Belangenbehartiging in de Europese Unie
|
|
|
- Ivo Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Belangenbehartiging in de Europese Unie Joost van den Akker LLM, MA 22 april 2014
2 In 1988 voorspelde de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors dat binnen 10 jaar 80% van de wetgeving op economisch gebied uit Europa zou komen. Of dit percentage 26 jaar later is behaald of overtroffen is niet eenvoudig vast te stellen: feit is echter dat een groot deel van de nationale wetgeving zijn oorsprong in Europa vindt.
3 Outline 1. Crash course: hoe werkt de Europese Unie? Wie? Wat? Waar? Wanneer? Hoe? Waarom? 2. Wie heeft wanneer een rol? 3. Hoe wordt Europa gedragen door de bevolking? Burgerinitiatief Referenda in de EU Lobby van de grote industrie?
4 Waarom? Meer dan een Europese gemeenschap? 28 Bevolking van de lidstaten 7 Lidstaten 500 miljoen % van de wereldbevolking % van het wereldwijde BBP 30 Gedeelde waarden: vrijheid, democratie, respect voor mensenrechten, rechtsstaat Unieke instelling: geen superstaat of een intergouvernementele organisatie (sui generis)
5 Verdieping én verbreding: EU als toetredingsgemeenschap
6 Motto: Eenheid in verscheidenheid Interne markt en eenheidsmunt vormen uitgangspunten voor bedrijven en consumenten. 4 vrijheden: 1. Goederen 2. Personen 3. Diensten 4. Kapitaal Vrijheid van mededinging; gelijk speelveld.
7 Fases in het integratieproces
8 1. Hoe werkt de Europese Unie? Verdragen > wetten (verordeningen, richtlijnen, beschikkingen) Parlement -Commissie Hof van Justitie -Raden van 28 ministers Nationale rechters -Europese Raad Nationale parlementen? Eenheidsmunt? Gemeenschappelijke identiteit? Patriottisme?
9 EU verdragen, wetten, normen
10 Maastricht 1992
11 Sociaal handvest Subsidiariteit Het (relatieve) succes van de Eurotop
12 Bevoegdheden na Lissabon Wie gaat over wat? Verdrag van Lissabon Bevoegdheden catalogus (arts. 3-6 VWEU)
13 Regulerend en herverdelend beleid Interne markt, als: Werkomstandigheden Consumentenbescherming Milieu Brede vraag Sterk aanbod (Commissie) Gevolg van economische spillover Allocatie/overdracht van financiële middelen, aangezwengeld door de lidstaten met moeilijke marktomstandigheden Herverdelend: Structuur- en regionale cohesiefondsen Gemeenschappelijke Landbouwbeleid Verdelend: R&D Onderwijs (Erasmus) 13
14 EU begroting: veel geld te verdelen? 2014
15 Policy pendulum Competitie als spel tussen ideeën, belangen en instellingen Geclusterd rond geopolitieke stabiliteit, sociaaleconomische aanpassing en politieke symboliek Dynamisch qua tijd en plaats 15
16 2. Wie heeft wanneer een rol? EU-regelgeving komt tot stand op instigatie van belangengroepen: Lidstaten Handel, industrie, landbouw, milieu EU-instellingen zelf (institutions matter) Burgerinitiatieven?
17 Wie? EU 28 instellingen Members
18 Hoe? Wanneer? Gebruikelijke wetgevings- procedure Van Commissieinitiatief tot akkoord tussen Raad en EP Conciliatiecomité?
19 EU vs. Lidstaten? Vier uitgangspunten voor machtsverdeling: 1. Bevoegdheden (autoriteit): EU heeft veel op sommige, en weinig op andere beleidsterreinen 2. Overdracht: EU kan alleen handelen waar lidstaten dat toestaan om doelstellingen te bereiken die zijn neergelegd in de verdragen 3. Subsidiariteit: alleen indien binnen bevoegdheden EU én niet beter door lidstaten 4. Proportionaliteit: niet verder dan doeltreffend
20 Invloed van de Lidstaten Rol en invloed bepaald door 4 factoren: 1. Oude en Nieuwe Lidstaten 2. Economische macht 3. Bevolkingsomvang 4. Houding t.o.v. integratie
21 Europees Parlement
22 Eigenschappen van EUbeleidsvorming EU-beleid wordt is onderhevig aan hetzelfde krachtenveld als beleidsvorming in de lidstaten, maar heeft zes specifieke eigenschappen: 1. Compromis en onderhandeling 2. Politiek spel: thuis kunnen verkopen 3. Incrementalisme: kleine stapjes 4. Integratie op meerdere snelheden 5. Spillover 6. Elite en democratisch tekort
23 Hoe besluitvorming beïnvloeden? The policy cycle
24 Agendavorming Wat is de agenda? Waarom belangrijk? Wat staat op de agenda? Implementatie Formele implementatie omzetting Praktische implementatie toezicht en naleving Beleid vormt implementatie implementatie vormt beleid Nationale factoren 24
25 Waar en wanneer lobbyen? De gebruikte kanalen in belangenbehartiging zijn in de meeste contexten van besluitvorming van 3 factoren afhankelijk: 1. De plaats van de macht 2. (In)formele mogelijkheden om besluitvorming te beïnvloeden 3. Ontvankelijkheid van besluitvormers voor lobby en consultancy
26 1. Waar zit de macht? Verschillende macht bij verschillende spelers: De Commissie is beïnvloedbaar bij beleidsformulering en implementatie De Raad en het EP zijn cruciaal bij besluitvorming Nationale instanties/agentschappen zijn verantwoordelijk voor implementatie
27 2. Formele mogelijkheden voor input Verschillende mogelijkheden in besluitvormingsproces. Bijvoorbeeld: Het uitgebreide systeem van raadplegende comités geclusterd rond de Commissie De Commissie maakt steeds meer gebruik van raadplegende policy papers (Wit- en Groenboeken) open EP hoorzittingen
28 3. Ontvankelijkheid van besluitvormers Grote verschillen, bijvoorbeeld: De Commissie is relatief open, heeft vaak informatie van belangengroepen nodig. De Europese Raad en de Raad van de EU zijn moeilijk toegankelijk als instellingen Het EP kan heel verschillend benaderd worden Belangenvertegenwoordiging is een van de belangrijkste functies van het Economisch en Sociaal Comité en Comité van de Regio s
29 Structuur van de Commissie 5 onderdelen: 1. College van Commissarissen 2. Voorzitter van de Commissie 3. Directoraten-Generaal en diensten 4. Netwerk van uitvoerende en adviescomités 5. Secretariaat-Generaal
30 4. Comités van de Commissie Het werk van de Commissie wordt gemonitord door honderden comités, groweg in 4 varianten: 1. Advisory committees: minder politiek gevoelige zaken + advies aan de Commissie. Kunnen Commissiehandelingen niet blokkeren 2. Management committees: focussen op bijv. landbouwen visserijbeleid. Kunnen maatregelen doorverwijzen naar de Raad, die de Commissie kan overrulen. 3. Regulatory committees: kunnen maatregelen zowel naar de Raad als het EP doorverwijzen. 4. Regulatory committees with scrutiny: moeten de Raad en het EP toestaan om voorgestelde maatregelen door de Commissie te laten checken voordat ze worden aangenomen.
31 5/6/2014
32 Interministerial co-ordination MEMBER STATES Transposition Compliance Legal experts EU Policy cycle Interministerial instruction Strategy & Policy Comitology IMPLEMEN- TATION Initiative Government position Council DECISION Council EP Commission DEVELOPMENT Cabinet Expert Meeting Expert co-ordination Interministerial instruction Coreper/CSA/etc Working Group Presentation Political lobby 32 MEMBER STATES Interministerial co-ordination
33 3. Gedragen door de bevolking Burgerinitiatief PhD project: The relatie tussen EU-referenda en overheidshandelen Directe democratie vervangt de permissive consensus? Publieke support als onlosmakelijke vereiste voor EU-besluitvorming Input / output legitimiteit Complexe referendum issues?
34 Strijd na Lissabon : gele kaart? Tweede Kamer trekt aan de rem: Vrouwenquota Stakingsrecht EU Openbaar Ministerie Vierde Spoorpakket Rol voor lagere overheden? Hoe groot is de rol van de grote industrie?
35 Legitimiteitscrisis van representatieve democratie?
36 Discussie: Basisingrediënten effectieve lobby Dossierkennis Kennis van de omgeving (instelling) Netwerken Welke arena kies ik en wanneer? Ambtelijk (PV, Commissie, Agentschappen, ECB) Politiek (EP, Comités, Commissie, Raad) Bedrijfsleven Sector, incl. NGOs Maatschappelijk (media, publieke opinie)
13.1. De geschiedenis van de Europese Unie
Hoofdstuk 13: De Europese Unie 13.1. De geschiedenis van de Europese Unie 1945 V.S. heeft West-Europa versus Sovjet-Unie heeft Oost-Europa - V.S. heeft Marshallplan voor economische steun - Oprichting
Implementatie van EU-regelgeving
Implementatie van EU-regelgeving mw. mr. drs. Sophie Bots wetgevingsjurist met speciale aandacht voor het recht van de Europese Unie directie Advisering, Raad van State Lezing Academie voor Wetgeving,
Samenvatting Europees Recht
Samenvatting Europees Recht Week 1 Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag) - De juridische vormen van export beschrijven - De basisstructuur van de Europese
Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 10.7.2017 JOIN(2017) 24 final 2017/0157 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
Wie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen
Eindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I
Opgave 5 De eurocrisis 24 maximumscore 4 Het postklassieke beeld van de internationale orde. In de uitleg dienen twee kenmerken van het postklassieke beeld van de internationale orde te staan en een juiste
Mijnheer de voorzitter van het Comité van de Regio s, Ik ben zeer verheugd u hier op deze conferentie over de toepassing van
TOESPRAAK GEERT BOURGEOIS Vlaams minister voor Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme Seminarie over de implementatie van het subsidiariteitsbeginsel, Brussel, 19 mei 2008 Dames en heren
Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie
Themadag Europa Europa hoe werkt het? 30/11/2011 Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie 2 Inhoud Europese Instellingen Europees Parlement Europese Raad Raad van de Europese
Het Grondwettelijke Verdrag voor Europa en de betekenis ervan voor sociaal-economisch Nederland
Het Grondwettelijke Verdrag voor Europa en de betekenis ervan voor sociaal-economisch Nederland mei 2005 publicatienr. 3/05 2 Het Grondwettelijke Verdrag voor Europa en de betekenis ervan voor sociaal-economisch
LTO Nederland: boeren, lobby, EU. Wie ben ik? Wie ben ik? Koert Verkerk. Lobbyist LTO Nederland in Brussel
LTO Nederland: boeren, lobby, EU Koert Verkerk LTO Nederland Juli 2016 Wie ben ik? Koert Verkerk Lobbyist LTO Nederland in Brussel Wie ben ik? 1 Wie zijn jullie? Type bedrijven? Kennen jullie lobbyisten?
Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 6.11.2017 COM(2017) 640 final 2017/0282 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het namens de Europese Unie in het Gemengd Comité van de EER in te nemen standpunt
a) Titel voorstel Proposal for a directive of the European Parliament and of the Council on countering money laundering by criminal law.
