Onderwerp Vaststellen Minima-effectrapportage en besluit besteding middelen

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Vaststellen Minima-effectrapportage en besluit besteding middelen Programma / Programmanummer Werk & Inkomen / 1061 BW-nummer BW Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting De Minima-effectrapportage (MER) geeft inzicht in de inkomenssituatie van verschillende typen huishoudens. De MER is uitgevoerd in verband met de stapelingseffecten van de afgelopen rijksbezuinigingen. Uit de MER blijkt dat iedereen in Nijmegen voldoende inkomen heeft voor de meest noodzakelijke uitgaven (het basispakket). Overige uitgaven (het restpakket) kan niet iedereen betalen. Met name echtparen (volwassenen) met een laag inkomen en met één of meer kinderen komen in de knel. Op 1 februari 2012 is de toezegging gedaan om naar aanleiding van de uitkomsten van de MER de raad een voorstel voor te leggen over de besteding van de resterende rijksmiddelen minimabeleid á 0,3 miljoen jaarlijks. We stellen voor om volwassenen tegemoet te komen door de gemeentelijke bijdrage aan de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ) te verhogen. Ter besluitvorming door het college Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO20, Jan Marten de Hoop, 2541 Datum ambtelijk voorstel 30 augustus 2012 Registratienummer Paraaf akkoord Datum Aan de Raad voor te stellen 1. De Minima-effectrapportage Nijmegen 2012 van het NIBUD vast te stellen. 2. De gemeentelijke bijdrage aan de CAZ met ingang van 1 januari 2012, per persoon per maand te verhogen met 4, De kosten voor de tolkentelefoon bij huisartsen in Nijmegen per 1 januari 2013 te vergoeden tot een maximaal totaalbedrag van jaarlijks. 4. Voor de dekking van de kosten uit beslispunt 2 en 3 in en vanaf over te hevelen van het Programma Bestuur en Middelen naar het Programma Werk en Inkomen, Product Armoedebestrijding. 5. Begrotingswijziging BW vast te stellen. Concern B & V Programmamanager I. Hol Programmadirecteur A. Smit Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 25 september 2012 nummer: 3.3 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Cvs vaststellen MER Nibud en besteding resterende 0,3 mln

2 Voorstel aan de Raad Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 24 oktober 2012 / 120/2012 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Vaststellen Minima-Effectrapportage en besluit besteding resterende middelen stapeleffecten Programma / Programmanummer Werk & Inkomen / 1061 Portefeuillehouder T. Tankir Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 25 september 2012 Samenvatting De Minima-effectrapportage (MER) is ontwikkeld door het NIBUD en geeft inzicht in de inkomenssituatie van verschillende typen huishoudens. We hebben opdracht gegeven de MER uit te voeren in verband met de stapelingseffecten van de afgelopen rijksbezuinigingen. Op 1 februari 2012 heeft wethouder Tankir een toezegging gedaan om naar aanleiding van de uitkomsten van de MER een voorstel voor te leggen aan de raad over de besteding van de resterende rijksmiddelen om de stapeleffecten tegen te gaan voor mensen met een laag inkomen. Uit de MER blijkt dat iedereen in Nijmegen voldoende inkomen heeft voor de meest noodzakelijke uitgaven (het basispakket). Overige uitgaven als abonnement-, hobby- en vakantiekosten (het restpakket) kan niet iedereen betalen. Met name echtparen (volwassenen) met een laag inkomen en met één of meer kinderen komen in de knel. Middels dit voorstel stellen we de MER vast en besluiten we de resterende rijksmiddelen ten behoeve van ons minimabeleid te besteden aan de uitbreiding van een voorziening waar volwassenen met een laag inkomen gebruik van maken: de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ). We besluiten de gemeentelijke bijdrage aan de CAZ te verhogen met 4,50 per persoon per maand. Daarnaast besluiten we de kosten voor de tolkentelefoon bij de huisarts te vergoeden per 1 januari Voorstel om te besluiten 1. De Minima-effectrapportage Nijmegen 2012 van het NIBUD vast te stellen. 2. De gemeentelijke bijdrage aan de CAZ met ingang van 1 januari 2012, per persoon per maand te verhogen met 4, De kosten voor de tolkentelefoon bij huisartsen in Nijmegen per 1 januari 2013 te vergoeden tot een maximaal totaalbedrag van jaarlijks. 4. Voor de dekking van de kosten uit beslispunt 2 en 3 in en vanaf over te hevelen van het Programma Bestuur en Middelen naar het Programma Werk en Inkomen, Product Armoedebestrijding. 5. Begrotingswijziging BW vast te stellen. Opgesteld door, telefoonnummer, Jan Marten de Hoop, 2541, j.de.hoop@nijmegen.nl Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

