You, Me, Electricity. Docentenhandleiding. Lesmateriaal, onderbouw VO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Transcriptie

1 You, Me, Electricity Lesmateriaal, onderbouw VO Docentenhandleiding Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Science Center NEMO Oosterdok VX Amsterdam boekingsbureau@e-nemo.nl You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

2 Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod, waarmee u uw bezoek aan NEMO kunt verdiepen. Al het aanbod sluit aan op de kerndoelen uit het curriculum van het voortgezet onderwijs. Werkbladen in NEMO You, Me, Electricity Voor u ligt het lesmateriaal bij de tentoonstelling You, Me, Electricity van Science Center NEMO. Dit lesmateriaal is geschikt voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Na het uitvoeren van dit materiaal, weten uw leerlingen meer over de werking van telefoon en camera. Ze ontdekken dat geluid, licht en beeld kunnen worden omgezet in een elektrisch signaal. Docentenhandleiding In deze docentenhandleiding zijn instructies opgenomen die u helpen bij de voorbereiding op het bezoek aan de tentoonstelling You, Me, Electricity. Ook wordt de opbouw van het lesmateriaal kort uitgelegd. Op de laatste pagina s vindt u aanvullende informatie met onder andere praktische informatie bij het bezoek aan NEMO. Wij wensen u en uw leerlingen veel plezier in NEMO. Inhoud Werken met het NEMO lesmateriaal - Het materiaal in één oogopslag 3 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken 4 Een bezoek aan de interactieve tentoonstelling You, Me, Electricity. De leerlingen maken gebruik van de werkbladen in NEMO met het thema You, Me, Electricity die u van de website kunt downloaden. Meer informatie - Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO 10 Meer informatie - Plattegrond NEMO 12 You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

3 Werken met het NEMO lesmateriaal Het materiaal in één oogopslag Dit lesmateriaal bestaat uit twee documenten: een docentenhandleiding en werkbladen voor leerlingen. Het cijfer geeft aan over welke exhibit (onderdeel van de tentoonstelling) de vragen op het werkblad gaan. Dit cijfer vindt u terug op de plattegrond van NEMO die in het leerlingenboekje is opgenomen. In de docentenhandleiding wordt waar nodig verwezen naar de leerlingwerkbladen. Leerlingmateriaal werkbladen in NEMO Werkblad 1 Fluisteren op afstand Docentenhandleiding Vraag Kun je een zacht geluid over een lange afstand nog horen? Wat denk jij? In de klas Opdracht 1 Inleidende les Onderzoek aan magneten Lesbeschrijving Uw leerlingen maken in deze les kennis met onderzoek doen en volgen net als wetenschappers verschillende stappen om hun ideeën te testen. In onderstaande opdracht worden deze stappen doorlopen aan de hand van een onderzoek met magneten. Op het werkblad worden de stappen met pictogrammen aangegeven. Verkennen Op verkenning In opdracht 1 doen de leerlingen de eerste stap uit de onderzoekscyclus: verkennen. De leerlingen komen er in deze stap achter dat een magneet alleen metalen voorwerpen aantrekt en geen voorwerpen die gemaakt zijn van een ander materiaal. In de rest van het onderzoek gaan ze kijken naar magneten en metalen. In deze stap wordt de voorkennis van de leerlingen geactiveerd en komt u erachter wat de leerlingen al weten. Hier kunt u op inspelen. Je kunt elkaar wel verstaan als jij in de schotel praat en een klasgenoot aan de andere schotel luistert. Je kunt elkaar niet verstaan als jij in de schotel praat en een klasgenoot aan de andere schotel luistert. Aan de slag! Doe deze opdracht met een z n tweeën. Ga ieder bij een schotel staan. De een fluistert kun je mij verstaan? in de ring van een schotel. Kan de persoon bij de andere schotel jou verstaan? Nee, het geluid is te zacht. Ja, ik ben nu duidelijk te verstaan zelfs als ik zachtjes praat. Ja, maar ik moet nog steeds hard praten. Wat doen de schotels? Opdracht 2 Introduceer het onderwerp magneten door een brainstorm. De centrale vragen: Welke magneten ken je? De leerlingen kennen vaak wel de koelkastmagneet, magneten voor op het bord en magneten in bordspelletjes voor onderweg. Waar worden ze voor gebruikt? Wat doet een magneet? De leerlingen weten meestal wel dat een magneet voorwerpen aan kan trekken. Trekt een magneet alle materialen aan? Dit kunt u op twee manieren aanpakken. Bij beide manieren vullen de leerlingen opdracht 1 op het werkblad Magneten in. De volgende materialen zijn nodig: kurk, kunststof dopje van een pen, potlood, stukje stof, haar elastiekje, spijker, paperclip. 1 Laat het de leerlingen zelf uitproberen. De leerlingen werken in groepjes. Geef elk groepje een magneet en de voorwerpen. 2 Doe dit klassikaal. Conclusie: Een magneet trekt metalen voorwerpen aan, en geen voorwerpen van een ander materiaal. In de klas > werkblad magneten > opdracht 1 Onderzoeksvraag Wat ga je onderzoeken? In deze stap bepaalt u samen met de leerlingen de onderzoeksvraag. Meestal begint een onderzoek met een vraag om de wereld om ons heen beter te begrijpen. Soms alleen om meer kennis te hebben of te begrijpen hoe iets werkt, soms om een probleem op te lossen. Onderzoeksvragen mogen niet te breed zijn en hebben bij voorkeur een gesloten vorm. De onderzoeksvraag: Trekt een magneet alle metalen voorwerpen aan? De leerlingen schrijven de vraag op het werkblad bij opdracht 2. In de klas > werkblad magneten > opdracht 2 Wat gebeurt er als er iemand tussendoor loopt? Ga verder op de volgende pagina Onderzoeken Groep 5-6 Leerlingen In NEMO versie Hypothese Wat denk jij? In deze stap bepaalt u samen met de leerlingen wat jullie denken dat het antwoord op de onderzoeksvraag is. Het is niet goed of fout, het is wat je denkt. Onderzoeken Groep 5-6 Leerkrachtenhandleiding versie You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

