Projectplan FFF (Fryske Fisk, Ferwerkje, Ferkeapje)

Transcriptie

1 Friese Bond van Binnenvissers Projectplan FFF (Fryske Fisk, Ferwerkje, Ferkeapje) F R Y S K E F I S K E R René Elsendoorn

2 Projectplan FFF (Fryske Fisk, Ferwerkje, Ferkeapje ) Activiteit: Het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie en het samenstellen van een projectplan en bedrijfsmodel voor het verwerken en vermarkten van de Friese vis als duurzaam streekproduct. Doel: Verduurzaming van de visserij met bedrijfsmatig perspectief: producten met meerwaarde Maatschappelijke herpositionering van de Friese IJsselmeer- en binnenvissers: een grotere bijdrage aan cultuur, regionale identiteit, regionale eetcultuur, waterbeheer en landschap Initiatiefnemers: De Friese IJsselmeer vissers en de Friese Bond van Binnenvissers. (namens beiden is de Friese Bond van Binnenvissers penvoerder en coördinator van het project) Inhoud' 1 INLEIDING HUIDIGESITUATIEvandeFrieseIJsselmeerenbinnenvisserij UITVOERINGVANHETPROJECT...5 1

3 1' INLEIDING' 1.1 Kortekenschetsvanhetproject DeFriesebinnenvissersendeFrieseIJsselmeervissershebbenhetplanopgevatomhunvangst verderteverduurzamenenhunproductengoedtevermarkten,alseenherkenbaarproductmet eenhogekwaliteitvande FryskeFiskers.Ditprojectvoorstelbetreftdemaatregelendienodig zijnomdievermarktenvoortebereidenenuitvoeringsgereedtemaken.kortsamengevatkanhet projectgekenschetstwordenmetdevolgendeonderdelen:! Samenwerkingsprocesvandevissersenhaalbaarheidsstudie! Gezamenlijkbedrijfsplanvoordevermarkteneneen bedrijfsmodel voordeherv positioneringvanhetbedrijf(indemarkténindefriesesamenleving)! Enkelekleinschalige pilots,meteenwervendeffectopafnemers,maatschappelijke partnersenfinanciersdienodigzijnbijhetvervolgnaditproject:deverduurzamingvande vangst,deverwerking,productontwikkelingenvermarkten. Metditprojectwordtnietalleenhetproductvisbeter opdekaartgezet.devissersoriënteren zichookopanderevormenwaarinzijeenbijdrageleverenvofkunnengaanleveren aande Friesesamenleving.Hetgaatdanomhetwaterbeheer,hettoerisme,debelevingswaardevanhet waterrijkefrieselandschapendesociaalculturelebetekenisvaneenbedrijfeneenmaniervan levendiezosterkverbondenismethetlandschapendenatuurenboeiendeculturelewortels heeft.hetproductvisstaatinditprojectcentraal,maartegelijkmetdeviswordenookdieandere waardenvanhetbedrijfherkenbaar,beleefbaarenvooranderenbruikbaargemaakt. 1.2 Voorgeschiedenis:hoeditprojectplantotstandisgekomen Eengrootknelpuntvoordebinnenvissersisdeachteruitgangvandepalingstand.DeIJsselmeer vissersendebinnenvisserswerkenmomenteelaanaalherstelplannen.daarmeemoethetbedrijf eentransitiedoormakenvanoptimaleoogstnaareenmaximalebijdrageaanherstel,o.a.doorhet uitzettenvanjongeaal,eenduurzaambeheertijdensdeopgroeifasevandeaalenhetvangenen buitendijksuitzettenvangeslachtsrijpepaling. Bijdehorecaenbijveelconsumenteneengrotebelangstellingvoorstreekeigenproducten.Een grootdeelvandevangstvandevisserswordtnuafgezetinbovenregionalemarkten.veel vissoortendieduurzaamgevangenkunnenwordenzijnnuonbekendofnietgoedverkrijgbaarals herkenbaarproductvanderegionalevisserijbedrijven.hetgaatdanbijvoorbeeldomsnoekbaars, brasem,krab Bijstreekbewonersencultuurtoeristeniserveelbelangstellingvoordezeauthentieke bedrijvigheidmetkleineschepenenboten,metfuikenenstaandenetten,dieinhetlandschapen indehavenszichtbaaraanwezigzijn.tochishetbedrijfendeinformatiedaarovervoor belangstellendennietzogoedtoegankelijkzijn. Dezedrieaandachtspuntenkwamensamentijdensdeworkshopvan3december2008inKoudum, tervoorbereidingvande OntwikkelingsstrategievoordeFrieseVisserijgemeenschappen.Het ProvinciaalBestuurvanFryslânhadhiervoorvertegenwoordigersuitdevisserij,devishandel,de 2

4 horeca,expertsenlocaleoverhedenuitgenodigdommetelkaarrichtingtegevenaaneen duurzametoekomstvoordefriesevisserijenaanverwantesectoren.voordefrieseijsselmeerven binnenvisserswasdebijeenkomsteenstimulansomzichgezamenlijkteoriënterenopde toekomstvanhetbedrijfendeeigencultuur. Deworkshopleverdebreedgedragenthema sopdieindeontwikkelingsstrategiezijn opgenomen,waarvandeonderstaandezijngebruiktalsleidraadvoorditproject: 2' HUIDIGE'SITUATIE'van'de'Friese'IJsselmeer'en'binnenvisserij' De#neergang#in#de#laatste#decennia:# Opditmoment,in2010,zijnopdeFriesebinnenwateren15visserijbedrijvenactief. VanuitdehavenplaatsenLemmer,Laaxum,Stavoren,WorkumenMakkumwerkendaarnaast9 bedrijvenophetijsselmeer.hetprojectisdusvanbelangvoorintotaal24visserijbedrijven.opde binnenwaterenwordtmetfuikengevistoppaling,krabensnoekbaars.desnoekbaarswordt verkochtkrachtenseenbijvangstvovereenkomstmetdefriesefederatievan hengelsportverenigingen.hetzgn. aalvisrecht wordtdoordewatereigenarenverhuurdaande beroepsvissers;het schubvisrecht (zoalssnoekbaars)aandesportvissers. OphetIJsselmeerwordtmetfuikenoppaling,krabenspieringgevist,maardaarnaastookmet staandenettenopsnoekbaarsenbotenmetdezegenopbrasem.dezevisserswerkenmeteen vergunningvanhetministerievanlnvvoordevangstvanpalingénschubvis.ditiseen gemene weidevisserij :devissersdelenhunvanggebiedmetcollega s. Indeafgelopendertigjaarishetaantalbedrijvenongeveergehalveerdendedalendetrendzet nogsteedsdoor.debelangrijksteredenhiervoorisdeachteruitgangvandepalingstand.in verbandhiermeezijnophetijsselmeervergaandesaneringendoorgevoerd,waarbijdetoegestane hoeveelheidvistuigenisgereduceerd.opdebinnenwaterenisdeinzetgereduceerddoorde afnamevanhetaantalbedrijven,waarbijperbedrijfdehoeveelheidviswateristoegenomen.op debinnenwaterenbevist enbeheertvelkevisserzijneigenviswater.deachteruitgangvande palingstandiseeneuropeesverschijnselenwordtwaarschijnlijkgrotendeelsveroorzaaktdoor verliesvanhabitats,waterstaatkundigewerkenzoalsgemalenenwaterkrachtcentrales;deelsook dooreenperiodevanoverbevissing.omdepalingstandtebeschermeniserin2009vanrijkswege eenvangstverbodingevoerdvoordemaandenseptembertotenmetnovember.degezamenlijke Nederlandsebinnenvisserswerkennuaaneenalternatiefaalherstelplan,meteengroterekansop daadwerkelijkherstel.uitzettenvanjongeaal,goedbeheerenhetvoorkomenvansterftevan palingingemalenzijnhierindesleutelbegrippen. Detweedeoorzaakvandeachteruitgangisdeverslechterdemarktpositie.Eetpatronenzijn veranderddoorgemakproductenuitdeintensieveveehouderijendevismoetafgezetwordenin eeneuropesemarktwaardeinvloedvanimportvisenkweekvisistoegenomen.het onderscheidendvermogenvandefriesevist.a.v.smaakenambachtelijkheidwerktnietdoorinde prijs. DebovengenoemdefactorenmakendeFriesevisserskwetsbaar,wanthunbedrijvenwordenjuist gekenmerktdoorkleinschaligheidenambachtelijkheid.ookdefrieseijsselmeervissers 3

5 onderscheidenzichvanoudsvancollega suitandereijsselmeerhavensdooreenaantoonbaar kleinschaligerbedrijfsvoering. # # # Kentering#van#het#tij:## DrieontwikkelingenmakeneenvitaletoekomstvoordeFriesevisserijcultuurkansrijkalsdaarde maatregeleninditprojectopwordenafgestemd: 1. DeFrieseIJsselmeerkustendeFriesebinnenwaterenhebbeneengoedewaterkwaliteiten zijnpotentieelvisrijkegebieden.stroomgebiedherstelennatuurontwikkelingkunnen leidentotherstelvanleefomstandighedenvoorvis,mitsdeintrekvanmigrerendevis mogelijkwordtgemaaktensterfteingemalenkanwordenverminderd.actief visstandbeheerkanecologischhersteleenduwindegoedeinrichtinggeven. 2. Bijdehorecaenbijeengrotegroepconsumenteniservraagnaarambachtelijken duurzamestreekproducten. 3. Erbestaateengrotebelangstellingvoorambachtelijkwerkendevissersenhuncultuur.In Frieslandleeftditsterker,omdatdezebedrijvenhierzichtbaaraanwezigzijnensterk verbondenmethetwaterrijkelandschap.devisserijdraagtbijaandeidentiteitende belevingswaardevanhetlandschapenhettoeristischproductvanhavenplaatsen. Ondanksdemoeilijkeomstandighedenervarendevissersdezefactorenalseenstimulansdie nieuweenergiegeeft.maarhetvraagteengroteinvesteringomhetproductenhetbedrijf toegankelijktemakenvoordebovengenoemdedoelgroepen. 4

6 3' UITVOERING'VAN'HET'PROJECT' Deuitvoeringvanhetprojectmoetleidentotdrieresultaten: 1. Bedrijfsmodel'2020:Eenbedrijfsmodel,metdaarindebeschrijvingvanbedrijfsactiviteiten, productenenmaatschappelijkefunctiesvandefriesezoetwatervisserijin2020.ditwordt hetstreefbeeldvandevissers. 2. Bedrijfsplan'vermarkten'Fryske'Fisk:Opbasisvanhetbedrijfsmodelwordeneen bedrijfsplanvoordevermarktenvanvisproductengemaakt. 3. Projectplan'verbreding:Parallelaanhetbedrijfsplanvoordevermarktenwordtookeen projectplangemaaktvoorhetontwikkelenenprofessionaliserenvananderediensten (waterbeheer,cultuurhistorisch)ofvoorhetontwikkelenvannieuwebedrijfsactiviteiten (toerisme)ditisechtersterkafhankelijkvanhetteontwikkelenbedrijfsmodelenhiervoor zijnooksamenwerkingsverbandenmetexternepartijennodig,zoalswaterbeheerders, cultureleinstellingenofnatuurorganisaties 3.1' Bedrijfsmodel'2020:' Hetwerkaanhetbedrijfsmodelisvooraleenprocesvandevissersonderelkaar. Intweewerkbijeenkomstenkomenzijtoteenbedrijfsmodel,datzonodigwordtbijgesteldnadat ookhetbedrijfsplanvermarkten(2)enhetprojectplanverbreding(3)gereedzijn.hetvertrekpunt voordeeerstewerkbijeenkomstisdeswotvanalyse(sterkteenzwakte,bedreigingenenkansen) voordeijsselmeerenbinnenvisserijuitdeontwikkelingsstrategie(opgesteldinkoudum, december2008)endetoekomstvisievandelandelijkecombinatievanbinnenvissers. Dezediscussiewordtbegeleiddooreenexterneadviseur,dieaandehandvandeconclusiesook hetconceptbedrijfsmodelopstelt. Tijdensdetweedewerkbijeenkomst(maatregel2.1)wordthetconceptbedrijfsmodelbesproken enwordenookstartnotitiesgepresenteerdvoorhetwerkaanhetbedrijfsplanvermarkten(2)en hetprojectplanverbreding(3) 3.2' Bedrijfsplan'vermarkten' Inhetbedrijfsplanwordentenminstedevolgendeonderdelenuitgewerkt: hetproduct,duurzamevangmethodenenduurzaambeheer,deproductontwikkeling deprocesstappenenorganisatievoordehetverwerkentoteenverhandelbaarkwalitatief hoogwaardigproductmetonderscheidendvermogenindemarkt eenmarktbewerkingsplan. debedrijfsorganisatie,vorm,deelnamesenpositioneringtenopzichtevanbestaande verbanden eenfinancieelplanmetbijbehorenderendementberekening. Omeenuitvoeringsgereedbedrijfsplantekrijgen,zalinhetkadervanditprojectwordenverkend welkefinancieringsmogelijkhedenerzijnvoordeuitvoeringvanhetbedrijfsplan.dieverkenning 5

7 richtzichopsubsidiebronnen,privateinvesteerdersenbancairefinanciering.voorwatbetreftde financieringheefthetbedrijfsplanhetkaraktervaneenhaalbaarheidsstudie Detweedewerkbijeenkomstdientalsvoorbereidingvoorhetwerkaanhetbedrijfsplan.Voordeze bijeenkomstwordteenmarketingadviseur(ed)uitgenodigddieaantoonbareexpertisemoet hebbenophetgebiedvanontwikkelingenvermarktenvanambachtelijkestreekproductenenbij voorkeurookregiomarketing.demarketingadviseurspeelttijdensdebijeenkomstprimaireen coachendeenstimulerenderol.hem/haarzaladviesgevraagdwordendatalsstrategiezaldienen voorhetopstellenvanhetbedrijfsplan. Interviewsmetindividuelevisserszorgenervoordatookopbedrijfsniveauwensen,visiesen gegevenswordenverzameld(zonodigdeelsvertrouwelijk). Ineenlaterstadiumzalhetbedrijfsplanaanexternedeskundigen(ED)wordenvoorgelegdvoor bedrijfseconomischenjuridischadvies. HierbijkanookondersteuningwordengevraagdvanhetProductschapVis. Tijdensdederdewerkbijeenkomstwordthetbedrijfsplandoordevisserszelfingevuldintermen vanvissoorten,haalbare(duurzame)vangstenopdelangeretermijn(assortimentenvolume), andereproductenendienstendieindevermarktenwordenmeegenomen,voorwaardent.a.v. rendement,etc..eenbelangrijkaandachtspunthierbijiswelkewaarborgenerzijnt.a.v. duurzaamheideninhoeverredienogmoetenwordenuitgewerktindeperiodenaditproject. Terwijlaanhetbedrijfsplanwordtgewerkt,wordteenkleinschaligepilotuitgevoerd.Als ondersteuningvooreendirecteresamenwerkingtussenvissersenhorecaomeenvisproducten hetverhaalvandevisserijbedrijvenonderdeaandachttebrengenindemedia(vakbladenvisserij enhoreca).ditisvooralbedoeldalsaanleidingomnieuwecontactenmetregionaleafnemerste leggen,bekendheidtegevenaandevisieendrijfverenvandevisserseneenwervendeffectop toekomstigesamenwerkingspartners. 3.3' Projectplan'verbreding' Hetprojectplanzalvooralbestaanuitresultatenvandiscussiestijdensdewerkbijeenkomstenen interviewsmetvissers.hetisfeitelijkeenuitwerkingvanhetbedrijfsmodel2020enwordt opgesteldalseenplanvanaanpakmetvoorstellenvoorpilotprojecten.erwordenmaatregelenin beschrevendiegeenonderdeelzijnvanhetbedrijfsplanvermarkten. Devolgendethema skomenhierinaandeorde: WaterVenvisstandbeheer Cultuurhistorie Toerisme,recreatie 6