v nc rv/i ft IngÉ-komc n /^^W :aico s / y - / MEN GELIEVE^OT&gET ANtjVOORD, NA*rôlau&ÏG 'S-GRAVENHAGE,

Transcriptie

1 % WETENSCHAPPEN. "«Sfc. BERICHT OP SCHRIJVEN VAN BETREFFENDE v nc rv/i ft IngÉ-komc n /^^W :aico V 1 - WÊmJ* s / y - / MEN GELIEVE^OT&gET ANtjVOORD, NA*rôlau&ÏG HET ONDERWER^i^^^DAGTEBKENINGj HET NR. EN DE AFD. VAN JSÏ^^RIJVÊïfeCrE VERMELDEN. artikel I34 der hoog eronderwijswet. 'S-GRAVENHAGE, l8 November,0 Artikel I34, eerste lid sub 2, der hoogeronderwijswet, st als voorwaarde, dat de bezitter van een buitenlandsch getuigschrift aangewezen als toegang gevend tot de universitaire examens, op het tijdstip, waarop het getuigschrift werd verkregen, geen ingezetene van het Rijk was. In de praktijk geeft dit aanleiding tot moeilijkheden, ten aanzien van minderjarigen, wier ouders hier te lande woonachtig zijn, en die, om gezondheidsredenen als anderszins hun voorbereidende studiën in het buitenland, bij voorbeeld Zwitserland, vol- _. jr.. _ < ==» *== luim, i «WWHB ' brengen. Aangezien hun vader of voogd ingezetene van Nederland is, zijn zij dit ook, krachtens artikel 15, eerste lid, van de wet van 12 December 1892, Staatsblad No. 268, op het Nederlanderschap en het ingezetenschap. Wel is waar, kan de Kroon krachtens het tweede lid van*artikel 134 der hoogeronderwijswet in bijzondere gevallen vrijstelling verleenen van de voorwaarde, dat de bezitter van het getuigschrift op het tijdstip, waarop het werd verkregen, geen ingezetene van het Rijk was, doch in de meeste gevallen wil men van te voren zekerheid, dat later aansluitende studie en het afleggen van universitaire examens hier te lande niet aan belemmering onderhevig zal zijn. Daarom overweeg ik, een aanvulling van het tweede lid van AAN de eerste afdeeling van den Onderwijsraad. artikel '34

2 artikel ïf en Van artikel 125 met dien verstande, dat na de woorden "in bijzondere gevallen" wordt ingevoegd: en voor de diploma 's of getuigschriften van bepaalde buitenlandsche instellingen van onderwijs of onderzoek. Gaarne verneem ik over dit denkbeeld Uw oordeel. DE MINISTER VAN ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN,

3 ONDERWIJSRAAD. MJwM Bericht op schrijven van 18 November 1935»Nr.*4713, Afd.H.Q # Betreffende: artikel der hoogeronderwijswet... 'S-GRAVENHAGE, Statenlaan 125. mër Men gelieve bij het antwoord dagteekening en nummer van dit schrijven te vermelden. De Eerste Afdeeling van den Onderwijsraad heeft de eer» naar aanleiding van Uwer Excellenties schrijven van 18 November 1935, No.4713, Afd.H.0.» het volgende te berichten. De bepaling van artikel 134, eerste lid, sub 2 o der hoogeronderwi jswet, betreffende de uitsluiting van ingezetenen» heeft klaarblijkelijk de bedoeling om te verhinderen, dat zonder zeer gewichtige redenen kinderen van Nederlandsche ingezetenen naar het buitenland gaan om Voorbereidend Hooger Onderwijs te krijgen. Die gedachtengang is» naar de meening der Afdeeling, alleszins juist. En waar het bestaande artikel reeds dispensatie in bijzondere gevallen mogelijk maakt, kan de Afdeeling uitbreiding tot bepaalde buitenlandsche instellingen niet gewenscht achten» tenzij die instellingen door haar aard reeds de studie daar tot een buitengewoon gev.al zouden stempelen. De Afdeeling denkt hier aan een school» zooals te Davos, speciaal ingericht voor Nederlandsche kinderen» die om gezondheidsredenen in Zwitsersche lucht moeten leven. Doelt Uwer Excellentie's schrijven inderdaad op een dergelijke school» en betreft het dus slechts een enkele instelling» die in het bijzonder met Nederlandsche eischen kan rekening houden» dan zou de Afdeeling AAN Zijne Exce llenti e...den Minis ter van Onderwijs, Kunst en eh Wetenschappen 7103-'85 te *s -<*ra v enha ge*... -minder-

