Opleiding. Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel. De elektrische verbruiken in woningen Pascal SIMUS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding. Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel. De elektrische verbruiken in woningen Pascal SIMUS"

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel De elektrische verbruiken in woningen Pascal SIMUS Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable (ICEDD)

2 Doelstellingen van deze presentatie Het gewicht van huishouden in het Gewest De elektrische verbruiken in hun context De verbruiken van huishoudtoestellen inschatten, meten van het verbruik Enkele denkpistes om het verbruik te verminderen Verbruik en factuur: eenzelfde gevecht 2

3 Overzicht Het aandeel van het elektriciteitsverbruik binnen het BHG en binnen de huisvestingssector, de evolutie van de elektriciteitsprijs Aandeel van elektriciteit in de huisvestingssector (globaal) en opsplitsing van de elektriciteitsverbruiken Specifieke verbruiken van elektrische huishoudtoestellen, verbruiksklassen Diverse denkpistes om over na te denken 3

4 TWh OVW Finaal energieverbruik per sector GWh in 2012 (voorlopig) +4,8% p.r. à ,6% p.r. à Niet energet. Huisvesting Tertiaire sector Transport Industrie Transport 23% 2012 Logement 38% Non énergét. 1% 1% 4% 24% 30% % Industrie 3% Tertiaire 35% = Tertiaire 117 DJ 15/ Total 103 Logement = DJ 15/ Total 103 Transport 98 Industrie 66 4

5 Finaal energieverbruik per energiedrager GWh in 2012 (voorlopig) +4,8% p.r. à ,6% p.r. à 1990 TWh PCI Autres Gaz naturel Combustibles pétroliers Carburants pétroliers Carburants pétroliers 21% 2012 Comb. pétroliers 9% Non énerg. 0.9% 0.7% 1% 23% % 37% 19% Autres 2.0% Gaz nat. 41% 5 0 Electricité Non énergétique Ele ctricité 26% 1990 = Autres 148 Electricité 139 Gaz naturel 117 Total 103 Total produits pétroliers = Total 103 Carburants pétroliers 93 Total produits pétroliers 73 Combustibles pétroliers 47 5

6 Verdeling van het eindverbruik in het BHG in 2011 SCHEEPVAART 7 KOKEN 293 SPOORVERVOER 299 SPECIFIEKE ELEKTRICITEIT 920 OVERIGE 2005 OVERIGE 113 SANITAIR WARM WATER 1209 DRUKWERK PAPIER 55 AIRCONDITIONING 305 VERLICHTING 1310 WARM WATER 314 WEGVERVOER 5165 VOEDING TABAK 166 VERWARMING 5312 VERWARMING 2908 METAAL PRODUCTEN 262 HUISVESTING 7734 GWh 37.5% TERTIAIRE SECTOR 6843 GWh 33.1% TRANSPORT 5472 GWh 26.5% INDUSTRIE 596 GWh 2.9% 6

7 Klimaatomstandigheden 2012 graaddagen 15/15 +26% / % % % +40% +30% +20% Degrés-jours Graaddagen 15/ % % % 0% -10% -20% -30% -40% Taux de Jaarlijkse croissance groeicijfer annuel Graaddagen Degrés-jours 15/15 15/ is een «gewone» jaar, na 2011 het minder kouder jaar sinds 1960, en 2012 een heel koud jaar! 7

8 Belangrijkste elementen van het verbruik Finaal energieverbruik met klimaatcorrectie is vergelijkbaar in 1990 en = Tertiaire 117 Total 103 Transport 98 Logement 98 Industrie 66 <<<<< Zonder klimaatcorrectie >>>>> Met klimaatcorrectie 1990 = Tertiaire 114 Total 100 Transport 98 Logement 93 Industrie 64 Finaal energieverbruik per inwoners met klimaatcorrectie daal van 16 % van 1990 tot = Tertiaire 99 Total 87 Transport 83 Logement 83 Industrie 56 <<<<< Zonder klimaatcorrectie >>>>> Met klimaatcorrectie 1990 = Tertiaire 97 Total 84 Transport 83 Logement 79 Industrie

9 Finaal energieverbruik in de huisvestingssector 8.4 TWh en % /2011 (GD +26%) 2% / Electricité 144 TWh PCI Electricité 16.8% 2012 Gaz naturel 65.8% Charbon Autres bois 0.3% 1.2% 3.4% 11% % 58% Produits pétroliers 16.0% Autres Overige Gaz naturel Aardgas Produits pétroliers Petro. prod. Charbon Kolen hout bois Ele Electricité k icite it verlies van beroep voor stookolie 1990 = Verwarming 70% Chauffage des appartements 41% Chauffage des maisons unifamiliales 29% Parc de logements 115 Degrés-jours 111 Total 98 Total combustibles 92 Electricité spécifique 11% Cuisson 4% Eau chaude sanitaire 15% Chauffage d'appoint 1% 9

10 Standby stroomverbr. 5% Overige 15% Elektriciteitsverbruik per toepassing Gemiddeld elektriciteitsverbruik per woning 2.7 MWh /huishouden Sanitaire w arm w ater 11% Koud 17% Koken Elektriciteit 55% Butaan propaan 0.4% Bijverw arming Kolen 4% Hout 7% Verlichting 10% Waskamer 10% Aardgas 45.2% Ele k tricite it 89% Circulatiepomp 3% Bijverw arming 3% Elektr. verw arm. 12% Vaat w asmachine 3% Koken 11% Ele k tr icite it 18% Sanitair warm water Butaan propaan 1% Overige 0.9% Stookolie 5% kwh kwh kwh kwh kwh 406 kwh kwh kwh Gemiddeld Consommation verbruik moyenne specif. par Gemiddeld Consommation verbruik moyenne specif. elektr. logement per w oning d'électricité (excl. d'électricité elektr. per par w oning logement spécifique koken, SWW (hors en cuisson, hors (excl.verw chauffage arming) électrique ECS bijverw et chauffage arming) d'appoint) Consommation Gemiddeld moyenne elektriciteitsverbruik d'électricité par logement per w oning Consommation Gemiddeld elektr.verbruik moyenne par logement voor verw de chauffage arming électrique (hors chauffage d'appoint) Aardgas 75% 10

11 Verklarende variabelen van het energieverbruik Verschillende effecten 800 klimaateffect: 70% van de verwarming met graaddagen 700 parkeffect: 600 evolutie van het aantal woningen in fct van de bevolkingsgroei en de toename van de omvang van de huishoudens (ADSEI) effect van de centrale verwarming: fct van energieverbruik CV/DV (HBO) effect van de parkstructuur: fct van energieverbruik appartementen/huizen (HBO) SWW effect: aantal woningen met een private badkamer of douchecel effect van de elektrische verwarming: stijging van het aantal met elektriciteit verwarmde woningen prijseffect: de rekbaarheid van het brandstofverbruik illustreert in functie van de prijzen energie intensiteitseffect: saldo energie intensiteitseffect omwille van : gesofisticeerde uitrusting de gebruiksfrequentie inkomsten het gedrag van de mensen het specifiek verbruik MWh per woning Richtlijn 92/75/CEE Energielabel 1.0 ktep ou EUR/tep Verplicht energielabel voor huishoudelijke apparaten, lampen en airconditioners Consommation de combustibles hors effets parc, climat, chauffage central, structure, ECS, chauffage électrique Prix moyen des combustibles Elektriciteit verbruik zonder klimaat effekt verw ijderen van gloeilampen 100W verw ijderen van gloeilampen 75W, verw ijdering van koelkasten klassen B tot en met G verw ijderen van gloeilampen 60W, invoering van het energielabel voor televisies 11

12 Huisvesting Brandstofverbruik (85% van totaal) +34% +17% +16% +16% +11% +17% +17% +20% +17% +18% +17% +19% +16% +13% +11% +13% +1% +9% +2% +14% -17% -25% % Klimaat effect 0% +12% +8% +9% +2% +7% +21% +6% +7% +3% -0% +7% -1% +7% +6% +4% +3% -5% +3% +3% +16% -6% Park effect 0% +0% -1% -0% -0% +0% -0% +0% +1% +1% +0% +1% +3% +4% +5% +5% +6% +7% +9% +9% +11% +13% Structuur effect 0% +0% +1% +1% +1% +2% +2% +3% +3% +4% +4% +4% +4% +4% +3% +3% +3% +2% +2% +2% +2% +2% Centrale verw arming effect 0% +0% +0% +0% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +2% +2% +2% +2% +2% +2% +2% +2% +2% Elektr.verw.effect 0% -0% -0% -0% -0% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -2% -2% -2% -2% -2% -2% -2% -3% SWW effect 0% +0% +0% +0% +0% +0% +0% +0% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% +1% Prijs effect 0% +0% +1% +3% +4% +5% +5% +4% +5% +6% +2% -3% -2% -1% -2% -5% -10% -12% -17% -19% -14% -19% Intensiteit effect 0% +5% +6% +3% +4% +3% +5% +3% +4% +3% +6% +7% +6% +3% +5% +8% +11% +7% +12% +6% -2% -7% Totaal 0% +17% +16% +16% +11% +17% +34% +17% +20% +17% +13% +18% +11% +17% +19% +16% +13% +1% +9% +2% +14% -17% 12

13 Huisvesting elektriciteitsverbruik +8% +9% +16% +18% +29% +22% +30% +25% +34% +37% +42% +48% +44% +50% +51% +51% +51% +51% +47% +51% +46% Klimaat effect 0% +2% +1% +1% +0% +1% +3% +1% +1% +0% -0% +1% -0% +1% +1% +1% +0% -1% +1% +1% +4% -2% Park effect 0% +0% -1% -0% -0% +0% -0% +0% +1% +1% +0% +1% +3% +4% +5% +5% +6% +7% +9% +9% +11% +13% Elektr.verw.effect 0% +1% +2% +2% +3% +4% +4% +5% +5% +6% +7% +7% +8% +9% +10% +11% +12% +13% +13% +14% +15% +16% Intensiteit effect 0% +5% +7% +12% +15% +17% +21% +19% +23% +27% +30% +32% +34% +34% +34% +34% +33% +32% +28% +23% +21% +18% Totaal 0% +8% +9% +16% +18% +22% +29% +25% +30% +34% +37% +42% +44% +48% +50% +51% +51% +51% +51% +47% +51% +46% 13 13

14 Park van de woningen Stijging van het comfort centrale verwarming % met centr. verwarming 100% 80% 60% 40% 20% 0% 30% 30% AVWT % 48% AVWT % 59% 61% 61% SEE 1977 AVWT % AVWT % 85% SEE 2001 raming 2011 % van de private huurwoningen met centr.verwarm % 80% 68% 60% 40% 20% 0% 69% 75% 79% 78% % Totaal park van bewoonde woningen Park van privéverhuur private badkamer % met badkamer 100% 80% 60% 40% 20% 39% 39% 57% 57% 69% 69% ² 76% 76% 85% 85% 94% 94% 99% 98% % met badkamer 100% 89% 80% 60% 40% 20% 93% 91% 97% 97% 99% 0% AVWT 1961 AVWT 1970 SEE 1977 AVWT 1981 AVWT 1991 SEE 2001 raming %

15 Park van woningen aardgas voor de verwarming omhoog, omlaag voor het bakken 75% 63% 65% Aardgas 70% 74% 74% 77% 60% energiedrager voor de hoofdverwarming % woningen 45% 30% 15% 0% AVWT % 3.4% 2.8% AVWT % 4.0% 0.9% SEE 2001 schatting 2011 Stookolie 23% Elektriciteit 5.8% Kolen 0.4% Totaal park van bewoonde woningen 15% 14% 13% 11% 10% 9% 0% 1% 1% 1% 1% 0% Aardgas Stookolie Elektricit. Propaan butaan Overige Park van privéverhuur 100% Brussel Fornuis (of kookplaat en/of oven) op aardgas kooktoestellen Percentage huishoudens 75% 50% 25% 0% Microgolfoven 79% Fornuis op aardgas 55% Elektrisch fornuis 44% Fornuis m et gasflessen 1% Percentage huishoudens 80% 60% 40% 20% 0% Brus se l- Hoofds tad 55% België 27% Vlaanderen 25% Wallonië 22% 15

16 Park van de woningen Uitrustingsgraad van de gezinnen lager in BHG Percentage huishoudens 100% 80% 60% 40% Wasmachine Wallonië 91% Vlaanderen 91% België 89% Brussel- Hoofdstad 71% Percentage huishoudens 100% 80% 60% 40% Droogkast Vlaanderen 65% Be lgië 60% Wallonië 60% Brus se l- Hoofdstad 35% Percentage huishoudens 100% 80% 60% 40% 20% Vaatwasmachine Wallonië 58% België 55% Vlaanderen 54% Brussel- Hoofdstad 44% 20% % % Percentage huishoudens 80% 60% 40% Koelkast 20% Vlaanderen 75% Be lgië 68% Wallonië 62% Bruss el- Hoofdstad 47% Percentage huishoudens 80% 60% 40% Diepvries 20% Vlaanderen 67% Wallonië 65% België 62% Brussel- Hoofdstad 29% Percentage huishoudens 80% 60% 40% Combinatie koel-diepvries 20% Brus se l- Hoofds tad 60% Wallonië 50% België 44% Vlaanderen 38% 16

17 Gemiddelde verbruiken Aantal uitgeruste woningen x Penetratiegraad % van het park Spec. verbr. per woning kwh/jaar Totaal verbruik GWh/jaar Koelkast % Diepvriezer % Combinatie K+D % Wasmachine % Droogkast % Vaatwasmachine % Microgolf % Televisie % Computer % Verlichting % Klein elektro % Circulatiepompen % Waakstandverbr % Gemiddeld verbruik per woning Totaal elektriciteitsverbruik, zonder verwarming, koken en SWW 920 Sources : AERE formation CE 2010 (IBGE) 17 17

18 Energielabels? A B C D E F G Wasmachine kwh/kg wassen op 60 c <0,19 <0,23 <0,27 <0,31 <0,35 <0,39 >0,39 Droogkast A B C D E F G Condensatie <0,55 <0,64 <0,73 <0,82 <0,91 <1,00 >1,00 évacuation <0,51 <0,59 <0,67 <0,75 <0,83 <0,91 >0,91 kwh/kg wassen Vaatwasmachine Koel-Diepvr. A B C D E F G <1,06 <1,25 <1,45 <1,65 <1,85 <2,05 >2,05 A++ A+ A B C D E F G <30 <42 <55 <75 <90 <100 <110 <125 >125 kwh voor 12 couverts In % van de gemid. verbruik per volume Sources : Wikipédia et AERE formation CE 2010 (IBGE-ADEME) 18

19 Rationeel Energiegebruik en gedrag Sources : SPW-CWAPE-ICEDD 19

20 Klassieke tips voor een goed beheer Bron : 100 tips om energie te besparen (BIM) culiers/100conseilsenergie_nl.pdf?langtype=

21 De jacht openen op het sluimerverbruik Sources : guide «consommez moins, consommez mieux de l IBGE 21 21

22 De jacht openen op het sluimerverbruik Sources : AERE formation CE 2010 (IBGE-ADEME) 22

23 Meten, verbruiken bijhouden, schattingen maken AUDIT ELECTROMENAGER ( Données 1 ére partie ) Relevés des appareils électriques, Estimation des consommations et des Coûts, Simulation tarifaire La Chaîne du Froid Appareils Activez cette case si vous désirez l'étude de la chaîne du froid Volume ( L ) CLASSE Energétique ( A,B,,G ) Par défaut : Classe D Consommation annuelle moyenne [kwh/an] Nombre d'heures d'utilisation de NUIT Fact. ouverture : 10% Consommation de JOUR estimée [kwh/an] Report de NUIT possible [kwh/an] Frigo seul 200 Litres A 162 kwh/an 9h / Jour 112 kwh/an 51 kwh/an Frigo + Surgélateur ( 1 Porte ) 250 Litres B 319 kwh/an 9h / Jour 199 kwh/an 119 kwh/an Frigo + Surgélateur ( 2 Portes et + ) kwh/an 9h / Jour kwh/an kwh/an Congélateur HORIZONTAL ( Bahut ) kwh/an 9h / Jour kwh/an kwh/an Congélateur VERTICAL ( Armoire ) kwh/an 9h / Jour kwh/an kwh/an Autre 9h / Jour kwh/an kwh/an Autre 9h / Jour kwh/an kwh/an Aide pour le calcul du volume ( dimensions extérieures ) Volume approximatif Hauteur Largeur Profondeur AUDIT ELECTROMENAGER ( Données 2 éme partie ) Relevés des appareils électriques, Estimation des consommations et des Coûts, Simulation tarifaire Les Appareils de Cuisine Activez cette case si vous désirez l'étude des Appareils de Cuisine Appareils Puissance (Watts) Durée de fonctionnement ( Heures ) par jour Nombre d'heures d'une Possible utilisation de NUIT de 22h à 07h Consommation moyenne [Kwh/an] ou par Semaine Max 9 h/jour Max 63 h/semaine Report de NUIT possible [Kwh/an] Heures Minutes Heures/semaine Heures Minutes Heures/semaine Taques de Cuisson 1 ou Kwh/an ou Kwh/an Taques de Cuisson 2 ou Kwh/an ou Kwh/an Taques de Cuisson 3 ou Kwh/an ou Kwh/an Taques de Cuisson 4 ou Kwh/an ou Kwh/an Hotte ou Kwh/an ou Kwh/an Four ou Kwh/an ou Kwh/an Micro-ondes ou Kwh/an ou Kwh/an Friteuse électrique ou Kwh/an ou Kwh/an Cafetiére électrique ou Kwh/an ou Kwh/an Bouilloire électrique ou Kwh/an ou Kwh/an Grille-pain ou Kwh/an ou Kwh/an Autre ou Kwh/an ou Kwh/an Autre ou Kwh/an ou Kwh/an Stand- By ou Horloge prog. Sources : Les guichets de l énergie (SPW) 23

24 De energie prijzen voor de particulieren de prijs van aardgas meer concurrentie dan stookolie : een van de redenen voor het succes en EUR / kwh (PCI) Evolution 2012/2011 en indice «gasoil extra > 2000 litres» = Electricité DA (< 1 MWh) % Electricité DB (1-2.5 MWh) % Electricité DC (2.5-5 MWh) % Electricité DD (5-15 MWh) % Electricité DE (>15 MWh) % Propane en vrac (> 2000 l) % Gaz naturel D1 (< 20 GJ PCS) % Gaz naturel D2 ( GJ PCS) % Gaz naturel D3 (> 200 GJ PCS) % Gasoil de chauffage (> 2000 l) % EUR/kWh (OBW) en 2012 Gaz naturel D3 (> 200 GJ PCS) Gaz naturel D2 ( GJ PCS) Gasoil de chauffage (> 2000 l) Gaz naturel D1 (< 20 GJ PCS) Propane en vrac (> 2000 l) Electricité DE (>15 MWh) Electricité DD (5-15 MWh) Electricité DC (2.5-5 MWh) Electricité DB (1-2.5 MWh) Electricité DA (< 1 MWh)

25 Samenstelling en evolutie van de elektriciteitsprijs? Sources : Brugel 25

26 Energiefactuur van woningen 861 miljon in % /2011 in 2012: stijging van energieprijzen + kouder klimaat = zwaardere factuur 66% 1990 = 100 indices des prix de l énergie (DGSIE) 450 Gasoil Propane 253 Gaz naturel 244 Charbon Electricité % 35% 16% 14% 17% 1.4% 0.7% Consommation Facture Consommation Facture Consommation Facture Consommation Facture Gaz naturel Produits pétroliers Electricité Autres Chauffage Indice des prix (en indice 1990 = 100) Indice des prix de l'énergie (IPE) 222 Indice général des prix à la consommation (IPC) 160 IPE/IGP 139 appartements 33.9% Chauffage d'appoint 1.6% Eau chaude sanitaire 12.5% Cuisson 5.1% Chauffages maisons unifamiliales 22.8% Electricité spécifique 24.1% 26

27 Energiefactuur van woningen 861 Miljon in % / per woning (+8% / 2011) 786 EUR 898 EUR EUR 898 EUR 1000 EUR EUR 1047 EUR EUR 1069 EUR EUR 2101 EUR 1628 EUR 2104 EUR 1514 EUR RIS isoléé LL alleenstaande Allocation de chômage pour chômeur isolé armoedegrens voor een alleenstaande (SILC 2009) (min après 1 an) Seuil de pauvreté pour un isolé (SILC 2011) LL met gezinslast RIS avec famille à charge werkloosheidsu itkering voor werklozen geïsoleerd (na 1 jaar) Allocation de chômage pour un chômeur avec werkloosheidsu itkering voor werklozen met gezin famille à charge (min après 1 an) Facture énergétique annuelle moyenne gemiddelde jaarlijkse energierekening van een woning in Brussel d'un logement bruxellois (2011) Seuil de pauvreté pour un couple avec 2 enfants (SILC 2011) armoedegrens voor een koppel met 2 kinderen (SILC 2009) totaal +135% / % exclusief inflatie per woning +104% / % exclusief inflatie 1990 = Facture totale 241 IPC 160 Facture à monnaie constante 150 Parc de logements 115 Consommation totale = Indice des prix de l'énergie 222 Facture par logement 209 Facture par logement hors inflation 131 Consommation par logement 85

28 Tools en nuttige sites,... : REG-hulpmiddelen: Het energiekadaster bij collectieve huisvesting gtype=2067&detail=tab3 Specifieke verbruiken per sector, online raadpleegbaar via BadenWeb Meer info over de energiebalansen: Marie-Astrid DEUXANT (mdu[at]ibgebim.be -> documentatiecentrum >zoeken in de wetenschappelijke en technische info... kies thema Energie en zoek op titel van een document: «energiebalans» 28

29 Te onthouden! Meten schatten van het verbruik De juiste keuzes op niveau van de uitrusting en de energieklasse De juiste reflexen aanleren Sluipverbruik aanpakken Offertes van elektriciteitsleveranciers vergelijken 29

30 Contact Pascal SIMUS Ir. Project verantwoordelijke ICEDD asbl Institut de Conseil et d'etudes en Développement Durable asbl Bvd Frère Orban, 4 B-5000 Namur (Belgique) : +32 (0) Fax : +32 (0) Web: pascal.simus[at]icedd.be 30

Opleiding. Duurzaam Gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel. De elektrische verbruiken in kleine huisvesting beheren Pascal SIMUS

Opleiding. Duurzaam Gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel. De elektrische verbruiken in kleine huisvesting beheren Pascal SIMUS Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel De elektrische verbruiken in kleine huisvesting beheren Pascal SIMUS Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable (ICEDD) Doelstellingen

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VOOR DE WOONSECTOR IN 2001 EN 2002, SPECIFIEK VERBRUIK VAN DE TERTIAIRE SECTOR Synthesedocument Uitgevoerd op verzoek van het BIM, de Administratie

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GEWESTELIJK ENERGIEVERBRUIK THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vragen achter de indicator: Wat is het totaal

Nadere informatie

2. OPMAAK VAN DE ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST: METHODOLOGISCHE ASPECTEN

2. OPMAAK VAN DE ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST: METHODOLOGISCHE ASPECTEN 2. OPMAAK VAN DE ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST: METHODOLOGISCHE ASPECTEN 1. Inleiding De energiebalans van het BHG wordt jaarlijks door het Institut de Conseil et d'etudes en Développement

Nadere informatie

1. ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST (JAAR 2009)

1. ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST (JAAR 2009) 1. ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST (JAAR 2009) 1. Wat is de energiebalans? In het licht van de klimaatopwarming en van de ontwikkeling van een energiebeleid is de energiebalans een

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Diagnosetools voor renovatie Leefmilieu Brussel DIAGNOSETOOLS VOOR HET ELEKTRICITEITSVERBRUIK Jonas MOERMAN écoconso Doelstellingen van de presentatie Een diagnose van het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS

3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS 3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS GEWEST 1. Inleiding 1.1. De gewestelijke energiebalans: een kostbare bron van informatie Een energiebalans beschrijft de energiehoeveelheden die worden

Nadere informatie

Is uw verbruik normaal?

Is uw verbruik normaal? Is uw verbruik normaal? Maar dit mag ons niet doen vergeten wat zijn kostprijs en effecten op het milieu zijn. Ook al hebben we geen vat op de prijzen, ons verbruik kunnen we wel zelf beïnvloeden. Deze

Nadere informatie

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers Basis modules 02 & 03 Werkdocument Pascal ONS ENERGIEZUINIG GEDRAG en REG MAATREGELEN E² = MC Drie stappen om het energieverbruik te verminderen Bestudeer

Nadere informatie

3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS

3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS 3. EVOLUTIE VAN DE ENERGIE-INTENSITEIT IN HET BRUSSELS GEWEST 1. Inleiding 1.1. De gewestelijke energiebalans: een kostbare bron van informatie Een energiebalans beschrijft de energiehoeveelheden die worden

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2002

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2002 Eindrapport - Mei 24 Uitgevoerd op verzoek van het BIM, de Administratie van Energie en Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met het Institut de Conseil

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

JUNKERS. HydroPower Digit WRD 11/14/17-2G

JUNKERS. HydroPower Digit WRD 11/14/17-2G HydroPower Digit WRD 11/14/17-2G [fr] Données de produits relatives à la consommation énergétique... 2 [nl] Productgegevens voor energieverbruik... 4 6 720 817 157 (2015/07) FR/NL JUNKERS Données de produits

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3. Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2003

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2003 ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 23 Mei 25 Uitgevoerd op verzoek van het BIM, de Administratie van Energie en Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip «energiekadaster» verduidelijken

Nadere informatie

Bevraging energiesituatie woning in het kader van het project Energiek Dorp Proven

Bevraging energiesituatie woning in het kader van het project Energiek Dorp Proven Bevraging energiesituatie woning in het kader van het project Energiek Dorp Proven Straat : Nr. :. Bus :. Ik ben huurder Ik ben eigenaar Alle gegevens worden anoniem verwerkt. Het vragen naar de straat

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2011

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2011 Eindrapport Juni 2013 Gerealiseerd op vraag van het BIM, de overheidsdienst voor milieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met de vzw "Institut de Conseil

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2006

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2006 Eindrapport Mei 28 UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST, IN HET KADER VAN EEN OVEREENKOMST MET HET INSTITUT DE CONSEIL ET

Nadere informatie

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer ELEKTRICITEIT TELT! Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting Elektrische

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: ENERGIE-INTENSITEIT VAN DE TERTIAIRE SECTOR THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERING 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator: Hoe

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Het energiekadaster Pascal ONS E²=MC Op basis van de presentatie van ICEDD 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het begrip energiekadaster

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2004

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2004 Mei 26 Uitgevoerd op verzoek van het BIM, de Administratie van Energie en Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met het Institut de Conseil et d Etudes en

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: ENERGIE-INTENSITEIT VAN DE HUISVESTING THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator: Hoe evolueert

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

G /1 18/04/ /12/2015

G /1 18/04/ /12/2015 Page 1/6 S.A. CALORIBEL N.V. Rue De Koninckstraat, 4 Boite - Bus : 1-3 18 Bruxelles - Brussel Tél:2/529.63. Fax:2/529.63.11 caloribel@techem.be - www.caloribel.be Concerne / Betreft : Immeuble / Gebouw

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2010

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2010 Eindrapport Mei 2012 Gerealiseerd op vraag van het BIM, de overheidsdienst voor milieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met de vzw "Institut de Conseil

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2008

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2008 Eindrapport Mei 2010 UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST, IN HET KADER VAN EEN OVEREENKOMST MET HET INSTITUT DE CONSEIL

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST GLOBALE ENERGIEBALANS VAN HET JAAR 2004 Synthesedocument april 2006

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST GLOBALE ENERGIEBALANS VAN HET JAAR 2004 Synthesedocument april 2006 Synthesedocument april 26 voor rekening van het BIM INSTITUT DE CONSEIL ET D'ETUDES EN DEVELOPPEMENT DURABLE ASBL Boulevard Frère Orban 4-5 NAMUR Tel: +32.81.25.4.8 - fax: +32.81.25.4.9 - E-mail: icedd@icedd.be

Nadere informatie

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen Jonathan MATTHEWS Projectleider Institut de Conseil Hoofddelen et d Etudes en Développement een Durable energiebeleid asbl In dienst

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

BRUXEO 12 februari 2019

BRUXEO 12 februari 2019 BRUXEO 12 februari 2019 Energieoplossingen voor de social-profitsector Christophe Jonlet +32 494 57 85 49 christophe.jonlet@soltis.be Albert Maizel +32 472 21 83 48 albert.maizel@soltis.be 1 Betreffende

Nadere informatie

Analyse van het energieverbruik van huishoudens in België

Analyse van het energieverbruik van huishoudens in België Analyse van het energieverbruik van huishoudens in België Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Gegevensbron... 4 3. Analyse van de resultaten... 5 3.1. Energieverbruik van de gezinnen in België... 5 3.2. Verwarming...

Nadere informatie

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! Seminarie Duurzaam Bouwen: De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! 4 maart 2016 Leefmilieu Brussel Integratie, regeling en link van warmtepompen met andere hernieuwbare energieën

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Studie (BRUGEL-STUDIE-20180918-25-Versie 2018) Betreffende het OBSERVATORIUM professionele prijzen 2009-2017-Executive summary Opgesteld

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1 ste en 2 de kwartaal 2011 1. Inleiding Hoewel de CREG (de federale regulator) bevoegd is voor de tarieven, zal BRUGEL,

Nadere informatie

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: ENERGIE-INTENSITEIT VAN DE TERTIAIRE SECTOR THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERING 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator: Hoe

Nadere informatie

Discussienota Residentiële Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030

Discussienota Residentiële Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Discussienota Residentiële Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Nele Renders 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 3.1 Systemen: inleiding Piotr Wierusz-Kowalski LENTE 2015 p.kowalski@mkengineering.be www.mkengineering.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

DUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.

DUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. DUW Parkstad Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. Sprekers: Rick Muijen - duurzaamheidsdeskundige Joyce Bongers - duurzaamheidsdeskundige Programma

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015

ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015 TECHNISCH RAPPORT ENERGIE ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015 Samenvattende nota DECEMBER 2017 Inhoud Inhoud... 2 Doelstellingen van de energiebalans... 3 Voorstelling van het

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP ENERGIELABELS ONDER DE LOEP Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per

Nadere informatie

Het energiebeleid in het BHG

Het energiebeleid in het BHG De financiering van de energiebesparingsmaatregelen voor appartementsgebouwen Het energiebeleid in het BHG De duurzame energieperspectieven >< duurzame stad De spanning tussen vraag en aanbod neemt toe

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERLICHTING: ONTWERP EN AFSTELLING HERFST 2017 Waarom aandacht schenken aan de verlichting? Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De uitdagingen op het vlak

Nadere informatie

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!»

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» PERSCONFERENTIE 17 JANUARI 2007 Evelyne Huytebroeck Brusselse Minister van Leefmilieu en Energie Nieuwe Energiepremies 2007 «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» 1 Context

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid

e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid nathan Fronhoffs /09/2009 enst Energiefacilitator Collectieve Huisvesting verzicht Basisprincipes

Nadere informatie

Jaarlijks verslag 2016 Studiecommissie voor de Vergrijzing. Rapport annuel 2016 Comité d Etude sur le Vieillissement

Jaarlijks verslag 2016 Studiecommissie voor de Vergrijzing. Rapport annuel 2016 Comité d Etude sur le Vieillissement Jaarlijks verslag 2016 Studiecommissie voor de Vergrijzing Rapport annuel 2016 Comité d Etude sur le Vieillissement 13 juli 2016 13 juillet 2016 Langetermijnvooruitzichten: enkele hypothesen (1) Bevolkingsvooruitzichten

Nadere informatie

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K41 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 202 m 2 202 m 2 Totaal

Nadere informatie

31. ATMOSFERISCHE EMISSIES TENGEVOLGE VAN HET ENERGIEVERBRUIK

31. ATMOSFERISCHE EMISSIES TENGEVOLGE VAN HET ENERGIEVERBRUIK 31. ATMOSFERISCHE EMISSIES TENGEVOLGE VAN HET ENERGIEVERBRUIK 1.Inleiding IN DE INDUSTRIESECTOR De industriesector omvat alle bedrijven aangesloten op het hoogspanningsnet die een echte productieactiviteit

Nadere informatie

Vergelijking rijwoning nieuwbouw

Vergelijking rijwoning nieuwbouw Vergelijking rijwoning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K39 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 107 m 2 107 m 2 Totaal warmteverlies

Nadere informatie

2. Nombre de réfugiés reconnus titulaires du minimex Aantal erkende vluchtelingen die gerechtigd zijn op het bestaansminimum

2. Nombre de réfugiés reconnus titulaires du minimex Aantal erkende vluchtelingen die gerechtigd zijn op het bestaansminimum Données enregistrées durant l'état définitif du 12ème mois de l'année concernée Gegevens opgenomen in de definitieve staat van de 12de maand van het betrokken jaar A. Les titulaires du minimex De gerechtigden

Nadere informatie

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie Hernieuwbare energie 1 1 Leefmilieu Brussel - BIM Gesticht in 1989, Leefmilieu Brussel - BIM is de administratie voor energie en leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is de gesprekspartner

Nadere informatie

Inventaris OV - Inventaire EP BIV - IBE 2011 2012-10-18

Inventaris OV - Inventaire EP BIV - IBE 2011 2012-10-18 Om de drie jaar wordt een inventaris opgemaakt van alle lampentypes en hun vermogens van de openbare verlichting in België. Deze driejaarlijkse gegevens worden verzameld door Synergrid, de federatie van

Nadere informatie

1 Bruxelles Energie 2015

1 Bruxelles Energie 2015 1 Bruxelles Energie 2 Brussel-Energie Uitbater van waste to energy installatie. Aandeelhouders: 3 Combustion avec valorisation énergétique 2012 2013 2014 DECHETS MENAGERS RESIDUELS 393.346 377.577 364.176

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2005

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2005 Eindverslag - April 27 UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST, IN HET KADER VAN EEN OVEREENKOMST MET HET INSTITUT DE CONSEIL

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2007

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2007 Eindrapport Mei 29 UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST, IN HET KADER VAN EEN OVEREENKOMST MET HET INSTITUT DE CONSEIL ET

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN OBSERVATOIRE DES PRIX GOENE STROOM MARKT MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE. RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 2012

OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN OBSERVATOIRE DES PRIX GOENE STROOM MARKT MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE. RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 2012 OBSERVATOIRE DES PRIX OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE GOENE STROOM MARKT RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 212 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1 Maart 212 1 1. Prix moyen simple

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2009

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2009 Eindrapport Juni 211 Gerealiseerd op vraag van het BIM, de overheidsdienst voor milieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met de vzw "Institut de Conseil

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015

Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015 NEWSLETTER nr 60 - april 2015 Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015 In februari 2015 nam zowel het elektriciteitsverbruik van de industriële klanten als van de residentiële en tertiaire sectoren

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen Invoering van monitoring Thomas Deville 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N N De uitdagingen verbonden

Nadere informatie

LUX op energiezuinige stand

LUX op energiezuinige stand Seminarie Duurzaam Bouwen: LUX op energiezuinige stand 5 maart 2015 Leefmilieu Brussel Casestudy: Nieuwe kantoorgebouwen François LECLERCQ MATRIciel Doelstelling van de presentatie Het energiebesparingspotentieel

Nadere informatie

33662 BELGISCH STAATSBLAD 02.07.2008 MONITEUR BELGE

33662 BELGISCH STAATSBLAD 02.07.2008 MONITEUR BELGE 33662 BELGISCH STAATSBLAD 02.07.2008 MONITEUR BELGE MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST N. 2008 2191 [C 2008/31345] 19 JUNI 2008. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot vaststelling

Nadere informatie

Verwarming & Chillers. Chauffages & Groupe-Froids

Verwarming & Chillers. Chauffages & Groupe-Froids Verwarming & Chillers Chauffages & Groupe-Froids The Series - Thermo-elektrisch Koelaggregaat - Geschikt voor zoet- en zeewater aquariums - Micro-processor gestuurd - Geluidsarm - Gemakkelijk te installeren

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: ENERGIE-INTENSITEIT VAN DE TERTIAIRE SECTOR THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERING 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator: Hoe

Nadere informatie

Etat des lieux / Plaatsbeschrijving

Etat des lieux / Plaatsbeschrijving Etat des lieux / Plaatsbeschrijving Client / Klant : Adresse / Adres : Code postal / Postcode: Localité / Woonplaats : Pays / Land : Responsable / Verantwoordelijke : Nom de la maison / Huisnaam : Arrivée

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2012

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2012 Eindrapport Juni 2014 Gerealiseerd op vraag van het BIM, de overheidsdienst voor milieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het kader van een overeenkomst met de vzw "Institut de Conseil

Nadere informatie

Aqua Dimension Geothermal heat pumps Aqua Dimension geothermische warmtepompen Aqua Dimension pompes à chaleur geothermique

Aqua Dimension Geothermal heat pumps Aqua Dimension geothermische warmtepompen Aqua Dimension pompes à chaleur geothermique Aqua Dimension Geothermal heat pumps Aqua Dimension geothermische warmtepompen Aqua Dimension pompes à chaleur geothermique Met de Aqua Dimension grond-warmtepomp systemen is het mogelijk om gratis energie

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 3 de kwartaal 2012 Inleiding Hoewel de CREG (de federale regulator) bevoegd is voor de tarieven, publiceert Brugel elk

Nadere informatie

Thuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen

Thuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book

Nadere informatie

TIPS om verbruik te verminderen

TIPS om verbruik te verminderen 2 TIPS om verbruik te verminderen A Actiekaarten en filmpje Tips Actiekaarten en filmpje: I. Actiekaarten II. Hoeveel levert dat gemiddeld op? filmpje Tips: Actiekaarten Actiekaarten Tips: Actiekaarten

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik in België in 2015

Elektriciteitsverbruik in België in 2015 NEWSLETTER 65 - februari 2016 In bedroeg het totale elektriciteitsverbruik 79,9 TWh, wat neerkomt op een stijging met 1% in vergelijking met. Deze stijging werd zowel voor de grote industriële klanten

Nadere informatie

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010 Energie besparen in en om het huis Sjaak Vogel Oktober 2010 Waarom energie besparen? De kosten van energie nemen toe Energiekosten vormen nu gemiddeld 10% van het besteedbaar inkomen. Hoe zal dat de komende

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 4 de kwartaal 2011 Inleiding Hoewel de CREG (de federale regulator) bevoegd is voor de tarieven, publiceert Brugel sinds

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Periode februari - juni 2013 Inleiding Bedoeling is om de overheid informatie te verstrekken over de evolutie van de elektriciteits-

Nadere informatie

Faubourg Saint-Job - maison M 0m 1m

Faubourg Saint-Job - maison M 0m 1m 10.00 m² M.2.04.N FC0/239 cm Séjour 90 WC 1 Cuisine Hall M.2.02.S FOB121/223 cm M.2.01.S B0/223 cm Mobilier et électroménager non fournis Cotations brutes données à titre indicatif (Escalier privatif:

Nadere informatie

handleiding mode d emploi

handleiding mode d emploi SCHIJNWERPER 3 LED s en 9 LED s handleiding PROJECTEUR 3 DEL et 9 DEL mode d emploi www.pondtechnics.com - 2 - NL / F Technische gegevens Type Lamptype: Spanning: Stroomverbruik: Bescherming: Kleurtemperatuur:

Nadere informatie

Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag. Bespaar geld en energie zonder (grote) investering!

Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag. Bespaar geld en energie zonder (grote) investering! Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag Bespaar geld en energie zonder (grote) investering! informatie avond 4 Juli 2016 Verbruik & kosten gemiddeld huishouden (2,2 personen)

Nadere informatie

Rénovation basse énergie

Rénovation basse énergie Milieu-impact en kostenanalyse van een renovatie tot passiefhuisstandaard Impact environnemental et économique d une rénovation passive KVIV studiedag 18-11-2009 Laetitia Delem Jeroen Vrijders WTCB Labo

Nadere informatie

Cursus Elektriciteit besparen. 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden

Cursus Elektriciteit besparen. 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden Cursus Elektriciteit besparen 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden DUW Parkstad DUW is een initiatief van Stichting EnviAA in samenwerking met: DUW Parkstad Wij geven gratis en onafhankelijk

Nadere informatie

Enkele praktische situaties in medeeigendommen

Enkele praktische situaties in medeeigendommen Enkele praktische situaties in medeeigendommen Jonathan Fronhoffs Oktober 2010 Dienst Energiefacilitator Collectieve Huisvesting Service Facilitateur Energie pour le Logement Collectif Inhoud 1. Voorstelling

Nadere informatie

BENCHMARKING 2012. Vergelijk uw milieuprestaties met die van uw sector. Tertiaire sector. Label "Ecodynamische onderneming " Versie november 2013

BENCHMARKING 2012. Vergelijk uw milieuprestaties met die van uw sector. Tertiaire sector. Label Ecodynamische onderneming  Versie november 2013 Label "Ecodynamische onderneming " BENCHMARKING 2012 Vergelijk uw milieuprestaties met die van uw sector Tertiaire sector Versie november 2013 Meer informatie ecodyn@leefmilieu.irisnet.be www.leefmilieubrussel.be/ecomanagement

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Pedagogische ACTIVITEITEN

Pedagogische ACTIVITEITEN Pedagogische ACTIVITEITEN Energie in ons dagelijks leven Elk van ons gebruikt enorme hoeveelheden energie, elke dag opnieuw en in verschillende vormen. Een groot deel van deze energie wordt echter zomaar

Nadere informatie

Tabel orde van grootte. 15 of X kwh/m².jaar ,2x15 of 1,2 x X. 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] x0.6 (vanaf 2018) % - -

Tabel orde van grootte. 15 of X kwh/m².jaar ,2x15 of 1,2 x X. 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] x0.6 (vanaf 2018) % - - Criteria Eenheid EPB Brussel 20 (NE of NGE) LE ZLE Huisvesting Tertiair Netto-energiebehoeften voor verwarming of X kwh/m².jaar 60 30 1,2x of 1,2 x X 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] -

Nadere informatie

Welzijnsbarometer 2015

Welzijnsbarometer 2015 OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU SOCIAL BRUXELLES OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN BRUSSEL "Cultuur aan de macht" de sociale rol van cultuur en kunst 26 november 2015 Welzijnsbarometer 2015 Marion

Nadere informatie

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Aan de hand van deze vragenlijst kan je op voorhand je huiswerk doen. Eenmaal de gegevens zijn ingevuld zal het makkelijker en sneller

Nadere informatie

Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, De Brusselse Hoofdstedelijke Regering,

Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, De Brusselse Hoofdstedelijke Regering, COORDINATION OFFICIEUSE DE : Arrêté du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale du 19 juin 2008 déterminant le contenu de la proposition PEB et de l étude de faisabilité AE22 - Arrêté du Gouvernement

Nadere informatie

Bijlage I HET ETIKET. 1. Model van het etiket

Bijlage I HET ETIKET. 1. Model van het etiket Bijlage I HET ETIKET 1. Model van het etiket 2. Specificaties betreffende het etiket a) De hoger geïllustreerde modellen zijn door de Richtlijn 2002/40/EG toegelaten modellen die betrekking hebben op

Nadere informatie

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil: K41 Bewoonbaar oppervlak: 202m 2 Totaal warmteverlies bij -10 C: 7.785W

Nadere informatie

Downloaded from

Downloaded from Toebehoren geïntegreerd Technische gegevens LD96DAM50 - inox - 90 cm Algemene informatie Energie-efficiëntieklasse: B* Gemiddeld energieverbruik: 63.3 kwu/jaar* Ventilator-efficiëntieklasse: A* Verlichting-efficiëntieklasse:

Nadere informatie

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen.

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Energie besparen en meer wooncomfort Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie