Vertalingen objectief evalueren

Transcriptie

1 LANGUAGE MAGAZINE ACTUALITEIT VOOR TAALPROFESSIONALS ONTWIKKELINGEN IN DE TAALSECTOR Nummer 061 van 16 mei 2007 Language Magazine verschijnt 25 keer per jaar. E info@languagemagazine.be - T F V.u.: D. Debackere, Takkebosstraat 9, Gent Vertaalkunde Vertalingen objectief evalueren Bij uitgeverij Acco is het boek "Vertalingen objectief evalueren: Matrices en ijkpunten" verschenen. De redactie is van Chris Van de Poel en Winibert Segers. Hoe evalueer je een vertaling objectief? Hoe meet je vertaalvaardigheid op een betrouwbare en valide manier? Hoe meet je de kwaliteit van een vertaling zonder dat de meting van een beoordelaar afhangt? Dit boek stelt een aanpak met matrices en ijkpunten voor. Het uitgangspunt is dat je met matrices en ijkpunten de objectiviteit vergroot en zichtbaar maakt. De ijkpunten zijn - kort gezegd - geen echte evaluatiecriteria maar onderdelen van een (doel)tekst die voor de vertaler problematisch kunnen zijn en aanleiding tot bepaalde fouten kunnen geven. Door de ijkpunten vooraf te bepalen en door aan ieder ijkpunt een bepaald gewicht toe te kennen, wordt de evaluatie controleerbaarder en minder afhankelijk van de evaluator. De bijdragen van Chris Van de Poel en Winibert Segers over de ijkpuntenmethode vormen de kern van het boek. In de andere bijdragen formuleren verschillende (Belgische en Nederlandse) auteurs uit de vertaleropleiding en uit de professionele praktijk hun visie over vertaalevaluatie. Deze bijdragen plaatsen de ijkpuntenmethode in een bredere context. Het boek is in negen hoofdstukken ingedeeld. Er is een hoofdstuk gewijd aan (1) het toekennen van een cijfer aan vertalingen in de onderwijscontext, (2) een matrix voor het evalueren van vertaaltoetsen, (3) de ijkpuntenmethode en (4) de perspectieven, de beperkingen en verder onderzoek over de ijkpuntenmethode, (5) wetenschappelijk verantwoord toetsen, (6) NLP als mogelijke aanvulling bij ijkpunten, (7) de automatisering van de evaluatie van vertaalwerk, (8) een normgerelateerde ijkpuntenmethode om vertaalvaardigheid te evalueren en (9) de tijdgeest. Chris Van de Poel en Winibert Segers doceren aan het departement Toegepaste Taalkunde van de Lessius Hogeschool (Antwerpen). De andere bijdragen zijn van Philippe Anckaert, Jean-Pierre Colson, Nathalie De Sutter, June Eyckmans, Fedde van Santen en Wim Schramme. ISBN: Vertaalkeuzes verantwoorden Het Nederlandse vertaalbureau Teamwork organiseert op vrijdag 15 juni in Utrecht (NL) een workshop over het verantwoorden van vertaalkeuzes. "Vertalen verantwoord, verantwoord vertalen" is de titel. Vier deskundigen reiken die dag een taalkundig begrippenapparaat aan waarmee de professionele vertaler aan opdrachtgevers en collega's de gemaakte keuzes kan Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 1

2 uitleggen. De deskundigen zijn Harm Damsma, Mike Hannay, Wilbert Spooren en Mariëlle Wiggerts. Harm Damsma is literair vertaler, Mike Hannay (hoogleraar taal en ICT) en Wilbert Spooren (hoogleraar taal en communicatie) coördineren de masteropleiding ICT en vertalen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Mariëlle Wiggerts is freelancevertaalster. De workshop is een initiatief van Teamwork, het Utrechtse vertaalbureau van Tony Parr en Marcel Lemmens. Zij zijn ook de auteurs van het 'Handboek voor de vertaler Nederlands-Engels'. Meer info bij Marcel Lemmens (tel of of bij Tony Parr of ). Een zinnig opleidingsprogramma voor vertalers in de digitale bibliotheek der Nederlandse Letteren De Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren (dbnl) wordt iedere maand een beetje groter. De DBNL maakt via haar website literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie zoals