18 april 2017 RWS-2017/17157 Kadeverlaging Scherpekamp, Projectplan Waterwet, Pannerdensch Kanaal, linkeroever kmr

Transcriptie

1 Besluit Onderwerp RWS-2017/17157 Kadeverlaging Scherpekamp, Projectplan Waterwet, Pannerdensch Kanaal, linkeroever kmr RWS Oost Nederland Eusebiusbuitensingel HZ Arnhem Postbus MA Maastricht T : BESLUIT De Minister van Infrastructuur en Milieu besluit, gelet op artikel 5.4, eerste lid van de Waterwet, het onderhavige projectplan tot wijziging van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van de verlaging van de zomerkade Scherpekamp vast te stellen en uit te voeren in overeenstemming met het bepaalde in dit projectplan. 1. Projectbeschrijving Ingevolge artikel 5.4, eerste lid van de Waterwet geschiedt de aanleg of wijziging van een waterstaatswerk door of vanwege de beheerder overeenkomstig een daartoe door hem vast te stellen projectplan. Het project behelst een voorgenomen wijziging van het waterstaatswerk Pannerdensch Kanaal dat bij het Rijk in beheer is. Daaruit ontstaat de verplichting een Projectplan op te stellen. Op grond van het tweede lid van artikel 5.4 dient het plan tenminste een beschrijving te bevatten van het betrokken werk en de wijze waarop het wordt uitgevoerd, alsmede een beschrijving van de te treffen voorzieningen gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk Noodzaak van het uitvoeren van het project In januari 2007 trad de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier (PKB) in werking, nadat deze unaniem door de Tweede en de Eerste Kamer was vastgesteld. In de PKB wordt het uitgangspunt van rivierverruiming c.q. waterstanddaling voor hoogwaterbescherming langs de rivieren uitgewerkt in concrete maatregelen op aangewezen locaties langs de Rijntakken. Een van deze maatregelen betrof de Pagina 1 van

2 Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden op de locatie Angerensche en Doornenburgsche Buitenpolder in de gemeente Lingewaard, een particulier initiatief. Het programma Ruimte voor de Rivier met alle daarin begrepen maatregelen is noodzakelijk om de hoogwaterveiligheid van miljoenen inwoners van Nederland alsmede de bescherming van grote economische waarden op het wettelijk vereiste niveau te brengen. De Waterwet stelt dat de waterkeringen langs de Rijntakken een maatgevende hoogwaterstand van m3/s bij Lobith veilig moeten kunnen keren. Om dit te bereiken is onder meer de aanpassing van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van verlaging van de zomerkade Scherpekamp noodzakelijk. De verlaging van de zomerkade is ook een wijziging van het waterstaatswerk van het Waterschap Rivierenland. Omdat het Waterschap geen belang heeft bij de verlaging van de zomerkade kan dit projectplan niet worden gezien als (ook) een projectplan door en namens het waterschap. Dit project betreft de nadere uitwerking van de PKB-maatregel Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden. De noodzaak tot het treffen van deze maatregel is dan ook gelegen in het feit dat wanneer de kadeverlaging niet zou worden uitgevoerd, de ingevolge de PKB vereiste minimale waterstanddaling niet wordt bereikt en dientengevolge dus ook niet wordt voldaan aan de wettelijke eis betreffende bescherming tegen overstroming. Het Programma Ruimte voor de Rivier moet uiterlijk in 2015 worden gerealiseerd. Slechts enkele maatregelen, waaronder de in dit Projectplan beschreven maatregel, zijn nog in voorbereiding of in uitvoering. Vanuit de doelstellingen van hoogwaterveiligheid is er sprake van urgentie. De planvorming voor de PKB-maatregel Uiterwaardvergraving Huisschensche Waarden is in 2000 begonnen met een privaat initiatief waarbij zowel zandwinning, gebiedsontwikkeling als waterstanddaling doel waren, onder meer door middel van kadeverlagingen en vergravingen. Dit initiatief is uiteindelijk niet tot uitvoering gekomen; alle verleende vergunningen ter uitvoering van het project zijn vernietigd door de Raad van State op 24 december In plaats van dat plan is besloten de maatregel in de PKB Ruimte voor de Rivier tot uitvoer te brengen door middel van uitsluitend het verlagen van een deel van de zomerkade Scherpekamp in de Angerensche en Doornenburgsche Buitenpolder bij de Huissensche Waarden. Over een lengte van 700 meter wordt de zomerkade Scherpekamp met ca. 0,9 Pagina2van 2

3 meter verlaagd, tot maximaal NAP+14,50 meter. Daarmee wordt aan de hydraulische taakstelling voldaan. 1.2 Projectlocatie De projectlocatie is gelegen in het Pannerdensch kanaal (ten zuiden van Arnhem) in de Angerensche en Doornenburgsche Buitenpolder bij de Huissensche Waarden, ter hoogte van rivierkilometer 873, in de gemeente Lingewaard. Het Pannerdensch Kanaal is de verbinding tussen de Waal en de Nederrijn. 3a. Projectontwerp: begrenzing 6 Figuur 1: Luchtfoto van projectgebied. De Angerensche en Doornenburgsche Buitenpolder met de zomerkade Scherpekamp liggen op de linkeroever van het Pannerdensch Kanaal. Pagina3van 3

4 Figuur 2: Globale ligging projectgebied (boven) en begrenzing uiterwaard (onder) Het te verlagen deel van de zomerkade is gelegen tussen de primaire waterkering (winterdijk) aan de zuidzijde en de bocht in de zomerkade Scherpekamp aan de noordzijde. Pagina4van 4

5 Figuur 3: Luchtfoto met perceelgrenzen 1.3 Ontwerp van de maatregel De huidige zomerkade, die onderdeel is van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal, heeft gemiddeld een hoogte van NAP+15,41 m. Door de verlaging krijgt de zomerkade over een lengte van 700 meter een hoogte van NAP+14,50 tot NAP+14,61 meter (de kadehoogte loopt omhoog richting de primaire waterkering, oftewel winterdijk). Ten behoeve van deze verlaging is er sprake van een extra vergraving van 0,5 meter die vervolgens (tijdens de uitvoering) weer wordt aangevuld met een laag van 0,5 meter erosiebestendige klei (erosieklasse 2). Pagina5van 5

