Dichterbij. Overname maar nog geen afscheid ZUIDWEST-BRABANT »22. Volop wooninspiratie!»8. Nieuwe carrière René Kerstens»34

Transcriptie

1 Dichterbij ZUIDWEST-BRABANT MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT NAJAAR 2017 Overname maar nog geen afscheid»22 RABO WOONWEKEN LEDEN NIEUWE STAP Volop wooninspiratie!»8 Week van de coöperatie en beleggen»14 Nieuwe carrière René Kerstens»34

2 OM DE HOEK 2 ZUIDWEST-BRABANT

3 Bij Natuurpodium ontdek je wat de Brabantse Wal aan mooie natuur en duurzaamheid heeft te bieden. Download de gratis apps Natuurpodium en Binnenschelde. Ga op expeditie in het bos of langs het water, vind de tien digitale sleutels en kraak de kluis! Of bezoek de exposities op Boslustweg 1, bij Stayokay en Kraaijenberg, Fianestraat 21 Bergen op Zoom. Informatie via en facebook/natuurpodium. FOTO: GIJS PROOST FOTOGRAFIE ONTDEK NATUUR EN DUURZAAM- HEID VAN DE BRABANTSE WAL BIJ HET NATUUR- PODIUM 3

4 VOOR WOORD RENÉ KERSTENS Directeur Bedrijven NIEUWE WEGEN INSLAAN V eel mensen trokken er de afgelopen weken op uit voor een welverdiende vakantie. Vaak is dat niet alleen een periode van genieten, maar ook van bezinning. Van terugblikken en vooruit kijken. Met goede voornemens om na de vakantie dingen anders te doen of nieuwe wegen in te slaan. Bij de Rabobank slaan we voortdurend nieuwe wegen in. We moeten als organisatie wendbaar zijn én blijven. Want alleen zo kunnen we inspelen op nieuwe ontwikkelingen in de markt en in de maatschappij. Onze directievoorzitter, Ed Vreman, vertelt u in deze Dichterbij hoe we dat doen. Het inslaan van nieuwe wegen geldt ook voor mij persoonlijk. Per 1 september 2017 verlaat ik na ruim twintig jaar Rabobank Zuidwest-Brabant en daarmee het werkgebied waar ik geboren en getogen ben. Bij Rabobank Drechtsteden wacht mij een mooie uitdaging als directievoorzitter. Een nieuwe stap in mijn carrière, waar ik heel veel zin in heb. Dat neemt niet weg dat ik mijn collega s en klanten van Rabobank Zuidwest-Brabant ga missen. Ik kijk met veel plezier terug op de samenwerking met mijn collega-directeuren, de Raad van Commissarissen, de ledenraad, alle medewerkers, klanten en andere relaties. Hartelijk dank voor de prachtige tijd die ik mede dankzij u allen bij de bank in mijn geboortestreek heb gehad! Ik vervolg mijn carrièrepad bij Rabobank Drechtsteden in het vertrouwen dat ik een bank achterlaat met hele goede collega s. Professionals, die zich elke dag maximaal inzetten om klanten zo goed mogelijk te bedienen. En die daar graag aanspreekbaar op willen zijn! COLOFON Lokale redactie: Rabobank Zuidwest-Brabant en Lievens Communicatie. Centrale redactie: Margit van den Berg, Conny Feskens. MPG: Anja Corbijn van Willenswaard, Janet Deibert, Esther Joosse, Mandy van Koningsbrugge, Jeroen van Koningshoven. Druk & handling: MPG, Frank van der Kolk, Amstelveen. Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en MPG besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en MPG, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad. Stelt u geen prijs op de ontvangst van Dichterbij, dan kunt u dit doorgeven via info.zwb@rabobank.nl. Benieuwd naar de Week van het Wonen? Ga dan naar pagina ZUIDWEST-BRABANT

5 Dichterbij ZUIDWEST-BRABANT De Rabobank Foundation Onze geldzaken regelen we nu via een app Veilig op het world wide web: tips & tricks Zakendoen in het buitenland Platform voor al uw vragen over langer thuiswonen WONEN 17 8 Rabo Woonweken SPECIAAL VOOR LEDEN 14 Diverse activiteiten STARTEN 16 Startersdag 21 september ONDERNEMEN 22 Overname Intratuin EVENEMENTEN 32 Betrokken en dichtbij NIEUWE STAP Nieuwe carrière René Kerstens RUBRIEKEN Om de hoek Kort nieuws Coöperatiefonds Woordzoeker Opmerkelijke cijfers over startende ondernemers 38 Aanbiedingen voor leden 39 Crowdfunding en het MKB

6 KORT 16 september APPEL- PLUKDAG Een boomgaard bezoeken en zelf appels plukken (of peren, want dat is in veel gevallen ook mogelijk). Dat kan tijdens de Landelijke Appelplukdag op zaterdag16 september. Het thema is dit jaar Fruit bereikbaar voor iedereen. Van jong tot oud: iedereen is welkom. Ruim dertig Nederlandse fruittelers doen aan dit initiatief mee. In hun boomgaarden valt er van alles te beleven, bijvoorbeeld het persen van appelsap, springen op een springkussen, een ritje in een pluktreintje, kleuren bij een tekentafel of een brocantemarkt. Daarnaast heeft de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO), de coördinator van de Landelijke Rabo Subsidiewijzer Appelplukdag, op de website fietsroutes staan die langs de deelnemende fruitbedrijven leiden. Zo wordt het helemaal een gezond dagje uit! Tip: neem een tas of mandje mee en wat kleingeld om uw geplukte fruit af te rekenen. De deelnemende fruitbedrijven, fietsroutes en extra informatie vindt u op Een subsidie kan voor ondernemers een mooie aanvulling zijn om hun zakelijke ambities te verwezenlijken. Maar dan moet je natuurlijk wel weten welke subsidiemogelijkheden er zijn. Samen met Vindsubsidies helpt Rabobank ondernemers nu op weg. In de Rabo Subsidiewijzer kunnen zij ontdekken welke subsidiemogelijkheden er zijn voor innovatie, investeringen (in duurzaamheid en milieu), scholing en internationale samenwerking. Ze vinden er zowel provinciale, nationale als Europese subsidiemogelijkheden, fondsen en kredieten. Daarbij kunnen ze filteren op rechtsvorm of aanbod per regio. Per subsidie is er uitgebreide informatie opgenomen, zoals de looptijden, het beschikbare budget en de manier waarop ondernemers de subsidie kunnen aanvragen. Vindsubsidies kan desgewenst aanvullende informatie verschaffen. De Rabo Subsidiewijzer is een pilot. Meer weten? PINNEN = BELEGGEN Wisselgeld gebruiken om te beleggen. Dat kan via Peaks. Bij iedere banktransactie rondt deze app het bedrag naar boven af. Het verschil gaat naar uw Peaks-account waar u het belegt in duurzame fondsen. Bijvoorbeeld 2,60 via uw pinpas afgerekend? Dan belegt u 0,40. Dat lijkt weinig, maar al die kleine beetjes tellen snel op. Meer weten of de app downloaden? Kijk op Aan beleggen zijn risico s verbonden. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. 6 ZUIDWEST-BRABANT

7 Artists in Residence Veelzijdige betaal-app PAYCONIQ Een mobiele betaaldienst is pas echt interessant als er meerdere banken aan meewerken. Daarom gaat de Rabobank samen met ABN AMRO, ASN, ING, RegioBank en SNS in zee met Payconiq. Deze Europese betaaldienst heeft een app ontwikkeld die alle betaalmogelijkheden ondersteunt: online betalen in webshops, onderling geldbedragen overmaken of onderweg in winkels betalen. Klanten van de deelnemende banken kunnen hun betaalrekening aan de app koppelen. Het doen en ontvangen van betalingen is dan veel eenvoudiger. Voor betalingen aan vrienden en familie volstaat het telefoonnummer uit de contactenlijst. Dankzij de gps-functie van telefoons worden winkels in de buurt weergegeven. Betalen door een QR-code te scannen kan ook. Zie ook De Rabobank heeft een grote kunstcollectie opgebouwd. Maar kan die bedrijfscollectie in de toekomst meer zijn dan een verzameling kunstwerken? Kan kunst en creativiteit ook een bron van kennis worden? Het kunstproject Artists in Residence is een manier om dat te onderzoeken. Lucas de Man, initiatiefnemer van Stichting Nieuwe Helden, is - met andere creatieve professionals - vaak in de Rabobank te vinden. Wat ze daar zien en horen, dient als input voor twee theatervoorstellingen en een kunstwerk. Het project begon in juni en duurt een jaar. De Man: Als betrokken buitenstaanders willen we weten wat mensen drijft. We stellen dus open vragen, zonder vooroordeel. Ook binnen de Rabobank levert dat verrassend mooie en ontroerende verhalen op. Voor de theatervoorstellingen van eind dit jaar komt ook een ledenaanbieding. Hierover meer in de Dichterbij van november. VACATURES IN ONZE LEDENRAAD In de vorige editie las u een oproep voor leden met interesse om zitting te nemen in onze ledenraad. Er zijn dit jaar negen vacatures te vervullen. We hebben hierop veel reacties ontvangen, zowel via Dichterbij als via onze leden en collega s van de bank. De directie maakt vervolgens een selectie van kandidaten op basis van branche, geografische spreiding, leeftijd en diversiteit. Medio oktober worden de kandidaten op onze website aan u voorgesteld! ONLINE BANKIEREN Wilt u vertrouwd raken met internetbankieren en/of de Rabobank bankieren App? Schrijf u dan in voor de workshops op ons kantoor. Meld u aan via particulieren.zwb@rabobank.nl of (0164) De workshops zijn op: Dinsdag 31 okt., Roosendaal, uur Donderdag 02 nov., Bergen op Zoom, uur Dinsdag 28 november, Bergen op Zoom, uur Donderdag 30 nov., Roosendaal, uur. RABO SJORS CREATIEF Rabobank Zuidwest-Brabant steunt via haar coöperatief dividend creatieve en culturele projecten voor jongeren. Het project Rabo Sjors Creatief gaat begin van het schooljaar weer van start. Het geeft kinderen de kans om zich te oriënteren op diverse culturele en creatieve activiteiten, zonder direct lid te hoeven worden. De naschoolse activiteiten worden in een kleurrijk boekje aangeboden aan alle basisschoolleerlingen uit de gemeentes Roosendaal en Bergen op Zoom. 7

8 WONEN VOLOP WOONINSPIRATIE! Rabo Woonweken In de Rabo Woonweken van 23 september tot en met 7 oktober 2017 organiseert Rabobank Zuidwest- Brabant, een week vol woonactiviteiten. TEKST: LIEVENS COMMUNICATIE FOTO'S: TEEUWEN GROEP Wilt u meer informatie over de Rabo Woonweken? Ga naar 8 ZUIDWEST-BRABANT Heeft u verhuis- of verbouwplannen? Dan weet u dat er heel wat bij komt kijken om deze plannen concreet te maken. Waar vindt u het huis van uw dromen? Hoeveel geld kunt u lenen voor het kopen van een huis? Hoe verkoopt u uw huidige woning? Tegen welke prijs? Wat moet u bij de notaris regelen? U wilt verbouwen, hoe pakt u dat aan? Tijdens de Rabo Woonweken kunt u zich op een leuke manier uitgebreid laten informeren over alles wat met wonen te maken heeft. Welke activiteiten kunt u verwachten? ZORGELOOS WONEN VOOR SENIO- REN Nederland vergrijst. We willen en moeten langer thuis blijven wonen. Zolang u zelfstandig kunt blijven wonen, wilt u zich vrij, zeker en veilig voelen in uw eigen huis. Zonder zorgen wonen. Ook als u ouder wordt. Speciaal voor senioren organiseren wij op woensdag 27 september 2017 van tot uur een sportieve, gezellige en informatieve middag in de Geerhoek te Wouw. In het kader van fit en vitaal starten we de middag actief met Sandra Vos, Sport- en bewegingsdocent. Gevolgd door een hightea en een presentatie over de financiële mogelijkheden rondom wonen en senioren. We staan stil bij het thema langer zelfstandig wonen. We bespreken de mogelijkheden met betrekking tot het benutten van de overwaarde in uw woning. Tevens introduceren wij graag het platform ikwoonleefzorg.nl. Meer informatie vindt u op Aanmelden kan via financieeladvies.zwb@rabobank.nl. Reageer snel, want vol is vol. WOONPROEVERIJ Op 28 september 2017 bent u van tot uur van harte welkom op ons kantoor in Bergen op Zoom (Jacob Obrechtlaan 1) voor een WoonProeverij. Een avond vol woonideeën met inbreng van interieurarchitect Michiel de Zeeuw en lokale ondernemers. Tijdens de WoonProeverij geven wij

9 Interieurarchitect Michiel de Zeeuw, bekend van onder meer RTL Woonmagazine, geeft tijdens de Woonproeverij een presentatie. U kunt zich daarvoor aanmelden via fincieeladvies.zwb@ rabobank.nl DE GROENE-ENERGIE WINKEL In september opent de gemeente Roosendaal samen met andere partijen de tijdelijke Groene-energiewinkel. Daar kunnen ondernemers en inwoners van Roosendaal kennismaken met duurzame oplossingen voor hun bedrijf of woning. Rabobank Zuidwest-Brabant steunt dit initiatief. Meer informatie hierover vindt u op u graag antwoord op al uw vragen over wonen en hypotheken. U krijgt er bovendien tal van nuttige tips, gecombineerd met een heerlijke (wijn)proeverij. We lichten alvast een tipje van de sluier op! - Alles over wonen: makelaardij en taxatiebureau Helmig en Ludo van der Eijken Makelaardij helpen u graag bij het vinden van een ander huis of bij de waardebepaling en verkoop van uw huidige woning. - Gemeente Bergen op Zoom: de gemeente kan u informeren over alles wat met bouwen, verbouwen en wonen te maken heeft. Denk daarbij aan vergunningen en het toelichten van nieuwbouwplannen. - Interieuradvies: Simpel & Puur geeft u volop inspiratie voor de inrichting van uw nieuwe woning en nuttige tips voor het verkoopklaar maken van uw huidige woning. - Notaris: De Breet Notariaat vertelt u wat u bij de notaris moet regelen. - Tuinadvies en -inrichting: De Dooij Tuin- en landschapsontwerp voor leuke ideeën, een goed ontwerp of praktische tips voor uw tuin. - Verstand van het Pand: informatie over bouwkundige keuringen. - Het Energieloket: hier kunt u kennismaken met tal van duurzame oplossingen op het gebied van energieverbruik. - Hypotheekadvies: de Rabobank beantwoordt al uw hypotheekvragen en kijkt welke mogelijkheden er voor u zijn. INLOOPSPREEKUUR WONEN Zaterdag 30 september 2017 vindt de NVM Open Huizen Dag plaats. Die zaterdag van uur openen wij onze kantoren en bent u van harte welkom op ons inloopspreekuur. Voor het volledige programma, kijk op 9

10 MIDDEN IN DE SAMENLEVING De essentie van de Rabobank Foundation? 'Kwetsbare mensen helpen om zichzelf te helpen.' Een gesprek met Foundation-directeur Pierre van Hedel over de projecten in binnen- en buitenland. TEKST: ELS WIEGANT FOTO'S: VINCENT BOON Zelfredzaamheid als speerpunt Het waren de maatschappelijke betrokkenheid en het coöperatieve karakter van de bank die hem veertig jaar geleden zo aanspraken, vertelt Pierre van Hedel. 'Eigenlijk had ik priester willen worden, maar ik trouwde en kreeg kinderen. Mijn wens om iets voor de maatschappij te willen betekenen, bleef. En dat kon bij deze werkgever.' Na diverse functies bij de bank stapte hij tien jaar geleden over naar de Rabobank Foundation. Om er bestuurder van te zijn noemt hij 'een eer'. In 'zijn' periode is er veel veranderd. 'We denken bewuster en strategischer na over wat bij ons past en waar we willen zitten. We beperken ons tot Nederland en 22 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Vroeger was onze inzet meer versnipperd en daardoor bereikten we minder dan nu.' Deze professionalisering valt bijvoorbeeld ook af te lezen aan de manier waarop de Foundation haar impact zichtbaar maakt. 'Sinds een paar jaar meten en weten we vrij nauwkeurig wat de effecten van ons werk zijn en hoeveel mensen we ermee bereiken: zo'n 4,7 miljoen in het buitenland en in Nederland.' DE GELIJKENIS tussen de bank en de Foundation is treffend. In 1973 fuseerden Raiffeissenbank en Boerenleenbank tot Rabobank. Van oorsprong waren de banken coöperaties, opgericht door boeren. Beide hadden een stichting voor maatschappelijke ondersteuning en die twee fuseerden eveneens. Deze Stichting Steun Rabobanken werd in 2002 omgedoopt tot Rabobank Foundation. Van Hedel spreekt over 'de Rabobank op herhaling', waarmee hij bedoelt: het waren naar zelfredzaamheid strevende boeren die de Rabobank oprichtten, het zijn kleinschalige boeren waar de Foundation zich in het buitenland op richt. 'Wij zijn er voor die brede onderlaag, de mensen die zich niet zelfstandig kunnen redden, maar dat met een klein duwtje in de rug misschien wél kunnen.' 10 ZUIDWEST-BRABANT