Fiche 2: Richtlijnvoorstel strafbaarstelling witwassen 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Proposal for a directive of the European Parliament and of the Council on countering money laundering by criminal
2 De rechtsgrondslag van een besluit
2 De rechtsgrondslag van een besluit Met de rechtsgrondslag of rechtsbasis van een besluit wordt de bepaling in een van de oprichtingsverdragen (het EU-Verdrag, het EG-Verdrag, en het Euratom-Verdrag)
Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie
Open vragen bij De bestuurlijke kaart van de Europese Unie Instellingen, besluitvorming en beleid Anna van der Vleuten (red.) bussum 2012 Deze open vragen horen bij het boek De bestuurlijke kaart van de
Wie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? 2 De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere
SAMENVATTING SYLLABUS
SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het
1. Werkzaamheden van het Gerecht Aanhangig gemaakte, afgedane, aanhangige zaken ( ) 1
. Werkzaamheden van het Aanhangig gemaakte, afgedane, aanhangige zaken (2005 2009) 200 000 800 600 400 200 0 Aanhangig gemaakte zaken Afgedane zaken Aanhangige zaken Aanhangig gemaakte zaken 469 432 522
Europese en internationale instellingen en organisaties
Europese en internationale instellingen en organisaties relevant voor criminologie en strafrechtsbedeling Gert Vermeiden Maklu Antwerpen / Apeldoorn Inhoud Woord vooraf 13 1. Benelux 15 A. Ontstaan en
Wie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen
1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een Interinstitutioneel akkoord inzake een verplicht transparantieregister
Fiche 8: Voorstel Interinstitutioneel akkoord voor een verplicht transparantieregister 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een Interinstitutioneel akkoord inzake een verplicht transparantieregister
GECONSOLIDEERDE VERSIE
30.3.2010 Publicatieblad van de Europese Unie C 83/1 GECONSOLIDEERDE VERSIE VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (2010/C 83/01) 30.3.2010
EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET
EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET Richard Corbett, lid van het EP De Europese grondwet is een grote verbetering
De organisatie van de EU
I De organisatie van de EU 1 Inleiding De Europese Unie (EU) bestaat inmiddels uit 28 lidstaten. Nadat zes lidstaten het samenwerkingsverband begonnen, hebben de EU en haar rechtsvoorgangers verschillende
e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board Niet opgesteld
Fiche 6: Gezamenlijke mededeling EU-Birma/Myanmar 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad: Elementen voor een strategie van de EU ten aanzien
De Europeanisering van ruimtelijk beleid in Nederland
De Europeanisering van ruimtelijk beleid in Nederland Bas Waterhout 5-10-2010 Onderzoeksinstituut OTB Technische Universiteit Delft b.waterhout@tudelft.nl +31 (0)15 2787950 Delft University of Technology
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 750 V Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2014 Nr. 36 BRIEF VAN DE VASTE COMMISSIE
EUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 20.1.2014 2014/2006(INI) ONTWERPVERSLAG over evaluatie van de rechtspleging met betrekking tot het strafrecht
e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board Niet opgesteld
Fiche 10: Verordeningen aanpassing comitologie post-lissabon (PRAC delegatie/uitvoering) 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL adapting
waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
EU als speler in milieu en duurzaamheidsbeleid. 22 januari 2015 Dr. Louise van Schaik, lezing voor Vlaamse ambtenaren
EU als speler in milieu en duurzaamheidsbeleid 22 januari 2015 Dr. Louise van Schaik, lezing voor Vlaamse ambtenaren Inhoud college Unieke karakter EU EU bevoegdheden Europese instellingen Beleidsproces
Fiche 5: Mededeling Volgende stappen voor een duurzame Europese toekomst
Fiche 5: Mededeling Volgende stappen voor een duurzame Europese toekomst 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Mededeling van de Commissie aan het Europese Parlement, de Raad, het Europees Economisch
NL In verscheidenheid verenigd NL A7-0176/9. Amendement. Morten Messerschmidt namens de EFD-Fractie
1.6.2011 A7-0176/9 9 Overweging E E. Het Verdrag van Lissabon heeft het mandaat van de leden van het Europees Parlement gewijzigd, door ze rechtstreekse vertegenwoordigers van de burgers van de Unie te
EUROPESE INTEGRATIE: TUSSEN GEOPOLITIEK VREDESBELEID EN ECONOMISCHE GROEI. Dr Harry Daemen.
EUROPESE INTEGRATIE: TUSSEN GEOPOLITIEK VREDESBELEID EN ECONOMISCHE GROEI Dr Harry Daemen daemen@fsw.eur.nl Mini-C.V. Harry Daemen 1973-1975 Politicologisch onderzoeker aan de Katolieke Universiteit Nijmegen
Krachtenveld Europese Unie
Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese
Hartelijk dank aan de Raad voor het Openbaar Bestuur voor dit advies over de relatie tussen decentrale overheden en Europa.
Het gesproken woord geldt Speech VNG-voorzitter Jorritsma Rob, 25 november 2013 Hartelijk dank aan de Raad voor het Openbaar Bestuur voor dit advies over de relatie tussen decentrale overheden en Europa.
Fiche 4: Wijziging richtlijn administratieve samenwerking op het gebied van belastingen
Fiche 4: Wijziging richtlijn administratieve samenwerking op het gebied van belastingen 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU
BIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van
Opbouw van de Europese Monetaire Unie
Opbouw van de Europese Monetaire Unie Seminarie voor leerkrachten, NBB Brussel, 21 oktober 2015 Ivo Maes DS.15.10.441 Construct EMU 21_10_2015 NL Opbouw van de Europese monetaire unie 1. Beschouwingen
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer De Europese Unie speelt op bijna elk beleidsterrein een rol. Nationale en Europese zaken zijn vaak met elkaar verweven en hebben invloed op elkaar. Daarom is
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2301 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Moeilijke besluiten voor de Europese Raad
Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.
Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Krachtenveld Europese Unie
Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese
Krachtenveld Europese Unie
Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese
RECTIFICATIES. a) Bladzijde 19, artikel 1, punt 17, ad artikel 9 C, lid 6, tweede alinea, tweede zin
30.11.2009 Publicatieblad van de Europese Unie C 290/1 RECTIFICATIES PROCES-VERBAAL VAN VERBETERING van het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag
Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018
1 Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 Beste mensen, Welkom in het vernieuwde Huis der Provincie. Jullie voorgangers moesten de afgelopen twee jaar elders onderdak zoeken vanwege
Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie. Instellingen, besluitvorming en beleid. Anna van der Vleuten (red.)
De bestuurlijke kaart van de Europese Unie Instellingen, besluitvorming en beleid Open vragen Anna van der Vleuten (red.) u i t g e v e r ij c o u t i n h o c bussum 2015 Deze open vragen horen bij De
Samenvatting Besluitvorming in de Raad van de Europese Unie: de rol van commissies
Samenvatting Besluitvorming in de Raad van de Europese Unie: de rol van commissies Hoewel de Raad van de Europese Unie het voornaamste wetgevende orgaan is binnen de Europese Unie is er nog weinig systematisch
2010/06 Structuur van het Publicatieblad - Aanpassing ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon Publicatieblad, L-serie
200/06 Structuur van het Publicatieblad - Aanpassing ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon Publicatieblad, L-serie L I Wetgevingshandelingen a) Verordeningen b) Richtlijnen c) Besluiten
Het Verdrag van Amsterdam in werking. Prof. mr. R. Barents
Het Verdrag van Amsterdam in werking Prof. mr. R. Barents Kluwer - Deventer - 1999 DEEL1. HET VERDRAG VAN AMSTERDAM Hoofdstuk 1. Van Maastricht naar Amsterdam 3 1. Inleiding 3 2. De Europese verdragen
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2241 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 28.11.2016 JOIN(2016) 54 final 2016/0366 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.12.2011 COM(2011) 911 definitief 2011/0447 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake de verklaring van aanvaarding door de lidstaten, in het belang van de Europese
Inhoudsopgave. Woord vooraf... 11
Inhoudsopgave Woord vooraf... 11 Benelux... 13 1 Ontstaan en historische ontwikkeling... 13 2 Institutionele structuur en werking... 15 2.1 Benelux Secretariaat-Generaal... 16 2.1.1 Samenstelling... 16
INHOUDSOPGAVE DE GRONDWET VOOR EUROPA: SCHIJN OF WERKELIJKHEID? PROF. DR. KOEN LENAERTS... 1
INHOUDSOPGAVE TEN GELEIDE... v DE GRONDWET VOOR EUROPA: SCHIJN OF WERKELIJKHEID? PROF. DR. KOEN LENAERTS... 1 Inleiding... 1 Hoofdstuk 1. De samensmelting van Verdragen en pijlers... 7 Hoofdstuk 2. Eén
Puzzel: Krachtenveld Europese Unie
Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: Door de Europese schuldencrisis vindt er veel extra overleg plaats in de Europese Unie. Welke instituties spelen bij de besluitvorming in
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1933 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Wat is het EESC? Een adviesorgaan dat het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigt. (Verdrag betreffende de Europese Unie, art.
Wat is het EESC? Een adviesorgaan dat het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigt Het Europees Parlement, de Raad en de Commissie worden bijgestaan door een Economisch en Sociaal Comité en een Comité
Handvest van de grondrechten van de EU
Handvest van de grondrechten van de EU A5-0064/2000 Resolutie van het Europees Parlement over de opstelling van een handvest van de grondrechten van de Europese Unie (C5-0058/1999-1999/2064(COS)) Het Europees
DE EUROPESE UNIE. Economische fundamenten
DE EUROPESE UNIE Economische fundamenten FRANK NAERT SARAH VANDEN BUSSCHE HANS GEEROMS Vierde herwerkte editie intersentia Antwerpen - Oxford INHOUD WOORD VOORAF LIJST VAN AFKORTINGEN v xvii DEEL 1. HISTORISCH
WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit
WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit EEN PARLEMENT, DRIE PLAATSEN 2 BELANGRIJKE EU VERDRAGEN 3 1952* Verdrag van Parijs (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) 1958 Verdrag
Committee / Commission CONT. Meeting of / Réunion des 12 & 13/09/2005 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES. Rapporteur: Chris HEATON-HARRIS
Committee / Commission CONT Meeting of / Réunion des 12 & 13/09/2005 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES Rapporteur: Chris HEATON-HARRIS NL NL Ontwerpamendement 6450 === CONT/6450=== Basislijn
HET HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE
HET HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE Het Hof van Justitie van de Europese Unie is een van de zeven instellingen van de EU. Zij omvat twee rechtscolleges: het Hof van Justitie en het Gerecht. Het Hof
ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2011/2246(INI)
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 8.10.2012 2011/2246(INI) ONTWERPVERSLAG over het EU-Handvest: Vaststelling van normen voor de vrijheid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2266 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1160 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE
6372/19 1 ECOMP. Raad van de Europese Unie. Brussel, 26 februari 2019 (OR. en) 6372/19 PV CONS 5 ECOFIN 161
Raad van de Europese Unie Brussel, 26 februari 2019 (OR. en) 6372/19 PV CONS 5 ECOFIN 161 ONTWERPNOTULEN RAAD VAN DE EUROPESE UNIE (Economische en Financiële Zaken) 12 februari 2019 6372/19 1 INHOUD Bladzijde
Kijktip: Nieuwsuur in de Klas
Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren
DE EUROPESE GRONDWET: EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG STELT
EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG STELT Fractie van de Europese Volkspartij (Christendemocraten) en Europese Democraten in het Europees Parlement EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG
d) EUR-Lex:
Fiche 1: Verordening autonome handelsmaatregelen Tunesië 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel: Verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake de invoering van urgente autonome handelsmaatregelen
C Gerechtelijke statistieken van het Gerecht
C van het Werkzaamheden van het 1. Aanhangig gemaakte, afgedane, aanhangige zaken (2006 2010) Aanhangig gemaakte zaken 2. Aard van de procedures (2006 2010) 3. Aard van het beroep (2006 2010) 4. Onderwerp
h) Rechtsbasis Artikel 91 (1) van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
Fiche 3: Voorstel gebruik van gehuurde voertuigen voor goederenvervoer 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Richtlijn
HET VERDRAG VAN NICE EN DE CONVENTIE OVER DE TOEKOMST VAN EUROPA
HET VERDRAG VAN NICE EN DE CONVENTIE OVER DE TOEKOMST VAN EUROPA Het was de bedoeling dat de residuele kwesties van Amsterdam zouden worden opgelost door het Verdrag van Nice. Dit Verdrag bereidde de Europese
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 31 384 (R1850) Goedkeuring van het op 13 december 2007 te Lissabon totstandgekomen Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende
Inhoudstafel. 1. Inleiding...1. 2. De Europese integratieparadox...11
Inhoudstafel 1. Inleiding.............................................................1 1.1. Probleemstelling........................................................1 1.2. Onderzoeksopzet.......................................................3
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1484 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE
Vier voorzitters - 1
Vier voorzitters - 1 Op 23 mei 2019 worden er in Nederland weer verkiezingen gehouden voor het Europees Parlement. De Europese burgers kiezen hun vertegenwoordigers in het parlement. Het gekozen Europees
Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 6.3.2019 COM(2019) 99 final 2019/0049 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in de Visserijorganisatie
EUROPEES PARLEMENT 2014-2019. Commissie buitenlandse zaken ONTWERPVERSLAG
EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Commissie buitenlandse zaken 16.2.2015 2014/2232(INI) ONTWERPVERSLAG over mensenrechten en technologie: het effect van inbreuk- en bewakingssystemen op de mensenrechten in
Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.5.2019 COM(2019) 245 final 2019/0120 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het namens de Europese Unie in het Gemengd Comité van de EER in te nemen standpunt
De Europese Unie is niet alleen een munt of een markt, maar ook een Unie die gebouwd is op gemeenschappelijke waarden.
Debat over Polen in het Europees Parlement Interventie van de heer Koenders - minister van Buitenlandse Zaken - Nederlands voorzitterschap Dank u meneer de voorzitter, De Europese Unie is niet alleen een
1. Algemene gegevens a) Titel voorstel De internemarktagenda voor banen, groei en investeringen uitvoeren
Fiche 4: Mededeling De internemarktagenda voor banen, groei en investeringen uitvoeren 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel De internemarktagenda voor banen, groei en investeringen uitvoeren b) Datum
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1749 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1210 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE
Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie
Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie; mededeling bij
Rechtsgrondslag Omschrijving Procedureonderdelen 1. economisch belang. van de instellingen
BIJLAGE III RECHTSGRONDSLAGEN VOOR DE GEWONE WETGEVINGSPROCEDURE 1 Rechtsgrondslag Omschrijving Procedureonderdelen 1 Artikel 14 Artikel 15, lid 3 Artikel 16, lid 2 Artikel 18 Artikel 19, lid 2 Artikel
TYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT
TYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT Aanbeveling... 2 Advies... 2 Algemeen commentaar... 2 Beleidsdocument... 3 Besluit... 3 Decreet... 3 Europees besluit... 3 Grondwet... 3 Koninklijk besluit... 3 Mededeling...
GRONDWET EN GELIJKHEID
Factsheet Grondwet voor Europa GRONDWET EN GELIJKHEID April 2005 Platform Artikel 13 Factsheet Grondwet en Gelijkheid Deze factsheet bevat informatie over de gevolgen van de invoering van de Grondwet voor
Manifest voor de Rechten van het kind
Manifest voor de Rechten van het kind Kinderen vormen de helft van de bevolking in ontwikkelde landen. Ongeveer 100 miljoen kinderen leven in de Europese Unie Het leven van kinderen in de hele wereld wordt
Toespraak Voorzitter bij het in ontvangst nemen van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012 op 20 november 2012 in de Oude Zaal
Toespraak Voorzitter bij het in ontvangst nemen van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012 op 20 november 2012 in de Oude Zaal Dames en heren, Allereerst dank ik het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis
Fiche 4: Mededeling Normalisatiepakket Europese normen voor de 21e eeuw
Fiche 4: Mededeling Normalisatiepakket Europese normen voor de 21e eeuw 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Normalisatiepakket: mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2180 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1593 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
P5_TA(2002)0269. Toekomstige ontwikkeling van Europol
P5_TA(2002)0269 Toekomstige ontwikkeling van Europol Aanbeveling van het Europees Parlement aan de Raad over de toekomstige ontwikkeling van Europol en zijn volledige opneming in het institutioneel bestel
e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t.
Fiche 6: Mededeling Nieuwe EU Consensus on Development 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social
Expertisecentrum Europees Recht
Expertisecentrum Europees Recht ECER-infobijeenkomst Nederlands EUvoorzitterschap 2016: de Eurowob Den Haag 9 november 2015 Eurowob Transparantie: de politieke invalshoek Gabriëlle Metz Directie Integratie
van Katia Segers, Güler Turan en Tine Soens
ingediend op 1029 (2016-2017) Nr. 1 21 december 2016 (2016-2017) Voorstel van resolutie van Katia Segers, Güler Turan en Tine Soens betreffende de recente ontwikkelingen in Polen en de verdediging van
Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012
Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke
Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen
Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Inhoud Mijn overtuigingen 2 Mijn prioriteiten 3 Bakens voor morgen 8 Laten we samen aan Europa bouwen 1 Mijn overtuigingen Mijn overtuigingen Een Europa,
Samenvatting Maatschappijleer Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door een scholier 1031 woorden 22 juni 2007 7,7 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer samenvatting 1. Democratie Wetten: