I J. Team Leefbaarheid en Veiligheid. Afdeling Wonen en Leven

Transcriptie

1 I J I Team Leefbaarheid en Veiligheid Afdeling Wonen en Leven

2 INTERVENTIETEAM 23-/ 23+ JAAR RAPPORTAGE 2015 INLEIDING Voor u ligt de jaarrapportage lnterventieteam. Het afgelopen jaar is een (door-) ontwikkeljaar geweest. In 2014 heeft een uitgebreide evaluatie plaatsgevonden en is, na aanleiding van de positieve uitkomst hiervan, in combinatie met de transitie en herontwikkeling van het sociaal domein structureel besloten het interventieteam vanaf 1 januari 2015 vernieuwd en uitgebreid van start te laten gaan. Daar waar in de afgelopen twee jaar de meest complexe casussen voor meerderjarige burgers uit Veenendaal, op het gebied van overlast, criminaliteit en/ of maatschappelijke onrust al besproken werden, is de doelgroep vanaf 1 januari 2015 uitgebreid met minderjarigen en 'schrijnende gevallen'. Dit is vormgegeven in twee teams; Interventieteam 23- én Interventieteam 23+, met ieder hun eigen, doelgroep- specifieke ketenpartners. Daarnaast is het interventieteam verder uitgebreid met een advies- en expertiserol Een rol die in het afgelopen jaar veelvuldig is ingezet voor (samenwerkings-)partners maar waar ook intern binnen de gemeente en het Centrum Jeugd en Gezin regelmatig gebruik van is gemaakt. Om te komen tot een objectief beeld van de uitbreiding en ontwikkelingen van het afgelopen jaar is aan onderzoeksbureau EMMA, verantwoordelijk voor de evaluatie in 2014, de opdracht gegeven aanvullend onderzoek te doen naar het Interventieteam in zijn huidige vorm. Dit onderzoek is recent afgerond (24 maart 2016) en zal als bijlage bij worden toegevoegd (bijlage; Veens Interventies, Een evaluatie van de twee interventieteams voor de vermindering van maatschappelijke overlast in Veenendaal) Het rapport is overwegend zeer positief. De genoemde aandachtspunten zullen in de doorontwikkeldag 2016 uiteraard verder geanalyseerd en uitgewerkt worden. Voor de volledigheid zullen de conclusies en knelpunten verder in deze rapportage vast vermeld worden. 1 PROCESSEN EN ONTWIKKELING Naar aanleiding van de in 2014 opgestelde evaluatie, met de daarbij behorende knelpunten, in combinatie met de vernieuwde, uitgebreide vorm, heeft op 16 april 2015 een 'Doorontwikkeldag lnterventieteam' met alle deelnemers en hun leidinggevende plaatsgevonden. Een werkvorm die door alle partners als positief ervaren is waardoor afgesproken is, dit een jaarlijks terugkerend fenomeen te laten worden. Daarnaast zijn in het afgelopen jaar, thema's die verdere uitwerking/ verdieping behoefte, met een kleinere afvaardiging (werkgroep) verder uitgewerkt en later gepresenteerd en/of toegelicht. De belangrijkste zaken die tijdens de doorontwikkeldag en de daaruit voortvloeiende werkgroepen definitief zijn vastgesteld voor beide lnterventieteams, zijn 1. Inhoudelijke richtlijnen, 2. De concrete invulling van de procesregie en de casusregie binnen het interventieteam en 3. Het escalatiemodellnterventieteam. 1