biografieën en portretten toegankelijk. Alle werken zijn onverkort digitaal beschikbaar. De DBNL bericht maandelijks over de titels die het aan haar aanbod heeft toegevoegd. Wie op de hoogte wil blijven, kan via onderstaand webadres een (gratis) abonnement afsluiten op de nieuwsbrief van de DBNL. Wij lazen de afgelopen maand in de DBNL de Historie van Floris ende Blancefleur en de Strijt van Roncevale, en bladerden in recente jaargangen (1997 en 1998) van Ons Erfdeel. Ook de Handelingen van het Tiende Colloquium Neerlandicum (1988) werden deze maand aan het aanbod toegevoegd. In die Handelingen trok de openingszin van een artikel van Georges Adé over 'de vertalersopleiding en algemene vorming' onze aandacht: "Het programma van de vertalersopleiding in Vlaanderen laat te wensen over, en dat is eufemistisch uitgedrukt. Welke zouden dan de hoofdlijnen van een zinnig opleidingsprogramma voor vertalers kunnen zijn? Georges Adé (in 1988 dus): "Ten eerste: het bereiken van een efficiënte tekstproductie. Dit veronderstelt niet alleen correct en authentiek taalgebruik, maar ook een verfijnd gevoel voor de eigen aard en werking van een tekst." "Ten tweede: het leren vertalen. Hier dient in de opleiding een juiste dialectiek tussen praxis en theorie opgebouwd te worden: dat mag op een truïsme lijken maar in de bestaande vertalersopleiding treden niet zelden linguïsten zonder enige vertaalervaring als docenten op. Het is trouwens de professionele praxis eerder dan de linguïstische theorie die uitsluitsel zal geven over de vraag naar de kwaliteit van de vertaling. In de praxis hoef je alleen maar te weten welke de slechte, dit is foute, vertaling is; hoe goed een vertaling kan of moet zijn, daar kan je eeuwen over discussiëren. (...)" "Ten derde: de toekomstige vertaler moet bijzonder bedreven zijn in de heuristische arbeid. (...) De studenten kunnen niet zoeken, en de docenten kunnen het kunnen zoeken niet aanleren. (...)" "Ten vierde: een vertalersopleiding dient een volledige en zich doorlopend vernieuwende inleiding te bieden tot het gebruik van de hele apparatuur die het werk van de vertaler aanzienlijk vergemakkelijkt: van databanken tot tekstverwerkers van de vijfde generatie." "Ten slotte vraagt een nieuw programma voor de vertalersopleiding ook een adequaat evaluatiesysteem. (...) De evaluatiemethodiek dient ervan uit te gaan dat een vertaler op zijn vertaalwerk beoordeeld wordt, en niet op de vakken waarover hij bevredigend examen heeft afgelegd, zo eenvoudig is het wel." Georges Adé was hoogleraar Frans aan de toenmalige Katholieke Vlaamse Hogeschool in Antwerpen en overleed in Opleidingen Miles Academy lanceert opleidingen voor taalprofessionals Vertalen voor televisie, stem- en spraaktraining, eindredactie, Nederlandse spelling, snellezen. Met deze en andere opleidingen rond taal en communicatie lanceert Miles Academy (Vilvoorde) zijn aanbod opleidingen voor taalprofessionals. Miles Academy is de nieuwe opleidingsdivisie van Miles Group (zie LM van 10 januari). Het opleidingsaanbod richt zich tot de taalprofessional die wil bijblijven of zich verder wil ontplooien op taalkundig en communicatief vlak. Daarnaast mikt Miles Academy ook op de veel bredere doelgroep van taalliefhebbers en mensen die hun carrière een nieuwe - taalgerelateerde - wending willen geven. Miles Academy is momenteel volop cursussen aan het ontwikkelen en staat open voor suggesties. Het huidige aanbod is te raadplegen via onderstaande website. Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 2

