Vraag nr. 612 van 5 juni 2013 van MARIJKE DILLEN

Transcriptie

1 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 612 van 5 juni 2013 van MARIJKE DILLEN Nederlandse Taalunie Promotie Nederlands De promotie van het Nederlands wordt doorgevoerd in samenwerking met Nederland en Suriname in het kader van de Nederlandse Taalunie. 1. a) Welke initiatieven zijn er deze legislatuur genomen om actief te participeren aan de Werkgroep taalgedragsregels van de Nederlandse Taalunie? Graag een gedetailleerd overzicht. b) Wat zijn de concrete resultaten van de samenwerking met de Nederlandse ministeries van Onderwijs en Buitenlandse Zaken? 2. Zijn er deze legislatuur andere initiatieven genomen om de promotie van het Nederlands door te voeren? N.B. Deze vraag werd gesteld aan de ministers Schauvliege (vraag nr. 604) en Smet (nr. 612). ANTWOORD 1. Tijdens de vorige zittingstermijn van het Vlaams Parlement heeft het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie de algemeen secretaris de opdracht gegeven om de regels en de praktijken die sinds 1997 tot stand waren gekomen voor Nederlandstalige bewindspersonen en ambtelijke vertegenwoordigers bij formele en informele bijeenkomsten en vergaderingen van de Europese Unie, op hun haalbaarheid en hun actualiteitswaarde te toetsen, onder meer in het licht van de uitbreiding van het aantal officiële talen van 11 in 1997 tot 23 op dat moment (zie het besluit van het Comité van Ministers van 20 oktober 2008 op de website van de Nederlandse Taalunie: Tijdens de huidige zittingstermijn van het Vlaams Parlement is het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie door de algemeen secretaris geïnformeerd over de uitkomsten van de gevraagde toetsing, een eerste keer tijdens de vergadering van 19 april 2010 en een tweede keer tijdens de vergadering van 8 november De eerste keer rapporteerde de algemeen secretaris over het onderzoek dat het Algemeen Secretariaat in 2009 had uitgevoerd en de bijeenkomst met de Vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering in Den Haag en vertegenwoordigers van het Departement Internationaal Vlaanderen en de Nederlandse Ministeries voor Buitenlandse Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die het Algemeen Secretariaat op 24 november 2009 had georganiseerd. In het voorjaar van 2010 formuleerde het Comité van Ministers enkele bijkomende vragen die in het najaar van 2010 door de algemeen secretaris werden beantwoord. Op 8 november 2010 heeft het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie bevestigd vast te houden aan het vigerende standpunt van de Nederlandse en Vlaamse regering: zodra tijdens informele vergaderingen van de Raad van de Europese Unie om de toevoeging van andere talen dan de COREPER-talen (Engels, Frans en Duits) en de taal van het voorzitterschap wordt gevraagd, dient steeds ook de toevoeging van het Nederlands te worden gevraagd. Het Comité van

2 Ministers heeft hierover geen nieuw besluit genomen maar heeft de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie hierover geïnformeerd tijdens de openbare vergadering van 20 juni De informerende notitie van het Algemeen Secretariaat van 31 mei 2011 is bijgevoegd. Het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie heeft het Algemeen Secretariaat verzocht om ontwikkelingen op het vlak van de gehanteerde talenregimes binnen de Europese Unie verder op te volgen. Het Algemeen Secretariaat kan daartoe een beroep doen op de direct betrokken ministeries en departementen van Nederland en Vlaanderen en kan desgewenst de werkgroep taalgedragsregels ad hoc bijeenroepen om zich over specifieke kwesties te laten adviseren. Zo nodig worden dossiers onder de aandacht van het Comité van Ministers gebracht. Tot slot wenst het Algemeen Secretariaat u nog te informeren over de oprichting van een coördinatieplatform tussen de vertaaldiensten van de Europese Unie (de Europese Commissie, de Europese Raad, het Europees Parlement e.d.) en de vertaalafdelingen van de Nederlandse, Belgische en Vlaamse overheid. De Nederlandse Taalunie neemt hiertoe het initiatief op verzoek van het directoraat-generaal Vertaling van de Europese Commissie. Binnen het platform zal worden afgestemd over het gebruik van Nederlandstalige termen in vertalingen van richtlijnen en andere Europese regelgeving en dat zal het gezamenlijke Nederlandstalige optreden binnen de Europese instellingen bevorderen. Het coördinatieplatform wordt in het najaar ingesteld. 2. De gemeenschappelijke bevordering van de studie en verspreiding van de Nederlandse taal en letteren in het buitenland is een expliciete verdragstaak van de Taalunie (artikel 3, lid d). Naast de ondersteuning van het reguliere onderwijs Nederlands in de grensgebieden (in Noord-Frankrijk, Franstalig België en de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen) en het universitaire onderwijs Nederlands wereldwijd, vraagt het Algemeen Secretariaat hierbij bijzondere aandacht voor de subsidieregeling van de Taalunie waarmee universitaire afdelingen Nederlands buiten het taalgebied worden aangemoedigd om samen met lokale partners en partners binnen het taalgebied voorstellen in te dienen voor manifestaties over de Nederlandse taal en cultuur in hun eigen stad, streek of regio. De Nederlandse en Vlaamse vertegenwoordigers ter plaatse werken daaraan mee en de manifestatie komt alle betrokken partijen ten goede. Met het Nederlands Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren wordt samengewerkt om Nederlandstalige schrijvers aan buitenlandse universiteiten te huisvesten als writers-in-residence en door het Expertisecentrum Literair Vertalen van de Taalunie worden vertaalateliers op locatie aangeboden. Bij de gezamenlijke verspreiding van de Nederlandse taal en letteren in het buitenland wordt dus steeds uitgegaan van samenwerking tussen verschillende partijen en wordt steeds naar maximale synergie tussen verschillende activiteiten gestreefd. Voor meer informatie verwijst het Algemeen Secretariaat naar de jaarverslagen van de Taalunie van de voorbije jaren. BIJLAGE Notitie: Gebruik van het Nederlands in EU-verband

