Druk druk druk Een praktische benadering van werkdruk en werkstress

Transcriptie

1 Voor een organisatie en werk Jubileumcongres van betekenis ST-groep Druk druk druk Een praktische benadering van werkdruk en werkstress Hans Kommers ST-Groep B.V. Industrieweg GJ Vught T F info@st-groep.nl Kwaliteit van de arbeid /hk 1

2 Werkdruk en werkstress, hot issue Naar schatting 25% - 50% langdurig verzuim heeft psychische diagnose, grotendeels werkgerelateerd (afhankelijk van sector) Werkstress beroepsziekte nummer 1 in Nederland (Asscher 2014) In 2015 Onderwijs koploper in verzuim Kwaliteit van de arbeid /hk 2

3 Wat geeft werkdruk? Is het de persoon of is het werk? (beleving of objectief) Gaat het om de hoeveelheid (werktempo productiviteit hard werken) of gaat het om andere zaken? Van hard werken is nog nooit iemand dood Kwaliteit van de arbeid /hk gegaan /ST 3 Groe p

4 Werkvraag Wat ervaart u in uw huidige werk als werkdruk, of stress het kost u energie? Wat ervaart u als werkplezier, het geeft u energie? Zet van beide de top 2 op een post it Kwaliteit van de arbeid /hk 4

5 Visie op werkstress Persoon (coping) Kenmerken van het werk (stressoren) Stress- (reacties) Gevolgen: Verzuim, Verloop, Kwaliteit van de arbeid /hk

6 Bronnen van stressoren in het werk Arbeidsinhoud Arbeidsvoorwaarden Werkdruk Arbeidsomstandigheden Arbeidsverhoudingen Vier aspecten van kwaliteit van de arbeid 6 Kwaliteit van de arbeid /hk

7 Werkdruk en werkstress werkstress Persoon (coping) Stressrisico Stress- (reacties) Gevolgen: Verzuim, Verloop, Kenmerken werk (inhoud) Taakeisen (regelnoodzaak) balans Invloed (regel mogelijkheden) Taakeisen volgens Karasek: -Tijdsdruk - werkdruk (variatie, storingen) - moeilijkheidsgraad Kwaliteit van de arbeid /hk

8 Persoon Vakmanschap Werkdruk en werkstress werkstress Coping Priveomstandigheden Stressrisico stress Stress reacties: Verzuim, Verloop, Kenmerken werk Taakeisen (regelnoodzaak) balans Invloed (regel mogelijkheden) Taakeisen volgens Karasek: -Tijdsdruk - werkdruk (variatie) - moeilijkheidsgraad Kwaliteit van de arbeid /hk

9 Persoon Vakmanschap Werkdruk en werkstress werkstress Coping Priveomstandigheden Stressrisico stress Stress reacties: Verzuim, Verloop, Kenmerken werk Taakeisen (regelnoodzaak) balans Invloed (regel mogelijkheden) Invloed: Steun van - interne collega s regelcapaciteit (autonomie) - externe regelcapaciteit - sociale steun Kwaliteit van de arbeid /hk

10 Methoden voor aanpak werkdruk Welke kent u vanuit uw organisatie? Meten van tijdsbesteding (interessant voor CAO-overleg) Belevingsonderzoek?????? Herontwerp / zelfsturende teams Wenselijk: hele model omvatten Wat is de bron? (wat geeft jou werkdruk?) Wat kunnen we beïnvloeden (en vooral: hoe kunnen we slim (samen)werken?) Kwaliteit van de arbeid /hk 10

11 Mogelijke stappen 1. Begrijpen van de werkdruk Inventariseren (bijvoorbeeld: wat geeft energie en wat kost energie) Dialoog voor echt begrip en ook moeilijkere thema s opsporen (bijvoorbeeld doorvragen in kleinere groepjes) Resultaat: zicht op de beleving van werkdruk van individu en team 2. Verdiepen inzicht Rubriceren: wel invloed misschien of deels invloed geen invloed Identificeren van de bron (zie model) Prioriteren (wat heeft grootste impact en kunnen we zelf beïnvloeden?) Franciscus van Assisi: Geef mij de kracht te vechten wanneer er iets is wat veranderd kan worden; geef mij de moed te accepteren dat wat niet veranderd kan worden en geef mij de wijsheid het onderscheid te zien. Kwaliteit van de arbeid /hk 11

12 Mogelijke stappen 3. Acties bedenken Wat kunnen we doen om meer te organiseren van wat energie geeft? Wat kunnen we doen om energievreters te elimineren? Hoe kunnen we slimmer (samen)werken? Wat kunnen we doen om elkaar te helpen met elkaars energievreters? En ook: wat vraagt het aan acties of ontwikkeling van competenties van de individuen? Hier kan de kracht van organisatieconcept teamwerk benut worden: Het mechaniek van teamwerk Invloed krijgen op die zaken die het resultaat van het team beïnvloeden (vergroten regelcapaciteit) Wederzijdse rekenschap over resultaat en condities om te leren! 4. Afspraken en uitproberen 5. Evalueren Kwaliteit van de arbeid /hk 12