De tocht door het land van rouw

Transcriptie

1 De tocht door het land van rouw Bron: Herbergen van Verlies, geschreven door Riet Fiddelaers- Jaspers en Sabine Noten Toegelicht door Sandra de Bruyne Integreren Opbouwen Funderen Ankeren Verduren Aanschouwen Overeind blijven

2 De tocht door het land van rouw : de stappen - Als je in het rouwlandschap terecht komt, dan ga je op pad. Je bent op zoek naar een manier om om te gaan met het overweldigende verdriet. Soms ben je al eerder in het rouwlandschap terecht gekomen en weet je ongeveer wat er allemaal bij hoort, soms is het een onbekend gebied. - Je ziel is ten diepste geraakt en moet zich beschermen tegen de vloedgolf aan emoties. Maar ergens weet je dat er een weg is, een weg die je te gaan hebt. De basis van je bagage bestaat uit het gereedschap en de opvoeding die je van huis hebt meegekregen en van de mensen die je op je levensweg bent tegengekomen. Zoals de liefde die je hebt ontvangen en de manier waarop jij hebt geleerd om met verdriet, teleurstellingen en andere emoties om te gaan. Dit draag je allemaal met je mee. Je hebt waarschijnlijk niet alles in huis, maar je hebt het te doen met de inhoud van je rugzak. - Daar sta je dan met je rugzak, in het rouwlandschap. Je gaat op pad, op zoek naar jouw weg. Verdwalen hoort erbij, net als de wanhoop die zo nu en dan toeslaat dat je de weg nooit zult vinden... - Tijdens deze reis ontmoet je jezelf. Soms herken je jezelf niet meer. Om dat toe te geven, en niet te veroordelen kost veel moeite. Kun je mild voor jezelf zijn, terwijl je met vallen en opstaan bezig bent om het verlies te verweven met jouw levensverhaal? Loop je het pad alleen? Of doe je dat met anderen? - Jouw reis door het land van rouw. Het is aan jou of je de hoofdweg kiest waarbij je omgeving je goed kan volgen, of een kronkelend en onbekend pad waarbij mensen je uit het oog kunnen verliezen. Er wordt geen routebeschrijving geleverd. - In het rouwen doen we soms verwoede pogingen om volledig te herstellen, een hoop op terugkeer naar wat is geweest. Maar wat je ook doet, je kunt de tijd niet

3 terugdraaien, je kunt wel omzien naar wat was. Het verlies kan voelen als een amputatie zonder uitzicht op genezing omdat een deel voorgoed verloren is. -Toch zijn veel mensen na een ingrijpend verlies uiteindelijk in staat tot heling en kunnen ze weer verbinding maken met de mensen en de wereld om zich heen, ook la is voor hen alles anders dan voorheen. Het litteken is geheeld, maar blijft zichtbaar: het hoort er voortaan bij en maakt deel uit van onze identiteit. Het verlies maakt wie we ten diepste zijn. De tocht - Er is gekozen voor stappen omdat we het rouwen zien als een actief proces, waarin je, als je daar aan toe bent, zelf stappen kunt zetten. - De stappen zijn niet voor iedereen hetzelfde en ook de volgorde kan verschillend zijn. De route die je aflegt is een unieke route. Jij bent het die de stappen zet en je eigen koers loopt. Jij bepaalt hoe lang en hoe ver je loopt, welke richting je opgaat, hoe groot je stappen zijn, welke oorden je bezoekt en hoe vaak. Sommige stappen sla je over en andere neem je vaker. - Tijdens de tocht door het land van rouw, krijg je veel goed bedoelde adviezen, veel opmerkingen over wat je wel/niet zou moeten doen. Het is van belang om je eigen weg te gaan. - Het is belangrijk om af en toe stil te staan, om je heen te kijken en je te realiseren waar je nu bent. De tocht vraagt van je dat je goed voor jezelf zorgt, ook in fysieke zin. De stappen Overeind blijven In het begin kun je het niet begrijpen, het wil niet tot je door dringen. Alles in je schreeuwt dat het niet waar is. Je kan het niet horen en tegelijkertijd wil je alles weten. Er is onrust, het is stil, je dwaalt en zoekt naar een antwoord dat er niet is. Je vraagt je af of je het had kunnen voorkomen, of je het anders had kunnen doen... Je functioneert op de automatische piloot en je hoort jezelf vertellen aan anderen wat er is gebeurd. Hoofd en hart, verstand en gevoel willen niet meer samenwerken, ze zijn elkaar kwijt geraakt. Soms lijk je volkomen helder en ben je in staat de juiste beslissingen te nemen, alsof je boven jezelf uitstijgt. Alsof het bij iemand anders is gebeurd en niet bij jou.

