hout: meer dan energie alleen!

Transcriptie

1 hout: meer dan energie alleen! Verwarming met hout heeft vele voordelen: hout is een schone, goedkope en vaak lokaal aanwezige energiebron. Hoogtechnologische verwarmingsketels met houtsnippers (of pellets) maken automatische brandstoftoevoer mogelijk, wat de ketels gebruiksvriendelijk maakt. De valorisatie van lokaal beschikbaar hout voor energieproductie zorgt tevens voor het behoud en onderhoud van het landschap en ondersteunt op die manier de biodiversiteit. De sector is geleidelijk gegroeid in de afgelopen jaren: verwarmingsketels op houtsnippers worden geïnstalleerd bij landbouwers die staan te popelen om het eigen hout op hun bedrijf te benutten (bosjes, struwelen, enz.). Anderen zien de mogelijkheden tot verbreding door middel van de verkoop van houtsnippers. Maar ook bedrijven en coöperatieven willen overschakelen op hout, maar hebben vaak vragen over de kosten en bevoorrading van de verwarmingsketel. Proclam vzw (West-Vlaanderen), Parc naturel régional des Caps et Marais d Opale en Maison du Bois (Pas de Calais) wensen de verdere ontwikkeling van het gebruik van hout als brandstof in hun respectieve grondgebieden. Samen werkten ze aan deze brochure die de belangen van hout als brandstof benadrukt, de verschillende stadia van uw project illustreert en de begeleidingsmogelijkheden in elk van de drie gebieden weergeeft. INTERREG IV France Wallonie Vlaanderen Union européenne - Fonds Europese Européen Unie : de Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Développement Régional Interreg doet grenzen vervagen

2 Hout als co 2 neutrale brandstof Hout is een bron van energie die niet bijdraagt tot het broeikaseffect. De CO 2 die wordt uitgestoten door het verbranden van hout is gelijk aan de hoeveelheid CO 2 die wordt geabsorbeerd door de boom tijdens zijn groei opname van CO 2 door fotosynthese van bomen vrijstelling van CO 2 door verteren van gevallen biomassa opslag van CO 2 onder de vorm van hout mineralen keren terug via de as CO 2 wordt terug vrijgesteld door verbranding Hout is een hernieuwbare brandstof die verschillende vormen kan aannemen: blokken, snippers, pellets, enz. Hieronder enkele nuttige equivalenten ter illustratie: 3/4 stère = kwh = 1 MAP droge houtsnippers = = = 200 kg briketten = 100 liter stookolie = 220 kg pellets Vergelijking van de energie-inhoud van verschillende brandstoffen - ITEBE 2004 * MAP (Mètre cube Apparent Plaquettes) = m³ houtsnippers. 1 MAP droog hout (met een vochtgehalte 30 %) komt overeen met een gewicht van kg. Verwarmen van hout kan met hoogtechnologische en automatisch gevoede verwarmingsketels Prijsvergelijking tussen verwarmen op stookolie, gas en hout : Het gemiddelde jaarlijkse verbruik voor het verwarmen van een doorsnee gezinswoning bedraagt kwh. Brandstof Benodigde hoeveelheid brandstof Benodigde opslagruimte Prijs (BTW incl.) CO2-uitstoot bij verbranding Stookolie 3500 l 3 m kg Aardgas 3500 m³ kg Hout (W 30) aangekocht of eigen productie 10 ton 35 m CO 2 -neutraal! 10 ton 35 m CO 2 -neutraal! Kostprijs van het equivalent aan stookolie werd berekend op basis van de eenheidsprijs van 0,60/l. CO 2 -emissies bij verbranding zijn afkomstig van CEREN, MEEDDAT. Gemiddelde kostprijs voor houtsnippers uit eigen productie: 60/ton. Gemiddelde aankoopprijs van droge houtsnippers: 100/ton

3 VOORDELEN VAN STOKEN OP HOUT in vgl. met fossiele brandstoffen + De brandstofprijs is erg competitief, momenteel tot 2 maal goedkoper dan zijn equivalent in stookolie. Naarmate de prijs van fossiele brandstoffen nog zal stijgen wordt het gebruik van hout in de toekomst nog rendabeler. + Een hernieuwbare, milieuvriendelijke en CO2 neutrale brandstof. + Het hout is vaak lokaal beschikbaar. + Bevoorrading door eigen productie is mogelijk. + Investering verdient zich op termijn geheel terug. + Stimuleert lokale werkgelegenheid en economische ontwikkeling van de regio. NADELEN VAN STOKEN OP HOUT in vgl. met fossiele brandstoffen - Meer stockageruimte nodig voor opslag van het hout. - Hogere investering. - Vraagt meer werk om de houtketel te bevoorraden, assen af te voeren en te reinigen. De werking van een verwarmingsketel op houtsnippers Verwarmen met hout kan tegenwoordig met moderne en geautomatiseerde installaties met hoge rendementen. De verwarmingsketels op houtsnippers worden automatisch gevoed. Een roerwerk in de opslagruimte brengt de houtsnippers in een schroef van Archimedes die deze tot in de verbrandingskamer van de ketel brengt. De autonomie van de installatie hangt af van het volume van de silo (één tot enkele weken). Het vermogen van de verwarmingsketels varieert tussen 20 kw (verwarmingsinstallatie bij een particulier) tot meerdere MW (stadsverwarming) in functie van de situatie. Een netwerk van buizen laat toe om verschillende huizen en/of gebouwen te verwarmen met één enkele verwarmingsketel.. Algemene werking van een verwarmingsketel op houtsnippers opslagsilo houtsnippers roerwerk voor de aanvoer van de snippers schroef van Archimedes voor de aanvoer van houtsnippers brandklep (veiligheidssysteem) aanvoerschroef naar de verbrandingskamer verbrandingskamer met warmtewisselaars vijzel voor automatische as-afvoer schoorsteen container voor asopslag elektronische bedieningsmodule Steun aan investeringen door het Vlaams landbouwinvesteringsfonds (VLIF) Nieuwe verwarmingsinstallaties of omschakeling van bestaande verwarmingsinstallaties naar hernieuwbare brandstoffen (bv. hout) kunnen rekenen op VLIF- steun. Voor meer info over het minimuminvesteringsbedrag en percentage steun die u kan ontvangen voor uw project kan u terecht op

4 Het landschap : een bron van energie Exploitatie van het landschap voor energieproductie heeft potentieel, maar een zorgvuldige planning en weloverwogen werkwijze is gewenst (opstellen van een beheerplan). Het onderhoud leidt tot aanzienlijke kosten, maar kan worden gecompenseerd door de waarde van het geoogste hout. De opbrengsten van kleine landschapselementen verschillen nogal afhankelijk van de aard van de beplanting en hun leeftijd. Enkele cijfers : Knotboom Productie/boom Productie/100 m (1 boom/10m) wilg (elke 7 jaar geknot) 140 kg 4,8 MAP 480 l wilg (elke 10 jaar geknot) 200 kg 6,9 MAP 690 l gewone es (elke 13 jaar geknot) 357 kg 11,2 MAP 1120 l Bron : studie Adème conseil Régional NPdC Equivalent stookolie / 100 m aanplant Gemengde houtkanten Productie/ha houtkant Equivalent aantal liter stookolie Productie na 10 jaar 50 tot 150 ton MAP l Productie na 15 jaar 75 tot 225 ton MAP l Bron: Proclam vzw/ De Vries B et al. (2008) Energie à la carte.

