VEEVOLG OP: DOOR - B. B. VAN DER LINDEN VAN KENENBURGH. 3Sro. 35:

Transcriptie

1 VEEVOLG OP: Denldieeldei] over um Sociale IjiGSlies, DOOR - B. B. VAN DER LINDEN VAN KENENBURGH. 3Sro. 35: Kiesbevoegdheid aaji alle Standeji der maatscjiappij, met idtshdting volgens art. 80. PrijH 2^l2 Cent, T-V\7EE1DE DRUIS. DOEDRECHT, J. P. REVERS, 171, Voorstraat, / ÊÊÊÊÊ^ JÊÊÊÊt JÉk^ # -.Ml-

2 » # INHOUD DKR DGÉIieeÉn over eenige Sociale Quaesties, N". i. Werkloonen. 2, Vak-examens. 3. Schriftelijke huurcontracien. 4. Maximum arbeidstijd. 5. Minimum arbeidsloon. 6, Zondagsrust. 7. Levensonderhoud verzekerd bij 60jarigen leeftijd. 8. Syndicaten en arbeidsbeurzen. 9. Geen verzoeningsraden; kostelooze rechtspraak. 10. Armenverzorging. 11. Algemeene dienstplicht. 13. Stemplicht. 13. Verkoop van sterken drank door den Staat. 14. Huwelijk en zedelijkheid. 15. Betaling van alle predikanten. 10. Kosteloos onderwijs. 17. Leerplicht. 18. Ambachtsscholen. 19. Meisjesscholen.,, 20. Universiteiten. 21. Douanerechten. 32. Bescherming van Industrie. 33. Premie te behalen door buitenlandsche ondernemers. 24. Ministers van Marine en van Oorlog. 35, Artikel 80 der Grondwet. Be derde druk, herzien en yermeerderd, zal biuneu enkele dagen Terscliyuen. * j*l ^ ^jm.

3 «No. 25. Art. 80. Do eoiigo rcdon waarom II. M. ouzo beminde Koningin- Regentes verpliclit is geweest de kamerleden voor hunne kiezers te zenden is, dat de meerderheid der Tweede Kamer niet de door den Minister TAK VAN POOETVLIET voorgestelde omschrijving der begrippen van geschiktheid'' en maatschappelijken welstand", bij art. 80 der Grondwet van 1887 gevorderd, kon goedkeuren; terwijl H. M. even als Haar volk overtuigd is van de kundigheden van Haren Minister van Binnenlandsche Zaken en van de noodzakelijkheid hot kiesrecht uit te breiden overeenkomstig dat artikel, zonder schending dei Grondwet Waar H. M. mot zulk een edel voorbeeld Haar volk voorgaat, mogen de burgers van Haar Koningrijk niet achterblijven in het najagen een er oplossing der moeielijkheid. Het zij mij, geen jurist, veroorloofd daartoe met mijne geringe krachten mede te werken; ten einde niet minder dan mijne medemenschen een goed burger van mijn vaderland, een trouw onderdaan mijner Koningin te zijn.

4 * 4 Art. 80 is door den Groiulwotgevor opgesteld geworden, nici om het kiesrecht te beperken, maar loel omdat, indien het reeds moeielijk is zich-zelven te kennen, het nog veel moeielijker is zijnen medemensch te beoordeelen; dus een kiezer niet do noodigc geleerdheid, echter de noodige opmerkingsgave, vergelijkingskracht dient te bezitten wil hij in staat zijn de hoedanigheden van twee of meer candidaten onderling te vergelijken, on eene keuze te doen overeenkomstig zijne wenschon. De kennis, de geloerdheid moeten aanwezig zijn bij hem, die gekozen wordt; de blik tot ondorscheideii, de gavo tot ontdekken bij den kiezer. Opdat de grootste zekerheid heersche deze hoedanigheden bij den kiezer aanwezig zijn, spreekt de wetgever niet van eerbaarheid of van kennis, niet van ontwikke- Ung of van beschaving; maar van geschiktheid" en van maatschappclijken wolstand". Want bij hem, die niet een vast salaris geniet (den induatriëel, den groeten on kleinen koopman, den werkloozo, den rentenier, onz.) gaat geschiktheid steeds samen mot maatschappclijken welstand, liever gezegd: is de welstand het bewijs der geschiktheid; terwijl bij hen, die een vast salaris hebben (den ambtenaar, den onderwijzer, den arbeider, enz. enz.) wolstand en geschiktheid van elkaar gescheiden zijn. Wij hebben dus na te gaan hoe bij hen, die niet een vast salaris genieten, de welstand aanwezig is; bij hen, die ivel een vast salaris hebben de geschiktheid en welstand voorhanden zijn. Maar daar bij do burgers dezer laatste categorie reeds hot innemen dor betrekkii)g de geschiktheid aantoont;

5 5 omdat ontslag steeds plaats hooft bij gebleken ongescbiktheid en de zekerheid der geschiktheid toeneemt naarmate de maatschapi^elijko positie hooger is, die de betrekking verleent, hebben wij ook bij deze burgers slechts na te gaan in welke gevallen de maatschappelijke welstand niet aanwezig is. Welnu, wie bewijzen niet maatschappelijkon te genieten? welstand Mij dunkt ten eerste zij, die failliet verklaard zijn; ten tweede zij, die ooi accoord hel)ben aangegaan met hunne schuldeischors; ton dorde zij, wier geaccepteerde wissels geprotesteerd zijn. Dientengevolge zullen: 1". Alle diegenen, die failliet zijn verklaard, niet kiesbevoegd zijn tot op het oogcnblik hunner rehabilitatie. 2". Allo diegenen, die met hnnjio schuldeischors een accoord aangaan, nader door do rechtbank l)ekrachtigd, zullen niet kiesbevocgd zijn tot op het oogcnblik, dat zij aan hunne hoewol niet wettelijke toch zeer zeker zedelijke verplichting van volkomen en algeheole aflossing voldaan hebben. 3'\ Alle diegenen, die een geaccepteerden wissel niet hebben kunnen betalen, zullen niet kiosbovoegd zijn van af het constateeren der non-betaling bij gerechtelijke acte, tot op het oogcnblik dat zij aan hunne verplichting, waartoe zij zich bij geschrifte uitdrukkelijk verbonden, voldaan hebben. Wat betreft de niet-kiesbovoegdheid der burgers die onderstand genieten van eone instelling van weldadigheid of van Gon gemeentebestuur; die in gevangenschap en hechtenis zijn, enz.; daarin voorziet roods do Grondwet.

6 6 Ik hoop dat hot mij door bovenstaande gehikt is het door veleu verguisde artikel 80 in eer te herstellen en het bewijs geleverd te hebben, dat juist door toepassing van dat artikel oene wet verkregen kan worden, die het kiesrecht verleent aan alle burgers, van alle rangen en klassen ; echter mot uitsluiting vau hen, die niet in hun privaat leven getoond hebben de betrekking, die zij met vrijen wil voor zichzolveu kozen, goed te vervullen en door geostos- of handen arbeid in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Ik heb den grootsten eerbied voor die leden dor oude Tweede Kamer, welke door hunne amendemejiteu getracht hebben eene Kieswet te maken overeenkomstig Art. 80, want ook ik zou nooit vóór een der kiesweton twcipen-tak zonder de noodige wijzigingen gestemd hebben. Dat ik de voldoening moge smaken eenigzins medegewerkt te hebben tot oplossing van het moeielijkc kiesrecht-vraagstuk, opdat het Nederlandscho volk verkrijge eene wet die de eenige werkelijke beteekenis van artikel 80 ten grondslag heeft.

7

8 I' f f