RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. De Nieuwste School HAVO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK De Nieuwste School HAVO Plaats : Tilburg BRIN nummer : 16OX C7 BRIN nummer : 16OX 01 HAVO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 17 september 2013 Datum vaststelling : 18 november 2013

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel Beoordeling TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 13

4 Pagina 4 van 13

5 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 september 2013 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op De Nieuwste School, de afdeling havo. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was de constatering op 14 juni 2012 dat de opbrengsten onvoldoende waren. Toezichthistorie - Op 14 juni 2012 constateerde de inspectie tijdens het bestuursgesprek dat de opbrengsten van de havo onvoldoende zijn. Wel liet de schoolleiding zien door nadere analyses waar de zwakke punten van de school zich bevonden en welke concrete maatregelen daar uit voortvloeiden. Dat gaf een zodanig vertrouwen dat afgesproken werd een kwaliteitsonderzoek in de vorm van een voortgangsgesprek op 19 december Op 19 december 2012 stelde de inspectie vast dat voor de afdeling havo een aangepast arrangement zwak gold. Omdat er verbetering in het proces en de opbrengsten zichtbaar was, werd afgesproken in september/oktober 2013 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uit te voeren op het havo. - Tijdens het bestuursgesprek op 12 september 2013 kon de school een opvallend positieve lijn in de opbrengsten laten zien en tevens duidelijke vorderingen die in het onderwijsproces die binnen een jaar zijn bereikt. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten de rapportage 'Evaluatie De Nieuwste School', de managementrapportage over 2012 en de management samenvatting 'Evaluatie De Nieuwste School', de analyse van de opbrengsten en , het toetsbeleidsplan en de de notitie taal- en rekenbeleid. Pagina 5 van 13

6 Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal, rekenen en wiskunde en verschillende leergebieden. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1e, 2b, c, d en e, 3h/v, 4 mavo, 4h, 5h en 4/5h. Gesprekken met de directie en de zorgcoördinator/begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leerlingen, mentoren, experts en ouders. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces aanbod, onderwijstijd, schoolklimaat, pedagogisch-didactisch handelen, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Gegevens uit zelfevaluatiedocumenten zijn voor de inspectie aanleiding geweest om oordelen op de kernindicatoren (4.4, 4.7 en 4.8) van het schoolklimaat alleen te verifiëren. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 13

7 BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften waaraan de school niet voldeed tijdens het eerdere kwaliteitsonderzoek. Of de school nu wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten van artikel 11 a-f WVO. Pagina 7 van 13

8 De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3* De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7* Het personeel van de school zorgt ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8* De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteit efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen passende zorg * De school voert de zorg planmatig uit. Pagina 8 van 13

9 De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van haar leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Beoordeling Algemeen beeld De afdeling havo van de Nieuwste School heeft in het schooljaar opvallend positieve opbrengsten gerealiseerd. Dat rechtvaardigt het beeld dat de opbrengsten als voldoende beoordeeld worden wanneer de opbrengsten van in het driejaar gemiddelde worden meegeteld. Verder trof de inspectie een opvallend positief onderwijsproces aan en ook de kwaliteitszorg voldoet nagenoeg geheel. Vier jaar geleden zou de school bijna zijn opgeheven, gelet op het aantal leerlingen. Verschillende schoolleidingen volgden elkaar op en in het schooljaar is De Nieuwste School in een andere bestaand gebouw ingetrokken. De drie jaar geleden aangetreden schoolleiding heeft de maatschappelijk gangbare kaders binnen het vernieuwende onderwijsconcept van De Nieuwste School gebracht. Er werden opbrengstnormen gesteld, opbrengstgericht werken geïntroduceerd en kwaliteitszorginstrumenten in gebruik genomen zoals genormeerde toetsen en lesobservatie kijkwijzers. Tevens werd externe expertise ingezet om de kwaliteit van het onderwijsproces te monitoren en processen in aanbod en toetsing te begeleiden. Deze maatregelen zijn effectief geweest. De opbrengsten werden voldoende en tegelijk nam het enthousiasme en de inzet van leraren en leerlingen toe. Dat resulteert, zo constateert de inspectie nu, in een school met de potentie om uit te groeien tot excellente school. Pagina 9 van 13

10 Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten. De opbrengsten worden voldoende wanneer de opbrengsten van in het driejaar gemiddelde worden meegeteld. Op basis van het driejaar gemiddelde zijn de opbrengsten nog onvoldoende. De Nieuwste School heeft een voldoende rendement onderbouw. Dat betekent dat er nu weinig leerlingen uitstromen of blijven zitten in de onderbouw. De doorstroom in de bovenbouw stagneerde, mede onder invloed van een slechte determinatie in het verleden. Nog teveel leerlingen bleven zitten in de bovenbouw of stoomden af naar het vmbo-t niveau. Het zittenblijven percentage is aanzienlijk teruggebracht in In het afgelopen schooljaar wist De Nieuwste School voor haar afdeling havo een opvallende sprong naar boven te maken met het gemiddelde resultaat van het cijfer voor het centraal eindexamen; van 6,0 in naar 6,7 in Tegelijk wist De Nieuwste School voor haar afdeling havo het gemiddelde verschil tussen het cijfer voor het schoolexamen en het centraal eindexamen onder de norm van 0,5 te brengen. In het schooljaar bedroeg het verschil min 0,08. De vakken die in resultaat tot nu toe achterbleven krijgen extra onderwijstijd om de leerlingen de stof zich eigen te laten maken. Tevens zet De Nieuwste School in met extra uren om de gecijferdheid en de geletterdheid te vergroten om te kunnen voldoen aan de vereiste referentieniveaus. Onderwijsproces. Het onderwijsproces voldoet en is op onderdelen uitstekend. De leiding en het team hebben hard gewerkt om de examenresultaten te verbeteren. Er is draagvlak voor het onderwijsconcept en veel enthousiasme om het concept uit te voeren. Leraren zijn veel tijd in school aanwezig en versterken elkaar via onderwijsateliers en intervisieactiviteiten. Met externe hulp werken zij aan de kwaliteit van de leerlijnen en de toetsing. Ook zijn nu in de eerste drie lerjaren genormeerde toetsen ingevoerd voor de Nederlandse taal, Engels, wiskunde en voor burgerschap. De ontwikkeling van leerlingen wordt nauwkeurig in beeld gebracht, gevolgd en ondersteund in de helpdeskuren. Over het algemeen moeten leerlingen hier wel zelf om vragen. Via een vast format introduceert de leraar een nieuw lesthema waarin de onderwijsdoelen en mogelijke differentiatie expliciet worden aangegeven. Leerlingen formuleren binnen dit thema een eigen leervraag bij voorkeur uit verwondering van het onderwerp. Zij worden zo eigenaar van hun eigen Pagina 10 van 13

11 leerproces en kunnen dat met behulp van de digitale ondersteuning (eigen laptops) ookgoed zelf uitvoeren. De actieve betrokkenheid van leerlingen is groot. Het leerstofaanbod hebben leraren gekoppeld aan de kerndoelen en de exameneisen. Tegelijk kan dit aanbod minder goed gerealiseerd worden door het accent te leggen op de individuele leervraag van leerlingen. Dat vraagt om permanente monitoring van het aanbod en geleerde in relatie tot de uitgeschreven leerlijnen. Verder heeft de Nieuwste school een verlengde brugperiode waarbij leerlingen op de drie niveaus (mavo, havo en vwo) bij elkaar in één groep zitten. De leraar houdt daar rekening mee door op twee, soms zelfs drie niveaus instructie te geven. In de praktijk blijkt het in deze vorm wel erg moeilijk te zijn om de differentiatie door te voeren binnen een onderwijssoort. Kwaliteitszorg. De kwaliteitszorg voldoet op nagenoeg alle punten. De afgelopen twee jaar heeft de schoolleiding diverse instrumenten ingezet om de kwaliteit van de opbrengsten en het onderwijsproces te monitoren. De opbrengsten worden nu per vak, per leraar geanalyseerd om vervolgens per vak en per leraar concrete afspraken te maken ter verbetering van het onderwijsproces. Opbrengstdoelen worden daarbij nog weinig expliciet gesteld. Dat geldt niet alleen voor de examenopbrengsten, maar ook voor de opbrengsten in de leerlingenzorg. Daarbinnen ontbreekt het nogal eens aan tussendoelen op basis waarvan een leerling ondersteund kan worden. Leerlingen worden wel systematisch gevolgd met toetsen. De kwaliteit van de toetsen wordt bewaakt in overleg met leraren van andere scholen, met inschakeling van het landelijk toetscentrum en door de toetsen uit te voeren in een vast model van 'onthouden, begrijpen, integreren en toepassen'. Door collegiaal lesbezoek en lesbezoek door de leidinggevenden brengt de school gericht met een kijkwijzer de kwaliteit van het onderwijsproces in beeld. Dat werkt de schoolleiding nog niet uit naar schoolbeleid, maar wel naar het individuele leraarniveau. De leraren krijgen, naar eigen zeggen, voldoende gelegenheid om zich desgewenst te scholen. Het team is volop in beweging. Alleen de borging van de kwaliteit van het onderwijsproces staat nog onder druk. Dat heeft te maken met de schoolgrootte. Voor verschillende vakken is er slechts één expert aangesteld. De bijbehorende expertise zou verloren kunnen gaan bij bijvoorbeeld een overstap van deze expert. In-OMO verband, een bestuurlijk verband van 35 scholen, is hiervoor mogelijk een passende oplossing te vinden. Dat vraagt van bestuur en schoolleiding om preventieve maatregelen. Tot slot constateert de inspectie dat de Nieuwste School zich ook actief inzet voor de bevordering van burgerschap en sociale integratie met binnen en Pagina 11 van 13

12 buitenschoolse activiteiten. Regelmatig houdt de school bijvoorbeeld met leerlingen 'verwondertochten', excursies met uitwisselingen binnen de gemeente. De effecten van het brede aanbod worden ook gemeten met een specifieke burgerschapstest. Pagina 12 van 13

13 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de De Nieuwste School, de afdeling havo het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat de geconstateerde tekortkomingen in de naleving van wet- en regelgeving op de onderzochte onderdelen zijn opgeheven. Pagina 13 van 13