RAPPORT VAN EEN SPECIFIEK ONDERZOEK. Stichting voor Speciaal Onderwijs op Reformatorische Grondslag te Barendrecht (30185)

Transcriptie

1 RAPPORT VAN EEN SPECIFIEK ONDERZOEK Stichting voor Speciaal Onderwijs op Reformatorische Grondslag te Barendrecht (30185) NAAR DE RECHTMATIGHEID VAN DE BESTEDINGEN ZOALS GERAPPORTEERD DOOR DE ACCOUNTANT IN HET RAPPORT VAN BEVINDINGEN NAAR AANLEIDING VAN DE CONTROLE VAN DE JAARREKENING OVER HET BOEKJAAR 2015 Utrecht, februari 2017 Onderzoeknummer:

2

3 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van een specifiek onderzoek naar de rechtmatigheid van de bestedingen zoals gerapporteerd door de accountant in het rapport van bevindingen naar aanleiding van de controle van de jaarrekening over het boekjaar 2015 bij het bestuur van Stichting voor Speciaal Onderwijs op Reformatorische Grondslag (hierna: de Stichting) te Barendrecht (30185). De Inspectie van het Onderwijs (inspectie) heeft het onderzoek uitgevoerd in de maanden november 2016 tot en met januari Het conceptrapport met nummer is op 1 februari 2017 aan het bestuur toegezonden voor hoor en wederhoor. Het bestuur heeft een reactie ingezonden op 2 februari 2017, die als bijlage aan het definitieve rapport is toegevoegd. Het definitieve rapport met nummer is op 6 februari 2017 te Utrecht vastgesteld door dr. Marc Spierings, afdelingshoofd PO/VO, directie Rekenschap en Juridische Zaken. Het onderzoeksrapport wordt in de vijfde week na vaststelling openbaar gemaakt via SPECIFIEK ONDERZOEK Naast regulier onderzoek op grond van artikel 11 van de Wet op het onderwijstoezicht (Wot), kan de inspectie uit eigen beweging dan wel op aanwijzing van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap specifiek onderzoek verrichten op grond van artikel 15 van de Wot. Hieronder worden alle niet-reguliere vormen van onderzoek verstaan. De inspectie kan op grond van artikel 3 van de Wot een onderzoek instellen naar, onder meer, de financiële rechtmatigheid en de naleving van, bij of krachtens onderwijswetten gegeven voorschriften. Voor een specifiek onderzoek wordt steeds per onderzoek een onderzoeksvraag of meerdere onderzoeksvragen geformuleerd afhankelijk van de aard en onderwerp van het onderzoek. Ook de onderzoeksopzet en uitvoering volgen geen vast stramien, maar worden per geval bepaald. De bevindingen naar aanleiding van een specifiek onderzoek worden vastgelegd in een openbaar rapport, tenzij de aard van het onderzoek of de omvang daarvan zich daartegen verzet.

4

5 INHOUD Voorwoord 3 Samenvatting 7 1 Opdracht en werkwijze Aanleiding Onderzoeksvraag en werkwijze Wet- en regelgeving 9 2 Bevindingen en conclusies Bevindingen Onderzoeksvraag: Voldoen de bestedingen, zoals vermeld in het rapport van bevindingen 2015, aan de wet- en regelgeving? Conclusies 11

6

7 Samenvatting Er is in totaal over 2015 voor 6.699,98 aan huur ten laste van de rijksbijdragen gekomen. Gezien het voorgaande hebben wij een specifiek onderzoek ingesteld met als vraag: Voldoen de bestedingen, zoals vermeld in het rapport van bevindingen 2015, aan de wet- en regelgeving? Naleving van wet- en regelgeving Volgens artikel 91 van de Wpo dienen de voorzieningen in de huisvesting voor rekening van de gemeente te komen. De bestedingen voor 6.699,98 ten laste van de rijksbijdragen zijn daarmee in strijd met artikel 148 van de Wpo, waarin is vermeld dat de bekostiging uitsluitend aangewend mag worden voor kosten voor materiële instandhouding en personeelskosten van de school. Het is aan de hoofdinspecteur Primair onderwijs en speciaal onderwijs om aan de bevindingen en conclusies in dit rapport (financiële) gevolgen te verbinden.

8

9 1 Opdracht en werkwijze 1.1 Aanleiding In het rapport van bevindingen naar aanleiding van de controle van de jaarrekening over het boekjaar 2015 is het volgende opgenomen: Voorts heeft onze controle uitgewezen dat door de Stichting voor speciaal onderwijs Barendrecht een onrechtmatige uitgave heeft plaatsgevonden inzake huurlasten van extra lokaalfaciliteit. De totale omvang van de kosten bedraagt Met een brief (kenmerk /30185 van 9 november 2016) hebben wij het bestuur verzocht ons te informeren omtrent de juistheid van de bevinding van de accountant. Het bestuur heeft met brief van 16 november 2016 laten weten dat er inderdaad huur is betaald in 2015, maar dat de hoogte van het bedrag niet klopt. Het bestuur geeft aan dat in ,98 aan huur is betaald waarvoor geen vergoeding van de gemeente is ontvangen. Over 2016 wordt wel een vergoeding van de gemeente ontvangen. Het bestuur deelt tevens mee dat onduidelijk is waar de accountant het andere deel van het genoemde bedrag van vandaan haalt. Mogelijk betreft het door De Wijngaard, 00EM, betaalde vergoeding voor energie. Dit heeft te maken met het gegeven dat het bestuur lokalen gebruikt die qua verwarming en elektriciteit onderdeel zijn van een naburige school. Gezien de reactie van het bestuur hebben wij de accountant verzocht om de juiste omvang van de onrechtmatige uitgave inzake huurlasten van de extra lokaalfaciliteit te onderbouwen. Met mail van 16 januari 2017 heeft de accountant ons bericht dat het verschil een bijdrage inzake medegebruik van een ruimte ter grootte van betreft. De accountant heeft dit bedrag echter niet nader kunnen controleren en niet kunnen uitsluiten dat dit mogelijk een (deels) verkapte huurvergoeding zou zijn. Aangezien bij medegebruik geen huurvergoeding in rekening wordt gebracht, maar uitsluitend een gebruiksvergoeding (= vergoeding in de exploitatiekosten) en gezien de toelichting van het bestuur hebben wij het bedrag van rechtmatig bevonden. Gezien de betaling van huur voor een bedrag van 6.699,98 waar geen vergoeding van de gemeente tegenover staat, hebben wij een specifiek onderzoek ingesteld. 1.2 Onderzoeksvraag en werkwijze Onderzoeksvraag Voldoen de bestedingen, zoals vermeld in het rapport van bevindingen 2015, aan de wet- en regelgeving? Werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd op basis van het rapport van bevindingen 2015 van het bestuur dat door de accountant is opgesteld. 1.3 Wet- en regelgeving Om vast te stellen of er sprake is van onrechtmatige bestedingen is de aangetroffen situatie getoetst aan de Wpo, met name de artikelen 91 en 148 van de Wpo. In artikel 91 Wpo inzake de voorziening in huisvesting door de gemeente is onder andere het volgende opgenomen: De gemeenteraad draagt onderscheidenlijk burgemeester en wethouders dragen ten behoeve van de door de gemeente in stand gehouden scholen en ten behoeve van de niet door de gemeente in stand gehouden scholen zorg voor de voorzieningen in de huisvesting op het grondgebied van de Pagina 9 van 11

10 gemeente overeenkomstig het bepaalde in deze afdeling. Hij behandelt onderscheidenlijk zij behandelen daarbij de door de gemeente in stand gehouden scholen en de niet door de gemeente in stand gehouden scholen op gelijke voet. In artikel 148 Wpo inzake de besteding van de bekostiging is onder meer het volgende opgenomen: Het bevoegd gezag wendt het totaal van de in de artikelen 129, 134 en 137 bedoelde bedragen voor de kosten voor de materiële instandhouding en de personeelskosten uitsluitend aan voor kosten voor materiële instandhouding, personeelskosten van de school of personeelskosten in verband met benoeming of tewerkstelling zonder benoeming van personeel, bedoeld in artikel 29, vijfde lid, dan wel mede voor die kosten van een van de andere scholen van dat bevoegd gezag. Pagina 10 van 11

11 2 Bevindingen en conclusies 2.1 Bevindingen Onderzoeksvraag: Voldoen de bestedingen, zoals vermeld in het rapport van bevindingen 2015, aan de wet- en regelgeving? In het rapport van bevindingen 2015 van de Stichting is het volgende opgenomen: Voorts heeft onze controle uitgewezen dat door de Stichting voor speciaal onderwijs Barendrecht een onrechtmatige uitgave heeft plaatsgevonden inzake huurlasten van extra lokaalfaciliteit. De totale omvang van de kosten bedraagt Na afstemming van deze bevinding met het bestuur en de accountant blijkt, dat er in totaal over 2015 voor 6.699,98 aan huur ten onrechte ten laste van de rijksbijdragen is gekomen. Volgens artikel 91 van de Wpo dienen de voorzieningen in de huisvesting voor rekening van de gemeente te komen. De bestedingen voor 6.699,98 ten laste van de rijksbijdragen zijn daarmee in strijd met artikel 148 van de Wpo, waarin is vermeld dat de bekostiging uitsluitend aangewend mag worden voor kosten voor materiële instandhouding en personeelskosten van de school. 2.2 Conclusies Onderzoeksvraag: Voldoen de bestedingen, zoals vermeld in het rapport van bevindingen 2015, aan de wet- en regelgeving? Er is in totaal over 2015 voor 6.699,98 aan huur ten laste van de rijksbijdragen gekomen. Volgens artikel 91 van de Wpo dienen de voorzieningen in de huisvesting voor rekening van de gemeente te komen. De bestedingen voor 6.699,98 ten laste van de rijksbijdragen zijn daarmee in strijd met artikel 148 van de Wpo, waarin is vermeld dat de bekostiging uitsluitend mag worden aangewend voor kosten voor materiële instandhouding en personeelskosten van de school. Het is aan de hoofdinspecteur Primair onderwijs en speciaal onderwijs om aan de bevindingen en conclusies in dit rapport (financiële) gevolgen te verbinden. Pagina 11 van 11

12

13 Postbus AJ Barendrecht tel.: Barendrecht, 2 februari 2017 Aan de inspectie van het onderwijs, t.a.v. dhr. Spierings Postbus GS Utrecht Geachte heer Spierings, Hierbij reageer ik op uw brief d.d. 1 februari U vraagt om een reactie op het door u opgestelde rapport over het onderzoek naar onrechtmatige bestedingen in Wat in elk geval opvalt is dat u de reactie van het bestuur van 16 november 2016 niet in uw onderzoeksrapport weergeeft. De constatering dat wij in ,98 hebben betaald aan huur is juist. Dit hebben wij eerder verklaard. Echter, de inhoudelijke motivering voor deze noodzakelijke kosten geeft u in het onderzoeksrapport niet weer. Dit betreuren wij. Want eerder hebben wij juist aangegeven dat bestaande wet- en regelgeving in toenemende mate een knelpunt zal worden voor de slagingskans van Passend Onderwijs. Puntsgewijs willen wij deze als volgt nogmaals onder uw aandacht brengen. 1. In (speciale) scholen worden nieuwe voorzieningen gecreëerd, omdat steeds meer vormen van jeugdhulp ìn de scholen plaats gaan vinden. Hierdoor neemt de behoefte aan (werk-/behandel-/therapie-)ruimte toe. De ondergrens van het speciaal onderwijs verschuift ook, omdat nu allerwegen wordt erkend dat er moet worden gesproken van leerrecht. Dit betekent dat meer kinderen (eerder) de overstap van KDC en MKD naar speciaal onderwijs maken. Maar dit zijn kinderen die meer zorg (en dus inzet van zorgondersteuners) vragen, waarvoor gemeenten in toenemende mate ook middelen via PGB s ter beschikking stellen. En ook hiervoor geldt dat dit de behoefte aan kan vergroten. 2. Heel specifiek is, wat in ons eerder schrijven uitvoering is belicht, dat er bij leerlingen in residentiele voorzieningen nu niet langer sprake hoeft te zijn van daadwerkelijk inschrijven bij het onderwijs wat in/bij deze voorzieningen wordt geboden. Middels een AmvB is dit mogelijk gemaakt, en hier maken wij heel bewust gebruik van ( Maar niet inschrijven in het speciaal onderwijs betekent ook dat de gemeenten geen inkomsten ontvangen. En als gekozen was voor de optie van doordecentralisatie valt hier de vergoeding stil, maar de kosten blijven doorgaan. Er ontstaat echter wel een andere geldstroom omdat het onderwijs van leerlingen gekoppeld aan een dergelijke residentiele

