Transcriptie

1

2 [1crinaticen1 runi Rij ks\vaterst aat Dienst 03APR2003 technische- en bestuurlijke haalbaarheid van microlight remote sensing toepassingen bij waterschappen een proefprojekt Hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard in samenwerking met ingenieursbureau EARS b.v. rapport bcrs project nr. 4522/CO-216 januari 1989 dit projekt werd uitgevoerd in opdracht van de beleidscommissie remote sensing (bcrs)

3 INHOUD 0 Samenvatting 1 Inleiding 2 Technische aspekten 2.1 Carrier 2.2 Foto apparatuur 3 Organisatie 4 Vluchtuitvoering 5 Resultaten 6 Conclusies 6.1 Technisch 6.2 Bestuurlijk 6.3 Bruikbaarheidswaarde 7 Dankbetuiging 8 Bijlagen.

4 0 Samenvatting "Technische en bestuurlijke haalbaarheid van microlight remote sensing toepassingen bij waterschappen" van november Met het oog op een doelmatig beheer van de waterkering werden de toepassingsmogelijkheden van luchtfotografie (remote sensing) overwogen. Een fotoreportage, zo mogelijk driedimensionaal(stereo), zou een funktioneel hulpmiddel kunnen zijn voor het opzetten van inventarisaties van onder andere beplanting en bebouwing in de dijk, voor het beoordelen van vergunningsaanvragen en om een overzichtelijke beoordeling van kwantitatieve en kwalitatieve aspekten van de dijk en de verschillende onderdelen hiervan, zoals de steenglooiing, bestorting, berinen, e.d. mogelijk te maken. Een bijkomende toepassing zou kunnen zijn, de aanvulling op verouderd kaartmateriaal. Tevens zou de fotoreportage onderdeel kunnen uitmaken van een gegevensbestand of legger. Zulks met het oog op de toekomstige wet op de waterkeringen, waarin een waterkeringbeheerder naar verwachting zal worden verplicht een dergelijk gegevensbestand aan te leggen. Het bureau EARS B.V. te Delft heeft opdracht gekregen om met behulp van een "ultralight aircraft", type Sky Walker, van de waterkering een raportage te maken van stereofoto's (ca. 60 % overlap). Voor- en tijdens de uitvoering was overleg noodzakelijk met de navolgende instanties: De rijksluchtvaartdienst (stafbureau luchtvaartinspektie en de direktie luchtvaartterreinen), het ministerie van defensie, vliegveld Zestienboven en de burgemeester van de gemeente Nederlek. De medewerking van deze instanties was zonder meer goed te noemen. Van de ca. 40 krn lange hoofdwaterkering werden 319 foto's gemaakt, afm. 15x21 cm, schaal 1 : ca Er zijn mogelijkheden om ze te vergroten tot bijv. schaal 1 : De foto's zijn van goede kwaliteit en lenen zich, voor zover nu te overzien, goed voor optische oriëntatie en voor de beoogde toepassingen.

5 1 Inleiding In het begin van de negentiger jaren wordt de Wet op de Waterkering van kracht. In die wet is onder meer opgenomen de verplichting voor de waterkeringbeheerder tot het aanleggen en bijhouden van een bestand of legger. In die legoer dienen alle relevante gegevens met betrekking tot de dijkring te zijn opgenomen. Om de vijf jaar moet worden gerapporteerd aan gedeputeerde staten hoe het gesteld is met de kwaliteit van de primaire waterkering. Gedeputeerde Staten rapporteert aan de Minister. Doel van de Wet is de mens en zijn omgeving te vrijwaren van overstromingskalami tel ten. Vooruitlopend op implementatie van de Wet leek het ons een nuttig experiment om het gebruik van een dried mensionaal visueel fotobestand van de primaire waterkering te beproeven op bruikbaarheid daarvoor en te bezien wat hiervan de waarde kan zijn. Ook veriiioedden wij dat het gebruik van het fotobestand gaandeweg zijn eigen toepassingen zou weten te vinden bij het beheer en onderhoud in het algemeen. Vanwege het onregelmatige verloop van de waterkering van de Krimpenerwaard en de kostenaspekten inzake het maken van de luchtopnamen was onze inschatting dat een ultra light aircraft zich goed zou kunnen lenen voor het maken van de opnaien. Daartoe werd in samenwerking met ingenieursbureau EARS B.V. in Delft een projektvoorstel aangeboden aan de Beleids Ooiissie Remote Sensing (BCRS) in Delft. Omdat in Nederland nog weinig ervaring is opgedaan met het nuttige gebruik van ultra light aircraft en dat gebruik in belangrijke mate afhankelijk wordt geacht van een goede samenwerking met de bestuurlijke en luchtvaart autoriteiten achtten wij het zinvol ons voorstel daaraan mede dienstbaar te maken. Het ligt voorts in de verwachting dat de aanleg en het gebruik van stereo-foto bestanden van de primaire dijkringen zal bijdragen aan de doelstellingen van de Wet op de Waterkering m.b.t. de handhaving van de binnendiikse veiligheid. Het gebruik van ultra light aircraft is daarvoor een gescnikt en relatief goedkoop hulpmiddel.

6 2 Technische aspekten 2.1 Carrier Het vliegtuig waarmee de foto's zijn gevlogen is een tweepersoons Ultralight Aircraft (ULV), type Sky Walker. Dit toestel heeft een 36 pk motor waarmee per vlucht ongeveer 2½ uur kan worden gevlogen. De (duw ) propellor bevindt zich achter de motor. Het leeggewicht bedraagt 150 kg; het rnximale startgewicht is 350 kg. Het toestel is goedmanoeuvreerbaarwaardoor het zich goed leent voor het volgen van zeer onregelmatige trajekten als dijken en waterlopen. Op het toestel bevindt zich een platform waarin de kamera trillingsvrij is opgehangen. 2.2 Foto apparatuur Voor de opnamen is gebruik gemaakt van een professionele kleinbeeld kamera van CANON, uitgerust met een motordrive, intervaltimer en filmmagazijn voor 100 opnamen. Er is voorts gebruik gemaakt van een 28 mm objectief. Gebruikte film: Professional Kodak Vericolor III, 5026, type S

7 3 Organisatie Ter verkrijging van toestemming voor de uitvoering van de IJLV-fotovluchten is intensief overleg gevoerd met verschillende overheidsinstanties, te weten: De Rijksluchtvaartdienst -Stafbureau Luchtvaartinspektie op Schiphol-Oost Dit bureau werd enige malen geraadpleegd over de te volgen procedures en over de voorwaarden voor vluchtuitvoering; zie bijlage 1. -Direktie Luchtvaartterreinen in Den Haag Voor de vluchtuitvoering was het bij dit projekt noodzakelijk dat een tijdelijk luchtvaartterrein werd aangewezen in de Krimpenerwaard; zie bijlagen 2 en 3. Het Ministerie van Defensie -Landtnachtstaf, bureau Luchtfotografie, Inlichtingendienst Aan dit bureau dient vooraf om toestemming te worden gevraagd voor het maken van luchtfoto's, waarbij aangegeven moet worden waar deze opnamen zullen plaatsvinden en wanneer. Deze dienst beslist over het vrijgeven van de foto's.; zie bijlagen 4, 5 en 6. Vliegveld Zestienhoven, Rotterdam -De chef van de plaatselijke verkeersleiding Een gedeelte van het vluchttrajekt was gelegen binnen de controlzone van dit vliegveld. Toestemming voor vluchtuitvoering met een Ultralighe kan worden verleend als aan onderstaande voorwaarden is voldaan: 1. permanent tweezijdig radiocontakt wordt onderhouden volgens standaard radiotelefonie fraseologie voor de luchtvaart en instrukties van de verkeersleiding strikt worden opgevolgd; 2 gebruik wordt gemaakt van een PTT-goedgekeurde radioset met minimaal zendvertnogeri van 5 Watt; 3 tevoren volgens daartoe geldende regelgeving en codering een vliegplan is ingediend bij het Flight Information Office van het vliegveld in kwestie; zie bijlage 7. Het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Nederlek -Toestemming moet worden gevraagd voor het gebruik van een tijdelijk vliegveldje aan de Gemeente waarbinnen dat terrein gelegen is; zie bijlagen 8 en 9

8 6.3 Bruikbaarheidswaarde De kwaliteit van de foto's en met name de duidelijkheid is redelijk goed. De foto's lenen zich goed voor optische oriëntatie. De reportage wordt gebruikt voor inventarisaties aan de waterkering van o.a. beplanting, bebouwing, onderhoudstoestand en voor de bepaling van de afmetingen van bepaalde onderdelen (bijv. lengte schaardijk, glooling, bestorting e.d.). Eventuele metingen vanaf de foto's moeten in verband met geringe afwijkingen in de schaal (ca. 1:1700) en de opname-hoek met de nodige voorzichtigheid worden gehanteerd. Er is overigens een mogelijkheid om vergrotingen van de foto's te maken tot een beter bruikbare schaal van bijv. 1:1000. De foto's zijn zeer geschikt als aanvulling van verouderd kaartmateriaal. De tijd dat de foto's nu beschikbaar zijn is overigens betrekkelijk kort. Naar verwachting zullen tijdens het gebruik nog andere toepassingen worden gevonden. 7 Dankbetuiging Dit proefprojekt vond plaats in samenwerking met ingenieursbureau EARS b.v. in Delft en werd mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage van de Beleids Commissie Remote Sensing (BCRS) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Onze dank gaat uit naar de Rijksluchtvaartdienst; met name is dank verschuldigd aan de verkeersleiding van de luchthaven Rotterdam, zonder wier medewerking een belangrijk gedeelte van de vluchtuitvoering onmogelijk was geweest.

9