3 Voorstel aan de Raad Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) heeft onlangs de Minimaeffectrapportage gemeente Nijmegen 2012 (MER) gepresenteerd. In de inleiding van de rapportage staat het doel van de MER als volgt beschreven: Het doel is inzicht te geven in de koopkracht van de armste groepen in de gemeente en in de effecten van landelijke en gemeentelijke maatregelen daarop. In de MER is daarom voor een aantal huishoudtypen de koopkracht inzichtelijk gemaakt. Resultaten Op pagina 20 van de MER wordt op overzichtelijke wijze weergegeven hoeveel de diverse huishoudtypen te besteden hebben na aftrek van respectievelijk een basispakket (wonen, eten, drinken etc.) en een restpakket (vakantie, uitjes, contributies etc.). Uit deze resultaten blijkt dat alle huishoudens voldoende inkomen hebben om de noodzakelijke uitgaven uit het basispakket te bekostigen. In de MER wordt overigens aangegeven dat éénoudergezinnen met twee oudere kinderen inclusief langdurigheidstoeslag na aftrek van enkel het basispakket te maken hebben met een tekort van 96 maandelijks. Hierbij moet echter worden opgemerkt dat het rapport is opgesteld voor bekend werd dat de huishoudinkomenstoets zou worden ingetrokken. Bij verwerking van de afschaffing van de huishoudtoets in de Minimaeffectrapportage is een ieder in staat de voorzieningen uit het basispakket te bekostigen. Wanneer we ook kijken naar de bestedingen in het restpakket, dan krijgen wel enkele huishoudtypen te maken met een maandelijks tekort op de begroting. Het gaat dan met name om echtparen (volwassenen) met één of meerdere kinderen. Conclusies en aanbevelingen Nibud Het Nibud concludeert daarom in hoofdstuk 5 (Conclusies en aanbevelingen) dat de diverse vormen van inkomensondersteuning in de gemeente Nijmegen een positief effect hebben op de bestedingsruimte van de inwoners. Vooral voor de huishoudens met kinderen pakt dit gunstig uit voor de koopkracht. Het Nibud adviseert onder andere het Kinderfonds inclusief de gedifferentieerde inkomensgrens te handhaven en een gemeentelijke bijdrage te realiseren voor de sociale participatie van volwassenen. Besteding resterende ruim 0,3 miljoen structureel We hebben van het Rijk 1,4 miljoen ontvangen om de nadelige inkomenseffecten van de bezuinigingen voor minima tegen te gaan. Van deze 1,4 miljoen is reeds 1,1 miljoen ingezet voor de uitvoering van de moties Herstel perspectief kinderen en Geen stapeling voor mensen met lage inkomens. We hebben dus nog structureel ruim 0,3 miljoen te verdelen. Op 1 februari 2012 heeft wethouder Tankir een toezegging gedaan om naar aanleiding van de uitkomsten van de MER een voorstel voor te leggen aan de raad over de besteding van de resterende rijksmiddelen om de stapeleffecten tegen te gaan voor mensen met een laag inkomen. Naar aanleiding van het advies van de NIBUD hebben we daarom gezocht naar een effectieve manier om met name volwassenen met een laag inkomen tegemoet te komen. We kiezen ervoor de resterende middelen in te zetten voor een verhoging van de gemeentelijke bijdrage aan de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ). Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

4 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 2 Elke volwassene (18+) die minder verdient dan 120% van de bijstandsnorm (vanaf 2013 geldt een inkomensgrens van 110% van de bijstandsnorm) komt in aanmerking voor deze ziektekostenverzekering met uitgebreide dekking. Behalve dat we door deze extra bijdrage volwassenen met een laag inkomen financieel ondersteunen vinden we het belangrijk dat minima goed verzekerd zijn en niet tegen (grote) onverwachte uitgaven aanlopen. Daarnaast besluiten we het verzoek van de Huisartsenkring Nijmegen en haar commissie Achterstand en Allochtonenzorg in te willigen om de tolkentelefoon te vergoeden. Het gaat om een jaarlijks totaalbedrag van maximaal vanaf 1 januari Vanuit de huisartsenkring Nijmegen is namelijk geconstateerd dat minima die geen of onvoldoende Nederlands spreken zorg mijden of dat er over- of onderbehandeld wordt als gevolg van misinterpretaties bij de diagnosestelling. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader De beleidsregels bijzondere bijstandsverlening Wet werk en bijstand (2011) worden aangepast. Verder geldt als beleidskader het Meerjarig bestedingsplan Minimabeleid en de Uitvoering moties Herstel perspectief kinderen en Geen stapeling voor mensen met lage inkomens. 1.2 Relatie met programma De uitvoering van de minimaregelingen is in eerste instantie een verantwoordelijkheid vanuit het programma Werk en Inkomen. Omdat de besteding van de resterende middelen aan het vergroten van de gemeentelijke bijdrage aan de CAZ het gezondheidsbeleid van de gemeente raakt is het programma Zorg en Welzijn ook betrokken. 2 Doelstelling De Minima-effectrapportage van het NIBUD vast te stellen en voor te leggen aan de gemeenteraad. Daarnaast is het doel van dit voorstel de resterende Rijksmiddelen voor minimabeleid te besteden aan de CAZ om zodoende een goede en betaalbare zorgverzekering voor minima in stand te houden. 3 Argumenten We kiezen ervoor de resterende Rijksmiddelen in te zetten voor een verhoging van de gemeentelijke bijdrage aan de CAZ om diverse redenen: De uitkomsten van de MER tonen aan dat met name volwassenen niet altijd voldoende middelen hebben om kosten uit het restpakket te kunnen betalen. De CAZ is een voorziening voor alle minima van 18 jaar en ouder. Op deze manier komen we met name volwassenen en ouderen (financieel) tegemoet. We vinden het belangrijk dat minima goed verzekerd zijn tegen ziektekosten, zodat ze zo min mogelijk geconfronteerd worden met plotselinge (hoge) uitgaven. De CAZ is een verzekering met een bijzonder uitgebreide polisvoorwaarden. De zorgkosten nemen de laatste jaren fors toe en de verwachting is dat deze toename de komende jaren voortzet. Op deze manier helpen we mee een goede ziektekostenverzekering betaalbaar te houden voor onze minima. Aangezien de CAZ goede polisvoorwaarden heeft, zorgt een hoog gebruik van de regeling ervoor dat er minder aanspraak wordt gedaan op de individuele bijzondere bijstand. Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

5 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 3 De CAZ is er voor zowel de uitkeringsgerechtigden als voor de overige minima. Het toegankelijker maken van de CAZ neemt de prikkel om werk te vinden voor uitkeringsgerechtigden dus niet weg. Zodoende zorgt deze inzet niet voor een armoedeval. Daarnaast kiezen we ervoor per 1 januari 2013 de vergoeding voor de tolkentelefoon bij huisartsen in Nijmegen te vergoeden tot een maximaal totaalbedrag van jaarlijks We vinden het belangrijk om de zorg ook voor allochtone minima toegankelijk te houden. 4 Risico s Ondanks een goed onderbouwde schatting van de totale kosten moet vermeld worden dat de CAZ een openeinderegeling betreft. Het kan dus zijn dat de kosten hoger of lager uitvallen dan geschat. 5 Financiën Op dit moment nemen ruim 7000 personen in Nijmegen deel aan de CAZ en vanaf 2013 zijn dit er naar verwachting De maandelijkse gemeentelijke bijdrage neemt met 4,50 toe, van 6,50 naar 11 per maand. Daarnaast besluiten we het verzoek van de Huisartsenkring Nijmegen en haar commissie Achterstand en Allochtonenzorg in te willigen om de tolkentelefoon te vergoeden. Het gaat om een jaarlijks totaalbedrag van maximaal vanaf 1 januari Als we deze kosten afzetten tegen de huidige begroting, komen we op een benodigde jaarlijkse bijdrage van ruim 0,3 mln. We dekken deze kosten grotendeels uit het restant van de rijksbijdrage stapelingseffecten. Deze middelen hevelen we met de begrotingswijziging bij dit voorstel over van het programma Bestuur en Middelen naar het Programma Werk en Inkomen, product Armoedebestrijding. In de tabel bovenaan de volgende pagina geven we de berekening van de benodigde jaarlijkse bijdrage weer en geven we aan hoe we deze dekken. 1 De inkomensgrens ligt op dit moment op 120% van het sociaal minimum. Per 1 januari 2013 ligt de inkomensgrens op 110% van het sociaal minimum. De verwachting is dat daarmee ruim 1000 personen uitgesloten worden van deelname. Dat betekent dat er nog 6000 CAZ-verzekerden in Nijmegen zullen zijn in Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

