Productinfo Tomaat 2007/ /85. Zoetermeer, september Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Transcriptie

1 Productinfo Tomaat 2007/ /85 Zoetermeer, september Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

2

3 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever of auteur. Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon (079) Internet Auteur Peter van der Salm Telefoon

4

5 Inhoudsopgave Samenvatting 7 1 Nederland Algemeen Areaal en productie Uitvoer van Nederlandse tomaten Consumentenaankopen tomaten 19 2 Buitenland Spanje België Frankrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Italië Marokko Verenigde Staten Oost Europa 38 5

6

7 Samenvatting Opnieuw recordoogst Ook in 2007 hebben de Nederlandse tomatentelers, mede dankzij een toename van het areaal, weer een recordoogst behaald. Doordat de gemiddelde kiloprijs stabiel is gebleven, is de productiewaarde in 2007 eveneens hoger uitgevallen dan in Gezien de stijgende energieprijzen is de gelijk gebleven gemiddelde kiloprijs in 2007 voor de telers geen gezonde ontwikkeling. Uitgesplitst naar soort is de gemiddelde kiloprijs voor losse tomaten in % lager uitgevallen, terwijl bij de trostomaten sprake was van een stijging van 2%. Deze prijsstijging is geen gevolg van betere telersprijzen voor de verschillende soorten trostomaten, maar van een verschuiving binnen het areaal trostomaten van grof naar fijne soorten. Fijne trostomaten brengen een hogere kiloprijs op dan grove trostomaten. In 2008 zijn de prijzen voor met name fijne trostomaten tot augustus niet erg goed geweest, zeker niet in relatie tot de steeds meer oplopende energiekosten. Lichte toename van de export In 2007 is de uitvoer van Nederlandse tomaten licht gestegen ten opzichte van de uitvoer in De groei van de uitvoer was te danken aan het voorjaar en aan de laatste vijf maanden van het jaar. Wat de belangrijkste bestemmingslanden betreft: de uitvoer naar Duitsland is stabiel gebleven, Rusland en Zweden importeerden meer Nederlandse tomaten, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Tsjechië en Frankrijk importeerden minder. Het belang van de trostomaten in het exportassortiment neemt nog steeds toe. In 2000 bestond de helft van de Nederlandse tomatenuitvoer uit trostomaten, in 2007 is dat toegenomen tot tweederde. In het eerste halfjaar van 2008 zijn er meer Nederlandse tomaten uitgevoerd dan ooit. Bijna alle belangrijke afzetlanden hebben in 2008 meer Nederlandse tomaten geïmporteerd. De voornaamste uitzonderingen zijn Frankrijk en Italië. Ook de uitvoer naar de VS daalt nog steeds, als gevolg van de ongunstige koersverhouding en de toegenomen concurrentie in Noord-Amerika. Minder Spaanse export De tomatenuitvoer uit Spanje maakte in 2007 een forse duikeling. Praktisch alle belangrijke exportbestemmingen (met Polen als voornaamste uitzondering) namen in 2007 minder Spaanse tomaten af, met name Frankrijk. De meest voor-de-hand-liggende verklaring voor de gedaalde Spaanse export is de toegenomen concurrentie van Marokkaanse tomaten, die grotendeels via Frankrijk naar Europa worden vervoerd en vooral tijdens het Spaanse exportseizoen op de markt komen. Frankrijk: meer doorvoer van Marokkaanse tomaten Frankrijk importeert veel meer tomaten dan het exporteert. De twee belangrijkste buitenlandse aanvoerders op de Franse markt zijn Marokko en Spanje. De Marokkaanse tomaten zijn voor een groot deel bestemd voor doorvoer naar andere Europese landen, met name Duitsland, België, Italië en Nederland. Duitsland: minder invoer, meer productie In 2007 is de productie van tomaten in Duitsland toegenomen. De invoer is lager uitgevallen dan in De productiestijging was onvoldoende om de afname van de import te compenseren; de consumptiecijfers wijzen uit dat de huishoudelijke aankoop van tomaten in Duitsland licht is gedaald. Door een hogere gemiddelde consumentenprijs is er in 2007 wel meer geld aan tomaten besteed dan in