11 The Colour Kitchen 11

12 IN HET KARAKTER van de activiteiten in het buitenland zijn de agrarische roots van de bank nog duidelijk terug te vinden. Ze zijn er allemaal op gericht om kleinschalige boeren toegang te geven tot geld, kennis en afzetmarkten. De Foundation werkt er samen met twee soorten organisaties, voornamelijk coöperaties: van boeren die samen sparen en onderling kredieten verstrekken (zoals voorheen ook in Nederland gebeurde) en van groepen producenten, bijvoorbeeld koffie- of cacaoboeren. Deze partners krijgen kredieten. 'Bij reguliere banken komen zij daarvoor niet in aanmerking omdat ze te klein, te afgelegen en/of te risicovol worden gevonden. Wij werken not-for-profit. We hoeven er niets aan te verdienen, maar we vragen wél rente. De tarieven daarvan staan in een goede verhouding tot de geldende markttarieven, want we willen dat deze boeren en organisaties zichzelf op den duur kunnen bedruipen. Dan is het niet bevorderlijk als je ze jarenlang aan de leiband van een te lage rente houdt.' Minstens even belangrijk als kredietverstrekking is dat de Foundation haar kennis en netwerk ter beschikking stelt. Ze brengt mensen en organisaties met elkaar in contact en geeft trainingen om deskundigheid te bevorderen. 'Niet elke koffieboer weet hoe hij de hoogste opbrengst kan krijgen. Breng je je hele oogst, groene en rode bonen door elkaar, naar een opkoper, dan krijg je er veel minder voor dan wanneer je wat langer wacht en de rijpe bonen aan de coöperatie Thuisadministratie van Humanitas krijgt ook steun van de Foundation levert. Dat leren onze adviseurs hen.' Rabobank Foundation is een belangrijk onderdeel van het Banking for Food-programma van de Rabobank. Om een wereldbevolking van 9 à 10 miljard monden in 2050 te voeden zal de voedselproductie met zo'n 60 procent omhoog moeten. De bank wil bevorderen dat voedsel efficiënter, duurzamer, op grote én op kleine schaal wordt geproduceerd. 'Met onze projecten richt de Foundation zich op al die kleine boeren in de wereld. Door hen te helpen meer en beter voedsel te produceren, leveren wij een substantiële bijdrage aan het programma.' BOEREN ZIJN in Nederland geen doelgroep voor Rabobank Foundation. Hier hebben de meeste boerenbedrijven immers gewoon toegang tot kennis en kredieten. 'Zeker ook van de Rabobank', lacht Van Hedel. De Foundation concentreert zich in eigen land op mensen die niet kunnen meekomen op de arbeidsmarkt, die geldproblemen hebben of die sociaal buiten de boot vallen. Zo steunt de Foundation sociale ondernemingen die medewerkers met 'een afstand tot de arbeidsmarkt' in dienst nemen, bijvoorbeeld mensen met fysieke of psychische beperkingen. Een voorbeeld van zo'n sociale onderneming is The Colour Kitchen. Dit professionele 12 ZUIDWEST-BRABANT

13 horecabedrijf heeft restaurants op diverse locaties in Nederland, verzorgt catering bij bedrijven en leidt mensen op die anders vaak geen kans krijgen. 'Wij hebben ze gefinancierd en met de gemeente Utrecht een contract afgesloten dat de prestaties nog eens extra stimuleert. Met dit nieuwe instrument, een social impact bond heet dat, willen we 250 jongeren de weg naar een baan laten vinden.' THUISADMINISTRATIE van Humanitas krijgt ook steun van de Foundation. Het is een meerjarig programma, waarbij goed opgeleide vrijwilligers waaronder ook oud-rabo-medewerkers mensen met schulden helpen om hun financiën op orde te krijgen. 'Maar ook om die schulden te voorkomen. En het wérkt. Binnen korte tijd zie je het aantal en de omvang van schulden aanzienlijk afnemen', zegt Van Hedel. Als derde pijler in Nederland maakt de Foundation het voor volwassenen en kinderen mogelijk om deel te nemen aan sociale activiteiten, met de nadruk op sport. 'Want ook een kind van ouders die het financieel niet breed hebben, heeft recht op hockey- of judoles.' Rabobank Foundation steunt ook gehandicapte sporters. ONAFHANKELIJK,maar toch in verbinding met de organisatie, dat illustreert de positie van Rabobank Foundation ten opzichte van de Rabobank. 'Wij zijn een stichting die jaarlijks zo'n 30 miljoen euro in de samenleving investeert', legt Van Hedel uit. 'We nemen zelfstandig onze beslissingen en hebben een eigen Raad van Toezicht.' Die onafhankelijkheid betekent niet, benadrukt hij, dat de Foundation op een verafgelegen eiland zit. Zowel klanten als medewerkers zijn erbij betrokken. Klanten kunnen met donaties bijdragen aan de Foundation. Medewerkers wordt de gelegenheid geboden om maandelijks te doneren en dat doen ze in groten getale. Zij kunnen zich ook als vrijwilliger inzetten voor projecten. Van Hedel noemt nog een ander belangrijk lijntje tussen Foundation en bank. 'De kennis en het netwerk van de bank zijn goud waard voor onze projectpartners. Juist door alles met elkaar te verbinden, kun je echt iets voor mensen betekenen, je impact versterken.' Rabobank en Rabobank Foundation, wil Van Hedel maar zeggen, liggen in elkaars verlengde. 'Een bank die is ontstaan vanuit een coöperatieve gedachte en een stichting die al bijna 45 jaar investeert in de zelfredzaamheid van mensen, het klopt gewoon. Het is een oprecht verhaal.' Buitenlandse coöperaties Veel lokale Rabobanken zijn betrokken bij projecten van de Rabobank Foundation. Ze ondersteunen ze met geld en de inzet van hun kennis en netwerk. Rabobank Noordoostpolder-Urk heeft een speciale band met een project van Rabobank Foundation in Peru. 'Papas de Colores' heet het: gekleurde aardappelen. De Foundation ondersteunt de lokale boeren met geld en kennis om de aardappelketen te verduurzamen. Daardoor hebben meer dan honderd boerenfamilies sinds de start in 2009 beter pootgoed en betere gewasbescherming gekregen. Hun productiviteit is verdubbeld en ze sparen voor een eigen fabriek om chips te produceren. Experts van de Rabobank Noordoostpolder-Urk adviseerden de boeren in de Andes. Uit de automaten bij Rabobank Salland komt koffie uit Oeganda. Dankzij de Foundation en Stichting Kinderen van Uganda wordt de koffie geïmporteerd en in Deventer aan de man gebracht. Lokale bedrijven pikken op hun beurt een graantje mee, want zij branden de bonen. Met de opbrengst van de koffie worden jongeren in Oeganda opgeleid om een eigen koffiebedrijfje te starten. De Rabobank Alblasserwaard is betrokken bij het Indonesische KSU Tandangsari: een coöperatie van melkveehouders op Java die al jaren door Rabobank Foundation wordt ondersteund. Twee leden van de bank zelf melkveehouders reisden vorig jaar naar Java om training en advies over het opfokken van jongvee te geven. 13