6 Figuur 4: Luchtfoto met in rood het deel van de kade dat verlaagd wordt. Op de zomerkade ligt de lokale ontsluitingsweg Scherpekamp. Deze weg ligt niet bovenop de kruin van de zomerkade maar aan de landzijde van de kruin. De weg ligt grotendeels op een hoogte van circa NAP+14,20 meter. Richting de primaire waterkering ligt de weg hoger aangezien hier de weg aansluit op de weg die op de kruin van de primaire waterkering is gelegen. De weg op de zomerkade Scherpekamp is tot aan het inlaatwerk in beheer bij de gemeente Lingewaard. Gezien de hoogteligging kan de weg grotendeels behouden blijven. Alleen nabij de primaire waterkering zal de hoogteligging van de weg worden aangepast en zal er een nieuw wegdek worden aangebracht. Daarbij zal er gewerkt worden in zowel de beschermingszone als de kernzone van de primaire waterkering, maar er vinden geen graafwerkzaamheden plaats binnen het waterkerend profiel van de dijk. De overstromingskans van de weg op de kade blijft op het huidige niveau van ca. 1/75 per jaar. In geval van overstroming zal de weg als gevolg van dwarsstroming eerder onbegaanbaar zijn dan in de huidige situatie. In plaats van ongeveer eens per anderhalve eeuw zal dit na de kadeverlaging ongeveer eens per eeuw voorkomen. In figuur 5 en 6 zijn dwarsdoorsneden opgenomen waarin de huidige en toekomstige zomerkade zijn weergegeven. De enkele arcering betreft het te verwijderen materiaal ten behoeve van de kadeverlaging. De dubbele arcering betreft de grondverbetering met erosiebestendige klei. In figuur 5 is tevens de verlaging van de weg weergegeven. Pagina6van 6

7 Figuur 5: Dwarsdoorsnede kadeverlaging met tijdelijke afgraving van 0,5 meter en definitieve afgraving tot NAP+14,5 meter Figuur 6: Dwarsdoorsnede kadeverlaging met wegverlaging (nabij de primaire waterkering) De zomerkade Scherpekamp is een waterstaatswerk dat in beheer is bij het Waterschap Rivierenland. Het inlaatwerk in de zomerkade Scherpekamp is eveneens een waterstaatswerk dat in beheer is bij het Waterschap Rivierenland en daarnaast een gemeentelijk monument. Ten behoeve van de kadeverlaging worden er boven het inlaatwerk werkzaamheden uitgevoerd. Er vinden geen werkzaamheden plaats aan de constructie of andere delen van het inlaatwerk. Zowel de waterstaatkundige functie als de monumentale status van het inlaatwerk blijft volledig onaangetast. Zie voor meer gedetailleerde technische informatie over het project de Rapportage Civiel Ontwerp van Movares (bijlage 1). Voor een goede ruimtelijke inpassing is uitgegaan van de adviesnota Scherpekamp Ruimtelijk Kwaliteitskader van Land-id (bijlage 2). Pagina7van 7

8 2. Toetsing Waterwet De toepassing van de Waterwet is op grond van artikel 2.1 van de Waterwet gericht op: a. voorkoming en waar nodig beperking van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met b. bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen en c. vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen. In paragrafen 2.1 tot en met 2.3 wordt de wijziging aan het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van verlaging van de zomerkade Scherpekamp getoetst aan de hierboven genoemde doelstellingen van de Waterwet. 2.1 Voorkoming en waar nodig beperking overstromingen, wateroverlast en waterschaarste (a) Hydraulische taakstelling Het Rijksprogramma Ruimte voor de Rivier bestaat uit maatregelen om het Nederlandse rivierengebied veiliger en aantrekkelijker te maken. Het rivierengebied moet beter beschermd worden tegen overstromingen. Hiertoe is in 2006 een planologische Kernbeslissing (PKB) vastgesteld ter verlaging van de waterstanden in de Rijntakken bij extreem hoogwater. De aanpassing van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van de kadeverlaging Scherpekamp is een van de maatregelen uit de PKB. Met de aanpassing van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van de verlaging van de zomerkade naar NAP+14,50m wordt aan de hydraulische taakstelling voldaan. Zie voor meer informatie Rivierkundige Beoordeling VKV2 van HKV Lijn in Water (bijlage 3). Kwel In het Geohydrologisch Onderzoek Kadeverlaging Huissensche Waarden te Huissen van Inpijn-Blokpoel (bijlage 4) is het effect van de kadeverlaging op de kwelsituatie onderzocht. In het rapport wordt geconcludeerd dat zolang de locatie van het intreepunt niet verandert en de binnendijkse en buitendijkse peilen gelijk blijven, er geen verandering optreedt in de hoeveelheid kwel die uitgemalen moet worden. De verlaging van de kade heeft evenmin invloed op de ligging van het intreepunt en er is derhalve geen verandering van de kwelsituatie. Pagina8van 8