8 Verenigd Koninkrijk: meer import uit Polen Er is vanaf 2005 weer een opwaartse trend te bespeuren in de Britse tomatenproductie. De import van Nederlandse tomaten (exclusief reëxport) vertoont sinds 2004 een dalende lijn. In het eerste halfjaar van 2008 is er overigens wel sprake van een groei ten opzichte van het eerste half jaar van Als ook de reëxport wordt meegerekend, is Nederland in 2007 Spanje gepasseerd als de grootste aanvoerder van tomaten op de Britse markt. De import van tomaten uit Polen blijft toenemen. 8

9 1 Nederland 1.1 Algemeen Ook in 2007 hebben de Nederlandse tomatentelers weer een recordoogst behaald. Doordat de gemiddelde kiloprijs stabiel is gebleven, is de productiewaarde in 2007 eveneens hoger uitgevallen dan in De gelijk gebleven gemiddelde kiloprijs is gezien de stijgende energieprijzen geen gezonde ontwikkeling. In 2008 zijn de prijzen voor met name fijne trostomaten tot augustus niet erg goed geweest. De grove trostomaten en de losse tomaten doen het wat beter. Tabel Algemeen overzicht van tomaten in Nederland Bron: PT Productie Invoer Uitvoer, incl Productie- Telersx x doorvoer, x waarde prijs miljoen kg miljoen kg miljoen kg x mln euro ct/kg V V= voorlopig 1.2 Areaal en productie Het tomatenareaal blijft toenemen, in 2007 bedroeg de groei 4%. Niet alleen het areaal trostomaten is gegroeid, ook het areaal losse tomaten (inclusief cherry en nieuwe variëteiten) is in 2007 groter uitgevallen. 9

10 Tabel Oppervlakte van tomaten in Nederland in hectare Bron: CBS/PT /- AREAAL in ha Totaal ,3% waarvan: - losse tomaten *) ,8% - tros ,7% *) Inclusief cherrytomaten en andere nieuwe soorten die niet aan een tros verkocht worden Figuur Oppervlakte van losse- en trostomaten in Nederland losse tomaten trostomaten Tabel Productie van tomaten in Nederland, x miljoen kg Bron : PT /- Tomaat totaal % Tomaat, losse *) % Trostomaat % *) Inclusief cherrytomaten en andere nieuwe soorten die niet aan een tros verkocht worden De productie is in 2007 wat minder toegenomen dan het areaal. De lichte daling van de productie van losse tomaten kan verklaard worden uit een toename van het aandeel van nieuwe variëteiten zoals smaaktomaten, die een wat lagere productie per vierkante meter hebben. In 2007 is de gemiddelde kiloprijs voor losse tomaten 4% lager uitgevallen. Bij de trostomaten was sprake van een stijging van 2%. Deze prijsstijging is geen gevolg van betere telersprijzen voor de verschillende soorten trostomaten, maar van een verschuiving binnen het areaal trostomaten van grof naar fijn. Fijne trostomaten brengen een hogere kiloprijs op dan grove trostomaten. Tabel Telersprijs van Nederlandse tomaten ( /kg) Bron : PT in % Tomaat totaal 0,73 0,88 0,89 0,57 0,75 0,80 0,80 0% Tomaat, losse 0,61 0,76 0,78 0,50 0,65 0,70 0,67-4% Trostomaat *) 0,82 0,98 0,96 0,60 0,80 0,85 0,86 1% *) Inclusief fijne trostomaten 10

11 Figuur Productie en telersprijs van Nederlandse tomaten x kg cent per kg Productie Prijs in ct/kg Figuur Prijsontwikkeling van Nederlandse losse tomaten (57-67 mm, per 6 kg) op de Duitse groothandelsmarkten euro WEEK Op de Duitse groothandelsmarkten hebben losse Nederlandse tomaten in 2008 (t/m augustus) over het algemeen meer opgebracht dan in 2007, maar minder dan in Bij de trostomaten is het beeld wat meer gevarieerd, maar over het algemeen kan gezegd worden dat de prijzen in 2008 wat lager waren dan in 2007, met name in de eerste vier maanden van het jaar. 11

12 Figuur Prijsontwikkeling van Nederlandse trostomaten 47 mm+ (per 5 kg) op de Duitse groothandelsmarkten euro WEEK Figuur Prijsontwikkeling Nederlandse fijne trostomaten (per 3 kg) op de Duitse groothandelsmarkten euro WEEK 12

13 1.3 Uitvoer van Nederlandse tomaten Tabel Uitvoer van Nederlandse tomaten, alle typen, x kg Bron: PT/KCB Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan naar: Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Italië Frankrijk Rusland Tsjechië Denemarken Ierland Polen Noorwegen Spanje België/Luxemburg Litouwen Letland Finland Oostenrijk VS van Amerika Estland Zwitserland Slowakije Midden Oosten Hongarije Slovenië Griekenland Kroatië Canada IJsland Roemenië Oekraïne Overige landen

14 In 2007 is de uitvoer van Nederlandse tomaten licht gestegen ten opzichte van de uitvoer in Deze toename was te danken aan het voorjaar en aan de laatste vijf maanden van het jaar. Wat de bestemmingen betreft; de uitvoer naar Duitsland bleef stabiel, Rusland en Zweden importeerden meer, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Tsjechië en Frankrijk importeerden minder. Het belang van de trostomaten in het exportassortiment neemt nog steeds toe. In 2000 bestond de helft van de Nederlandse tomatenuitvoer uit trostomaten, in 2007 was dat toegenomen tot tweederde. Figuur Export Nederlandse tomaten per maand X kg Figuur Verdeling Nederlands exportassortiment tomaten 100% 90% 5% 4% 5% 80% 70% 43% 34% 25% 60% 50% Overig Cherry tomaten 40% 30% 20% 51% 62% 67% Losse tomaten Trostomaten 10% 0%

15 Tabel Uitvoer van Nederlandse trostomaten, x kg Bron: PT/KCB Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan naar: Duitsland Verenigd Koninkrijk Italië Zweden Frankrijk Tsjechië Rusland Spanje Polen Denemarken België/Luxemburg Noorwegen Litouwen VS van Amerika Letland Oostenrijk Ierland Estland Slowakije Zwitserland Finland Hongarije Griekenland Kroatië Midden Oosten Canada Slovenië Overige landen Duitsland blijft, ondanks een lichte daling, de belangrijkste afnemer van de Nederlandse trostomaat. Hoewel de totale uitvoer van Nederlandse tomaten naar het VK daalt, groeit de uitvoer van trostomaten naar dat land. Toch importeert het VK nog altijd meer losse tomaten dan trostomaten uit Nederland. 15

16 Tabel Uitvoer van Nederlandse losse tomaten, x kg Bron: PT/KCB Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan naar: Ver.Koninkrijk Duitsland Zweden Frankrijk Ierland Denemarken Rusland Polen Finland Tsjechië Noorwegen Letland Oostenrijk Zwitserland Italië Litouwen België/Luxemburg Estland Slovenië Slowakije Hongarije Spanje IJsland Griekenland VS van Amerika Overige landen De uitvoer van losse tomaten blijft gestaag afnemen. De uitvoer naar de belangrijkste afzetmarkten, Duitsland en het VK, vertoont een dalende lijn, maar bij sommige afzetmarkten (Polen, Noorwegen) is nog sprake van groei. 16

17 Tabel Uitvoer van Nederlandse losse cherrytomaten, x kg Bron: PT/KCB Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan naar: Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Noorwegen Rusland Ierland Denemarken Frankrijk Finland Tsjechië België/Luxemburg Zwitserland VS van Amerika Oostenrijk Litouwen Letland Polen Overige landen Na enkele stabiele jaren is er toch weer sprake van groei bij de uitvoer van cherrytomaten. Dat kan gedeeltelijk te danken zijn aan fijne trostomaten die als cherrytomaten worden opgegeven Deze groei zit vooral bij Duitsland, dat in 2006 het VK heeft verdrongen als de belangrijkste afzetmarkt. 17

18 Tabel Uitvoer van Nederlandse tomaten in de maanden januari t/m juni Bron: PT/KCB januari t/m juni TOTAAL Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Rusland Polen Frankrijk Italië Tsjechië Denemarken Ierland Noorwegen België/Luxemburg Litouwen Letland Finland Oostenrijk Zwitserland VS van Amerika Estland Slowakije Roemenië Kroatië Oekraïne Spanje Canada Slovenië Overige landen In het eerste halfjaar van 2008 zijn er meer Nederlandse tomaten uitgevoerd dan ooit. Bijna alle belangrijke afzetlanden hebben meer Nederlandse tomaten geïmporteerd. De voornaamste uitzonderingen zijn Frankrijk en Italië. Helaas heeft Eurostat nog geen importcijfers voor 2008, waardoor het niet goed mogelijk is om vast te stellen of deze daling een gevolg is van een toegenomen import uit andere landen. Ook de uitvoer naar de VS daalt nog steeds, als gevolg van de ongunstige koersverhouding en de toegenomen concurrentie in Noord-Amerika. 18

19 1.4 Consumentenaankopen tomaten Tabel Kengetallen huishoudelijke aankopen van tomaten (alle typen) in Nederland Bron: GfK/PT Percentage kopende huishoudens 85,3% 86,4% 86,0% Hoeveelheid per huishouden in kg 6,46 6,87 6,71 Besteding per huishouden in 14,27 16,02 16,66 Gemiddelde consumenten prijs 2,21 2,33 2,48 Het percentage huishoudens dat tomaten koopt is in 2007 niet gegroeid. De gekochte hoeveelheid per huishouden is licht afgenomen in Door een hogere gemiddelde consumentenprijs is het bestede bedrag per huishouden wel toegenomen. Tabel Kengetallen huishoudelijke aankopen van trostomaten in Nederland Bron: GfK/PT Percentage kopende huishoudens 56,8% 63,3% 63,0% Hoeveelheid per huishouden in kg 2,27 2,60 2,58 Besteding per huishouden in 5,22 6,38 6,54 Gemiddelde consumenten prijs 2,30 2,45 2,53 Tabel Kengetallen huishoudelijke aankopen van losse tomaten in Nederland Bron: GfK/PT Percentage kopende huishoudens 69,4% 67,8% 66,2% Hoeveelheid per huishouden in kg 2,63 2,36 2,23 Besteding per huishouden in 4,65 4,17 4,18 Gemiddelde consumenten prijs 1,77 1,77 1,88 Het percentage huishoudens dat losse tomaten koopt is ook in 2007 nog groter dan het aantal huishoudens dat trostomaten koopt. Blijkbaar zijn er nog altijd huishoudens die de hogere prijs van trostomaten niet de moeite waard vinden. Toch is de gekochte hoeveelheid trostomaten per huishouden groter dan de gekochte hoeveelheid losse tomaten. Gemiddeld is er in de afgelopen jaren een verschil van 0,50 tot 0,70 tussen een kilo trostomaten en een kilo losse tomaten 19

20 Figuur Nederlandse supermarktverkopen van tomaat in 2007 op basis van bestedingen (exclusief de formules van Koopconsult: Dirk van den Broek, Bas van der Heijden en Digros) 7% Albert Heijn 28% 13% 6% 6% 40% Aldi Lidl C1000 Superunie Super de Boer Bron: AC Nielsen Uit gegevens van AC Nielsen blijkt dat Albert Heijn goed is voor een marktaandeel van 40% bij de supermarktverkoop van tomaten (hierbij zijn de formules van koopconsult niet meegerekend aangezien AC Nielsen hier geen gegevens over ontvangt). De formules die zijn aangesloten bij de Superunie komen met 28% op een tweede plaats. C 1000 is met 13% goed voor een derde plaats. De discounters Aldi en Lidl hebben beiden een marktaandeel van 6%. 20

21 2 Buitenland 2.1 Spanje Tabel Uitvoer van tomaten uit Almeria, x kg Bron : Soivre 2004/ / / /08 +/- in % sept % okt % nov % dec % jan % feb % mrt % apr % mei % jun juli aug totaal In de eerste vier maanden het seizoen 2007/ 08 liep de uitvoer van tomaten uit Almeria achter op het seizoen 2006/ 07. In de maanden januari - mei daarentegen ging het duidelijk beter met de export. De totale tomatenuitvoer uit Spanje maakte in het kalenderjaar een forse duikeling (hoewel het mogelijk is dat in de definitieve cijfers voor 2007 de daling wat minder fors uit zal vallen). Praktisch alle belangrijke exportbestemmingen (met Polen als voornaamste uitzondering) namen minder Spaanse tomaten af, met name Frankrijk. Gezien de importcijfers van tomaten in Frankrijk (zie tabel 2.3.2) is de meest waarschijnlijke verklaring de toegenomen concurrentie van Marokkaanse tomaten, die grotendeels via Frankrijk naar Europa worden vervoerd (zie tabel 2.8.1). 21

22 Tabel Uitvoer van tomaten uit Spanje *), x kg Bron: Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan naar: Duitsland Verenigd Koninkrijk Nederland Frankrijk Polen Italië Portugal Tsjechië België Zweden Rusland Hongarije Denemarken Litouwen Slowakije Oostenrijk Finland Letland Ierland Zwitserland Slovenië Roemenië Kroatië Wit-Rusland Noorwegen Estland Canada VS van Amerika Andorra Griekenland Oekraïne Overige landen V= voorlopig 22

23 2.2 België Tabel Veilingaanvoer van losse tomaten in België Bron:VBT aanvoer prijs in aanvoer prijs in aanvoer prijs in x 1000 kg ct/kg x 1000 kg ct/kg x 1000 kg ct/kg januari 103 1, , ,48 februari 76 3, , ,61 maart , , ,56 April , , ,37 mei , , ,64 juni , , ,67 juli , , ,53 augustus , , ,63 september , , ,95 oktober , , ,95 november , , ,86 Totaal los , , ,76 Tabel Veilingaanvoer van trostomaten in België Bron:VBT aanvoer prijs in aanvoer prijs in aanvoer prijs in x 1000 kg ct/kg x 1000 kg ct/kg x 1000 kg ct/kg januari 364 2, , ,17 februari 157 3, , ,62 maart , , ,63 April , , ,49 mei , , ,68 juni , , ,60 juli , , ,58 augustus , , ,56 september , , ,02 oktober , , ,09 november , , ,09 Totaal tros , , ,82 De Belgische veilingprijzen voor tomaten zijn in 2007 iets lager uitgevallen dan in De veilingaanvoer van losse tomaten is met 4 miljoen kg toegenomen. De veilingaanvoer van trostomaten daarentegen is in miljoen kilo lager uitgevallen, zonder dat die lagere aanvoer een gunstig effect op de prijzen heeft gehad. Hierbij moet wel bedacht worden dat niet alle Belgische tomaten via de veiling worden afgezet. 23

24 Tabel Uitvoer van tomaten uit België, x kg Bron: Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan naar: Duitsland Frankrijk Rusland Nederland Griekenland Tsjechië Spanje Luxemburg Ver.Koninkrijk Italië Polen Slowakije Zwitserland Oostenrijk Denemarken VS van Amerika Canada Litouwen Letland Finland Hongarije Zweden Ierland Wit-Rusland Overige landen V= voorlopig De Belgische tomatenuitvoer is in 2007 hoger uitgevallen dan in De belangrijkste afzetmarkten Duitsland en Frankrijk namen weliswaar wat minder af, maar dat werd goedgemaakt door de export naar Rusland. 24

25 Tabel Invoer van tomaten in België, x kg Bron: Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan naar: Frankrijk Nederland Spanje Senegal Israël Duitsland Marokko Italië Polen Luxemburg Egypte Turkije Tsjechië Overige landen V= voorlopig Frankrijk heeft de positie van Nederland overgenomen als de belangrijkste exporteur van tomaten naar België. Aangezien de invoer uit Frankrijk vooral in de periode november - april plaatsvindt gaat het hier vooral om doorgevoerde tomaten uit Marokko. 25

26 2.3 Frankrijk Tabel Algemeen overzicht van tomaten in Frankrijk Bron : Agreste/Eurostat/PT V Areaal voor de versmarkt ha beschermd ha vollegrond ha Productie voor de versmarkt tonnen waarvan beschermde teelt tonnen waarvan trostomaat Export tonnen Import tonnen uit Ned. (alleen Ned. product) tonnen uit ov. Landen tonnen Binnenlandse markt tonnen Aandeel Nederland - in import % 5% 5% 5% 5% 6% 5% - in Franse markt % 2% 2% 2% 2% 3% 3% V= voorlopig De teelt van tomaten voor de versmarkt concentreert zich in 4 gebieden. Het grootste, met ongeveer 50% van de productie, is in het Zuid-Oosten: de regios s Languedoc-Roussillon, Provence-Alpes-Côte d Azur en Rhône-Alpes Daarna volgt West-Frankrijk (meer dan 30% van de productie) met de regio s Bretagne en Basse-Normandie. Dan komt het Midden-Westen (9% van de productie) met de regio s Poitou- Charentes en Pays de la Loire. In het Zuid-Westen is er teelt in het departement Lot-et-Garonne (8% van de productie). Voor 2008 wordt het totale areaal geschat op ruim ha en de beschermde teelt op ha. De eerste schatting voor de Franse tomatenproductie in 2007 bedraagt 592 miljoen kg, bijna het zelfde als de productie in

27 Tabel Invoer van tomaten in Frankrijk Bron:Eurostat V Januari 12% 12% 13% 12% 12% Februari 12% 11% 12% 11% 13% Maart 12% 12% 13% 12% 12% april 8% 9% 8% 9% 11% Mei 8% 9% 7% 9% 9% Juni 8% 8% 7% 7% 5% Juli 6% 6% 6% 5% 5% Augustus 4% 3% 4% 4% 4% September 4% 4% 4% 4% 3% Oktober 6% 4% 6% 6% 5% November 9% 9% 10% 10% 10% December 11% 12% 11% 11% 11% Totaal waarvan uit: Marokko Spanje *) België Nederland Israël Italië Duitsland Tunesië Polen Senegal Portugal Verenigd Koninkrijk Gazastrook Turkije Colombia Dominicaanse Rep Overige landen V= voorlopig *= Invoer op basis van export uit Spanje naar Duitsland. Frankrijk importeert veel meer tomaten dan het exporteert. De twee belangrijkste buitenlandse aanvoerders op de Franse markt zijn Marokko en Spanje. Frankrijk is het belangrijkste doorvoerland van Marokkaanse tomaten (zie ook tabel 2.8.1). Van de ruim 250 miljoen kg die Frankrijk uit Marokko importeert is een groot deel voor reëxport naar andere Europese landen bestemd. 27

28 Tabel Uitvoer van tomaten uit Frankrijk, x kg Bron:Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan naar : Duitsland België Italië Nederland Spanje Verenigd Koninkrijk Tsjechië Zwitserland Polen Rusland Oostenrijk Zweden Luxemburg Griekenland Hongarije Denemarken Litouwen Slovenië Ierland Finland Noorwegen Slowakije Wit-Rusland Overige landen V= voorlopig Door de positie van doorvoerland van Marokkaanse tomaten is de export van tomaten uit Frankrijk de laatste jaren sterk gestegen. De toegenomen doorvoer van Marokkaanse tomaten is duidelijk te zien in de sterke toename van de uitvoer in de maanden oktober t/m mei. 28

29 2.4 Duitsland Tabel Algemeen overzicht tomaten in Duitsland, x miljoen kg ZMP/PT Areaal Productie Import Import Import Aand. Ned. Aand. Ned. glasteelt Duitsland Ned. product Ov. Land. Totaal in Duitse markt in import % 29% % 31% % 27% % 33% % 34% % 36% % 40% % 40% 2007 V % 42% V= voorlopig Tabel Invoer van tomaten Duitsland, x kg Bron: Eurostat V Januari 7% 7% 7% 6% 7% Februari 8% 6% 6% 8% 6% Maart 6% 7% 6% 7% 8% april 9% 8% 7% 8% 9% Mei 10% 9% 10% 9% 10% Juni 10% 8% 10% 11% 10% Juli 10% 12% 11% 10% 11% Augustus 10% 11% 10% 10% 9% September 9% 9% 8% 8% 8% Oktober 8% 8% 8% 7% 8% November 7% 8% 8% 7% 7% December 7% 8% 8% 7% 7% Totaal *) waarvan uit: Nederland Spanje *) België *) Frankrijk *) Italië *) Oostenrijk *) Marokko Polen Griekenland Verenigd Koninkrijk Slovenië Turkije Bulgarije Tsjechië Israël Overige landen V= voorlopig *= Invoer op basis van uitvoer naar Duitsland uit deze landen. 29

30 De Duitse tomatenproductie heeft in 2007 het niveau van het topjaar 2004 overtroffen. De positie van Nederland op de Duitse markt is stabiel gebleven. De uitvoer van Nederlandse tomaten naar Duitsland is gelijk gebleven (zie tabel 1.3.1) De totale uitvoer van tomaten uit Nederland naar Duitsland, inclusief reëxport, is in 2007 duidelijk lager uitgevallen dan in 2006 (zie tabel 2.4.2). Er is dus minder doorvoer (met name van Spaanse tomaten) naar Duitsland geweest dan in De Eurostatcijfers voor 2007 kunnen nog opgehoogd worden, maar het ziet er naar uit dat de invoer van tomaten uit Spanje in 2007 lager is uitgevallen dan in De invoer van Spaanse tomaten in Duitsland vertoont de laatste jaren een dalende lijn. Dit zal gedeeltelijk een gevolg zijn van de toegenomen invoer van Marokkaanse tomaten via Frankrijk. Tabel Huishoudelijke aankopen van tomaten in Duitsland (per huishouden) Bron :GFK Kilo Besteding euro Prijs euro/kg ,17 14,35 1, ,20 15,23 1, ,81 15,02 1, ,41 16,36 1, ,16 17,11 1, , ,49 20,29 1, ,27 21,96 1, ,34 23,66 1, ,94 22,32 2, ,80 21,66 2, ,92 19,81 1, ,46 23,95 2, ,78 24,25 2, ,50 25,50 2,43 De gemiddelde prijs die Duitse consumenten in 2007 voor tomaten moesten betalen lag 18 cent per kg hoger dan in Het gevolg van deze hogere prijs was een lichte daling van de gekochte hoeveelheid (in kg) per huishouden en een stijging van de gemiddelde besteding (in euro). 30

31 2.5 Verenigd Koninkrijk Tabel Algemeen overzicht van tomaten in het Verenigd Koninkrijk, miljoen kg Bron : Productie Import Import Import Aand. Ned. Aand. Ned. MAFF/PT VK Nederl. Ov. Land. Totaal in VK-mrkt in import % 29% % 33% % 35% % 34% % 34% % 34% % 31% % 26% % 24% 2007V % 24% V= voorlopig Er is vanaf 2005 weer een opwaartse trend te bespeuren in de Britse tomatenproductie. De import van Nederlandse tomaten (exclusief reëxport) vertoont sinds 2004 een dalende lijn. In het eerste halfjaar van 2008 is er overigens wel sprake van een groei ten opzichte van het eerste half jaar van 2007 (zie tabel 1.3.5). Als ook de reëxport wordt meegerekend is Nederland in 2007 Spanje gepasseerd als de grootste aanvoerder van tomaten op de Britse markt (zie tabel 2.5.2). De import van tomaten uit Polen en Duitsland is ook in 2007 weer gegroeid. Het is overigens niet waarschijnlijk dat de import uit Duitsland uitsluitend uit Duitse tomaten bestaat. Een groot deel van deze import zal bestaan uit doorvoer via Duitsland. 31

32 Tabel Invoer van tomaten in het Verenigd Koninkrijk, x kg Bron:Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL waarvan uit: Nederland Spanje Polen Duitsland Italië Frankrijk Marokko België Israël Griekenland Portugal Ierland Senegal Turkije Egypte Denemarken Overige landen V= voorlopig 2.6 Zweden In 2007 is er een einde gekomen aan de jaarlijkse groei van de invoer van tomaten in Zweden. Blijkbaar is de markt nu wel verzadigd. De import van Nederlandse tomaten in Zweden is de afgelopen 4 jaar redelijk stabiel geweest. De import van tomaten uit Frankrijk is de laatste jaren gegroeid. Deze toename doet zich vooral voor in de maanden oktober t/m april, het zal hier dus vooral gaan om doorgevoerde tomaten uit Marokko. 32

33 Tabel Algemeen overzicht van tomaten in Zweden, x miljoen kg Bron : PT/ Productie Import Import Import Aandeel Eurostat Zweden NL tomaat Ov. Land. Totaal Ned in imp % % % % % % % % % % % 2007V % V= Voorlopig Tabel Invoer van tomaten in Zweden, x kg Bron : Eurostat/PT V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan uit : Nederland w.v. Ned. Product Spanje Duitsland Polen Frankrijk Italië Denemarken Turkije Macedonië België Finland Overige landen V= voorlopig 33

34 2.7 Italië Tabel Uitvoer van tomaten uit Italië, x kg Bron:Eurostat Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan naar: Duitsland Oostenrijk Verenigd Koninkrijk Slovenië Frankrijk Zwitserland Roemenië Denemarken Nederland Hongarije Griekenland Polen Kroatië Tsjechië Albanië België Slowakije Noorwegen Zweden Rusland Litouwen Spanje Bosnië-Herzegovina Overige landen V= voorlopig 34

35 Tabel Invoer van tomaten in Italië, x kg Bron:Eurostat Januari 5% 11% 7% 9% 5% Februari 5% 9% 10% 7% 7% Maart 5% 8% 8% 8% 8% april 5% 9% 10% 7% 8% Mei 14% 12% 13% 11% 12% Juni 10% 11% 10% 11% 9% Juli 8% 8% 6% 8% 6% Augustus 12% 7% 5% 10% 8% September 13% 6% 7% 8% 11% Oktober 9% 5% 9% 6% 8% November 7% 6% 7% 8% 10% December 7% 7% 8% 7% 8% Totaal waarvan uit: Nederland 1) Spanje 2) Frankrijk Duitsland Marokko België Polen Portugal Oostenrijk Tunesië Slovenië Egypte Turkije Israël Overige landen V= voorlopig 1) Exclusief re-export 2) Op basis van Spaanse export naar Italië. De uitvoer van Italiaanse tomaten is in 2007 voor het tweede jaar op rij weer wat toegenomen. De invoer van tomaten daarentegen is voor het tweede jaar op rij afgenomen. Met name de invoer uit Spanje is lager uitgevallen dan in De invoer uit Frankrijk blijft toenemen. Het betreft hier voornamelijk doorgevoerde Marokkaanse tomaten. 35

36 2.8 Marokko Tabel Invoer van tomaten in de EU vanuit Marokko, x kg Bron: Eurostat Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Totaal waarvan in: Frankrijk Spanje Verenigd Koninkrijk Slowakije Nederland Italië Duitsland België Hongarije Slovenië Zweden Denemarken Griekenland 14 Roemenië Portugal 143 Tsjechië Polen Litouwen Oostenrijk 6 1 Letland 8 V=voorlopig Frankrijk blijft verreweg het belangrijkste invoerland en doorvoerland van Marokkaanse tomaten. De directe invoer van Marokkaanse tomaten in een aantal Europese landen is in de loop der jaren weggevallen. Deze landen zullen nog wel Marokkaanse tomaten invoeren via een ander Europees land, zoals Frankrijk of Spanje. De invoer in Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is in 2007 toegenomen. De invoer uit Marokko in de Europese Unie tegen een verlaagd invoertarief is gebonden aan een bepaald contingent en een minimumprijs. Telersorganisaties in Spanje beklagen zich regelmatig dat de handel meer importeert dan is toegestaan en dat ook de minimumprijs regelmatig ontdoken wordt. 36

37 2.9 Verenigde Staten Tabel Productie van tomaten voor de versmarkt in de VS, x miljoen kg Bron : USDA VS totaal Florida California De productie van tomaten voor de versmarkt is in 2007 licht toegenomen ten opzichte van 2006 maar nog altijd duidelijk lager dan in 2004 en De invoer van tomaten blijft stijgen, met name uit Mexico. De invoer uit Nederland, Spanje en Israël is tegenwoordig marginaal. Tabel Invoer van verse tomaten in de VS, x miljoen kg Bron: USDA Mexico Canada Nederland Israël 5 3 0,3 0,6 0,2 Spanje 3 2 0,3 2 0,5 Overig Totaal

38 2.10 Oost Europa Tabel Invoer van tomaten in Tsjechië, x kg Bron : Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan uit: Spanje Nederland Polen Frankrijk Slowakije Duitsland België Italië Oostenrijk Hongarije Macedonië Turkije Israël Marokko Overige landen V= voorlopig Tsjechië heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke afzetmarkt voor tomaten. Spanje blijft de belangrijkste aanvoerder, met Nederland als goede tweede. De import uit Polen vertoont een dalende lijn. De directe import van tomaten uit Marokko is weggevallen. Marokkaanse tomaten worden via Frankrijk (en wellicht ook Nederland) ingevoerd. 38

39 Tabel Uitvoer van tomaten uit Polen, x kg Bron : Eurostat V Januari Februari Maart april Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal waarvan naar: Verenigd Koninkrijk Tsjechië Litouwen Oekraïne Rusland Griekenland Frankrijk Roemenië Zweden Duitsland Letland Wit-Rusland Nederland Oostenrijk Italië Spanje Estland Hongarije Finland Bulgarije België Slowakije Moldavië Slovenië Denemarken Noorwegen Overige landen V= voorlopig De Poolse tomatenexport groeit gestaag. Het Verenigd Koninkrijk is de belangrijkste exportbestemming. Met name de uitvoer naar Litouwen en Oekraïne is in 2007 sterk toegenomen. Het is echter wel de vraag in hoeverre de uitvoer naar deze landen (met name Litouwen) bestemd is voor doorvoer naar Rusland. 39