14 SPECIAAL VOOR LEDEN WEEK VAN DE COÖPERATIE U komt toch ook naar onze ledenactiviteiten? Van 30 oktober tot en met 3 november 2017 is het de Week van het Beleggen en de Week van de Coöperatie. Rabobank Zuidwest-Brabant organiseert interessante activiteiten voor u. TEKST: RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT FOTO'S: RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT Tijdens de Week van het Beleggen zien wij u graag bij de volgende activiteiten. BEURSSPEL Op dinsdagavond 31 oktober vindt er op ons kantoor in Bergen op Zoom een beursspel plaats. Meer informatie hierover vindt u op U kunt zich aanmelden voor deze avond via financieeladvies.zwb@rabobank.nl BELEGGINGSMARKT Op woensdagavond 1 november organiseren wij op ons kantoor in Roosendaal een beleggingsmarkt. Hier kunt u zich oriënteren op de diverse mogelijkheden van beleggen via de Rabobank. Kijk voor meer informatie op Aanmelden kan via financieeladvies.zwb@rabobank.nl Tijdens de week van de Coöperatie verwelkomen wij u graag tijdens de volgende activiteiten. ONDERNEMERSGALA BERGEN OP ZOOM Op zaterdag 28 oktober vindt in Stadsschouwburg de Maagd in Bergen op Zoom het Aangenaam GoBoZ Ondernemersgala 2017 plaats. Een diner en spectaculair entertainment gaan vooraf aan de uitreiking van de Aangenaam GoBoZ Ondernemersprijs. Voor meer informatie WORKSHOPS NIEUWE BANKIEREN Online uw bankzaken regelen is niet voor iedereen even makkelijk. Daarom organiseert Rabobank Zuidwest-Brabant gratis workshops online bankieren op ons kantoor. Na afloop kunt u veel geldzaken zelf regelen via uw computer, tablet of smartphone. 14 ZUIDWEST-BRABANT

15 Meldt u aan voor één van onze events via Data en tijd workshops nieuwe bankieren: Dinsdag 31 oktober, kantoor Roosendaal van uur. Donderdag 02 november, kantoor Bergen op Zoom van uur. Dinsdag 28 november, kantoor Bergen op Zoom van uur. Donderdag 30 november, kantoor Roosendaal van uur. Kijk voor meer informatie op Aanmelden kan via particulieren.zwb@rabobank.nl RABO KIDS GOLF EVENT Op woensdagmiddag 1 november is op Golfclub Wouwse Plantage een Rabo Kids Golf Event. Jeugd van 6 t/m 13 jaar kan zich aanmelden via kopje 'nieuws' om gratis deel te nemen aan dit event. We starten om uur met een lunch. Vervolgens gaan de kinderen golfgerelateerde activiteiten doen. De Head-Pro van Golfclub Wouwse Plantage, Folkert Haak, gaat met behulp van diverse technische hulpmiddelen de kinderen bekend met en enthousiast maken voor de golfsport. COÖPERATIEAVONDEN De coöperatieavonden vinden deze keer niet plaats in de Week van de Coöperatie, maar worden 3 april in De Maagd Bergen op Zoom en 4 april in De Kring Roosendaal georganiseerd. Het thema van deze avond is Verrassend smaakvol. We presenteren u een muzikaal menu waarin diverse smaken worden voorgeschoteld. Heeft u een dijk van een stem, kunt u waanzinnig dansen, of bent u een écht podiumbeest binnen welke kunstdiscipline dan ook? Aanmelden met daarbij uw motivatie waarom we u in ons menu moeten opnemen, is mogelijk via communicatie.zwb@rabobank.nl In de volgende Dichterbij leest u meer over het exacte programma. 15

16 STARTEN STARTERSDAG TEKST: RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT FOTO: STARTERSDAGEN.COM Loopt u rond met plannen om een eigen bedrijf te starten? Bent u bezig met het maken van een ondernemingsplan en loopt u vast? Of bent u recent ondernemer geworden en wilt u weten hoe u uw bedrijf verder kunt ontwikkelen? Kom dan naar de Startersdag op 21 september bij het Facilitair Bedrijf, Blokstallen 3 in Bergen op Zoom. SPARRINGPARTNER 'Op de informatiemarkt kunt u bij verschillende organisaties terecht met uw vragen of voor advies', vertelt Sabine Esquinas, accountmanager MKB. 'Naast StartersCentra West-Brabant, het UWV, West Brabant Business Plaza en diverse regionale bedrijven, is ook Rabobank Zuidwest-Brabant aanwezig. We vinden het belangrijk om starters een zetje in de juiste richting te geven. Tegenwoordig is veel informatie online te vinden, maar soms is het fijn uw ideeën rechtstreeks met een adviseur te bespreken. Onze adviseurs beschikken over de juiste kennis en ervaring op verschillende vlakken. Wij staan voor u klaar om met u te sparren over uw plannen.' VOORDEEL VOOR U Tijdens de Startersdag organiseren de Rabobank en andere organisaties interactieve kennissessies over uiteenlopende onderwerpen waarmee u als starter te maken krijgt. Kennis delen en ervaringen uitwisselen met professionals en andere starters staan daarbij centraal. 'Alles is nieuw als starter', legt Sabine uit. 'Zoek daarom de juiste mensen om u heen die u kunnen adviseren over onderwerpen waarvan u minder kennis heeft. En uiteraard denken wij graag met u mee! Tijdens de Startersdag of op een van onze bankkantoren.' KOMT U OOK? Heeft u 21 september al in uw agenda gezet? Vergeet dan niet uzelf aan te melden op Hier kunt u ook meer informatie vinden en uw eigen programma met kennissessies samenstellen. IKGASTARTEN.NL Kunt u niet naar de Startersdag op 21 september komen en wilt u meer weten over het starten van een eigen bedrijf? Kijk dan eens op Hier vindt u niet alleen informatie over het opzetten van een ondernemingsplan of het afsluiten van verzekeringen, maar ook branche-informatie en ervaringsverhalen van andere starters. Natuurlijk kunt u ook altijd contact opnemen via of (0164) ZUIDWEST-BRABANT

17 COÖPERATIE INVESTEREN IN DE OMGEVING Jaarlijks investeert Rabobank ZuidwestBrabant een deel van de winst direct in de economische, sociale en culturele leefomgeving van onze klanten. Onlangs namen vijftien clubs een cheque vanuit het coöperatiefonds in ontvangst voor in totaal ruim Wielercriterium Steenbergen TC Tolberg Gospelkoor Real Power 500. Openluchttheater Vrouwenhof TTV Hotak Wouwse Molen de Arend St. Belangen Carnavalsbouwclub Steenbergen St. Roosendaal Danst! (S)Cool on Wheels 750. VV Cluzona Scouting Fridtjof Nansen Openluchttheater Nispen St. Elisabeth Synapsz Kunstcollectief 458,49. Harmonie Oranje Wouw Heeft u een project? Bekijk de criteria op RABOBANK.NL/ZWB 17

18 DE BLIK VOORUIT Van eurocheque tot smartphone, de manier waarop we bankzaken regelen is flink veranderd. En de ontwikkelingen gaan in sneltreinvaart door. Wat kunnen we op dit gebied nog meer verwachten? En hoe zorgen we dat het veilig blijft? TEKST: SCHRIJF-SCHRIJF FOTO'S: XANDER MOUTHAAN Van cheque naar mobieltje naar robot 'Bij bankzaken spelen de mobiele telefoon en de tablet voor veel mensen inmiddels de hoofdrol. Die rol zal nog groeien, want de mogelijkheden voor financiële apps zijn bijna eindeloos, vertelt Harrie Vollaard, hoofd Rabo FinTech Ventures & Partnerships. Voor jong en oud komen er apps die precies inspelen op wat iemand persoonlijk nodig heeft. Zoals Tellow, een app van de Rabobank die zelfstandige ondernemers veel werk uit handen neemt in hun financiële administratie. De ondernemer kan na het afrekenen van een zakelijke aankoop meteen het bonnetje fotograferen en koppelen aan die uitgave. Tellow geeft volop inzicht in de btw-administratie en kan ook de afdracht aan de Belastingdienst verzorgen. Nog een voorbeeld? Dit jaar verscheen de app Peaks, een samenwerking tussen de Rabobank en een start-up. Peaks maakt beleggen voor iedereen toegankelijk door automatisch kleine bedragen opzij te zetten. Bijvoorbeeld door al je pin-transacties naar boven te laten afronden. Zo bouw je ongemerkt een mooi bedrag op. Ideaal voor jongeren die zich niet in beleggen verdiepen, maar wel rendement willen op hun gespaarde geld. Startende ondernemingen zijn de motor van veel innovaties in de bankwereld, vertelt Vollaard. Ze kunnen snel inspelen op kansen en uitdagingen in de markt. De Rabobank werkt veel met zulke bedrijfjes samen, zowel in Nederland als internationaal. Die combi van een innovatieve start-up en een grote bestaande partij blijkt heel goed te werken. Peaks is daar een voorbeeld van. We moedigen bovendien Rabobank-medewerkers aan om zelf ook met innovaties te komen; zo is Tellow uit onze eigen gelederen ontstaan. GLAZEN BOL Wat kunnen we in de toekomst aan innovaties verwachten? Kunstmatige intelligentie zal een hoge vlucht nemen. Denk aan een virtuele assistent waar je tegen praat om betaalopdrachten door te geven en om inzicht te krijgen in je financiën. Ook bankproces- 18 ZUIDWEST-BRABANT