3 Inhoudelijke richtlijnen Toelatingscriteria 23- en 23+ Aanmeiding alleen mogelijk door burgemeester, wethouder, wijk- en jeugdteams, wijkmanager I wijkregisseur, SAVE, politie, WMO, adviseur Veiligheidshuis Reguliere zorg is niet toereikenden/of heeft geen 'escalatie' mogelijkheid meer, Eerste screening wordt gedaan door de procesregisseur (gemeente Veenendaal) Daarnaast vindt een triage plaats tussen de adviseur veiligheidshuis - interventiespecialist politie en de procesregisseur lnterventieteam, Er moet sprake zijn van: 1. overlast en/of crimineel gedrag en/ of 2. er is sprake van complexe problematiek waarbij een combinatie van zorg én drang/dwang noodzakelijk is en/ of 3. terugkerende zedendelinquent en/ of 4. schrijnende situaties waarbij opschalen/ escalatie noodzakelijk is Ter ondersteuning van Top X en/ of ITB+ Verwarde personen in de 4" categorie (later toegevoegd na aanleiding van het 'aanjaagteam 'verwarde personen' vanuit de ministeries van VWS, VenJ en de VNG) Tijdspad: Opbouw/ tijdslijn lnterventieteam: 1. Aanmeld- en opstartfase 1 maand 2. Plan van Aanpakfase 3 maanden 3. Evaluatie (verlenging 3 maanden of monitoren) 4. Monitoren 3 maanden 5. Evaluatie (afsluiten/ verlengen/ afschalen naar reguliere zorg/ monitoren of plan van aanpak) Monitoren: Monitoren is onder regie en verantwoordelijkheid van de aangewezen casemanager vanuit het interventieteam. De casemanager is (o.a.) verantwoordelijk voor het adviseren van het interventieteam ten tijde van de evaluatie. Afsluiten/ Overdracht: Wanneer overgegaan wordt tot afsluiting (indien opgesteld Plan van Aanpak is uitgevoerd/ lopende is) dan zal, indien noodzakelijk en waar mogelijk, door de aangewezen casemanager van het interventieteam terugkoppeling/ overdracht gerealiseerd worden naar: het wijk- jeugdteam, WMO, SAVE. De interventieteam-casemanager blijft, waar nodig, aanspreekpunt en de schakel tussen casus en overdrachtsorganisatie en wanneer nodig de schakel naar het interventieteam. 2

4 Procesregie en Casusregie Procesregie De gemeente (medewerker afdeling Leefbaarheid en Veiligheid) voert de regie op het proces (is procesregisseur). Het gaat er in de eerste plaats om dat de procesregisseur ervoor zorgt dat de juiste partijen op het juiste moment aan tafel komen; hij organiseert het casusoverleg en zit het voor. Tevens zorgt de procesregisseur er voor dat per casus een casusregisseur wordt benoemd. Bovendien zorgt hij ervoor dat de in het casusoverleg gezamenlijk vastgestelde doelen, acties en interventies door de casusregisseur worden verwoord in een plan van aanpak en dat dit plan van aanpak in het casusoverleg wordt vastgesteld. Daar waar verschil van mening bestaat over wie de casusregisseur zou moeten zijn, rust de procesregisseur niet voordat de casusregie is belegd. Hij adviseert eventueel gevraagd en ongevraagd over mogelijke (creatieve) interventies. De procesregisseur wordt op de hoogte gehouden van de voortgang door de casusregisseur en hij bevraagt de casusregisseur op zijn afwegingen en de voortgang. De procesregisseur neemt initiatief als het plan van aanpak met mogelijk verschillende interventies stokt; dit kan zijn omdat de casusregisseur hem dit vraagt of omdat hij zelf vindt dat het niet goed loopt. In dat geval handelt de procesregisseur conform het escalatiemodel Hij monitort de algemene voortgang van casussen, zoals afgesproken in de plannen van aanpak. Casusregie Binnen het casusoverleg wordt nadrukkelijker gewerkt met casusregie (ofwel casemanagement). Per casus wordt onder regie van de procesregisseur afgesproken wie de casusregisseur wordt voor de casus. Dit gebeurt bij voorkeur door één van de direct betrokken ketenpartners die de cliënt goed kent en die een dominante rol heeft in (het oplossen van) de casus. De casusregisseur heeft de taak om het plan van aanpak op te stellen en de uitvoering in al haar aspecten te bewaken en te bevorderen. Het is primair de casusregisseur die alle betrokken partijen rechtstreeks en direct bevraagt, stuurt en informeert over de vorderingen en aanspreekt op de gemaakte afspraken in het plan van aanpak, vanuit het belang van de samenhang van de verschillende interventies. De andere partijen weten ook dat zij aangesproken kunnen worden door de casusregisseur en werken hieraan mee. De casusregisseur bewaakt en stimuleert de voortgang in de uitvoering. Hij houdt het inhoudelijke overzicht in de casus en neemt initiatief als het plan van aanpak stokt. Dan escaleert hij door de procesregisseur actief in te zetten conform het escalatiemodel De casusregisseur informeert de procesregisseur I het Interventieteam ieder twee weken, tijdens het overleg, over de voortgang. Het escolatiemodel Indien de casusregisseur er in de uitvoering met betrokken partijen niet uitkomt, wordt er gebruik gemaakt van een escalatiemodel Dit model ziet er als volgt uit: 1. Bij operationele knelpunten treedt de procesregisseur van het Interventieteam op en spreekt de direct betrokken medewerkers aan 2. Mocht dit niet leiden tot een oplossing voor het geconstateerde knelpunten, maakt de procesregisseur van het Interventieteam dit aanhangig op managementniveau van de betrokken ketenpartners 3. Mocht ook dit niet tot het gewenste resultaat leiden, maakt de procesregisseur de knelpunten op bestuur- of directieniveau bespreekbaar 3