6 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 4 Benodigde extra bijdrage bij verhoging bijdrage CAZ en vergoeding tolkentelefoon Kosten CAZ bij bijdrage gemeente á 11, Kosten tolkentelefoon huisartsenkring Totale kosten Huidige begroting CAZ (bij bijdrage á 6,50) Huidige begroting vergoeding tolkentelefoon Benodigde extra bijdrage Dekking uit rijksbijdrage stapelingseffecten Dekking uit het budget product Armoedebestrijding Totale dekking Na verwerking van de begrotingswijziging, resteren er nog middelen uit de rijksbijdrage stapelingeffecten (zie onderstaande tabel). In de perspectiefnota heeft uw raad aangegeven dat deze middelen voor Armoedebestrijding beschikbaar moeten blijven. We komen met voorstellen om deze middelen in te zetten. Resterende rijksmiddelen na verhoging bijdrage CAZ en vergoeding tolkentelefoon Rijksbijdrage stapelingseffecten Uitvoering diverse moties (raadsvoorstel 10/2012) Restant rijksbijdrage stapelingseffecten Overheveling van Bestuur en Middelen naar Werk en Inkomen Resterende rijksmiddelen na verhoging CAZ-bijdrage en vergoeding tolkentelefoon Communicatie In het najaar gaan we gezamenlijk met de Menzis, CZ, VGZ en de ontwikkelaar van de nieuwe website gezondverzekerd.nl actief de CAZ promoten. Hierbij vermelden we de extra korting die klanten krijgen in verband met de verhoogde bijdrage van de gemeente. 2 Berekening gebaseerd op het aantal deelnemers (7000 in 2012; 6000 in 2013) x 12 maanden x 11 euro. Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

7 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 5 7 Uitvoering en evaluatie Dit voorstel is afgestemd met het beleidsterrein Zorg en Welzijn. Ook de adviescommissies (KGO, JMG en SR) is gevraagd mee te denken op dit onderdeel. Over het algemeen delen zij de keuze voor de besteding van de resterende rijksmiddelen aan het verhogen van de gemeentelijke bijdrage aan de CAZ en het vergoeden van de tolkentelefoon. Vanwege de taakstelling op de afdeling Inkomen is het van belang dat de besteding van de resterende Rijksmiddelen leidt tot zo min mogelijk uitvoeringscomplexiteit. Een verhoging van de gemeentelijke bijdrage aan de CAZ leidt niet tot extra werkzaamheden en is daarom goedkoop in de uitvoering. Omdat 2012 al voor een groot deel achter ons ligt gaan we het gesprek aan met de zorgverzekeraars om de verhoogde gemeentelijke bijdrage per 1 januari 2012 met terugwerkende kracht ineens te laten korten op de maandpremie in november of december Adviesbureau BSenF uit Zwolle evalueert jaarlijks de deelname aan de verschillende collectieve ziektekostenverzekeringen voor minima. Ook in 2013 zal de deelname in 2012 en 2013 worden geëvalueerd. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Bijlage(n): Minima-effectrapportage Begrotingswijziging Raadsvoorstel vaststellen MER en besluit besteding resterende rijksmiddelen stapeleffecten

8 Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen 2012 De invloed van gemeentelijke maatregelen op de financiële positie van inwoners met lage inkomens

9 Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen 2012 De invloed van gemeentelijke maatregelen op de financiële positie van inwoners met lage inkomens

10

11 Voorwoord Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) is een onafhankelijke stichting. Het Nibud heeft tot doel particuliere huishoudens inzicht te laten verkrijgen in hun inkomsten en uitgaven, en vaardigheid aan te leren om planmatig met geld om te gaan. Het Nibud probeert dit doel te bereiken door rechtstreeks voorlichting te geven, zowel via de massamedia als via eigen brochures over diverse budgetonderwerpen, zoals kostgeld en alimentatie. Daarnaast wil het Nibud hetzelfde doel bereiken via professionals die zich bezighouden met vormen van financiële advisering en voorlichting. Dit zijn functionarissen uit zowel de maatschappelijke hulp- en dienstverlening als het financieel bedrijfsleven, en sectoren van het onderwijs. Het Nibud ondersteunt deze groepen met eigen publicaties (Budgethandboek, Prijzengids, Rekenprogramma s) en door deskundigheidsbevordering in de vorm van opleidingen en trainingen. Bij dit alles gaat het Nibud uit van een standaardmethode van begroten. Dit resulteert in een reeks voorbeeldbegrotingen met referentiecijfers die zijn gebaseerd op empirisch wetenschappelijk onderzoek. Het Nibud stelt de keuzevrijheid en de eigen verantwoordelijkheid van de huishoudens voorop. Het Nibud geeft gemeenten meer inzicht in het effect van hun minimabeleid. Door middel van een minima-effectrapportage (MER) helpt het Nibud gemeenten het geld bestemd voor minimabeleid, optimaal te besteden. Deze rapportage is uitgevoerd door het Nibud, in opdracht van de gemeente Nijmegen. Met deze minima-effectrapportage wil de gemeente onder meer in beeld brengen wat de wijzigingen in de WWB per 1 januari 2012 betekenen voor de koopkracht van huishoudens met een minimuminkomen. Utrecht, maart 2012

12 Inhoud Voorwoord Inleiding Centrale vraag Kern minima-effectrapportage Leeswijzer Onderzoeksmethode: begrotingen Inleiding Basispakket Restpakket Inkomsten Uitgavensoorten De begrotingen Minimabeleid Landelijk minimabeleid Lokaal minimabeleid Kwijtscheldingsbeleid Collectieve (aanvullende) zorgverzekering Langdurigheidstoeslag Kinderfonds Regeling Chronisch zieken, gehandicapten en ouderen Kinderopvang Individuele bijzondere bijstand Resultaten Huishoudsamenstelling Vóór invulling van het restpakket Na invulling van het restpakket Inkomensniveau Vóór invulling van het restpakket Na invulling van het restpakket Langdurigheidstoeslag Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

13 5. Conclusies en aanbevelingen Regelingen Huishoudtypen Bijlage 1: Begrotingen Bijlage 2: Inkomsten Bijlage 3: Verantwoording uitgaven Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

14 1. Inleiding 1.1 Centrale vraag Iedere gemeente beschikt over mogelijkheden om invloed uit te oefenen op de financiële positie van inwoners met lage inkomens. Dat kan bijvoorbeeld door het kwijtschelden van gemeentelijke heffingen of door bijzondere bijstand. Het is echter niet direct zichtbaar wat in de praktijk de effecten van die maatregelen zijn op het budget van verschillende groepen huishoudens. De centrale vraag van dit onderzoek luidt: Wat is het effect van landelijke en lokale inkomensondersteunende regelingen op de financiële positie van huishoudens met een laag inkomen in de gemeente Nijmegen? Bekeken wordt welke groepen huishoudens in de gemeente goed profiteren van de verschillende inkomensondersteunende maatregelen en welke groepen minder goed. Ook maakt deze rapportage een eventuele armoedeval inzichtelijk. Het doel van een minima-effectrapportage is inzicht te geven in de koopkracht van de armste groepen in de gemeente en in de effecten van landelijke en gemeentelijke maatregelen daarop. De resultaten van de effectrapportage kunnen als basis dienen voor de verdere ontwikkeling van het minimabeleid van de gemeente Nijmegen. 1.2 Kern minima-effectrapportage In deze minima-effectrapportage wordt voor een aantal huishoudtypen de koopkracht inzichtelijk gemaakt. In overleg met de gemeente Nijmegen is een keuze gemaakt voor negen voorbeeldsituaties: 1. Een alleenstaande jonger dan 65 jaar; 2. Een alleenstaande van 65 jaar of ouder; 3. Een eenoudergezin met een ouder kind van 16 jaar en een meerderjarig (werkend) kind van 19 jaar; 4. Een eenoudergezin met een kind van 14 jaar; 5. Een eenoudergezin met drie kinderen van 3, 10 en 14 jaar; 6. Een echtpaar van 65 jaar en ouder met een Wmo en AWBZ voorziening; 7. Een echtpaar met een kind van 14 jaar; 8. Een echtpaar met twee kinderen van 10 en 14 jaar; 9. Een echtpaar met twee kinderen van 10 en 14 jaar met een zorgvraag. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

15 De rapportage laat zien welke effecten de landelijke en gemeentelijke maatregelen hebben op de koopkracht van de huishoudtypen bij verschillende inkomensniveaus. Voor elk van de negen huishoudens worden berekeningen gemaakt bij de volgende inkomens: netto minimum inkomen (WWB of AOW); 110 procent van het netto minimum inkomen; 120 procent van het netto minimum inkomen; 130 procent van het netto minimum inkomen. Onder netto minimum inkomen verstaan we het toepasselijk minimum inkomen voor een specifiek type huishouden. Voor een alleenstaande onder de 65 jaar is dit gelijk aan 50 procent van het wettelijk minimumloon aangevuld met de maximale toeslag van 20 procent van het wettelijk minimumloon. Voor een alleenstaande van 65 jaar of ouder is dit gelijk aan de hoogte van de AOW. Bij 110, 120 en 130 procent van het netto minimum inkomen vermenigvuldigen we het hierboven beschreven toepasselijk minimum inkomen met respectievelijk 1,1, 1,2 en 1,3. Het kan vóórkomen dat een huishouden met een inkomen op 120 procent van het minimum hiervan minder overhoudt dan een huishouden op 110 procent van het minimum, omdat de eerste groep huishoudens soms net buiten de regelingen voor financiële ondersteuning valt. Dit rapport maakt dit effect, de armoedeval, inzichtelijk. Bij ouderen wordt officieel niet gesproken van een armoedeval, omdat ouderen gewoonlijk niet uitstromen van een uitkering naar betaald werk. Toch kan er bij hen ook sprake zijn van een geringere bestedingsmogelijkheid bij een hoger inkomen. Voor het gemak wordt dit ook als armoedeval aangemerkt. De huur vormt in de meeste huishoudens de hoogste uitgave op de begroting. De huurprijs in dit onderzoek is vastgesteld op basis van gegevens van een woningbouwcorporatie in de gemeente Nijmegen. Hieruit kwam naar voren dat de gemiddelde huur voor een eenpersoonshuishouden met een verzamelinkomen tot euro gemiddeld 424 euro is. Voor een meerpersoonshuishouden is dit 438 euro. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

16 1.3 Leeswijzer Het rapport is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 gaat in op de onderzoeksmethode waarbij tevens de methodiek van begroten staat beschreven. Hoofdstuk 3 geeft een toelichting op de lokale inkomensondersteunende regelingen die worden doorberekend in deze effectrapportage. Vervolgens geeft hoofdstuk 4 de onderzoeksresultaten. Tot slot staan in hoofdstuk 5 de conclusies en aanbevelingen. De begrotingen met toelichting staan in een aantal bijlagen. Ook wordt in de bijlage meer informatie gegeven over bronnen van de referentiecijfers en de inkomensopbouw. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

17 2. Onderzoeksmethode: begrotingen 2.1 Inleiding Om het effect van inkomensondersteunende regelingen op de financiële positie van huishoudens te berekenen, maakt het Nibud gebruik van begrotingen. Uit deze begrotingen zijn de inkomsten en uitgaven van de huishoudens af te lezen. De begrotingen in deze rapportage zijn gemaakt voor negen verschillende huishoudtypen op vier verschillende inkomensniveaus. Hierbij gaan we er vanuit dat huishoudens in een huurwoning leven. De begrotingen zijn voor groepen van huishoudens. De bedragen in de begrotingen zijn gemiddelden; in werkelijkheid zal de financiële situatie van de individuele huishoudens er anders uitzien. De begroting laat dus niet zien in hoeverre een individueel huishouden een sluitende begroting heeft. Wel wordt duidelijk in hoeverre een groep huishoudens een sluitende begroting heeft. Bij het opstellen van de begrotingen wordt geen rekening gehouden met schulden, omdat daarover niets algemeens te zeggen valt. Schulden komen echter vaak voor onder mensen met lage inkomens. Alle begrotingen zijn maandbegrotingen, waarbij de inkomsten en uitgaven zijn omgere - kend naar gemiddelde maandbedragen. In de praktijk kunnen er flinke verschillen zijn tussen de maanden van het jaar. Vakantiegeld wordt bijvoorbeeld jaarlijks uitgekeerd, maar wordt in deze rapportage uitgedrukt in een maandelijks bedrag. Het inkomen is in iedere begroting een vast gegeven. De uitgavenkant vullen we in volgens de methode van het basispakket en het restpakket. 2.2 Basispakket Het basispakket omvat alle uitgaven die als noodzakelijk kunnen worden beschouwd. Hierin zijn de kosten opgenomen die een huishouden moet maken voor wonen, kleden, voeden, gezondheid, zekerheid (verzekeringen) en informatie (telefoon, internet en tv). Het pakket wordt in overleg met anderen (bijvoorbeeld de Sociale Alliantie) regelmatig aangepast. Vanaf 2006 maakt een computer met internetaansluiting deel uit van het basispakket voor alle huishoudens. Sinds 2002 is een computer al onderdeel van het basispakket voor gezinnen met kinderen vanaf 6 jaar. Voor iedere kostenpost is een minimumprijs genomen. In bijlage 3 worden de diverse onderdelen van het basispakket nader beschreven. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

18 Naast de noodzakelijke uitgaven van het basispakket zijn er in individuele gevallen moeilijk of niet-vermijdbare uitgaven. Dit zijn uitgaven die voor een bepaald persoon onontkoombaar zijn. Bijvoorbeeld wanneer iemand een speciaal dieet moet volgen. Voor dit soort uitgaven is individuele bijzondere bijstand mogelijk. Dit is niet in de begrotingen opgenomen. 2.3 Restpakket Het bedrag dat overblijft nadat alle uitgaven uit het basispakket zijn gedaan, is bestemd voor vrije bestedingen. Alle vrije bestedingen vormen samen het restpakket. Huishoudens zijn vrij om het restpakket zelf in te vullen. Het geld kan besteed worden aan nieuwe uitgavenposten (vakantie of hobby) of aan extra uitgaven aan posten in het basispakket (extra voeding of kleding). De uitgaven in het restpakket worden in twee delen gesplitst: de uitgaven voor sociale participatie en de overige uitgaven. Onder sociale participatie vallen de posten contributies en abonnementen, op bezoek gaan, bezoek ontvangen, vakantie en uitgaan en vervoer. Sociale participatie wordt door velen als noodzakelijk beschouwd en is in veel gemeenten op de een of andere manier onderdeel van het minimabeleid. De overige uitgaven van het restpakket zijn andere uitgaven die niet in basispakket en het pakket sociale participatie zitten. Hieronder vallen zaken zoals huisdieren, zakgeld en kosten woon-werkverkeer. Het gekozen restpakket is sober; het omvat vrij elementaire uitgaven. Zie bijlage 3 voor de samenstelling van het restpakket. De kosten van het restpakket nemen toe, naarmate het inkomen stijgt. In de eerste plaats komt dit door hogere reiskosten. Iemand met een inkomen (net) boven het sociaal minimum zal een laagbetaalde baan hebben en kosten voor woon-werkverkeer maken. Soms worden deze kosten door de werkgever vergoed, maar in deze rapportage wordt daar niet a priori vanuit gegaan. Bovendien worden de kosten voor participatie verminderd met het bedrag dat de gemeente hiervoor beschikbaar stelt. Veel gemeenten kennen een bijdrage voor sociaal-culturele uitgaven. Deze bijdrage wordt verstrekt tot een bepaald inkomensniveau. Boven dit inkomensniveau vervalt de bijdrage, waardoor de kosten van participatie hoger uitvallen en het restpakket dus duurder wordt. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

19 Het basispakket en het restpakket zijn op bepaalde punten verschillend voor de diverse huishoudtypen. Een alleenstaande staat immers voor andere kosten dan bijvoorbeeld een gezin met kinderen. 2.4 Inkomsten In deze rapportage worden op vier inkomensniveaus begrotingen opgesteld voor de betreffende voorbeeldhuishoudens: het minimuminkomen (WWB/AOW -uitkering), 110 procent van het netto minimuminkomen, 120 procent van het netto minimuminkomen en 130 procent van het netto minimuminkomen. Uitgangspunt in deze rapportage is het totaal besteedbaar maandinkomen. Dat inkomen bestaat uit alle inkomsten van het huishouden, zoals netto salarissen, uitkeringen, kortingen op de belasting, huurtoeslag, vakantiegeld, kinderbijslag en kindgebonden budget. In de begrotingen is geen rekening gehouden met eigen vermogen of eventuele inkomsten daaruit. Hoe deze regelingen doorwerken in de begrotingen en wat de invloed is op het inkomen van de verschillende huishoudens is te zien in bijlage 1. In de rapportage wordt verondersteld dat de huishoudens maximaal gebruik maken van alle regelingen die op hen van toepassing zijn. In bijlage 2 staat aanvullende informatie over de gekozen uitgangspunten bij de inkomens. 2.5 Uitgavensoorten In alle begrotingen onderscheidt het Nibud drie soorten uitgaven: Vaste lasten Dit zijn uitgaven die regelmatig terugkomen. Er ligt meestal een contract aan ten grondslag. Voorbeelden zijn de huur, energiekosten en verzekeringen. Reserveringsuitgaven Dit zijn uitgaven die niet regelmatig voorkomen en waarvan de hoogte vooraf niet precies bekend is. Er moet in principe een bedrag voor gereserveerd worden. Voorbeelden hiervan zijn de kosten voor inventaris en kleding. Huishoudelijke uitgaven Dit zijn de steeds terugkerende uitgaven, zoals uitgaven aan voeding, reiniging, persoonlijke verzorging. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

20 In deze rapportage wordt gerekend met minimale bedragen die huishoudens nodig hebben om deze uitgaven te kunnen betalen. Voor de uitgaven is waar mogelijk uitgegaan van lokale tarieven. Voorbeelden hiervan zijn de tarieven voor heffingen, de premie van de zorgverzekering en de kosten van de peuterspeelzaal. De landelijke bedragen zijn gebaseerd op berekeningen van het Nibud. Meer informatie over de uitgaven staat in bijlage De begrotingen Volgens de methodiek die hierboven staat beschreven, worden de begrotingen opgesteld. Deze begrotingen staan in bijlage 1. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

21 3. Minimabeleid In dit hoofdstuk worden diverse landelijke en gemeentelijke regelingen voor inkomensondersteuning van minima beschreven. Alleen de regelingen die in de berekeningen zijn meegenomen komen in dit hoofdstuk aan bod. Paragraaf 3.1 beschrijft de landelijke regelingen; in paragraaf 3.2 komen de lokale inkomensondersteunende regelingen aan bod. Per regeling wordt een korte beschrijving gegeven van de belangrijkste kenmerken en voorwaarden. 3.1 Landelijk minimabeleid Bij het opstellen van de begrotingen worden de landelijke heffingskortingen (algemene heffingskorting, arbeidskorting, inkomensafhankelijke combinatiekorting, (aanvullende) alleenstaande ouderkorting en de (alleenstaande) ouderenkorting), landelijke toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, kindgebonden budget) en de kinderbijslag in de berekeningen opgenomen. 3.2 Lokaal minimabeleid Naast de landelijke inkomensondersteunende maatregelen heeft de gemeente Nijmegen voor huishoudens met een laag inkomen ook een lokaal minimabeleid. De regelingen die worden opgenomen in de berekeningen komen in de volgende paragrafen aan bod Kwijtscheldingsbeleid In de gemeenten Nijmegen kan kwijtschelding worden aangevraagd voor de afvalstoffenheffing en voor de hondenbelasting voor de eerste hond. Daarnaast kan een compensatie voor de groene huisvuilzak worden verstrekt. De gemeente hanteert hierbij een norm van 100 procent van de grondslag WWB. Dat wil zeggen dat afhankelijk van het vermogen, huishoudens met een inkomen op WWB/AOW -niveau in principe geen gemeentelijke heffingen hoeven te betalen (los van het tarief voor de huisvuilzak). Bij een inkomen hierboven wordt de betalingscapaciteit berekend door het inkomen te verminderen met het norminkomen. Er vindt een correctie plaats voor de eigen uitgaven aan huur en voor nominale ziektekostenpremies. Van de betalingscapaciteit dient 80 procent te worden aangewend voor de betaling van de gemeentelijke heffingen. Bij het waterschap is kwijtschelding mogelijk voor de zuiveringsheffing en de ingezetenenheffing. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

22 De kwijtschelding voor de gemeentelijke heffingen en voor de waterschapsheffingen wordt één keer berekend door het Waterschap. De kwijtschelding geldt vervolgens voor de gemeentelijke belastingen en de waterschapsbelastingen. Bij de berekening van de kwijtschelding hanteert waterschap Rivierenland, net zoals de gemeente, de norm van maximaal 100 procent van de bijstandsnorm Collectieve (aanvullende) zorgverzekering Het verzekeren tegen ziektekosten is voor iedereen wettelijk verplicht. Daarom biedt de gemeente Nijmegen inwoners met een laag inkomen een collectieve zorgverzekering aan. Huishoudens kunnen kiezen uit drie zorgverzekeringen, nl. bij VGZ, CZ en Menzis. Naast de collectiviteitskorting verstrekt de gemeente een bijdrage in de premie van 6,50 euro per verzekerde per maand. Hiermee komen de premiekosten in 2012 uit op 130,21 euro bij VGZ, 126,16 euro bij CZ en 130,09 euro bij Menzis. In deze rapportage wordt gerekend met de hoogste premie, dus 130,21 euro (VGZ). Met de genoemde verzekeringen zijn deelnemers uitgebreid verzekerd tegen ziektekosten, inclusief tandartsverzekering. Om voor deelname aan de collectieve zorgverkering in aanmerking te komen, hanteer t de gemeente Nijmegen in 2012 een inkomensgrens van 120 procent van de geldende bijstandsnorm. Per 2013 ligt de inkomensgrens om in aanmerking te komen voor de gemeentelijke bijdrage op 110 procent van de norm. Huishoudens met een inkomen tussen 110 procent en 130 procent kunnen nog wel gebruik maken van de collectieve verzekering, maar krijgen dan alleen de collectiviteitskorting. Zij hebben geen recht meer op de gemeentelijke bijdrage van 6,50 euro per maand. De zorgtoeslag die huishoudens ontvangen is in de begrotingen opgenomen Langdurigheidstoeslag De langdurigheidstoeslag in de gemeente Nijmegen is bedoeld voor huishoudens tussen de 21 en 65 jaar die gedurende een periode van minimaal drie jaar over een inkomen beschikken dat niet hoger is dan 105 procent van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. De hoogte van de langdurigheidstoeslag bedraagt 305 euro voor alleenstaanden, 395 euro voor alleenstaande ouders en 435 euro van (echt)paren. Bij de resultaten van deze rapportage wordt een vergelijking gemaakt tussen huishoudens die in aanmerking komen voor de langdurigheidstoeslag en huishoudens die hier geen recht op hebben. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

