DE WATERINFILTRERENDE TUIN.

Transcriptie

1 DE WATERINFILTRERENDE TUIN. Maurice van Grasstek Rijsenhout,

2 Inhoud Inleiding:... 2 Het probleem:... 2 De oplossing:... 2 Het plan:... 3 Groen dak... 3 Ondergrondse infiltratie... 4 Het plangebied:... 5 Het plan in de praktijk:... 6 Kosten:... 7 Berekening: Benodigd infiltratiekrat volume... 7 Berekening: Groen dak Kosten berekening:... 8 Bijlages:... 9 Bijlage 1) Situatie foto s Bijlage 2) Kosten infiltratievoorziening Bijlage 3) Kosten infiltratiezand

3 Inleiding: De laatste jaren wordt er veel over klimaatverandering en wateroverlast gesproken, gediscussieerd. Veel mensen kijken bij waterproblemen richting de rijksoverheid, de waterschappen, provincies en gemeenten. Want zij hebben hun werk niet goed gedaan als er waterproblemen zijn is immers de gedachten. Echter hebben wij als burgers ook veel invloed op wateroverlast of juist niet in onze buurt. Maar juist dat, is wat veel burgers niet begrijpen of willen begrijpen. Als het al begrepen wordt en men wil er wat aan doen. Wordt er altijd gekeken naar openbare ruimtes, opvoeden van de kinderen enzovoorts, alles om er zelf maar zo min mogelijk last van te hebben. Maar waar veel mensen overheen kijken is hun huis, met dak en vaak ook een tuin. Juist dat is waar de problemen beginnen, en dus ook de oplossing moet beginnen. Het probleem: Het probleem met water in stedelijke gebieden is niet perse de hoeveelheid water dat er valt per m2. Maar juist het percentage verharding in deze stedelijke gebieden. Door verharding kan het water niet infiltreren in de bodem en moet daardoor via riolering, sloten, kanalen en dergelijken worden afgevoerd. Deze geforceerde kunstmatige afvloei van water is juist wat de meeste waterproblemen veroorzaakt na een regenbui. De riolering, sloten en kanalen moeten heel veel regen in 1x afvoeren, piekafvoeren wordt dit genoemd. In het verleden kon het watersysteem dit vaak redelijk aan omdat het hierop berekend was. Echter door het snel veranderende klimaat tegenover het traag aanpassen van het watersysteem voldoet dit systeem op veel plaatsen niet meer aan de huidige regen intensiteit. De oplossing: Er is niet 1 oplossing voor dit probleem, maar een heel scala aan oplossingen. Velen hiervan zal door de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen moeten worden genomen voor ons als burger, maar zij kunnen het zeker niet alleen! Wij als burgers kunnen ook heel veel doen. Niet enkel door ons bewust te worden van de problemen en het onze kinderen te leren via bijvoorbeeld waterpleinen, maquettes, informatie filmpjes, virtual reality enz. Maar ook juist door nu het goede voorbeeld te geven. Want als wij nu het enkel aan onze kinderen leren maar zelf niet wat doen, gaat het voor de kinderen niet leven. Hierdoor wordt het probleem voor hen later enkel nog ernstiger. Mijn oplossing ligt dichterbij dan de meeste mensen denken. Namelijk op onze daken en in onze tuinen. Dit is het oppervlak waar veel neerslag voor het eerst de grond raakt tijdens een bui. Dus waarom gaan we het juist niet daar een handje helpen om te infiltreren? Voor deze oplossing zijn uiteraard al diverse campagnes bezig of geweest. Enkele voorbeelden zijn: Actie regenton: Natuurlijk! De watervriendelijke tuin!: Tegel eruit, plant erin! Deze lijst kan eindeloos aangevuld worden omdat er veel initiatieven zijn. Veel van deze initiatieven 2