19 Harrie Vollaard: 'Onze online dienstverlening is vandaag de dag dé belangrijkste primaire ingang waarmee we onze klanten bereiken. En het gaat niet alleen meer om onze basisproducten, zoals een betaalrekening of hypotheek, maar om de service eromheen. Advies, gemak, extra mogelijkheden daarmee maken we het verschil. 19

20 RABO WALLET Met de Rabo Wallet-app kunt u met uw mobieltje contactloos betalen, parkeren zonder muntgeld, uw klanten- en bonuskaarten digitaal opslaan én altijd uw saldo checken. Vanaf eind september is de nieuwe Rabo Wallet-app beschikbaar voor de meeste Android-toestellen. Dan start meteen een proeftraject. Doet u mee? Check de Play Store voor de Rabo Wallet met vroegtijdige toegang. Dan heeft u direct de nieuwste app. sen worden sneller en makkelijker, bijvoorbeeld een nieuwe rekening openen zonder papier of andere fysieke handelingen. En voor de beveiliging van financiële producten zullen we vaker biometrie inzetten. Zoals de vingerafdruk, irisscan en gezichtsherkenning. De handeling van het betalen verdwijnt steeds verder naar de achtergrond. We zijn gewend dat afrekenen vaak nog een horde is die je moet nemen. Dat je in de rij moet aansluiten bij de supermarkt. Maar die aloude kassa zal op den duur verdwijnen, net als de uitpuilende portefeuille met allerlei pasjes. Kijk maar naar de mogelijkheden in onze Rabo Wallet-app [zie kader]. Betalen zal daardoor steeds eenvoudiger worden. IN DE PAS Consumenten zullen veel voordeel ervaren van alle financiële vernieuwingen, zegt Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen. Meer snelheid, gemak en keuzevrijheid voor iedereen, tegen lagere kosten. En niet te vergeten: maatwerk. Er komen allerlei producten die toegesneden zijn op de wensen en situatie van een klant. Evenals mogelijkheden om via een app financieel advies te krijgen van een soort robot die iemands situatie goed kan analyseren. Zulk advies wordt dan ineens heel betaalbaar. Op het gebied van financiële innovatie loopt Europa nog achter op de rest van de wereld, constateert Van Nieuwenhuizen. Via een initiatiefnota adviseerde zij de Europese Commissie dit jaar over financiële technologie. Door De handeling van het betalen verdwijnt steeds verder naar de achtergrond Cora van Nieuwenhuizen is namens de VVD lid van het Europees Parlement en is daarbinnen lid van de commissie economische en monetaire zaken. de razendsnelle ontwikkelingen is de wetgeving op dit vlak intussen verouderd. Het is hard nodig om daarmee in de pas te blijven. Zo zijn niet-financiële bedrijven als Apple en Google nu bijvoorbeeld minder gebonden aan regels dan banken, terwijl ze wel betaalproducten ontwikkelen. Die regels moeten ook voor hen gaan gelden. In haar initiatiefnota benadrukte Van Nieuwenhuizen het belang van cybersecurity. We zijn enorm afhankelijk van online diensten en data. Moderne bankrovers hebben het vooral op die data gemunt. Daarom zijn financiële instellingen doelwit van cybercriminelen. De strijd daartegen moeten banken en toezichthouders samen voeren. Onder meer door onderling informatie uit te wisselen en door goede rampenplannen te maken. Voor financiële toezichthouders ziet Van Nieuwenhuizen een nieuwe rol weggelegd. Zij zijn nu nog een soort jury die nieuwe producten onder de loep neemt als ze eenmaal ontwikkeld zijn. Maar banken moeten daarmee eerder al in de markt kunnen experimenteren. Zodat ze al doende leren, terwijl toezichthouders intussen waakzaam meekijken. We moeten risico s zo veel mogelijk beperken, maar tegelijkertijd ook ruim baan bieden aan vernieuwing. 20 ZUIDWEST-BRABANT

21 PUZZEL Oplossing Mail uw oplossing en contactgegevens voor 1 oktober 2017 naar communicatie.zwb@rabobank. nl. De winnaar ontvangt een dinercheque ter waarde van 25 euro. Maak kans op een VVV Dinercheque ter waarde van 25 euro. WOORDZOEKER Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting gelezen de oplossing. bankieren, bruin, energie, extra, hagelbui, isoleren, klant, koers, landschap, looptijd, optie, regenbui, schimmel, seizoen, serieus, sparen, stabiel, stoofperen. 21

22 Om zijn materialen en een kleine voorraad tuinplanten kwijt te kunnen, huurde hij een terrein aan de Halsterseweg in Halsteren. s Avonds kwamen mensen bij hem langs met de vraag of ze wat bij hem konden kopen. Zo ontstond het idee een tuincentrum te beginnen.

23 ONDERNEMEN OVERNAME INTRATUIN Nog geen afscheid! Robert Kalter heeft Intratuin Halsteren begin 2017 overgenomen van Piet Withagen, de oprichter van het bekende tuincentrum. TEKST: LIEVENS COMMUNICATIE FOTO'S: GIJS PROOST FOTOGRAFIE Oprichter Piet Withagen gaat nog elke dag met plezier naar Intratuin Halsteren. In 1972 startte de toen 24-jarige Piet Withagen als hovenier met aanleg en onderhoud van tuinen. Ik ging letterlijk langs de deur met de vraag mag ik uw tuintje spitten?, zo vertelt hij. Om zijn materialen en een kleine voorraad tuinplanten kwijt te kunnen, huurde hij een terrein aan de Halsterseweg in Halsteren. 's Avonds kwamen mensen bij hem langs met de vraag of ze wat bij hem konden kopen. Zo ontstond het idee een tuincentrum te beginnen. Piet: Bescheiden hoor, op één hectare grond en met een kas van 750 vierkante meter. Dat sloeg aan, in die tijd waren er nauwelijks tuincentra. Nu, 45 jaar later, is Intratuin Halsteren een begrip. Het tuincentrum telt 225 medewerkers, beschikt over ruim vierkante meter winkelruimte en beslaat een terrein van zes hectare. Jaarlijks ontvangt het tuincentrum zo n bezoekers. Daarmee is het de grootste Intratuinvestiging van het land. 23

24 Met Robert heeft Piet een goede opvolger gevonden. Daar ben ik van overtuigd.' EEN JAARTJE OUDER Piet Withagen (inmiddels 69 jaar) werkt nog steeds met plezier in zijn Intratuin. Maar helaas ben ik niet meer de jongste. Ik merk dat ik wat voorzichtiger word met het nemen van beslissingen. Dat is niet goed. Intratuin Halsteren moet blijven vernieuwen en dat kan alleen als iemand met een frisse blik aan het roer staat. Dat gegeven, in combinatie met de verantwoordelijkheid die ik voel voor de toekomst van mijn medewerkers, heeft mij twee jaar geleden doen besluiten op zoek te gaan naar een opvolger. Deze was niet meteen binnen de Intratuinorganisatie te vinden en grote retailorganisaties stonden ook niet in de rij, vervolgt Piet. Dat baarde hem weleens zorgen. OP ZOEK NAAR DE JUISTE PARTIJ Richard Danen, accountmanager bij Rabobank Zuidwest-Brabant: We hebben al in een vroeg stadium onder andere samen met een fiscalist met Piet meegedacht. Dat resulteerde in mogelijke verkoopscenario s en bepaling van een reële verkoopprijs. Piet is tijdens het verkoopproces ook benaderd door investeringsmaatschappijen. Bij dit soort organisaties ligt de nadruk vaak op financieel gewin op de korte termijn en niet op het ontwikkelen van goede plannen voor de toekomst. Daar voelde Piet zich niet goed bij. Toen belde Marktlink, een bedrijf dat bemiddelt bij koop en verkoop van bedrijven. Een schot in de roos! GOED PERSPECTIEF Marktlink bracht Piet in contact met Robert Kalter. Robert is mede-eigenaar van FleuraMetz, een groothandel in snijbloemen in Aalsmeer en heeft een versmarkt in Amsterdam. Hij was serieus geïnteresseerd in een mogelijke overname. Het klikte meteen, vertelt Piet. We hebben dezelfde visie en hij wil graag op mijn manier werken aan de verdere uitbouw van Intratuin Halsteren. Voor ons personeel én voor de klanten is dat een goed perspectief. Accountmanager Richard Danen 24 ZUIDWEST-BRABANT

