ONDERZOEKSRAPPORT MEDIA- EN GAMEGEDRAG JONGEREN
|
|
- Sofie van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 ONDERZOEKSRAPPORT MEDIA- EN GAMEGEDRAG JONGEREN 1. INLEIDING 3 2. NETGENERATIE Wie zijn ze? Kenmerken generatie Einstein Homo Zappiens leert anders dan de Homo Sapiens Een sterk veranderde informatiemaatschappij 5 3. WAAROM JONGEREN GAMES LEUK VINDEN Wat maakt het leuk 6 4. VOORDELEN VAN GAMING Vaardigheden Psychologisch Lichamelijk 8 5. GAMEVERSLAVING 5.1 Wanneer een game geen spelletje meer is De boosdoeners Wanneer ben je gameverslaafd? Het redden van een gameverslaafde Gokverslaafde (in online gokspellen) CONCLUSIE BRONVERMELDING 13
3 1. INLEIDING Games worden gespeeld onder alle klasse mensen van de bevolking maar ze zijn het meest populair onder de jongeren, genaratie Einsteijn. Dit afgezien van de media en het internet die zich tegelijkertijd aan de wereld omtrekt en waarin ook een groei merkbaar is, dus ook toeneemt. De invloed van games wordt groter en groter. Waar heeft deze trend dit aan te wijten? Gaat het om het winnen, het beter zijn de andere of is het pure tijdsverdrijf? Wat speelt zich af in de leefwereld van de jongeren? Wie zijn eigenlijk de generatie waarbij het digitale tijdperk ondenkbaar is? Maar welke impact heeft het gamen, zijn er nadelen aan verbonden en kan je er eventueel verslaafd aan raken? En gaat dit het ten koste van het gezins-, school en sociale leven? Dit rapport zal uitwijzen wat de redenen en de achterliggende gedachten zijn van de toenemenede gameindustrie onder de jongeren. 3 / 13
4 2. DE NETGENERATIE 2.1 Wie zijn ze? 1 Homo Zappien en de netgeneratie oftewel beter bekend als de jeugd van tegenwoordig. Al zijn andere associaties al eerder gemaakt. Te denken aan happy slapping, comazuipen, hangjongeren en internet, of gameverslaving. Door de media lijkt er van alles mis met de jeugd van tegenwoordig. Al is klagen over de jeugd van alle tijden, want vroeger was alles beter. De tijden veranderen, de jeugd wil allemaal steeds meer en meer en zij verleggen de grenzen keer op keer. De huidige generatie wordt dan ook wel getypeerd als de Generatie Einstein, die slimmer, sneller en socialer is (Boschma en Groen, 2007). Al wordt er tussentijds gehamerd op een gestructeerde opvoeding. Pedagogen benadrukken het belang van een autoritatieve opvoedstijl (warme sfeer, veel praten met kinderen, duidelijke grenzen en niet te lage eisen stellen) (Prins, 2008). Ook klinkt een oproep voor een breed gedragen en samenhangend opvoedingsperspectief (De Winter, 2007). Je moet van deze jongeren houden zei Pieter Winsemius. Generatie Jaar Babyboomers Generatie X Generatie Einstein nu Voor de Homo Zappien zijn veel vrienden hebben zeer belangrijk; erbij horen, geaccepteerd worden en vooral plezier maken. Op jonge leeftijd wordt er gespeeld en tijdens het opgroeien evolueert dit zich in het leren spelen. Het uitvinden van spelen waarvan ze zelf de de regels bepalen en veranderen, zondat winaars en verliezers, zonder strart en einde Kenmerken generatie Einstein: 3 Verwend Veel geld te spenderen Vrij Discussiëren Digitaal opgegroeid Multistaskers Samenwerkers Hebben alles op hun kamer Slim Alles naar eigen hand zetten Hyper consumenten Visueel ingesteld Nieuwsgierig Lateraal* *Aan de zijkant 1 tegenwoordig.html 2 Presentatie Wim Veen Homo Zappien / 13
5 2.3 Homo Zappiens leert anders dan de Homo Sapiens 4 Homo Zappiens Hoge snelheid Multitasking Niet lineair Eerst beelden kijken Verbonden Samenwerkend Actief Leren door spelen Wat heb ik er aan? Fantasie Homo Sapiens* Conventionele snelheid Monotasking Lineair Eerst lezen Alleen Concurrerend Passief Spelen doe je ergens anders Geduld Realiteit *Latijns voor mens 2.4 Een sterk veranderde informatiemaatschappij De huidige jeugd is de eerste generatie die massaal door middel van internet en mobieltjes met de wereld kennis maakt, contacten legt en zich vermaakt. De moderne middelen worden vooral gebruikt om informatie op te zoeken en met elkaar te communiceren. De mobiele telefoon is misschien wel het belangrijkste middel voor onderlinge communicatie tussen jongeren. Daarnaast heeft het een bredere functie als gadget, fototoestel of geluidsdrager. Het is voor velen een deel van hun leven: Zonder mijn mobiel voel ik me heel erg leeg (citaat vijftienjarig meisje, Jongerenonderzoek Qrius, 2007). Op de basisschoolleeftijd heeft ruim een kwart van de jeugd een mobiel en in het voortgezet onderwijs vrijwel iedereen. In 2008 had 97% van de kinderen en jongeren in Nederland thuis Naast het opzoeken van informatie en het bekijken of plaatsen van filmpjes gebruiken jongeren het internet vooral ook als communicatiemiddel. Via e mail of profielsites maar vooral ook door chatprogramma s. Als chatprogramma is MSN messenger veruit het meest populair. Meer dan 95% van de jongeren heeft een MSN-account. Driekwart van de jongeren gebruikt de (spel)computer voor gamen (IVO, 2007). Het zijn vooral jongens die hieraan een belangrijk deel van hun vrije tijd besteden html 5 / 13
6 3. WAAROM JONGEREN GAMES LEUK VINDEN 3.1 Wat maakt het leuk 6 Vrijwel iedereen speelt wel eens een game maar waarom? Het heeft grotendeels te maken met het ontsnappen uit de realiteit, een uitlaatklep. Tijdelijk zijn de jongeren in een andere wereld waardoor gedachten worden verzet, ze zijn ergens anders mee bezig. Het heeft ook zeker te maken met een stukje vermaak en dus ontspanning want games zijn natuurlijk ook simpelweg ontspannend, de echte wereld wordt losgelaten. Op het moment dat een game uitgespeeld is en er misschien zelfs gewonnen is kan dit zorgen voor een trots gevoel bij de jongeren en dit geeft een nog grotere drang tot meer en beter presenteren. Voor hun voelt het alsof ze iets hebben bereikt. Games spelen is vaak ook een sociale bezigheid. Tijdens het spelen van de game kan er met de tegenstander gecommucieerd worden. Jongeren kunnen op de bank met familie of met vrienden op school praten over het gamen en het op internet spelen daardoor kunnen jongeren sneller vrienden maken want ze hebben dezelfde intresse, een raakvlak. Het is ook een competitieve bezigheid want er zijn wedstrijden waarin twee deelnemers tegenover elkaar uitkomen en de jongere de strijd kunnen aangaan. In een game zijn dingen mogelijk die in het echte leven niet mogelijk zijn; in het echte leven kan je bijvoorbeeld niet voor je plezier een keer een crimineel zijn (GTA games), in een game kan dat wel zonder slechte gevolgen. Veel jongeren zullen bijvoorbeeld ook wel professioneel voetballer willen zijn, door gebrek aan tijd, talent of andere redenen zal dat voor de meeste jongeren nooit lukken, in bijvoorveeld Fifa kan je wel als een prof spelen of voetballen. bron; / 13
7 Een belangrijk aspect wat bij gamen komt kijken en zeker een grote impact heeft op de aantrekking van jongeren, is emotie. Jongeren worden geprikkeld door de emotie die bij het het gamen komt kijken bijvoorbeeld het winnen of verliezen van een spel. Games kunnen veel emoties oproepen, als de jeugd een multiplayer game speelt en deze wordt gewonnen, dan voelen de jongeren zich goed en trots. Als er tijdens een verhaalgedreven game een mogelijk verkeerde slechte keuze gemaakt wordt, kan dat een treurig einde opleveren. Door het spelen van de game voelen jongeren zich verbonden waardoor ze zich inleven in de vitruele wereld en daarbij komt emotie aan te pas. De generatie eindstein staat bekend om het verbreden van hun wereld en het keer op keer verleggen van de grenzen, continu worden uitgedaagd. Tijdens een game kunnen jongeren het zo gek maken als ze willen bijvoorbeeld door zo uitdagend en moeilijk mogelijk. Hoe meer levels, hoe beter, des te meer de jongeren zichzelf kunnen overtreffen. 4. VOORDELEN VAN GAMING 4.1 Vaardigheden Gamen komt momenteel negatief in het nieuws vanwege het in de weg staan van het gezins-, school en het sociale leven of de gameverslavingen. Games hebben zeker ook veel voordelen. Gamen is in eerste instantie natuurlijk ook simpelweg vermaak, door het interactieve aspect is het soms nog leuker dan films of iets dergelijks. Het spelen van games levert zeker een groot voordeel op voor de vaardigheden van jongeren die zich ontwikkelen door middel van het spelen van een game. Samenwerkend vermogen wordt van jongeren bevorderd; bijvoorbeeld in multiplayer games waar je als team samen speelt, leren de jongeren denken in teamverband en niet alleen in eigen belang. Het levert ook zeker leervoordelen op voor jongeren, sommige games leren jongeren bijvoorbeeld verantwoordelijkheid of doelgericht werken. Veel games bestaan uit puzzels en die kunnen jongeren leren of helpen met het sneller nemen van keuzes, verbanden leggen (wat eerder in een game aanbod gekomen is en later op een andere punt te gebruiken is). Ofwel gamen is goed voor het cognitieve* vermogen. Het online oftewel sociale gaming is goed voor de sociale contacten. Gamen zorgt voor het contact houden met bestaande vrienden en kan eventueel zorgen voor het maken van nieuwe vrienden via het internet. * kennend, verstandelijk / 13
8 4.2 Psychologisch 9 10 Gamen werkt als een verdovend middel tegen pijn, het is bewezen dat je door het spelen van games minder nadenkt over de pijn die je hebt en er daarom minder last van ondervindt. Bepaalde games (serious games onder andere) kunnen goed zijn voor jongeren om te leren omgaan met trauma s en andere psychische problemen. 4.2 Lichamelijk 11 Voor jongeren levert gamen ook wel degelijk lichamelijke voordelen op want gamen verbetert het reactievermogen en de hand oog coordinatie van jongeren. Games met beweging of besturing (bijvoorbeeld Nintendo Wii, Xbox360 Kinect of Playstation Move) zijn goed zijn voor de lichamelijke gezondheid voor kinderen. Vooral als die jongere weinig aan beweging doen. Een deel van de jongeren beweegt dus liever via games dan door middel van een normale sport te doen. Bron; Presentatie Wim Veen Homo Zappien / 13
9 5. GAMEVERSLAVING 5.1 Wanneer een game geen spelletje meer is 12 Onderzoek Gamen heeft veel voordelen maar echter bestaat er ook een groot nadeel wat het gamen tot gevolg kan hebben; een gameverslaving.tony van Rooij van het instituut voor verslavingszorg deed samen met de afdeling van gezondheidszorg een onderzoek naar gameverslaving. Uit resultaten blijkt dat er alleen al in nederland tieners verslaafd zijn aan het spelen van games. Deze jongeren blijken vaak in depressie en eenzaamheid zitten. Het gevolg van gameverslaving is dat tieners te weinig slapen, school prestaties gaan achteruit waardoor de problemen alleen maar groter worden. 5.2 De boosdoeners; online gamen & World of warcraft 13 Online games Uit cijfers van games blijkt dat voornamelijk online games, waaronder multplayer online role playing games het meest gespeeld worden door jongeren. Deze games zijn verslavend omdat het spel de jongeren bezig blijft houden. Er zitten uren aan gameplay in en talloze nieuwe mogelijkheden die toegevoegd worden en die combinatie kunnen jongeren maar slecht weerstaan. World of Warcraft World of Warcraft is aangewezen als het meest problematische spel als het gaat om gameverslaving. Dit is bevestigd dor de American Medical Association in Dit spel is zo verslaafd voor jongeren omdat er zoveel in de game te doen is dat ze uren willen blijven doorspelen. Omdat het spel ook online te spelen is met vrienden vergeten jongeren bijna dat het maar een spelletje is, zij worden er zo erg in meegenomen dat ze niet meer willen stoppen / 13
10 5.3 Wanneer ben je gameverslaafd? 14 Er is geen bepaalde grens, dat je vanaf een aantal uren gamen kan stellen dat je gameverslaafd bent. Er gaan speculaties dat als als wanneer jongeren meer dan 8 uur gamen per dag, dat ze gameverslaafd zijn. Dit is echter onjuist. Gameverslaving wordt niet gemeten aan de hand van uren. De onmogelijkheid om te kunnen stoppen met gamen is het probleem. Een gameverslaafde kan namelijk niet zelf aangeven om te stoppen. Er word pas gesproken van gameverslaving als het leefpatroon wordt aangepast aan het gamen. Of op het moment dat jongeren steeds meer behoefte hebben aan het gamen. Het gaat soms zo ver dat op het moment dat jongeren niet kunnen gamen, zij zich ongelukkig voelen. En zij eigenlijk het allerlieft de hele dag willen gamen! 15 Symptonen/kernmerken 16 Gameverslaafden hebben veelal last van Obsessieve gedachten Gezondheidsproblemen (er wordt minder tijd besteed aan het verzorgen van zijn lichaam, wassen zich minder en eten minder) Schade op lange termijn aan persoonlijke relaties, opleiding en carrière Het verwaarlozen Gameverslaving gaat vaak gecombineerd met veel tijd besteden aan het spelen van games en daardoor zal er minder tijd overblijven voor andere dingen. Zo zie je vaak dat sociale contacten buiten de gamewereld verwaarloosd worden. Hierbij kun je denken aan vrienden en familie, maar ook werk en school. Drugs Het niet kunnen stoppen met gamen kan heel erg vermoeiend zijn. Hierdoor zijn gameverslaafden extra gevoelig voor stimulerende drugs. Deze drugs worden veel gebruikt om de prestaties te verhogen. Eigen wereld Een gameverslaafde zal zo diep in het spel zitten dat deze game-wereld belangrijker wordt dan de echte wereld c3cc7c66b4fd%7D / 13
11 Ontkenning Ondanks dat het een verslaving is kan een gameverslaafde gemakkelijk een korte periode stoppen. Dit kan lijden tot het ontkennen van verslaafd zijn. Het belangrijkste argument zal dan zijn dat de gameverslaafde denkt te kunnen stoppen als hij dat wil. Dit zal hem een korte tijd misschien lukken, maar op lange termijn vaak niet. Daarvoor moeten de meeste verslaafden in behandeling. 5.4 Het redden van een gameverslaafde Meestal zullen de ouders van de jongeren inzien wanneer de gameverslaving te erg wordt bij het kind. Verschillende instansies en instellingen kunnen de jongeren helpen tegen gameverslaving. Zij kunnen als het ware de jongeren genezen van de eindeloze uren die zij willen spelen. Werkzijze Intakefase De jongere gaat met zijn ouders langs deze instelling. Er zullen gesprekken gevoerd worden met het kind en de ouders. Na een aantal gesprekken zal er dieper worden ingegaan op de medische aspecten en het verslavingsproblematiek, de mate ervan. Op basis van de verzamelde informatie zal er een plan van aanpak gemaakt worden. Dit plan bevat de diagnose, behandelingsdoelen en tijdsplan. Verder vertellen de deskundige wat ze van de gameverslaafde verwachten. Op het moment dat er een akkoord wordt gesloten zal er een behandelovereenkomst komen en kan de behandeling starten. 5.5 Gokverslaafde (in online gokspellen) Naast het spelen van online spelletjes bestaat er ook nog de groep gokverslaafde. Er zijn veel overeenkomsten tussen game en gokverslaafde jongeren. De jongeren krijgen prikkels om voor voor geld te gokken. Elk nieuw potje denken de jongeren weer opnieuw dat ze nu wel kunnen winnen. In de verslaving speelt de gezelligheid van andere spelers rondom de digitale speeltafel ook een rol. Beloningen worden groter naarmate je verder komt in het spel en dus de jongeren worden hebberig en willen meer en meer c3cc7c66b4fd%7d 11 / 13
12 6. CONCLUSIE Een onderwerp als jongeren oftewel de Jeugd van Tegenwoordig is voortdurend in beweging. Veel mensen projecteren allerlei ideeën en idealen op de maatschappij, terwijl jongeren trots zijn op hun leefwereld. Mensen zullen weer hun eigen ideeën projecteren op bijvoorbeeld hangjongeren of de gamejeugd. De senioren hebben het over de Jeugd van Tegenwoordig en dat het vroeger beter was. Maar: wat de boer niet kent dat lust ie niet. De jeugd is gewend aan deze tijd en weet niet beter. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat het helemaal niet slecht gaat met jeugd uit de generatie Einstein; slimmer, sneller en socialer, dit moet echter zo blijven. We zijn immers de toekomst. Gamen heeft zeker zijn voordelen en anderzijds zorgt het voor de ontwikkeling voor en van cognitieve vaardigheden. Met de verkeerde begeleiding en verwaarlozig hebben jongeren een zekere kans op gameverslaving maar dit is echter tegen te gaan met gestructuurde opvoeding. Of zoals eerder vemeld met een warme sfeer, veel praten met kinderen, duidelijke grenzen en niet te lage eisen stellen. Grensverleggers zijn de toekomst! 19 UITDAGING, CREATIVITEIT EN ZELFVERTROUWEN IS DIGITAAL EN MULTIMEDIAAL IS MENU, TREFWOORD, EN TAGS GEORIENTEERD 19 Prins, / 13
13 7. BRONVERMELDING Website; ta-onze-jeugd-van tegenwoordig.html ta-onze-jeugd-van-tegenwoordig.html g.pdf 7B1a ed41-4b32-bda4c3cc7c66b4fd%7D Presentatie s; Presentatie Wim Veen Homo Zappien Literatuur; Boschma, J. & Groen: I (2007), Generatie Einstein slimmer, sneller en s socialer, Communiceren met jongeren van de 21e eeuw, Amsterdam. Prins, M (2008): De deugd van tegenwoordig: Onderzoek naar jongeren en hun grenzen, Nijmegen: Radboud Universiteit. Winter, M. de (2007): Opvoeding, onderwijs en jeugdbeleid in het algemeen belang; de noodzaak van een democratisch-pedagogisch offensief. In P. van Lieshout, M. van der Meij & J. de Pree (Eds.). University Press. Google afbeeldingen; Generatie Einstein Gameverslaafde en gameverslaving Game addiction Games Vaardigheden Handboeien South Park Growingup World of Warcraft 13 / 13
Tactus Verslavingszorg. Programma. Tactus op De Rede. Gamen & Internet. Gamen. Bianca Swart Preventiewerker
Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Informatie, advies en hulp Alcohol, drugs, medicijnen, gamen, gokken Bianca Swart Preventiewerker Preventie basisonderwijs
Nadere informatieLesbrief verslaving aan games of sociale media
Lesbrief verslaving aan games of sociale media Tijd: 45 55 minuten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Introduceer het onderwerp kort: gamen en actief zijn op sociale media zijn superleuk. Hoe komt dat eigenlijk?
