Inhoud. Voorwoord. 1 Algemene inleiding Doel van belastingheffing Plaats van het belastingrecht Soorten belastingen 4

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord V 1 Algemene inleiding Doel van belastingheffing Plaats van het belastingrecht Publiekrecht privaatrecht Plaats binnen de wetten Materieel recht formeel recht Soorten belastingen Inleiding Wetgeving voor centrale overheid en lagere overheden Directe en indirecte belastingen Tijdstip- en tijdvakbelastingen Aanslag- en aangiftebelastingen Subjectieve en objectieve belastingen Beginselen in het belastingrecht Inleiding Vindplaatsen in het belastingrecht Wetgeving Uitvoeringsregelingen en -besluiten Europese richtlijnen Besluiten Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Rechtspraak (jurisprudentie) Partijen binnen het belastingrecht Wetgever Belastingdienst Belastingplichtige 15 VII

2 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Belastingadviseur Belastingrechter Internationalisatie 17 2 Loonbelasting Inleiding Dienstbetrekking Inleiding Privaatrechtelijke dienstbetrekking Publiekrechtelijke dienstbetrekking Fictieve dienstbetrekking Oneigenlijke dienstbetrekking Huispersoneel Tegenwoordige en vroegere dienstbetrekking Inhoudingsplichtige Inleiding Inhoudingsplicht bij echte dienstbetrekkingen Inhoudingsplicht bij fictieve dienstbetrekkingen Geen inhoudingsplicht bij Verklaring arbeidsrelatie (VAR) Samenhangende groep inhoudingsplichtigen Loon Inleiding Belastbaar loon Loon Tabelloon Loon in geld Loon in natura Aanspraken Fooien Auto van de zaak Aandelenoptierechten Gebruikelijk loon Vrijstellingen Inleiding Vrijstellingen 45 VIII

3 inhoud 2.6 Pensioen Inleiding Pensioenregeling Pensioenstelsels Pensioenuitkeringen Pensioenopbouw Pensioenverzekeraar Pensioen in eigen beheer Oneigenlijke handelingen Verschuldigde loonbelasting Inleiding Tarief Loonheffingskorting Loonbelastingtabellen Moment van heffing Inleiding Afdracht op aangifte Administratieve verplichtingen Inleiding Verplichtingen inhoudingsplichtige Verplichtingen werknemer Identificatieplicht Fictieve diensttijd Inhoudingsplichtige als belastingplichtige Inleiding Eindheffing toepassen Gerichte vrijstellingen Vrije ruimte Pseudo-eindheffingen Tarief Naheffing van loonbelasting Inleiding Directe brutering Indirecte brutering Achterwege laten brutering 76 IX

4 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Uniform heffingsloon en premies werknemersverzekeringen Loonberekening 77 3 Raamwerk Wet IB Inleiding Belastingplicht Inleiding Invloed belastingverdragen Woonplaats Inkomen en tarieven Inleiding Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning Box 2: belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen Verzamelinkomen Heffingskortingen Inleiding Elementen van de heffingskorting Overzicht van de heffingskortingen Toerekeningsregels Inleiding Toerekening inkomen aan boxen Toerekening inkomen minderjarig kind Toerekening inkomen tussen partners Toerekening Afgezonderd Particulier Vermogen Fiscaal partnerschap Wijze van heffing Inleiding Voorheffingen Voorlopige teruggaaf Wel of geen aanslag Codering aanslagen Middeling 100 X

5 inhoud 3.8 Buitenlandse belastingplichtigen Toeslagen Huurtoeslag Zorgtoeslag Kindgebonden budget Kinderopvangtoeslag Box 1: winst uit onderneming Algemeen 115 onderdeel a Onderneming, ondernemerschap en medegerechtigden Inleiding Onderneming Ondernemers en andere winstgenieters Inleiding Ondernemerschap Urencriterium Medegerechtigden Schuldeisers met specifieke vorderingen op een ondernemer/ onderneming Uitsluiting van ondernemersfaciliteiten Beperkte verliesverrekening voor medegerechtigden en winstgenietende schuldeisers Verhouding tussen winst uit onderneming en andere inkomensbronnen 126 onderdeel b Bepalen van de belastbare winst uit onderneming Inleiding Basisprincipes fiscale winstbepaling Inleiding Goed koopmansgebruik Balanscontinuïteit en foutenleer 136 XI

6 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Vermogensetikettering Inleiding De wijze van etikettering Vermogensetikettering en huwelijksgoederenregime Keuzeherziening Waardering van vermogensbestanddelen Inleiding Bedrijfsmiddelen Vorderingen Effecten Voorraden Onderhanden werk Schulden Voorzieningen Toekomstige loon- en prijsstijgingen Kapitaalstortingen en -onttrekkingen Inleiding Eigenwoningforfait bij ondernemingswoning Privégebruik auto van de zaak Niet aftrekbare en beperkt aftrekbare kosten Inleiding Algemene uitsluiting van aftrek Algemene aftrekbeperking Uitgesloten aftrek van kosten t.b.v. de ondernemer In aftrek beperkte kosten t.b.v. de ondernemer Vrijstellingen Inleiding Bosbouwvrijstelling Landbouwvrijstelling Kwijtscheldingswinstvrijstelling 165 XII

7 inhoud onderdeel c Ondernemingsfaciliteiten Inleiding Willekeurige afschrijving Investeringsaftrek Inleiding Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Energie-investeringsaftrek Milieu-investeringsaftrek Aanvullende aftrek speur- en ontwikkelingswerk (RDA) Desinvesteringsbijtelling Kostenegalisatiereserve Herinvesteringsreserve Fiscale oudedagsreserve Inleiding Toevoegen aan de FOR Inhaaltoevoeging aan de FOR Het afbouwen van de FOR Ondernemersaftrek Inleiding Zelfstandigenaftrek Startersaftrek Aftrek speur- en ontwikkelingswerk Meewerkaftrek Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid De mkb-winstvrijstelling 188 onderdeel d Staking van de onderneming Inleiding Stakingswinst en stakingsfaciliteiten Inleiding Begrip stakingswinst Stakingsaftrek 193 XIII

8 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Bedingen lijfrente bij bedrijfsbeëindiging Doorschuiving onderneming Overdracht van de onderneming Inleiding Verhuur van de onderneming Overdracht tegen een winstrecht Overdracht aan medeondernemer(s) of werknemer(s) Liquidatie Overlijden van de ondernemer Overlijdenswinst Doorschuiffaciliteit Ontbinding huwelijksgemeenschap Fictieve overdracht van 50% van de onderneming Verplichte doorschuiving Staking gevolgd door het starten van een nieuwe onderneming Overige gevallen van eindafrekeningswinst Overdracht onderneming aan een eigen besloten vennootschap Inleiding Ruisende inbreng Geruisloze omzetting Het aangaan van of het uittreden uit een samenwerkingsverband Inleiding Het voorbehoud van de stille reserves Creëren van buitenvennootschappelijk vermogen Afrekening van de verkoopprijs buiten de boeken van de firma om Ingroeiregeling met oplopend winstaandeel Het uittreden uit een samenwerkingsverband 221 XIV

9 inhoud 5 Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning Inleiding Algemene bepalingen binnen box Inleiding Waardering van niet in geld genoten inkomen Tijdstip waarop inkomsten worden belast Tijdstip waarop aftrekbare kosten of uitgaven voor inkomensvoorzieningen in aftrek mogen worden gebracht Belastbaar loon Inleiding Loon Fooien Reisaftrek Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden Inleiding Terbeschikkingstelling aan de onderneming van een verbonden persoon Terbeschikkingstelling aan de eigen bv of die van een verbonden persoon Lucratief belang Bepalen van het belastbare resultaat uit overige werkzaamheden Opwaarderingsreserve De belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen Inleiding De aangewezen periodieke uitkeringen en verstrekkingen Termijnen van gefacilieerde lijfrenten Aftrekbare kosten De belastbare inkomsten uit eigen woning Inleiding Begrip eigen woning Eigenwoningforfait Tijdelijke verhuur Kamerverhuurvrijstelling Rente eigenwoningschuld Eigenwoningschuld (oud regime) Voordeel uit KVEW / SEW / BEW 277 XV

10 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld De uitgaven voor inkomensvoorzieningen Inleiding Lijfrentevoorzieningen Toegelaten aanbieders Premies Tijdstip van aftrek De negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen Negatieve persoonsgebonden aftrek Te verrekenen verliezen uit werk en woning 300 XVI 6 Box 2: belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang Inleiding Aanmerkelijk belang Inleiding Gewoon aanmerkelijk belang Meesleepregeling Meetrekregeling Fictief aanmerkelijk belang Aanmerkelijk belang en het huwelijksvermogensrecht Reguliere voordelen Kosten ter verwerving van reguliere voordelen Vervreemdingsvoordelen Inleiding Overdrachtsprijs Verkrijgingsprijs Fictieve vervreemdingen Doorschuifregelingen Inleiding Doorschuiven bij aangaan of verbreken huwelijksgemeenschap Doorschuiven als belang daalt tot minder dan 5% 329

11 inhoud Doorschuiven en fusies Doorschuiven en geruisloze terugkeer Aanmerkelijk belang en overlijden VBI en buitenlandse beleggingslichamen VBI Buitenlandse beleggingslichamen Genietingsmoment Verliesverrekening Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen Inleiding Forfaitair rendement Inleiding Berekening inkomen box Peildatum Heffingvrij vermogen Bezittingen Inleiding Onroerende zaken Rechten op onroerende zaken Roerende zaken Rechten op roerende zaken Rechten die niet op zaken betrekking hebben Overige vermogensbestanddelen Schulden Inleiding Belastingschulden Drempelbedrag Vrijstellingen Inleiding Verkrijging krachtens erfrecht Bos, natuurterreinen en aangewezen landgoederen 352 XVII