5 4. Indien dit niet tot oplossingen leidt, kan de burgemeester: oplossingen bewerkstelligen (ingeval van knelpunten binnen de gemeentelijke organisatie); in overleg treden met de directie/bestuur van de betreffende organisatie om tot een oplossing te komen (ingeval van knelpunten bij externe organisaties) 2 Kwaliteitsontwikkeling In het afgelopen jaar is onder de regie van de Tasktaree Persoonsgerichte Aanpak (PGA) en onder leiding van Bureau Regionale Veiligheidsstrategie (RVS) een regionale werkgroep PGA geformeerd (PGA = lnterventieteams). Deze werkgroep bestond uit; 8 gemeenten (waaronder Veenendaal; Adviseur Veiligheidshuis en procesregisseur lnterventieteam), de Raad voor de Kinderbescherming, Reclassering Nederland (RN), Openbaar Ministerie (OM), Politie, Samen Veilig. In verband met de ambitie van een regionale uitrol van de lokale PGA (iedere gemeente heeft een lokale PGA) heeft de werkgroep hiervoor een handreiking opgesteld en daarnaast, in samenwerking met de juristen van alle deelnemend partijen, een regionaal privacyregelement opgesteld. Het privacyregelement zal op korte termijn aan het college worden voorgelegd. Zodra deze akkoord is, zal regionaal 'mee- ondertekend' worden met alle regionaal, deelnemende partners (Politie, OM, RN, Samen Veilig, Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming, Gemeenten, Leger des Heils, GGZ Centraal, Verslavingszorg), waarna ook de lokale deelnemers van het Interventieteam tot ondertekening over kunnen gaan (Centrum Jeugd & Gezin, Kwintes, Abrona, Patrimonium, Veenendaalse Woningstichting, Pro Persona, Vitras BAC, Reinaerde, Victas. Stichting de Instap, EFM Support Team). Beide zijn in de verschillende Districtelijke Veiligheidscolleges aan de orde geweest en vastgesteld. Omdat in Veenendaal de PGA al langer operationeel is en goed functioneert, heeft het Interventieteam voor de handreiking in veel opzichten als voorbeeld gediend en is als 'best- practice- voorbeeld' opgenomen in de zogenoemde 'apothekerskast' van Bureau RVS. In de handreiking wordt de PGA als volgt, kort en bondig, omschreven: 'PGA-methodiek via opschaling in groeiende intensiteit mogelijk Voor de meeste inwoners die overlast en criminaliteit plegen, volstaat een reguliere aanpak van zorg en hulpverlening (sociaal domein) of strafrechtelijke trajecten door afzonderlijke justitiepartners, al dan niet samen of in afstemming. In een beperkt aantal veeleisende gevallen is opschaling nodig: een integrale persoonsgerichte aanpak via een gecoördineerd plan van aanpak met een mix van interventies, opgesteld in een lokaal casusoverleg of interventieteam (=lokale PGA). Tot slot worden de zeer complexe multiproblem gevallen van criminaliteit en ernstige overlast nog verder opgeschaald; deze worden extra intensief en ketenoverstijgend in het Veiligheidshuis behandeld (=top-x). Of, daar waar de casuïstiek zware georganiseerde criminelen betreft, komt samenwerking met het RIEC in beeld. Zodra een zeer complexe casus weer (voldoende) is opgelost, is afschaling naar de lokale PGA of een reguliere aanpak weer mogelijk en noodzakelijk. Zie figuur 1. 4

6 regulier, -- \ --.. regulier werk onderwijs werk,, '.. '../. '. ' lokaal netwerk (veeleisende-casussen). ~wlpverlenlng.... zorg'. ~ Figuur 1: PGA Methodiek Jk \~..., straf.' ~. ''... 01/n...,' ~/. Interventieteam -applicatie; RIS In 201S is ook op het gebied van ICT een eerste stap gezet is om te komen tot kwaliteitsverbetering. Momenteel wordt alle registratie ten aanzien van de beide Interventieteams nog verwerkt in Word en Excel. Om de kwaliteit structureel te verbeteren, te waarborgen en om te komen tot een efficiëntieslag is door middel van presentaties van verschillende bedrijven en hun systemen, een keus gemaakt voor de applicatie RIS van organisatie lnforing. Een organisatie die onder andere op verschillende plaatsen in de regio soortgelijke applicaties, voor eenzelfde doel, heeft geproduceerd. In dit gehele traject zijn ook de wijkteams, de teamcoördinator (Leefbaarheid en Veiligheid), de afdelingsmanager (Wonen en Leven), de afdeling Informatisering en de afdeling Juridische zaken (adviseur privacy) nauw betrokken geweest. Medio mei zal de implementatie plaatsvinden. Zo zullen alle vaste interventieteamdeelnemers getraind gaan worden in het gebruik waarna begin juni 2016 het RIS systeem volledig operationeel moet zijn. Caselaad en Procesondersteuner In het eerste jaar van dit uitgebreide Interventieteam is duidelijk geworden dat de zwaarte van de caselaad (omvang, aard van de complexiteit en mate van urgentie door crisis) voor een hoge werkdruk zorgt binnen de beide teams. Voorafgaand aan de start van het uitgebreidere Interventieteam werd voor 201S SS doorlopende casussen, als maximale, totale caselaad voor beide teams vastgesteld. Vanaf de start tot het einde van het jaar is continue gewerkt met een volledig gevulde caselaad waarvan de grootste tijd van het jaar, zelfs daarboven. Tevens is gebleken dat, naast de verruiming van de doelgroep en de zwaarte van de caseload, de advies en expertiserol voor het Interventieteam voornamelijk uitgevoerd is door de procesregisseur. Advies- expertisezaken zijn casussen waarbij inzet van 'kennis en expertise' ten aanzien van complexe casuïstiek van 1 of meerdere deelnemers van het interventieteam gewenst/ noodzakelijk is. Anderzijds kan gebruikt gemaakt worden van directe, inhoudelijke inzet ('regie en advies') van 1 of meerdere deelnemers van het interventieteam. In het afgelopen jaar is gebleken dat deze adviesrol voornamelijk ingevuld is en uitgevoerd kon worden door de procesregisseur van het lnterventieteam, en in een enkel geval door de Adviseur Veiligheidshuis. De gemiddelde tijd per advies- en expertisecasus was 4 tot 8 uur. 5