25 In de beginjaren van het tuincentrum (winter van 1978) verkocht Piet Withagen kerstbomen aan de inwoners van Halsteren en omgeving. Richard Danen: Met Robert heeft Piet een goede opvolger gevonden. Daar ben ik van overtuigd. Namens Rabobank Zuidwest-Brabant hebben we Piet mogen begeleiden bij het overnametraject. Een collega van mij heeft Robert geholpen. Zo konden we als Rabobank op professionele wijze de belangen van de kopende en verkopende partij behartigen, zonder dubbele petten. Dat heeft volgens mij prima uitgepakt. Het verkoopproces is naar volle tevredenheid van alle partijen verlopen. NOG GEEN AFSCHEID In oktober 2016 startten de overnamebesprekingen. In juni hebben beide heren de officiële overdrachtspapieren getekend. Daarmee is Robert met terugwerkende kracht per 1 januari 2017 de nieuwe eigenaar van Intratuin Halsteren. Piet heeft nog geen afscheid genomen van zijn Intratuin. Tot eind 2017 blijf ik directeur. Dit najaar gaan Robert en ik samen overleggen hoe we de komende jaren verder gaan. Maar zeker is dat mijn rol zal veranderen van eindverantwoordelijke naar die van adviseur. Robert werkt inmiddels drie dagen per week bij Intratuin Halsteren. Steeds op een andere afdeling, zodat hij het bedrijf en de mensen goed kan leren kennen. Op 12 juni heb ik mijn medewerkers verteld dat ik de zaak heb verkocht en de nieuwe eigenaar voorgesteld. Dat was een emotioneel moment. Niet alleen voor mij, ook voor mijn medewerkers. Ik voelde een zucht van verlichting en vertrouwen bij de mensen, toen ze kennismaakten met Robert. Maar ook waardering, dat ik mijn best heb gedaan om de zaak goed te verkopen. Die waardering voor Piet is terecht, vindt Richard. Piet had z n bedrijf ook aan een andere partij kunnen verkopen, maar dan had hij niet de geest in de fles kunnen houden. En dat is nu wel gelukt! TEREN.NL 25

26

27

28 DE BLIK VOORUIT Veel Nederlandse bedrijven die starten met internationaal zakendoen vinden het lastig om een lokaal netwerk op te bouwen, internationale partners te vinden en buitenlandse wet- en regelgeving te doorgronden. Uw Rabobank-accountmanager weet raad! TEKST: SUZANNE BERGMAN FOTO'S: CAROLYN RIDSDALE Zakendoen in het buitenland: waar te beginnen? Wie met zijn bedrijf de grens over wil of dat nou is om te importeren, exporteren of een nieuwe vestiging te openen en op zoek is naar advies, klopt als eerste aan bij zijn of haar accountmanager van de Rabobank. De eigen accountmanager helpt Nederlandse ondernemers op weg in het buitenland. Hij biedt ondersteuning bij vragen over de financiering voor de buitenlandse plannen, een exportstrategie, bedrijfsrisico s in het buitenland en internationaal betalingsverkeer. Eventueel kijkt een international finance manager mee naar de beste financieringsmix. Ook kan hij hen in contact brengen met de International Desks in zeventien landen op zes continenten. Deze zijn volledig gericht op het ondersteunen van Nederlandse ondernemers in alle sectoren en bedrijfsgroottes. De Nederlandstalige landenspecialisten van de International Desks kunnen inhoudelijke vragen over het land van keuze beantwoorden. Ze spreken de lokale taal, kennen de markt, manier van zakendoen en wet- en regelgeving ter plekke. Ze bieden advies en helpen ondernemers aan de juiste introducties ter plekke. HANDELSMISSIE EN ZAKENLUNCH Als verzamelpunt van informatie beschikken de International Desks over handige lijstjes, van bijvoorbeeld nuttige websites en goede advocatenkantoren. Brenda de Swart, desk manager in Chili: Wij kunnen veel informatie geven over wet- en regelgeving, maar zijn uiteindelijk natuurlijk geen fiscaal of juridisch expert. Die kennen we echter wel: elke desk heeft een lijst van goede lokale advocaten- en accountantskantoren, die niet te duur zijn en waar ze redelijk tot goed Engels spreken. Wie niet weet waar hij moet beginnen met het vinden van afnemers of een lokale vertegenwoordiger, kan putten uit het uitgebreide netwerk van de International Desks. De Swart: Als desk managers nemen we deel aan handelsmissies en Nederlandse zakenlunches, en volgen we de ontwikkelingen in ons 28 ZUIDWEST-BRABANT

29 29

30 land op de voet. Daardoor hebben we een schat aan contacten. Daarnaast bieden de International Desks de meest voorkomende bancaire producten. En in landen waar geen betalingsverkeer mogelijk is via de Rabobank, begeleidt de International Desk bij het openen van een rekening bij een partnerbank. PRAKTISCHE TIPS Wie meer wil weten over internationaal zakendoen, kan terecht op internationaal. Ondernemers vinden hier tips over allerlei aspecten van zakendoen in het buitenland: van het omgaan met weten regelgeving tot markttoetreding en het regelen van financiële zaken. Ook delen ondernemers die de stap naar het buitenland al maakten hun ervaringen. VALKUILEN De International Desks kennen als geen ander de cultuur van het land waar ze gevestigd zijn, en de verschillen met de Nederlandse. Hun tips over omgaan met de buitenlandse cultuur zijn dan ook zeer waardevol. Nederlanders zijn bijvoorbeeld gewend hun zaken van een afstand te regelen. De Swart: Dan zijn ze een keer langsgeweest bij hun buitenlandse afnemer en denken verder alles per mail te regelen. Maar in veel landen werkt het niet zo. In Zuid-Amerika, maar bijvoorbeeld ook in Azië, moet je veel investeren in je relatie voor die hecht genoeg is om een opdracht te krijgen. Ook op ander gebied is het beter om de Nederlandse visie los te laten. Brenda: Sommige ondernemers gaan bij hun buitenlandse start nog uit van de Nederlandse wet- en regelgeving. Als je dan dingen vastlegt die niet kloppen, is het heel moeilijk dat terug te draaien. Goed fiscaal en juridisch advies is onontbeerlijk dat kan niet genoeg gezegd worden. Communiceren in een taal die niet je eigen taal is, maakt zakendoen soms een uitdaging. Brenda: Het begrijpend Engels van bijvoorbeeld Chilenen is meestal vrij zwak. 'In Zuid-Amerika, maar bijvoorbeeld ook in Azië, moet je veel investeren in je relatie voor die hecht genoeg is om een opdracht te krijgen' Brenda de Swart, desk manager Rabobank in Chili. Daarnaast zijn ze ook nog eens erg omzichtig en zullen ze niet zeggen dat ze iets niet begrepen hebben. Ik adviseer altijd om aan het eind van een gesprek de ander te laten herhalen wat er is afgesproken. DE MEEST SUCCESVOLLE WEG Nederlandse bedrijven met internationale ambities beginnen meestal bij de buurlanden, om daarna verder te kijken naar de rest van Europa en de Verenigde Staten. Gaat dat goed, dan wagen ze eventueel nog de stap naar Azië, en uiteindelijk naar Zuid-Amerika en Afrika. Dat kan een verstandige manier zijn. Toch loont het soms de moeite meteen in het begin al verder te kijken, aldus De Swart. Soms denk ik dat klanten eerder kiezen voor de makkelijke weg dan voor de meest succesvolle. De Rabobank heeft onderzoek gedaan naar de interessantste afzetmarkten over twee à drie jaar. Dat leverde een rijtje exotische landen op, waar de middenklasse een snelle groei doormaakt. Een land als Argentinië is een grote afzetmarkt, alleen schrikt het ondernemers af omdat ze de manier van zakendoen niet kennen. Dat maakt het complex. Complex, maar niet onmogelijk. Ik had laatst nog een Nederlandse ondernemer aan de lijn die iets wilde opzetten in Chili. Hij zat nog in de beginfase; Chili was totaal onontgonnen terrein voor hem. Ik gaf antwoord op de vragen die hij in dat stadium had, en zette daarmee de deur iets verder open. Dat maakt ons werk van grote toegevoegde waarde. 30 ZUIDWEST-BRABANT