12 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Artistieke en wetenschappelijke voorwerpen Rechten op roerende zaken krachtens erfrecht Overlijdens- en invaliditeitsuitkeringen Contanten en waardebonnen Kortlopende termijnen van inkomsten en verplichtingen Groene beleggingen Nettolijfrentes Nettopensioen Waardering Inleiding Tweede woningen Effecten Vruchtgebruik/recht van gebruik Persoonsgebonden aftrek Inleiding Tijdstip waarop de PGA in aftrek mag komen Uitgaven voor onderhoudsverplichtingen Uitgaven voor specifieke zorgkosten Opbouw uitgaven specifieke zorgkosten (art Wet IB) Beperking uitgaven voor specifieke zorgkosten (art Wet IB) Verhoging uitgaven voor specifieke zorgkosten (art Wet IB) Drempel uitgaven specifieke zorgkosten (art Wet IB) Tegemoetkomingsregeling specifieke zorgkosten Weekenduitgaven voor gehandicapten (art en 6.26 Wet IB) Scholingsuitgaven (art Wet IB) Omschrijving (art Wet IB) Beperkingen (art. 6.28) Drempel en maximum (art Wet IB) Uitgaven voor monumentenpanden (art Wet IB) Aftrekbare giften (art Wet IB) 380 XVIII

13 inhoud 9 Vennootschapsbelasting Inleiding Subjectieve belastingplicht (wie?) Inleiding Binnenlandse belastingplicht Buitenlandse belastingplicht Vrijstellingen Tarief (hoeveel?) Normaal tarief Bijzonder tarief: fiscale beleggingsinstelling Bijzonder tarief: innovatiebox Objectieve belastingplicht (waarover?) Grondslag bepalen Stap 1: fiscale winstberekening Stap 2: fiscale winst bepalen Stap 3: belastbaar bedrag bepalen Schematisch overzicht berekening belastbaar bedrag Kapitaalstortingen Onttrekkingen Aftrekbare bedragen Niet-aftrekbare bedragen Giften Te verrekenen verliezen Eindafrekening Renteaftrekbeperkingen Inleiding Hybride lening (art. 10 lid 1 letter d Wet Vpb) Kasrondjes en leningen van verbonden lichamen Renteftrekbeperking excessieve deelnemingsrente Renteaftrekbeperking overnameholding Deelnemingsvrijstelling Inleiding Begrip deelneming Gevolgen deelnemingsvrijstelling Deelnemingskosten Liquidatieverliezen 427 XIX

14 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ (Afgewaardeerde) vorderingen Inleiding Vervreemden dan wel overbrengen van afgewaardeerde vordering Omzetten afgewaardeerde vordering Fiscale eenheid Inleiding Voorwaarden voor aangaan fiscale eenheid Gevolgen van aangaan fiscale eenheid Voorwaarden en gevolgen beëindiging Fusie & splitsing Inleiding Aandelenfusie Bedrijfsfusie Juridische fusie Juridische splitsing Geruisloze terugkeer Inleiding Vennootschapsbelasting Inkomstenbelasting: aanmerkelijkbelangheffing (box 2) Inkomstenbelasting: winst uit onderneming (box 1) Dividendbelasting Omzetbelasting Inleiding Wat is omzetbelasting? Inleiding Invloed Unie Wie moet omzetbelasting voldoen? Inleiding Ondernemer Overheid Fiscale eenheid Belastbaar feit 1: de levering van goederen Inleiding Leveringen van goederen 473 XX

15 inhoud Specifieke situaties Plaats van de levering Belastbaar feit 2: Intracommunautaire verwerving (ICV) Inleiding Het huidige systeem: ICP Overbrenging van een eigen goed naar een andere lidstaat Gevolgen ICV Uitgesloten ICT Belastbaar feit 3: ICV van nieuwe vervoermiddelen Belastbaar feit 4: invoer Inleiding Invoer Uitvoer Belastbaar feit 5: diensten Inleiding Het begrip dienst Plaats van dienst Belastbaar feit: gemengde prestaties Waarover moet omzetbelasting worden berekend? Inleiding De vergoeding Maatstaf van heffing bij interne leveringen Maatstaf van heffing bij fictieve diensten Maatstaf van heffing bij invoer Hoeveel omzetbelasting moet er worden voldaan? Inleiding Tabel I Tabel II In hoeverre recht op de aftrek van voorbelasting? Inleiding Factuurvereisten Aftrek bij belaste en vrijgestelde prestaties Vooraftrek bij invoer Verleggingsregelingen Aftrek voorbelasting en personenauto Aftrek buitenlandse omzetbelasting 534 XXI

16 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Uitsluiting aftrek voorbelasting Correctie ten onrechte betaalde omzetbelasting of verleende aftrek voorbelasting Wanneer moet de omzetbelasting worden voldaan? Inleiding Factuurstelsel Kasstelsel Aangifte en betaling Welke vrijstellingen kent de Wet OB? Inleiding Verhuur onroerende zaken Levering van onroerende zaken Overige vrijstellingen Vrijgesteld beroep uitgeoefend in een bv Bijzondere regelingen Inleiding De kleineondernemersregeling (KOR) Landbouwregeling Margeregeling Overdracht van een onderneming Administratieve verplichtingen Inleiding Boekhoudverplichting Factuurverplichting Administratieve verplichtingen en ICP (listing) Forfaitaire berekeningsmethode Samenvatting en Formulieren omzetbelasting Schenk- en erfbelasting Inleiding Fiscale woonplaats De tarieven Vrijstellingen erfbelasting Vrijstellingen schenkbelasting 580 XXII

17 inhoud 11.6 Schenkbelasting Schenkingsplan Schuldigerkenning Geldlening tegen te lage rente Voorwaardelijke schenkingen Verkrijgingen krachtens erfrecht Wettelijk erfrecht De wettelijke verdeling Testamenten Erfrechtelijke verkrijgingen bij wetsfictie Algemene erfrechtelijke wetsficties Huwelijksgoederenrechtelijke ficties Eigendom omzetten in vruchtgebruik (art. 10 SW) Verkrijging op grond van een overeenkomst bij overlijden (art. 11 SW) Levensverzekeringen (art. 13 SW) en pensioen-bv s (art. 13a SW) Afgezonderde particuliere vermogens (art. 16 SW) Waarderingsregels Verkrijgingen vrij van recht Bedrijfsopvolgingsfaciliteit in de Successiewet Het doen van aangifte Wet Belastingen van Rechtsverkeer Inleiding Overdrachtsbelasting Het belastbare feit Fictieve onroerende zaken Uitgezonderde verkrijgingen Maatstaf van heffing Beperkte rechten Verdeling van gezamenlijke eigendom of gezamenlijke rechten Verkrijgingen binnen 6 maanden na de vorige verkrijging Tarief en vrijstellingen Samenloop met erf- of schenkbelasting Wijze van heffing van overdrachtsbelasting Teruggaaf van overdrachtsbelasting Assurantiebelasting 639 XXIII

18 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Formeel belastingrecht Inleiding 641 onderdeel a Algemene wet inzake rijksbelastingen Inleiding Begripsbepalingen Woonplaats of vestigingsplaats De aangifte Inleiding Uitnodiging tot het doen van aangifte Verplichtingen met betrekking tot de aangifte Termijnen Actieve informatieverplichting Aanslagbelastingen Inleiding Opleggen aanslag Voorlopige aanslag Te verrekenen bedragen De navorderingsaanslag Chronologisch overzicht Aangiftebelastingen Inleiding Tijdvak en tijdstipbelastingen Naheffingsaanslag Chronologisch overzicht Bezwaar en beroep Inleiding Bezwaarschrift Beroep bij de rechtbank Het hoger beroep bij het gerechtshof Het beroep in cassatie bij de Hoge Raad Belastingrente Revisierente 669 XXIV

19 inhoud Vertegenwoordiging Verplichtingen ten aanzien van de belastingheffing Inleiding Informatieplicht met betrekking tot de eigen belastingheffing Informatieverplichtingen in internationale verhoudingen Identificatieplicht Toegang tot gebouwen Geheimhouding Administratie De informatiebeschikking Informatieplicht met betrekking tot belastingheffing bij derden Domicilie Hardheidsclausule Ambtshalve vermindering Bestuurlijke boeten Inleiding Verzuimboete Vergrijpboete Voorschriften inzake het opleggen van bestuurlijke boeten Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst Strafrechtelijke bepalingen 682 onderdeel b Invorderingswet Inleiding Invorderingstermijn Versneld invorderen Dwanginvordering Verzet Verrekening van bedragen Uitstel van betaling, kwijtschelding en verjaring 690 XXV

20 belastingrecht voor bachelors en masters n 2015/ Invorderingsrente Aansprakelijkheid Formaliteiten bij de aansprakelijkstelling Verplichtingen met betrekking tot de invordering Internationaal belastingrecht Inleiding Het begrip dubbele belasting Internationaal dubbele heffing Woon- of vestigingsplaats Voorkomen dubbele belasting Verdragen Eenzijdige maatregelen Dividend Winsttoedeling Uitzending van werknemer EU-recht en het belastingrecht in het kort 720 Index 723 XXVI