3 Eefje Vaessen (ex-lessius Hogeschool) is de coördinator. Miles Group is gevestigd in Vilvoorde en wordt geleid door Marc De Neve. Andere taalgerelateerde bedrijven die tot Miles Group behoren, zijn Miles Translations (algemene en medische vertalingen en ondertiteling), Miles DVS (stemtraining) en Miles Ltech (taaltechnologie). U kent Miles Group ook van de dagelijkse Taaldrop (zie LM van 11 mei 2005). Meer info bij Eefje Vaessen (tel of ev@milesgroup.be of info@milesacademy.be Vreemdetaalverwerving Dertigste Talenfeest groot succes Op vrijdag 27 april en maandag 30 april had in Brussel de dertigste editie van het jaarlijkse Talenfeest / Fête des Langues plaats. Het Talenfeest / Fête des Langues is een initiatief van de vzw Animatiecentrum voor Talen (Brussel). Er namen ongeveer 2000 kinderen deel aan de meer dan 50 taalworkshops die in en rond de verschillende parlementen in Brussel werden georganiseerd. Op tvbrussel zei Amaryllis Luyten, organisatrice van het Talenfeest: "Het Talenfeest bestaat eigenlijk ook al dertig jaar, maar was vroeger veel kleiner. Nu zijn we eigenlijk een enorm Talenfeest geworden en het is het tweede jaar dat het hier op de Kunstberg plaatsheeft. Het is een enorm succes: vandaag zijn er een duizendtal jongeren over de vloer gekomen, afgelopen week waren er dat een duizendtal kinderen van de basisscholen en er is zelfs vraag naar meer: er hadden nog meer kinderen hier willen zijn vandaag." Taalkunde Alternatives to Cartography Van maandag 25 tot woensdag 27 juni 2007 heeft in Brussel de tweede Brussels Conference on Generative Linguistics (BCGL 2) plaats (zie LM van 4 oktober 2006). Het thema is "Alternatives to Cartography". Het volledige programma is bekend en beschikbaar via onderstaande website. Meer info bij Jeroen Van Craenenbroeck (jeroen.vancraenenbroeck@kubrussel.ac.be of via info@crissp.be) Tabudag Naar jaarlijkse traditie heeft op vrijdag 8 juni aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) de Tabudag plaats. De Tabudag is een eendaags taalkundecongres waarop (vooral) jonge Nederlandse onderzoekers hun lopend onderzoek presenteren. Van de voorgaande TABU-dagen zijn op onderstaande website nog de samenvattingen raadpleegbaar. Het programma van de aanstaande Tabudag wordt volgende week bekendgemaakt. Tabu is de afkorting van Taalkunde-Bulletin, een intern tijdschrift van de RUG. Meer info via tabu@rug.nl Meertaligheid Faciliteiten voor het Engels zijn onvermijdelijk "Brussel, hoofdstad van Europa: de nieuwe taalkundige uitdagingen" is de titel van een artikel van Philippe Van Parijs over de transformatie van het taalkundige landschap in Brussel. Het artikel is leesbaar voor een niet-gespecialiseerd publiek en integraal te raadplegen (in het Nederlands, Engels en Frans) op de website van Brussels Studies. Philippe Van Parijs is professor economische en sociale ethiek aan de Université catholique de Louvain (UCL) en professor filosofie aan de Harvard University. Brussels Studies is een elektronisch tijdschrift dat wetenschappelijke artikels over de Brusselse realiteit gemakkelijk en gratis toegankelijk wil maken. "De spectaculaire verspreiding van het Engels is niet alleen onvermijdelijk, maar ook wenselijk, vooral in Brussel. Zowel in Europa als in de rest van de wereld hebben we dringend behoefte aan een gemeenschappelijke taal die niet wordt gemonopoliseerd door een kleine elite, maar die ruim verspreid is onder alle lagen van de bevolking. Toevalligheden in de geschiedenis hebben deze rol toebedeeld aan het Engels. Voor ons een buitengewone kans! Of we nu Frans- of Nederlandstalig zijn, het Engels is een van de 10 tot 15 talen die het dichtste bij onze taal liggen, tussen de 6000 talen die vandaag ter wereld worden gesproken. En dat is niet alles: als er van één taal ter wereld beweerd kan worden dat ze midden tussen het Frans en het Nederlands ligt, dan is dit het Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 3

4 Engels en alleen het Engels," aldus Philippe Van Parijs. "Of we erover blijven jammeren of er ons bij neerleggen, de Europese instellingen zullen steeds meer en steeds openlijker in het Engels gaan functioneren en communiceren. Dat geldt nog meer voor de hele Europese burgermaatschappij die deze instellingen in groeiende mate naar Brussel trekken: journalisten, lobbyisten, consultancy- en advocatenkantoren en de meest diverse verenigingen. Aan de Est die al moeite heeft gedaan om Russisch en Lets te leren, kunnen we redelijkerwijze vragen dat hij ook het Engels leert, de taal die essentieel is om te kunnen functioneren in de Europese instellingen en daarrond. Maar hoe kunnen we blijven verwachten dat hij ook een van de of zelfs beide officiële talen van Brussel leert, omdat een speling van het lot van onze nationale hoofdstad ook de politieke hoofdstad van de Europese Unie heeft gemaakt? Faciliteiten voor het Engels zijn onvermijdelijk." Vertaaltechnologie Translating and the Computer Op donderdag 29 november en vrijdag 30 november heeft in Londen de 29ste editie plaats van 'Translating and the Computer'. Deze jaarlijkse conferentie gaat over het gebruik van computerondersteuning in het vertaalproces en verwante taalverwerkingsprocessen. Het is een forum voor zowel academici als praktijkmensen, met dien verstande dat de focus is gericht op het gebruik en de gebruiker van de computerondersteuning, en niet op de theorie. De uiterste datum voor het indienen van een papervoorstel is 1 ju- Pas verschenen. En onmisbaar voor taalopleiders! HRM.tools nr. 1: e-leerplatformen, -inhouden en -testen voor taalopleiding Inhoud - Bedrijven missen kansen door gebrekkige talenkennis - Leer- en auteursplatformen - Leerinhouden - Testen - Heel wat wetenschappelijke kennis - Case : Coca - Cola Entreprises Belgium beheert taalopleidingen via online platform van ElaN Languages - Overzicht dienstenaanbieders Download gratis 'executive summary': HRM.tools is een Pdf-publicatie van Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 4

5 li. 'Translating and the Computer' is een organisatie van Aslib (Association for Information Management). Meer info bij Nicole Adamides Localisatie Localization World in Berlijn Op woensdag 20 juni en donderdag 21 juni heeft in Berlijn de conferentie 'Localization World' plaats. Vorig jaar vond de conferentie in Barcelona plaats. Er waren toen 520 deelnemers uit 32 landen (tegenover 325 deelnemers in 2005). Het programma ligt intussen grotendeels vast en is via onderstaande website raadpleegbaar. Het conferentiethema luidt 'Local Language First!'. Aan de conferentie gaat op dinsdag 19 juni een workshopdag vooraf. Uit het programma lichten we Heidi Depraetere van Cross Language (Gent) en Sigrid Steegen van Gambro BCT Europe (Zaventem) met een gezamenlijke presentatie over 'Implementing Translation Workflow in a Global Supply Chain'. Sigrid Steegen is de localization manager bij Gambro BCT, een snelgroeiende onderneming en wereldleider op het vlak van bloedgerelateerde producten en diensten. Met de hulp van de Gentse adviseur op het gebied van vertaalautomatisering Cross Language en met de WorldServer van het Amerikaanse Idiom Technologies slaagde Gambro BCT erin de vertaalprocessen te optimaliseren. Geert Benoit van Yamagata Europe (Gent) neemt in Berlijn deel aan een paneldebat over 'Automating Quality Control'. Geert Benoit is gedelegeerd bestuurder van Yamagata Europe (het vroegere Ycomm Europe). Yamagata Europe ontwikkelde de QA Distiller, een tool die (bepaalde categorieën van) fouten in vertaalgeheugens automatisch opspoort en op die manier de kwaliteit van het vertaalwerk helpt borgen. Anne Lafullarde van Fortis (Brussel) neemt in Berlijn deel aan een paneldebat