Wethouder van Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organisatie

Transcriptie

1 Wethouder van Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organisatie Rabin S. Baldewsingh Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag De voorzitter van Commissie Leefomgeving Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk DSB/ RIS Doorkiesnummer adres Onderwerp Bodemverontreiniging in Den Haag met spoedeisend karakter Aantal bijlagen 1 Datum 14 januari 2011 Inleiding Onlangs is er in de media aandacht geschonken aan de bodemverontreinigingsproblematiek in Nederland. Bodem is vrijwel overal drager van onze menselijke activiteiten. Ondoordacht gedrag en onbekendheid in het verleden bij het gebruik van de bodem hebben voor bodemvervuiling gezorgd. Verontreinigingen hangen samen met alledaagse activiteiten als wonen, werken en verkeer. Oorzaken van verontreinigingen zijn veelal de onzorgvuldige omgang met stoffen en het dumpen van afval. Ook in Den Haag zijn daar voorbeelden van, voorbeelden van (bijna) alle tijden. Zo staan huizen in grote delen van Den Haag op een stadslaag, in de loop der eeuwen gevormd door ophoging van gebieden of het dempen van sloten met huisvuil en sloopresten. Maar ook met afval van bedrijfjes, zoals leerlooierijen en verffabriekjes. De bodem op en rond voormalige gasfabrieken, wasserijen en drukkerijen is ernstig vervuild. Er zijn stortplaatsen waar in het verleden giftige stoffen zijn gedumpt. In deze periode komt eveneens rond benzinestations en ondergrondse olietanks vaak kleinschalige bodemvervuiling voor. De bodem kan ook zijn door het toepassen van bestrijdingsmiddelen. Ik meen er goed aan te doen om u te informeren hoe met bodemverontreiniging in Den Haag wordt omgegaan. Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties. Leidend in de aanpak van bodemverontreiniging is daarbij het Convenant Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties uit Inlichtingen bij P. van Trigt Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 DSB/ Op 10 juli 2009 is door de voormalige ministeries van VROM, LNV en V&W, IPO, VNG en UWV het Convenant Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties ondertekend. Den Haag heeft de opgave te zorgen dat alle nog resterende verdachte locaties worden onderzocht en alle spoedeisende bodemverontreinigingen moet uiterlijk vóór 2015 worden gesaneerd dan wel beheerst. Den Haag ontvangt van het Rijk tot 2015 circa 5,3 miljoen euro per jaar om deze spoedlocaties aan te pakken. Wanneer spreken we van bodemverontreiniging? Van bodemverontreiniging is volgens de wet bodembescherming sprake, wanneer verontreinigende stoffen in de bodem, in concentraties hoger dan er van nature in horen te zitten. Denk aan stoffen als asbest, olie, benzine, oplosmiddelen en zware metalen zoals zink, cadmium en lood. Om de mate van verontreiniging te kunnen vaststellen zijn door de landelijke overheid voor verontreinigende stoffen die in de bodem kunnen toetsingswaarden ontwikkeld. Bij overschrijding van deze toetsingswaarden is mogelijk sprake van risico s voor mens, dier of plant. Er is sprake van ernstige verontreiniging als in de bodem concentraties verontreiniging, die hoger zijn dan deze toetsingswaarden Worden de toetsingswaarden van één of meer stoffen in een vastgestelde hoeveelheid grond (25 m 3 ) of grondwater (100 m 3 ) overschreden, dan is de bodem ernstig. Verder spreekt de wet van een spoedeisend geval van bodemverontreiniging als de bodem ernstig is en er daadwerkelijke risico s optreden voor: - de gezondheid van mensen; bijvoorbeeld als gevolg van opnemen via de mond of de huid van vervuilende stoffen uit de bodem; - het natuurlijk milieu; zoals door opname van vervuilende stoffen door planten en dieren of - voor verspreiding van verontreinigingen via het grondwater naar bijvoorbeeld het oppervlaktewater of drinkwaterbeschermingsgebieden. De term spoedeisend vraagt enige toelichting. Alle situaties die voldoen aan de wettelijke term spoedeisende gevallen van bodemverontreiniging in Nederland moeten uiterlijk in 2015 zijn gesaneerd of, in afwachting van sanering, worden beheerst door tijdelijke maatregelen ter voorkoming van risico s. De risico s hangen samen met het gebruik dat van de bodem wordt gemaakt. Landelijk is vastgesteld hoe deze risico s moeten worden bepaald. Het uitgangspunt is dat de bodem geschikt moet zijn voor het (beoogde) gebruik. Onder een industrieterrein bijvoorbeeld mag de bodem meer vervuild zijn dan onder een woonwijk. Ook mag een bodem onder een verharding meer vervuild zijn dan een bodem zonder verharding waar mensen direct met de verontreiniging in contact kunnen komen. Niet alle e grond hoeft echter te worden gesaneerd. Als er geen daadwerkelijke risico s zijn is sanering niet nodig. Uiteraard moet deze e grond wel worden beheerd. Het beheer van deze niet schone grond is in Den Haag al jarenlang gereguleerd en gericht op veilig gebruik ervan. Bewoners en bedrijven kunnen via de website of via de gemeente informatie opvragen over de verontreinigingssituatie van de bodem. Daarnaast is het werken in en met vervuilde grond aan regels gebonden. De gemeente ziet als bevoegd gezag toe op naleving van deze regels.

3 DSB/ Stand van zaken en overzicht spoedlocaties met gezondheidsrisico s. In Den Haag zijn sinds de 80er jaren van de vorige eeuw locaties onderzocht waar mogelijk bodemverontreiniging aanwezig zou kunnen zijn. In de achterliggende decennia zijn al veel bodemsaneringen uitgevoerd of in genomen. Daarbij zaten alle grote verontreinigingslocaties, zoals de gasfabrieken en stortplaatsen. Voor deze locaties geldt dat de sanering al in is en dat de acute risico s zijn weggenomen. Daarom staan deze locaties niet op de lijst van bodemverontreinigingen met risico s voor de volksgezondheid. Uit het grote aantal onderzochte locaties in Den Haag (23.000) zijn aan de hand van landelijke criteria circa 600 locaties aangemerkt als potentiële spoedlocatie. Deze criteria hebben betrekking op de samenstelling van de grond, voormalig bedrijfsmatige activiteiten en beoogd gebruik van de grond. Op vrijwel alle potentiële spoedlocaties heeft inmiddels bodemonderzoek plaatsgevonden. Van 9 locaties is door middel van onderzoek vastgesteld dat daadwerkelijk sprake is van bodemverontreinigingen met risico s voor de volksgezondheid. Op 14 locaties van het oorspronkelijke aantal van 600 potentiële spoedlocaties wordt het bodemonderzoek binnenkort afgerond. Binnen twee maanden zullen de resultaten hiervan bekend worden gemaakt. Voor de 9 locaties die hiervoor zijn genoemd staat vast dat normen zodanig zijn overschreden dat sprake is van spoedlocaties met gezondheidsrisico s. Op 14 januari is de lijst met deze 9 locaties op de gemeentelijke website geplaatst. De lijst is aan deze brief toegevoegd en geeft informatie over adres, ontstaan en aard van de verontreiniging, de (tijdelijke of voorgenomen) maatregelen en wie daarvoor het initiatief moet nemen. De bedrijven (in de kolom ontstaan ) die de bodemverontreinigingen hebben veroorzaakt bestaan niet meer op de genoemde locaties, met uitzondering van de 2 wasserijen. - Bij 4 van deze locaties loopt de sanering al, waarmee de risico s onder controle zijn gebracht. - Bij 2 van deze locaties is de van de sanering al ingepland. Het gaat daarbij om bedrijfsterreinen, waarbij de gehanteerde normen (voor werken ) hoger liggen dan de normen (voor wonen ) voor woongebieden. De verontreinigingen op de bedrijventerreinen worden binnenkort gesaneerd, maar tijdelijke maatregelen zijn niet noodzakelijk omdat er geen sprake is van acuut gevaar. - Bij de overige 3 locaties is op basis van gericht bodemonderzoek bevestigd dat het spoedlocaties betreft met gezondheidsrisico s. Als sprake is van daadwerkelijke gezondheidsrisico s worden in afwachting van de start van de bodemsanering op korte termijn veiligheidsmaatregelen genomen. De eigenaren en gebruikers van de locaties op de lijst zijn in december 2010 per brief over de bodemverontreiniging en de publicatie op de website geïnformeerd. Het daadwerkelijke risico op gezondheidseffecten wordt bepaald door de mogelijkheid om met de bodemverontreiniging in aanraking te komen, de tijd dat men ermee in aanraking komt, de soort stof en de concentratie hiervan waarmee men in aanraking komt. Indien de bewoners/omwonenden zich houden aan veiligheidsmaatregelen lopen zij geen direct gevaar.

4 DSB/ Schapenlaan en Colensostraat. De Schapenlaan en Colensostraat (Comeniusschool) zijn recent in het nieuws geweest. De bodemverontreinigingen op deze locaties behoren niet tot de 9 locaties met gezondheidsrisico s. Zij behoren tot de categorie die niet ernstig genoeg is om actief te saneren. Er is geen sprake van een bodemverontreiniging met een risico voor de volksgezondheid. Wel is het voor deze locaties nodig dat de bodem gesaneerd wordt, voordat er gebouwd wordt of er onderhoudswerkzaamheden (riolering) worden uitgevoerd. Verantwoordelijkheid Uitgangspunt bij bodemverontreiniging is dat de vervuiler of belanghebbende betaalt. De veroorzaker of de c.q. gebruiker van een terrein wordt in principe als eerste aangesproken op het uitvoeren van het onderzoek en de sanering. Bij bouw is de opdrachtgever (projectontwikkelaars, gemeente) verantwoordelijk voor de van het bodemonderzoek en indien nodig ook voor de bodemsanering. Bij aankoop van een woning zijn koper en verkoper in beginsel vrij om in de koopovereenkomst te regelen of de verontreiniging voor risico van de koper of voor risico van de verkoper is. Pas wanneer niemand verantwoordelijk gesteld kan worden voor de verontreiniging, treedt bij ernstige e terreinen waarbij sanering spoedeisend is, de overheid op als saneerder. Bij het uitvoeren van werken (riool-, wegen-, fietspadenaanleg etc.) in e grond is degene die het werk uitvoert verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen die de veiligheid garanderen. Dit is landelijk voorgeschreven. De verantwoordelijke partij voor onderzoek, sanering of het uitvoeren van werken in e grond is ook verantwoordelijk voor de communicatie met bewoners, omwonenden en andere direct betrokkenen. Naar aanleiding van de Schapenlaan wijst de gemeente de verantwoordelijke partij er in de beschikking op dat zij de belanghebbenden dient te informeren. Waar nodig, zoals bij de Schapenlaan, stelt de gemeente extra communicatieboodschappen op en stuurt deze uit. Samenvattend: Bodemverontreiniging komt veel voor in stedelijk gebied. In Nederland wordt in de komende vijf jaren een omvangrijke bodemsaneringsoperatie afgerond. Een negental locaties in Den Haag waar verontreinigingen met risico s voor de volksgezondheid zijn vastgesteld worden op de gemeentelijke website gepubliceerd. De bewoners van de betreffende locaties zijn hiervan in kennis gesteld. Voor veertien locaties worden de resultaten van nog lopend onderzoek binnen twee maanden bekend gemaakt. Bij het naleven van veiligheidsmaatregelen zijn er geen gevolgen voor de volksgezondheid van de bewoners. Rabin Baldewsingh, wethouder

5 DSB/ Locatie (adres) Overzicht van 9 spoedlocaties met gezondheidsrisico s in Den Haag Verantwoordelijke partij Soort verontreiniging Oorzaak van ontstaan Assendelftstraat 35-43a gemeente/dsb zware metalen drukkerij Rijswijkseweg , Laakweg 130, Neherkade 11,12 gemeente/dso Weimarstraat 145 Saturnusstraat Mandarijnstraat Nieuwe Duinweg 5-7 Volendamlaan 706 Veenweg 178 Veenweg achter BOSATEX BOSATEX ontwikkelaar ontwikkelaar aromaten; ca.1500 m3 grond en ca m3 vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen aromaten; ca.125 m3 grond en ca. 125 m3 aromaten; ca. 75 m3 grond en ca.75 m3 minerale olie en vluchtighe aromaten; ca. 350 m3 grond en ca. 450 m3 vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen asbest; ca m3 grond/puin sterk asbest; ca m3 grond/puin sterk benzinestation wasserij ondergrondse tanks benzinestation/ garagebedrijf ondergrondse tanks wasserij ophogen/verharde n ophogen/verharde n actueel gebruik en woningen met tuin infrastructuur (openbare weg) wasserij met op industrieterrein (op de begane grond), met twee woningen en oprit wasserij met (Winkelcentrum Leyenburg) bouwterrein bouwterrein Stand van zaken en/of (tijdelijke) maatregelen start sanering vóór 02/10/2011 start sanering vóór 01/06/2011