4 zijn goed bedoeld maar bereiken niet de grote massa s of vinden in deze massa s veel dovenmans oren. Uiteraard helpt een ieder die wat veranderd mee. Maar er zijn ook veel mensen die juist tegen dit soort dingen zijn of er geïrriteerd van raken. Niet iedereen wil immers groen in de tuin of een vijver, want dat vergt onderhoud. En een regenton of andere opvang methodes Sja, dat vergt weer ruimte in de tuin die ze liever vol zetten met tuin meubilair of andere zaken. En juist daar ligt nog een hele wereld te winnen, zij die geen zichtbare veranderingen in hun tuin willen. Dat is waar mijn plan om de hoek komt kijken. Het plan bestaat uit 2 delen. Deel 1 is het aanleggen van een groen dak. Deel 2 betreft meer infiltratie mogelijkheden creëren dan wel vertraagde afvloei realiseren onder de grond! Het plan: Groene daken, vertraagde afvoer van regenwater. Termen die we vaak horen, maar weinig zeggen. In dit hoofdstuk wordt het plan in 2 delen toegelicht. Deel 1 richt zich op het dak. Deel 2 richt zich op de vertraagde afvloei van water in de tuin. Groen dak Huizen, bedrijven, gebouwen. Vrijwel alles wat we bouwen heeft een dak. Vaak worden deze daken voor het gemak met dakpannen of andere dak beplating snel en goedkoop gelegd. Nadeel hiervan is dat deze vaak zo gemaakt zijn dat water er zo snel mogelijk van afloopt, want niemand wil immers dat het blijft staan en daardoor lekkage ontstaat. Aan de andere kant willen de meeste mensen graag in een groene omgeving leven. En toch wordt dit niet gecombineerd samen. Eigenlijk best vreemd toch? Wel in het groen willen wonen, maar een groot deel van ons stedelijk oppervlak verhard maken. Dat kan anders! En wel door groene daken toe te passen. Wat zijn groene daken? Groene daken zijn daken die bedekt zijn door groen. Dit groen kan gras zijn, maar ook bomen, struiken, planten, ed. eigenlijk alles wat groeit wordt als groen gerekend. Toegegeven, een boom, struik of plant op je dak is niet ideaal. Deze hebben immers wortels nodig om te groeien om maar niet te spreken over hun gewicht, echter bestaat er ook groen wat dit probleem niet heeft. Gras is een voorbeeld maar behoeft veel onderhoud en is dus niet ideaal op een huis in stedelijk gebied. Een sedumdak heeft dit probleem niet. Sedum is een verzamelnaam voor diverse kleine bodem bedekkende plantjes. Enkele voordelen van een groendak van sedum t.o.v. een doorsnee dak zijn: - Neemt veel water op. - Geeft deel van opgenomen water weer aan atmosfeer af. - Kan goed tegen droge periodes. - Onderhoudsvriendelijk. - Dempt geluid beter dan een traditioneel dak. - Houd warmte beter buiten dan een traditioneel dak. - Ziet er aantrekkelijk uit en bloeit het hele jaar door (door gebruik van diverse soorten sedum) 3

5 Ondergrondse infiltratie Veel mensen hebben een tuin met veel verharding, en een groot deel daarvan is niet van plan om dit te veranderen, ongeacht of er een belasting opkomt of niet. Zij hebben liever geen omkijken naar de tuin maar willen toch droge voeten houden. Dat botst met elkaar, omdat droge voeten betekend dat water wel afgevoerd moet kunnen worden. Hiervoor is echter een simpele en relatief goedkope optie voor beschikbaar. Infiltratiekratten! Maar wat zijn infiltratiekratten nu precies? Infiltratiekratten zijn kratten die onder de grond geplaatst worden en water afgeven aan de grond dat eronder ligt. De aanvoer van dit water is meestal via de regenpijp vanaf het dak. Maar kan ook via een inlaatpunt zoals een kleine riool gleuf vanaf het verhard oppervlak zelf gedaan worden. De voordelen van infiltratiekratten zijn: - Verminderd piekafvoer naar riool. - Geeft water langzaam af aan ondergrond. - Onderhoudsarm. - Niet zichtbaar. - Sterk (kan veel gewicht bedragen. Hoeveel verschilt per krat type) Nadelen van infiltratiekratten: - Noodafvoer nodig. - Ontluchtingsput nodig. - Zuivering voor de inlaat nodig. 4

6 Het plangebied: Het plangebied bedraagt mijn eigen huis en achtertuin gelegen in Rijsenhout. De huidige situatie foto s zijn in bijlage 1 toegevoegd. De maten van het plangebied bedragen de volgende waardes: Maten plangebied: Huis breed: 5,55m. Huis lengte: 7m Diepte achtertuin: 6,75m. Breedte achtertuin: 5,55m. Totale oppervlakte achtertuin: 37,50m 2 Waarvan: Schuur lang: 3,5m Schuur breed: 1,5m. Totale opp schuur: 5,25m 2 Lengte grasveld: 2,7 m 2 Breedte grasveld: 3,8 m 2 Minus 0,6x0,6m 2 tegels 0,36m 2 Total oppervlak grasveld: 9,9m 2 Lengte terras: 4m Breedte terras: 3,55m Oppervlakte terras: 14,2m 2 Uitbouw diep: 2,25m. Uitbouw breed: 5.55m 2 Uitbouw opp: 12,50m 2 Hoogte uitbouw: 2,8m. Hoogte 2 e verdieping: 2,8m. Hoogte begin dak: 5,6m. Hoogste punt huis: 8,4m Breedte dak: 5,55m Lengte schuin gedeelte dak: 4,48m Lengte dakkapel: 2,5m Breedte dakapel: 4,5m Totaal dak oppervlak:* 24,66m 2 waarvan: 11,25 m 2 plat dakkapel dak betreft. *Betreft enkel achterzijde van het huis vanaf de nok gezien. 5

