Urologie Uitwendige nierkatheter / nefrostomiekatheter

Transcriptie

1 Urologie Uitwendige nierkatheter / nefrostomiekatheter polikliniek urologie = route 12 poliklinisch Inleiding In overleg met uw arts is besloten bij u een nefrostomiekatheter in te brengen. Het doel van deze katheter is om de urine-afvloed uit de nier naar buiten te leiden. De urinepassage is in uw geval belemmerd of ter hoogte van nieruitgang, ofwel in het verloop van de urineleider, of ter hoogte van de uitmonding van de urineleider in de blaas. We spreken dan van obstructie. Een van de meest voorkomende oorzaken van obstructie is een steen, die in de urineleider geklemd zit. Wanneer de urine dan niet kan passeren, ontstaat uitzetting van het bovenliggende verzamelsysteem van de nier (stuwing). Er zijn ook andere oorzaken zoals weefselgroei in de urineleider of buiten de urineleider (waardoor de urineleider dichtgedrukt wordt). Als deze urine geïnfecteerd raakt, ontstaat een bedreigende situatie en is er zelfs sprake van een spoedindicatie tot inbrengen van een nefrostomiekatheter. Deze katheter ontlast dan de gestuwde, ontstoken nier. uitwendige nefrostomiekatheter inwendige JJ katheter

2 Wanneer de infectie tot rust komt, kan in tweede instantie de oorzakelijke aandoening (dus bijvoorbeeld de steen) behandeld worden. Soms wordt een nefrostomiekatheter ingebracht ter voorbereiding op een operatieve ingreep aan de nier (steen verwijderen, vernauwing van de overgang van de urineleider). Meestal wordt direct voorafgaand aan de operatie (tijdens de ingreep) deze toegangsweg tot de nier gemaakt. Een alternatieve methode is om een inwendige katheter via de plasbuis te plaatsen, waarbij één einde in de nier en het andere eind in de blaas ligt. Dit is de zogenaamde JJ katheter. Deze methode is echter niet altijd geschikt. Voorbereiding De ingreep vindt onder steriele omstandigheden plaats. Zo nodig zullen tevoren antibiotica toegediend worden. Wat te doen als u bloedverdunnende medicijnen neemt Het is belangrijk dat u vermeld of u bloedverdunners gebruikt. Uw arts bespreekt dan met u wat u moet doen met uw antistollingsmedicatie (bloedverdunners). De ingreep Het is niet nodig nuchter te zijn voor de ingreep, tenzij deze ingreep onder narcose wordt verricht. De ingreep vindt plaats op de polikliniek urologie route 12. De ingreep vindt plaats onder plaatselijke verdoving. U ligt daarbij op uw buik, eventueel ondersteund door een kussen. Na desinfectie van de rughuid (meestal jodium) worden de huid en de diepere lagen verdoofd met een injectie. Met behulp van een echografie apparaat wordt de nier in beeld gebracht en met een dunne naald wordt de nier aangeprikt tot in het urine verzamelsysteem. 2

3 Pijnlijke sensatie Het aanprikken van de nier kan een pijnlijke sensatie geven. Deze naald wordt dan vervangen door een katheter van buigzaam materiaal. Deze katheter blijft goed in de nier liggen, omdat er aan het uiteinde een krul of ballon zit. Ook wordt de katheter nog vastgehecht aan de huid. Door de katheter kan de urine naar buiten toe aflopen in de katheterzak. De insteekplaats van de katheter wordt afgedekt met een steriele gaas en gefixeerd met pleisters. Complicaties Complicaties van het inbrengen zijn: - Bij uitzondering kan het verzamelsysteem van de nier ten gevolge van de punctie lekkage vertonen en kan vervolgens urine buiten de nier komen. Afhankelijk van de hoeveelheid lekkage moet deze urine dan op een later moment via een nieuwe punctie afgevoerd worden. - Bij alle ingrepen aan de nier kan het tot een bloeding komen. In het algemeen stopt deze vanzelf; zeer zelden moet een nieroperatie volgen. - Ook is het mogelijk, dat bij het inbrengen van de katheter deze door een darmlis gaat, met name de dikke darm kan geraakt worden. Deze complicatie vereist soms een operatieve correctie. Ook deze complicatie is zeldzaam. Pijn en koorts Nader onderzoek naar bovengemelde complicaties worden verricht, als zich klachten voordoen, zoals bovenmatige pijn, koorts etc. Speciale verzorging Een nefrostomiekatheter vereist speciale verzorging. Meestal kan, als de katheter langere tijd blijft zitten, zo nodig deze verzorging geleverd worden door een verpleegkundige van de thuiszorg. 3

4 Uitvallen van de katheter Ondanks goede bevestiging kan de nefrostomiekatheter uit de nier geraken en uitvallen. De procedure moet dan herhaald te worden. Soms is een kanaal ontstaan tussen nier en huid en kan de katheter direct weer ingebracht worden. Daarom is het van belang na uitvallen van de nefrostomiekatheter direct uw behandelend arts te waarschuwen. Omgaan met de katheter Desinfecteren insteekopening: per dag dient de insteekopening van de katheter gejodeerd en afgedekt te worden met een steriel gaasje (splitgaas). Aan de katheter wordt een urine-opvangzakje verbonden, dat eventueel op het bovenbeen gefixeerd kan worden met behulp van een bandsysteem. Douchen Douchen met een katheter behoeft geen bezwaar te zijn, als u het afdekt met een plastic zak. Verstopping Een nefrostomiekatheter wordt in principe niet gespoeld als er urineproductie is. Bij verdenking op verstopping wordt geadviseerd contact op te nemen met uw behandeld arts. Verwisselen van de katheter Als een katheter permanent in het lichaam blijft, wordt deze regelmatig (meestal om de zes weken) verwisseld voor een andere (eventueel dikkere) katheter. Door het reeds aanwezige kanaal kunnen deze verwisselingen eenvoudig plaatsvinden. Tot slot Deze brochure bevat algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandeld arts. Bijzonder omstandigheden kunnen tot wijziging aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar gemaakt worden. 4

5 Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de polikliniek urologie tel. (0344) De afdeling is tijdens kantooruren te bereiken. Deze patiëntenvoorlichtingsfolder is gebaseerd op informatie, verstrekt door de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU). Polikliniek Urologie Tel. (0344)

6 Ruimte voor aantekeningen 6

7 7

8 Ziekenhuis Rivierenland Tiel Pres. Kennedylaan WP Tiel Postbus HA Tiel Tel. (0344) Fax (0344) Internetsite: