Venik Verenigde Nederlandse Insectenkwekers. Marian Peters

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Venik Verenigde Nederlandse Insectenkwekers. Marian Peters"
  • Jan Bos
  • 8 jaren geleden
  • Aantal bezoeken:

Transcriptie

1 Venik Verenigde Nederlandse Insectenkwekers Marian Peters

2 Venik Kenniscentrum insecten als feed/food : Voorlichting/PR Marktontwikkeling Voedselveiligheid en kwaliteit Regelgeving Onderzoek en kennisontwikkeling Scholing en educatie Kennis: delen en uitwisselen Dierenwelzijn en ethiek Gezamenlijke inkoop en samenwerking

3 Weetjes Insecten waren er voor ons en zullen ons overleven Een enorme biodiversiteit: 6 miljoen insectensoorten 80% van de dierensoorten loopt op 6 poten: een ruwe schatting leert kg t.o.v 1 mens Insecten zijn een bron voor innovatie!

4

5

6 Biomimicry (robo-bees, Havard University)

7

8

9 Biologische gewasbescherming

10

11

12 1400 eetbare soorten Waarom insecten eten? 80% van de wereldbevolking eet allang insecten In de westerse wereld staan insecten niet op het menu U eet al gemiddeld een pond insecten per jaar Milieuvoordelen: efficiënte voedingsconversie, weinig waterverbruik, mestproblematiek, weinig broeikasgassen in vergelijking tot vlees Bron van essentiële aminozuren, goede vetzuren (Omega 3), mineralen en goed verteerbaar door de mens Wereldvoedselprobleem: in 2050 zijn er een derde meer monden te voeden (groei wereldbevolking van 6 miljard in 2000 naar 9 miljard in 2050) insecten bieden kansen Ruimte winst: 70% van het landbouw areaal wordt gebruikt voor de conventionele veeteelt

13 Mondiaal vraagstuk 2010

14 Dit niet meer

15 Feed of food?

16 Voedselconversie 10 kg veevoeding is goed voor: 1 kg rund 3 kg varken 5 kg kip 9 kg sprinkhaan

17

18 Bugs Original Food Marian Peters

19

20 Wie en wat zijn wij?

21

22 Onze uitdaging Hoe krijgen we de westerling aan het insecten eten? Insecten uit de fear-factor hoek

23 Insecten en mindset Negatief imago: Taal: muggenzifters en mierenneukers (mensen met teveel aandacht voor detail) of luis in de pels (lastig en normatief personage) Naamgeving: meelworm, strontvlieg, mestkever, bloedzuiger, hoofdluis, maden, sluipwesp, etc. Gewoonten: pootjes uittrekken (kinderen), bestrijden (plagen) en doodslaan met het grootste gemak (vliegenmepper)

24 En nu de positieve en aaibare kant: Naamgeving: vlinders en lieveheersbeestjes Persoonlijkheden als Maja de Bij, Japie Krekel en Rupsje Nooitgenoeg In de taal: 2 vliegen in 1 klap & Vlinders in je buik

25

26 Wat is het verschil?

27 Producten

28 Nieuwe producten en ontwikkelingen 2010: 2011: 2012: 2014: Snacklijn van Bugs Original Food InsectLab en project kwaliteitseisen Eiwitten isoleren en terug brengen in een nieuwe vorm Insectenkweek op afvalstromen uit de voedingsindustrie

29 Hoe? Presenteer op een slimme manier: Verhullen Vermengen Verleiden en uitdagen Verstoppen Verhaal Altijd: mooi en lekker!

30 Presenteer op een slimme manier

31 Verhullen

32 Vermengen

33 Verleiden

34 Verstoppen

35 Vertel het verhaal Wist je dat sprinkhanen uit dezelfde familie komen als garnalen, kreeft en krab? Waarom loopt het water uit de mond bij de aanblik van een garnalensalade en vinden we het eten van gefrituurde sprinkhanen weer eng? Eetbare insecten hebben een lange geschiedenis als traditioneel voedsel geworteld in het verre Oosten. Hoewel het eten van gefrituurde sprinkhanen in Thailand heel normaal is, is het in onze Westerse cultuur nog niet vanzelfsprekend. Insectenproducten zijn rijk aan proteïnen en zijn wat voedingswaarde vergelijkbaar met rund- en varkensvlees en staan dicht bij de natuur.

36 Hoe verder? Design en communicatie draagt bij aan transformatie en acceptatie: Food design voor lekkere en laagdrempelige producten Receptuur/kookboek Naamgeving Presentaties op evenementen Lespakket

37 Wat hebben wij geleerd? Vertel het verhaal Maak producten aantrekkelijk en lekker Het verhaal voor beleidsmakers is anders dan het verhaal voor de consumenten De sociale norm is leidend Gebruik een transportmiddel Breng het naar de juiste doelgroep The proof of the pudding is in the eating!

38 Marktkansen en risico s? Ja zeker: We hebben nog een lange weg te gaan Regelgeving Overproductie Consumentenacceptatie Marktintroductie zoals bij genetisch gemanipuleerde soja

39 En nu?? Proeven!

Tekstboekje Insecten, Havo 4

Tekstboekje Insecten, Havo 4 Tekstboekje Insecten, Havo 4 Elke tekst is voorzien van een kleine opdracht. De teksten hebben niveau F2 en F3 Tekst 1 Tekst 2 Tekst 3 Tekst 4 Insecten eten, Ja natuurlijk niveau 2/3 Opdracht: Verdeel

Nadere informatie

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO 12-03-2015 NL Agri & Food: oprecht een topsector! Tweede exporteur ter wereld Stevige pijler onder de economie 10% v/h BNP;

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Boek van de week: 1; Rupsje Nooitgenoeg 2; Eentje Geentje het lieveheersbeestje 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat

Nadere informatie

ALTERNATIEVE EIWITTEN INSECTEN!

ALTERNATIEVE EIWITTEN INSECTEN! ALTERNATIEVE EIWITTEN INSECTEN! VMT Food Law Event 16 juni 2016 Proti-Farm Holding NV Heidi de Bruin CEO AGENDA 1. POTENTIE VAN INSECTEN VOOR MENSELIJKE VOEDSELVOORZIENING EN HOE ZIET DE MARKT ERUIT? 2.

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 1-4 onder leiding van een volwassene. 2 Een insectentocht over het dreuzelpad door natuurtuin

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES 13 Plattegrond dreuzelpad KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel

Nadere informatie

Klik Studiebijeenkomst. bewerken. Ontwikkelingen op de voermarkt. Klik om de ondertitelstijl van het. R. Tijssens

Klik Studiebijeenkomst. bewerken. Ontwikkelingen op de voermarkt. Klik om de ondertitelstijl van het. R. Tijssens Klik Studiebijeenkomst de stijl te bewerken Ontwikkelingen op de voermarkt Klik om de ondertitelstijl van het model 27 mei 2014 te bewerken R. Tijssens Klik om de stijl te bewerken Klik om de ondertitelstijl

Nadere informatie

Het. Spreekbeurt pakket. Initiatief van:

Het. Spreekbeurt pakket. Initiatief van: Het Spreekbeurt pakket Antwoorden op vragen over de onderdelen van voeding, biologische voeding, suiker en tot slot voeding van de toekomst. Initiatief van: w Het KidsProef spreekbeurtpakket helpt je op

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Lieveheersbeestje Wie het het lieveheersbeestje? Veel mensen vinden insecten, en vooral kevers, maar griezelige beesten. Ze hebben van die rare sprieten op hun kop, van die enge dunne pootjes, En ook hun

Nadere informatie

Insecten eten Factoren die een rol spelen bij het maken van de keuze tussen een product met insecten en een conventioneel product

Insecten eten Factoren die een rol spelen bij het maken van de keuze tussen een product met insecten en een conventioneel product Insecten eten Factoren die een rol spelen bij het maken van de keuze tussen een product met insecten en een conventioneel product Bachelorscriptie Naam: Carola Iris Westland Studentnummer: 940918946110

Nadere informatie

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen

Nadere informatie

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.

Nadere informatie

ALTERNATIEVE EIWITBRONNEN : SAMENVATTING IDEEËN BRAINSTORM

ALTERNATIEVE EIWITBRONNEN : SAMENVATTING IDEEËN BRAINSTORM ALTERNATIEVE EIWITBRONNEN : SAMENVATTING IDEEËN BRAINSTORM Aan de bedrijven werden 6 vragen gesteld voor deze brainstorm. De eerste vraag was individueel en overkoepelend, en hiervan werd ook een schema

Nadere informatie

World Food Center Experience

World Food Center Experience World Food Center Experience We Feed Each Other Een uniek voedselavontuur De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De wereldbevolking

Nadere informatie

Bio is niet beter Door Renate van der Zee illustraties Matthias Giesen

Bio is niet beter Door Renate van der Zee illustraties Matthias Giesen Bio is niet beter Biologisch voedsel is niet per se duurzamer, niet gezonder en niet lekkerder, zeggen deskundigen. Wel zijn er voordelen voor bodemkwaliteit en dierenwelzijn. Maar het enige wat echt zoden

Nadere informatie

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede We Feed Each Other Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De

Nadere informatie

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld Frans Keurentjes Raad van Commissarissen / Bestuurslid FrieslandCampina 5 november 2015 Wereldwijd Europa Nederland Duitsland België Griekenland Hongarije Roemenië

Nadere informatie

Agri & Food: de kracht van Nederland!

Agri & Food: de kracht van Nederland! Agri & Food: de kracht van Nederland! Aalt Dijkhuizen FromFarmers Ledenbijeenkomst 22 april 2015 NL Agri & Food: oprecht een topsector! Tweede exporteur ter wereld Stevige pijler onder de economie 10%

Nadere informatie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina

Nadere informatie

De meest veelzijdige stukjes vlees

De meest veelzijdige stukjes vlees Insecten als eiwitbron De meest veelzijdige stukjes vlees Insecten zijn niet alleen enge lastpakken; ze vormen ook een uiterst efficiënte bron van dierlijke eiwitten. Wageningen University gaat uitzoeken

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0360/29. Amendement. Marco Zullo, Eleonora Evi, Marco Valli, Rosa D Amato namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0360/29. Amendement. Marco Zullo, Eleonora Evi, Marco Valli, Rosa D Amato namens de EFDD-Fractie 27.4.2015 B8-0360/29 29 Overweging B B. overwegende dat het thema van de wereldtentoonstelling 2015 in Milaan de mogelijkheid biedt om na te denken en te debatteren over diverse manieren om te proberen

Nadere informatie

Épreuve de juin 2018 Compréhension à la lecture Néerlandais

Épreuve de juin 2018 Compréhension à la lecture Néerlandais Nom :... Prénom :... Classe :... Date : 15 juin 2018 /26 /25 Épreuve de juin 2018 Compréhension à la lecture Néerlandais Anders eten Contexte De plus en plus de gens s'intéressent à de nouvelles manières

Nadere informatie

ir. Anita Wouters) Dames en heren,

ir. Anita Wouters) Dames en heren, Speech namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mw. Gerda Verburg, tijdens het congres Future Foods, Wageningen, 11 oktober 2007 (uitgesproken door Directeur-Generaal ir. Anita Wouters)

Nadere informatie

Versnellers van verduurzaming van ons voedsel. www.smaackmakers.nl

Versnellers van verduurzaming van ons voedsel. www.smaackmakers.nl The food shake up Versnellers van verduurzaming van ons voedsel Versnellers van verduurzaming van ons voedselsysteem & voedselpatroon Op welke manieren werken we hieraan? Communicatie(concepten) onderwijs

Nadere informatie

Entomofagie als oplossing voor de eiwitcrisis Afstudeerproject

Entomofagie als oplossing voor de eiwitcrisis Afstudeerproject Entomofagie als oplossing voor de eiwitcrisis Afstudeerproject Bacheloropleiding Voeding & Diëtetiek Hogeschool van Amsterdam Hetty Korsten & Mylana Uitenbogaardt 2014108 Januari 2014 Entomofagie als

Nadere informatie

Entomofagie: insecten eten als oplossing voor de eiwitcrisis ONDERZOEK IN DE PRAKTIJK

Entomofagie: insecten eten als oplossing voor de eiwitcrisis ONDERZOEK IN DE PRAKTIJK ONDERZOEK IN DE PRAKTIJK Entomofagie: insecten eten als oplossing voor de eiwitcrisis Het schaarser worden van eiwit door de toegenomen vraag naar vlees wordt ook wel de eiwitcrisis genoemd. Het eten van

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO DE MAKERS VAN BUGS Deze lesbrief hoort bij de vertoning van Bugs tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience wil via films

Nadere informatie

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Your Own Impact Duurzaamheid begint bij jezelf

Your Own Impact Duurzaamheid begint bij jezelf Your Own Impact Duurzaamheid begint bij jezelf Powered by Over Your Own Impact Your Own Impact is een gratis evenement over duurzaamheid. Het thema van het evenement is 'duurzaamheid in verbinding met

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

Eetbare insecten Voeding van de Toekomst?

Eetbare insecten Voeding van de Toekomst? Eetbare insecten Voeding van de Toekomst? 6 09-2018 An Callens an.callens@vives.be Tel. : 0032/51232973 Overzicht Voorstelling VIVES en OG Voeding Voordelen van entomofagie Entomofood : insecten verwerken

Nadere informatie

Bomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Bomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Bomen voor Buitenkippen Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Projectinfo Mogelijkheden voor combinaties van pluimvee met diverse vormen van boomteelt

Nadere informatie

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten Liedbijlage Insecten L I EDBIJLAGE Samenstelling Chrystal Cochius Illustraties Elsbeth Cochius, grafisch kunstenaar en winnares van de HeArtpool grafiekprijs Overijssel 2005 I N SECTEN Zonder insecten

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

What s buggin you ABN AMRO Visie op insectenkweek. Jan de Ruyter

What s buggin you ABN AMRO Visie op insectenkweek. Jan de Ruyter What s buggin you ABN AMRO Visie op insectenkweek Jan de Ruyter Jan de Ruyter 52 jaar, getrouwd, 2 kinderen 25 jaar in financiële dienstverlening Sector Banker Plantaardige sectoren Heemskerk & New Zealand

Nadere informatie

Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid de onvolmaakte waarheid

Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid de onvolmaakte waarheid Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid de onvolmaakte waarheid Vlaanderen en de wereld Wannes Keulemans en Tessa Avermaete Metaforum-werkgroep Voedselproductie Inagro 26 februari februari 2018 1.

Nadere informatie

vlinders infoblad Meer informatie van de afdeling NME (Natuur en Milieu Educatie) van Carmabi is te vinden op:

vlinders infoblad Meer informatie van de afdeling NME (Natuur en Milieu Educatie) van Carmabi is te vinden op: infoblad vlinders Alle vlinders en motten op de wereld horen tot de orde van Lepidoptera, het Latijnse woord voor insecten met geschubde vleugels. Deze schubben (die je onder een microscoop moet bekijken

Nadere informatie

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! Tekst en illustraties Beestjesdeskundige Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! LEMNISCAAT ROTTERDAM Allerlei beestjes 6 Bidsprinkhanen 38 Beestjesspeurders 8 Waterbeestjes 40 Beestjesstamboom

Nadere informatie

Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen.

Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep 5-6 Hoe vat ik samen? Wat ga je leren? Je kunt straks: vertellen wat de hoofdgedachte is de hoofdgedachte in de tekst vinden uitleggen hoe je de hoofdgedachte kunt geruiken

Nadere informatie

De koe. De geschiedenis van de koe. Kenmerken van de koe

De koe. De geschiedenis van de koe. Kenmerken van de koe De koe Waar je ook bent in Nederland, bijna overal buiten de stad zie je ze: koeien. De zwart- of bruin-wit gevlekte runderen grazen in de weilanden. Ook zien we ze vaak terug op melkpakken die we op onze

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

Voedselpatronen en biodiversiteit

Voedselpatronen en biodiversiteit Voedselpatronen en biodiversiteit Studium Generale - CDO - Universiteit Gent - 28 februari 2012 Harry Aiking Instituut voor Milieuvraagstukken Vrije Universiteit, Amsterdam 1 Hoofdpunten Milieu en duurzaamheid

Nadere informatie

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food Disruptie in de Voedselketen Rabobank Banking for Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 De noodzaak voor innovatie: Disruption Ahead! 3 Disruptie: wat vind

Nadere informatie

BIO BASED ECONOMY WERKT!

BIO BASED ECONOMY WERKT! HENNEP een lekkere voedingsbron?! Onverwachte voedingsbron BIO BASED ECONOMY WERKT! GROENE GRONDSTOFFEN Inhoudsstoffen GROENE GRONDSTOFFEN HENNEP een lekkere voedingsbron?! Inleiding Hoewel hennep algemeen

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

Verklaring van de symbolen

Verklaring van de symbolen Verklaring van de symbolen lactosevrij UTZ CERTIFIED gecertificeerde koffieboeren verbouwen hun koffie met zorg en aandacht voor mens en milieu. Inter IKEA Systems B.V. 2009 Producten die geschikt zijn

Nadere informatie

Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen?

Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen? Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen? Volg deze vijf eenvoudige stappen en je bent goed op weg! 1. Maak je keuken paleo proof Het lukt niet met zelfbeheersing

Nadere informatie

Voeding in de huidige maatschappij

Voeding in de huidige maatschappij Voeding in de huidige maatschappij 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid Bewustwording Onwetendheid Voeding vs Voedsel Boodschappenlijstje Onbalans in onze voeding Biologische

Nadere informatie

Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij

Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij UDV Landelijke Onderwijsdag+ 'Ambities in de Veehouderij 19 november 2014 Waarom UDV dag Kennisdelen, -uitwisselen, Leren. en misschien innovatie Opgave maatschappelijke

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4

Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt

Nadere informatie

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4 Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en

Nadere informatie

Wat is vandaag de dag nog duurzaam?

Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Duurzame voeding Schaal als spanningsveld VU Amsterdam 3 oktober 04 Inderdaad... Bron: NRC 7/0/04 Harry Aiking Overzicht Duurzaamheid is dynamisch Duurzaamheid en voedselzekerheid

Nadere informatie

Effectmeting bij kinderen, ouders, leerkrachten en directie van smaakklassen

Effectmeting bij kinderen, ouders, leerkrachten en directie van smaakklassen Effectmeting bij kinderen, ouders, leerkrachten en directie van smaakklassen Vakgroep Landbouweconomie Prof. Dr. Xavier Gellynck Dr. Hans De Steur Ir. Sara De Pelsmaeker Universiteit Gent Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen

Nadere informatie

Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel 25 september 2009 Populaire versie van de nota Duurzaam voedsel van het ministerie van LNV. Het verduurzamen van consumptie en productie van voedsel lukt alleen

Nadere informatie

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Waar staan we nu? Joost Reus, Directie Voedsel, Dier en Consument Waar staan we nu? Nota Duurzaam Voedsel en Beleidsagenda Duurzame Voedselsystemen Waar deden wij

Nadere informatie

WAAR TREK JE DE GRENS? Hoe zouden we landbouwdieren moeten behandelen?

WAAR TREK JE DE GRENS? Hoe zouden we landbouwdieren moeten behandelen? 1. Productie van kippen Vleeskippen in de stal Scharrelkippen Scharrelvleeskippen kunnen naar buiten. Zij leven langer omdat ze op een langzamere, meer natuurlijke manier groeien. Is het eerlijk dat het

Nadere informatie

De kip. De geschiedenis van de kip. Kenmerken van de kip

De kip. De geschiedenis van de kip. Kenmerken van de kip De kip Kippen zijn er in alle soorten en maten. Misschien kennen we de kip wel het beste uit de supermarkt, verpakt in folie, liggend in de koeling. Hier hebben we het over kippenvlees, maar hieronder

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien.

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien. DOELGROEP: basisschool THEMA: spreekbeurt MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- ALS IK EEN... WAS... Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars

Nadere informatie

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie Een deel van de biodiversiteit van de Aardappel Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen De noodzaak van Agrobiodiversiteit Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie Agro-biodiversiteit:

Nadere informatie

docentenhandleiding Vlees vervangen? Vijf portretten Waarom kiezen zij voor vleesvervangers?

docentenhandleiding Vlees vervangen? Vijf portretten Waarom kiezen zij voor vleesvervangers? docentenhandleiding Vlees vervangen? Vijf portretten Waarom kiezen zij voor vleesvervangers? Een lespakket voor de onderbouw VO (versie vmbo en versie havo-vwo) Handleiding lesbrief Inhoud 1 Algemene informatie...

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen

Nadere informatie

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf

Nadere informatie

een kijkje in de wereld van de insecten

een kijkje in de wereld van de insecten Smakelijke Kruipers een kijkje in de wereld van de insecten Docentenhandleiding Primair onderwijs, groep 7 en 8 Colofon: Tekst: In opdracht van : Eindredactie: M.m.v.: Heleen Fakkert en Richard Jonkers,

Nadere informatie

Biologisch i in 2030

Biologisch i in 2030 i Paulien Veerman Secretaris VBP/ Projectleider Biokap Even voorstellen: Bionext organisatie 1 Bionext = ketenorganisatie voor de biologische landbouw en voeding 3 De peilers onder Bionext Even voor rstellen