9 Waterstanden en/of inundatiefrequentie van de uiterwaard De overstromingsfrequentie van de uiterwaard wordt bepaald door het inlaatbeleid van het Waterschap Rivierenland dat beheerder is van de zomerkade. Er zijn twee inlaatwerken in de Huissensche Waarden: één in de kade Scherpekamp, en één benedenstrooms van het Looveer. De inlaatwerken worden bij hoogwater relatief vroeg opengezet, om de druk op de zomerkades te beheersen. Ver voordat het water over de kade bij Scherpekamp stroomt, zijn deze inlaatwerken al geopend en staat er al water in de Huissensche Waarden. De verlaging van de kade heeft geen effect op het inlaatbeleid, en heeft geen effect op de inundatiefrequentie van de uiterwaard. Veiligheid, hinder en schade, bodemligging en morfologie In het Rivierkundig Beoordelingskader (RBK), Rijkswaterstaat-WVL (2014), zijn de aspecten weergegeven waarop wijziging van het waterstaatswerk Pannerdensch Kanaal door middel van de kadeverlaging Scherpekamp getoetst moet worden. Op hoofdlijnen betreft het facetten op het gebied van veiligheid (hydraulische effecten), hinder en schade en bodemligging en morfologie. Veiligheid (Hydraulische effecten) * Te beoordelen effect Criterium Effect Voldoet aan criterium RBK? 1.1 Maatregel in stroomvoerend deel rivier: MHW stand op de as van de rivier Stroomvoerend: geen waterstandsverhoging (bij m³/s Boven-Rijn) Waterstandsverlaging in taakstellings-venster 10,4 cm. Er is geen significante verhoging op de as van de rivier. Bij een vrije afvoerverdeling op de splitsingspunten is het effect op de waterstand orde 2 cm, doordat de afvoer naar het Pannerdensche Kanaal toeneemt (wat een doel is van de maatregel, zie aspect 1.3). Ja. Maatregel in bergend deel rivier: Volume waterberging Bergend: geen vermindering bergend volume Geen wijziging in bergend volume. Ja. Pagina9van 9

10 1.2 MHW stand buiten as van de rivier Toename waterstand (bij m³/s Boven-Rijn) Verhoging van ca. 7 cm aan de bandijk. Aangezien er geen sprake is van een negatief effect op de veiligheid van de primaire waterkering is dit acceptabel. De primaire waterkering voldoet ook met inachtneming van de waterstandverhoging aan de wettelijke veiligheidsnormen. 1.3 Afvoerverdeling bij MHW (bij Pannerdensche Kop en IJsselkop) Verandering afvoerverdeling < 5 m³/s bij Boven-Rijn afvoer van m³/s 41 m 3 /s meer naar Pannerdensch Kanaal, 21 m 3 /s meer naar Nederrijn/Lek en IJssel. Daarmee beweegt de huidige afvoerverdeling zich richting de beleidsmatige afvoerverdeling. Dit is een doel van de maatregel. Ja. 1.4 Afvoerverdeling bij normaal hoogwater (bij Pannerdensche Kop en IJsselkop) Verandering afvoerverdeling < 20 m³/s bij Boven-Rijn afvoer van m³/s Geen effect bij m 3 /s. Bij m 3 /s, 5 m 3 /s meer naar Pannerdensch Kanaal en evenveel minder naar de Waal. Dit is minder dan de toegestane 10 m 3 /s. Ja. Pagina10van

11 Hinder en Schade * Te beoordelen effect 2.1 Waterstanden en/of inundatiefrequentie van de uiterwaard Criterium Effect Voldoet aan criterium RBK? Verandering waterstanden en/of inundatiefrequentie bij afvoeren die afhankelijk zijn van lokale omstandigheden. Standaard is Boven-Rijn afvoer van m³/s, plus vaak ook de Boven-Rijn afvoer van m³/s Geen effect. Ja. 2.2 Stroombeeld in de uiterwaard Verandering grootte en richting stroomsnelheden bij Boven-Rijn afvoer van m³/s. Bij die afvoer stroomt de kade nog niet over en is daarom getoetst op een afvoer van m3/s. Bij Bovenrijnafvoer m 3 /s geen effect. Bij Bovenrijnafvoer van m 3 /s zowel een verandering van de grootte van de stroomsnelheid (ca. 0,04 m/s) als de richting van de stroming. Ter plaatse van de ingreep (tussen rkm 872,5 en 873,5) nemen de dwarsstroomsnelheden nauwelijks toe en blijven ze binnen de richtwaarde van 0,15 m. Ja. 2.3 Stroombeeld in hoofdgeul Geconcentreerde dwarsstroming < 50 m 3 /s: dwarsstroomsnelheid vaarweg 0,3 m/s; Geconcentreerde dwarsstroming > 50 m³/s: dwarsstroming vaarweg 0,15 m/s of aantonen dat toename padbreedte schip t.g.v. dwarsstroom kleiner is dan ½ B Geen effect bij een Bovenrijnafvoer van Bij m3/s is er een kleine toename van de dwarsstroomsnelheden. De dwarsstroomsnelheden blijven < 0,15 m/s. Ja. Pagina11van

12 2.4 Afvoerverdeling bij normaal hoogwater Verandering afvoerverdeling bij Boven-Rijn afvoer van m³/s Afvoerverdeling tussen zomerbed en winterbed: Looveer geen effect; net benedenstrooms van Pannerdensche Kop nauwelijks effect; ter hoogte van de Scherpekamp: bij m 3 /s 10% meer afvoer door de linkerkant van het winterbed ten opzichte van de Referentie (bij m 3 /s geen effect). Ja. 2.5 Afvoerverdeling bij lage afvoeren Afwijking afvoerverdeling < 1 m³/s bij Boven-Rijn afvoer van 1020 m³/s (OLR) Geen effect. Ja. Pagina12van

13 Bodemligging en morfologie * Te beoordelen effect 3.1 Sedimentatie en erosie van het zomerbed (+ oevers) 1. Door ingrepen in het zomerbed 2. Door ingrepen in het winterbed Criterium Effect Voldoet aan criterium RBK? Bij erosie: - geen verlaging gemiddelde bodemligging; - geen oevererosie; - beperkte ontgronding bij constructies per hoogwater; Bij sedimentatie: - geen vermindering vaargeulafmetingen bij lage tot gemiddelde rivierafvoeren; - geen verhoging MHW op lange termijn; In het algemeen: - beperkte hinder door baggeren en/of terugstorten en behouden vlotheid en veiligheid scheepvaartverkeer; - geen onacceptabele terugschrijdende erosie of sedimentatie i.v.m. risico verandering afvoerverdeling bij MHW of OLR; Sedimentatie en erosie in het zomerbed maximaal 1 cm. De kade overstroomt pas bij , met een geringe frequentie van optreden. Aangezien het een beperkt effect betreft met een zeer lage frequentie (1/75), en verdere optimalisatie het behalen van de hydraulische doelstelling en/of het behoud van de afvoerverdeling negatief zou beïnvloeden, is dit acceptabel. 3.2 Sedimentatie en erosie van uiterwaard en nevengeulen: 1. Sedimentatie winterbed 2. Erosie winterbed Bij sedimentatie: - beperkte beheerskosten; Bij erosie: - geen ongewenste zijdelingse verplaatsing van de nevengeul (nevengeul minimaal m van waterkering of indien nodig meer); Stroomsnelheid bij Bovenrijnafvoer van maximaal 0,4 m/s in de Huissensche Waarden. Daarbij is het onwaarschijnlijk dat erosie optreedt. Ja - stroomsnelheid nevengeul bankfull < 0,3 m/s; - geen bodemerosie langs waterkering; *overeenkomstig met het paragraafnummer uit het RBK v3.0 Pagina13van