3 Notitie Bijlage 5 voor de vergadering van de IPC op Gebruik van het Nederlands in EU-verband Algemeen Secretariaat, 31 mei Vooraf Tijdens de laatste vergadering van de Interparlementaire Commissie, op maandag 24 januari 2011 in Brussel, hebben de leden aangegeven dat ze zich wilden laten informeren over het gebruik van het Nederlands in EU-verband. Op maandag 9 mei 2011 heeft het Bureau beslist het onderwerp te agenderen op de eerstvolgende vergadering van de Interparlementarie Commissie, op maandag 20 juni 2011 in Brussel. Aan het Algemeen Secretariaat werd gevraagd een notitie voor te bereiden. Het gebruik van het Nederlands in EU-verband strekt zich uit over alle organen en instellingen van de Europese Unie. In deze notitie wordt enkel ingegaan op de geldende talenregimes tijdens de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie (ook wel de Raad van Ministers genoemd, of kortweg Raad ) en zijn voorbereidende werkgroepen. 1 Naargelang het soort vergadering wordt een verschillend talenregime gehanteerd: Soort vergadering 1 Formele vergaderingen van de Raad en 20 technische voorbereidende werkgroepen 2 Voorbereidende werkgroepen van de Raad (exclusief de 20 technische ) Geldend talenregime Van en naar alle officiële talen van de Europese Unie (23/23) op kosten van de Raad Request-and-Paysysteem met een portefeuillefinanciering per taal op het algemene EU-budget 3 Informele vergaderingen van de Raad Vertaling en tolking van en naar een beperkt aantal talen op kosten van het voorzitterschap 1 Formele vergaderingen van de Raad en 20 technische voorbereidende werkgroepen Op de begroting 2011 van de Raad is voorzien voor het vertalen en tolken van en naar alle officiële talen van de Europese Unie tijdens formele vergaderingen van de Raad en 20 technische voorbereidende werkgroepen (in 2010 was voorzien). Zie de begroting van de Raad: (p. 46, 2 2 Operating Expenditure, Interpreting Costs ). 1 Deze notitie is mede tot stand gekomen op basis van informatie die is aangeleverd door de Taaluniewerkgroep Taalgedragsregels in contacten met de Europese Unie. Het betreft een ambtelijke werkgroep met vertegenwoordigers van het Algemeen Secretariaat van de Nederlandse Taalunie, het Vlaamse Departement Internationaal Vlaanderen en de Nederlandse Ministeries van Buitenlandse Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (afdeling Internationaal Beleid). Gebruik van het Nederlands in EU-verband Algemeen Secretariaat 31 mei 2011 pagina 1/3

