Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 21 juni 2012 Rapport vastgesteld te Tilburg op: 19 september 2012

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij Montessorischool Venray Plaats : Venray BRIN-nummer : 30AL Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 21 juni 2012 Rapport vastgesteld te Tilburg op: 19 september 2012 DEFINITIEF

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 juni 2012 een onderzoek uitgevoerd op Montessorischool Venray naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Scholen waarvoor de inspectie geen risicoanalyse kan opstellen omdat geschikte opbrengstgegevens ontbreken, worden in principe om de twee jaar bezocht. Het doel van dit onderzoek is eventuele tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs op de school vast te stellen. Toezichthistorie De school is gestart in het schooljaar Op 6 oktober 2011 bezocht de inspectie Montessorischool Venray met een vierjaarlijks onderzoek. De eindopbrengsten in heeft de inspectie niet kunnen beoordelen. Alle zes deelnemers aan de Eindtoets zijn zij-instromers. Tijdens het vierjaarlijks bezoek zijn de kwaliteitsaspecten zorg en begeleiding en kwaliteitszorg beoordeeld. De kwaliteit van beide aspecten zijn toen als van voldoende niveau bevonden. Ook de naleving (wet-en regelgeving) was in orde. De inspectie heeft het bestuur wel verzocht om nadere uitleg, omdat op het moment van het inspectietoezicht een driejarige de groep 1 bezocht. Het bevoegd gezag heeft laten weten dat de integratie met driejarigen in het basisonderwijs ingericht is volgens de randvoorwaarden van de overheid. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school tijdens het schoolbezoek heeft aangereikt, te weten: zelfevaluatie van de kwaliteitszorg en evaluatie van de eind- en tussenopbrengsten schooljaar Reeds eerder toegezonden documenten: conclusies op schoolen leerlingenniveau naar aanleiding van de Eindtoets 2011 en het MOZON zorgplan Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen onderbouw, middenbouw (groep 3), middenbouw (groep 4), tussenbouw en bovenbouw. Gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie, intern begeleiders en de directeurbestuurder van MOZON, na afloop van het schoolbezoek. pagina 5 van 11

6 Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: de opbrengsten, het onderwijsleerproces en indicator 7.2 (zorg en begeleiding). Deze laatste indicator is tijdens het vierjaarlijks bezoek niet meegenomen. De oordelen van het kwaliteitsaspect zorg en begeleiding en kwaliteitszorg, die reeds tijdens het vierjaarlijks bezoek zijn beoordeeld, neemt de inspectie in dit kwaliteitsonderzoek over. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 6 van 11

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 8 van 11

9 Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Omdat de opbrengsten voor deze nieuwe school nog niet te beoordelen zijn, heeft de inspectie het afgegeven basisarrangement gebaseerd op de kwaliteit van de (norm)indicatoren binnen de kwaliteitsaspecten onderwijsleerproces en zorg en begeleiding en de indicatoren van de kwaliteitszorg. De kwaliteit van zowel de normindicatoren als de indicatoren van de kwaliteitszorg voldoen aan de gestelde criteria. Tijdens het onderzoek bepaalt vooral de grote mate van taakgerichtheid en zelfstandigheid, die leerlingen aan de dag leggen, het schoolbeeld. Deze kenmerken worden bovendien versterkt door een respectvolle, geduldige en behulpzame houding van de leraren. Korte gesprekjes met de kinderen ondersteunen dit beeld. Bovendien vindt het leren plaats in een gestructureerde leeromgeving. De inspectie vraagt op dit punt aandacht voor het volgende. Het aantal leerlingen op Montessorischool Venray is, sinds de start van de school, naar boven de honderd leerlingen gegroeid. Als de ingezette groei van het aantal leerlingen zich in dit tempo doorzet, kunnen de lesruimtes gaan knellen. Nu al zijn alle plekken in de lesruimtes bezet. Alhoewel de meeste kinderen met de beperkte ruimte goed omgaan, geldt dit echter niet voor alle leerlingen, die mogelijk erdoor overprikkeld kunnen raken. De school treft hiervoor wel maatregelen. Wanneer een leerling niet alle prikkels kan verwerken, mag de betreffende leerling zich even ontspannen, op bezoek gaan in een andere groep of even een andere activiteit doen. Hieronder volgt een toelichting. Toelichting Opbrengsten De eindopbrengsten heeft de inspectie niet kunnen beoordelen, omdat de school nog maar van twee cohorten leerlingen de opbrengsten heeft. In het eerste schooljaar waren er namelijk geen schoolverlaters. Het eerste cohort leerlingen, in het vorige schooljaar, bestond uit zes schoolverlaters, die allen korter dan een jaar op de Montessorischool hebben gezeten. Dit schooljaar hebben negentien leerlingen deelgenomen aan de Eindtoets. Ook deze leerlingen zijn allen zijinstromers. pagina 9 van 11

10 De tussenopbrengsten zijn eveneens niet beoordeeld, omdat een deel van de leerlingen minder dan een jaar geleden zijn ingestroomd. Van de leerlingen die wel meer dan een jaar onderwijs op de Montessorisschool Venray hebben gevolgd, constateert de inspectie dat de resultaten (op de toetsen voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4, 5, 6 en 7 en begrijpend lezen in groep 5, 6 en 7) op het landelijk gemiddelde liggen. In groep 8 zijn dit schooljaar geen leerlingen waarvoor een ontwikkelingsperspectief is vereist. Deze indicator is daarom niet beoordeeld. De school beschikt nog niet over de (genormeerde) resultaten van de sociale competenties van de afgelopen drie jaar. Met ingang van het nieuwe schooljaar voert de school een gestandaardiseerd observatiesysteem in om de sociale competenties van haar leerlingen in kaart te brengen. Onderwijsleerproces Alle indicatoren van het kwaliteitsaspect 'leerinhouden' die in dit onderzoek betrokken zijn, zijn als van voldoende niveau beoordeeld. Met het gehanteerde Montessori-aanbod in de onderbouw, de leerlijn technisch lezen, stellen en spellen in midden- en bovenbouw, een methode voor het onderwijs in rekenen en wiskunde, wordt invulling gegeven aan het bereiken van de kerndoelen voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde voor alle leerlingen. Er is tevens een start gemaakt om de leerlijnen voor taal en rekenen, gekoppeld aan de kerndoelen, te beschrijven. Voor het aanbod in aanvankelijk lezen, technisch lezen en begrijpend lezen, is dit inmiddels al gebeurd. Voor de ontluikende en beginnende geletterdheid en gecijferdheid nog niet. Alle onderzochte indicatoren bij de geplande onderwijstijd, het respectvol omgaan met elkaar en anderen, evenals het didactisch handelen (de uitleg, organisatie en afstemming), zijn van voldoende niveau. De inspectie constateert dat in de meeste geobserveerde lessen een duidelijke uitleg, een terugblik op eerder geleerde vaardigheden en het toelichten van de werkvormen en opdrachten, duidelijk herkenbaar zijn. In het algemeen zorgt de leraar voor een rustig en ordelijk verloop van de les en zijn de leerlingen in hoge mate taakgericht bezig en tonen ze zich betrokken, al constateert de inspectie wel dat dit beeld vooral in de midden- en bovenbouwgroepen te zien is. De kwaliteit van de afstemming op de behoeften van de leerlingen, is in het algemeen voldoende. Een belangrijk handvat hiervoor is het werken met het groepsplan dat voor elke periode wordt bijgesteld aan de hand van tussenevaluaties. De leergroei van elke leerling wordt in dit plan zichtbaar met behulp van de vaardigheidsscores. Tijdens het zelfstandig werken vinden momenten plaats waarop een jaargroep instructie krijgt. De les laat dan ook verschillende instructie- en ondersteuningsbehoeften zien bij individuele of subgroepjes leerlingen. Leerlingen met een voorsprong of achterstand hoeven niet mee te doen met de groepsinstructie van de jaargroep en ontvangen de instructie die past bij hun niveau. De afstemming op de niveaus zijn tevens af te lezen in de opdrachten en materialen die leerlingen hanteren. De inspectie constateert dat dit beeld vooral is aangetroffen tijdens de lesobservaties in de midden- en bovenbouwgroepen. Zorg en begeleiding en kwaliteitszorg De kwaliteit van beide aspecten is reeds in het vierjaarlijks bezoek gewaardeerd als van voldoende niveau. In het kwaliteitsonderzoek is op dit punt stil gestaan bij de voortgang van de ontwikkeling. Zo blijkt het evalueren van het onderwijsleerproces met behulp van de kwaliteitskaarten inmiddels te zijn afgerond en leidt dit naar het nieuwe verbeterplan. Verder is de opbrengstenkaart gereed en toegelicht. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Montessorischool Venray het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Aangezien de inspectie op dit moment de opbrengsten niet kan beoordelen, komt de school over twee jaar weer in aanmerking voor een kwaliteitsonderzoek, waarbij de inspectie ook de eindopbrengsten en de tussenopbrengsten zal beoordelen. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die reeds tijdens het vierjaarlijks bezoek in oktober 2011, zijn gecontroleerd. Tijdens dit kwaliteitsonderzoek van 21 juni 2012 zijn er geen driejarigen die het basisonderwijs in groep 1 volgen. pagina 11 van 11