14 voorzieningen nu gefactureerd wordt. Maar in ons geval blijven de door u gelaakte uitgaven voor huur gewoon bestaan. 3. Gemeente hebben de taak om te voorzien in huisvesting, dat begrijpen wij goed. We zien echter op al onze locaties nu een spanningsveld ontstaan omdat de gemeentelijke verordening nog niet voorziet in de consequenties van Passend Onderwijs. En ook de algemeen toegepaste normen voor bvo zijn niet afgestemd op Passend Onderwijs. In deze fase van de ontwikkelingen rond Passend Onderwijs zal het faciliteren door de gemeenten van het vereiste maatwerk bijna nooit vooraf geregeld zijn maar op zijn hoogst achteraf worden rechtgetrokken. Passend Onderwijs vraagt juist om snel en adequaat handelen van scholen en samenwerkingsverbanden. Daar worden samenwerkingsverbanden en scholen ook nadrukkelijk op aangesproken, zeker ook waar er sprake is van (dreigend) thuiszitten. De normale systematiek van plannen bij gemeenten kan dit tempo meestal niet bijhouden. Zolang er leegstand is kunnen nieuwe voorzieningen moeiteloos van de grond komen, zonder dat een accountant er de vinger op kan leggen. Maar is leegstand niet voorhanden dan moet er soms in heel korte tijd worden omgezien naar extra ruimte en moet er daadkrachtig beleid worden gevoerd. We weten dat de regels waar accountants aan gehouden zijn geen enkele ruimte voor een inhoudelijke beoordeling laten. Het wordt naar onze mening de hoogste tijd dat deze belemmeringen worden weggenomen. Het lijkt ons zeer gewenst dat de wetgever de met Passend Onderwijs conflicterende regelgeving zo spoedig mogelijk verbetert. Zo lang regelgeving voor accountants hier niet op aangepast is vertrouwen we er op dat de onderwijsinspectie wel de flexibiliteit, de expertise en ook de bevoegdheid heeft om de rechtmatigheid van gemaakte kosten te beoordelen. Om het u misschien nog iets moeilijker te maken: vooralsnog beschouwen wij deze zogenaamde onrechtmatige bestedingen als een erezaak. We beoordelen deze bestedingen als geheel doelmatig en zeker niet als onrechtmatig. Want het gaat ons in deze gevallen maar om één ding, namelijk onderwijs en zorg mogelijk maken voor leerlingen die dit nodig hebben. Deze reactie zullen we opnieuw ook versturen naar de inspecteurs die met onze scholen te maken hebben, te weten dhr. R. de Lange en dhr. L.X. de Croes. We verzoeken u deze reactie als bijlage bij uw rapport op te nemen. Met vriendelijke groet, J.F. Voorthuyzen, directeur-bestuurder bestuur@speciaalonderwijsbarendrecht.nl tel