Nadere informatieLiska Vulperhorst 2 november 2015
Liska Vulperhorst 2 november 2015 Programma Cijfers Gamen nader toegelicht Soorten games Positieve effecten Negatieve effecten Wat maakt een game verslavend Verslaving Wat kunt u doen? Tips Adviezen Gamen
Nadere informatie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?
Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt
Nadere informatie5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar Weet ik niet
Jeugdpeil gamen Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Jeugdjournaal onder 900 kinderen in de leeftijd van 8-14 jaar. Het Jeugdjournaal doet regelmatig onderzoeken onder kinderen, hiervoor maken
Nadere informatieSocial Media, de andere opvoeder
Social Media, de andere opvoeder Even voorstellen Diana Langerak Echtgenote en mama van twee jongens Communicatiemedewerker De Hoop ggz Aantal jaren eindredactie verschillende bladen, waaronder: Chris
Nadere informatieMet deze game check kunnen ouders en kinderen samen overwegen of een game beter wel of beter niet gespeeld kan worden. Zodat gamen leuk blijft!
GAME CHECK Er zijn ontzettend veel games die je kunt spelen. En er komen steeds weer nieuwe spellen of nieuwe versies uit; voor ouders en opvoeders is het bijna niet bij te houden. Uit enthousiasme en
Nadere informatieGamen? Novadic-Kentron. Preventie, voorlichting en advies. Novadic-Kentron
Gamen? GAME OVER Preventie, voorlichting en advies Werkgebieden, regio s en vestigingen 2.600.000 inwoners - 1.100 medewerkers - 260 opnameplaatsen - 13.000 cliënten per jaar Dus Hoe heet het duurste spel
Nadere informatieJongeren in 2008. Ecabo. Paul Sikkema - ComBat groep. 12 november 2008
Jongeren in 2008 Ecabo 12 november 2008 Paul Sikkema - ComBat groep 1 2 Lastige doelgroepen Kinderen en met name jongeren: lastige doelgroepen. Steeds in beweging: Van levensfase naar levensfase. Op zoek
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieMedia aandacht naar aanleiding van artikel profielsites Lectoraat elearning zomer 2007
Media aandacht naar aanleiding van artikel profielsites Lectoraat elearning zomer 2007 http://youngmarketing.web-log.nl/youngmarketing/2007/06/profielsites_ve.html 15 juni 2007 Profielsites versterken
Nadere informatieGAMEN EN AUTISME. Met Toolkit Gezond Gamen. Herm Kisjes & Erno Mijland
GAMEN EN AUTISME Met Toolkit Gezond Gamen Herm Kisjes & Erno Mijland Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 9 1 Gamen en autisme: de match 19 Interview: Henri 24 2 Positieve effecten 29 Interview: Mary over Ryan
Nadere informatieVragenlijst Depressie
Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best
Nadere informatieThema. MediaWijsheid. voor mensen met LVB / autisme. Sociale Media anno 2012. Relaties en seksualiteit. Relaties en seksualiteit 31-10-12
Help? Thema MediaWijsheid Zicht op specifieke van informatieverwerking van mensen met lvg/autisme voor mensen met LVB / autisme Media Stand van zaken media Gebruik Competenties Kansen / Bedreigingen Sociale
Nadere informatieDeze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E.
Page of 6 Enquête basisonderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas zit je?
Nadere informatieOUDERVOORLICHTING Riskante Gewoontes. mijn ouders mogen trots op mij zijn. Ik ben verslaafd aan twitter, en niet aan drugs.
OUDERVOORLICHTING Riskante Gewoontes mijn ouders mogen trots op mij zijn. Ik ben verslaafd aan twitter, en niet aan drugs. Vroegsignalering en geïndiceerde preventie Voormalige afdeling preventie Advies,
Nadere informatieWelkom. Internetgebruik & Gamen
Welkom Internetgebruik & Gamen Programma Internetgebruik & Smartphones Wat is gamen? Wat is gameverslaving? Cijfers Risicogroepen Signalen Wat komen jullie tegen? Tips Youz 2 Gamen 0 jaar: vegen en tikken
Nadere informatieGame On. Peiling over gamegedrag van kinderen op christelijke basisscholen
Game On Peiling over gamegedrag van kinderen op christelijke basisscholen 1. Aanleiding Op dit moment zijn er in Nederland 12.000 kinderen gameverslaafd. De laatste jaren neemt dit aantal enorm toe. Zo
Nadere informatieipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)!
18 responses View all Publish analytics 18 responses ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 9 ouders) Summary View all responses Publish analytics In welke mate ziet u uw zoon of dochter de ipad thuis
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Nadere informatieRapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen
Rapportage Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen In opdracht van: Mediawijzer.net Datum: 22 november 2013 Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies
Nadere informatieJongeren en gamen. Joke Bollebakker Hella Schikkinger
Jongeren en gamen Joke Bollebakker Hella Schikkinger November 2015 Gameverslaving, onschuldig tijdverdrijf of obsessie? Onderwerpen van de Workshop: * Feiten en cijfers over gamen... * Waarom zijn computerspelletjes
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief gokken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET GOKKEN 3 HOE KUN JE GOKKEN? 3 WIE IS DE WINNAAR? 4 EENS OF ONEENS?