Nadere informatie

Dierenwelzijn, voedselzekerheid en voedselkwaliteit. 22 oktober 2014, Willy Baltussen

Dierenwelzijn, voedselzekerheid en voedselkwaliteit. 22 oktober 2014, Willy Baltussen Dierenwelzijn, voedselzekerheid en voedselkwaliteit 22 oktober 2014, Willy Baltussen Inleiding 1. Voedselzekerheid 2. Voedselkwaliteit 3. Dierenwelzijn Voedselzekerheid (1) Een crisis voor een korte periode

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 08 April 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63327 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Gebraden gehaktbal Hotel De Wit

Gebraden gehaktbal Hotel De Wit Piet de Wit Snacks art. nr. 41003, inhoud: 30 x 100g EAN: 8712559410033 (CE) Basisgegevens Commerciële naam Wettelijke naam Functionele naam Gebraden gehaktbal Hotel De Wit Gegaard vleesproduct snack,

Nadere informatie

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat

Nadere informatie

Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel deelnemers Oktober 2009

Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel deelnemers Oktober 2009 Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel 24.000 deelnemers Oktober 2009 Hoe vaak eet u vlees bij de warme maaltijd? (Bijna) iedere dag 42,5 5-6 keer in de week 18,1 3-4 keer in de

Nadere informatie

Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips

Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips Vetten 1 Onderwerpen Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips 2 Wat zijn vetten? Vetten zijn naast eiwitten en koolhydraten, een van de drie

Nadere informatie

Rondleidingen Planckendael

Rondleidingen Planckendael Rondleidingen Planckendael Boeiend en speels Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel en jeugd als, families en andere kunnen reserveren

Nadere informatie

Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN?

Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN? Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN? Op zoek naar een nieuwe cateraar? En je vindt duurzaamheid belangrijk? Vergeet niet de juiste balans te vinden tussen duurzame, gezonde en gewenste voeding. Alleen

Nadere informatie

Voorsprong met mineralen

Voorsprong met mineralen Voorsprong met mineralen Samen staan de sectoren sterker Deze bijeenkomst werd mogelijk gemaakt door LTO Gelderland, Overijssel en de Rabobank. Circulaire Economie Nieuwe toverwoord of kansrijke uitdaging

Nadere informatie

Een vier kleuren salade met zelfgebakken volkorenstengels, rauwkostslierten en dips van humus, tapenade en notenpasta

Een vier kleuren salade met zelfgebakken volkorenstengels, rauwkostslierten en dips van humus, tapenade en notenpasta Verslag van de kookwedstrijd Irun2Bfit door Karin Nguyen en Matíze van Wersch van het Valuascollege uit Venlo, de winnaressen van de landelijke finale bij de Librije in Zwolle op woensdag 11 juni 2014

Nadere informatie

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum)

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Na een aantal jaren met zaadeters te hebben gekweekt heb ik toch weer besloten om spreeuwen te gaan houden. Een aantal jaren geleden heb ik ook verschillende koppels gehad

Nadere informatie

STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE!

STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Werkvorm STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Wat is duurzame voeding? SPECIFICATIES Werkvorm voor leerlingen van het secundair onderwijs bij de aanbodposter Studio Globo secundair onderwijs. Doelgroep Alle leerlingen

Nadere informatie

Week van de smaak. Verantwoord gevangen vis, schaal- en schelpdieren

Week van de smaak. Verantwoord gevangen vis, schaal- en schelpdieren Week van de smaak 2015 Verantwoord gevangen vis, schaal- en schelpdieren Puur genieten! Gezond, eerlijk én lekker De Week van de Smaak is een jaarlijks evenement waarin gezond en eerlijk eten extra onder

Nadere informatie

Samenvatting. - verlies van biodiversiteit, door ontbossing, vervuiling en monocultures;

Samenvatting. - verlies van biodiversiteit, door ontbossing, vervuiling en monocultures; 1. Inleiding 1.1 Dierlijke voedselproducten en milieu Dierlijke voedselproducten zoals, vlees, melk en eieren, zijn voor de meeste mensen een vast onderdeel van het menu. Deze producten leveren belangrijke

Nadere informatie

NIEUWE EIWITTEN OP JE BORD

NIEUWE EIWITTEN OP JE BORD ONDERZOEK ALTERNATIEVEN VOOR VLEES NIEUWE EIWITTEN OP JE BORD 1 WAT ZIJN ALTERNATIEVEN VOOR WIE MINDER VLEES WIL ETEN? De mening van consumenten Thomas Cammelbeeck, Linda de Gouw en Nelleke Polderman Consumentenbond,

Nadere informatie

Minder dierlijke producten, meer verantwoord. EVA vzw St.-Pietersnieuwstraat 130, 9000 Gent info@vegetarisme.be 09/329.68.51 - www.vegetarisme.