31 CIJFERS Wist u dat in september veel ondernemers starten met hun bedrijf? U ook? Ga naar IkGaStarten.nl en lees meer. BRON: IKGASTARTEN.NL EN MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN 31% VAN DE ONDERNEMERS START EEN BEDRIJF OM EIGEN BAAS TE ZIJN. 23% VAN DE STARTERS WERKT WEKELIJKS MEER DAN 48 UUR AAN HET EIGEN BEDRIJF. 72% VAN DE ONDERNEMERS GAAT VAN START MET EEN ONDERNEMINGSPLAN BANEN ZIJN ER BIJ MKB-BEDRIJVEN DIE 5 JAAR GELEDEN NOG NIET BESTONDEN. 31

32 EVENEMENTEN Rabobank Zuidwest-Brabant is op diverse manieren zeer nauw betrokken bij de directe omgeving van de bank. ProefMei, Hoera geslaagd, avondvierdaagsen, openingen, Nationale Jeugdronde en de Kleine Tour vormen hier een paar mooie voorbeelden van. TEKST: RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT FOTO'S: RABOBANK ZUIDWEST-BRABANT BETROKKEN EN DICHTBIJ De markteams hebben tijdens de diverse avondvierdaagsen in ons werkgebied oranje zonnebrillen uitgedeeld aan de deelnemers Rabobank Zuidwest-Brabant is hoofdsponsor van het culinair en cultureel festival ProefMei in Bergen op Zoom 3 - Een aantal Rabobank felicitatieteams hebben de geslaagde scholieren in ons werkgebied aan huis of bij hun school feestelijk gefeliciteerd met het behalen van hun diploma. 32 ZUIDWEST-BRABANT

33 3 4 - De Haven in Steenbergen is op spectaculaire wijze geopend. Vanuit het coöperatiefonds heeft de jachthaven een mooie bijdrage ontvangen. 5 - Veel leden hebben gratis het optreden van Wouter Hamel op Rabo Jazz BoZ bezocht. 6 - Het Rabobank Team heeft tijdens de Nationale Jeugdronde in Roosendaal weer zes dagen door Zuidwest-Brabant gefietst en mooie sportieve prestaties neergezet

34 NIEUWE STAP Na twintig jaar verlaat René Kerstens Rabobank Zuidwest- Brabant. Directievoorzitter Ed Vreman licht toe wat dat betekent voor zijn bank. TEKST: LIEVENS COMMUNICATIE FOTO'S: GIJS PROOST FOTOGRAFIE Nieuwe carrière voor René Kerstens Met het vertrek van René krijgt Rabobank Zuidwest-Brabant een kleiner directieteam, vertelt Ed. René was als directeur Bedrijven verantwoordelijk voor onze zakelijke klanten. Die portefeuille neem ik van hem over. Richard van Diest blijft directeur Particulieren en Private Banking. We gaan dus terug van een driehoofdige naar een tweehoofdige directie. Deze stap is een logisch vervolg op eerdere veranderingen bij Rabobank Zuidwest-Brabant. Ed: Na de fusie tussen Rabobank Het Markiezaat en Roosendaal-Woensdrecht in 2015 is ons personeelsbestand in de loop van de tijd flink gereduceerd. Tot eind 2016 bestond ons directieteam uit vier directeuren. Vanaf 1 september 2017 beschikken we er over twee. We hebben minder mensen op kantoor, daarbij past een kleiner directieteam. KLANTBEHOEFTE VERANDERT De aanpassingen binnen Rabobank Zuidwest- Brabant sluiten aan op ontwikkelingen in de markt. De klantbehoefte verandert als gevolg van het internet en de mogelijkheden die dat biedt voor mobiel bankieren. Klanten kunnen tegenwoordig hun bankzaken zelf regelen op de momenten dat het hen uitkomt. Dat leidt ertoe dat mensen steeds minder vaak een fysiek beroep doen op de bank. Bovendien zorgt de steeds verdergaande automatisering ervoor dat we op kantoor met minder mensen meer werk kunnen verzetten vervolgt Ed. Centralisatie speelt ook een rol. Met name administratieve taken van onze bank worden nu gebundeld met die van andere lokale banken. DICHTBIJ Voor de klanten van Rabobank Zuidwest-Brabant, die ondanks het gemak van de digitale dienstverlening persoonlijk contact op prijs stellen, verandert er met een kleinere organisatie niets. Ed: Onze front office is goed geregeld, daar kunnen klanten altijd terecht met vragen en adviezen op maat. Bovendien komen we graag bij mensen thuis langs voor een gesprek, als ze daar behoefte aan hebben. Per 1 juni 2017 is het Rabobankkantoor in Halsteren gesloten. Klanten uit Halsteren kunnen desgewenst met hun vragen terecht in ontmoetingscentrum De Wittenhorst. Daarnaast kent de bank in elke gemeente in Zuidwest- Brabant zogenaamde marktteams. Zij zorgen ervoor dat de bank dichtbij blijft door hun aanwezigheid bij tal van activiteiten binnen de gemeente. Zij zijn de ogen en de oren van de bank in het contact met de samenleving. 34 ZUIDWEST-BRABANT

35 Ed Vreman: 'We gaan René missen. Hij is een verbinder, een mensen-mens en een jongen uit de streek. What you see is what you get. Mensen die hem kennen, zullen dat onderschrijven. Hij heeft de afgelopen 25 jaar een mooie carrière gemaakt binnen de bank en gaat nu een volgende stap binnen de organisatie zetten. Die gunnen we hem van harte! 35

36 MIDDEN IN DE SAMENLEVING IKWOONLEEFZORG Uw gids en wegwijzer Eén plek waar u terechtkunt voor bijna al uw vragen over zelfstandig wonen, hulp en zorg, sociale contacten en financiën. Het nieuwe online platform IkWoonLeefZorg van de Rabobank wijst de weg. TEKST: ELS WIEGANT FOTO'S: DE RABOBANK Langer zelfstandig blijven wonen: de overheid stimuleert het en veel ouderen willen het zelf ook. In 1990 woonde zo'n 30 procent van de 80-plussers in een verzorgings- of verpleeghuis, in 2040 is dat naar verwachting nog maar 8 procent. Zij blijven het liefst in hun vertrouwde omgeving, met een beetje hulp van familie, buren of vrienden en van de thuiszorg. Anderen gaan samenwonen met gelijkgestemden of trekken bij familie in. Weer anderen laten gezamenlijk een huis bouwen en regelen zelf de verzorging die ze nodig hebben. TIPS EN OPLOSSINGEN De Rabobank wil mensen helpen om langer zelfstandig te blijven wonen. Met producten en diensten, maar vooral met informatie, kennis en oplossingen. Dit biedt de bank, in samenwerking met Interpolis, nu ook aan op IkWoonLeefZorg.nl. Het online platform is gericht op 65-plussers (3 miljoen in 2016) en op mantelzorgers (4 miljoen). IkWoonLeefZorg is onderverdeeld in vier categorieën: zelfstandig wonen, hulp en zorg, sociale contacten en financiën. Door een test in te vullen krijgt de bezoeker van het platform informatieve artikelen die aansluiten op zijn vraag; op maat, aangevuld met tips en mogelijke oplossingen. De artikelen worden in opdracht van de Rabobank geschreven. Wekelijks komen er artikelen bij. 'We houden bij wat veel wordt gelezen en wat niet. Is er veel belangstelling voor bijvoorbeeld brandveiligheid of mantelzorgen, dan gaan we die informatie uitbreiden', vertelt programmamanager Ellen Kramer. Met welke vragen kunt u op IkWoonLeef- Zorg terecht? Een paar voorbeelden. U woont alleen, heeft zorg nodig en zoekt een alternatieve woonvorm. Het platform geeft u informatie over wonen in een hofje of seniorenwoning bijvoorbeeld. U wilt gezonder leven, maar alleen lukt het u niet. Wie kan u hierbij helpen? Welke mogelijk- 36 ZUIDWEST-BRABANT

