Auteur(s): F. Goudswaard, H. Oonk Titel: De kruk...waar? Jaargang: 3 Jaartal: 1985 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Transcriptie

1 Auteur(s):. Goudswaard, H. Ook Titel: De kruk...waar? Jaargag: 3 Jaartal: 198 Nummer: 3 Oorsprokelijke pagiaummers: Dit artikel is oorsprokelijk verschee i Haags Tijdschrift voor ysiotherapie, va 1983 tot 1988 de voorloper va Versus, Tijdschrift voor ysiotherapie. Dee olie uitgave mag, oder duidelijke brovermeldig, vrij gebruikt worde voor (para- ) medische, iformatieve e educatieve doeleide e ader iet-commercieel gebruik. Zoder koste te dowloade va:

2 De kruk...waar? rak Goudswaard Harry Ook Ileidig Teeide iicht te krijge i belastig va biologische strukture rod het heupgewricht tijdes het gaa met ee aagedaa bee e ee kruk, worde ee aatal statische aalyses gemaakt. Steeds wordt ee evewichtssituatie gekoe i de stadfase tijdes het gaa, odat ee schattig ka worde gemaakt va de oodakelijke spierkracht va de abductore e de belastig va het heupgewricht. A. staa op 2 bee; B. staa op 1 bee; C. staa op 1 bee met kruk aa de aagedae ijde; D. staa op 1 bee met kruk aa de geode ijde; E. optimalisatie va de belastig va het heupgewricht. Tot slot wordt op basis va voorgaade aalyses ee advies gegeve omtret het gaa met ee kruk. A. Staa op 2 bee: Staa op 2 bee met de voete op bekkebreedte vereist auwelijks tot gee aktiviteit va de heupmusculatuur, odat de belastig va het heupgewricht wordt bepaald door de erbove liggede massa (4). I dat geval moete heup-, kie-, ekelgewricht e steuvlak i het frotale vlak op deelfde vertikaal ligge (fig. 1). De vergelijkig voor het vertikale evewicht levert u: y = 0 r + = 0, odat = = N. r = De belastig va het heupgewricht komt dus op 0,3 maal het totale lichaamsgewicht. iguur 1.

3 B. Staa op 1 bee: Bij het staa op éé bee wordt erva uitgegaa, dat dit gebeurt oder lateroflexie va de romp, oals dat ook het geval is i de stadfase tijdes het gaa. Het lichaamswaarteput al echter toch bove het steuvlak moete kome, odat dee positie gerealiseerd moet worde middels ee adductie va het stadbee (fig. 2). iguur 2 Uit de literatuur (1,2,3) e uit eige metige is gebleke, dat dee oodakelijke adductie gepaard gaat met ee hoekstadsveraderig va ogeveer 8 va het stadbee. De ormaalkracht levert u te opichte va het steuvlak va het heupgewricht ee adducered momet hetgee voor evewicht gekompeseerd moet worde door de geamelijke abductore: m. tesor fasciae latae, m. gluteus medius e m. gluteus miimus. Na otbidig va s e r luide de evewichtsvoorwaarde als volgt: x y M = 0 + = 0 rx = 0 + = 0 H sy ry sx = 0 c a + b = 0 s Substitutie va de gegeve waarde i de derde vergelijkig levert de oodakelijke spierkracht va de geamelijke abductore.

4 a + b s = = = = 1420 N c Otbidig va de spierkracht levert: ( 70 ) = ,342 N ( 70 ) = ,940 N sx = s cos = 486 sy = s si = 1334 Substitutie va de getalle i de eerste e tweede evewichtsvergelijkig levert: rx = sx = 486 N ry = sy + = = 1869N, odat 2 2 r = = 1930 N De belastig va het heupgewricht tijdes staa op éé bee ligt dus i de orde va grootte va 3 maal het lichaamsgewicht. C. Staa op 1 bee met kruk aa de aagedae ijde: Bij dee aalyse gaa we erva uit dat de kruk wordt belast met ee kracht va 100N. Omdat u de stok wordt belast, moet het totale lichaamswaarteput verder aar lateraal worde verplaatst, odat het stadbee og meer i adductiestad moet kome. I vergelijkig met het staa op twee bee is de adductiehoek u ogeveer 10. De belastig va de voet eemt hierbij af va 60 aar 0, maar door vergrotig va de adductiehoek wordt de mometsarm va groter (fig. 3). De evewichtsvergelijkige: x y M = 0 = 0 sx = 0 + = 0 H sy rx ry = 0 c a + b = 0 s Oplossig va de derde vergelijkig levert weer: a + b s = = = = 1380 N c

5 iguur 3. Otbidig i kompoete: ( ) = 1380 cos( 70 ) N ( ) = 1380 si( 70 ) N sx = s cos α = 472 sy = s si α = 1297 Substitutie i de eerste e tweede vergelijkig levert: rx = sx = 472 N ry = sy + = = 1732 N 2 2 r = = 179 N, dat wil egge dat de belastig va het heupgewricht u ogeveer 2,8 maal het lichaamsgewicht bedraagt. Door het lope met de stok aa de aagedae ijde eemt weliswaar de belastig va het heupgewricht af, maar de afame is gerig! Ook de oodakelijke spierkracht eemt hierbij af va 1420N aar 1380N. D. Staa op 1 bee met kruk aa de geode ijde: We gaa er ook i dit geval va uit, dat de kruk wordt belast met ee kracht va 100N. Omdat u de stok wordt belast aa de geode ijde moet het totale lichaamswaarteput aar mediaal worde verplaatst, hetgee tot stad komt door ee vermiderig va de adductiestad va het stadbee te opichte va het staa op éé bee oder kruk. De adductiestad bleek a metige overee te kome met ogeveer 4 e de mometsarme a e b ij da ook overeekomstig bereked (fig. 4).

6 x y M De evewichtsvergelijkige: = 0 = 0 sx = 0 + = 0 H sy rx ry = 0 c a + b = 0 s iguur 4. Oplossig va de derde vergelijkig: a + b s = = = 90 N. c Otbidig i kompoete: ( ) = 90 cos( 70 ) N ( ) = 90 si( 70 ) N sx = s cos α = 202 sy = s si α = 4 Substitutie va de gevode waarde i de eerste e tweede vergelijkig levert op: rx = sx = 202 N. ry = sy + = = 989 N, odat 2 2 r = 1009 N =. Hetgee overeekomt met 1,6 maal het lichaamsgewicht.

7 E. Optimalisatie va de belastig va het heupgewricht: Zoals we reeds geie hebbe eemt de belastig va het heupgewricht aaielijk af idie de kruk wordt gehateerd aa de geode ijde. Dee belastig va 1,6 maal het lichaamsgewicht ka og verder afeme idie er ee belastig va de kruk wordt gekoe, die odaig is, dat gee spierkracht oodakelijk is voor het hadhave va de evewichtstoestad. De vraag is u: hoe waar moet de kruk worde belast, opdat de spierkracht va de geamelijke abductore ul wordt, idie de stok wordt geplaatst aa de geode ijde op 40 cm. afstad va het steuvlak va het stadbee? Dit is allee maar mogelijk idie de ormaalkracht door het heupgewricht gaat, dat wil egge het stadbee staat vertikaal oals i figuur 1. iguur toot het totale evewicht va de persoo, staade op het aagedae bee met de stok aa de geode ijde. iguur. De mometestellig voor het uitwedige evewicht te opichte va luidt: ( p q) tot p = k + Met behulp va de gegeves ka u de optimale stokbelastig k worde bereked: tot p 60 1 k = = = 244 N p + q Diskussie: Gaa met de kruk aa de geode ijde geeft ee aaielijke otlastig va het aagedae bee, i vergelijkig met de kruk aa de aagedae ijde. Afgeie va dee belastigsvermiderig hoeft de patiët tijdes het gaa met de kruk aa de geode ijde iet i telgag te lope, hetgee ee veel harmoischer looppatroo tot gevolg heeft. Idie de stok tot ogeveer 30 a 40% va het lichaamsgewicht wordt belast aa de geode ijde, is de heupbelastig miimaal.

8 LITERATUURLIJST 1. Bombelli, R Osteoarthritis of the hip; 2d., rev. ad el. ed. Berli, Spriger-Verlag, Dikkeboer, B., e W. Jorritsma. Kiesiologie. Utrecht, Bo, Scheltema e Holkema, Joker, R. Rötgebilder; 9. Aufl. Berli USW, Spriger-Verlag, Ook, H. Belast e obelast. Haags tijdschrift voor fysiotherapie 1 (1983) 4, p