5 Heggen met doorgroeiende bomen Gemiddelde productie voor 100m heg (in kg) Equivalent aantal liter stookolie Productie bij oogst na 15 jaar 3 tot 9 ton MAP liter Bron : Parc naturel régional des Caps et Marais d Opale De heggen met doorgeschoten bomen, veel voorkomend in de streek van Boulogne en Les sept vallées, kunnen een belangrijke bron voor houtproductie vormen. De houtproductie hangt sterk af van de aard van de heggen. Goed ontwikkelde heggen op taluds of vrijstaande heggen blijken het meest productief. Korteomloophout Korteomloophout is een blijvende teelt. Het zijn dichte aanplantingen (± bomen/ha) met snelgroeiende boomsoorten, zoals wilg of populier. Er kan elke 3 jaar geoogst worden tot 21 jaar lang. Productie/ha Equivalent stookolie Jaarlijkse aangroei 16 ton 55 MAP 5500 liter Productie bij oogst na 3 jaar 48 ton 165,50 MAP liter Bron : Proclam vzw

6 Met een doordacht beheerplan kan op lange termijn in de energiebehoeftes worden voorzien. Hout uit landschapselementen op een landbouwbedrijf kan een aandeel van de energiebehoefte dekken en in sommige gevallen zelfs leiden tot autonomie wat energieproductie betreft. Om elk jaar opnieuw echter voldoende hout te kunnen oogsten moeten deze landschapselementen op een duurzame en doordachte wijze beheerd worden. Een goed beheerplan laat toe zich te organiseren over de lange termijn. Verschillende acties zoals kappen, planten en onderhoud kunnen hierin worden opgenomen over een reeks van houtige kleine landschapselementen binnen een landbouwbedrijf. Het beheerplan wordt opgesteld om na te gaan in welke mate de landbouwer in staat is om in zijn eigen energiebehoefte te voorzien en op welke wijze het beheer best wordt uitgevoerd. Elk houtig landschapselement heeft namelijk zijn optimale oogsttijdstip. Hiervan uitgaand wordt beslist welke van de lijn- of vlakvormige houtige landschapselementen jaar- lijks kunnen worden geoogst om te voldoen aan de energie behoefte. Het beheerplan is opgesteld op basis van een minimale tijdsperiode die gelijk is aan één rotatieperiode (= tijd tussen de oogst van eenzelfde landschapselement). Het beheerplan laat toe om de eventuele nood aan extra aanplantingen te detecteren of geeft aan in welke jaren het aankopen van houtsnippers noodzakelijk zal zijn om in staat te zijn in eigen energiebehoefte te voorzien. Daarnaast kan ook de eventuele overschot aan houtsnippers die kan worden verkocht, berekend worden. Voorbeeld van een beheerplan op een landbouwbedrijf voorzien van een automatische verwarmingsketel op hout - jaarlijkse energiebehoefte: 54 MAP - rotatieperiode bedraagt 16 jaar 1 2 akkerland 24 landbouwbedrijf grasland grasland grasland grasland 6 grasland grasland 17 Hoge gemengde heg bestaand uit verschillende boom- en struiksoorten Houtkant op oever Lage gemengde heg welke mag doorschieten tot een hoge gemengde heg voor houtproductie Bosperceeltje (hakhoutbeheer) Lijnvormige heggen aan te leggen in jaar 1 Lage heg behouden in dezelfde staat en komt niet in aanmerking voor houtproductie Bomenrij welke niet in aanmerking komt voor brandhoutproductie, maar eerder voor kwaliteitshoutproductie (bv. meubels, ) Hoogstam fruitboomgaard komt niet in aanmerking voor brandhoutproductie Te exploiteren houtig landschapselement Volume (MAP) Verschil tussen geoogst en jaarlijks benodigd volume (MAP) Jaar Rotatie Jaar , , Jaar ,50 + 8, Jaar ,20 + 4, Jaar , , Jaar ,35 + 9,35 Rotatie Jaar , , Jaar ,50 + 8, Jaar ,20 + 4, Jaar , , Jaar ,35 + 9,

7 Zelf houtsnippers produceren Zelf houtsnippers produceren is interessant omwille van twee redenen : de kostprijs voor de productie is vaak minder dan de wanneer de snippers worden aangekocht en het vermindert je afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. De energie-inhoud van 1m³ hout is tot bijna 10 maal lager dan deze van 1m³ stookolie. Daarenboven zijn de houtprijzen nog steeds vrij laag in vergelijking met de prijzen van fossiele brandstoffen. Dit maakt verre transporten van hout niet interessant. Lokale productie en afzet is de boodschap! Om goede houtsnippers van een gewenste kwaliteit te produceren is het belangrijk om het juiste type hakselaar te gebruiken. Er bestaan tegenwoordig hakselaars die gekalibreerde snippers kunnen produceren wat het goed functioneren van uw ketel verzekert. Verhakselen kan op verschillende manieren gebeuren: ofwel direct hakselen van vers hout en daarna de snippers drogen, ofwel wordt eerst het hout gedroogd en daarna verhakseld. Voordelen + homogenere snippers + minder slijtage van de messen + hoger rendement + droogtijd 4 à 6 maand Nadelen - meer fijn stof en compostering indien verhakseld wordt met blad - overdekte droogruimte is noodzakelijk voor het drogen van de snippers - risico op schimmelvorming Hakselen van vers hout Trommelhakselaar met mechanische voeding met een rendement van 50 m³/u Hakselen van droog hout + houtsnippers zijn stabieler voor bewaring + na hakselen onmiddellijk te gebruiken - droogtijd ± 2 jaar - riscio op niet uniforme houtsnippers - meer slijtage van de messen en hoger brandstofverbruik van de hakselaar - bevatten soms gras - meer ruimte nodig voor stockage van stam- en takhout - meer stof Schijvenhakselaar met manuele invoer met een rendement van 12 m³/u. Er bestaan zowel schijven- als trommelhakselaars, al dan niet mechanisch gevoed. Meestal worden schijvenhakselaars gebruikt omwille van de lagere aankoopprijs, ondanks het feit dat trommelhakselaars meer uniforme snippers produceren en een hoger rendement halen. Om het rendement van het hakselen te optimaliseren en het veilig werken te verzekeren is het belangrijk met zorg de takken/stammen ordelijk te stapelen, allen in dezelfde richting. Bovendien is het vaak nodig wat mankracht ter plaatse te voorzien, afhankelijk van het volume hout dat dient gehakseld te worden. Brandstofverbruik voor de productie van houtsnippers Afhankelijk van de aard van hout van het hout en locatie, ligt het brandstofverbruik van de hakselaar gemiddeld tussen 0,75 en 1,2 liter /geproduceerde MAP (M³ Apparent de Plaquettes). Met andere woorden; per 1000 kwh geproduceerd hout wordt 7,5 tot 12 kwh aan brandstof verbruikt. (Bron: PNR-Morvan)

8 De kwaliteit van de gebruikte houtsnippers is zeer belangrijk voor de goede werking van de verwarmingsketel. Of je nu zelf de houtsnippers produceert of je koopt ze aan, het is noodzakelijk aandacht te schenken aan verschillende criteria: Het vochtgehalte moet lager of gelijk zijn aan 30 %. Is het hout vochtiger, dan gaat een groot deel van de energie-inhoud verloren. De gewenste temperatuur in de ketel wordt niet bereikt en er kan vervuiling van de ketel optreden. Verlies van calorische waarde in functie van het vochtgehalte kwh/ton Let op de kwaliteit van de brandstof! vers hout % % vocht van het bruto gewicht (gebaseerd op ITEBE 2004-Mémento 2004 du bois-énergie.) De vorm en grootte van de houtsnippers moeten zo homogeen mogelijk zijn en aangepast aan het type ketel. Lange en onregelmatige stukken hout moeten vermeden worden. Deze verstoppen de aanvoer waardoor de ketel stilvalt. De zuiverheid van het hout bepaalt de asrest, is de asrest >1 % dan wijst dit op onzuiverheden. De afwezigheid van vreemde stoffen. Er bestaan verschillende kwaliteitsnormen waar men kan op terugvallen, zijnde de Europese EN14961 (vaste biobrandstoffen) en de Oostenrijkse Önorm Naast het vochtgehalte worden in deze kwaliteitsnormen densiteit, stukgrootte en asrest weergegeven. Opmerking: Bij hetzelfde vochtgehalte is het verschil in calorische waarde van de verschillende houtsoorten verwaarloosbaar. Wat het grote verschil maakt is de calorische waarde van het hout per volumeeenheid. Dit komt doordat er vrij grote verschillen bestaan in densiteit van houtsoorten. Houtsnippers worden vaak verkocht per MAP (m 3 Apparent de Plaquettes). Let dus op de densiteit van het hout dat je aankoopt! droog hout Tips voor een goede droging van de houtsnippers Drogen van de houtsnippers is een essentiële stap. - Na het hakselen van het hout, de houtsnippers snel opslaan waar ze zullen gedroogd worden alvorens broei ontstaat. - Maak de hoop in een zo mooi mogelijke kegelvorm. - De hoop niet keren tijdens de eerste 4 maanden drogen, dit zou compostering veroorzaken. Karakteristieken van de drogingsruimte : 1 Voorzie goede (natuurlijke) ventillatie 2 een afdak houdt de snippers droog 3 stockeer de houtsnippers op een verhard oppervlak 4 het water wordt van het centrum naar de bovenkant van de hoop afgevoerd na de stijging van de temperatuur (35-90 C), veroorzaakt door aerobe fermentatie. 5 verbeteren van de drogingsruimte door het voorzien van voldoende hoge steunmuren. Het drogen van houtsnippers (=vochtgehalte < 30 %) duurt onder goede omstandigheden tussen de 4 en 6 maanden.