over 'MTM Implementation and User Scenarios'. MTM staat voor MT + TM (Machine Translation + Translation Memory). Fortis (AG) voerde in 2003 een automatisch vertaalsysteem in (MT) en breidde het systeem eind 2004 uit met vertaalgeheugentechnologie (TM). Beide technologieën zijn geïntegreerd in een hybride systeem. Vorig jaar vonden 520 localisatieprofessionals het programma van Localization World de verplaatsing naar Barcelona waard. Daaronder de Belgen van B&K Projects (Halen), Cogen (Nijvel), Jonckers Translation & Engineering (Brussel), Stoquart (Bergen), Telelingua International (Brussel) en de reeds genoemden Cross Language, Fortis AG, Gambro BCT en Yamagata Europe. Zoals gezegd gaat aan de eigenlijke conferentie een workshopdag vooraf. Een van de workshops wordt begeleid door Jaap van der Meer van Cross Language en heeft als thema 'Hands-on Translation Automation'. De workshop is een TAUS-workshop. TAUS staat voor Translation Automation User Society. TAUS werd begin 2005 opgericht en is een initiatief van Jaap van der Meer. In deze workshop (die een hele dag in beslag neemt) kunnen de deelnemers aan de slag met zowel een regelgebaseerd als een statistisch MTsysteem Belgische in-house localisatiecoördinator verdient euro Een Belgische in-house localisatiecoördinator (vertaalcoördinator voor localisatieprojecten / project manager / account manager) verdient gemiddeld euro bruto. Dat moet blijken uit de resultaten van een enquête die het Amerikaanse adviesbureau Common Sense Advisory heeft uitgevoerd bij vertaal- en localisatiebedrijven. Nog volgens de enquête, waarvan de resultaten zijn gebundeld in het rapport 'Wages of Localization', is dat minder dan de Deense coördinator ( euro), de Zwitserse ( euro), de Amerikaanse ( euro), de Franse ( euro) en de Ierse ( euro). Het is echter meer dan de Japanse coördinator ( euro), de Duitse en de Engelse ( euro) en de Canadese ( euro). Over de representativiteit van de enquête en over de gegevensverwerking is ons geen informatie beschikbaar. Lessius en LISA organiseren conferentie over opleiding van localisatieprofessionals Van maandag 10 december tot woensdag 12 december 2007 heeft aan de Lessius Hogeschool Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 5

6 in Antwerpen het 'LISA-Lessius Forum' plaats. Het thema van deze internationale conferentie is 'Teaching Localisation for Globalisation Business Readiness'. LISA is de internationale Localization Industry Standards Association. De vertaalopleidingen in België en in Europa besteden steeds meer aandacht aan localisatie en globalisatie. Beetje bij beetje neigen de opleidingen van het 'vertalen van een tekst in de doeltaal' in de richting van het 'aanpassen van een product of dienst aan de doelcultuur'. De scholen richten nieuwe cursussen in om de aankomende vertalers op de nieuwe realiteit van de snel globaliserende wereld voor te bereiden en de actieve vertalers bij te scholen: praktische kennismakingen met vertaaltechnologieën, vertalen van websites, je eigen website maken, vertaalprojectsoftware, normen enz. Hoe kunnen de vertaalopleidingen de localisatieprofessionals opleiden die de markt vraagt? Hoe moeten ze hun curriculum aanpassen? Wat moeten ze eraan toevoegen? En wat niet? Hoe kunnen ze de vinger aan de pols van de snel evoluerende praktijk houden? Welke technologieën moeten ze aanbieden? Hoe kunnen school en werkveld goed samenwerken? Hoeveel aandacht moet er worden besteed aan intralinguale localisatie (bv Vlaanderen / Nederland)? Is localisatie een vak voor geaccrediteerde trainers? Dat zijn enkele van de vragen waarop een antwoord kan worden gezocht tijdens het LISA-Lessius Forum. Informatie voor wie een presentatie- of papervoorstel wil indienen voor het LISA-Lessius Forum is op onderstaande website te vinden. De uiterste datum voor het voorstellen van een topic is 15 juni. LISA werd opgericht in 1990 en organiseerde de afgelopen vijftien jaar meer dan vijftig internationale conferenties op verschillende locaties. Deze conferenties zijn een belangrijke ontmoetingsplaats geworden voor de GILT-sector (Globalization, Internationalization, Localization, and Translation). Met ruim 400 leden heeft LISA een belangrijke stem in de sector. Haar leden zijn zowel aanbieders als gebruikers van GILT-informatietechnologie. Naast het LISA-Lessius Forum organiseert LISA dit najaar ook zijn jaarlijks Europees forum. 'The Annual LISA Forum Europe' heeft plaats in Berlijn, van maandag 22 tot vrijdag 26 oktober. De thema's zijn outsourcing, Europese integratie en globaliseren, onder het motto 'Building global teams locally'. Het programma is al gedeeltelijk bekend en via onderstaande website raadpleegbaar. Vertaalmarkt Vertaler neemt contentmanager over Het Luxemburgse vertaal- en localisatiebedrijf euroscript neemt het Franse eurodoc/syselog over. Daardoor ontstaat een bedrijf met een jaaromzet van ongeveer 85 miljoen euro. Het bedrijf heeft in 12 landen in totaal 1280 werknemers in dienst. Door de overname kan euroscript zich een aanbieder van totaaloplossingen noemen op het vlak van meertalig document- en contentmanagement. "Dankzij onze gecombineerde expertise en jarenlange ervaring op het gebied van meertalig contentmanagement kunnen bedrijven in de hele wereld een beroep op ons doen voor efficiëntere oplossingen op het gebied van contentmanagement", aldus Mark Evenepoel, CEO van euroscript. "Aan onze diensten en oplossingen ligt een gespecialiseerde knowhow op het gebied van engineering, consultancy, systeemintegratie en contentverwerking ten grondslag. Zo kunnen wij onze klanten terzijde staan bij het ontwerpen, ontwikkelen en inzetten van contentmanagementsystemen in alle soorten en maten." "We verwachten veel van de nieuwe mogelijkheden die deze fusie biedt: voor ons en voor onze huidige én toekomstige klanten", aldus Benoît Laxenaire, COO (Chief Operations Officer). "Contentmanagement is steeds vaker een doorslaggevende factor voor het welslagen van een bedrijf. Dankzij onze sterkere, doelgerichtere structuur zijn wij meer dan ooit de partner bij uitstek voor klanten die op zoek zijn naar efficiëntere totaaloplossingen voor document- en contentmanagement." Euroscript (nu euroscript International) heeft sedert vorig jaar ook een filiaal in België. In 2006 nam euroscript Delt ICT Services over, een ICT-bedrijf met focus op document- en informatiebeheer. Euroscript Delt Belgium bvba is gevestigd in Evere (Brussel). In april schreven we dat het logisch is dat leveranciers van globalisatiediensten en leveranciers van contentmanagementoplossingen elkaar vinden. Dat was naar aanleiding van de aankondiging van het strategische partnerschap tussen Tridion en SDL (zie LM van 11 april). Het lijkt ons niet onwaarschijnlijk dat andere toonaangevende spelers gelijkaardige allianties zullen sluiten. Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 6

7 Elia Network Days in Berlijn Aansluitend op de Localization World Conference op 20 en 21 juni in Berlijn (zie elders in dit magazine) organiseert ELIA (European Language Industry Association) in Berlijn twee netwerkbijeenkomsten voor Europese vertaalbedrijven. Op de eerste dag is een verkoop- en marketingworkshop gepland. Inhoud en vorm van de bijeenkomst op de tweede dag liggen nog niet vast. ELIA werd twee jaar geleden opgericht door tien Europese vertaalbedrijven. ELIA wil de belangen van de Europese vertaal-, tolk- en localisatiebedrijven behartigen. Anders dan de EUATC, de European Union of Associations of Translation Companies, wil ELIA geen koepelorganisatie zijn van nationale beroepsorganisaties maar de ondernemingen rechtstreeks vertegenwoordigen. De organisatie telt intussen een dertigtal leden, verspreid over een twintigtal landen. Het moet gezegd dat ELIA momenteel nog niet de belangstelling van de grote spelers kan wekken. 25% omzetgroei in 2006 voor top 20 vertaalbedrijven Volgens berekeningen van Common Sense Advisory, een Amerikaans adviesbureau dat zich toespitst op de vertaal- en localisatiesector, hebben de twintig grootste vertaalbedrijven van Noord-Amerika en Europa in 2006 samen een omzetgroei gerealiseerd van 24,5 procent ten opzicht van Die groei is deels organisch, deels met overnames en deels ook dankzij valutaschommelingen gerealiseerd. De top 20-lijst wordt aangevoerd door L-3 Communications (New York), de leverancier van vertaal-, tolk- en andere taaldiensten aan het Amerikaanse leger in Irak, Afghanistan en Guantanamo. L-3 leverde vorig jaar niet minder dan 6650 linguïsten aan het Amerikaanse leger in Irak en 1500 in Afghanistan. L-3 zal de lijst volgend jaar niet meer aanvoeren aangezien het Amerikaanse leger L-3 Communications eind vorig jaar ruilde voor Global Linguistic Solutions, een joint venture tussen de Amerikaanse bedrijven McNeil Technologies en DynCorp (zie LM van 10 januari). De tweede plaats in de top 20-lijst is voor het Amerikaanse Lionbridge (309 miljoen euro). Op de derde plaats staat het Britse SDL (129 miljoen euro). Op de vierde plaats komt het Amerikaanse TransPerfect (83 miljoen euro). Het Tsjechische Moravia is de snelste groeier (+72,6% tegenover 2005). Het Italiaanse Logos realiseert de hoogste omzet per werknemer ( euro). Terminologie Centrum voor Vaktaal en Communicatie helpt KMO s beter rekruteren Op woensdagavond 30 mei organiseert het Centrum voor Vaktaal en Communicatie (CVC) van de Erasmushogeschool Brussel (departement Toegepaste Taalkunde) samen met Starlab (de onderzoeksgroep Semantics Technology and Applied Research Laboratory van de Vrije Universiteit Brussel) een infosessie over "Webtoepassingen rond Competenties in Beroepsprofielen. Een platform voor KMO's". Tijdens deze infosessie wordt het PoCeHRMOM-project voorgesteld. PoCeHRMOM staat voor 'Project omtrent Competenties en functies in e-hrm voor technologische toepassingen op het Semantisch Web door Ontologie en Meertalige terminologie'. Het is niet de bedoeling dat het tijdens de infosessie op 30 mei alleen maar over ontologieën en termenbanken gaat. Integendeel, in het PoCeHRMOM-project staan de gebruiker en de toepassing centraal. En in dit project is de gebruiker de KMO en meer precies de HR-manager van die KMO die (intern) aan competentiemanagement wil doen en vervolgens (extern) gerichter wil rekruteren op basis van competenties. Daarom wordt er ook tijd vrijgemaakt om dieper in te gaan op het hoe en waarom van functie- en competentieprofielen in de KMO. Daarom wordt er ook toegelicht waarom er nood is aan een eenduidig kader waarin competenties worden beschreven. Er zullen ook enkele concrete webtoepassingen rond competenties worden getoond. De sprekers van dienst zijn Stéphane Vanden Broeck van UNIZO over het hoe en waarom van functie- en competentieprofielen in de KMO, Luk Vervenne van Synergetics over competenties als de pasmunt voor de arbeidsmarkt, Filip De Geijter van Actonomy over het betekenisvol matchen van competentieprofielen, Koen Kerremans (EhB) en Stijn Christiaens (VUB) over het PoCeHRMOMproject. Er is een koffiepauze en een drink ter afsluiting voorzien. Het PoCeHRMOM-project wordt grotendeels gefinancierd met middelen uit het TETRA-fonds van het IWT en gecoördineerd door prof. dr. Rita Temmerman van de Erasmushogeschool. Het IWT is het Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 7

8 Wetenschap en Technologie in Vlaanderen. Het TETRA-fonds is de opvolger van het vroegere HOBU-fonds (HOBU = hoger onderwijs buiten de universiteit), een fonds dat onderzoeksprojecten steunt aan universiteiten en (bij prioriteit) hogescholen in Vlaanderen. Onderzoek met TETRA-geld moet gericht zijn op de oplossing van een technologisch probleem dat bedrijven (bij prioriteit de traditionele KMO) en andere organisaties interesseert. Meer info over het PoCeHRMOMproject en over de infosessie bij Koen Kerremans (tel of koen.kerremans@ehb.be) Meer informatie en de integrale uitnodiging voor deze avondlijke infosessie vindt u hier: ameset.htm Lexicografie Het Nederlands van de dertiende eeuw op internet Na het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT - het 'grootste woordenboek ter wereld') is sinds maandag 14 mei ook het Vroegmiddelnederlands Woordenboek (VMNW) op internet raadpleegbaar. Het VMNW beschrijft het Nederlands van de dertiende eeuw. Het woordenboek is gebaseerd op het zogenaamde Corpus Gysseling dat naast literaire teksten en fragmenten ruim 2200 ambtelijke documenten bevat. Het VMNW biedt nog meer zoekmogelijkheden dan het WNT en kan zowel afzonderlijk als samen met het WNT doorzocht worden. Ook bestaat de mogelijkheid om bij elk lemma dialectvariatie zelf in kaart te brengen. Het VMNW is gratis toegankelijk via de website van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL): Wie een geregistreerde gebruiker is van het iwnt (zie LM van 24 januari) heeft ook toegang tot het VMNW. Registratie is eenmalig en eenvoudig. Taal- en spraaktechnologie Derde Open Oproep Stevin Met de derde Open Oproep in het kader van het Stevin-programma richt de Nederlandse Taalunie zich tot belangstellenden die toepassingsgerichte O&O-projectvoorstellen wensen in te dienen. De sluitingsdatum voor het indienen van voorstellen is vastgesteld op 22 mei Het maximale budget voor de derde Open Oproep is vastgesteld op 2,3 miljoen euro. Volledige voorstellen met een maximum duur van 3 jaar kunnen worden ingediend. STEVIN staat voor Spraak- en Taaltechnologische Essentiële Voorzieningen In het Nederlands. De bedoeling van STEVIN is een optimale digitale taalinfrastructuur voor het Nederlands tot stand te brengen. Stevin moet aldus de positie van het Nederlands versterken (en de spraak- en taaltechnologiesector in Nederland en Vlaanderen stimuleren). Vlaanderen en Nederland leggen daarvoor samen 11,4 miljoen euro subsidies op tafel. Steving ging in september 2004 van start en heeft een geplande looptijd van 5 jaar (zie o.a. LM van 22 september 2004). Nuance neemt VoiceSignal over voor 216 miljoen euro Het spraaktechnologiebedrijf Nuance, dat zijn Europese hoofdzetel in Merelbeke heeft, neemt het Amerikaanse spraaktechnologiebedrijf VoiceSignal over voor 216 miljoen euro. Nuance betaalt 150 miljoen euro in cash en de rest in Nuance-aandelen. VoiceSignal is gespecialiseerd in spraaktechnologie voor gsm's, pda's en andere mobiele toepassingen. Nuance realiseerde in 2006 een omzet van 286 miljoen euro en leed een nettoverlies van 16,5 miljoen euro. In 2006 nam het bedrijf ook het Amerikaanse Dictaphone over (zie LM van 8 februari 2006) voor 300 miljoen euro. Ook deze overname werd in cash vergoed en gefinancierd met een kredietfaciliteit (een lening van een kleine 300 miljoen euro en een kaskrediet van 63 miljoen euro). Kort bericht Alitera verhuisd Vertaalbureau Alitera (Els Denoulet en Mark Beringhs) is verhuisd van Antwerpen naar Lauwe. Het nieuwe adres is Prins Regentstraat 32 in 8930 Lauwe. Nieuw telefoonnummer: Language Magazine - Actualiteit en trends voor de taalprofessional - Nr 61 van 16 mei 2007 p 8