23 3.2.4 Kinderfonds De gemeente Nijmegen kent een regeling ter bevordering van deelname aan sociaalculturele, recreatieve en sportieve activiteiten voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar. De inkomensgrens om voor de bijdrage in aanmerking te komen is 120 procent van de geldende bijstandsnorm voor huishoudens met een kind en 130 procent van de norm voor huishoudens met twee of meer kinderen. Via het Kinderfonds kunnen ouders of intermediairs een aanvraag indienen voor de maatschappelijke participatie van het kind. Het gaat hierbij om de volgende vergoedingen: - De ouderbijdrage voor school met een maximum van 50 euro voor een kind op het basisonderwijs en 100 euro voor een kind op het voortgezet onderwijs. - De contributie of kleding voor deelname aan sportieve activiteiten, met een maximum van 225 euro per kind per jaar. Hierbij moet worden gedacht aan zwemmen, voetbal, basketbal, etc. - De kosten van deelname aan culturele activiteiten, met een maximum van 225 euro per kind per jaar. Hierbij moet worden gedacht aan toneel, muziek, etc. Kinderen kunnen in één jaar van alle drie vergoedingen gebruik maken. De ouderbijdrage voor school is in de begrotingen verrekend met de post schoolkosten, de andere vergoedingen zijn verrekend in de post vergoeding restpakket Regeling Chronisch zieken, gehandicapten en ouderen De regeling voor chronisch zieken en gehandicapten is bedoeld om een tegemoetkoming te geven in de extra verborgen kosten die te maken hebben met een chronische ziekte of handicap. Verborgen kosten zijn uitgaven die regelmatig terugkeren en die niet of nauwelijks te berekenen zijn. Voorbeelden daarvan zijn: hogere verwarmingskosten hogere telefoonkosten hogere kosten voor kleding door meer slijtage en bewassing hogere kosten voor aangepaste voeding De volgende belanghebbenden hebben recht op een jaarlijkse eenmalige verstrekking: 1. Belanghebbenden van 18 jaar of ouder die een voorziening ingevolge de Wet maatschappelijke ondersteuning hebben; 2. Belanghebbenden die een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WAO-, WIA- (WGA- en IVA), Wajong- of WAZ-uitkering) ontvangen; 3. Belanghebbenden die 65 jaar of ouder zijn; 4. Belanghebbenden die kunnen aantonen chronisch ziek of gehandicapt te zijn. In ieder geval wordt dit aangetoond indien men een tegemoetkoming ingevolge de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) ontvangt. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

24 De categoriale bijzondere bijstand voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen is vastgesteld op 200 euro per huishouden per jaar. Om voor de regeling in aanmerking te komen mag het inkomen niet hoger zijn dan 110 procent van de toepasselijke bijstandsnorm 1 en is de vermogensgrens van artikel 34 WWB van toepassing. Er bestaat per huishouden slechts één maal recht op de categoriaal te verstrekken bijzondere bijstand per jaar. Meerdere verstrekkingen aan belanghebbenden die tot twee doelgroepen behoren is uitgesloten. Evenmin bestaat recht op meerdere verstrekkingen indien er twee partners zijn die beiden tot de doelgroep behoren Kinderopvang Op grond van de Wet Kinderopvang kunnen ouders van kinderen tot twaalf jaar een tegemoetkoming toegekend krijgen voor de kosten van kinderopvang. Vervolgens resteert een eigen bijdrage voor deze kosten. Ouders met een inkomen boven bijstandsniveau betalen deze eigen bijdrage zelf. Voor bijstandsgerechtigden die deelnemen aan een reïntegratietraject kunnen middelen uit het reïntegratiebudget worden ingezet. Indien sprake is van noodzakelijke kinderopvang om sociaal -medische redenen, kan een beroep worden gedaan op de regeling Tegemoetkoming SMI. Voor het bezoek van de peuterspeelzaal wordt in een inkomensafhankelijke bijdrage gevraagd. Deze maandelijkse bijdrage wordt berekend aan de hand van het netto - gezinsinkomen en het aantal dagdelen dat het kind de peuterspeelzaal bezoekt. In deze rapportage gaan we uit van twee dagdelen per week. Omdat de peuterspeelzaal in de schoolvakanties gesloten is, betalen ouders in de maand juli geen bijdrage en in augustus en december een bijdrage van 50 procent. Deze korting is in de maandbegrotingen verwerkt door de maandelijkse bijdrage te vermenigvuldigen met tien en vervolgens te delen door twaalf. Een alleenstaande ouder met een inkomen op bijstandsniveau maakt gebruik van de peuterspeelzaal. Bij een inkomen boven bijstandsniveau zal gaan we ervan uit dat de alleenstaande ouder enkele dagen per week werkt en gebruik maakt van de kinderopvang in plaats van de peuterspeelzaal. Bij een inkomen op 110 procent van de bijstandsnorm wordt gerekend met 20 uur kinderopvang per week, bij een inkomen op 120 en 130 procent van de norm wordt uitgegaan van 30 uur kinderopvang. De kinderopvangtoeslag die de betreffende huishoudens ontvangen is in de begrotingen opgenomen. 1 Dit geldt voor de aanvragen vanaf oktober Daarvóór lag de inkomensgrens op 120 procent, maar dit is naar aanleiding van het Rijksbeleid aangepast. In de bijgevoegde begrotingen wordt gerekend met een inkomensgrens van 110 procent. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

25 3.2.8 Individuele bijzondere bijstand De gemeenten Nijmegen verstrekt voor bijzondere en noodzakelijke kosten individuele bijzondere bijstand. Om in aanmerking te komen voor bijzondere bijstand wordt een draagkrachtberekening gehanteerd. Het inkomen dat als draagkrachtloos wordt beschouwd kan variëren: Voor personen die uitgestroomd zijn uit de bijstand geldt voor een periode van maximaal drie jaar te rekenen vanaf datum uitstroom een draagkrachtloos inkomen van 120 procent van de toepasselijke bijstandsnorm onder de voorwaarde dat men vóór de datum van uitstroom drie jaar of langer aangewezen is geweest op een inkomen op minimumniveau. Voor alleenstaande ouders en gezinnen met één ten laste komend kind wordt het draagkrachtloos inkomen gesteld op 110 procent van de toepasselijke bijstandsnorm, met dien verstande dat als men in de hierboven beschreven periode van drie jaar zit, geldt, gedurende deze periode een draagkrachtloos inkomen van 120 procent van de toepasselijke bijstandsnorm. Voor alleenstaande ouders en gezinnen met twee of meer ten laste komende kinderen wordt het draagkrachtloos inkomen gesteld op 120 procent van de toepasselijke bijstandsnorm Boven de gehanteerde percentages wordt 30 procent van het inkomen als draagkracht beschouwd. Bij personen van 65 jaar of ouder met een inkomen naast de AOW wordt het draagkrachtloos inkomen gesteld op 120 procent van de toepasselijke bijstandsnorm. Van het inkomen boven 120 procent van de toepasselijke bijstandsnorm, wordt 50 procent van het meerdere als draagkracht beschouwd. De bijzondere bijstand wordt in dit onderzoek alleen meegenomen bij de huishoudens met een zorgvraag. Bij de overige huishoudtypen wordt de individuele bijzondere bijstand niet meegenomen omdat deze sterk afhankelijk is van de persoonlijke situatie. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

26 4. Resultaten Dit hoofdstuk bevat de resultaten van het onderzoek. Eerst komen de verschillen tussen de huishoudtypen in de gemeente Nijmegen aan bod. Vervolgens worden de verschillende inkomensniveaus met elkaar vergeleken. Een en ander wordt schematisch weergegeven in tabel 1. Deze tabel geeft een overzicht van de bestedingsruimte die de onderzochte huishoudtypen hebben, nadat zij de uitgaven uit het basispakket en het restpakket hebben gedaan. In de laatste twee kolommen wordt het saldo weergegeven van huishoudens die in aanmerking komen voor langdurigheidstoeslag. 4.1 Huishoudsamenstelling Vóór invulling van het restpakket Uit de tweede kolom ( saldo na basispakket ) blijkt dat de meeste huishoudens voldoende inkomen hebben om de noodzakelijke uitgaven uit het basispakket te bekostigen. De enige uitzondering is het eenoudergezin met kinderen van 16 en 19 jaar. Het inkomen van het verdienende kind wordt volledig gekort op de bijstandsuitkering van de ouder en het resterende bedrag is te laag om een volwassene en twee oudere kinderen van te onderhouden. Bij een inkomensniveau van 110 procent en hoger gaan we er vanuit dat de ouder werkt en wordt het inkomen van werkende kinderen dus niet verrekend. De huishoudtoets speelt nog wel een rol als het gaat om het recht op gemeentelijke inkomensondersteuning. Bij een inkomen op bijstandsniveau is dit recht er nog wel, maar op 110 procent vervalt dit recht omdat het gezamenlijk inkomen van alle gezinsleden dan boven de grens van 110 procent van de bijstandsnorm uitkomt Na invulling van het restpakket Wanneer ook naar de bestedingen in het restpakket wordt gekeken, krijgen meer huishoudtypen met een maandelijks tekort op de begroting te maken. De alleenstaande onder de 65 jaar kan bij een inkomen op bijstandsniveau en bij een inkomen op 110 procent van deze norm niet alle kosten uit het restpakket bekostigen; op 120 en 130 procent van de norm lukt dit wel. Het eenoudergezin met drie kinderen komt op bijstandsniveau maandelijks 86 euro te kort en echtparen met (een of twee) kinderen kunnen op geen van de onderzochte inkomensniveaus alle uitgaven uit het restpakket bekostigen. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

27 Tabel 1. Overzicht saldo inkomsten min uitgaven a. Alleenstaande onder de 65 jaar saldo na basispakket 100% % % % 235 saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket b. Alleenstaande 65 jaar of ouder saldo na basispakket 100% % % % 426 saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na saldo na basis- en basispakket restpakket c. Eenoudergezin met twee oudere kinderen (16 en 19 jaar) saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % d. Eenoudergezin met een ouder kind (14 jaar) saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % e. Eenoudergezin met drie kinderen (3, 10 en 14 jaar) saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket f. Echtpaar van 65 jaar of ouder met zorgvraag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % inclusief langdurigheidstoeslag saldo na saldo na basis- en basispakket restpakket g. Echtpaar met een ouder kind (14 jaar) saldo na basispakket 100% 9 110% % % 121 saldo na basis- en restpakket h. Echtpaar met twee kinderen (10 en 14 jaar) saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % i. Echtpaar met twee kinderen (10 en 14 jaar); met zorgvraag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket 100% % % % inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket inclusief langdurigheidstoeslag saldo na basispakket saldo na basis- en restpakket Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen

28 a. Alleenstaande onder de 65 jaar In Nijmegen komt een alleenstaande onder de 65 jaar met een WWB-uitkering na invulling van het restpakket 61 euro per maand tekort. Op 110 procent van de norm komt dit tekort uit op 50 euro. Pas bij een inkomen vanaf 120 procent van de bijstandsnorm wordt het saldo positief. Alleenstaanden jonger dan 65 jaar komen voor geen enkele (categoriale) inkomensondersteunende regeling in aanmerking. Nadat alle noodzakelijke uitgaven uit het basispakket zijn bekostigd, houden zij te weinig inkomen over voor sociale participatie. b. Alleenstaande van 65 jaar en ouder Alleenstaanden van 65 jaar en ouder hebben meer bestedingsruimte. De belangrijkste reden hiervoor is dat een AOW-uitkering hoger is dan een WWB-uitkering. Daarnaast komen 65-pussers in aanmerking voor de regeling voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen. Hierdoor hebben alleenstaanden van 65 jaar en ouder geen tekorten op de begroting. Met alleen een AOW-uitkering houden ouderen zelfs na invulling van het restpakket nog 100 euro over. c. Eenoudergezin met meerderjarige kinderen In paragraaf is al aangegeven dat de alleenstaande ouder met een bijstandsuitkering en een schoolgaand en een werkend (meerderjarig) kind te weinig ruimte heeft om alle uitgaven uit het basispakket te bekostigen. Dit tekort loopt op tot 405 euro per maand, als ook alle uitgaven uit het restpakket gedaan zouden worden. De enige compensatie voor sociale participatie is de tegemoetkoming uit het Kinderfonds voor het kind van 16 jaar. Deze tegemoetkoming vervalt echter als de ouder een klein baantje vindt en daarmee een inkomen net boven bijstandsniveau verdient. Op dat moment wordt het inkomen van het 19-jarige kind bij het salaris van de ouder opgeteld en verdient het huishouden teveel om nog voor inkomensondersteuning in aanmerking te komen. d. Eenoudergezin met een ouder kind Het eenoudergezin met een ouder kind heeft voldoende inkomsten om naast de uitgaven uit het basispakket, de uitgaven uit het restpakket te kunnen bekostigen. Het inkomen van een alleenstaande ouder loopt relatief snel op door de alleenstaande ouderkorting. Met deze heffingskorting wil de overheid eenoudergezinnen stimuleren om aan het werk te gaan. Dit effect is sterker voor eenoudergezinnen met jonge kinderen (tot 12 jaar) die ook de inkomensafhankelijke combinatiekorting ontvangen. Daarnaast zijn de kosten voor oudere kinderen over het algemeen hoger dan voor jonge kinderen. Dit geldt bijvoorbeeld voor voeding, kleding en zakgeld. Minima-effectrapportage gemeente Nijmegen