4 De 20 technische voorbereidende werkgroepen zijn: A.6 Standing Committee on Operational Cooperation on Internal Security (COSI); A.8 Special Committee on Agriculture; B.3 High Level Group on Asylum and Migration; B.4 Horizontal Working Party on Drugs; D.3 Working Party on Financial Services; D.4 Working Party on Tax Questions; D.5 Code of Conduct Group (Business Taxation); E.0 CATS (Comité d Article Trente-Six, a coordinating committee of high officials); E.1 Comité Stratégique sur l Immigration, Frontières et Asile (SCIFA); E.2 Working Party on Integration, Migration and Expulsion; E.4 Asylum Working Party; E.6 Working Party on Frontiers; E.7 Working Party on Civil Law Matters; E.10 Police Cooperation Working Party; * E.11 EUROPOL Working Party; * E.14 Working Party on Cooperation in Criminal Matters; E.15 Working Party on Substantive Criminal Law; E.19 Multidisciplinary Group on General Matters including Evaluation; G.3 Working Party on Intellectual Property Patents; I.3 Working Party on Consumer Protection and Information. * E.10 en E.11 worden samengevoegd tot de Law Enforcement Working Party. 2 Voorbereidende werkgroepen van de Raad (exclusief de 20 technische ) Voor de voorbereidende werkgroepen van de Raad, exclusief de 20 technische voorbereidende werkgroepen die hierboven zijn vermeld, geldt dat vertegenwoordigers vertaling en tolking van en naar hun taal kunnen aanvragen volgens een Request-and-Paysysteem. Voor elke taal is een budget beschikbaar. Nederland en België maken samen gebruik van de portefeuillefinanciering voor het Nederlands. In 2010 was op die portefeuille voorzien, waarvan is opgebruikt voor opdrachten. Het jaar werd afgesloten met een overschot van Op basis van de aanvragen was een tekort van verwacht. Bijgevoegd bij deze notitie zijn de definitieve cijfers voor 2010 (bijlage 1) en een geïntegreerd overzicht van de Nederlandse en Belgische aanvragen voor het eerste semester van 2011, met ernaast een eerste inschatting van het aantal aanvragen voor het tweede semester van 2011 (bijlage 2). 3 Informele vergaderingen van de Raad Tijdens informele vergaderingen van de Raad wordt geen vertaling en tolking van en naar alle officiële talen van de Europese Unie aangeboden en kan door de vertegenwoordigers evenmin gebruik worden gemaakt van een Request-and-Pay-systeem met een portefeuillefinanciering per taal. Tijdens informele vergaderingen van de Raad wordt slechts vertaling en tolking van en naar een beperkt aantal talen aangeboden, op kosten van het voorzitterschap. Over welke talen dan wel of niet moeten worden aangeboden, bestaat op dit moment discussie. Gebruik van het Nederlands in EU-verband Algemeen Secretariaat 31 mei 2011 pagina 2/3

5 Omwille van de werkbaarheid en de betaalbaarheid van de informele vergaderingen van de Raad, kunnen Nederland en Vlaanderen (België) zich vinden in een beperking van het talenregime tot de COREPER-talen en de taal van het voorzitterschap. Met COREPER wordt verwezen naar het Comité des Représentants Permanents (het Comité van Permanente Vertegenwoordigers) bij de Europese Unie. In dat orgaan worden het Engels, het Frans en het Duits als voertalen gebruikt. Vanuit het principe van de gelijkwaardigheid van alle officiële talen van de Europese Unie, kunnen Nederland en Vlaanderen (België) zich niet vinden in de toevoeging van andere talen dan de COREPER-talen en de taal van het voorzitterschap. In de praktijk vragen landen als Spanje en Italië echter steevast de toevoeging van hun eigen nationale taal aan. In 1997 heeft Vlaanderen (België) hieromtrent een officiële gedragscode ingevoerd (bijlage 3): Voor de informele Raden worden in principe het Frans en het Engels als werktaal gebruikt. Ook de taal van het Voorzitterschap komt daar sinds enkele jaren bij. Voor ministers die geen van deze talen machtig zijn, kan bijkomende vertaling worden voorzien. Over het taalgebruik op informele Raden werd een officieel Belgisch standpunt bepaald: Het principe van het gebruik van 2 talen (F, E) op informele Raden werd tot nu toe door iedereen aanvaard en heeft zijn waarde bewezen. De toevoeging van de taal van het Voorzitterschap, zoals dit de laatste jaren steeds meer een gebruik is geworden, is voor België aanvaardbaar. Indien vertaling in een andere taal noodzakelijk is voor één van de deelnemers, is er geen bezwaar dat, uit hoffelijkheidsoverwegingen, een fluistertolk ter beschikking wordt gesteld. Zonder daarvoor zelf vragende partij te zijn, kan België de invoering van het Duits als werktaal voor informele Raden aanvaarden, indien zou blijken dat daarover consensus bestaat. Indien de invoering van het Duits met zich zou meebrengen dat ook andere talen worden toegevoegd, dan moet het Nederlands één van deze talen zijn. Nederland kent geen officiële gedragscode, maar volgt wel dezelfde lijn: zodra er nog een andere taal wordt toegevoegd dan de COREPER-talen en de taal van het voorzitterschap, wordt ook de toevoeging van het Nederlands gevraagd. Eind 2010 heeft het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie nogmaals bevestigd in te willen blijven steken op vasthouden aan het vigerende standpunt van de Nederlandse en Vlaamse regering: zodra tijdens informele vergaderingen van de Raad om de toevoeging van andere talen dan de COREPER-talen en de taal van het voorzitterschap wordt gevraagd, dient steeds ook de toevoeging van het Nederlands te worden gevraagd. Het Comité van Ministers heeft het Algemeen Secretariaat verzocht om ontwikkelingen op het vlak van de gehanteerde talenregimes binnen de Europese Unie verder op te volgen. Het Algemeen Secretariaat kan daartoe een beroep doen op de rechtstreeks betrokken ministeries en departementen in Nederland en Vlaanderen en kan desgewenst de werkgroep Taalgedragsregels in contacten met de Europese Unie ad hoc bijeenroepen om zich over specifieke kwesties te laten adviseren. Zo nodig dienen dossiers onder de aandacht van het Comité van Ministers te worden gebracht. Gebruik van het Nederlands in EU-verband Algemeen Secretariaat 31 mei 2011 pagina 3/3