7 Om geen afbreuk te doen aan de kwaliteit die we met elkaar willen leveren is, gezien de bovenstaande, beschreven werkdruk, een noodzakelijke 'werkdruk-verlichting' gevonden in het betrekken van een procesondersteunervoor beide teams. In het afgelopen jaar is een inzet van 8 uur per week per interventieteam noodzakelijk geweest, dus 16 uur per week in totaal. Daarnaast vervult de procesondersteuner een belangrijke bijdrage indien er sprake is van complexe casuïstiek die (nog) niet tot de caselaad van het interventieteam behoort, maar zich wel op het snijvlak bevindt van zorg en veiligheid, ter ondersteuning van de adviseur Veilig Thuis en de adviseur Veiligheidshuis. Hier wordt nog eens 8 uur per week inzet voor geleverd. Uit de recent uitgevoerde evaluatie blijkt dat dit door de deelnemers van het Interventieteam als een kwalitatief, zeer welkome, nu al onmisbare aanvulling wordt ervaren. 3 CIJFERS EN AANTALLEN CASUSSEN r IVT 23+ l Aanvullende info Totaal Waarvan 1 gezin 1 Waarvan monitorend Actieve overname INTERVENTIETEAM 23- Aangemeld Waarvan toegekend x politie 6 x Wijkmanager I wijkteams 4 x Patrimonium 5 x Adviseur Veiligheldshuis 3xWMO I I IVT I Overige info 12 x politie 2 x Wijkmanager/wijkteams 2 x Patrimonium 2 x Adviseur Veiligheidshuis Gx CJG 2 x Leerplicht Waarvan afgewezen Afgesloten Overgedragen Advies- expertise nvt 19 16x na advies aan aanmelder door procesregisseur 14 x Plan van Aanpak uitgevoerd en lopend. Afgeschaald naar reguliere zorg. nvt 19 x kennis en expertise 11 11x na advles aan aanmelder door procesregisseur of door regie binnen gedwongen kader door SAVE x Plan van Aanpak uitgevoerd (geen overlast etc.) Afgeschaald naar reguliere zorg 4 2 x INTERVENTIETEAM x kennis en expertise 1 20 Overige nvt nvt 4 Conclusie In het afgelopen jaar is hard gewerkt door vele afdelingen in- en extern, ketenpartners en vaste deelnemers van de beide Interventieteams om een kwalitatief, sterk functionerend, slagvaardig, zichtbaar, interventierijk, integraal Lokaal Persoonsgerichte Aanpak - Interventieteams neer te zetten/ te verstevigen. Gezien de in dit rapport beschreven kwalitatieve doorontwikkelingen op lokaal en regionaal gebied, de recent uitgevoerde evaluatie met positieve uitkomst, het aantal aanmeldingen en ingediende verzoeken voor advies/ expertise, mogen we stellen dat er in 2015 een stevige, vindbare plek gecreëerd/ doorontwikkeld is binnen het sociaal domein voor de meest complexe casussen waarbij sprake is van zorg op verschillende leefgebieden en een combinatie is van zorg én veiligheidsaspecten. Belangrijke 6

8 aandachtspunten blijven, zo blijkt mede uit de opgestelde evaluatie, 1) de hoge werkdruk; er wordt een groot beroep gedaan is op de flexibiliteit, inzet, en capaciteit van de deelnemende partners en de procesregisseur, 2) Aard en omvang van de caseload, 3) Delen privacy gevoelige informatie en 4) Terugval van een aantal hardnekkige gevallen. Belangrijke kernbegrippen van het Interventieteam zijn creatief-, doeltreffend en ontwikkeling zijn en blijven, de geconstateerde knelpunten zullen dan ook in de aankomende 'doorontwikkeldag' verder geanalyseerd en uitgewerkt worden. 7