9 Vincent Lacheré is een landbouwer uit Wirwignes. Hij woont er temidden het bocagelandschap van Boulogne in het Parc naturel régional des Caps et Marais d Opale. ATONOMIE DANKZIJ EXPLOITATIE VAN HET BOCAGELANDSCHAP In 2009 besliste meneer Lacheré te starten met renovatiewerken in zijn woning. Hij wenste hierbij een systeem van centrale verwarming te plaatsen. Omdat hij reeds gedurende een lange tijd verwarmde met hout (kachel op houtblokken) besloot hij te kiezen voor een verwarmingsketel op houtsnippers afkomstig van het beheer van zijn heggen. Daarnaast zou deze nieuwe installatie ook kunnen instaan voor de verwarming van het huis van z n ouders in de buurt, en voor de productie van warm water voor het melklokaal. Eerst heeft hij een thermische studie laten uitvoeren om de thermische behoeften te kennen en het benodigde thermisch vermogen van de verwarmingsketel te berekenen. Om een oppervlakte van 300 m² te verwarmen en om 2 huizen (300 l/ dag) en het melklokaal (400 l/dag) te voorzien van warm water, werd een ketel van 55 kw aanbevolen. Terzelfdertijd werd rekening gehouden met de mogelijke locatie van de ketel, de silo en de opslagplaats voor het drogen van de houtsnippers. Tijdens de renovatie van zijn huis voorzag meneer Lacheré een uitbreiding voor het verwarmingslokaal en voor de opslagsilo. Een voorraadsilo met een volume van 30 m 3 zal zorgen voor een zekere autonomie van de ketel (2 keer herladen tijdens de winter zal nodig zijn). Voor de opslag en het drogen van de houtsnippers kan een bestaande schuur, mits enkele kleine aanpassingen, gebruikt worden. Aan de hand van ramingen werden vervolgens de kosten verduidelijkt. In het geheel werd zijn project geraamd op euro (excl. BTW). Parallel hieraan heeft het Parc naturel régional een inventaris opgemaakt van de hoeveelheid hout op zijn bedrijf met het oog een beheerplan op te stellen voor 15 jaar. Dit moet hem in staat stellen om in zijn jaarlijkse behoefte aan hout te voorzien. Om te verwarmen heeft hij elk jaar 80 MAP houtsnippers nodig. Meneer Lacheré heeft meer dan 7 km heggen op zijn bedrijf waarvan 5 km oogstbaar is. Deze houtige landschapselementen betekenen een productie van ongeveer 52 MAP/jaar (met een rotatie van 15 jaar). Het beheer van een privébos van 1 ha zal zijn behoeftes aanvullen (50 MAP/jaar). Tenslotte heeft hij 635 lopende meter nieuwe houtige aanplant gepland ter aanvulling voor zijn behoeftes op lange termijn. Zijn autonomie wat betreft fossiele brandstoffen en de interessante terugverdientijd, geschat op 10 jaar (inclusief subsidie), hebben hem overtuigd. Zijn aanvraag voor subsidies bij l ADE- ME en bij Fonds Régional d aide à la maîtrise de l énergie et de l environnement (FRAMEE), werd aanvaard. Inclusief de belastingsvermindering op de ketel zal het totale project voor 40 % gesubsidieerd worden.