7 Het plan in de praktijk: Het plangebied met maten en de 2 delen van mijn plan zijn hierboven uitgelegd, maar hoe verhouden deze 2 zich tot elkaar en hoe zijn ze met elkaar verbonden? Het antwoord hierop is vrij eenvoudig. Het groene dak gaat worden geïnstalleerd op zowel het dakkapel aan de achterkant van het huis, als ook de uitbouw en schuur. De infiltratie kratten zullen zich bevinden onder de tegels in de tuin. Deze 2 locaties dienen met elkaar verbonden te worden middels een regenpijp. De regenpijp zal eerst het water dat opgevangen wordt in de dakgoot af laten vloeien richting de uitbouw, alwaar het zich vrij kan verplaatsen en indien mogelijk door de groene dak bedekking ter plekken opgevangen wordt. Al het water dat hier overblijft komt samen met het water dat direct op de uitbouw gevallen is en niet opgenomen wordt in de dakgoot van de uitbouw terecht waarnaar het via de regenpijp afvloeit richting de infiltratiekratten. De kratten bevinden zich aan de achterzijde van de tuin onder het terras. 6

8 Kosten: Dit hoofdstuk behandeld de gekozen materialen, de maten en de kosten inclusief onderbouwing waarom er voor wat gekozen is. Berekening: Benodigd infiltratiekrat volume Volgens de berekening van heb je per 10m 2 200L infiltratie capaciteit nodig. Uitgaande dat mijn gehele huis en tuin verhard is. Zou dit betekenen dat ik 68,75m 2 oppervlak heb. Wat zou betekenen dat er ongeveer 200x7 = 1400L opslag capaciteit benodigd is. Praktisch betekend dit dat er 2 infiltratiekratten benodigd zijn. 1 van 1200L en 1 van 600L heb ik hiervoor gekozen omdat deze meer dan het minimale benodigde kunnen infiltreren waardoor deze ook met het oog op meer extremere buien nuttig is zonder dat de capaciteit te kort schiet. Het is aan te raden hier infiltratiezand omheen te leggen, dit zal eromheen en eronder gebeuren met een laag van 30cm. De oppervlak van de 1200L infiltratiekrat is: 120x120x40cm. Dit vergroot met 30cm rondom maakt 180x180x100cm. 120 x 120 x 40 geeft cm 3 oftewel 0,576m x 180 x 100 geeft cm 3 oftewel 3,24m 3 Deze van elkaar afgetrokken houd je 2,664m 3 over aan benodigd zand voor de 1200L infiltratiekist. De krat van 600 heeft dezelfde oppervlakte dus 2,664m 3 * 2 geeft 5,328m 3 zand benodigd. Dit verhoogt met een factor van 1,1 i.v.m. inklinking van het zand geeft 5,86m 3 zand benodigd. De kosten van dit infiltratie zand bedraagt: 233,00 Berekening: Groen dak. Groene daken kosten volgens milieucentraal.nl tussen de 45 en 120 euro per m 2 afhankelijk van de dichte begroeiing op het dak (prijspeil 2013) Een exacte prijs is moeilijk te bepalen omdat elke aanbieder weer andere prijzen heeft en er vaak geen heldere calculatie is. Daarom ga ik in dit voorbeeld uit van 75 per m 2. De uitbouw bedraagt: 12,50m 2 Het dakkapel bedraagt: 11,25 m 2 De schuur bedraagt: 5,25 m 2 Totaal: 29m 2 Totaal x 75 euro = 2175 De totale hoeveelheid water dat gebufferd wordt is per type groen dak verschillend, het is daardoor onmogelijk om een objectieve berekening te maken van de totale hoeveelheid water dat potentieel gebufferd wordt op het dak. 7

9 Kosten berekening: In bovenstaande deelonderwerpen zijn de kosten per onderwerp berekend, maar wat is nu het totaal aan kosten van dit plan? Infiltratie voorzieningen: 805,27 Infiltratiezand: 233,- Groen dak: 2175,- Subtotaal: 3213,27 Onvoorziene kosten (25%) 803,32 Totale kosten plan: 4016,59 8

10 Bijlages: Bijlage 1) Situatie foto s. Situatie foto 1) Zicht op de tuin vanuit de achterdeur. 9

11 Situatie foto 2) Vanaf poort zicht op de tuin. Situatie foto 3) Zicht op achterkant van de tuin. 10

12 Bijlage 2) Kosten infiltratievoorziening 11

13 Bijlage 3) Kosten infiltratiezand 12