Conform artikel 41, lid 1, van de Nb-wet 1998 heeft u uw belang bij het verlenen van de vergunning gemotiveerd.

Transcriptie

1 Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus EK Den Haag Ministerie van Infrastructuur en Milieu Programmabureau Ruimte voor de Rivier T.a.v. de heer C.M.J. Hoenderkamp Postbus MC Utrecht Directoraat-generaal Natuur Bezoekadres Bezuidenhoutseweg AC Den Haag Postadres Postbus EK Den Haag Datum 0 9 OKT Betreft Aanvulling en wijziging vergunning Nb-wet 1998; Waterberging Volkerak-Zoommeer Geachte heer Hoenderkamp, Bij brief van 18 mei 2014 (kenmerk: RR ) verzoekt u mij om de vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 (hierna: Nb-wet 1998) met kenmerk DGNR-RRE / , die op 5 juli 2013 aan Rijkswaterstaat, Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer is verleend, aan te vullen met een vergunning voor het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas. Factuuradres Postbus BD Den Haag Overheidsidentificatienr T (algemeen) Ons kenmerk DGNR-RRE / Uw ken merk RR Bijlage(n) 1 Conform artikel 41, lid 1, van de Nb-wet 1998 heeft u uw belang bij het verlenen van de vergunning gemotiveerd. Procedureel Op 20 mei 2014 ontving ik uw verzoek. Bij brief van 28 mei 2014 (kenmerk: DGNR-RRE / ) heb ik de ontvangst van uw aanvraag bevestigd. Bij brief van 31 juli 2014 (kenmerk: DGNR-RRE / ) heb ik besloten de besluitvormingstermijn voor uw verzoek te verlengen met dertien weken. Bevoegdheid De voorgenomen activiteiten vallen onder artikel 2, sub `e', van het Besluit vergunningen Nb-wet 1998 (hierna: het Besluit) (Staatsblad 2005, nr. 594; het laatst gewijzigd per 7 oktober 2012, Stb. 2012, nr. 612), luidend: 'treffen van maatregelen en voorzieningen die nodig zijn met het oog op de ontwikkeling, werking en bescherming van de hoofdwateren in de zin van het Waterbesluit'. Op deze basis, in samenhang met artikel 16, lid 6, en artikel 19d, lid 5, van de Nb-wet 1998, is de minister van Economische Zaken (EZ) bevoegd tot vergunningverlening op basis van artikel 16 en artikel 19d van de Nb-wet Op basis van de portefeuilleverdeling tussen de minister van EZ en de staatssecretaris van EZ is deze bevoegdheid belegd bij de staatssecretaris. Op grond van het Besluit mandaat, volmacht en machtiging voor het directoraatgeneraal voor Natuur en Regio van het Ministerie van Economische Zaken 2012 (Stcrt. 2012, nr , 18 december 2012) j ' het Besluit mandaat, volmacht en Pagina 1 van 4

2 machtiging EZ 2012 (Stcrt 2012, nr , 14 december 2012), is de directeur of een MT-lid van de directie Regio en Ruimtelijke van het ministerie van Economische Zaken (EZ) of diens rechtsopvolger namens de staatssecretaris van EZ, gemachtigd inzake besluitvorming over vergunningaanvragen op grond van de Nb-wet DGNR-RRE / De exacte wetsteksten zijn te raadplegen op onder 'Landelijke wet- en regelgeving'. Besluit Met de door u uitgevoerde passende beoordeling als bedoeld in artikel 19f van de Nb-wet 1998 is de zekerheid verkregen dat met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas, gelet op de relevante instandhoudingsdoelstellingen, en met inachtneming van de in de vergunning met kenmerk DGNR-RRE / opgenomen voorschriften en beperkingen, waaronder mitigerende maatregelen, geen aantasting zal optreden van de natuurlijke kenmerken van het betrokken Natura 2000-gebied 'Krammer- Volkerak'. Tevens is met de inhoud van de betreffende passende beoordeling de zekerheid verkregen dat de aangevraagde activiteiten de wezenlijke kenmerken van het beschermd natuurmonument Krammer-Volkerak niet zullen aantasten. Gelet op de bepalingen van de Nb-wet 1998 en de in de bijlage vermelde overwegingen besluit ik derhalve Rijkswaterstaat, Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, de gevraagde aanvullende vergunning ingevolge artikel 16 en artikel 19d van de Nb-wet 1998 te verlenen. Ik voeg daartoe aan de op 5 juli 2013 verleende vergunning met kenmerk DGNR-RRE / als vergunde activiteiten het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas toe en ik wijzig in dat verband voorschrift 16 van de op 5 juli 2013 verleende vergunning met kenmerk DGNR-RRE / in die zin, dat dit voorschrift ook ziet op de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas en komt te luiden als volgt: 16. Om voldoende rust- en foerageergebied beschikbaar te houden voor niet-broedvogels wordt op niet meer dan twee van de drie verspreide locaties langs het Krammer-Volkerak tegelijk gewerkt. De drie locaties betreffen traject Noord-Brabant (km 5-15,75), Keersluis Oude Tonge en Keersluis Ooltgensplaat. Voor een weergave van de inhoud van het verzoek en de relevante wet- en regelgeving alsmede het van toepassing zijnde beleid verwijs ik naar de bijlage bij dit besluit. In dezelfde bijlage treft u voorts mijn inhoudelijke overwegingen die aan dit besluit ten grondslag liggen aan. De bijlage maakt onderdeel uit van dit besluit. Het verzoek en de door u aangeleverde passende beoordeling maken eveneens integraal onderdeel uit van Pagina 2 van 4