10 Getuigenis van Dirk Talpe, tuinbouwer in West-Vlaanderen OP MIJN BEDRIJF GROEIT GROENE ENERGIE! Sinds 1991 ben ik actief als sierteler in Wervik. Ik teel voornamelijk potchrysanten, lavendel en diverse vaste planten. In het voorjaar van 2007 verving ik de oude stookolieketel door een verwarmingsketel (100 kw) op houtsnippers voor het verwarmen van mijn m 2 grote plastiekserre. Naast milieuvriendelijke overweging speelden ook de lagere stookkosten een belangrijke rol in onze beslissing. Wij verbranden uitsluitend onbehandeld snoeihout of hakhout, deels afkomstig van de vele kleine landschapselementen op het bedrijf en binnenkort ook van het perceel met korteomloophout (KOH) dat aangelegd werd. De houtige landschapselementen zoals, houtkanten, knotbomen, gemengde hagen rondom mijn bedrijf en containerveld leveren naast het hout ook hun bijdrage aan een groter ecologisch evenwicht Bovendien vormen deze een niet onbelangrijk eigen biotoop voor vogels, amfibieën en ander wild (bv. patrijzen, haas,...). Met alle hout afkomstig van de 2 ha korteomloophout, aangevuld met houtsnippers van de bomen en heggen op mijn bedrijf, zal ik voldoende hout kunnen oogsten om jaarlijks benodigde hoeveelheid (± 100 MAP) te voorzien. Op die manier ben ik niet langer afhankelijk van de steeds stijgende prijzen van de fossiele brandstoffen en vaart het landschap, de biodiversiteit en mijn bedrijf er wel bij. Na oogst wordt het verhakseld hout in een overdekte sleufsilo op een hoop gelegd waar het droogt het door natuurlijke convectie. Na 3 à 4 maand drogen is het vochtgehalte gedaald tot < 30 % en kan het hout verbrand worden. De verbranding gebeurt in een hoogtechnologische verwarmingsketel met een hoog rendement (± 90 %). De verwarmingsinstallatie is bovendien voorzien van een buffervat van l, wat de ketel extra zuinig maakt. Het is wat pionierswerk om verder uit te zoeken welke boomsoorten en produktiemethoden het beste haalbaar zijn hier in Vlaanderen. Maar de interesse voor het aanplanten van KOH en het verwarmen met hout blijkt alvast heel groot bij de collega landbouwers. Kostprijs voor verwarmen op houtige biomassa Verschil Kostprijs voor verwarmen met stookolie 100 kw multifire Verwarmingsketel 100kW Aanvoersysteem brandstof (roerwerk en schroef van Archimedes) Aanvoersysteem brandstof: pomp is inbegrepen Warmtewisselaars + buizen 0 Warmtewisselaars + buizen VLIF-steun : 30 % subsidie Droogruimte snippers Buffertank l Brandstof/jaar Verschil Droge snippers aan marktprijs: 32 ton aan 100/ton = l per jaar Droge snippers uit eigen productie afkomstig van korteomloophout: 32 ton aan 35/ton* Terugverdientijd meerkost indien houtsnippers aan marktprijs : 5,84 jaar Terugverdientijd meerkost indien houtsnippers uit KOH eigen productie : 3,35 jaar