4 2. minder bezwaar maken5 maar zij zou het dan toch wel wenschelijk vinden» dat er op de een of andere wijze een officieel toezicht van Nederlandsche zijde op de bedoelde instellingen kon plaats hebben» ook in dien zin» dat er tegen gewaakt zou kunnen worden» dat anderen» die niet om gewichtige en dringende redenen buiten Nederland opgeleid worden» van deze bepalingen profiteeren. Daarom s chijnt in elk geval de geprojecteerde oplossing door inlassching van de woorden *en voor de diploma's of getuigschriften van bepaalde buitenlandsche instellingen van onderwijs of onderzoek* te eenvoudig«de waarborgen, waarmee in artikel 134, laatste lid, de aanwijzing van buitenlandsche instellingen wordt omgeven» zouden a fortiori moeten gelden voor een bepaalde buitenlandsche instelling, die nog grooter rechten verkrijgt, dan die thans in het laatste lid bedoeld. De Afdeeling kan» omdat Uwer Excellenties schrijven daaromtrent geen mededeeling bevat, niet overzien of het aantal jaarlijksche aanvragen van leerlingen van een bepaalde instelling van dien aard is, dat er bezwaar zou rijzen om deze alle langs den weg der bijzondere gevallen af te doen, ook wanneer over de procedure daarbjy een algerneene regel zou worden gevolgd. Aan deze oplossing geeft de Afdeeling de voorkeur. Mocht dit echter niet wel doenlijk blijken» dan zou, naar de meening der Afdeeling, de formuleering, in Uwer Excellenties schrijven aangegeven, in elk geval in boven aangeduiden zin moeten worden gewijzigd» Namens de Afdeeling voornoemd» 'to/ffi/'fteiot/.. k '/ /»wnd«voorzit t er.»secretaris'. las^i*

5 Ermelo, 4 December Aan de Eerste Afdeeling van den Onderwijsraad. Ten aanzien van het schrijven van den Minister, nr.4713, Afd.H.0., van 18 November lol,, om praeadvies in mijn handen gesteld, heb ik de eer, het volgende te berichten* De bepaling van artikel 134, betreffende de uitsluiting van ingezetenen, heeft klaarblijkelijk de bedoeling om t e verhinderen, dat zonder zeer gewichtige redenen kinderen van Nederlandsche ingezetenen naar het buitenland gaan om "Voorbereidsad Hooger Onderwijs te krijgen. Die gedachtengang lijkt mij alleszins juist. En waar het bestaande artikel reeds dispensatie in bijzondere gevallen mogelijk maakt, lijkt mij uitöreiding tot bepaalde buitenlandsche instellingen niet gewenscht, tenzij die instellingen door hun aard reeds de studie daar tot een buitengewoon geval zouden stempelen. Ik kan mij dat bijvoorbeeld voorstellen van een school, zooals er, meen ik, een te Davos bestaat, die speciaal is ingericht voor Nederlandsche kinderen, die om gezondheidsredenen in EMUîMal^^œ Zwit s ersehe lucht moeten levenl Hoewel het schrijven van den Minister daarvan niet gewaagt, schijnt er mij reden te zijn, iets van deze^aard te onderstellen, omdat de Minister kvsi spreekt van gelijktijdige verruiming van a rtikel 125, maar niet van gelijktijdige verruiming van artikel 132, waar het gaat om getuigschriften van buitenlandsche universitaire instellingen. Is de genoemde onderstelling juist en is dus alleen gedacht aan een heel enkele instelling, die in het bijzonder met Nederlandsche eischen kan rekening houden, dan zou mijn bovengenoemd bezwaar verminderen; ik zou het dan echter toch wel wens chelijk vinden, dat er op de een of andere wijze een offi cieel toezicht van Nederlandsche zijde op de bedoelde instellingen kon plaats h_ebben, ook in die^zin, dat er tegen gewaakt zou kunnen -worden»-

6 2. worden, dat anderen, die niet om gewichtige en dringende redenen buiten Nederland opgeleid worden, van deze bepalingen profiteeren* Daarom schijnt mij in elk geval de geprojecteerde oplossing door inlassching van de woorden "en voor de diploma's of getuigschriften van bepaalde buitenlandsche instellingen van onderwijs of onderzoek" te eenvoudig. De waarborgen, waarmee in artikel 134, laatste lid,de aanwijzing van buitenlandsche instellingen wordt omgeven, zouden m.io a fortiori moetegi gelden voor een bepaalde buitenlandsche instelling, die nog groot er rechten verkrijgt, dan die thans in het laatsêe lid bedoeld. Ik kan niet overzien, om dat de brief van den Minister daaromtrent geen mededee ling doet, of het aantal jaarlijksche aanvragen van leerlingen van een bepaalde instelling van dien aard is, dat er bezwaar zou rijzen om deze alle langs den weg der bijzondere gevallen af te doen, ook wanneer over de procedure daarbij een algemeene regel zou worden gevolgd. Aan deze oplossing zou ik de voorkeur geven» Mocht dit echter niet wel doenlijk blijken, dan zou m.i.de formuleering, die thans wordt voorgesteld, in elk geval in boven aangeduiden zin moeten worden gewijzigd. (w.g.) Ph.Kohnstamm.

7 )R. PH. KOHNSTAMM IE SCHAPENDRIFT" MELO 75 POSTGIRO 8323 ERMELo, 7 December i935 Den Heer H.W.Tilanus, Statenlaan 125, Den Haag. TCaarde Heer Tilanus, Hierbij het gevraagde praeadvies, waar, dunkt mij, wel duidelijk genoeg uit spreekt, dat ik er heel weinig voor voel. Met vr. gr., C^uJ^-

8 IR. PH. KOHNSTAMM E SCHAPENDRIFT" llelo 75 POSTGIRO 8323 ERMELo, 4 December Aan de Eerste Afdeling van de onderwijsraad. Ten aanzien van het schrijven van den Minister, nr.4713, afd.h.o., van 18 November 1.1., om praeadvies in mijn handen gesteld, heb ik de eer, het volgende te berichten. De bepaling van art.134, betreffende de uitsluiting van ingezetenen, heeft klaarblijkelijk de bedoeling om te verhinderen, dat zonder zeer gewichtige redenen kinderen van Nederlandse ingezetenen naar het buitenland gaan om Voorbereidend Hoger Onderwijs te krijgen. Die gedachtengang lijkt mij alleszins juist. En waar het bestaande artikel reeds dispensatie in bijzondere gevallen mogelijk maakt, lijkt mij uitbreiding tot bepaalde buitenlandse instellingen niet gewenst, tenzij die instellingen door hun aard reeds de studie daar tot een buitengewoon geval zouden stempelen. Ik kan mij dat bijvoorbeeld voorstellen van een school, zoals er, meen ik, een te Davos bestaat, die speciaal is ingericht voor Nederlandse kinderen, die om gezondheidsredenen in Zwitserse lucht moeten leven«, Hoewel het schrijven van den Minister daarvan niet gewaagt, schijnt er mij reden te zijn, iets van deze aard te onderstellen, omdat de Minister wel spreekt van gelijktijdige verruiming van art.125, maar niet van gelijktijdige verruiming van art. 132, waar het gaat om getuigschriften van buitenlandse universitaire instellingen. Is de genoemde onderstelling juist en is dus alleen gedacht aan een heel enkele instelling, die in het bijzonder met Nederlandse eisen kan rekening honden, dan zou mijn bovengenoemd bezwaar verminderen; ik zou het dan echter toch wel wenselijk vinden, dat er op de een of andere wijze een officieel toezicht van Nederlandse zijde op de bedoelde instellingen kon plaats hebben, ook in die zin, dat er tegen gewaakt zou kunnen worden, dat anderen, die niet om gewichtige en dringende redenen baiten Nederland opgeleid worden, van deze bepalingen profiteren. Daarom schijnt mij in. elk geval de geprojecteerde oplossing door inlassing van de woorden "en voor de diploma*s of getuigschriften van bepaalde buitenlandse instellingen van onderwijs of onderzoek" te eenvoudige De waarborgen, waarmee in art. 134, laatste lid, de aanwijzing van buitenlandse instellingen wordt omgeven, zoir^èui. a fortiori moeten gelden voor een bepaalde buitenlandse instelling, die nog groter rechten verkrijgt, dan die thans in het laatste lid bedoeld. Ik kan niet overzien, omdat de brief van den Minister daaromtrent geen mededeling doet, of het aantal jaarlijkse aanvragen van leerlingen van een bepaalde instelling van die aard is, dat er bezwaar zou rijzen om deze alle langs de weg der bijzondere gevallen af te doen, ook wanneer over de procedure daarbij een algemene regel zou worden gevolgd* Aan deze oplossing zou ik de voorkeur geven. Mocht dit echter niet wel doenlijk blijken, dan zou nui. de formuleer ing, die thans wordt voorgesteld, in elk geval in boven aangeduide zin moeten worden gewijzigd. i (j^^