3 onderhavig besluit. Deze documenten zijn door u opgesteld en aan mij verstuurd. Ik voeg ze dan ook niet bij dit besluit. DGNR-RRE / Kennisgeving Conform artikel 42, lid 3, van de Nb-wet 1998, zijn afschriften van dit besluit verzonden aan Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant en Burgemeester en Wethouders van de gemeenten Moerdijk en Steenbergen. Publicatie besluit Op grond van artikel 42, lid 3, van de Nb-wet 1998 en artikel 8 van de Wet openbaarheid van bestuur zal het ministerie van Economische Zaken onderhavig besluit openbaar maken. De besluiten op grond van de Nb-wet 1998, waaronder onderhavige, zullen, onder anonimisering van de persoonsgegevens, geplaatst worden op De Staatssecretaris van Economische Zaken, namens dezc:-) (CA drs. A. Bruins MT-Lid Regio en Ruimtelijke Bijlage: Inhoudelijke overwegingen Pagina 3 van 4

4 Bezwaar Tegen dit besluit staat op grond van de Algemene wet bestuursrecht voor een belanghebbende de mogelijkheid open een bezwaarschrift in te dienen. Een bezwaarschrift moet binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit worden ingediend bij: DGNR-RRE / De Staatssecretaris van Economische Zaken Rijksdienst voor Ondernemend Nederland afdeling Juridische Zaken Postbus DE Zwolle Het bezwaarschrift dient te zijn ondertekend en moet ten minste de volgende elementen bevatten: a) de naam en het adres van de indiener; b) de dagtekening; c) een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar gericht is, en d) de gronden van bezwaar. Het is raadzaam een kopie van dit besluit bij het bezwaarschrift te voegen. Pagina 4 van 4

5 Ministerie van Economische Zaken bijlage Inhoudelijke overwegingen Aan vulling en wijzig ing vergun n ing Nb -we t 1 998; Wa terb erging Vo lkerak-zoommeer Directoraat-generaal Natuur Datum Bijlage nummer Horend bij kenmerk Datum 1 DGNR-RRE / HET VERZOEK Voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer is het nodig op verschillende locaties langs het Krammer-Volkerak en Zoommeer waterkeringen (dijken, dammen en kunstwerken) aan te passen. Bij besluit van 5 juli 2013 (kenmerk: DGNR-RRE / ) is hiervoor - naast het daadwerkelijk inzetten van de waterberging - vergunning op grond van de Nb-wet 1998 verleend. Nadien zijn aanvullende maatregelen nodig gebleken aan de Manderssluis, de Beneden-Sas schutsluis en de Beneden-Sas spuisluis teneinde de waterberging veilig te kunnen inzetten. Voor de Manderssluis gaat het naast de al voorziene verhoging van de sectordeuren om het dubbel uitvoeren van het keermiddel. Voor de sluizen bij Beneden-Sas gaat het eveneens om het dubbel uitvoeren van het keermiddel. Omdat deze maatregelen niet zijn opgenomen in de vergunning die op 5 juli 2013 aan Rijkswaterstaat, Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer is verleend, wordt thans verzocht de betreffende vergunning te wijzigen c.q. aan te vullen met een vergunning voor het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas. Hiermee is naar mijn mening ook het belang dat de aanvrager heeft bij de vergunning, conform artikel 41, lid 1 van de Nb-wet 1998, voldoende gemotiveerd. BETROKKEN BESCHERMDE GEBIEDEN De werkzaamheden die verband houden met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas kunnen, zoals blijkt uit de passende beoordeling, effecten hebben op het Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak en beschermd natuurmonument Krammer-Volkerak. Het Krammer-Volkerak is een gebied dat krachtens de Vogelrichtlijn bij besluit van 18 juli 1995 (No. N ) is aangewezen als Speciale Beschermingszone. Het gebied is voorts bij de Europese Commissie aangemeld als Habitatrichtlijngebied. Op 19 mei 2003 heeft Nederland de Europese Commissie een lijst van 141 Habitatrichtlijngebieden aangeboden. Op 8 december 2004 heeft de Commissie bekend gemaakt dat zij deze lijst heeft vastgesteld. Het gebied 'Krammer- Volkerak' is tevens onder de Nb-wet '67 bij besluit van 2 augustus 1988 (No. NMF/N ) respectievelijk 2 november 1988 (No. NMF/N ) Pagina 1 van 9