14 De toetsing de wijziging van het waterstaatswerk Pannerdensch Kanaal aan het Rivierkundig Beoordelingskader (RBK) leidt tot de conclusie dat de uitvoering van dit plan, op het gebied van veiligheid (hydraulische effecten), hinder en schade en bodemligging en morfologie, voldoet aan de doelstellingen van de Waterwet. 2.2 Bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen (b) De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) heeft als doelstelling dat in 2015 alle oppervlaktewateren voldoen aan de goede ecologische en goede chemische toestand. Het Beheer en Ontwikkelplan voor de Rijkswateren (BPRW) bevat de doorwerking van het Nationaal Waterplan en de Nota Mobiliteit en geeft het programma/maatregelen om aan het KRW te voldoen. Hierin zijn de maatregelen om te voldoen aan Waterbeheer 21e eeuw en Natura 2000 geïntegreerd. Het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water (BKMW) bevat de nadere juridische uitwerking van de KRW. Chemische kwaliteit De fysische en chemische waterkwaliteit in het Pannerdensch kanaal wordt vooral bepaald door het aangevoerde rivierwater vanuit de Boven- Rijn/Duitsland. De kadeverlaging heeft hier geen effect op. Bovendien loopt de uiterwaard benedenstrooms al bij NAP+13,75 meter vol. De kadeverlaging van NAP+15,4 meter naar NAP+14,5 meter verandert dit niet. Ecologische kwaliteit De kadeverlaging is gelegen binnen het Natura 2000-gebied Gelderse Poort. Tijdelijke negatieve effecten tijdens de aanlegfase zijn niet geheel uit te sluiten. Hiervoor wordt gelijktijdig met het vaststellen van dit projectplan een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 verleend. De werkzaamheden worden uitgevoerd conform de voorschriften uit deze vergunning. Daarmee wordt gewaarborgd dat negatieve effecten zo veel mogelijk worden voorkomen of worden gemitigeerd en er met zekerheid geen significante negatieve effecten optreden. Na uitvoering van de werkzaamheden treden geen negatieve effecten op het Natura 2000-gebied Gelderse Poort op. Voor het realiseren van de kadeverlaging is het beslisschema Ecologie uit het Toetsingskader Waterkwaliteit van het BPRW (Beheer- en ontwikkelplan Rijkswateren) doorlopen. Bij de diverse stappen in het schema zijn de volgende constateringen gedaan: de werkzaamheden vinden plaats binnen de begrenzing van het waterlichaam Nederrijn, Lek Pagina14van

15 en staan niet op de lijst met ingrepen die in principe altijd zijn toegestaan. De ingreep heeft geen significant effect op de belangrijkste stuurparameters en daarmee op de relevante biologische kwaliteitselementen. 2.3 Vervulling van de maatschappelijke functies van het watersysteem (c) In het Beheer- en Ontwikkelplan Rijkswateren zijn de volgende maatschappelijke gebruiksfuncties gedefinieerd: scheepvaart, natuur, drinkwater, recreatie, visserij en zwemwater. De functies drinkwater, professionele visserij en zwemwater zijn bij dit projectplan niet van toepassing. Effecten op scheepvaart De kade overstroomt pas bij een hoogwaterafvoer van ca m3/s bij Lobith en heeft dus een geringe frequentie van optreden. Als gevolg van de maatregel zal er maximaal 1cm sedimentatie en/of erosie in het zomerbed plaatsvinden. Er is geen effect op het stroombeeld in de vaargeul bij een afvoer van Bij m3/s nemen de dwarsstroomsnelheden nauwelijks toe en blijven ze binnen de richtwaarde van < 0,15 m/s. Effecten op natuur Het projectgebied ligt in een agrarisch gebied met enige natuurwaarden. Deze natuurwaarden zullen als gevolg van de aanpassing van het waterstaatswerk Pannerdensch Kanaal c.q. de verlaging van de zomerkade niet veranderen. Dit is aangetoond in een natuurtoets en passende beoordeling waarvan de resultaten zijn weergegeven in de m.e.r.-beoordelingsnotitie. Om verstoring tijdens de uitvoering te voorkomen zullen er passende maatregelen worden genomen. Effecten op de recreatieve mogelijkheden De maatregel heeft nauwelijks effect op de (beperkt aanwezige) recreatieve mogelijkheden in de Huissensche Waarden. Mogelijk is de fietsroute tijdens de uitvoering wegens veiligheidsaspecten tijdelijk niet toegankelijk. De maatregel kan (uitsluitend tijdens de uitvoering) invloed hebben op de sportvisserij, omdat de vissteiger tijdens de uitvoering minder goed bereikbaar is. Na uitvoering van de maatregel is de bereikbaarheid van de vislocatie gelijk aan vóór uitvoering, omdat de inundatiefrequentie van de uiterwaard en daarmee de overstromingsfrequentie van de toegangsweg niet verandert. Pagina15van

16 2.4. Conclusie toetsing doelstellingen Waterwet De uitvoering van dit plan is in overeenstemming met de doelstellingen van de Waterwet. 2.5 Milieueffectrapportage (MER) In het kader van de Kadeverlaging Scherpekamp is een m.e.r.- beoordeling uitgevoerd (zie de notitie M.e.r.-beoordeling van Movares (bijlage 5). Een projectplan Waterwet is m.e.r.-beoordelingsplichtig wanneer het activiteiten bevat als de aanleg, wijziging of uitbreiding van werken inzake kanalisering of ter beperking van overstromingen, met inbegrip van primaire waterkeringen en rivierdijken. Voor deze activiteiten zijn geen drempels benoemd. Uit de m.e.r-beoordeling blijkt dat op basis van de kenmerken van het project, de waarden in het plangebied en de potentiële effecten van het project, geen belangrijke nadelige effecten worden verwacht van de zomerkade Scherpekamp waarvoor het volgen van een m.e.r.-procedure noodzakelijk zou worden geacht. Ook aard, plaats, potentiële effecten en cumulatieve effecten in samenhang beschouwend zijn er geen belangrijke nadelige effecten te verwachten. Voorafgaand aan vaststelling van dit Projectplan heeft de Minister van Infrastructuur en Milieu op 22 novembe 2016 (kenmerk RWS-2016/49413) de m.e.r.-beoordelingsbeslissing genomen dat er geen milieueffectrapportage wordt opgesteld. Pagina16van

17 3. Wijze van uitvoering Bij de uitvoering zal in ieder geval voldaan worden aan de zorgplicht zoals beschreven in artikel 6.15 van het Waterbesluit en de artikelen 6.8 en 6.9 van de Waterregeling. 3.1 Beschrijving uitvoeringsmethode Ten behoeve van de ontgravingswerkzaamheden wordt een tijdelijke werkstrook/werkweg aangebracht. De werkstrook/werkweg is voorzien aan de oostzijde (rivierzijde) van de zomerkade en is vanuit de teen van de bestaande dijk circa 10 meter breed. Ten behoeve van de bereikbaarheid van de steenfabriek is aan de oostzijde ook een tijdelijke ontsluitingsweg voorzien. Deze weg begint vanaf de Rijndijk (de primaire waterkering) en wordt na circa 150 meter weer aangesloten op de Scherpekamp. Zo blijft de westzijde van de kade vrij van de werkzaamheden. De werkzaamheden worden naar verwachting opvolgend uitgevoerd. Uitgangspunt is dat vanaf de Rijndijk begonnen wordt met het ontgraven. Hiervoor wordt voor de kraan uitgewerkt en staat de kraan op het reeds afgegraven deel van de kade. Het afgegraven materiaal wordt direct overgeslagen naar de zandauto s op de werkweg aan oostzijde. Pas wanneer de bestaande weg Scherpekamp aangepast gaat worden zal de opdrachtnemer voor de realisatie de tijdelijke ontsluiting van de steenfabriek aanleggen. Dit zal naar verwachting zijn over de hoogte van de reeds ontgraven kade Scherpekamp. In het ruimtebeslag is echter rekening gehouden met een tijdelijk ontsluiting over de bestaande kruin op NAP+15,40m. Na het ontgraven van de kruin van de zomerkade tot NAP+14,00m zal in de ontgraving 0,5 meter klei (erosieklasse 2) aangebracht worden tot NAP+14,50m. De zomerkade wordt met ca 1,4 meter verlaagd over een lengte van 700 m. Vervolgens wordt er een nieuwe grondlaag aangebracht van 0,5 meter. In verband met de aanpassingen aan de ontsluitingsweg de Scherpekamp zal er nabij de primaire waterkering ook grondwerk aan de (tijdelijke) ontsluitingsweg plaatsvinden. Bovenstaande houdt in dat circa m 3 materiaal (grond, funderingsmateriaal en asfalt) wordt afgegraven en afgevoerd en dat er ca m 3 materiaal wordt aangevoerd. Afhankelijk van de kwaliteit van de te ontgraven grond wordt deze naar verschillende depots (niet binnen het projectgebied) of werken gebracht. Transport van aan en af te voeren personen, materialen en machines zal Pagina17van

18 plaatsvinden over de (plaatselijk tijdelijk aangepaste) ontsluitingsweg de Scherpekamp. Routes voor vervoer vanaf de primaire waterkering zijn nog niet bekend, maar volgen zoveel mogelijk de bestaande routes voor zwaar vrachtverkeer in de gemeente Lingewaard Planologische inpassing Op grond van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is voor het gebied waar het project zal worden uitgevoerd door de gemeente Lingewaard het bestemmingsplan Buitendijks gebied 2005 vastgesteld. De voorgenomen activiteit past binnen het geldende bestemmingsplan Andere noodzakelijke vergunningen, andere relevante besluiten of meldingsplichtige handelingen Ten behoeve van de kadeverlaging moeten, naast het vaststellen van dit projectplan, ook de benodigde vergunningen aangevraagd en verkregen worden. Rijkswaterstaat vraagt de volgende vergunningen aan: 1. Omgevingsvergunning, te verlenen door het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Lingewaard met het onderdeel Uitvoeren van Werken, betreffende de volgende artikelen van het Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Lingewaard: Artikel 5; agrarisch gebied met natuur- en landschapswaarden Artikel 16; Dijk Artikel 19; Zone ter bescherming van de dijk Artikel 21; Zone ten behoeve van ondergrondse leidingen (gas) 2. Watervergunning, te verlenen door het Dagelijks Bestuur van het Waterschap Rivierenland voor: a. het verlagen van de zomerkade (inclusief het deel bij en boven de inlaat); b. het aanpassen van de afrit vanaf de op de primaire waterkering gelegen openbare weg naar de zomerkade; c. de tijdelijke ontsluiting/ dijkafrit voor de bouwweg naar de primaire waterkering. 3. Natuurbeschermingswetvergunning, te verlenen door de Staatssecretaris van Economische Zaken, voor het werken in Natura2000-gebied. Bovenstaande vergunningen worden tegelijk met dit Projectplan als beschikking ter inzage gelegd. De overige meldingen en/of vergunningen die gerelateerd zijn aan de uitvoeringswijze komen voor rekening van de te selecteren opdrachtnemer voor de realisatie. Welke dit exact zijn is grotendeels Pagina18van

19 afhankelijk van de wijze waarop de opdrachtnemer voor de realisatie het werk uitvoert en de gemeentelijke verordeningen die ter plaatse van toepassing zijn. Mogelijke meldingen/vergunningen zijn: Melding Besluit bodemkwaliteit (BBK) bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT); Melding Besluit lozen buiten inrichtingen (Blbi) bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT); Klic-melding conform Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) Eventueel en zo nodig aanvullingen of afwijkingen op de reeds door de initiatiefnemer aangevraagde Omgevingsvergunning (onderdeel Werk of werkzaamheden uitvoeren) 3.4 Globale planning De uitvoering van de kadeverlaging start medio 2017 en gestreefd wordt om voor 15 oktober 2017 de waterveiligheid te hebben gegarandeerd. De werkzaamheden zullen uiterlijk op 15 oktober 2018 geheel gereed zijn. Dit omdat de aannemer vanaf gereed waterveiligheid tot deze tijd verantwoordelijk blijft voor het herstel en onderhoud van de zomerkade totdat de grasmat voldoende aaneengesloten is. Naar aanleiding van de ontwerp-besluiten zijn er 5 zienswijze ingediend. Het is mogelijk dat door bezwaar en beroep bij de Raad van State de aannemer niet voor 15 oktober 2017 kan beginnen of de waterveiligheid heeft gegarandeerd. Als dit zich voordoet schuift de planning geheel door naar 2018 en is het geheel uiterlijk 15 oktober 2019 gereed. 3.5 Overige uitvoeringsaspecten Archeologie Op basis van bureauonderzoek (zie Plangebied Huissensche Waarden, Gemeente Lingewaard, Archeologisch Vooronderzoek: een Bureauonderzoek van RAAP met Addendum (bijlage 6)) is onderstaande archeologische verwachting geformuleerd: Pagina19van

20 Om bovenstaande verwachting te toetsen vindt voorafgaand aan de werkzaamheden een verkennend booronderzoek plaats en worden er profielopnames gemaakt. Bebouwing Op de locatie zijn geen gebouwen aanwezig. Wel bevindt zich in de zomerkade Scherpekamp een functionerend, monumentaal inlaatwerk. De werkzaamheden beïnvloeden noch de werking of de stabiliteit, noch de monumentale status van het inlaatwerk. Grondverwerving Voor realisatie van dit project hoeven geen gronden in eigendom te worden verworven. Wel is het noodzakelijk om met drie particuliere grondeigenaren privaatrechtelijke overeenkomsten aan te gaan voor de wijziging en het tijdens uitvoering noodzakelijke gebruik van hun gronden. Deze overeenkomsten zijn tijdig verkregen via minnelijke overeenstemming. Kabels en leidingen Uit de inventarisatie blijkt dat er drie kruisende gasleidingen (Gasunie) aanwezig zijn en dat er een middenspanningstracé (Liander) onder/ aan de westzijde van de Scherpekamp (de weg) is gelegen. De kruisende gasleidingen kunnen ongestoord blijven liggen. Er worden voor de uitvoering beschermende maatregelen genomen. Voorafgaand aan de kadeverlaging zal een deel van het middenspanningstracé worden verlegd. Niet-Gesprongen Explosieven (NGE) Uit het Vooronderzoek naar Conventionele Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, Huissensche Waarden, Gemeente Lingewaard van Leemans (bijlage 7) blijkt dat het projectgebied verdacht is voor het aantreffen van niet-gesprongen conventionele explosieven. Voorafgaand aan de uitvoering zal een gebiedsdekkende NGE-detectie worden uitgevoerd. Daarbij zullen passende veiligheidsmaatregelen worden genomen. Pagina20van

21 Kwaliteit bodem en bouwstoffen Er heeft bodemonderzoek plaatsgevonden met betrekking tot zowel milieuhygiënische als geotechnische kwaliteit. Zie Bepaling Erosieklassen Scherpenkamp Huissensche Waarden van Inpijn Blokpoel (bijlage 8), Milieukundig Bodemonderzoek Project Huissensche Waarden van Inpijn- Blokpoel (bijlage 9) en Aanvullend Milieuhygiënisch Waterbodemonderzoek van Movares (bijlage 10). In de onderzochte waterbodem zijn doorgaans maximaal lichte verontreinigingen gemeten, die geen belemmering vormen voor de uitvoering van de werkzaamheden. Nabij het inlaatwerk is er sprake van sterke verontreiniging. In totaal is ca. 600m3 van de klasse nooit toepasbaar. De onderzochte waterbodem is beoordeeld als erosieklasse 3 of lager. Aangezien de bekleding van de nieuwe kruin van de zomerkade dient te bestaan uit erosieklasse 2 is hergebruik van het te ontgraven materiaal in de zomerkade niet mogelijk. Een deel van de funderingslaag van de weg en de grond onder de fundering zal nog worden onderzocht. Beheerovereenkomsten/ beheer en onderhoud De te beheren objecten in het projectgebied zijn: vaarweg, vegetatie uiterwaarden, zomerkade, inlaatwerk, toegangsweg, primaire waterkering. De hoeveelheid aanzanding en/of erosie kan bij overstroming van de zomerkade (kans van 1 / 150 per jaar) iets wijzigen ten opzichte van de huidige situatie. Het effect is zodanig gering dat het opstellen of aanpassen van beheerplannen dan wel het opstellen van beheerovereenkomsten niet nodig is. Ook verandert er niets aan de wijze waarop de objecten in het projectgebied beheerd moeten of zullen worden. 3.6 Calamiteiten of ongewoon voorval Rijkswaterstaat stelt bij calamiteiten en ongewone voorvallen alle directe belanghebbenden onmiddellijk op de hoogte van het voorval en de maatregelen die getroffen worden om de nadelige gevolgen te beperken. Rijkswaterstaat houdt een logboek bij van alle ongewone voorvallen en calamiteiten. Pagina21van

22 4. Beschrijving van voorzieningen gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen 4.1 Optimalisatie van het ontwerp De belangen van derden zijn meegenomen in de planvorming. Vanwege de initieel hogere overstromingsfrequentie van de weg op de kade en het belang van een goede bereikbaarheid van de steenfabriek is het ontwerp zodanig gewijzigd dat dit effect niet meer optreedt. Vanwege het belang van een goede ruimtelijke inpassing worden de hellingen van zomerkade en oprit naar de primaire waterkering gelijkgetrokken. 4.2 Mitigatie van negatieve effecten In het ontwerp is een verhang van 11 cm aangebracht om hinderlijke dwarsstroming te minimaliseren. 4.3 Verontreiniging en hinder Er is na optimalisatie en mitigatie geen sprake van nadelige gevolgen voor doelstellingen of normen die gelden voor het watersysteembeheer (artikel 2.1 Waterwet). Er is evenmin sprake van nadelige gevolgen voor belangen van derden zoals de scheepvaart. Er zijn daarom op grond van dit Projectplan geen voorzieningen of (compenserende) maatregelen nodig. Tijdens de realisatie van de voorgenomen ontwikkeling zal (in zeer beperkte mate) hinder voor omwonenden, recreanten en ondernemers plaatsvinden. Hierbij gaat het voornamelijk om beperkte bereikbaarheid, geluid- en stofhinder en bouwverkeer. De omgang hiermee zal aan de orde komen in de voor de werkzaamheden benodigde uitvoeringsvergunningen, welke de aannemer dient te verkrijgen. Er gelden geen specifieke aandachtspunten ten aanzien van de productie van afvalstoffen met dien verstande dat indien de grond te sterk verontreinigd is, deze op adequate wijze (elders) zal worden verwerkt. 4.4 Belangenafweging Met dit besluit tot aanpassing van het waterstaatswerk het Pannerdensch Kanaal door middel van verlaging van de zomerkade Scherpekamp wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de hoogwaterveiligheid langs de Rijntakken. Dit is een zwaarwegend belang. Daar staat tegenover dat (in beperkte mate) belangen worden geraakt van particuliere Pagina22van

23 grondeigenaren, de steenfabriek en scheepswerf, verkeersdeelnemers en recreanten. Mede door het optimaliseren van het ontwerp, het nemen van mitigerende maatregelen en het bieden van financiële compensatie is het nadelige effect op die belangen uiterst gering. 4.5 Planschade Voor eventueel financieel nadeel dat onverhoopt ontstaat als gevolg van de rechtmatige uitvoering van het projectplan kan een benadeelde een verzoek om schadevergoeding indienen als bedoeld in artikel 7.14 van de Waterwet. Dit artikel bepaalt dat aan degene die als gevolg van de rechtmatige uitoefening van een taak of bevoegdheid in het kader van het waterbeheer schade lijdt of zal lijden, op zijn verzoek door het betrokken bestuursorgaan een vergoeding wordt toegekend, voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd. Het verzoek tot vergoeding van de schade bevat een motivering en een onderbouwing van de hoogte van de gevraagde schadevergoeding. Geen beroep op de regeling van artikel 7.14 Waterwet staat open ten aanzien van bouwschade die door onrechtmatig handelen is veroorzaakt. Pagina23van

24 5. Procedure Overleg met betrokken bestuursorganen Er heeft ambtelijk overleg plaatsgevonden met de gemeente Lingewaard over onder meer de aanpassingen aan de openbare weg en het in goede staat behouden van het monumentale inlaatwerk. Er heeft ambtelijk overleg plaatsgevonden met het waterschap Rivierenland over onder meer het ontwerp van de verlaagde zomerkade en de werkzaamheden in de beschermingszone en de kernzone van de primaire waterkering. Overleg met belanghebbenden Met de drie particuliere eigenaren heeft overleg plaatsgevonden over uit te voeren onderzoeken en het sluiten van een gebruiksovereenkomst. Met Caprice, de eigenaar van de steenfabriek heeft specifiek overleg plaatsgevonden over de bereikbaarheid van de steenfabriek na en tijdens uitvoering. Procedure Voor de uitvoering van de Ruimte voor de Riviermaatregel Kadeverlaging Scherpekamp is besloten tot toepassing van de provinciale coördinatieregeling als bedoeld in artikel 3.33, eerste lid, onder a, Wet ruimtelijke ordening (Wro). De bedoeling van de voorgenoemde provinciale coördinatie is om de voorbereiding en bekendmaking van de voor de uitvoering van de maatregel benodigde besluiten, zoals genoemd in het coördinatiebesluit van Provinciale Staten van Gelderland (Besluit nr. PS , d.d. 6 april 2016), inclusief de gelegenheid tot het naar voren brengen van zienswijzen daarop, respectievelijk het indienen van beroep daartegen, voor de verschillende besluiten op elkaar af te stemmen en gelijktijdig te doen plaatsvinden. De procedure conform afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is van kracht. Dit houdt eveneens in dat alle besluiten eerst als ontwerpbesluit ter inzage worden gelegd en vervolgens als definitief besluit. De besluiten die nu gecoördineerd worden zijn: Besluit Omgevingsvergunning van gemeente Lingewaard; Projectplan Waterwet van Rijkswaterstaat Oost-Nederland; Besluit Waterwetvergunning van Waterschap Rivierenland; Besluit Natuurbeschermingswetvergunning van Ministerie van Economische Zaken. Gezamenlijke voorbereiding van besluiten Pagina24van

25 De ontwerpbesluiten benodigd voor de uitvoering van het project Kadeverlaging Scherpekamp zijn door betrokken overheden gezamenlijk voorbereid en ook de communicatie daarover heeft gezamenlijk plaatsgevonden. Om de op handen zijnde besluiten zo goed mogelijk bij betrokkenen onder de aandacht te brengen en hen daarover te raadplegen hebben er verschillende momenten van informatieverstrekking en raadpleging plaatsgevonden. Ontwerpbesluiten De ontwerpbesluiten met bijbehorende documenten hebben gedurende zes weken ter inzage gelegen in de periode vanaf donderdag 22 december 2016 tot en met woensdag 1 februari Er zijn in deze periode zienswijzen ingediend. Voor de beantwoording van de zienswijzen en de motivering van eventuele aanpassingen van de besluiten wordt verwezen naar de Reactienota zienswijzen gecoördineerde ontwerpbesluiten voor project Kadeverlaging Scherpekamp. Dit document wordt gelijktijdig met de definitieve besluiten ter inzage gelegd. Beroep instellen De definitieve besluiten liggen voor zes weken ter inzage. Belanghebbenden kunnen in die periode bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State beroep instellen. Deze Afdeling beslist in eerste en enige instantie over de ingestelde beroepen. Belanghebbenden kunnen beroep instellen als zij een zienswijze hebben ingediend op een van de ontwerpbesluiten. Hebt u geen zienswijze ingediend en bent u wel een belanghebbende, dan kunt u alleen beroep instellen als het u redelijkerwijs niet verweten kan worden dat u geen zienswijze heeft ingediend. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er bij de definitieve vaststelling van de besluiten wijzigingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de ontwerpbesluiten. Beroepsschriften dienen onder vermelding van Definitieve besluiten Kadeverlaging Scherpekamp gericht te zijn aan: Raad van State Afdeling bestuursrechtspraak Postbus EA Den Haag Het beroepsschrift moet worden ondertekend en dient ten minste te bevatten: a) Naam en adres; b) De dagtekening; c) Een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht; Pagina25van

26 d) De redenen waarom u zich niet met het besluit kunt verenigen. Voorlopige voorziening De besluiten treden in werking op de dag na het einde van de beroepstermijn. Het indienen van een beroepsschrift verandert dit niet. Om de werking van de besluiten op te schorten kunnen degenen die beroep hebben ingesteld een voorlopige voorziening aanvragen. Een verzoek hiertoe kan worden ingediend bij de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, Postbus 20019, 2500 EA Den Haag. Bij het verzoek moet een afschrift van het beroepsschrift worden overlegd. Voor het indienen van een beroepschrift en/of een verzoek om een voorlopige voorziening is griffierecht verschuldigd. Crisis- en herstelwet Op de besluiten is afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Crisis- en herstelwet van toepassing. Dit heeft onder meer tot gevolg dat alle beroepsgronden in het beroepschrift moeten worden opgenomen, een beroep niet ontvankelijk wordt verklaard indien binnen de beroepstermijn geen beroepsgronden zijn ingediend en dat de beroepsgronden na afloop van de beroepstermijn niet meer kunnen worden aangevuld. Dit betekent onder andere dat het indienen van een zogenaamd pro forma beroepsschrift niet mogelijk is. Contactpersoon uitvoering werken Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Oost-Nederland Postbus MA Maastricht Telefoon: Contactpersoon: Huub Hector Huub.hector@rws.nl DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU namens deze, directeur Netwerkontwikkeling Rijkswaterstaat Oost-Nederland drs. J.C. van Hees Pagina26van

27 BIJLAGEN 1. Civiel Ontwerp 1.1 Definitieve ontwerp bouwterrein 1.2 Definitief ontwerp DWP 1.3 Definitief ontwerp percelen 1.4 Definitief ontwerp SIT 1.5 Definitief ontwerp SIT + DWP 1.6 Definitief ontwerp LP 1.7 AHN check 2 Ruimtelijk Kwaliteitskader 3 Rivierkundige Beoordeling VKV2 4 Geohydrologisch Onderzoek 5 M.e.r.-beoordeling 5.1 inventarisatie glanshaverhooiland 6 Archeologisch Vooronderzoek 6.1 Addendum 7. Vooronderzoek naar Conventionele Explosieven 7.1 inventarisatiekaart 7.2 bodembelastingkaart 8. Bepaling Erosieklassen 9. Milieukundig Bodemonderzoek 10. Aanvullend Milieuhygiënisch Waterbodemonderzoek 11. Nota van antwoord mbt Zienswijzen Pagina27van

28 Afschriftlijst Een afschrift van dit projectplan is verzonden aan: Organisatie Contactpersoon Adres Provincie Gelderland De heer S. Kwakkernaat Postbus GX Arnhem Gemeente Lingewaard De heer R. Noppen Postbus AA Bemmel Waterschap Rivierenland De heer S. Joosten Postbus AN TIEL Rijkswaterstaat Oost- Nederland De heer A.W. Jansen Postbus MA Maastricht Ministerie van Economische Zaken De heer T. Van Hattum Postbus EK Den Haag Inspectie Leefomgeving en transport De heer E. de Beer Postbus BD Den Haag Pagina28van

29 Overzicht achtergrond- en onderzoeksrapporten Naam rapport Naam bureau Rapportage Civiel Ontwerp met diverse tekeningen en inrichtingsplan Movares 2016 M.e.r.-beoordeling Movares M.e.r.-beoordelingsbeslissing - Kadeverlaging Scherpekamp, Rivierkundige Beoordeling VKV2, Eindrapport Geohydrologisch Onderzoek Huissensche Waarden te Huissen Bepaling Erosieklassen Scherpekamp Huissensche Waarden Milieukundig Bodemonderzoek Project Huissensche Waarden Kadeverlaging Scherpekamp, Aanvullend Milieuhygiënisch Waterbodemonderzoek Plangebied Huissensche Waarden, Gemeente Lingewaard, Archeologisch Vooronderzoek: een Bureauonderzoek inclusief Addendum Vooronderzoek naar Conventionele Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, Huissensche Waarden, Gemeente Lingewaard Scherpekamp Ruimtelijk Kwaliteitskader HKV Lijn in Water Inpijn-Blokpoel Inpijn Blokpoel Inpijn Blokpoel Movares RAAP en Leemans Land-id Paginavan