Nadere informatieSerious gaming in het basisonderwijs Adviesnota
2012 Serious gaming in het basisonderwijs Adviesnota Carolien Popken SAB Schoolvereniging Aerdenhout- Bentveld 14-6-2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Onderzoek... 4 Voorwoord... 4 Antwoord op de deelvragen
Nadere informatieVMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO
Page of 7 Enquête voortgezet onderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas
Nadere informatiev e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan
v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan Alles over verslavingen Voor vragen over alcohol, illegale drugs, gokken en medicijnen: De DrugLijn tel. 078 15 10 20 www.druglijn.be SOS Nuchterheid tel. 09
Nadere informatieOp de volgende pagina volgen wat foto s
Wat is een IT biografie?: In een IT biografie beschrijf je alles wat je kan op het gebied van IT en wat je nog wilt leren op het gebied van IT. Je leert de persoon kennen (mij) op het gebied van IT. In
Nadere informatieLEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN
LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN GGD Kennemerland geeft diverse bijeenkomsten voor ouders. Over opvoeding, gezondheid en gedrag bij kinderen. Deze bijeenkomsten kunnen als school, peuterspeelzaal of kinderdagverblijf
Nadere informatieMijn familie, mijn vrienden en vriendinnen en ik!
We leven in een maatschappij met een overweldigende aanwezigheid van moderne technologische apparaten, waardoor afstanden tussen mensen vervagen en een tweede, online wereld ontstaat. De inderen van nu
Nadere informatieOpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien
OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet
Nadere informatieMijn ouders zijn zo ouderwets! Kim, 8 jaar
Mijn ouders zijn zo ouderwets! Kim, 8 jaar Welkom! Mediawijsheid Kinderen zijn al vroeg wereldburger 24/7 toegang tot de wereld, via mobiel internet Kinderen kunnen veel maar kunnen ze het aan? Kritisch
Nadere informatieAlcohol, Roken en opvoeding
Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieOuderatelier GAMEN. Iris Timmerman Dinsdag 26 januari 2016
Ouderatelier GAMEN Iris Timmerman Dinsdag 26 januari 2016 Filmpje: If books came after games www.ted.com Jane McGonigal Voordelen gamen Toegepast voor therapie, rehabilitatie en leerondersteuning Bijvoorbeeld
Nadere informatieWelkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer
Welkom bij Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen
Nadere informatieWil jij minderen met social media?
Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.
Nadere informatieAlgemene informatie over Centrum Maliebaan
Algemene informatie over Centrum Maliebaan Centrum Maliebaan is een instelling voor verslavingspsychiatrie in de provincie Utrecht. Verslavingspsychiatrie is een gespecialiseerde vorm van geestelijke gezondheidszorg.
Nadere informatieIedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 7 ... Facebook, sociaal zijn op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is
Les 7... Facebook, sociaal zijn op het internet Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Nadere informatieLiefde & Behang Wat is Youz? Jongerenmerk van Bouman GGZ Advies en behandeling voor jongeren met problemen op het gebied van alcohol, drugs, gokken of gamen. Youz is er ook voor ouders en de omgeving.
Nadere informatiePubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog)
Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog) Pubertijd is als je vader verandert van een held in een ouwe zak en je moeder van een warme haven in een theemuts Wensen en Grenzen Elizabeth Hamelinck GGD Hollands
Nadere informatieOpdracht 2 Checklist. Website 1 NTR Het Klokhuis -
Opdracht 1 - Cursus Opdracht 2 Checklist Website 1 NTR Het Klokhuis - http://www.hetklokhuis.nl/ 16-23 (maximaal aantal te halen : 35) Deze site scoort heel behoorlijk, maar het kan altijd nog beter. Bekijk
Nadere informatieResultaten enquête gamen en sociale media
hallo Resultaten enquête gamen en sociale media Wie hebben we bevraagd? Leeftijd Man Vrouw Totaal 9 2 0 2 10 48 55 103 11 87 77 164 12 96 95 191 13 68 62 130 14 56 38 94 15 27 37 64 16 31 40 71 17 16 22
Nadere informatieUw kind en genotmiddelen
Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Programma (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Roken Alcohol Gamen Opvoeding en genotmiddelen De puberteit ? Aan het
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieHELP, IK BEN EEN GAMER
1 2 DOE DE TEST HELP, IK BEN EEN GAMER 1. Speelt u regelmatig games? Nee, 1 keer in de week een paar uur Ja, minimaal 5 uur per dag Ja, een aantal keer per week 2. Hoe ziet een gemiddelde vakantie er bij
Nadere informatieSpel: Wat heb ik geleerd dit jaar?
Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieMijn kind, gamen en internet. Indigo Preventie
Mijn kind, gamen en internet Indigo Preventie Programma Welkom & kennismaking Vragenlijst Info gamen/internet Problematisch/normaal gebruik Tips Afsluiting en sites Vragenlijst Vragenlijstje Gamen Vragenlijst
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatieONLINE FACTS TIPS TESTS ADVIES
ONLINE FACTS TIPS TESTS ADVIES HOEVEEL TIJD ZIJN JONGEREN EIGENLIJK ONLINE? WAT DOEN ZIJ HET LIEFST OP EEN SMARTPHONE, LAPTOP OF TABLET? ZIJN ER VERSCHILLEN TUSSEN WAT MEIDEN EN JONGENS ONLINE DOEN? HIER
Nadere informatieIntroductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:
Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke
Nadere informatiePubers. En de verleidingen van nu!
Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE
Nadere informatieA1) Kennismakingsgesprek over sociale media en internetgebruik
Mediawijsheid A1) Kennismakingsgesprek over sociale media en internetgebruik Ik heb samen met de kinderen een gesprek gevoerd over de sociale media en het internet gebruik. Ik heb voor mezelf thuis een
Nadere informatieFit in je Hoofd, Goed in je Vel.
Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed
Nadere informatieV e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan
V e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan Alles over verslavingen De Druglijn tel. 078 15 10 20 www.druglijn.be SOS Nuchterheid tel. 09 330 35 25 www.sosnuchterheid.org Anonieme Alcoholisten Vlaanderen
Nadere informatieSociale contacten Informatie zoeken Surfen en gamen Filmpjes bekijken Muziek beluisteren Aankopen
Stichting School & Veiligheid ondersteunt scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig Sociale contacten Informatie zoeken Surfen en gamen Filmpjes bekijken Muziek beluisteren Aankopen Reclame: affect
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieTHEMA-AVOND SOCIAL MEDIA
THEMA-AVOND SOCIAL MEDIA ICHTHUSLYCEUM Michiel Stadhouders - YoungWorks Nieuwe technologie? INHOUD 1. Jongeren & Social media 2. Social media gebruik 3. Belangrijke thema s 4. Social media & ouders: praktische
Nadere informatieSucces: jouw eigen formule Oefeningen Opgedragen aan iedereen die bereid is om te groeien
Succes: jouw eigen formule Oefeningen Opgedragen aan iedereen die bereid is om te groeien Praktijk Sterre Groenendijk Je bent welkom om dit ebook naar anderen te sturen, mits je het in zijn geheel stuurt
Nadere informatieSCRATCH //INHOUD. 3 // inhoud
SCRATCH //INHOUD 4 6 14 18 IEMES NEWS \\ 02 Initiatieven Spoorzone LIEKE DE BOER \\ 04 De vrouw achter Fresku INTERNETJUNKIES \\ 06 Ik. Moet. Stroom. PERSONAL BRANDING \\ 09 Hé baas, dit ben ik! CAMERADAG
Nadere informatieEssay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding:
Essay Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Naam: Studentnummer: 0235938 Opleiding: CMD Docent: Rob van Willigen Modulecode: MEDM0201D Modulenaam: Is multimedia als leermiddel
Nadere informatieKinderdagverblijf, familie, vrienden, gezelligheid, sporten, creatief bezig zijn, oppassen, kinderen, technologie.
Onderzoek Interview 1 Geslacht: Vrouw Leeftijd: 20 jaar Beroep: begeleider op kinderdagverblijf Smartphone: HTC XL Interview vragen algemeen Zo ja, van welk merk en wat voor abonnement heb je (zegt iets
Nadere informatieUw tiener en het internet
Uw tiener en het internet Uw tiener en het internet Hoe gaat u om met het internetgebruik van uw kind? Herkent u deze vragen? Wat doet mijn kind eigenlijk op internet? Is het schadelijk als mijn kind veel
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieNOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN
TEKST: Annick Geets DE KWETSBAARHEID VAN NOOIT GENOEG Kwetsbaarheid is niet een kwestie van winnen of verliezen, maar een kwestie van inzien en accepteren dat beide bij het leven horen. Een kwestie van
Nadere informatieMotivatie: presteren? Of toch maar leren?
Arjan van Dam Motivatie: presteren? Of toch maar leren? Een van de lastigste opgaven van managers is werken met medewerkers die niet gemotiveerd zijn. Op zoek naar de oorzaken van het gebrek aan motivatie,
Nadere informatie6f Hoe gaat men om met het internetgebruik van jongeren? 1
6f Hoe gaat men om met het internetgebruik van jongeren? 1 Herkent u deze vragen? Wat doet mijn jongere eigenlijk op internet? Is het schadelijk als mijn jongere veel achter de computer zit? Bestaat internetverslaving?
