over de resultaten van de monitoring in het kader van het Veiligheidsplan van De Lijn

Transcriptie

1 stuk ingediend op 1114 ( ) Nr. 1 4 mei 2011 ( ) Gedachtewisseling over de resultaten van de monitoring in het kader van het Veiligheidsplan van De Lijn Verslag namens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken uitgebracht door de heer Sas van Rouveroij verzendcode: OPE

2 2 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Samenstelling van de commissie: Voorzitter: de heer Jan Peumans. Vaste leden: mevrouw Karin Brouwers, de heer Dirk de Kort, mevrouw Griet Smaers, de heer Marc Van de Vijver; de heren Pieter Huybrechts, Jan Penris, mevrouw Marleen Van den Eynde; de heren Marino Keulen, Sas van Rouveroij; de heren Steve D Hulster, Jan Roegiers; mevrouw Lies Jans, de heer Jan Peumans; de heer Peter Reekmans; de heer Dirk Peeters. Plaatsvervangers: de heren Ludwig Caluwé, Carl Decaluwe, Ward Kennes, Johan Sauwens; mevrouw Agnes Bruyninckx-Vandenhoudt, de heer Johan Deckmyn, mevrouw Katleen Martens; de heer Jean-Jacques De Gucht, mevrouw Annick De Ridder; mevrouw Michèle Hostekint, de heer Bart Martens; de heer Bart De Wever, mevrouw Tine Eerlingen; de heer Lode Vereeck; de heer Luckas Van Der Taelen. V l a a m s Pa r l e m e n t 1011 B r u s s e l 0 2 / w w w. v l a a m s p a r l e m e n t. b e

3 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 3 INHOUD I. Inleiding door mevrouw Hilde Crevits, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken... 4 II. Toelichting door de heren Roger Kesteloot, directeur-generaal van De Lijn en Tim Surmont, deskundige Sociale Veiligheid Algemene resultaten Vlaanderen De resultaten van de provincies Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Limburg West-Vlaanderen Uitvoering Veiligheidsplan Lijncontrole Interventievoertuigen Steekwerende vesten Gezamenlijke controleacties met politie Camera s Conclusies... 7 III. Bespreking Rapportering Communicatie met het personeel Incidenten Lijncontroleurs Veiligheid van de chauffeurs Aandachtsbuurten Camera s Interventievoertuigen Individuele maatregelen Minderjarigen Preventieve acties Agressie Bestraffing Veiligheidsplan Gebruikte afkortingen Bijlage 1: Toelichting bij de cijfergegevens uit de Veiligheidsmonitor van De Lijn (2010) Bijlage 2: Veilig op Weg. PowerPointpresentatie... 41

4 4 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 De Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken wisselde op 3, 17 en 31 maart 2011 uitvoerig van gedachten met mevrouw Hilde Crevits, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken en de heer Roger Kesteloot, directeur-generaal van de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn over de resultaten van de monitoring in het kader van het Veiligheidsplan van De Lijn. De heer Kesteloot werd bijgestaan door de heer Tim Surmont, deskundige Sociale Veiligheid bij De Lijn Oost-Vlaanderen. De presentaties waarmee de heren Kesteloot en Surmont hun toelichtingen begeleidden, zijn als bijlage opgenomen. I. INLEIDING DOOR MEVROUW HILDE CREVITS, VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT EN OPENBARE WERKEN Minister Hilde Crevits herinnert bij het begin van haar inleiding aan eerdere vergaderingen van de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken, waar de evaluatie van het Veiligheidsplan van de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn werd toegelicht 1. Het evaluatierapport van de stuurgroep Veilig op Weg van De Lijn werd toen aan de leden van de commissie bezorgd. Op 29 april 2010 presenteerde de heer Roger Kesteloot, toen nog waarnemend directeur-generaal van De Lijn, de resultaten van de Veiligheidsmonitor en gaf hij een volledige stand van zaken van de veiligheidsprojecten. Hij werd bijgestaan door de heer Tim Surmont, deskundige Sociale Veiligheid bij De Lijn Oost-Vlaanderen. De technische vragen van de leden gingen vooral over de werking van de Veiligheidsmonitor en de integratie van de gegevens van de politiediensten. Daarnaast waren er ook een aantal vragen over de gezamenlijke acties met de politie. Op 6 mei 2010 werd, na de voortzetting van de gedachtewisseling, afgesproken om op geregelde tijdstippen de resultaten van de Veiligheidsmonitor en het Veiligheidsplan toe te lichten in de commissie. De actuele resultaten van de Veiligheidsmonitor zijn verwerkt in de presentatie van de heer Kesteloot 2. Zij werden een week geleden aan de commissievoorzitter overgezonden. De minister attendeert erop dat de versie die intussen in de pers verschenen is, fouten bevat die inmiddels verbeterd zijn. Er is deze keer geen volledige nota door De Lijn opgesteld, aangezien het vorige evaluatierapport nog maar tien maanden oud is. De presentatie bevat wel een toelichting bij de laatste resultaten van de Veiligheidsmonitor van De Lijn, waarin zowel de evolutie van de meldingen als die van de aandachtsbuurten aan bod komt. Voorts wordt de opvolging toegelicht van specifieke punten uit het Veiligheidsplan die tijdens de vorige gedachtewisseling extra aandacht kregen. De minister noemt het aantal lijncontroleurs, de inzet van interventieteams met snelle interventievoertuigen en de beschikbaarheid van de motorpakken, de introductie van het track-and-tracesysteem in de interventievoertuigen, het onderzoek naar de ingebruikname van steekwerende vesten, de samenwerking en de gemeenschappelijke acties met de politie, en de uitrusting van bussen en trams met camera s. Tot slot worden uit de toegelichte gegevens een aantal conclusies getrokken. II. TOELICHTING DOOR DE HEREN ROGER KESTELOOT, DIRECTEUR-GENE- RAAL VAN DE LIJN EN TIM SURMONT, DESKUNDIGE SOCIALE VEILIG- HEID De heer Roger Kesteloot, directeur-generaal van De Lijn, betreurt dat de gegevens de avond voor de commissievergadering al in het bezit waren van de pers, en onderstreept 1 Zie: Gedachtewisseling over de evaluatie van het Veiligheidsplan van De Lijn. Verslag namens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken uitgebracht door de heer Jan Roegiers (Parl. St. Vl. Parl , nr. 627/1). 2 Bijlage 1

5 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 dat hij ze niet heeft doorgespeeld. Voor de manier waarop de Veiligheidsmonitor werkt, verwijst hij naar de toelichting tijdens de vorige vergaderingen. 1. Algemene resultaten Vlaanderen De heer Tim Surmont, deskundige Sociale Veiligheid bij De Lijn Oost-Vlaanderen, legt uit dat de officiële registratie door de Veiligheidsmonitor begon in het vierde kwartaal van Zij werd voorafgegaan door drie proefkwartalen. In 2010 werden 3333 incidenten geregistreerd in voertuigen of aan haltes. Hij attendeert erop dat de cijfergegevens van de arrondissementele informatiekruispunten van de federale politie worden geïntegreerd in het kader van een raamprotocol uit Dat is ondertussen het geval in Antwerpen en in West- en Oost-Vlaanderen. De gevolgen van die integratie zijn vanaf het tweede kwartaal van 2010 zichtbaar in de grafiek. Zonder de politiegegevens is het totale aantal incidenten (ruim 2400) niet groter dan het jaar voordien. Voor Limburg en Vlaams-Brabant is de bijdrage van politiegegevens echter beperkt tot een aantal losse processen-verbaal naar aanleiding van een vraag over cameraregistratie. Er is wel een overeenkomst sinds januari om ook de cijfers uit die provincies te integreren, zodat 2011 het eerste jaar met omvattende integratie wordt. Vervolgens toont hij een tabel met de aandachtsbuurten. De cijfers zijn procentueel omdat voor het vierde kwartaal de analyse van Antwerpen ontbreekt. De gegevens moeten immers eerst intern worden gecommuniceerd aan de comités Sociale Veiligheid en dat is in die provincie door omstandigheden nog niet gebeurd. De drie fasen met verhoogde veiligheidsmaatregelen zijn in alle kwartalen samen goed voor 1,4 tot 1,5% van de buurten met haltes van De Lijn. In aandachtsbuurten fase 3 wordt samengewerkt met de politie en zijn de veiligheidsagenten van De Lijn permanent aanwezig. In het tweede kwartaal van 2010 waren er negen, in het vierde nog vijf. De daling van het aantal buurten, die over het geheel te zien is, is een gevolg van de verhoogde registratie. Hoe vollediger zij wordt, hoe meer accuraat de gemiddelden in de Veiligheidsmonitor worden. De buurten met veel incidenten springen er duidelijker uit. Dat de integratie van politiegegevens niet leidt tot meer aandachtsbuurten, komt doordat zij betrekking hebben op vandalisme en gauwdiefstallen, die niet dezelfde prioriteit in de Veiligheidsmonitor hebben als geweldzaken. De monitor hanteert ook de criminaliteitsquotidiënt als indicator. Hij drukt de verhouding uit tussen het aantal zware en het totale aantal feiten in een buurt, in vergelijking met de rest van de provincie. Topaanleiding voor incidenten was in 2010 het oneigenlijk gebruik van installaties of apparatuur. Op de tweede plaats staat onderlinge ruzie tussen reizigers, op de derde plaats de ontregeling van installaties of apparatuur (met inbegrip van het gooien van projectielen naar voertuigen of personeel). In meer dan een op vijf van de gevallen neemt de agressie een verbale vorm aan, die de spreker omschrijft als overdreven assertiviteit. Op de tweede plaats staan persoonlijke beledigingen, op de derde diefstal zonder geweld. Die laatste vorm zal wellicht stijgen van zodra de politiegegevens een heel jaar geïntegreerd zijn. Tussen 10 uur s ochtends en 8 uur s avonds vindt 70% van de incidenten plaats, waarvan 33,3% overdag en 37,4% tussen 15 uur en 20 uur. De vermoedelijke leeftijd van de daders is volgens de aangevers in een meerderheid van de gevallen onder de achttien. In 41% gaat het om volwassenen, in 4% om 65-plussers. Vervolgens toont de spreker een grafiek die de actoren bij incidenten vergelijkt. Vanaf het kwartaal waarin de politiegegevens geïntegreerd worden, blijkt een enorme stijging van conflicten tussen reizigers onderling. Hij vermeldt gauwdiefstallen als verklaring. Slachtoffers doen gewoonlijk meteen aangifte bij de politie. De Lijn wordt pas achteraf op de hoogte gesteld. Zij vormden in de twee laatste kwartalen van 2010 het meest geregistreerde fenomeen op de voertuigen en aan de haltes van De Lijn. 5

6 6 2. De resultaten van de provincies Stuk 1114 ( ) Nr Antwerpen De heer Tim Surmont bespreekt een voor een de provincies. De tabel voor Antwerpen toont andermaal de stijging van het aantal incidenten in het derde kwartaal door de integratie van politiegegevens. Verder blijkt opnieuw dat het percentage feiten met beleidsfocus er niet door toeneemt, integendeel. Het aandeel van de aandachtsbuurten (2%) is over het hele jaar gelijk gebleven, ook al waren het niet noodzakelijk steeds dezelfde Oost-Vlaanderen In Oost-Vlaanderen is de stijging door de gegevensintegratie minder uitgesproken. De heer Surmont wijst erop dat de registratiepraktijk een belangrijke rol speelt: De Lijn krijgt enkel gegevens als de plaats van het delict geregistreerd wordt als openbaar vervoer of bushalte. In elk geval daalde ook daar het aandeel van de incidenten met beleidsfocus. In deze provincie zijn 1,5% aandachtsbuurten Vlaams-Brabant In Vlaams-Brabant werden in 2010 nog geen politiegegevens geïntegreerd. In elk kwartaal waren er gemiddeld 120 incidenten, waarvan ongeveer een op drie met beleidsfocus. Ook Vlaams-Brabant heeft voor de drie fasen samen ongeveer 1,5% aandachtsbuurten Limburg In Limburg is het aantal registraties het laagst. Alleen in het vierde kwartaal haalt het aandeel van de aandachtsbuurten 1% West-Vlaanderen West-Vlaanderen integreert de politiecijfers al sinds Daardoor is een goede vergelijking mogelijk. Zij reveleert een piek in het derde kwartaal, die verklaard wordt door gauwdiefstallen op de kusttram. In dezelfde periode stijgt ook het aandeel van de aandachtsbuurten tot 1,5%. 3. Uitvoering Veiligheidsplan De heer Roger Kesteloot beschrijft de uitvoering van het Veiligheidsplan Lijncontrole De door Binnenlandse Zaken als veiligheidsdienst erkende controledienst van De Lijn telde eind leidinggevende en 255 uitvoerende controleurs. Die aantallen waren eind 2010 toegenomen tot 9 en Interventievoertuigen Sinds midden december kunnen de bestaande interventievoertuigen intensiever ingezet worden dankzij de aanschaf van extra motorpakken. Op alle dienstvoertuigen voor lijncontrole wordt voorts een track-and-tracesysteem geïnstalleerd, waardoor zowel de interventies meteen gelokaliseerd kunnen worden als de meest dichtbijzijnde teams ingezet kunnen worden. De analyse van de patrouilles door aandachtsbuurten wordt erdoor ook efficiënter Steekwerende vesten Vervolgens gaat hij in op de aanschaf van steekwerend materiaal. In Brussel en iets minder in Vlaanderen waren er het afgelopen jaar incidenten met steekwapens. Op 21 decem-

7 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 ber 2010 werd een lijncontroleur in Antwerpen verwond. Samen met de vakorganisaties worden, met het oog op preventie, proefexemplaren bekeken van steekwerende vesten. De voordelen zijn dat een aantal vitale organen worden beschermd en dat tegemoet wordt gekomen aan de verzuchtingen van sommige controleurs. Maar er zijn ook nadelen. Niet elke controleur vraagt om steekwerend materiaal. Veralgemening strookt ook niet met de beleidsvisie Veilig op Weg. Lijncontrole wordt daarin immers niet gezien als een vervangende politiedienst. Controleurs moeten niet de uitstraling van een politieagent hebben, maar klantvriendelijk zijn. Daar komt bij dat de huidige modellen het hoofd, de nek en de onderbuik niet beschermen en dus mogelijk een vals gevoel van veiligheid geven. Over de invoering van naaldwerende handschoenen wordt overigens een soortgelijke discussie gevoerd. De invoering van steekwerende vesten onder de categorie veiligheidskledij brengt met zich mee dat ze te allen tijde moeten gedragen worden. De spreker wijst erop dat ze zwaar en warm zijn, en daarom uitgerust zijn met een intern koelingsysteem dat om de twee jaar moet vervangen worden. Het meest lichte type dat in Vlaanderen op de markt is, weegt nog altijd 2,3 kg. Vrouwelijke proefpersonen beschrijven ze als vrouwonvriendelijk. De Lijn investeert in ieder geval in opleiding, begeleiding en aansturing van de lijncontroleurs. Tijdens het jongste syndicale overleg werd gesuggereerd om het alternatief van een kevlar trui of T-shirt te bestuderen. De Lijn belooft verder onderzoek en wil voor de zomer samen met de vakbonden tot een besluit komen over een eventuele proef Gezamenlijke controleacties met politie De gezamenlijke controleacties met de politie gebeuren op basis van het raamprotocol van 17 juli 2006, dat later uitgewerkt is in de verschillende provincies. De heer Kesteloot gaat niet opnieuw in op de reeds voorgestelde informatie-uitwisseling. Ook wordt gewerkt aan de opleiding van lijncontroleurs door politieagenten en vice versa. De spreker overloopt vervolgens ad-hocsamenwerking en de gecoördineerde acties per provincie. In Antwerpen waren er twintig gezamenlijke controles in de verschillende politiezones (PZ). De focus lag daarbij in PZ Antwerpen op zwartrijden, in PZ Noord op drugsbezit bij dancingbezoekers en in PZ Lier op scholieren. In Oost-Vlaanderen waren er zes gezamenlijke controles en twee langdurige acties, waarvan hij de samenwerking rond recreatiepark De Ster en de acties op de lijn Brugge-Maldegem-Gent als voorbeelden geeft. In Vlaams-Brabant waren er 36 gezamenlijke controles met hun eigen focus. De heer Kesteloot geeft de aanpak van de problemen rond het recreatiedomein in Hofstade als voorbeeld. De 14 gezamenlijke controles in Limburg hadden in de grensstreek heel vaak te maken met drugs. Voor West-Vlaanderen noemt de spreker de aanpak van gauwdiefstallen, die al in 2009 als probleem werden gesignaleerd Camera s Ondertussen zijn alle trams van De Lijn uitgerust met camera s. Ook bij de busvloot wordt gewerkt aan een meer gespreide uitrusting. De heer Kesteloot toont een tabel met een overzicht per provincie. In totaal steeg het percentage sinds eind 2009 van 825 (19,2%) naar Het is de bedoeling om daar tegen het einde van het jaar 1128 of 26,2% van te maken. 4. Conclusies De heer Kesteloot wijst bij wijze van conclusie op het belang van de goede afspraken met de verschillende politiediensten, zodat De Lijn nu kan beschikken over hun informatie over incidenten op of aan het openbaar vervoer. Het gevolg is natuurlijk dat de cijfers 7

8 8 toenemen maar ook dat de analyse meer accuraat wordt. De Lijn is van plan een gepast actieplan tegen gauwdiefstallen op te stellen, gebaseerd op de ervaring met de politiesamenwerking in West-Vlaanderen. De uitbouw van de lijncontrole verloopt volgens schema. Hij somt nog een keer de maatregelen op. Het aantal controleurs is gestegen, de interventievoertuigen zijn beter inzetbaar, track-and-trace wordt geïnstalleerd, steekwerend materiaal wordt onderzocht, er worden samen met de lokale en federale politie controleacties op het getouw gezet, en de voertuigen worden verder uitgerust met camerabewaking. III. BESPREKING 1. Rapportering Mevrouw Marleen Van den Eynde vindt het een goede zaak dat het parlement jaarlijks het Veiligheidsplan zal bespreken. Er zijn al goede maatregelen, vooral omdat een aantal incidenten sociale onrust veroorzaakte en omdat de politiek de vinger aan de pols hield. Het plan bestaat uit veel cijfers en weinig tekst. Bij een evaluatie van een Veiligheidsplan moeten steeds de cijfers van de vorige jaren vermeld worden. Het is immers de taak van De Lijn om een correct overzicht te geven. Nu zijn enkel de algemene resultaten vergelijkbaar met de vorige jaren. Mevrouw Karin Brouwers is van oordeel dat dit veiligheidsrapport moeilijk te vergelijken is met dat van vorig jaar. Ze pleit dan ook voor eenvormige rapporten. De Lijn geeft een top drie van aanleidingen en vormen van incidenten. Vorig jaar was dat nog een top vijf, met onder meer fysieke aanrandingen. Hoeveel zijn er dat dit jaar bij De Lijn? Het lid hoopt volgend jaar opnieuw een top vijf te krijgen. Ook de heer Jan Roegiers vindt dat de vergelijking met voorgaande jaren moeilijk is. Veiligheidsbeleid moet alleszins een aandachtspunt blijven, maar incidenten mogen ook niet uitvergroot worden. Vlaanderen is niet Tsjetsjenië aan de Schelde. Het komt erop aan de oorzaken weg te nemen, meent het lid. De heer Roger Kesteloot deelt mee dat De Lijn bij haar rapportering volgend jaar kan terugkeren naar de sjabloon van 2010, indien het parlement dat wenst. Mevrouw Karin Brouwers vraagt hoe de registratie van incidenten bij de MIVB en de TEC gebeurt? De heer Roger Kesteloot verklaart dat het niet aan De Lijn is om de werkwijze van de andere maatschappijen voor openbaar vervoer bekend te maken. De heer Kesteloot bevestigt wel dat wordt overlegd met zowel MIVB, TEC als NMBS met het oog op de optimalisering van de registratiemethodes, ook al komen ze niet 100% met elkaar overeen. Minister Hilde Crevits acht het nuttig dat de rapportering een vast formaat krijgt. Eveneens van belang is de volledige integratie van alle politiecijfers vanaf Zij kondigt de volgende tussentijdse rapportering aan voor september. 2. Communicatie met het personeel Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Mevrouw Marleen Van den Eynde meent dat er weinig personeelsleden op de hoogte zijn van het bestaan van de Veiligheidsmonitor. Het lid heeft de tijd genomen om de werkelijke uitvoering van het plan bij het personeel te toetsen. Wat de communicatie met het personeel betreft, legt de heer Roger Kesteloot uit dat de voortgang van het Veiligheidsplan Veilig op Weg maandelijks in elk van de vijf entiteiten

9 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 wordt besproken op interne fora. Het comité Preventie en Welzijn heeft zelfs een subcomité Sociale Veiligheid. Voorts vergadert minstens elk semester de stuurgroep Veilig op Weg, waarin ook de syndicale organisaties vertegenwoordigd zijn, die het personeel verder op de hoogte brengen. Het thema kan ook aan de orde komen in het driemaandelijkse personeelsblad Tussen De Lijnen, dat bovendien sinds najaar 2007 twee keer per jaar een katern Veilig op Weg bevat. Tot slot bevat de website 3 een apart onderdeel over het Veiligheidsplan. 3. Incidenten Mevrouw Marleen Van den Eynde stelt vast dat het aantal agressiegevallen op het openbaar vervoer toeneemt. Na de correctie werd het aantal bijkomende incidenten van 972 of 32 percent naar 804 incidenten teruggebracht, nog steeds een hoog aantal. De heer Roger Kesteloot toont een grafiek met de cijfers over fysieke agressie tot en met het vierde kwartaal van 2010 (zie bijlage 2). Uit de grafiek blijkt dat het aandeel van deze gevallen stabiel blijft op ongeveer 10%. In het genoemde kwartaal werden 124 gevallen geregistreerd. De betere registratie mag volgens mevrouw Marleen Van den Eynde deels de toename verklaren, maar elk agressiegeval is er een te veel. Allicht zullen de cijfers volgend jaar nog aanzienlijk toenemen, want niet elke provincie had de cijfers van het Arrondissementeel Informatiekruispunt (AIK) ter beschikking. Het lid vermoedt dat het agressieprobleem door het ontbreken van correcte cijfers al jaren onderschat wordt. Een goede registratie is nodig om het beleid waar nodig bij te sturen. Ook mevrouw Karin Brouwers ziet dat het aantal incidenten in ieder geval is gestegen. Dat zou het gevolg zijn van een betere registratie in samenwerking met de politie. De meeste incidenten zijn trouwens diefstallen. De betere registratie betekent niet dat het aantal incidenten verhoogd is. De heer Marino Keulen merkt eveneens dat het recordcijfer (3501) wordt verklaard door een betere registratie van feiten. Dat staat volgens hem in contrast met de veeleer vage en weinig ambitieuze streefwaarden op het vlak van sociale veiligheid in de nieuwe beheersovereenkomst 4. De heer Roger Kesteloot herhaalt dat de stijging van de cijfers zo goed als volledig toe te schrijven is aan de toevoeging van gegevens van de Arrondissementele Informatiekruispunten van de federale politie. Het gaat voornamelijk over diefstallen, feiten die niet onder de beleidsfocus vallen. Mevrouw Karin Brouwers is blij met de meer gedetailleerde cijfers. Zij leerde eruit dat het aantal gevallen van fysieke agressie tussen 2009 en 2010 toenam van 428 tot 479. Zij pleit voor voldoende aandacht en duidelijke rapportering erover. Anderzijds valt het getal mee in vergelijking met de 966 gevallen in 2010 bij de MIVB. De spreker vraagt of vandalisme en graffiti onder oneigenlijk gebruik van installaties en apparatuur vallen? De heer Jan Roegiers kijkt uit naar het beleid van De Lijn tegen gauwdiefstallen. Constant de mensen attent maken, helpt wel degelijk. Waar vinden de meeste gauwdiefstallen plaats? 9 3 < 4 Gedachtewisseling over het ontwerp van beheersovereenkomst tussen de Vlaamse Regering en de VVM - De Lijn. Verslag namens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken uitgebracht door de dames Annick De Ridder en Karin Brouwers (Parl. St. Vl. Parl , nr. 878/1 en Hand. Vl. Parl , nr. C98 OPE9).

10 10 De heer Roger Kesteloot legt uit dat gauwdiefstallen worden geteld als oneigenlijk gebruik van installaties of apparatuur. Ontregelen van installaties of apparatuur is vooral vandalisme en graffiti, die tot de top-5 behoren. Hij geeft mee dat elke druk bezochte plaats een ideaal actieterrein is voor de gauwdief. Uit de gegevens van De Lijn blijkt dat de meeste gauwdiefstallen zich in en rond de stationsbuurten afspelen (Oostende, Brugge, Gent, Leuven enzovoort) maar ook haltes aan drukke winkelstraten en busstations zijn populair. 4. Lijncontroleurs Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Mevrouw Marleen Van den Eynde vraagt wat de inzet van extra personeel precies opgeleverd heeft. In 2010 kwamen er zestien lijncontroleurs bij. Het is niet duidelijk in welke provincies. Uit haar enquête blijkt dat alle werknemers bij De Lijn vinden dat het aantal controles moet stijgen, op de risicolijnen en op de streeklijnen. Buschauffeurs voelen zich niet veilig omdat ze zo vaak met agressie te maken hebben, meestal verbaal geweld. Sommige buschauffeurs doen zelfs geen moeite meer om het ticket te controleren omdat ze de agressieve reacties van zwartrijders beu zijn. De chauffeurs vinden dat elke lijn minstens om de paar maand door een controleur bezocht moet worden. Ook controleurs hebben schrik en beperken zich soms tot een praatje met de controleur. Op welke manier wordt de controle uitgevoerd? Op welke trajecten? Hoeveel keer per jaar? Zal De Lijn meer lijncontroleurs inzetten? Elke buschauffeur die door het lid aangesproken is, vond dat de lijncontroleurs beter moeten beveiligd zijn tegen agressie, onder meer met een steekwerende vest. De heer Roger Kesteloot preciseert dat de Veiligheidmonitor niet registreert op lijnniveau, maar op het niveau van statistische sectoren. Het gevolg is dat De Lijn geen risicolijnen kan meedelen. De spreker wijst erop dat het risico op een lijn kan variëren naargelang de buurten waar de bus voorbijrijdt. De tijdelijk verhoogde maatregelen worden ingezet in de aandachtsbuurten, niet specifiek op een lijn. De Lijn wil de aandachtsbuurten niet publiek meedelen. Wel worden de betrokken steden, gemeenten en politiekorpsoversten op de hoogte gebracht indien maatregelen nodig zijn. Mevrouw Marleen Van den Eynde vraagt waarom er in de toelichting 2010 geen sprake meer is van lijnspotters. Nochtans werd in 2009 het aantal lijnspotters bijna verdubbeld met 34. Hoe wordt hun werking geëvalueerd? De heer Roger Kesteloot verduidelijkt dat lijnspotters of lijntoezichters, zoals ze sinds 2010 worden genoemd in Antwerpen, in feite gemeenschapswachten zijn. Dat betekent dat zij enkel bevoegd zijn op het grondgebied van de gemeente waar zij in dienst zijn, waardoor grensoverschrijdende inzet alleen mogelijk is als er afspraken tussen de gemeenten worden gemaakt. Hun inzet wordt, zoals bij de lijncontroleurs, mee bepaald door de resultaten van de Veiligheidsmonitor. Zij zijn dus vooral aanwezig op stadslijnen die aandachtsbuurten doorkruisen. De dagelijkse werking van het project met lijnspotters wordt geëvalueerd door de coördinatoren van de projecten en eventueel door de teamverantwoordelijken. Het feit dat de steden en gemeenten middelen blijven investeren, zelf gefinancierd of uit de strategische veiligheids- en preventiecontracten, geeft aan dat zij de projecten genegen zijn. De Lijn merkt dat de steden hun lijnspotterteams steeds professioneler ondersteunen en coachen. De directeur-generaal voegt daaraan toe dat net zoals bij de lijncontrole tweede personen in het voertuig, lijnspotters en gemeenschapswachten, pragmatisch worden ingezet op de voertuigen. Dit extra personeel zorgt niet alleen voor preventie maar ook voor een verhoogde kwaliteit van de dienstverlening in de vorm van reizigersinformatie, doorverwijzing bij omleidingen, hulp bij in- en uitstappen, doorstroming op het voertuig en dergelijke. Daarmee worden ook de taken van de chauffeur verlicht.

11 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Zelf is de heer Jan Roegiers een frequent gebruiker van het openbaar vervoer, maar hij werd op tien jaar tijd slechts twee keer gecontroleerd. Waar komt de indruk vandaan dat er weinig gecontroleerd wordt? Wie bepaalt waar de controleurs worden ingezet? Hij is er voorstander van dat zoveel mogelijk mensen op tram of bus een oogje in het zeil houden, los van de chauffeurs. De heer Roger Kesteloot antwoordt dat de hoofden Operaties & Controle wel degelijk de richtlijn hanteren dat alle lijnen gecontroleerd moeten worden. Voorts wordt de inzet bepaald door de Veiligheidsmonitor en de fraudecijfers. Mevrouw Lies Jans vraagt hoe men bepaalt hoeveel controleurs nodig zijn. De heer Roger Kesteloot legt uit dat de verdeling van lijncontroleurs over de entiteiten wordt bepaald door hun grootte, meer bepaald het aantal klanten en de verstedelijkingsgraad. Zij ziet er, inclusief leidinggevenden, als volgt uit: Antwerpen 36%, Oost-Vlaanderen 32%, Vlaams-Brabant 16%, West-Vlaanderen 10% en Limburg 6%. Wat de bepaling van het aantal controleurs betreft, verwijst de spreker naar Eureka, de organisatiestudie binnen de afdeling Exploitatie, die een aantal parameters bevat aan de hand waarvan het aantal vte lijncontroleurs kan worden berekend. Ze betreffen alle taakgebieden van een lijncontroleur, waarvan de spreker kwaliteitscontrole en fraudecontrole noemt. Een voorbeeld van een dergelijke parameter is dat minstens om de km en drie keer per jaar kwaliteitscontrole moet plaatsvinden in de regie en bij de exploitant. Momenteel lopen nog een aantal entiteiten achter op het theoretische effectief, maar daar wordt aan gewerkt. De heer Kesteloot wijst erop dat de lijncontroleurs verantwoordelijk zijn voor vier domeinen: kwaliteitscontrole, fraude, verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Preventief worden patrouilles ingezet in de verhoogde aandachtsbuurten die de Veiligheidsmonitor genereert. Daarnaast worden ticketcontroles uitgevoerd op trajecten met veel aandachtsbuurten, wat niet wegneemt dat ook elders gecontroleerd wordt. De controles gebeuren steeds in groep en op geregelde momenten, ook samen met de politie, die dan passief aanwezig is en ondersteunt bij identiteitscontrole. De directeur-generaal is ervan overtuigd dat in de nabije toekomst het track-and-tracesysteem in de dienstvoertuigen nog betere sturing en analyse mogelijk zal maken. De dispatching zal ook de dichtstbijzijnde lijncontroleurs onmiddellijk kunnen opvorderen voor een interventie. 5. Veiligheid van de chauffeurs Volgens mevrouw Marleen Van den Eynde krijgen streeklijnen in ieder geval minder controles en minder lijnspotters dan risico- of stadslijnen. Buschauffeurs van streeklijnen voelen zich benadeeld omdat hun bus niet veilig is uitgerust. In veel van die bussen is bijvoorbeeld de chauffeursruimte nog niet afgesloten. Daardoor kunnen ook de bezittingen van de chauffeur gemakkelijker worden gestolen. Volgens sommigen is een afgeschermde ruimte voor de chauffeur in sommige bussen praktisch niet mogelijk. Zullen die bussen binnen afzienbare tijd vervangen worden? De heer Roger Kesteloot noemt de afsluitbare ruimte voor chauffeurs een van de eerste maatregelen uit het Veiligheidsplan. Sinds juni 2008 is de flexibel afsluitbare stuurpost een van de veiligheidselementen waarmee elk nieuw voertuig standaard wordt uitgerust. De vereiste is ook opgenomen in de typebestekken voor zowel regie als exploitanten. Gezien de gemiddelde levensduur van een voertuig (veertien jaar) zal pas tegen 2020 het volledige wagenpark ermee uitgerust zijn. 11

12 12 Volgens mevrouw Marleen Van den Eynde komt wettelijke zelfverdediging enkel aan bod bij de opleiding. De chauffeurs die langer in dienst zijn, vragen een opfrissing van hoe om te gaan met agressie. Gevallen van agressie leiden tot stakingen. Daar is niet alleen De Lijn het slachtoffer van, maar vooral de reiziger. Waarom zoekt De Lijn niet naar een wettelijk zelfverdedigingsmechanisme zodat ook de buschauffeurs zich veilig voelen? Waarom investeert de vervoermaatschappij niet in een cursus zelfverdediging of omgaan met agressie? De heer Roger Kesteloot legt uit dat elk nieuw personeelslid tijdens de basisopleiding leert omgaan met moeilijke klanten en met conflicten. De rode draad is het stimuleren van een preventieve basishouding. De basisprincipes worden periodiek herhaald via interne communicatiekanalen zoals steekkaarten met tips over omgaan met agressie. Verder maakt dit deel uit van de voortgezette opleiding omgaan met klanten, die voor elke chauffeur en lijncontroleur beschikbaar is. Daarnaast is er voor de lijncontroleurs in 2011 eveneens een opleiding omgaan met moeilijke klanten. Ten aanzien van wettige zelfverdediging legt De Lijn de nodige voorzichtigheid aan de dag. Het is niet aan de chauffeur om daadwerkelijk op te treden. Chauffeurs kunnen en moeten steeds een beroep doen op de dispatching, die de gepaste hulp ter plaatse stuurt. lijncontroleurs en politie hebben wel zelfverdedigingtechnieken in hun opleiding meegekregen. Dezelfde voorzichtigheid geldt ook voor de verdedigingsmiddelen. Wat mag en wat niet, is bij wet geregeld. In tegenstelling tot andere vervoerbedrijven koos De Lijn, na overleg met de vakbonden, voor de-escalatie in de plaats van pepperspray en handboeien. De spreker wijst op het onvoorspelbare effect van pepperspray op een volle bus en op het valse gevoel van veiligheid dat het bij de bezitter creëert. Mevrouw Marleen Van den Eynde meent te weten dat nu heel wat vormen van geweld, uitkafferen en spuwen naar de chauffeurs bijvoorbeeld, niet geregistreerd worden. De heer Roger Kesteloot verzekert dat verbale agressie, beledigingen en spuwen wel degelijk vormen van agressie zijn die geregistreerd worden door de Veiligheidsmonitor. Mevrouw Marleen Van den Eynde vraagt naar de resultaten van het overleg over de steekwerende vesten voor lijncontroleurs. De heer Roger Kesteloot meldt dat het onderzoek naar voor- en nadelen van de verschillende types steekwerende kledij nog bezig is. Daarna zal een beslissing worden genomen over de terbeschikkingstelling, samen met de vakbonden en de stuurgroep. Mevrouw Marleen Van den Eynde merkt op dat De Lijn de enige maatschappij voor openbaar vervoer is die haar chauffeurs geen pepperspray of ander materiaal ter beschikking stelt, maar de voorkeur geeft aan een opleiding de-escaleren. Het lid heeft daar vragen bij. Het is mooi dat het interventievoertuig sneller ter plaatse is dan de politie, maar over welke verweermiddelen beschikken de inzittenden? Wat is hun concrete takenpakket? De heer Roger Kesteloot legt uit dat pepperspray tot nader order een verboden wapen is voor wie niet erkend is als veiligheidsagent. De spreker geeft wel toe dat de lijncontroleurs daartoe een opleiding volgden bij de FOD Binnenlandse Zaken. Hij kan zich echter niet voorstellen dat alle chauffeurs dat zouden moeten doen. Chauffeurs die een incident zien aankomen, raadt hij aan hun stuurpost af te sluiten. 6. Aandachtsbuurten Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Mevrouw Marleen Van den Eynde blijft erbij dat de cijfers niet rooskleurig zijn. In de presentatie wordt enkel in algemene termen verwezen naar aandachtsbuurten. Wat zijn de criteria voor de aandachtsbuurten? Het lid vraagt een overzicht van de aandachtsbuurten per provincie.

13 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 De heer Roger Kesteloot antwoordt dat de selectie van de aandachtsbuurten gebeurt op grond van vier indicatoren. De eerste is de verhouding tussen het gemiddeld aantal feiten in een buurt en het gemiddelde voor de hele entiteit. De tweede indicator vergelijkt het gemiddeld aantal feiten met beleidsfocus in een buurt vergeleken met het gemiddelde van de entiteit. De derde indicator is de lokale criminaliteitsquotidiënt (LQC), die de verhouding uitdrukt tussen twee andere verhoudingen: het aantal ernstige feiten in verhouding tot het totale aantal feiten in een buurt enerzijds, en diezelfde verhouding voor de entiteit anderzijds. De vierde indicator is statisch. Het betreft de achterstellingsindex van een buurt, zoals berekend door de Leuvense professor Christian Kesteloot. De heer Marino Keulen acht de conclusie dat het aantal aandachtsbuurten niet verhoogt ondanks de verhoogde registratie, voorbarig, aangezien de cijfers van het vierde kwartaal in Antwerpen nog niet beschikbaar zijn. Zij is ook te algemeen gezien de verschillen tussen de provincies. In Limburg is er sprake van een verdubbeling in het vierde kwartaal (dertien vaststellingen) ten opzichte van het tweede (zes). De heer Roger Kesteloot repliceert op de kritiek dat De Lijn te weinig ambitieus zou zijn, dat de aandachtsbuurten fase 2 en 3 uitgerekend de buurten zijn met de hoogste socialeveiligheidsrisico s. Het doen dalen van hun aantal is op zich al ambitieus, gezien De Lijn dit niet alleen in de hand heeft. Helaas gaat de maatschappelijke tendens eerder naar behoud of toename dan naar afname van het probleem. Vervolgens presenteert hij de ontbrekende gegevens over het vierde kwartaal van 2010 in Antwerpen. Zij blijken in dezelfde lijn te liggen als de voorgaande kwartalen. Het aantal aandachtsbuurten fase 3 bedroeg negen in het vierde kwartaal, tegenover zeven in het voorafgaande. Ook fase 2 blijft ongeveer stabiel. De heer Marino Keulen heeft kritiek op de beperking van de doelstelling tot de aandachtsbuurten fase 3 en 2. En waarom wordt zelfs daar geen concrete, procentuele afname vooropgesteld? Hij wijst erop dat het Veiligheidsplan nochtans steeds meer personeel en middelen krijgt en dat de samenwerking met de politie verbetert. Waarom wordt de doelstelling voor feiten waarbij de fysieke integriteit wordt bedreigd of aangetast, niet scherper gesteld? Mevrouw Griet Smaers stelt in Antwerpen een opvallende verhoging van het aantal incidenten in het derde kwartaal van 2010 vast. Zij vraagt om verduidelijking over aard, daders en plaats. De grote stijging verklaart de heer Roger Kesteloot door het feit dat sinds het derde kwartaal van 2010 ook de gegevens van het AIK zijn opgenomen in de Veiligheidsmonitor. Het gaat voornamelijk om een stijging van het aantal gauwdiefstallen, waarvan de daders onbekend zijn in de meeste gevallen. Dit gaf echter geen grote veranderingen in het aantal aandachtsbuurten en dus kunnen we ervan uitgaan dat de gegevens van het AIK de eigen analyses en bevindingen bevestigen. De gegevens van het vierde kwartaal zijn ook ter beschikking en geven eenzelfde beeld weer als de vorige kwartalen. Er zijn geen noemenswaardige verschillen. Mevrouw Marleen Van den Eynde heeft de indruk dat het plan dient om de parlementsleden te sussen. Het plan bestaat vooral op papier. Het vergelijkt cijfers, maar liefst niet te veel. Het kondigt vooral extra capaciteit aan. Als de buschauffeurs geen weet hebben van het Veiligheidsplan en geen extra opleiding krijgen over omgaan met agressie, is er iets grondig mis. Een goed plan evalueert de veiligheidsinspanningen van de voorbije jaren, met juiste cijfers en juiste vergelijkingen. Het noemt de problemen bij naam, ook de aandachtsbuurten en de risicolijnen. De toelichting bij de Veiligheidsmonitor van De Lijn 2010 doet meer vragen rijzen dan ze wegneemt. Het lid ziet zich dus genoodzaakt de minister de komende jaren te ondervragen over hoe ze de veiligheid bij De Lijn beter zal organiseren ten behoeve van de reizigers en het personeel. 13

14 14 De heer Roger Kesteloot verklaart dat de namen van de aandachtsbuurten bewust niet worden gepubliceerd. Dat maakt een gericht veiligheidsbeleid mogelijk zonder buurten en hun bewoners te stigmatiseren of mensen met minder goede bedoelingen op ideeën te brengen. Het plan Veilig op Weg bestaat zeker niet alleen op papier. De controleurs, dispatchers, lijnspotters en schoolspotters zijn zeer actief op het terrein. De alarmsystemen en camera s in de voertuigen werken en worden gebruikt, de beelden worden geconsulteerd door de politie, de interventievoertuigen worden ingezet, de Trammelantprojecten in de scholen lopen en verbeteren de relaties met jongeren, er wordt met buurtwerkingen, politie en justitie samengewerkt enzovoort. Er wordt ook regelmatig intern overlegd in de paritaire overlegorganen en extern met de stuurgroep Veilig op Weg, waarin naast De Lijn ook de drie vakbonden, de VVSG, de federatie van autobus- en autocaruitbaters en de reizigersvereniging Trein Tram Bus zitting hebben. Hun evaluatie van het Veiligheidsplan is sterk positief. Mevrouw Marleen Van den Eynde begrijpt dat er geen risicolijnen zijn maar wel aandachtsbuurten. Maar die worden dan weer niet vrijgegeven, waardoor de commissie moeilijk kan beoordelen of de situatie verbetert of verslechtert. 7. Camera s Mevrouw Marleen Van den Eynde is van oordeel dat een camera in de bus het gemakkelijker zou maken op te treden tegen personen die vaker agressief gedrag vertonen. Men zou de toegang tot het voertuig kunnen ontzeggen of hun abonnement of ander vervoersbewijs ontnemen. Zijn de resterende 1016 camera s, gepland voor 1 maart 2011, ondertussen geplaatst? Zullen tegen het eind van dit jaar alle voertuigen, zoals gepland, over een camera beschikken? Gaat het dan over alle bussen in eigen beheer of ook over de voertuigen van de exploitanten? Het lid merkt op dat niet altijd duidelijk is welke maatregelen gelden voor de eigen voertuigen en welke voor de voertuigen van de exploitanten. Ook mevrouw Lies Jans en de heer Marino Keulen willen meer informatie over cameravoertuigen. De heer Roger Kesteloot antwoordt dat op 1 maart 2011 er in 1016 voertuigen camera s geïnstalleerd waren. Volgens de planning moeten er dat op 31 december 1128 zijn. De spreker wijst erop dat het oorspronkelijke streefcijfer van 750 cameravoertuigen dus werd bijgestuurd. Het gaat om voertuigen uit zowel de eigen vloot als die van de exploitanten. Een overeenkomst met exploitanten om, zoals bij De Lijn zelf, bij ieder nieuw voertuig voortaan camerabewaking standaard te installeren, is in de maak. Mevrouw Karin Brouwers vraagt zich af of het nodig is om op elke bus een camera te installeren? Of is het mogelijk de diefstallen op andere manieren te verhinderen? Hangen er in de bussen affiches die de mensen waarschuwen voor gauwdieven? Worden de mensen op andere manieren gewaarschuwd? De heer Roger Kesteloot zegt dat er zowel in de voertuigen als aan de haltes ruimte is voor affiches ter preventie van gauwdiefstal. De Lijn is sinds 2008 partner in de nationale campagne Stop Pickpocket, met de olifant en de kangoeroe als campagnebeelden, maar verleent ook haar medewerking aan tal van lokale initiatieven zoals in Leuven, Oostende en Blankenberge. De sterke toename van het aandeel gauwdiefstallen kan in belangrijke mate toegeschreven worden aan de integratie van de politiegegevens, waarbij West-Vlaanderen een trendsetter was. In 2010 ontwikkelde De Lijn West-Vlaanderen in samenwerking met de West-Vlaamse politieschool een actieweek onder het motto Laat je niet rollen, tijdens het bollen. De acties vonden plaats in en rond de stations van Brugge en Oostende. Met de unit gauwdiefstallen van politiezone Gent werd in 2011 op soortgelijke wijze samengewerkt. Stuk 1114 ( ) Nr. 1

15 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 De heer Dirk de Kort peilt naar de effectiviteit van de inzet van cameravoertuigen. Hij vraagt ook naar het overleg met andere diensten als het parket en pleit voor samenwerking in de opvolging van de camerabeelden. Volgens de heer Roger Kesteloot geeft effectiviteitonderzoek aan dat camera s vooral nuttig zijn bij de opsporing van daders van agressie. De heer Kesteloot geeft daarbij een overzicht van de aanvragen om camerabeelden door de politie. In 2010 waren er dat 165 in Antwerpen, 78 in Oost-Vlaanderen, 63 in Vlaams-Brabant, 8 in Limburg en 196 in West- Vlaanderen. Hij legt uit dat beelden niet systematisch worden opgeslagen op het beveiligde deel van de harde schijf van de toestellen, maar dat de chauffeur dit bij een incident wel kan initiëren. Mevrouw Marleen Van den Eynde merkt op dat waardevolle informatie van camerabeelden verloren gaat als zij alleen worden bewaard op initiatief van de chauffeur, die toch op het verkeer moet letten terwijl er misschien vandalisme plaatsvindt of agressie ten overstaan van andere reizigers. Is dat geen hiaat? De heer Roger Kesteloot preciseert dat alle camerabeelden 72 uur ter beschikking blijven voor ze overschreven worden, maar alle politiediensten kennen die beperking door de Privacywet. 8. Interventievoertuigen De heer Jan Roegiers vraagt naar de eerste indruk over de inzet van de interventievoertuigen sinds december. De heer Roger Kesteloot antwoordt dat in het Brusselse de interventievoertuigen worden gebruikt als verplaatsingsmiddel voor de interventieploeg, die geen vast programma heeft maar wel de hele dag wordt ingezet. Indien er geen opdrachten zijn, beweegt zij zich zo vaak als mogelijk door de aandachtsbuurten. De chauffeurs zijn behoorlijk tevreden over de interventieploeg, die vaak sneller ter plaatse is voor begeleiding en ondersteuning dan de politie. In Vlaams-Brabant worden de voertuigen verder nog gebruikt door de preventieploeg van Leuven. In Antwerpen worden permanent acht interventievoertuigen ingezet in de stad en twee in de streek. In Oost-Vlaanderen worden vier interventievoertuigen dagelijks ingezet in de aandachtsbuurten van Gent-centrum, en twee andere voor patrouilles over de hele entiteit en ter ondersteuning van grote controleacties en evenementen. In Limburg worden zes motorvoertuigen ingezet in de stedelijke bipool Hasselt-Genk. In West-Vlaanderen rijden de twee interventievoertuigen op de as Kortrijk-Brugge. 9. Individuele maatregelen Mevrouw Lies Jans peilt naar de effectiviteit en de kostprijs van individuele maatregelen. Zij vallen niet uit de gepresenteerde gegevens af te leiden. Kan men daar voortaan wel voor zorgen? De heer Marino Keulen vraagt welke kredieten in 2010 uitgetrokken werden per maatregel in het kader van Veilig op Weg? Hoe evolueerden zij ten opzichte van 2008 en 2009? Wat is hun aandeel in de totale exploitatiekosten? De heer Roger Kesteloot preciseert dat de kosten van individuele maatregelen in een aantal gevallen moeilijk toewijsbaar zijn, omdat ze bijvoorbeeld inbegrepen zijn in de prijs van nieuwe voertuigen (afsluitbare stuurpost), of omdat ingezet personeel verschillende functies vervult. De budgettaire verdeling op hoofdlijnen kan wel worden gegeven. 15

16 16 De belangrijkste budgettaire inspanningen werden geleverd tussen 2006 en 2008, toen het plan Veilig op Weg op stapel werd gezet en de investeringen in sociale veiligheid sterk versneld weren, bijvoorbeeld door de werving van personeel. Bij de voorstelling werd de kostprijs van het plan begroot op ruim 20 miljoen euro per jaar, waarvan ongeveer 12 miljoen euro voor personeels- en werkingsmiddelen en 8 tot 9 miljoen euro voor de investering in camera s, alarmsystemen, interventievoertuigen en de uitrusting van busstations. De genoemde kosten behoren ondertussen tot de continue bedrijfsvoering van De Lijn. De specifieke, extra projectkosten bedroegen in 2009 en 2010 respectievelijk 1,4 en 1,2 miljoen euro. De genoemde middelen zijn aangewend voor een waaier van maatregelen, die onder te brengen zijn in vier categorieën. De eerste betreft de organisatorische maatregelen, waaronder de inzet van extra controleurs en lijnspotters bij de actie vooraan instappen, de uitleg van de vereenvoudigde tarieven en het werk van de Veiligheidsmonitor. Daarnaast zijn er technisch-preventieve maatregelen zoals de installatie van camera s, alarmen op bussen, afsluitbare stuurposten enzovoort. De derde post is informatie en communicatie, waartoe zowel de opleiding van het eigen personeel als de publiekscampagnes behoren. Tot slot is er de samenwerking met andere partners zoals lokale besturen, politie, justitie, scholen en organisatoren van grote evenementen. 10. Minderjarigen Mevrouw Karin Brouwers stelt vast dat meer dan de helft van de incidenten wordt veroorzaakt door personen jonger dan achttien jaar. Vorig jaar waren er in een achttal gemeenten schoolspotters aan het werk. Zijn hun taken sinds vorig jaar veranderd? Het project Trammelant is beperkt tot 75 scholen, een fractie van het totale aantal secundaire scholen. Het lid vermoedt dat er extra maatregelen nodig zijn. Krijgen jongeren geldboetes of alternatieve straffen zoals het poetsen van een bus? Ook de heer Jan Roegiers heeft belangstelling voor de afspraken met de jeugdparketten. De heer Roger Kesteloot legt uit dat schoolspotters startbaners in dienst bij steden en gemeenten zijn. Die startbaan vormt een belangrijk scharnier tussen de lokale besturen, de scholen en het openbaar vervoer. Acht lokale besturen vroegen ondertussen een schoolspotter aan en kregen er een toegewezen: Antwerpen, Gent, Mechelen, Vilvoorde, Hasselt, Eeklo en Ieper. De lokale inbedding doet hun takenpakket verschillen, maar het blijft binnen het kader dat is overeengekomen met De Lijn en het ministerie. Mogelijke taken van schoolspotters zijn de begeleiding van scholieren tijdens een schooluitstap op het openbaar vervoer, aankomst- en vertrekbegeleiding aan de school, de organisatie van spellen waarin scholieren de juiste gedragscode op het openbaar vervoer leren, en de organisatie van enquêtes bij scholieren. De Lijn ervaart de schoolspotters als een winstpunt voor het Veiligheidsplan. De dagelijkse evaluatie van hun activiteiten gebeurt door de deskundigen Sociale Veiligheid of door de coaches, die geregeld overleg plegen met de lokale besturen over hun inzet. Het project Trammelant heeft een beperkte werkcapaciteit van 75 scholen. Het vergt de inzet van chauffeurs en controleurs die daarnaast ook hun gewone werk moeten kunnen doen. De doelstellingen leunen dichter aan bij de vakoverschrijdende eindtermen van technische scholen en beroepsscholen. Voor het niet naleven van de interne regelgeving kunnen minderjarigen evenals volwassenen een administratieve geldboete krijgen van De Lijn zelf. Maar zij staat, in het geval van minderjarige daders van vandalisme of graffiti ten aanzien van haar installaties, ook open voor herstelbemiddeling, en heeft dat vastgelegd in een afspraak met de jeugdparketten. Als de minderjarige de herstelbemiddeling aanvaardt, zoekt De Lijn naar een gepaste maatregel. Concreet is dit meestal het reinigen van voertuigen op een stelplaats, begeleid door een erkende dienst voor herstelbemiddeling. Het aantal dossiers waarin minderjari- Stuk 1114 ( ) Nr. 1

17 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 gen een alternatieve straf kregen, bedroeg bij De Lijn in 2008, 2009 en 2010 respectievelijk negentien, zeventien en twaalf. De heer Jan Roegiers wil weten of gemeenschapswachten, lijn- en schoolspotters onder hetzelfde bevel staan en, zo niet, of dat niet tot problemen en verwarring leidt. Voorts informeert hij waarom in Oost-Vlaanderen en alleen daar het aantal controles en gecontroleerde reizigers met de helft gedaald is. Tot slot pleit hij ervoor dat geweld onder bedreiging met een wapen een aandachtspunt blijft. De heer Roger Kesteloot erkent dat het veiligheidsbeleid in België door mensen met uiteenlopende statuten wordt uitgevoerd. De Lijn probeert, in afspraak met de lokale besturen, haar mensen duidelijk identificeerbaar te maken. Het klopt dat de controles variëren volgens de entiteit. In Oost-Vlaanderen bleven in begin 2010 een aantal vacatures openstaan en werd bovendien de inzet van lijncontroleurs tijdelijk verschoven naar andere activiteiten zoals tellingen en kwaliteitscontrole. In 2011 is een inhaalbeweging bezig. Bedreiging met wapens blijft wel degelijk een aandachtspunt, waarbij hij hoopt dat de verbeterde registratie de echte risico s scherper in beeld brengt. De heer Tim Surmont vult aan dat de lijnspotters gemeenschapswachten zijn die voor 100% op het openbaar vervoer worden ingezet. De stad of gemeente verbindt zich daartoe maar krijgt er ook subsidies voor. De aansturing gebeurt door een vertegenwoordiger van de stad of gemeente, die in samenspraak met de controledienst van De Lijn een schema opstelt. Met de andere gemeenschapswachten bestaan afspraken die in convenants of intentieverklaringen zijn vastgelegd. Er wordt driemaandelijks vergaderd over de opvolging en de afstemming. Meestal neemt ook de coach van de schoolspotters daaraan deel. 11. Preventieve acties Mevrouw Karin Brouwers weet dat de meeste incidenten gebeuren tijdens de avondspits, namelijk 37 percent. Is dat een aanleiding om meer controleurs s avonds op pad te sturen? De heer Roger Kesteloot legt uit dat gecoördineerde acties aan stationsomgevingen en andere aandachtsbuurten hoofdzakelijk worden geïnspireerd door de kwartaalanalyses, waarvan de resultaten aangeven op welke dag, welk dagdeel en welke plaats aanwezigheid het meest gewenst is. Niet alleen de lijncontroleurs maar ook de lijnspotters en de tweede personen in het voertuig worden in de praktijk zo ingezet. Volgens mevrouw Karin Brouwers zijn de preventieacties in Vlaams-Brabant vooral geconcentreerd in de regio Brussel-Halle-Vilvoorde. In Leuven komen er geen acties. Klopt het dat er in het Leuvense geen acties plaatsvinden? Het lid suggereert om toch één keer per jaar in het populaire nachtbusnetwerk rond Leuven aan preventie te doen. De heer Roger Kesteloot deelt mee dat in 2009 bij de start van verschillende nachtlijnen een gerichte actie werd gevoerd samen met de politie van Leuven. De Lijn constateert geen noemenswaardige problemen, en verkiest daarom haar middelen op andere plaatsen in te zetten. Dit neemt niet weg dat preventieve acties in samenwerking met de Leuvense politie gepland zijn in 2011, ook op de nachtbussen. 12. Agressie De heer Jan Roegiers stelt vast dat het aandeel van de verbale agressie is afgenomen van 58% in 2008 tot 45% in het eerste kwartaal van 2009 en 22,9% in de recentste cijfers. Wat is de verklaring? De dalende percentages voor verbale agressie verklaart de heer Roger Kesteloot door de toevoeging van nieuwe vormen en van de politiegegevens. Dit jaar zal voor het eerst volledig kunnen geregistreerd worden zonder storende variabelen. 17

18 18 De heer Jan Roegiers informeert ook of het aantal incidenten onder bedreiging van een wapen nog steeds ongeveer tachtig bedraagt. En waarom ontbreekt deze keer een cijfer voor het aantal gevallen van fysieke agressie? Daarop presenteert de heer Roger Kesteloot een grafiek met de cijfers over incidenten onder bedreiging van een wapen (zie bijlage 2). In 2009 werden er 66 bedreigingen met wapen geregistreerd; in 2010 waren dat er 60. Het begrip wapen wordt zeer ruim opgevat als elk object waarmee iemand bedreigd wordt, maar er wordt gewerkt aan de verfijning van de registratie. Mevrouw Marleen Van den Eynde vraagt zich af waarom er na elk agressiegeval een staking uitbreekt, als er toch zoveel overleg is tussen directie en personeel? Sijpelt de informatie van vakbonden en kaders te weinig door naar de chauffeurs, die daarom klagen over een gebrekkige voorlichting? De heer Roger Kesteloot repliceert dat sinds de invoering van het Veiligheidsplan het aantal stakingen na agressie fors gedaald is. Hij belooft die cijfers te bezorgen, maar geeft wel toe dat ze nog voorkomen en heeft begrip voor die emotionele reactie. Met de vakbonden is afgesproken dat onmiddellijk na elk incident het subcomité Sociale Veiligheid kan bijeengeroepen worden om het geval te bespreken en de lokale maatregelen te evalueren. Ook voor de opvang van de personeelsleden wordt voortdurend gezorgd. De spreker herhaalt ook de initiatieven op het vlak van actieve communicatie. 13. Bestraffing De heer Marino Keulen vraagt of De Lijn cijfers heeft over de bestraffing, die sinds de wet van 20 december 2006 strenger is geworden voor misdrijven jegens het personeel? Wordt zij met andere woorden in de praktijk gebracht? De heer Roger Kesteloot zegt dat momenteel door een student een analyseonderzoek wordt gevoerd naar de toepassing van artikel 140bis van het Strafwetboek in alle zaken die bij het parket aanhangig zijn gemaakt waarbij De Lijn partij is. Het is echter nog te vroeg voor de resultaten. De analyse wordt ook bemoeilijkt doordat er eveneens minderjarige daders zijn en de procedures voor vervolging en bestraffing hierbij anders liggen. De heer Dirk de Kort vraagt of snelrecht geen handig instrument kan zijn in het optreden tegen zwartrijden. De heer Roger Kesteloot wijst erop dat zwartrijden sinds 2004 een overtreding is die in de besluiten van de Vlaamse Regering over de tarieven en exploitatie van De Lijn geregeld wordt, en waarvoor de lijncontroleurs dus administratieve boetes kunnen opleggen. 14. Veiligheidsplan Stuk 1114 ( ) Nr. 1 De heer Marino Keulen wil weten of er op basis van de resultaten van de Veiligheidsmonitor een aanpassing van het Veiligheidsplan komt. De heer Roger Kesteloot noemt het vanzelfsprekend dat de resultaten van de Veiligheidsmonitor de basis zijn voor het bepalen van het te voeren beleid. De resultaten van de Veiligheidsmonitor worden besproken in de stuurgroep Veilig op Weg, die mee bepaalt welke bijsturingen er aan het veiligheidsbeleid gebeuren. Zo worden jaarlijks een aantal actieplannen uitgewerkt om in te spelen op nieuwe trends en actuele ontwikkelingen. In 2011 zal zo extra aandacht besteed worden aan gauwdiefstallen. Andere bijsturingen die in de stuurgroep zijn besproken, zijn bijvoorbeeld het installeren van het track-andtracesysteem voor de interventievoertuigen of de uitbreiding van het Trammelantproject.

19 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Volgens de heer Marino Keulen maakt de presentatie niet duidelijk of de middelen besteed worden op de plaatsen en tijden met de grootste veiligheidsrisico s. Het lid geeft de tabellen over de cameravoertuigen en de gezamenlijke controleacties met de politie als voorbeelden. Beschikt De Lijn over een risicobeheersplan en wordt de Veiligheidsmonitor gebruikt om de hotspots permanent te meten en, waar nodig, bij te sturen? De heer Roger Kesteloot bevestigt dat De Lijn beschikt over een risicobeheersplan. In 2006 werd Veilig op Weg opgesteld samen met Deloitte Nederland, dat expertise had verworven met een risicoanalyse voor het Rotterdamse openbaar vervoer. Sindsdien wordt de analyse regelmatig bijgesteld door de Veiligheidsmonitor en actualiseert de stuurgroep de maatregelen. 19 Jan PEUMANS, voorzitter Sas VAN ROUVEROIJ, verslaggever

20 20 Gebruikte afkortingen Stuk 1114 ( ) Nr. 1 AIK FOD LQC MIVB NMBS PZ TEC vte VVSG Arrondissementeel Informatiekruispunt Federale Overheidsdienst lokale criminaliteitsquotidiënt Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen politiezone Transport En Commun voltijdsequivalent Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten

21 Stuk 1114 ( ) Nr BIJLAGE 1: Toelichting bij de cijfergegevens uit de Veiligheidsmonitor van De Lijn (2010)

22 22 Stuk 1114 ( ) Nr. 1

23 Stuk 1114 ( ) Nr Commissie Mobiliteit & Openbare werken Roger Kesteloot Directeur-Generaal De Lijn Tim Surmont Deskundige Sociale Veiligheid Oost-Vlaanderen Toelichting bij de cijfergegevens uit de Veiligheidsmonitor van De Lijn (2010) Commissie Mobiliteit & Openbare werken Algemene resultaten Vlaanderen Geregistreer de incidenten Verschil met 2009 Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Totaal /05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 2 van

24 24 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Algemene resultaten Vlaanderen 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 3 van Algemene resultaten Vlaanderen Entiteit Incidenten 2010 Incidenten 2010 Zonder pol. Verschil Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Limburg West-Vlaanderen Vlaanderen /05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 4 van

25 Stuk 1114 ( ) Nr Algemene resultaten Vlaanderen Aandachtsbuurten K K K K4 2010* Fase ,6% ,7% ,7% ,7% Fase ,9% 63 0,8% 73 0,9% 57 0,9% Fase ,4% 29 0,4% 22 0,3% 17 0,3% Fase 3 8 0,1% 11 0,1% 9 0,1% 5 0,1% Totaal % % % % * = kwartaalanalyse Antwerpen nog niet beschikbaar 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 5 van Algemene resultaten Vlaanderen 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 6 van

26 26 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Algemene resultaten Vlaanderen De verhoogde registraties via integratie politiegegevens zorgen niet voor een verhoging van het aantal aandachtsbuurten Indicatoren voor analyse aandachtsbuurten maken gebruik van verhoudingen en gemiddeldes de registraties van de politie bevestigen de registraties uit de Veiligheidsmonitor van De Lijn geen nieuwe aandachtsbuurten, maar bestendiging bestaande Door accuratere gemiddeldes: minder aandachtsbuurten indicatoren [Totale Feiten], [Ernstige Feiten], [Criminaliteitsquotidient] = afweging buurt op Vlaams gemiddelde Meer gegevens = betere analyse Algemene resultaten Vlaanderen AANLEIDINGEN TOP Oneigenlijk gebruik installaties/apparatuur 21,3% Onderlinge ruzie reizigers 12,1% Ontregelen installaties/apparatuur 11,4% 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 8 van

27 Stuk 1114 ( ) Nr Algemene resultaten Vlaanderen VORMEN TOP Verbale agressie 22,9% Beledigingen 13,3% Diefstal zonder geweld 12,6% Diefstal zonder geweld in 2009: 3,8% 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 9 van Algemene resultaten Vlaanderen TIJDSBLOK 2010 Ochtendspits 11,1% Overdag 33,3% Avondspits 37,4% Late avond / nacht 18,2% 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 10 van

28 28 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Algemene resultaten Vlaanderen Vermoedelijke leeftijd dader (inschatting leeftijd door aangever van incident) 2010 Jongeren (- 18) 54,2% Volwassenen 41,8% Ouderen (65 +) 4,0% 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 11 van Algemene resultaten Vlaanderen 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 12 van

29 Stuk 1114 ( ) Nr Algemene resultaten Vlaanderen De registraties van de AIK s verhogen het beeld op incidenten die vooral tussen reiziger onderling plaatsvinden Incidenten die niet altijd geweten zijn door De Lijn We zien een globale toename van het aantal diefstallen zonder geweld/bedreiging: gauwdiefstallen wordt vanaf kwartaal het meest voorkomende fenomeen op de voertuigen van De Lijn Antwerpen Aandachtsbuurten K K K K4 2010* Incidenten Feiten Feiten met beleidsfocus Totaal aantal buurten Buurten met feiten Aandachtsbuurten 31 2,2% 31 2,2% 31 2,2% * = kwartaalanalyse nog niet beschikbaar AIK gegevens geïntegreerd 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 14 van

30 30 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Oost-Vlaanderen Aandachtsbuurten K K K K Incidenten Feiten Feiten met beleidsfocus Totaal aantal buurten Buurten met feiten Aandachtsbuurten 23 1,2% 23 1,2% 17 0,9% 24 1,3% AIK gegevens geïntegreerd 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 15 van Vlaams-Brabant Aandachtsbuurten K K K K Incidenten Feiten Feiten met beleidsfocus Totaal aantal buurten Buurten met feiten Aandachtsbuurten 25 1,5% 25 1,5% 24 1,4% 22 1,4% 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 16 van

31 Stuk 1114 ( ) Nr Limburg Aandachtsbuurten K K K K Incidenten Feiten Feiten met beleidsfocus Totaal aantal buurten Buurten met feiten Aandachtsbuurten 11 0,8% 6 0,4% 8 0,6% 13 1,0 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 17 van West-Vlaanderen Aandachtsbuurten K K K K Incidenten Feiten Feiten met beleidsfocus Totaal aantal buurten Buurten met feiten Aandachtsbuurten 17 1,1% 18 1,2% 23 1,5% 20 1,3% AIK-gegevens geïntegreerd 9/05/2011 Commissie Mobiliteit & Openbare werken Dia 18 van

32 32 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Stand van zaken Lijncontrole 31 december 2009: o 5 leidinggevende Lijncontroleurs o 255 uitvoerende Lijncontroleurs - 31 december 2010: o 9 leidinggevende Lijncontroleurs o 271 uitvoerende Lijncontroleurs Gebruik interventievoertuigen Levering extra motorpakken Oost-Vlaanderen: 4 personeelsleden Geleverd begin oktober Overige entiteiten 25 personeelsleden Levering begin december Vanaf midden december: intensievere inzet snelle interventievoertuigen

33 Stuk 1114 ( ) Nr Gebruik interventievoertuigen Eerstdaags: installatie Track & Trace systeem op alle dienstvoertuigen van Lijncontrole Mogelijkheid tot snellere interventie door lokaliseren dichtst bijzijnde Lijncontrole-team Efficiëntere analyse van patrouillesysteem doorheen aandachtsbuurten Dossier steekwerende vesten Naar aanleiding van het steekincident met een lijncontroleur in Antwerpen op 21 december 2010 Overleg met de syndicale organisaties met betrekking tot de voor- en nadelen van het aanschaffen van steekwerende vesten voor Lijncontrole

34 34 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Voordelen In geval van een steekpartij zijn de vitale organen beschermd Er wordt tegemoet gekomen aan de verzuchtingen van een aantal lijncontroleurs inzake hun persoonlijke veiligheid Nadelen / bedenkingen Wordt de vraag naar steekwerend materiaal door iedere lijncontroleur gedeeld? Steekwerende vesten stroken niet met de beleidsvisie die de Stuurgroep Veilig op Weg in het kader van Lijncontrole heeft uitgetekend Lijncontrole wordt preventief ingezet we wensen ons geen politieimago aan te meten: bepaalde profielen zullen hierdoor het aspect sociale veiligheid in hun functie benadrukken, waardoor een onevenwicht ontstaat tussen de vier verantwoordelijkheidsdomeinen

35 Stuk 1114 ( ) Nr Nadelen / bedenkingen Vals gevoel van veiligheid: Beschermt niet tegen broeksriem, naalden, vuurwapen Schouder, hoofd, nek en zone onder navel niet beschermd Verlaagde alertheid en meer risico s door veiligheidsgevoel Naaldwerende handschoenen ter beschikking stellen = gevaar dat lijncontroleurs niet-prioritaire taken gaan uitvoeren Opruimen drugsnaalden in premetrostations Uitvoeren van veiligheidscontrole bij vatting Het koelingsysteem van de buitenhoes van dergelijke vesten vermindert na 2 jaar intensief gebruik 2 buitenhoezen zijn zeker nodig De steekwerende vest is een extra gewicht dat iedere persoon moet dragen, ongeacht de weersomstandigheden (ook tijdens de zomer) Besluiten genomen in overleg met syndicale organisaties Past de vest binnen de beleidsvisie Lijncontrole? Slechts gedeeltelijke bescherming Vest weegt 2,3 kg niet comfortabel en vrouwonvriendelijk Vals gevoel van veiligheid Beter investeren in opleiding, begeleiding en aansturing Lijncontrole? Is de beleidsvisie voor iedereen duidelijk en gebeurt de aansturing binnen deze visie?

36 36 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Besluiten genomen in overleg met syndicale organisaties Er volgt een evaluatie van de huidige werking (centrale controle versus regiocontrole, optreden bij exploitanten, controles samen met de politie) Wanneer de veiligheidsvest noodzakelijk wordt geacht veiligheidskledij = draagplicht (ALTIJD) Suggesties syndicale organisaties: Er bestaat een kevlar T-shirt met meer comfort (maar minder bescherming) Voor het afweren van agressie vragen zij ook kevlar handschoenen (meer voor agressie dan voor oprapen voorwerpen) Definitieve beslissing voor de zomer binnen de Stuurgroep Veilig op Weg Indien beslist wordt tot proefproject: in de zomer met betrokkenheid kledijcommissie Gezamenlijke controle-acties met politie Samenwerking met politie Raamprotocol 17 juli 2006 Vertaald in elke provincie Concreet: Informatie-uitwisseling (AIK s) Opleiding van lijncontroleurs door politie-agenten Opleiding van aspirant politie-agenten door De Lijn Ad-hoc samenwerking en gecoördineerde acties

37 Stuk 1114 ( ) Nr Gezamenlijke controle-acties met politie Antwerpen In totaal 20 gezamenlijke controles PZ Antwerpen: zwartrijden (Veiligheidsmonitor) PZ Noord: Etoile (drugsbezit), dancingbezoekers PZ Lier: gericht op scholieren Gezamenlijke controle-acties met politie Oost-Vlaanderen In totaal 6 gezamenlijke controles + 2 langdurige acties PZ Gent: zwartrijden + aanwezigheid (Veiligheidsmonitor) PZ Geraardsbergen: samenwerkingsverband stationsomgeving PZ Oudenaarde: historisch gegroeide samenwerking PZ Sint-Niklaas/Temse/Antwerpen: langdurige samenwerking tijdens zomermaanden rond Domein De Ster PZ Brugge/Maldegem: acties op lijn Brugge-Maldegem- Gent

38 38 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Gezamenlijke controle-acties met politie Vlaams-Brabant In totaal 36 gezamenlijke controles PZ Zuid (Anderlecht): reizigerscontrole (Veiligheidsmonitor PZ Zaventem: reizigerscontrole PZ Sint Pieters-Leeuw: charter politieschool PZ Halle: overlast scholieren PZ Kastze/Vilvoorde: recreatiedomein Hofstade PZ Pajottenland/TARL/Dilbeek/Lubbeek/Beersel/Ninove: charter PZ Ukkel/Brussel-West: FIPA PZ AMOW: convenant + steaming Gezamenlijke controle-acties met politie Limburg In totaal 14 gezamenlijke controles PZ HAZODI: controle op drugsgebruik reizigerscontrole PZ Lanaken: controle op drugsgebruik reizigerscontrole PZ Vroenhoven: controle op drugsgebruik reizigerscontrole PZ West-Limburg: controle op drugsgebruik - reizigerscontrole

39 Stuk 1114 ( ) Nr Gezamenlijke controle-acties met politie West-Vlaanderen In totaal 25 gezamenlijke controles PZ Westkust: Veiligheidsmonitor, hangjongeren, scholieren PZ Oostende/Brugge/Roeselare/Kortrijk: samen met lokale en Federale politie i.h.k.v. stationsomgevingen, aanpak gauwdiefstallen PZ Brugge/Maldegem: acties op lijn Brugge-Maldegem- Gent Evolutie Cameravoertuigen Cameravoertuigen Antwerpen Oost Vlaanderen Vlaams Brabant Limburg West Vlaanderen Totaal 31/12/ (19,2%) 1/03/ (23,6%) planning 31/12/ (26,2%)

40 40 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Conclusies Verhoogde registratie door informatie-uitwisseling met politie = nog accuratere analyse aandachtsbuurten en fenomenen Stijging registratie fenomeen gauwdiefstallen Stuurgroep Veilig op Weg zal gepast actieplan voorstellen o Uitbouwen bestaande best practices in grotere steden o Nauwere samenwerking met Secties Gauwdiefstallen lokale politiezones Conclusies Uitbouw Lijncontrole verloopt volgens schema: o Stijging aantal Lijncontroleurs o Operationele interventievoertuigen o Verbeterde trackanalyses met Track & Trace o Onderzoek naar steekwerend materiaal o Gezamenlijke controle-acties met lokale en federale politie Continue uitbouw voertuigenpark met camerabewaking

41 Stuk 1114 ( ) Nr BIJLAGE 2: Veilig op Weg. PowerPointpresentatie

42 42 Stuk 1114 ( ) Nr. 1

43 Stuk 1114 ( ) Nr maart 2011 Roger Kesteloot Directeur - generaal Veilig op Weg Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 1 Update aantal aandachtsbuurten 2010 Aandachtsbuurten K K K K Fase ,6% ,7% ,7% ,6% Fase ,9% 63 0,8% 73 0,9% 80 1,0% Fase ,4% 29 0,4% 22 0,3% 26 0,3% Fase 3 8 0,1% 11 0,1% 9 0,1% 7 0,1% Totaal % % % % 31/03/2011 Veilig op Weg - Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 2

44 44 Stuk 1114 ( ) Nr. 1 Evolutie aantal aandachtsbuurten 31/03/2011 Veilig op Weg - Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 3 Aantal controles en gecontroleerde reizigers Controles Reizigers Controles Reizigers Controles Reizigers Antwerpen Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant Limburg TOTAAL /03/2011 Veilig op Weg - Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 4

45 Stuk 1114 ( ) Nr Aantal controles 31/03/2011 Veilig op Weg - Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 5 Aantal gecontroleerde reizigers 31/03/2011 Veilig op Weg - Gedachtewisseling Vlaams Parlement Dia 6