Minder dierlijke producten, meer verantwoord. EVA vzw St.-Pietersnieuwstraat 130, 9000 Gent info@vegetarisme.be 09/329.68.51 - www.vegetarisme. Minder dierlijke producten, meer verantwoord EVA vzw St.-Pietersnieuwstraat 130, 9000 Gent info@vegetarisme.be 09/329.68.51 - www.vegetarisme.be Inhoud Even over EVA Het globale plaatje De milieucrisis

Nadere informatie

BSF-Larven Voedingsstoffen van het insect

BSF-Larven Voedingsstoffen van het insect Hallo! Even voorstellen, wij zijn BugsforPets. Een oer-nederlands familiebedrijf dat alles over diervoeding op basis van insecten weet. Insecten zijn gezond, licht verteerbaar en bevatten veel belangrijke

Nadere informatie

Sprinkhanen en krekels

Sprinkhanen en krekels Sprinkhanen en krekels Springende herrieschoppers Er bestaan ongeveer 20.000 soorten sprinkhanen en krekels! En behalve in de koudste gebieden op aarde kun je ze overal tegenkomen. De verschillende soorten

Nadere informatie

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8)

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) onzichtbaar leven In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-opdrachtenboekje voor de bovenbouw van het primair

Nadere informatie

Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen.

Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep 7-8 Samenvatten Wat ga je leren? Je kunt straks: het schrijversdoel herkennen de hoofdgedachte herkennen uitleggen hoe je de hoofdgedachte en/of het schrijversdoel geruikt

Nadere informatie

De Voedselketen in Transitie

De Voedselketen in Transitie De Voedselketen in Transitie Rabobank Banking for Food Martijn Rol Sectorspecialist Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food www.rabobank.nl/veehouderij Rabobank Foodzone @MWMRol 2 Programma

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Oathie. de opvolger van brood. Oathie is een product van:

Oathie. de opvolger van brood. Oathie is een product van: Oathie de opvolger van brood Oathie is een product van: 2 3 Oathie is een revolutionair voedingsmiddel In tegenstelling tot brood is het niet opgebouwd uit tarwe of meel. Het bevat vooral havermout, vezels,

Nadere informatie

Duurzaamheid in de melkveehouderij

Duurzaamheid in de melkveehouderij Duurzaamheid in de melkveehouderij Kampereiland 15 maart 2012, Alfons Beldman Opbouw presentatie 1. Wat is duurzaamheid? 2. Ontwikkeling duurzaamheid melkveehouderij. 3. Duurzame zuivelketen 4. Kies je

Nadere informatie

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Informatie- en KennisCentrum Landbouw 1 Informatie- en KennisCentrum Landbouw/Ede, oktober

Nadere informatie

[DataSet1] C:\Users\Renee\Desktop\Renee\Enquete duurzaamheid DUB.sav

[DataSet1] C:\Users\Renee\Desktop\Renee\Enquete duurzaamheid DUB.sav FREQUENCIES VARIABLES=srtstudent Notes 5-JUN-213 15:42:48 Active set Value Handling ::, ::,1 Soort student N Soort student Bachelorstudent Masterstudent Frequency Percent Percent 96 67,6 67,6 67,6 46 32,4

Nadere informatie

Adult 1+ jaar - ans - Year - JAHRE 26+ kg HYPOALLERGEEN OOK IN LARGE BREED. Devotion. Richtlijn

Adult 1+ jaar - ans - Year - JAHRE 26+ kg HYPOALLERGEEN OOK IN LARGE BREED.  Devotion. Richtlijn Volwassen gewicht van de hond kg Richtlijn dagelijkse hoeveelheid grams 25 340 30 390 35 420 40 470 45 520 50 570 55 600 60 640 70 690 OOK IN HYPOALLERGEEN www.devotiondogfood.com Adult 1+ jaar - ans -

Nadere informatie