6 aangewezen als beschermd- en staatsnatuurmonument. Het natuurmonument valt geheel binnen de grenzen van het Natura 2000-gebied. De diverse beschermde waarden van het betrokken Natura 2000-gebied skrannmer-volkerak' alsmede de wezenlijke kenmerken en waarden van het beschermd natuurmonument 'Krammer-Volkerak' staan vermeld op ('Onderwerpen' > `Natuur en biodiversiteit' > 'Natura 2000'). WETTELIJK KADER Natura 2000-gebied In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied zijn in deze relevant de artikelen 19d, 19e en 19f van de Nb-wet Beschermd Natuurmonument In relatie tot het betrokken natuurmonument zijn relevant de artikelen 16, 60 en 65 van de Nb-wet De exacte wetsteksten zijn to raadplegen op onder 'Landelijke wet- en regelgeving'. BELEID De aangevraagde activiteiten passen als onderdeel van het project Waterberging Volkerak-Zoommeer binnen het relevante vastgestelde beleid, hieronder weergegeven: Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte vastgesteld, als opvolger van de Nota Ruimte. Volgens de structuurvisie is het Rijk verantwoordelijk voor en door de EU aanspreekbaar op het nakomen van de in internationaal verband aangegane verplichtingen, inclusief Biodiversiteitsverdrag en de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Het Rijk stelt kaders waarbinnen de provincies een provinciaal en landsgrensoverschrijdend natuurnetwerk, zijnde de herijkte nationale Ecologische Hoofdstructuur (EHS), begrenzen, beschermen en onderhouden. Tot de herijkte EHS behoren de Natura 2000-gebieden, de Nationale Parken, de Noordzee en de grote wateren inclusief de grote rivieren. De natuur in de EHS blijft goed beschermd met een 'nee, tenzij'-regime in relatie tot de wezenlijke kenmerken en waarden. De wezenlijke kenmerken en waarden zijn de actuele en potentiele waarden, gebaseerd op de natuurdoelen voor het gebied. Het gaat daarbij om: de bij het gebied behorende natuurdoelen en -kwaliteit, geomorfologische en aardkundige waarden en processen, de waterhuishouding, de kwaliteit van bodem, water en lucht, rust, stilte, donkerte en openheid, de landschapsstructuur en de belevingswaarde. Tevens is borging van veiligheid tegen overstromingen, het voorkomen van wateroverlast en watertekorten en het verbeteren van water- en bodemkwaliteit van groot belang. Het Rijk heeft daarbij speciale aandacht voor het hoofdwatersysteem, de EHS (inclusief robuuste ecologische verbindingen) en de N2000-gebieden. Preventie is de primaire pijler bij de bescherming tegen overstromingen, het beperken van de gevolgen van een Pagina 2 van 9

7 overstroming door keuzes in de ruimtelijke planning en het op orde krijgen en houden van de rampenbeheersing (meerlaagse veiligheid). Voor borging van veiligheid tegen overstromingen geeft de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier invulling aan de Nota Ruimte en vormt de basis voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer. PKB Ruimte voor de Rivier De PKB Ruimte voor de Rivier beoogt meer ruimte voor het water te geven om het rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen. Op 19 december 2006 is de PKB Ruimte voor de Rivier door de Eerste Kamer vastgesteld en is op 25 januari 2007 in werking getreden. In de PKB is een pakket rivierverruimende maatregelen opgenomen waarmee de veiligheid van de Rijntakken en het bedijkte deel van de Maas uiterlijk in 2015 in overeenstemming is gebracht met het vereiste veiligheidsniveau. Deze maatregelen bestaan bijvoorbeeld uit het verbreden of verdiepen van de rivier, het verwijderen van obstakels of het landinwaarts verleggen van dijken. Behalve aan het verbeteren van de veiligheid moeten deze maatregelen ook bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. Een van de vastgestelde maatregelen is waterberging op het Volkerak -Zoommeer. Nationaal Waterplan Het Nationaal Waterplan ( ) omvat het rijksbeleid op het gebied van water en is de opvolger van de Vierde Nota Waterhuishouding. De volgende onderwerpen uit het Nationaal Waterplan zijn relevant voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer. Verandering van het klimaat vergroot de dreiging van het water. Daarnaast zijn de te beschermen waarden de afgelopen decennia sterk toegenomen. Het kabinet kiest voor een duurzaam waterveiligheidsbeleid door in te zetten op 'meerlaagsveiligheid'. Deze benadering werkt in drie lagen' aan onze bescherming, waarbij preventieve maatregelen om een overstromingsramp zoveel mogelijk te voorkomen de belangrijkste pijler is en blijft. Naar aanleiding van het advies van de tweede Deltacommissie (2008) is een Deltaprogramma gestart waarvan het nationaal Waterplan de eerste uitwerking geeft. Ten aanzien van het deelprogramma voor de Zuidwestelijke Delta geldt dat de maatregel Waterberging Volkerak-Zoommeer uiterlijk in 2015 wordt voltooid zoals opgenomen in de PKB Ruimte voor de Rivier. VERGUNNINGPLICHT De aangevraagde activiteiten vinden plaats in of nabij het Natura 2000-gebied 'Krammer-Volkerak'. Het gebied 'Krammer-Volkerak' is ook aangewezen als beschermd natuurmonument. Ik stel vast dat de aangevraagde activiteiten mogelijk de natuurlijke waarden en kenmerken van het bovengenoemde beschermde Natura 2000-gebied en van het beschermd natuurmonument kunnen aantasten. Om die reden ben ik van mening dat de voorgenomen activiteit vergunningplichtig is onder de Nb-wet Pagina 3 van 9

8 PASSENDE BEOORDELING Beheerplan In dit geval kan vastgesteld worden dat ten aanzien van de voorgenomen activiteiten, op het moment van besluitvorming, geen beletsel voortvloeit uit enig beheerplan op basis van de Nb-wet Geen beheer De voorgenomen activiteiten vormen een project dat geen direct verband heeft met of nodig is voor het beheer van het betrokken Natura 2000-gebied. De voorgenomen activiteiten zijn voorts nog niet eerder beoordeeld in het kader van de Nb-wet Moqeliik siqnificante qevolgen Op grond van artikel 19f, lid 1, van de Nb-wet 1998 in combinatie met artikel 19g, lid 1, van de Nb-wet 1998 dient een passende beoordeling aangeleverd te worden door de initiatiefnemer. Het Europese Hof van Justitie heeft in haar uitspraak van 7 september 2004 aangegeven dat een passende beoordeling slechts dan achterwege kan worden gelaten indien op grond van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat uitvoering van de werkzaamheden afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor dat gebied. Omdat significant negatieve effecten op de betrokken beschermde gebieden op voorhand niet uitgesloten kunnen worden, is een toetsing uitgevoerd, neergelegd in het memo "Wijziging vergunning Nbwet en ontheffing Flora- en faunawet Manderssluis en Benedensassluizen (23 april 2014)". Deze toetsing (hierna te noemen: de passende beoordeling) is uitgevoerd op het niveau van een passende beoordeling en is bij het verzoek gevoegd. De gevraagde aanvullende vergunning kan slechts verleend worden, indien ik mij ervan heb kunnen verzekeren dat de beschermde waarden van de desbetreffende gebieden niet aangetast zullen worden. BEOORDELING EFFECTEN Algemeen De bij het verzoek gevoegde passende beoordeling biedt de grondslag voor de (nadere) vaststelling van de aard en omvang van de effecten (mede gelet op de eventuele cumulatie van effecten) en de wijze waarop in mitigatie is voorzien. In de passende beoordeling zijn de effecten getoetst aan de instandhoudingdoelstellingen uit het (concept)aanwijzingsbesluit. In het onderstaande volgt mijn beoordeling van de effectenanalyse zoals neergelegd in de passende beoordeling. Pagina 4 van 9

9 Afbakening De werkzaamheden die verband houden met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas kunnen effecten hebben op het Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak en beschermd natuurmonument Krammer -Volkerak. Ik ben van oordeel dat de afbakening van het gebied dat door de aanvraagde activiteiten beinvloed zou kunnen worden in de passende beoordeling op een juiste wijze heeft plaatsgevonden. Ten behoeve van de beoordeling van de effecten is geinventariseerd welke in redelijkheid denkbare typen effecten onderzocht moeten worden. De effecten van het dubbel uitvoeren van het keermiddel in de Manderssluis hangen samen met verstoring van vogels en zullen niet leiden tot aanvullende effecten ten opzichte van de effecten van de werkzaamheden voor de verhoging van de sectordeuren aan de Manderssluis zoals beschreven in het rapport "Passende Beoordeling Project Waterberging Volkerak -Zoommeer - Beoordeling natuureffecten i.h.k.v. de Nbw 1998 (november 2011 definitief)" dat in 2011 is opgesteld voor het project Waterberging Volkerak-Zoommeer. De effecten van de werkzaamheden aan de sluizen bij Beneden-Sas hangen eveneens samen met verstoring van vogels. Naar mijn oordeel is, mede gelet op de instandhoudingdoelstellingen voor het betrokken Natura 2000-gebied, met de effecten zoals in de passende beoordeling zijn aangegeven een volledig inzicht gegeven in de mogelijke effecten die in het bovenvermelde beinvloedingsgebied zijn to verwachten als gevoig van de aangevraagde activiteiten. De passende beoordeling is dan ook genoegzaam uitgevoerd en biedt de noodzakelijke basis voor de in artikel 19g, lid 1, van de Nbwet 1998 genoemde verzekering. Mogelijke effecten en mitigatie Broedvogels Zoals in de passende beoordeling - onder verwijzing naar de passende beoordeling uit is aangegeven, zullen de werkzaamheden aan de Manderssluis niet merkbaar zijn voor beschermde broedvogels van het Krammer-Volkerak, omdat deze op geruime afstand van broedlocaties liggen (>800 meter). De sluizen bij Beneden-Sas zijn gelegen ter hoogte van km 15 nabij de Dintelse Gorzen. De effecten op broedvogels komen overeen met de effecten van de buitendijkse werkzaamheden aan de dijken op de trajecten km 5,6-13,95 en 15,20-15,75 zoals beschreven in de passende beoordeling uit Op de Dintelse Gorzen ondervinden de voorkomende broedvogels bruine kiekendief, blauwe kiekendief, kluut en bontbekplevier geen effecten van de werkzaamheden, aangezien zij ten opzichte van de sluizen bij Beneden-Sas op locaties broeden die voor de betreffende soortgroepen buiten de verstoringsafstanden voor vluchten en alertheid zijn gelegen. Voor zwartkopmeeuw zijn geen verstoringsafstanden bekend. Effecten op deze soort worden echter niet verwacht, aangezien de broedlocatie op een kilometer afstand van de dijk is gelegen en de bewegingen van het materieel goed voorspelbaar en traag zijn. Van blauwborst is niet specifiek bekend waar de soort broedt op de Dintelse Gorzen. De dichtstbijzijnde Pagina 5 van 9

10 geschikte broedbiotoop is echter op circa 225 meter van de dijk gelegen; dat is voor deze soort buiten de verstoringsafstand voor vluchten (100 meter) en raakt aan de verstoringsafstand voor alertheid (225 meter). Van de werkzaamheden aan de dijk langs de Dintelse Gorzen en de sluizen bij Beneden-Sas worden dan ook geen tot marginale effecten op blauwborst verwacht. Nie t-broedvogels De werkzaamheden die samenhangen met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas leiden tot tijdelijk licht negatieve effecten op niet-broedvogels als gevolg van verstoring. De aangewezen soorten komen binnen het Krammer-Volkerak wijd verspreid voor en zijn minder locatiegebonden dan broedvogels. Tijdens de werkzaamheden kunnen zij elders binnen of buiten het Krammer-Volkerak rusten of foerageren. Om voldoende rust- en foerageergebied beschikbaar te houden is in de vergunning van 5 juli 2013 (kenmerk: DGNR-RRE / ) in voorschrift 16 opgenomen dat het buitendijks aanpassen van de dijken op trajecten km 5,6-13,95 en 15,20-15,75 ter hoogte van de Dintelse Gorzen/Slikken van de Heen-Oost en het aanpassen van de sluisdeuren van de kunstwerken Keersluis Oude Tonge en Keersluis Ooltgensplaat zoveel mogelijk wordt gefaseerd door niet op meer dan twee locaties tegelijk te werken, maar verspreid over verschillende jaren. Om voldoende rust- en foerageergebied voor niet-broedvogels te waarborgen dient dit voorschrift ook te zien op de werkzaamheden die samenhangen met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas. De Manderssluis, de schutsluis bij Beneden-Sas en de spuisluis bij Beneden-Sas vallen binnen het traject Noord-Brabant (km 5-15,75). In uw verzoek stelt u dan ook als mitigerende maatregel voor voorschrift 16 aan te passen als volgt: `Om voldoende rust- en foerageergebied beschikbaar te houden voor niet broedvogels zal op niet meer dan twee van de drie verspreide locaties langs het Krammer-Volkerak tegelijk gewerkt worden. De drie locaties betreffen traject Noord-Brabant (km ), Keersluis Oude Tonge en Keersluis Ooltgensplaat.' Ik kan mij vinden in de door u voorgestelde redactie van voorschrift 16 van de vergunning van 5 juli 2013 (kenmerk: DGNR-RRE / ), waarmee eveneens de definitie van een locatie nader wordt geduid, en zal voorschrift 16 conform uw verzoek wijzigen. Conclusie Gelet op het voorgaande kunnen de werkzaamheden die samenhangen met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas niet leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in het betrokken Natura 2000-gebied of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het betreffende gebied is aangewezen. Deze conclusie geldt nadrukkelijk met inachtneming van de door u voorgestelde en als zodanig in vergunningvoorschrift 16 verankerde mitigerende maatregel gericht op het beschikbaar houden van voldoende rust- en foerageergebied voor de betrokken soorten. Pagina 6 van 9

11 Natuurmonumentwaarden Ten aanzien van de diverse flora en fauna zoals benoemd in het aanwijzingsbesluit van het betrokken beschermde natuurmonument merk ik het volgende op. Deze waarden vallen voor een zeer groot deel binnen de beoordeling van de effecten in relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied. Naar mijn mening voorziet de voorgaande passende beoordeling voor die gevallen waarin beschermde natuurmonumenten samenvallen met Natura 2000-gebieden ook in een toetsing die, qua algemene aannames en met name de diverse mitigerende maatregelen, gelding heeft voor de kenmerken en waarden van de betrokken natuurmonumenten. De aanpassingen aan de kunstwerken kunnen negatieve effecten hebben door verstoring van (voor)oevers en water, waardoor soorten nabij de Dintelse Gorzen (km 5,6-15,75) tijdelijk kunnen worden verstoord. Deze verstoring is eenmalig en zeer lokaal; van een aantasting van de beschermde waarden en kenmerken van het beschermd natuurmonument Krammer-Volkerak is geen sprake. Er kan dan ook worden geconcludeerd dat de werkzaamheden die samenhangen met het dubbel uitvoeren van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas niet schadelijk zijn voor het natuurschoon, voor de natuurwetenschappelijke betekenis van het beschermd natuurmonument of voor dieren of planten in het beschermd natuurmonument of het beschermd natuurmonument ontsieren. CUMULATIE Op basis van artikel 19f van de Nb-wet 1998 dient bij vergunningverlening voor projecten of plannen een beoordeling plaats to vinden van de cumulatieve effecten indien deze projecten of plannen, afzonderlijk of in combinatie met andere projecten of handelingen, significante gevolgen kunnen hebben voor het desbetreffende gebied. Ik heb hiervoor reeds geconcludeerd dat de uitvoering van de voorgenomen activiteiten zelfstandig beschouwd, niet kunnen leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in het betrokken Natura 2000-gebied of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het betreffende gebied is aangewezen. De effecten van de maatregelen aan de drie sluizen zijn beoordeeld in het licht van de reeds vergunde maar nog niet in uitvoering zijnde activiteiten voor het gereed maken van het Volkerak-Zoommeer als waterbergingsgebied. Daarnaast zijn bij de toetsing van mogelijke cumulatie de navolgende plannen en projecten in beschouwing genomen: Windturbinepark Sabinapolder Windmolen Dinteloord Visserij Grondaanvulling Philipsdam in verband met corridor grote grazers De mogelijke cumulatieve effecten beperken zich tot een toename van tijdelijke of permanente zeer lokale verstoring op vogels. Het resultaat van het Pagina 7 van 9

12 cumulatieonderzoek is dat voor wat betreft het Natura 2000-gebieden Krammer- Volkerak, als gevolg van de werkzaamheden die samenhangen met de dubbele uitvoering van de keermiddelen in de Manderssluis en de sluizen bij Beneden-Sas geen effecten optreden die zouden kunnen cumuleren tot significante effecten. De permanente effecten van de twee windmolenprojecten in het Krammer-Volkerak zijn gering en lokaal van aard en daarnaast zal er gewenning optreden, worden de werkzaamheden aan de waterkeringen en kunstwerken in het kader van het project Waterberging gefaseerd uitgevoerd en zijn er voor vogels voldoende geschikte uitwijkmogelijkheden binnen het gebied. Ook vertonen de tijdelijke effecten als gevolg van de werkzaamheden aan de sluizen in tijd en ruimte slechts zeer beperkt overlap met de tijdelijke of permanente effecten van de visserij en de grondaanvulling bij de Philipsdam. Aangezien de werkzaamheden in het kader van het project Waterberging Volkerak-Zoommeer inclusief de werkzaamheden aan de sluizen gefaseerd worden uitgevoerd en er voldoende uitwijkmogelijkheden voor niet-broedvogels binnen het gebied gewaarborgd blijft, leiden de werkzaamheden aan de sluizen ook in cumulatie niet tot significant negatieve effecten. Ik concludeer dat binnen de aangeleverde passende beoordeling een volledige en juiste cumulatie-toetsing is uitgevoerd. AFWEGINGSKADER STRUCTUURVISIE INFRASTRUCTUUR EN RUIMTE Aangezien in dit geval het afwegingskader van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte het afwegingskader van de Vogel- en Habitatrichtlijn volgt, is met het doorlopen van het afwegingskader, zoals opgenomen in de Nb-wet 1998, materieel aan de vereisten van het afwegingskader van de voornoemde structuurvisie. BESPREKING VAN DE INSPRAAK Naar aanleiding van deze aanvraag zijn, op grond van artikel 44, lid 3, van de Nbwet 1998, gedeputeerde staten van de provincie Noord-Brabant en burgemeester en wethouders van de gemeenten Moerdijk en Steenbergen in de gelegenheid gesteld over deze aanvraag hun zienswijze kenbaar te maken. Ingevolge artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht zijn Brabantse Milieufederatie, Vereniging Natuurmonumenten en Waterschap Brabantse Delta in de gelegenheid gesteld tot het geven van een zienswijze betreffende de onderhavige aanvraag. Geen van de aangeschreven partijen heeft van de gelegenheid tot het naar voren brengen van een zienswijze gebruik gemaakt. CONCLUSIE Uit de overwegingen zoals opgenomen in de, als integraal onderdeel van dit besluit te beschouwen, passende beoordeling kan naar mijn mening geconcludeerd worden dat van een aantasting van de natuurlijke kenmerken van het betrokken Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak als gevolg van de voorgenomen werkzaamheden, zoals deze zijn aangevraagd, geen sprake zal zijn. Onnodige verstoring of verslechtering kan daarbij worden voorkomen door het treffen van mitigerende maatregelen. Van een aantasting van de beschermde Pagina 8 van 9

13 waarden en kenmerken van het beschermd natuurmonument Krammer- Volkerak is evenmin sprake. Op grond van het bovenstaande ben ik van mening dat de gevraagde aanvulling op de vergunning van 5 juli 2013 (kenmerk: DGNR-RRE / ), met inachtneming van de opgenomen wijziging van voorschrift 16, kan worden verleend. Pagina 9 van 9