullen rechtstreeks te maken hebben met de definitieve compensatieregeling, terwijl voor die projecten van voor de ingangsdatum, waarbij nutsbedrijven zich hebben aangemeld onder de bevriezingsregeling van 31 januari 1995, oude nadeelcompensatieclaims materieel zullen worden afgerekend via de normen van de nieuwe compensatieregeling. De kosten van zowel de nieuwe regeling als de afwikkeling van claims onder de bevriezingsregeling komen voor lopende en nieuwe projecten voor rekening van de desbetreffende projecten en kunnen slechts worden aangeduid als pm-posten. Voor de infrastructurele projecten die in beheer en onderhoud zijn overgedragen aan DBI, komen de kosten van afwikkeling van claims onder de bevriezingsregeling ten laste van DBI. Voor de kosten die hiermee voor DBI gemoeid zullen zijn, wordt op basis van een schatting voor de jaren 2010 en 2011 een bedrag van 3 miljoen gereserveerd. Bij deze schatting is de aanname gehanteerd, dat de provincie inzake het definitief afrekenen onder de bevriezingsregeling het initiatief bij de nutsbedrijven laat en deze dus niet proactief zal benaderen. Financiële aspecten In werkingtreding van de Nadeelcompensatieregeling per 1 januari 2010 doet de bevriezingsregeling van 31 januari 1995 eindigen per deze datum, dit met uitzondering van artikel 6 van de bevriezingsregeling. De nutsbedrijven die zich onder deze bevriezingsregeling hebben aangemeld, zullen nu een recht kunnen doen gelden op afrekening op nacalculatiebasis onder de bevriezingsregeling, waarbij de normen van de nieuwe compensatieregeling zullen worden toegepast. Zoals vermeld in de reeds verstuurde brieven aan de nutsbedrijven onder de bevriezingsregeling, zullen de onder de bevriezingsregeling ingediende verzoeken met toepassing van de normen van de definitieve regeling worden afgerekend, maar wordt het initiatief daartoe bij de nutsbedrijven gelaten. 4/5

5 pi HOLLAND De financiële consequenties van de regeling zijn tweeledig: 1) afrekeningen op nacalculatiebasis van voorlopige claims onder de bevriezingsregeling 1995; 2) betaling van nieuwe claims onder de per 1 januari 2010 geldende definitieve regeling. Het is niet goed mogelijk om een nauwkeurige berekening te maken van de hiermee gemoeide kosten. Wel kan er van worden uitgegaan dat bij lopende en nieuwe infrastructurele projecten bij de kostenprognoses door de projecten tevens rekening is gehouden met de nieuwe nadeelcompensatieregeling en dat deze kosten zijn gebudgetteerd in de desbetreffende projecten. De desbetreffende kosten kunnen dan ook slechts worden aangeduid als pm-posten. DBI zal worden geconfronteerd met de afwikkeling van claims onder de bevriezingsregeling ten aanzien van die infrastructurele werken die in beheer en onderhoud zijn overgedragen aan DBI. De kosten die DBI voor 2010 en 2011 zal maken voor afwikkeling van claims onder de bevriezingsregeling worden geschat op 3 miljoen. Bij deze schatting wordt er van uitgegaan, dat vier claims per jaar van gemiddeld ,= zullen worden ingediend over de looptijd (inmiddels bijna 15 jaar) van de bevriezingsregeling. rschijf Vaarwegen ,= ,= Wegen ,= ,= Totaal Dagelijks Beheer = ,= De infrastructuur waarin werken onder de bevriezingsregeling hebben plaats gevonden, is thans in beheer bij DBI. De kosten zullen daarom worden gedekt in Programma 2, productgroep 220 (product Dagelijks Beheer) van de begroting. Hoewel er thans van wordt uitgegaan dat de geraamde 3 miljoen dekkend zal zijn, bestaat er een risico, dat de kosten hoger zullen uitvallen. Indien dat het geval zal zijn, zal de dekking in principe door herprioritering van Programma 2 dienen te worden gevonden. 5/5

6