4 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken U gaat met de klas naar NEMO om daar de tentoonstelling You, Me, Electricity te bezoeken. In deze tentoonstelling ontdekken de leerlingen de rol van elektriciteit en magnetisme op het gebied van de communicatietechnologie. Tijdsduur Lesdoelen Kerndoelen Voorbereiding Materialen 45 minuten De leerlingen: maken kennis met het omzetten van geluid, licht en beeld in elektrische signalen; ontdekken hoe een elektromagneet werkt. Kerndoel 32, leergebied Mens en natuur Kopieer voor alle leerlingen Werkbladen in NEMO - You, Me, Electricity. Regel voldoende begeleiders (1 per 10 leerlingen). Kopieer voor elke begeleider de informatie voor begeleiders uit deze handleiding. Voor elke leerling: Werkbladen in NEMO You, Me, Electricity. Deze zijn gratis te downloaden van potlood (liever geen pennen in NEMO). Voor elke begeleider: de informatie voor de begeleiders; de plattegrond van de tentoonstelling. Deze vindt u achterin deze handleiding bij Meer informatie. Organisatie De leerlingen voeren alleen of in groepjes bij verschillende exhibits een opdracht uit. De werkbladen bestaan uit twee stappen: : de leerling probeert de exhibit en beantwoordt hierover een vraag. Uitleg: een korte uitleg over de exhibit. Kijk bij Meer informatie voor praktische tips over uw bezoek aan NEMO met de klas. Laat ieder groepje bij een andere exhibit beginnen. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

5 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken Informatie voor de begeleider NEMO gaat om onderzoeken en experimenteren. Het gaat niet om goed of fout. De antwoorden op de volgende pagina s dienen daarom vooral ter ondersteuning. In NEMO spelen leerlingen met exhibits (tentoonstellingsonderdelen) en daarbij doen ze kennis op. Niet iedereen leert daarbij hetzelfde. Als begeleider kunt u dit spel verdiepen. Dit kan bijvoorbeeld door de leerlingen vragen te stellen terwijl ze bezig zijn met een exhibit. Door te verwoorden wat je doet, verwerk je informatie makkelijker. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

6 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken Antwoorden op de werkbladen in NEMO Werkblad 1 Film: You, Me, Electricity Schrijf vijf apparaten op die in het filmpje voorkomen, waarmee je kunt communiceren. telefoon, seinsleutel, telegraaf, mobiele telefoon, microfoon, radio, televisie, fax, computer, laptop, internet, satellieten, videocamera Breinbreker Communiceren kan op veel manieren. Vroeger ging dat anders dan nu en in de toekomst gaat dat misschien weer anders. Vul het schema in. Hoe communiceerden mensen vroeger(rond 1900)? Hoe communiceren mensen nu? Hoe communiceren mensen over 30 jaar? met iemand die naast hen zit praten praten, telefoneren, skypen, internetten, whatsappen antwoord afhankelijk van de fantasie van de leerling met een buurjongen of buurmeisje aanbellen, op bezoek gaan en praten telefoneren, skypen, internetten, whatsappen antwoord afhankelijk van de fantasie van de leerling met iemand in een andere stad brief of op bezoek gaan, telegram telefoneren, skypen, internetten, whatsappen antwoord afhankelijk van de fantasie van de leerling met iemand in het buitenland brief of reizen, telegram telefoneren, skypen, internetten, whatsappen antwoord afhankelijk van de fantasie van de leerling Werkblad 2 Elektrische Revolutie Stap 1: Beweeg een kompas op afstand Wat gebeurt er met de lamp en het kompas? De lamp gaat branden en de kompasnaald beweegt. Werkblad 3 Elektrische Revolutie Stap 2: Maak elektriciteit met een magneet Wat gebeurt er met de lamp? De lamp gaat branden. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

7 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken Werkblad 4 Elektrische Revolutie Stap 3: Bewegen op afstand Wat gebeurt er met de magneet aan de andere kant? De magneet beweegt. Werkblad 5 Dankzij Elektriciteit: Telefoon: Zet geluid om in elektriciteit en omgekeerd Wat gebeurt er met de grote luidspreker? De luidspreker gaat trillen én maakt geluid. Werkblad 6 Dankzij Elektriciteit - Camera 1: Zet licht om in een elektrisch signaal Wat gebeurt er met de andere lamp? Als je je hand boven de lichtgevoelige cel houdt, brandt de lamp niet. Hoe komt dit denk je? Een lichtgevoelige cel is gevoelig voor licht. Als er licht op de cel valt, gaat er een elektrische stroom lopen zodat de lamp gaat branden. Als er geen licht op de cel valt, loopt er ook geen stroom. De lamp is dan uit. Werkblad 7 Dankzij Elektriciteit: Camera 2: Zet beeld om in een elektrisch signaal Kijk goed naar de lampjes aan de andere kant. Wat zie je? Een waas van je hand You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

8 In NEMO Tentoonstelling You, Me, Electricity bezoeken Werkblad 8 Dankzij Elektriciteit - Camera 3: Wanneer herken je jezelf? Wat gebeurt er met het beeld? Dan wordt het beeld opgebouwd uit pixels. Als je naar links draait verandert het beeld van grote naar kleine pixels en als je naar rechts draait gebeurt dit precies andersom. Hoe komt dit denk je? Als je de ronde schijf linksom draait, wordt het beeld scherper. Als je de schijf rechtsom draait, wordt het beeld minder scherp. Met de schijf kun je het aantal pixels (beeldpunten) bepalen. Het beeld van een camera is opgebouwd uit miljoenen lichtgevoelige pixels. Hoe meer pixels een monitor of camera heeft, hoe scherper het beeld. Hoe minder pixels, hoe minder scherp het beeld. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

9 Meer informatie N Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO 10 Plattegrond van NEMO 12 You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

10 Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO Speciaal schooltarief Leerlingen voortgezet onderwijs 6,50 Begeleiders gratis Betalen met Cultuurkaart is mogelijk. Reserveren kan via het boekingsformulier. U kunt ons natuurlijk ook bellen. Gratis begeleiders mee NEMO vindt het heel belangrijk dat er voldoende begeleiders meegaan met de leerlingen. Begeleiders mogen daarom gratis naar binnen. We hanteren de stelregel: minimaal één begeleider op tien leerlingen, maar liever één begeleider op zes leerlingen. Scholen worden verzocht vooraf te boeken, alleen dan betaalt u ons schooltarief. Een schoolbezoek duurt ongeveer 2-3 uur. Begeleide workshops zijn gratis, mits deze vooraf gereserveerd zijn. Tickets voor schoolbezoek kunt u op de dag zelf afrekenen bij de kassa met pin of contant. Rugzakken, tassen en jassen worden opgehangen in de garderobe. Hier zijn ook kluisjes aanwezig voor waardevolle bezittingen. Voor scholen zijn enkele garderobekisten beschikbaar. Deze zijn geschikt voor jassen / tassen. Gebruik is gratis, u betaalt alleen een borg van 10,00. Vraag ernaar bij de kassa. Iedere dag vindt twee keer een voorstelling Kettingreactie (duur: 15 minuten) plaats, onder voorbehoud om uur en uur. Openingstijden NEMO is van dinsdag t/m zondag geopend van uur. Voor afwijkende openingstijden zie onze website; Eten en drinken Eten en drinken kan op verdieping 2 en verdieping 5. Eigen meegebrachte consumpties kunnen genuttigd worden in de daarvoor geschikte ruimtes of op ons dak. Het is ook mogelijk om vooraf kant-en-klare lunchpakketjes te bestellen bij het boekingsbureau. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

11 Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO Bereikbaarheid CS Het IJ jk IJ-tunnel Zeedijk Prins Hendrikkade De Waag Waterlooplein Muziek theater Valkenburgerstraat Rembrandtplein Artis Openbaar vervoer NEMO is het eenvoudigst te bereiken per openbaar vervoer en ligt op nog geen kwartier lopen van Amsterdam CS. Of neem vanaf het station bus 22 en 48 en stap uit bij Halte Kadijksplein. Vanaf hier is het nog een paar minuten lopen. Parkeren NEMO heeft geen eigen parkeerplaatsen. Er zijn verschillende parkeergarages in de buurt. Zie Boekingsbureau Science Center NEMO Oosterdok VX Amsterdam boekingsbureau@ e-nemo.nl Touringcar Touringcars kunnen parkeren op de speciale parkeerplaats voor bussen: P2 aan de Prins Hendrikkade richting Centraal Station. Wilt u de touringcar eerst de leerlingen laten afzetten, dat kan op de westkade naast NEMO, maar niet bij reguliere bushaltes of ergens anders langs de Prins Hendrikkade. You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie

12 Plattegrond van NEMO Op deze plattegrond zien de leerlingen, waar ze moeten zijn om een werkblad te kunnen invullen. De nummers op de plattegrond staan voor de exhibits waarover vragen worden gesteld. Deze nummers staan ook op de bijbehorende werkbladen van de leerlingen. De exhibits die bij de werkbladen horen zijn te vinden op verdieping 3. 1 Film: You, Me, Electricity 2 Elektrische Revolutie Stap 1: Beweeg een kompas op afstand Teen Facts 3 Elektrische Revolutie Stap 2: Maak elektriciteit met een magneet 4 Elektrische Revolutie Stap 3: Bewegen op afstand Wonder Lab naa r de 4 5 Dankzij Elektriciteit - Telefoon: Gr ot ez aa l Bo ar dr oo m Waterrijk fabriek Fo ye r G th rot ea e te r 6 Dankzij Elektriciteit - Camera 1: Zet licht om in een elektrisch signaal Waterkracht Verma Wetenscha Zoeken Z k naar leven le W pl erk aa ts 7 Dankzij Elektriciteit - Camera 2: ru Codenaam: DNA o Oml o Wanneer herken je jezelf? p Café On tv an gs th al CS Sho p na ar 1 Ev (v ene ia m ve en rd te ie nz pi a n 8 Dankzij Elektriciteit - Camera 3: eepbellen K co aar nt tro le ho K th lein ea e te r Work ks W 4 signaal sek rzote 2 im W 1 Kettingreactie W= 2 Krachtpatsers Fenomena Zet beeld om in een elektrisch You, Me, Electricity Onderbouw VO 3 You, Me, Electricity omgekeerd e 5 Facts Zet geluid om in elektriciteit en kad Da k (b FCo ep ay er feér kt op en ) You, Me, Electricity Waterklok BG W bij Nelkom EMO Docentenhandleiding versie

13 Colofon Science Center NEMO Het is toegestaan om zonder winstoogmerk het materiaal of delen van het materiaal te kopiëren en te distribueren, zolang vermelding van de herkomst van het materiaal goed is aangegeven. Auteurs en redactie Science Learning Center, Science Center NEMO Design management Starkx, Groningen Ontwerp en Grafische vormgeving Bloemvis, Groningen Vormgeving en realisatie Sander Visser, Ligaturen grafisch ontwerp Fotografie Daan van Eijndhoven Science Center NEMO Oosterdok VX Amsterdam boekingsbureau@e-nemo.nl You, Me, Electricity Onderbouw VO Docentenhandleiding versie