Noodzaak van tegelijk zalven en slaan?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Noodzaak van tegelijk zalven en slaan?"

Transcriptie

1 Noodzaak van tegelijk zalven en slaan? Drugbeleid binnen een psychiatrisch ziekenhuis Dirk Opdebeeck 25 maart 2009 Studiedag Geestelijke Gezondheidszorg NVKVV

2 Inhoud lezing I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context B. Overzicht drugnota C. De praktijk binnen een P.C. D. De praktijk op een afdeling II. Drugbeleid in België versus P.C. A. Bedenkingen B. Stellingen & wetenswaardigheden C. Bevindingen III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren B. Diagnostiek & testing C. Knelpunten op vlak van kwaliteitszorg

3 Inhoud lezing I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context B. Overzicht drugnota C. De praktijk binnen een P.C. D. De praktijk op een afdeling II. Drugbeleid in België versus P.C. A. Bedenkingen B. Stellingen & wetenswaardigheden C. Bevindingen III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren B. Diagnostiek & testing C. Knelpunten op vlak van kwaliteitszorg

4 I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context Het drugsfenomeen is méér dan alleen een individueel fenomeen. Verwevenheid De drugproblematiek = multidimensioneel: 1. gezondheid 2. sociaal 3. veiligheid 4. economie 5. internationaal 6. legaal-illegaal 7. polydruggebruik 8. de markt 9 dé druggebruiker bestaat niet De benadering (de 4 bouwstenen van het Belgische drugbeleid) is geïntegreerd & globaal: 1. Epidemiologie 2. Preventie 3. Hulpverlening 4. Repressie Deze benadering is ook toepasbaar binnen een P.C., een afdeling, een setting, Een dergelijk geïntegreerd beleid vraagt horizontale en verticale afstemming.

5 I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context (vervolg) Nieuwe ontwikkelingen: - Evidence-based beleid wint aan belang - Aanpassingen drugwetgeving - Harm reduction - Verschillende pilootprojecten - Drugoverlast - Geografische verschuivingen - Drugeconomieën Op microniveau (afdelingsniveau) speelt constant dezelfde dynamiek.

6 I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context (vervolg) Wat met onze goedbedoelde boodschappen? Taboe versterkt de kloof Gebrekkige & onvolledige kennisoverdracht Zwarte markt speelt zijn rol Gebrekkige sociale controle Legaal-illegaal Niet hard werken! Afstemming van termen & definities, die meestal niet toevallig werden gekozen Misbruik & afhankelijkheid : DSM-IV

7 I. Kaderen van dit initiatief B. Overzicht drugnota Een directe aansturing. Missie: bevorderen van het kwaliteitsvol omgaan met Moet beantwoorden aan specifieke kenmerken: - beleidsondersteunend - sleutelfiguren - maatwerk - specifieke methoden Knelpunten: 1. niets te maken hebben met 2. te enge kijk 3. focus op vaststelling/ regelgeving 4. Niet opnemen van de juiste rol 5. weinig aandacht voor uitvoering en continuïteit (link met schoolprogramma s)

8 I. Kaderen van dit initiatief C. De praktijk binnen een P.C. Opname- en behandelcriteria binnen het P.C. St. Norbertushuis Duffel inzake drugs: 1. Algemene richtlijnen 2. Criteria m.b.t. opname 3. Exclusiecriteria voor het ganse P.C. 4. Houding tegenover druggebruik tijdens opname Werkgroep Drugbeleid Bespreking & goedkeuring door: - opnamestaf - medische staf - hoofdverantwoordelijken - overleg Behandelstrategie - directie

9 I. Kaderen van dit initiatief D. De praktijk op een afdeling Afdeling Twee-Link is een gesloten behandelafdeling voor max. 20 personen met een dubbeldiagnoseproblematiek. Wat & hoe Aanmeldingen 25% intern 75% extern Intakes: mens - milieu middel Wat kunnen we af? Verschil in omgang wat betreft: - product (ALC-THC-COC) - gebruik (oraal, IV, ) - gevaar (zichzelf/anderen) - procedure ontslag patiënt

10 Inhoud lezing I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context B. Overzicht drugnota C. De praktijk binnen een P.C. D. De praktijk op een afdeling II. Drugbeleid in België versus P.C. A. Bedenkingen B. Stellingen & wetenswaardigheden C. Bevindingen III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren B. Diagnostiek & testing C. Knelpunten op vlak van kwaliteitszorg

11 II. Drugbeleid in België versus Psychiatrische Centra A. Bedenkingen De eerste analyse van de drugwetgeving is er één van zalven en slaan tegelijkertijd. De drugwetgeving op zich De ministeriële circulaires De nieuwe drugwetgeving = een moeizame vertaling van het beleid. Nog steeds een hoop rare kronkels (voorbeelden) Huidige uitdagingen in Vlaanderen (zelden totaalprogramma s) Risicofactoren voor problematisch gebruik Nog verdere factorenclusters

12 II. Drugbeleid in België versus Psychiatrische Centra A. Bedenkingen (vervolg) Besluit: Het drugbeleid binnen instellingen loopt wat betreft noden parallel met wat men op macroniveau nastreeft. Persoons - én omgevingsgerichte beïnvloeding Een intersectorale aanpak Degelijke monitoring van gebruik én preventie Evidence-based programma s naast maatwerk Naadloze aansluiting met zorgcircuits, nazorg, Themaspecificiteit én een pragmatische afgrenzing

13 II. Drugbeleid in België versus Psychiatrische Centra A. Bedenkingen (vervolg) Aanvullingen met betrekking tot alcohol: Problematisch gebruik en kwantiteit: - Cut-off punt tussen gematigd en excessief - WGO standpunt - Nationale gezondheidsenquête - Binge drinking - Skid row drinkers Definiëring problematisch gebruik

14 II. Drugbeleid in België versus Psychiatrische Centra B. Stellingen & Wetenswaardigheden Een repressief drugbeleid Individuele en collectief gedeelde best practices. Onproblematisch gebruik? Problematisch gebruik? Mens Milieu Middel Conclusies

15 II. Drugbeleid in België versus Psychiatrische Centra C. Bevindingen Patronen van gebruik Spontane processen van zelfregulering Controle over druggebruik is een voortdurend proces Farmacologie én veranderende persoonlijkheidsfactoren én omgevingsfactoren. Met betrekking tot zorg en behandeling Programma s in de praktijk?

16 Inhoud lezing I. Kaderen van dit initiatief A. Oorsprong & context B. Overzicht drugnota C. De praktijk binnen een P.C. D. De praktijk op een afdeling II. Drugbeleid in België versus P.C. A. Bedenkingen B. Stellingen & wetenswaardigheden C. Bevindingen III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren B. Diagnostiek & testing C. Knelpunten op vlak van kwaliteitszorg

17 III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren Wat werkt wanneer? Benaderingen vanuit erg specifieke visies Waarom verliezen sommigen de controle? Voorbeelden Definitie van een delirium Beloop van een delirium Delirium door intoxicatie met een middel Onthoudingsdelirium COC Wat zien we van effecten? Bij chronisch gebruik: Reverse tolerantie COC intoxicatie COC onthouding COC fase van ontwenning en behandeling

18 III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren (vervolg) AMP algemeen AMP effecten AMP intoxicatie AMP onthouding AMP behandeling Cannabis algemeen Cannabis: de effecten Cannabis intoxicatie Cannabis bij chronisch gebruik Cannabis onttrekking Hallucinogenen algemeen Hallucinogeenintoxicatie Flashbacks LSD effecten LSD behandeling

19 III. Handvaten voor verpleegkundigen A. Juister/gerichter observeren (vervolg) MDMA (ecstasy) algemeen MDMA effecten MDMA behandeling Opiaten algemeen Opiaten effecten Opioïde intoxicatie Opioïde onthouding Opioïde onttrekking Opiaten behandeling Alcoholisme algemeen Alcoholintoxicatie Alcoholonthouding Alcoholbehandeling

20 III. Handvaten voor verpleegkundigen B. Diagnostiek & testing Onderscheid in meetinstrumenten Voorbeeld screeningsinstrumenten drugs Problemen in de praktijk Een voorbeeld: de A.S.I. Drugtesting: indeling Opname, stofwisseling en uitscheiding Excretie van drugs Concentratie in bloed en urine Uitscheiding van drugs Interpretatie mét allerhande problemen

21 III. Handvaten voor verpleegkundigen B. Diagnostiek & testing (vervolg) Testing via urine Testing via bloed Testing via speeksel Testing via zweet Testing via haar Detectietijden Sneltesten Vervalsingen detecteren Vervalsingen vermijden

22 III. Handvaten voor verpleegkundigen C. Knelpunten op vlak van kwaliteitszorg Knelpunten in de organisatie van de zorg (verschillende aspecten) Alternatieven: - case management - netwerkvorming - cliënt-matching - centraliseren van de intake

23 Besluit/samenvatting

Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid

Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid Naar een verdere uitbouwing en duurzame verankering van de drughulpverlening in het drugsbeleid Prof. dr. Brice De Ruyver Studiedag De Kiem 29 maart 2012, Gent 1 Structuur 1. De bevraging van de noden

Nadere informatie

De Sociale plattegrond. Inhoudstafel

De Sociale plattegrond. Inhoudstafel De Sociale plattegrond Sector: Verslaving Spreker: Marc Tack (CAT CGG Eclips) Inhoudstafel I. Kenmerken van problematisch alcoholen middelengebruik II. Implicaties voor de hulpverlening III. Overzicht

Nadere informatie

Inhoud. Lijst met afkortingen 13. Voorwoord 15. Inleiding 17

Inhoud. Lijst met afkortingen 13. Voorwoord 15. Inleiding 17 Inhoud Lijst met afkortingen 13 Voorwoord 15 Inleiding 17 DEEL 1 TRENDS IN CIJFERS OVER ILLEGALE DRUGS IN VLAANDEREN/BELGIË 1997-2007 19 HOOFDSTUK 1! ILLEGALE DRUGS. SITUERING EN DEFINIËRING 21 1.1 Wat

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. III. Drugwet: 24 februari 1921 A. Inleiding 28 1. Algemeen... 28 2. Afbakening... 30 B. Wat is strafbaar?... 30 1. Algemeen...

INHOUDSOPGAVE. III. Drugwet: 24 februari 1921 A. Inleiding 28 1. Algemeen... 28 2. Afbakening... 30 B. Wat is strafbaar?... 30 1. Algemeen... INHOUDSOPGAVE I. Beleid A. Situering van het drugbeleid...1 B. De parlementaire werkgroep Drugs...2 C. De Federale Beleidsnota Drugs...4 D. Invloed van de wetswijziging in 2003...5 E. De richtlijn van

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken

Nadere informatie

MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein

MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein 28 november 2014 Middelengerelateerde problematiek 1. Algemeen A. Middelengebruik in België B. Gevolgen:

Nadere informatie

CROSS-OVER 2/12/2014

CROSS-OVER 2/12/2014 CROSS-OVER 2/12/2014 SKILLVILLE: Alcohol, tabak en cannabis Historiek Start Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) september 2012 Impact van het ontwikkelen en inzetten van een educatieve game ter

Nadere informatie

Drugs Expertise Team

Drugs Expertise Team brugge.be DRUG PREVENTIE Drugs Expertise Team Aanbod deskundigheidsbevordering Wanneer men geconfronteerd wordt met illegaal middelengebruik bij cliënten roept dit vaak heel wat vragen, twijfels en/of

Nadere informatie

Studievoormiddag VVSG 17 juni 2009

Studievoormiddag VVSG 17 juni 2009 Do s and don ts in een integraal en geïntegreerd drugbeleid Studievoormiddag VVSG 17 juni 2009 Inleiding Federale drugnota: introductie van een integraal en geïntegreerd drugbeleid in België In het kader

Nadere informatie

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen Drugpunt 24 februari 2015 Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen DRUGPUNT TEAM Filip Claeys filip.claeys@drugpunt.be 09/381 86 63 of 0498

Nadere informatie

«DRUGS IN DE GEVANGENISSEN: EEN BLIK OP HET PENITENTIAIR DRUGBELEID»

«DRUGS IN DE GEVANGENISSEN: EEN BLIK OP HET PENITENTIAIR DRUGBELEID» «DRUGS IN DE GEVANGENISSEN: EEN BLIK OP HET PENITENTIAIR DRUGBELEID» Studiedag De Kiem 29-03-2012 Sara Van Malderen Regionaal Coördinator Drugbeleid Gevangenissen FOD Justitie, Directoraat-generaal Penitentiaire

Nadere informatie

DBK: Het Gents Model Concept & implementatie Organisatie vanuit Justitie en vanuit Hulpverlening

DBK: Het Gents Model Concept & implementatie Organisatie vanuit Justitie en vanuit Hulpverlening DBK: Het Gents Model Concept & implementatie Organisatie vanuit Justitie en vanuit Hulpverlening 1 INHOUD PRESENTATIE I. Belgisch drugbeleid II. O.M. en problematisch druggebruik III.De rechtbank en problematisch

Nadere informatie

Dubbele diagnosemonitor

Dubbele diagnosemonitor Dubbele diagnosemonitor Ervaringen met vijf jaar doelgroepenmonitoring Dr. Gerdien de Weert-van Oene Projectleider DD monitor g.weert@iriszorg.nl www.nispa.nl Schema *: DD-monitor De DD monitor naar meetinstrumenten

Nadere informatie

De SEM-J in cijfers. Wat is de SEM-J?

De SEM-J in cijfers. Wat is de SEM-J? De SEM-J in cijfers 12-18 jaar Wat is de SEM-J? individuele begeleidingscontext op eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier: een ernstinschatting maken van het middelengebruik van de jongere & nood aan

Nadere informatie

Hulpverlening bij problematisch middelengebruik vanuit een welzijn- en gezondheidsperspectief

Hulpverlening bij problematisch middelengebruik vanuit een welzijn- en gezondheidsperspectief Hulpverlening bij problematisch middelengebruik vanuit een welzijn- en gezondheidsperspectief Is er een probleem? Stadia van motivatie Stadia van verslaving. Experimenteren Gebruiken Misbruiken Verslaving

Nadere informatie

Gene Zever. Dr. Apr. Sarah Wille NICC

Gene Zever. Dr. Apr. Sarah Wille NICC Gene Zever Dr. Apr. Sarah Wille NICC Overzicht presentatie Waarom drugs opsporen in speeksel? Welk nut heeft een bijkomende analyse in het laboratorium? Zijn de huidige speekseltesten zever of gene zever?

Nadere informatie

Zin en onzin van drugsanalyses SNELTESTEN

Zin en onzin van drugsanalyses SNELTESTEN Zin en onzin van drugsanalyses SNELTESTEN symposium MDI, 11 december 2015 Ed Pennings The Maastricht Forensic Institute Maastricht University Kenmerken Stel er staat een koe in de wei, dan staan er 4 poten.

Nadere informatie

Gene Zever. Dr. Apr. Sarah Wille NICC

Gene Zever. Dr. Apr. Sarah Wille NICC Gene Zever Dr. Apr. Sarah Wille NICC Overzicht presentatie Waarom drugs opsporen in speeksel? Welk nut heeft een bijkomende analyse in het laboratorium? Zijn de huidige speekseltesten zever of gene zever?

Nadere informatie

Behandelprogramma psychiatrie en verslaving

Behandelprogramma psychiatrie en verslaving Behandelprogramma psychiatrie en verslaving Keuze voor beheerst gebruik Egbert Meeter, 28-5-2013 Hoe begon het De eerste vergadering 21-07-2010 Bronnen Bronnen Bronnen Bronnen Inhoud Veiligiheid Toetsing

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken

Nadere informatie

De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond

De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond De Meander is er voor mensen die een vraag hebben naar informatie, ondersteuning of begeleiding rond alcohol, illegale drugs, medicatie en gokken. Doelgroep Meander: Iedereen met problemen in verband met

Nadere informatie

Spuiten en slikken op de werkvloer: reflecties vanuit de verslavingszorg

Spuiten en slikken op de werkvloer: reflecties vanuit de verslavingszorg Spuiten en slikken op de werkvloer: reflecties vanuit de verslavingszorg Prof. Dr. Catharina Matheï Academic Center of Primary Care, KU Leuven Free Clinic, Antwerp Inhoud De context De populatie Casuistiek

Nadere informatie

Middelen, delictgedrag en leefstijltraining. Marscha Mansvelt

Middelen, delictgedrag en leefstijltraining. Marscha Mansvelt Middelen, delictgedrag en leefstijltraining Marscha Mansvelt Inhoud Hoe gaat de Waag om met middelengebruik als risicofactor voor delictgedrag? Leefstijltraining 1. Alcohol is de meest sociaal geaccepteerde

Nadere informatie

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van

Nadere informatie

TDI Formulier Belgische register van de indicator van de behandelingsaanvragen betreffende drugs en alcohol (Ziekenhuis versie 3.0.

TDI Formulier Belgische register van de indicator van de behandelingsaanvragen betreffende drugs en alcohol (Ziekenhuis versie 3.0. TDI Formulier Belgische register van de indicator van de behandelingsaanvragen betreffende drugs en alcohol (Ziekenhuis versie 3.0.) IDENTIFICATIE VAN DE REGISTRATIE CI2. CI4. Naam van het programma /

Nadere informatie

Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven

Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven Marie-Claire Lambrechts Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs KU Leuven, Omgeving en Gezondheid Seminarie Gezondheid op de werkvloer, 22/2/18 Brussel

Nadere informatie

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Saskia Aerts saskia.aerts@preventiezelfdoding.be 7 november 2017 Klinische vragen Welke uitgangspunten en basisprincipes

Nadere informatie

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken Naar een betere geestelijke gezondheidszorg door de realisatie van zorgcircuits en netwerken vermaatschappelijking en wonen. 7/06/2019 Vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg There is

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen Stuk 2223 (2003-2004) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 5 maart 2004 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen betreffende een

Nadere informatie

Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid. Frieda Matthys, MD, PhD

Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid. Frieda Matthys, MD, PhD Preventie en hulpverlening in een evoluerend drugsbeleid Frieda Matthys, MD, PhD Overzicht Cannabis en gezondheid Prevalentie van gebruik Problemen door gebruik Drugbeleid vanuit gezondheidsperspectief

Nadere informatie

Contextuele Blindheid

Contextuele Blindheid Contextuele Blindheid Tumult in de organisatie, Trammelant in de behandeling, en Geharrewar in het hoofd i.v.m. publicatie zijn niet alle sheets weergegeven NVRG in Beweging Conferentie, 21 september 2007

Nadere informatie

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Deelwerking Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Doelgroep: sleutelfiguren uit diverse sectoren Aanbod: Ondersteunen van organisaties bij het opstellen van een drugbeleid

Nadere informatie

De trekthermometer. Carin Wiering. Verpleegkundig Specialist GGZ GGZ Drenthe Carin Wiering. Verpleegkundig Specialist GGZ

De trekthermometer. Carin Wiering. Verpleegkundig Specialist GGZ GGZ Drenthe Carin Wiering. Verpleegkundig Specialist GGZ De trekthermometer Over het begeleiden van craving bij cliënten met triple-problematiek Carin Wiering Carin Wiering Verpleegkundig Specialist GGZ GGZ Drenthe carin.wiering@ggzdrenthe.nl GGZ Drenthe Verpleegkundig

Nadere informatie

Lokale Coördinatie Drugs Brussel

Lokale Coördinatie Drugs Brussel Lokale Coördinatie Drugs Brussel Mei 2004 1 INHOUDSTAFEL I. Historiek II. LCDB : definitie III. Organigram van de L.C.D.B. IV. Doelstellingen V. Werklogica VI. Acties Mei 2004 2 I. HISTORIEK - De locale

Nadere informatie

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs

Nadere informatie

CD&V SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI EEN DUIDELIJKE DOELGERICHTE EN DUURZAME VISIE OP ZORG

CD&V SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI EEN DUIDELIJKE DOELGERICHTE EN DUURZAME VISIE OP ZORG CDV 3 D ZORGPLAN SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI EEN DUIDELIJKE DOELGERICHTE EN DUURZAME VISIE OP ZORG CDV 3 D ZORGPLAN SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI MENS CENTRAAL TOTALE ZORG SAMENWERKEN

Nadere informatie

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange

Nadere informatie

DRUGS EN DE SAMENLEVING Omgaan met het drugsfenomeen op lokaal niveau

DRUGS EN DE SAMENLEVING Omgaan met het drugsfenomeen op lokaal niveau Drugs en de samenleving.book Page 1 Monday, January 9, 2012 9:19 AM DRUGS EN DE SAMENLEVING Omgaan met het drugsfenomeen op lokaal niveau Freya Vander Laenen & Brice De Ruyver (eds.) Drugs en de samenleving.book

Nadere informatie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie Presenteert Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie (9 september 2014) http://www.skillville.be 1 Doelstelling van het pakket Alcohol-, tabak-, en drugspreventie... 4 1.1 Alcohol... 4 1.2 Tabak...

Nadere informatie

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider Vroegsignalering alcoholgebruik 23 april 2012 Opdracht: Vragenlijst

Nadere informatie

Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs. CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015

Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs. CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015 Regionaal overleg: Alcohol en andere drugs CGG Kempen Ellen Van Eynde 17 maart 2015 Kennismaking Preventiewerker van het Alcohol- en drugteam De Meander De Meander is onderdeel van het Centrum voor Geestelijke

Nadere informatie

5. Recente ontwikkelingen en evoluties Next2next-programma Herstel online De Skuul: vernieuwende werkwijzen

5. Recente ontwikkelingen en evoluties Next2next-programma Herstel online De Skuul: vernieuwende werkwijzen Inhoudsopgave Woord vooraf... Intro... Inhoudsopgave... Inleiding... 1 Hoofdstuk 1: Verslaving en afhankelijkheid in de 21 ste eeuw: actuele visies en theorievorming... 9 1. Inleiding... 10 2. Waarom gebruiken

Nadere informatie

Alcohol en drugbeleid

Alcohol en drugbeleid Alcohol en drugbeleid Probleemstelling Er waren in de organisatie verschillende meldingen van problemen rond drankmisbruik. Het arbeidsreglement was niet voldoende uitgewerkt om tot een duidelijke aanpak

Nadere informatie

Onderzoeksteam : (in alfabetische volgorde)

Onderzoeksteam : (in alfabetische volgorde) Afdeling Epidemiologie FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Juliette Wystmansstraat 14 Leuvenseweg 40 1050 Brussel 1000 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be

Nadere informatie

Zorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving

Zorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving Zorgstandaard Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving WORKSHOP - inleiding, dr. Peter Greeven, klinisch-psycholoog, lid werkgroep Zorgstandaarden, bestuurslid NIP - vervolg, Marcella Mulder, teamleider

Nadere informatie

Alcoholgebruik bij Belgische ouderen: een nuchtere kijk op de cijfers Sarah Hoeck (PhD) Universiteit Antwerpen

Alcoholgebruik bij Belgische ouderen: een nuchtere kijk op de cijfers Sarah Hoeck (PhD) Universiteit Antwerpen Alcoholgebruik bij Belgische ouderen: een nuchtere kijk op de cijfers Sarah Hoeck (PhD) Universiteit Antwerpen sarah.hoeck@uantwerpen.be Inhoud ter inleiding: tijdskader en vergrijzing wie, wat, waarom

Nadere informatie

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg binnen het st. Anna Ziekenhuis en de eerste lijn Input huidig procesverloop: Doorlopen

Nadere informatie

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Parnassia Bavo Groep Brijder Verslavingszorg Preventie Jeugd Zorg ambulant & klinisch Bereidheidliniaal

Nadere informatie

gezonde stad Gent drinkt wijs: intersectorale informatiereeks

gezonde stad Gent drinkt wijs: intersectorale informatiereeks gezonde stad Gent drinkt wijs: intersectorale informatiereeks JE GERAAKT VERDER MET EEN GLAASJE MINDER Gent drinkt wijs: intersectorale informatiereeks Onder het motto je komt verder met een glaasje minder

Nadere informatie

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent 1. Missie - visie Gelijke Kansen en Diversiteit UZ Gent Het UZ Gent is een pluralistische instelling. De benadering van Gelijke Kansen en Diversiteit op

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker Bas Peeters

Disclosure belangen spreker Bas Peeters Disclosure belangen spreker Bas Peeters (potentiële) belangenverstrengeling: geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: geen Sponsoring of onderzoeksgeld: geen Honorarium of andere

Nadere informatie

Club 107. voor een vernieuwde GGZ in de regio Mechelen Rupelstreek. een initiatief van GGALIMERO

Club 107. voor een vernieuwde GGZ in de regio Mechelen Rupelstreek. een initiatief van GGALIMERO Club 107 voor een vernieuwde GGZ in de regio Mechelen Rupelstreek een initiatief van GGALIMERO PC Duffel woensdag 23 mei 2012 1. Welkom 2. GGALIMERO 3. GGZ-vernieuwing 4. Experimenten 5. En onze regio?

Nadere informatie

Onderzoek naar de afstemming tussen zorgvraag en aanbod in de Oost-Vlaamse drughulpverlening

Onderzoek naar de afstemming tussen zorgvraag en aanbod in de Oost-Vlaamse drughulpverlening Onderzoek naar de afstemming tussen zorgvraag en aanbod in de Oost-Vlaamse drughulpverlening Delphine Mortier Masterstudent vakgroep Orthopedagogiek, Ugent Promotor: Wouter Vanderplasschen Overzicht Inleiding

Nadere informatie

Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist

Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Deel 1: Wet op de gedwongen opname Deel 2: problematisch middelengebruik Toetsing van de wet bij verslaving Geesteszieke

Nadere informatie

De geestelijke gezondheidszorg als complex adaptief systeem. Anja Declercq

De geestelijke gezondheidszorg als complex adaptief systeem. Anja Declercq De geestelijke gezondheidszorg als complex adaptief systeem Anja Declercq Inhoud 1. Wat zijn complexe adaptieve systemen? 2. Waarom zou dat toepasbaar zijn op de geestelijke gezondheidszorg? 2 Chaos en

Nadere informatie

Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg

Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Info avond SEL Waasland 24 mei 2012 Sint-Niklaas Stefaan Baeten Directeur psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus Historische context

Nadere informatie

6/11/2012. Wat is case management? Case management. Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen

6/11/2012. Wat is case management? Case management. Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen Prof. Dr. Philip Moons Eva Goossens Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap KU Leuven Wat is case management? Management:

Nadere informatie

Prioriteiten voor een lokaal harm reductionbeleid: vertrekken vanuit de lokale professionelen en druggebruikers

Prioriteiten voor een lokaal harm reductionbeleid: vertrekken vanuit de lokale professionelen en druggebruikers Prioriteiten voor een lokaal harm reductionbeleid: vertrekken vanuit de lokale professionelen en druggebruikers Freya Vander Laenen FADO, Utrecht, 12/11/2015 Achtergrond 2 Stad Gent Drugbeleidsplan (2013-2018)

Nadere informatie

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen Innovatie in mondzorg voor kwetsbare groepen Maandag 16 maart 2015 Maatschappelijke Tandheelkunde Universiteit Gent- Universitair Ziekenhuis JVO & LDV - 18 maart 2015 1 Maatschappelijke Mondzorg, Vakgroep

Nadere informatie

Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH. Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ

Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH. Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ Programma Stellingen Geschiedenis van verslaving Wat zijn drugs? Fasen van gebruik Soorten middelen Effecten

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman

vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman WWW.IRISZORG.NL Cijfers Ongeveer 300 patiënten met verslavingsproblemen per huisartspraktijk in Nederland Per 150 consulten per

Nadere informatie

POZAH PSYCHIATRISCHE ONDERSTEUNING EN ZORGTRAJECT VOOR ASIELZOEKERS AAN HUIS

POZAH PSYCHIATRISCHE ONDERSTEUNING EN ZORGTRAJECT VOOR ASIELZOEKERS AAN HUIS POZAH PSYCHIATRISCHE ONDERSTEUNING EN ZORGTRAJECT VOOR ASIELZOEKERS AAN HUIS 29 november 2017 Cindy Baillieu Situering AMIF project (vroegere Europees Vluchtelingen Fonds) Samenwerking FedAsil & St. Alexius

Nadere informatie

Testen op soa: hoe, wat, waar?

Testen op soa: hoe, wat, waar? Testen op soa: hoe, wat, waar? Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Soa en hiv in België Preventie en plaats van testen Uitdagingen voor soa-bestrijding

Nadere informatie

Tweedelijnspijnzorg vanuit de praktijk

Tweedelijnspijnzorg vanuit de praktijk Tweedelijnspijnzorg vanuit de praktijk Nationaal congres NVKVV 29/03/2011 Guido Van Hamme Psycholoog-Gedragstherapeut Ziekenhuis Oost-Limburg Schiepse Bos 6 B-3600 Genk e.: Guido.vanhamme@zol.be Inhoud

Nadere informatie

Organogram Werkgebied

Organogram Werkgebied Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in

Nadere informatie

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Marie-Claire Lambrechts VAD - KU Leuven, Omgeving en Gezondheid VAD-Studiedag 30/11/18 Jonas Beerts (3/10/15) 1. Hoeveel, hoe vaak, en wat? 2. Effecten

Nadere informatie

Broodje met. Familiezorg

Broodje met. Familiezorg Broodje met. Familiezorg UMCG, 07-02-2017 Family Nursing: van patiënt centraal naar de familie centraal Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg,

Nadere informatie

Boekenpodium Avondconferentie: Zingeving en spiritualiteit: een uitdaging voor therapie en zorg

Boekenpodium Avondconferentie: Zingeving en spiritualiteit: een uitdaging voor therapie en zorg Boekenpodium Avondconferentie: Zingeving en spiritualiteit: een uitdaging voor therapie en zorg Walter Krikilion Garant Antwerpen 16 oktober 2012 Zingeving en spiritualiteit: een uitdaging voor therapie

Nadere informatie

DBK GENT. Concept & implementatie

DBK GENT. Concept & implementatie DBK GENT Concept & implementatie 1 INHOUD PRESENTATIE I. Drugs en justitie II. O.M. en problematisch druggebruik III. De rechtbank en problematisch druggebruik IV. Zoektocht naar een oplossing V. DBK Gent

Nadere informatie

Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent

Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent Voorstel BVVS, juni 2018 1. Definitie... 2 2. Rollen... 2 2.1 Verantwoordelijk voor het zorgproces... 2 2.2 Communicator... 3 2.3 Samenwerker... 3 2.4 Professionele

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 16.11.2000 COM(2000) 737 definitief (97/396/JBZ), over ketamine (97/396/JBZ), over GHB (97/396/JBZ), over ketamine (97/396/JBZ), over GHB Verslag van de

Nadere informatie

Preventie als basis voor een alcohol- en drugbeleid in het bedrijf. Pleidooi voor een actief fase 2 -beleid op de werkvloer

Preventie als basis voor een alcohol- en drugbeleid in het bedrijf. Pleidooi voor een actief fase 2 -beleid op de werkvloer Preventie als basis voor een alcohol- en drugbeleid in het bedrijf Pleidooi voor een actief fase 2 -beleid op de werkvloer Marc TACK teamleider preventie CGG Eclips Gent ssies 2012-2013 Van waaruit? CGG

Nadere informatie

DRUGS OF ABUSE. Casus: Een sollicitant moet worden getest maar had een feestje de avond te voor. Graag een screening en uw commentaar.

DRUGS OF ABUSE. Casus: Een sollicitant moet worden getest maar had een feestje de avond te voor. Graag een screening en uw commentaar. DOA Ronde 2010.1A Casus: Een sollicitant moet worden getest maar had een feestje de avond te voor. Graag een screening en uw commentaar. Samenstelling: urine gespiked met ethanol 535 mg/l en ranitidine

Nadere informatie

YUNECO GGZ-JEUGDNET VLAAMS-BRABANT

YUNECO GGZ-JEUGDNET VLAAMS-BRABANT YUNECO GGZ-JEUGDNET VLAAMS-BRABANT Programma Crisiszorg Yuneco ggz-jeugdnet Vlaams-Brabant YUNECO CRISISZORG We streven naar een transparante toegankelijke voorziening-overschrijdende crisishulp aan kinderen

Nadere informatie

Lijst van de bijlagen

Lijst van de bijlagen Lijst van de bijlagen BIJLAGE 1 Uittreksel uit: Council Directive of 29 July 1991 on driving licences (91/439/EEC) BIJLAGE 2 Uittreksel uit: Richtlijn van de Raad van 29 juli 1991 betreffende het rijbewijs

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

De opleiding start op 16 februari 2016. Het volledige programma met de data wordt bekend gemaakt in het najaar 2015.

De opleiding start op 16 februari 2016. Het volledige programma met de data wordt bekend gemaakt in het najaar 2015. Vooraankondiging Tweejarige opleiding tot hulpverlener bij alcohol- en drugproblemen (2016-2017) In samenwerking met de Vlaamse Vereniging van Behandelingscentra en Verslaafdenzorg (VVBV) De opleiding

Nadere informatie

Auditinstrument. LVB & Middelengebruik

Auditinstrument. LVB & Middelengebruik Auditinstrument LVB & Middelengebruik Trimbos-instituut Organisatie: Organisatie-eenheid / locatie: Datum afname: Auditoren: Versie 9 mei 0 Pagina . Visie & beleid a. Beleid rondom middelengebruik De organisatie(eenheid)

Nadere informatie

Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen. Prof. Dr. Paul Van Royen

Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen. Prof. Dr. Paul Van Royen Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen Prof. Dr. Paul Van Royen Deze voordracht Enkele basiscijfers qua aanbod en gebruik van zorg Vijf uitdagingen voor de toekomst

Nadere informatie

Overheidsuitgaven voor drugs Alcohol, de grote slokop

Overheidsuitgaven voor drugs Alcohol, de grote slokop Overheidsuitgaven voor drugs Alcohol, de grote slokop Freya Vander Laenen Fado, Utrecht, 17 november 2011 1 1. METHODOLOGIE Achtergrond Sinds j 90: toenemend belang evaluatie drugbeleid Sinds 2001: EMCDDA

Nadere informatie

Integrale jeugdhulp, verandert de zaak

Integrale jeugdhulp, verandert de zaak Integrale jeugdhulp, verandert de zaak JEAN-PIERRE VANHEE, ALGEMEEN DIRECTEUR AGENTSCHAP JONGERENWELZIJN PROF. DR. VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Integrale jeugdhulp als dispositief Heterogeen performant geheel

Nadere informatie

BIJLAGE 2: Oorspronkelijke vragenlijst

BIJLAGE 2: Oorspronkelijke vragenlijst BIJLAGE 2: Oorspronkelijke vragenlijst MILD Monitor Integraal (Lokaal) Drugbeleid Vragenlijst Stakeholders IDENTIFICATIEGEGEVENS RESPONDENT Stad: Job/Functie:. Ervaring met het drugfenomeen: WAAROM deze

Nadere informatie

Sociaal psychiatrisch verpleegkundige diagnostiek een brede aanpak of een focus op de werkrelatie?

Sociaal psychiatrisch verpleegkundige diagnostiek een brede aanpak of een focus op de werkrelatie? Sociaal psychiatrisch verpleegkundige diagnostiek een brede aanpak of een focus op de werkrelatie? Studiemiddag 2004-16 juni - Arnhem/Nijmegen Stepped Care en Stepped diagnostiek Over de diagnostiek van

Nadere informatie

Outreach functie van psychologe in de ouderenzorg

Outreach functie van psychologe in de ouderenzorg Outreach functie van psychologe in de ouderenzorg Oorspronkelijk project Vroegdetectie en ondersteuning van ouderen met cognitieve problemen o o o o o o Cognitieve screening aan huis en verder opvolgen

Nadere informatie

Toxicomanie en acute psychiatrische hulp. Dr. Jürgen De Fruyt Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventie AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV

Toxicomanie en acute psychiatrische hulp. Dr. Jürgen De Fruyt Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventie AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Toxicomanie en acute psychiatrische hulp Dr. Jürgen De Fruyt Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventie AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Belangen conflict Ik gaf in de voorbije vijf jaar lezingen op symposia

Nadere informatie

FACTSHEET CANNABIS augustus 2011

FACTSHEET CANNABIS augustus 2011 augustus 2011 Deze factsheet presenteert de belangrijkste cijfergegevens van het voorbije decennium (2001-2011) over de omvang van het cannabisgebruik in Vlaanderen en België. We bespreken achtereenvolgens:

Nadere informatie

Infomoment. Advies & Coaching GG ADS

Infomoment. Advies & Coaching GG ADS Infomoment Advies & Coaching GG ADS Overzicht 1. Netwerk geestelijke gezondheid Aalst Dendermonde Sint Niklaas 1.1 Vermaatschappelijking van de zorg 1.2 Netwerk GG ADS 1.3 Functies 2. Advies & Coaching

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? JEF ADRIAENSSENS, MARIA-ISABEL FARFAN-PORTET, NADIA BENAHMED, LAURENCE KOHN, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, MARIJKE EYSSEN,

Nadere informatie

Analyse Onze samenleving aanvaardt alcohol en nicotine en ze gedoogt softdrugs. De eerste twee zijn wettelijk en sociaal aanvaard, de laatste probeert dit te worden. Meer dan een half miljoen Vlamingen

Nadere informatie

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009 HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Doelstelling: Het doel is het evalueren van het effect van de behandeling of begeleiding zowel op individueel- als

Nadere informatie

Noden van familiebetrokkenen

Noden van familiebetrokkenen Noden van familiebetrokkenen Soetkin Claes soetkin.claes@familieplatform.be Samenwerking PC St. Hiëronymus Informatie rond noden en ervaringen familiebetrokkenen Kwalitatief onderzoek interviews Interviews

Nadere informatie

Visie Dimence Groep op VerpleGinG en VerzorGinG

Visie Dimence Groep op VerpleGinG en VerzorGinG Visie Dimence Groep op verpleging en verzorging Visie Dimence Groep op verpleging en verzorging De zorg verandert en vindt zoveel mogelijk thuis of dichtbij huis plaats. Er worden minder mensen opgenomen

Nadere informatie

DOS-BELEIDSPLAN

DOS-BELEIDSPLAN DOS-BELEIDSPLAN 2017-2018 DRUGS OP SCHOOL Inhoud 1 Visie DOS... 2 2 Vier pijlers... 3 2.1 Regelgeving met duidelijke grenzen en consequenties... 3 2.2 Begeleiding... 6 2.2.1 Wie doet wat bij VERMOEDEN

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende werksoorten binnen de alcohol- en drughulpverlening.

Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende werksoorten binnen de alcohol- en drughulpverlening. WEGWIJS IN DE DRUGHULPVERLENING Mensen die er niet in slagen hun middelengebruik onder controle te krijgen, kunnen een beroep doen op een gevarieerd zorg- en hulpaanbod. De welzijns- en gezondheidssector

Nadere informatie

Face it, Work it. Overzicht

Face it, Work it. Overzicht Face it, Work it Dr. H. Peuskens Psychiater Psychiatrische kliniek Broeders Alexianen Tienen Overzicht Middelengebruik in Vlaanderen CAO 100 Middelengerelateerde problematiek Expertise in residentiële

Nadere informatie

Schizofrenie en comorbide verslaving

Schizofrenie en comorbide verslaving Schizofrenie en comorbide verslaving Wilma Reesink GGZ Verpleegkundig Specialist GGNet Apeldoorn Workshopindeling: 1. Stellingen bespreken aan de hand van het Lagerhuismodel met doel: kennis testen, dilemma

Nadere informatie

De Sociale plattegrond

De Sociale plattegrond De Sociale plattegrond Sector: Geestelijke Gezondheidszorg (residentieel) Spreker: Koen Lefevre (Psychiatrisch Centrum Sint-Jan) Geestelijke gezondheidszorg (GGZ): 6 officiële voorzieningensoorten Psychiatrische

Nadere informatie