4 Aanschouwen Voorzichtig neem je "de schade" op en stukje bij beetje besef je wat er is gebeurd. De realiteit overvalt je en langzaam dringt de werkelijke betekenis tot je door. De gevolgen worden zichtbaar en kunnen je overweldigen. Je kunt overvallen worden door angst en paniek: hoe moet het nu verder? Ik kan dit niet? Verduren: Je komt jezelf enorm tegen, het voelt alsof je gevangen zit en niet kunt ontsnappen. Je valt in een diep. Je realiseert je dat je in wezen alleen bent. Je kunt je leeg en eenzaam voelen en het gevoel hebben dat de hele wereld je gestolen kan worden. Omkeren: Je bent bij een keerpunt gekomen. Je beseft dat je het leven hier te doen hebt. Je hebt afscheid te nemen. Beetje bij beetje herpak je het leven, je (her) ontdekt je eigen kwaliteiten en ontmoet je eigen kracht. Langzaam maar zeker krabbel je omhoog uit het diepe dal hoewel je met enige regelmaat weer een stukje terug glijdt. Iedere dag opnieuw daagt het landschap je uit maar het biedt je ook nieuwe kansen. Funderen: Het vreemde land wordt langzamerhand vertrouwd, je hebt weer uitzicht. Je bent op zoek naar nieuwe grond om op de breuklijnen van je bestaan een veilig onderkomen te zoeken: een herberg waar alles er mag zijn. Je nieuwe onderkomen wordt wellicht niet door iedereen gewaardeerd. Soms voelt het alsof je deze moeizaam gevonden huisvesting moet beschermen en verdedigen. Opbouwen: Het "nieuwe"leven krijgt langzamerhand vorm. Het voelt nog een beetje vreemd, soms word je overvallen door het verlangen naar dat wat er niet meer is. Je leven is verdeeld in een tijd van ervoor en een tijd van erna. Integreren: Op een dag kom je aan bij de plek waar je je verlies kunt herbergen. Je pakt je bagage uit en maakt de balans op. Onderweg ben je een en ander kwijtgeraakt maar je hebt er ook nieuwe dingen in gestopt. Je bagage is veranderd en dat voelt wellicht nog wat onwennig. Natuurlijk komt het verlies weer om de hoek kijken, maar het lukt je beter om erbij te blijven zonder meteen in paniek te raken. Vanaf de start van je reis zocht je naar de betekenis van je verlies in het licht van jouw levensverhaal. Daar heb je nu min of meer antwoord op gevonden, het is verweven met jouw verhaal. Je bent soms weer in staat te genieten, misschien niet altijd, maar altijd weer opnieuw De stappen in het rouwlandschap keren steeds opnieuw terug, maar de intensiteit verandert in de loop van de tijd. De heftige storm kan veranderen in een zachte ruis op de achtergrond.

5 Maar bij belangrijke gebeurtenissen in je leven, moet je er iedere keer weer langs en kan er plotseling een rukwind zijn omdat het verlies je weer even in de ban heeft. We zijn allemaal leerlingen van het leven. We maken in ons leven keer op keer overgangen mee en iedere overgang is een afscheid dat gepaard gaat met een breuk. We nemen afscheid van het ene en naderen het volgende. Of we stappen onmiddellijk in het volgende zonder afscheid te nemen omdat we het afscheid niet kunnen verduren. Maar de breuk dient voltooid te worden, een weg terug is er niet. Breuken die voltooid zijn, geven een fundament, een stevige bedding, terwijl onvoltooide breuken ons keer op keer terugtrekken in het verleden. Praktijk Modesto Sandra de Bruyne