37 In je vertrouwde omgeving zelfstandig blijven wonen. Hoe regel je dat? heden zijn er om samen met anderen te eten? Of te wandelen? Het platform geeft u tips. U wilt meer contact met familie die ver weg woont. Het platform verwijst naar informatie over bellen via Skype of WhatsApp. Of het geeft tips om uzelf te vermaken zonder dat u de deur uit hoeft, met een kaartspel of legpuzzel op de computer bijvoorbeeld. U zorgt voor uw moeder en wilt er graag een weekje tussenuit. Wie kan de zorg even van u overnemen? Het platform geeft u informatie over zogenaamde 'respijtzorg'. LANDELIJK EN LOKAAL Artikelen vormen één ingrediënt van het platform. Verwijzingen naar websites van andere organisaties, instellingen en bedrijven een tweede. 'Er is natuurlijk al heel veel goede informatie beschikbaar. Op ons platform komt het bij elkaar. Wij willen echt een gidsfunctie vervullen', benadrukt Kramer. Het derde element is dat het via het platform mogelijk is om producten (en later ook diensten) te bestellen. Een rollator bijvoorbeeld, of een handgreep voor de badkamer. De inhoud van het platform is nu nog voornamelijk gericht op landelijke initiatieven. Naarmate het groeit, worden er steeds meer regionale en lokale initiatieven aan toegevoegd. 'Waar we naartoe willen is dat u via het platform direct thuiszorg of huishoudelijke hulp kunt regelen bij u in de buurt. Of een offerte van een aannemer om een slaapkamer op de begane grond te maken.' Denk ook aan kleine aanpassingen in uw huidige woning. Via de preventiewinkel van Interpolis kunt u de juiste producten bestellen. Ten slotte biedt het platform financiële informatie en tips. Over uw inkomen na uw pensioen of de mogelijkheden voor als uw lijfrente vrijvalt. Heeft u behoefte aan uitgebreid advies? Maak dan een afspraak met uw Rabo-adviseur. HELPDESK VOOR BURGERINITIATIEF Steeds meer mensen regelen samen dingen om langer zelfstandig te wonen en prettig te leven. Er zijn zo'n vierhonderd burgerinitiatieven in Nederland en dat aantal groeit. Ze zijn gebundeld in het landelijke netwerk Nederland Zorgt Voor Elkaar. Dat verzamelt kennis en probeert knelpunten in wet- en regelgeving op te heffen. Om die kennis te delen met iedereen die een initiatief heeft op dit gebied, financiert de Rabobank een site: 37

38 LEDEN- AANBIE- DINGEN Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op rabobank.nl/dichterbij. SFEERVOLLE ACTIVITEIT KERSTWORKSHOP BIJ INTRATUIN HALSTEREN In december met trots een zelfgemaakt kerststuk op tafel zetten? Geef u dan op voor de gezellige kerstworkshop met koffie en gebak voor 39,50 of met een high tea voor 42,50 bij Intratuin Halsteren. Alle informatie vindt u op en u kunt zich rechtstreeks inschrijven bij Intratuin Halsteren via (0164) De workshops zijn voor 16 jaar en ouder. U rekent ter plaatse af. KUNSTEXPOSITIE KUNST EN AMBACHT OP PEPERART ANTWERPEN PeperArt organiseert 16 en 17 september 2017 op Kasteel Sterckshof te Antwerpen een expositie 'Kunst en ambacht' met circa 30 kunstenaars uit diverse disciplines en landen. De bezoekers lopen door de ruimtes en binnentuin die normaal gesproken gesloten zijn voor publiek. Voor Rabobankleden zijn vrijkaarten beschikbaar. Mail wendy@peperart.com voor gratis entreekaarten. Meer info KOM NAAR DE EFTELING NIEUWE EFTELING FAMILIEMUSICAL Volg de 12-jarige Sterre, die met haar opa aan de rand van het bos woont. Als haar enige boek letterlijk stuk is gelezen, wijst opa haar op de verborgen sprookjesbibliotheek in het verlaten kasteel. Daar, achter de juiste deur, wachten eindeloos veel verhalen die gelezen en verteld moeten worden. Vindt Sterre de juiste deur naar de sprookjesbibliotheek? En wie is toch die Sprookjessprokkelaar? Kom naar het Efteling Theater en volg Sterres spannende zoektocht naar verhalen in de nieuwste Efteling familiemusical. U ontvangt 5,- korting op 1e- rangs plaatsen. Van 21,95 voor 16,95. Geldig voor voorstellingen in de periode van t/m Reserveren vóór via o.v.v. Rabobank Dichterbij. 38 ZUIDWEST-BRABANT

39 COLUMN LEONTINE TREUR Senior econoom RaboResearch Crowdfunding: klein bier of groot geld? Wie in miljarden denkt is geneigd weinig aandacht te schenken aan microfinanciering en crowdfunding Als macro-econoom ben ik gewend aan grote bedragen. Kijkend naar de overheidsbegroting, die bescheiden de Miljoenennota heet, vliegen de miljarden je om de oren. Ook het bedrijfsleven doet een duit in het zakje met een jaaromzet van 326 miljard euro voor de Nederlandse industrie of 100 miljard voor de detailhandel. Wie gewend is om in miljarden te denken, kan geneigd zijn om weinig aandacht te schenken aan microfinanciering en crowdfunding. Twee financieringsvormen die de afgelopen vijf jaar sterk zijn gegroeid, terwijl de zakelijke kredietverlening door banken juist afnam. Zo verstrekte microfinancieringsorganisatie Qredits in 2016 meer dan 40 miljoen euro aan ondernemers, bijna vier keer zo veel als in Nog spectaculairder is de groei van crowdfunding: in totaal is in 2016 maar liefst 170 miljoen euro opgehaald met crowdfunding, waarvan circa 140 miljoen door bedrijven. Een smak geld, maar met een macro-bril op mijn neus zie ik er bijna niets van. Die 170 miljoen euro is slechts een tientje per Nederlander. Een schijntje, vergeleken met de 300 miljard die Nederlandse huishoudens op de bank hebben staan. En hooguit een procent van wat banken, leasemaatschappijen en factoringbedrijven jaarlijks verstrekken aan het Nederlandse middenen kleinbedrijf. Op macroniveau is het dus maar een klein steentje in een grote vijver. En veel ondernemers en particulieren houden zich überhaupt niet bezig met crowdfunding. Maar wanneer we inzoomen op de groep die dat wél doet, dan vertellen de cijfers een ander verhaal. Sommige bedrijven vullen een relatief groot deel van hun financieringsbehoefte in met crowdfunding. En uit een AFM-onderzoek blijkt dat bijna de helft van alle deelnemers die investeert in crowdfunding hier meer dan 10 procent van hun vrij belegbare vermogen voor inzet. Dat is bepaald geen klein bier. Bovendien gaat het veel geldverstrekkers om méér dan geld alleen. Zij vinden de maatschappelijke impact van de investering belangrijk. Zo kon het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis via crowdfunding ruim 10 miljoen euro lenen om zo de sluiting van de locatie in Vlissingen te voorkomen. Wat op macroniveau klein bier is, kan op het niveau van een ondernemer of gemeenschap dus een grote impact hebben. En mocht ik ooit een miljoen winnen in de loterij dan ben ik daar wel degelijk van onder de indruk. 39

40 'Wij zijn beter in vakantie dan in beleggen.' Nu bij de Rabobank: beleggen voor levensgenieters Niet iedereen heeft genoeg tijd, kennis of zin om te beleggen. Terwijl 't wel aardig wat kan opleveren. Daarom is er Rabo Beheerd Beleggen. Dan beleggen onze specialisten voor u, en kunt u blijven doen waar u goed in bent. Ervaar het gemak op rabobank.nl/beheerdbeleggen Een aandeel in elkaar Beleggen brengt risico's met zich mee. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. Kijk voor de voorwaarden op rabobank.nl/beheerdbeleggen