11 Getuigenis van de heer Sainte Maresville, een landbouwer uit Les 7 Vallées, die in 2006 investeerde in een verwarmingsketel op houtsnippers. ZICH VERWARMEN EN DIVERSIFIËREN DANKZIJ HOUTSNIPPERS. Deze landbouwer verwarmde voordien zijn huis met stookolie (5000 l/jaar) zonder het ooit echt warm te hebben. Hij zocht naar een manier om zijn levenskwaliteit te verhogen en zijn energiefactuur te verlagen. Bij analyse van zijn situatie kwam hij tot de vaststelling dat hij zelf een belangrijke bron aan hout bezat (heggen en houtkanten waren aanwezig op en rond zijn landbouwbedrijf), maar geen hakselaar om het hout te verkleinen tot houtsnippers. In 2005 waren er slechts weinig hakselaars beschikbaar in de regio. Daarom dacht hij eraan om een dergelijke machine te kopen om zo zijn eigen voorziening te waarborgen en daarnaast de productie van houtsnippers als nevenactiviteit uit te bouwen om het rendement van zijn aankoop te verhogen. Het verwarmen op hout bleek een interessant alternatief te zijn. Het schept mogelijkheden om de bestaande houtige landschapselementen te valoriseren en zijn agrarische activiteiten te diversifiëren. Hij installeerde een verwarmingsketel op houtsnippers met een vermogen van 65 kw voor verwarming en warm water en investeerde in een hakselaar. De kost- prijs van de verwarmingsketel bedroeg (incl installatiekost) waarop hij onder de vorm van belastingsvermindering 40 % subsidies ontvangt. Zijn jaarlijks verbruik aan houtsnippers bedraagt ongeveer 130 MAP. De heggen, aanwezig op en rond het landbouwbedrijf volstaan niet om aan deze vraag te voldoen. Daarom zoekt de landbouwer zijn overige hout uit takhout en kronen van populieren (de oppervlakte aan populierenbossen in de valleien van Canche en Authie is aanzienlijk) en heggen die worden afgezet door collega landbouwers. De opslag van de houtsnippers gebeurt in een van zijn bedrijfsgebouwen. De ketel is ondertussen 4 winters oud en meneer De Sainte Maresville is erg tevreden over zijn keuze, al heeft de ketel enkele nadelen. Door de beperkte capaciteit van de silo en de manuele as-afvoer is de ketel onvoldoende autonoom. Daarnaast benadrukt hij ook het belang van de keuze van de installateur, welke in grote mate het succes van het project bepaalt en het belang van het drogen van de houtsnippers voor een optimale werking van de ketel.

12 Voor u aan de slag gaat... Stel u volgende vragen alvorens te investeren : Wat houdt mijn project in? - Wil ik zelfvoorzienend zijn? - Of wil ik deel uitmaken van een coöperatie voor de bevoorrading van hout. Wat is de haalbaarheid van het project? - Hoeveel warmte heb ik nodig en waarvoor? - Waar installeer ik best mijn ketel en mijn silo voor het drogen en de opslag van de houtsnippers? Heb ik voldoende ruimte? - Van welke grootteorde is de investering? - Hoeveel hout heb ik nodig en hoe kan ik mij bevoorraden? - Welke subsidies kan ik hiervoor aanvragen? Keuze van de ketel : - Welk type verwarmingsketel krijgt de voorkeur? Zijn er referenties op gelijkaardige landbouwbedrijven? Hoe organiseer ik mijn brandstofbevoorrading? - Zelf houtsnippers produceren : maak een inventaris op van het beschikbare hout op uw bedrijf, gebruik hiervoor een beheerplan. - Houtsnippers aankopen : let op de kwaliteit Met financiële steun van : Union européenne - Fonds INTERREG Européen deiv Développement Régional France Wallonie Vlaanderen Europese Unie : Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Interreg doet grenzen vervagen Wie kan mij begeleiden in mijn project? Proclam vzw, Parc naturel régional des Caps et Marais d Opale en La Maison du Bois staan klaar om u te helpen bij het verwezenlijken van uw project. Aarzel niet hen te contacteren! Proclam vzw Ieperseweg Rumbeke pieter.verdonckt@west-vlaanderen.be Parc naturel régional des Caps et Marais d Opale BP COLEMBERT info@parc-opale.fr Maison du bois 15 rue du bas Parcq Le Parcq maisondubois@wanadoo.fr