Nadere informatieProject Context Van Venster naar Poort
Project Context Van Venster naar Poort Doelgroeponderzoek Stick m Docent: Harald Warmelink 13 maart 2016 Door: 3014554 G&I 1D Inleiding Het Nederlandse Openluchtmuseum te Arnhem laat de geschiedenis zien
Nadere informatieTips voor Ouders van niet-drinkende pubers
Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf
Nadere informatieOpvoedstrategieën ter voorkoming van problematisch internetgebruik bij basisschoolkinderen
Opvoedstrategieën ter voorkoming van problematisch internetgebruik bij basisschoolkinderen Gert-Jan Meerkerk, Gerda Rodenburg, Wouter Haverkort, Tony van Rooij & Dike van de Mheen Symposium Preventie van
Nadere informatieSerious game, FUN design. Door: Nina Haitsma (0870482) The game of life 18-09- 12
Serious game, FUN design Door: Nina Haitsma (0870482) The game of life 18-09- 12 Serious game, FUN design Kijk eens naar aller eerste games: Pong en één van de allernieuwste games: Fifa 2013. Eigenlijk
Nadere informatieRapportage Drijfveren. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Drijfveren Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Drijfveren (QDI) 2 Wat motiveert jou? Wat geeft jou energie? Waardoor laat jij
Nadere informatieGamen. Zonder flauwekul. Ik voelde me rot als ik niet kon gamen. Nu heb ik ook plezier als ik niet aan het gamen ben.
Ik voelde me rot als ik niet kon gamen. Nu heb ik ook plezier als ik niet aan het gamen ben. Rein, 17 jaar Gamen Zonder flauwekul Ik vind gamen leuk. Maar ik deed het te veel. Ik kwam erachter dat ik geen
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,
Nadere informatieSESSIE 24: OMGAAN MET OPVALLEND GEDRAG
SESSIE 24: OMGAAN MET OPVALLEND GEDRAG OMGAAN MET OPVALLEND GEDRAG Voorstellen Omgaan met opvallend gedrag en het ontstaan Doelen en werkwijze Deelnemers en opbouw cursus Inhoudelijk Afsluiting VOORSTELLEN
Nadere informatieJONGEREN & GAMEN: LAGER ONDERWIJS
JONGEREN & GAMEN: LAGER ONDERWIJS EEN ONDERZOEK NAAR GAMEGEDRAG BIJ JONGEREN UIT HET LAGER ONDERWIJS MAART 2015 DIT RAPPORT KWAM TOT STAND DANKZIJ DE MED EWERKING VAN: INLEIDING De game-industrie is in
Nadere informatieHEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN
E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te
Nadere informatieMediaopvoeding. workshop 2015. Mediaopvoeding
Mediaopvoeding workshop 2015 Mediaopvoeding Contents Wat is mediaopvoeding?... 2 De jeugd van tegenwoordig... 3 Kinderen overzien niet alle gevaren van de media... 3 Opvoedingsstijlen... 4 Opvoedingscompetenties...
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieUitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk!
Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! In onze vorige Zing In hebben we het gehad over de druk die op jonge mensen wordt gelegd, op de vaak hoge eisen die we aan hen stellen. Maar niemand is
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieWelkom en voorstellen
3 november 2015 Welkom en voorstellen Francine Nijkamp-Ririhena Pubers en geld Zakgeld, richtlijnen (bron: NIBUD) Leeftijd Bedrag per week in 12 tussen 3,00 en 4,60 (19,00/mnd) 13 tussen 3,50 en 4,60 (19,00/mnd)
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieALS KLEINE KINDEREN GROOT WORDEN EN GAMEN
WELKOM BIJNA IEDER KIND GAMET ALS OUDER WILLEN WE VOORAL DAT ZE ER PLEZIER AAN BELEVEN EN ER NIET MEE OVERDRIJVEN Gamen in cijfers VAD Leerlingenbevraging 2014-2015 Gamen in cijfers VAD Leerlingenbevraging
Nadere informatieNuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen
Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Rebel (PvdA) over het bericht 'Gamen tot je niet meer kunt stoppen' (2015Z00316).
> Retouradres: Postbus, 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78 34
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieDeze handreiking is van:
9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieVlucht naar Avatar. Werkboek Gamen. Naam: Schooljaar: Klas:
Vlucht naar Avatar Werkboek Gamen Naam: Schooljaar: Klas: LES 1 Gamen?!? LOS HET KRUIS WOORD RAADSEL OP Je kan er het spel of de avatar mee besturen. Dit is de figuur die je in een videogame bestuurt.
Nadere informatiewaardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen,
Zwolle Rapportage Mantelzorg in beeld Resultaten uit onderzoeken onder mantelzorgers 2012 en 2014 De gemeente Zwolle wil de positie van de mantelzorger versterken en hun taak verlichten. Met de komst van
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieInhoudsopgave van de gehele gids:
Inhoudsopgave van de gehele gids: 1. Inleiding 2. De rol van werk 3. Talent 3.1 Wat is talent en toptalent? 3.2 Hoe ontstaat een talent? 4. Talent ontdekking: Ontdek je talenten 4.1 Waaraan herken je een
Nadere informatieY-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.
Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatie