RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Leidsche Rijn College. Afdeling vwo Utrecht

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Leidsche Rijn College Afdeling vwo Utrecht Plaats: Utrecht BRIN-nummer: 24TR-0 Arrangementsnummer: HB: Onderzoek uitgevoerd op: 10 november 2011 Conceptrapport verzonden op: 14 december 2011 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 23 januari 2012 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm. H /12 Pagina 1 van 7

2 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 10 november 2011 een onderzoek uitgevoerd op het Leidsche Rijn College in Utrecht, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor het Leidsche Rijn College een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdeling onvoldoende zijn. Uit deze analyse kwam tevens naar voren dat er mogelijk tekortkomingen zijn op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De inspectie heeft op datum de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. - Schoolbezoek, waarbij in een aantal klassen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. - Op uw school is verder een gesprek gevoerd met zorgfunctionarissen, leerlingen en docenten. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. H /12 Pagina 2 van 7

3 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo. 1.3 * De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4 * Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. 5 Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. H /12 Pagina 3 van 7

4 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. Wet- en regelgeving * N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). nee ja *) Bij de indicatoren N1 tot en met N4 wordt het oordeel J (Ja) gegeven als het betreffende document door de inspectie is ontvangen. De inhoud van deze documenten is niet getoetst aan de wettelijke vereisten. H /12 Pagina 4 van 7

5 2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vwo van het Leidsche Rijn College in Utrecht als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, onvoldoende. Het onderwijsproces vertoont weliswaar enkele tekortkomingen, met name op het punt van didactisch handelen, maar is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten Op grond van de beslisregels die de inspectie landelijk hanteert, beoordeelt de inspectie een afdeling als zwak als twee of meer van de vier opbrengstindicatoren onvoldoende zijn. Dit is bij de afdeling vwo van het Leidsche Rijn College te Utrecht het geval: het gemiddeld cijfer centraal examen, het verschil tussen SE- en CE-cijfer en het rendement van de bovenbouw zijn onvoldoende. De schoolleiding heeft in gesprekken met de kernteams/secties analyses van de examencijfers van 2008, 2009, 2010 en 2011 gemaakt: daarbij bleek dat met name de vakken Latijn, aardrijkskunde, geschiedenis en de moderne vreemde talen tegenvallende CE-cijfers laten zien. De cijfers voor de overige vakken zoals economie en wis- natuur- en scheikunde liggen op het gemiddelde niveau en laten nauwelijks verschillen tussen SE- en CE-cijfers zien. De school heeft maatregelen genomen om het CE-cijfer te verbeteren door examentrainingen, POP plannen met examenleerlingen te maken, een nieuwe herkansingsregeling in te voeren, huiswerkbeleid te verscherpen en het rendement van de lessen te verhogen. Tevens heeft de school de overdeterminatie herzien, het kansenbeleid voor leerlingen en worden leerlingen nu geplaatst, die een duidelijk vwo-advies hebben. In de gemeente Utrecht zijn hierover afspraken gemaakt en zijn de toelatingsnormen aangescherpt. Met de kernteams/secties zijn afspraken gemaakt om de SE-CE verschillen onder de 0,5 punt te houden. De school heeft het PTA herzien en de bevorderingsregels aangescherpt. De verschillen tussen SE- en CE laten over drie jaren een duidelijk dalende trend zien van 0,6 naar 0,5 naar 0,49 punt verschil. Voorts is het rendement van de bovenbouw als onvoldoende beoordeeld. Uit de opbrengstenkaarten van de afgelopen drie jaar blijkt dat ca. de helft (of meer) van de vwoleerlingen, die toen in het derde leerjaar zaten, een basisschooladvies heeft dat onder het vwoniveau ligt. Dat betekent dat een flink deel van de leerlingen regelmatig op hun tenen moeten lopen om te kunnen meekomen. Daarnaast is gebleken dat een deel van de vwo-leerlingen een laag niveau hebben voor de basisvaardigheden (met name taal, begrijpend lezen en woordenschat). De kans op zittenblijven of afstroom is dan ook groter dan gemiddeld. De doorstoomcijfers bevestigen dit. Het determinatie- en bevorderingsbeleid is waarnodig aangescherpt, zodat nu alleen die leerlingen die kansen verdienen ook daadwerkelijk die kansen kunnen krijgen. Naar verwachting zal het effect hiervan pas over een à twee jaar zichtbaar worden in de doorstroomcijfers. H /12 Pagina 5 van 7

6 Uit de voorlopige examengegevens van 2011 blijkt dat de positieve trend ten aanzien van het verschil SE- en CE-cijfer zich doorzet en waarschijnlijk uitkomt op 0,44 en dus over drie jaren als voldoende wordt beoordeeld. Het gemiddelde examencijfer komt op 6,0 uit en is daarmee risicovol. Het onderwijsproces De inspectie waardeert twee van de drie onderzochte indicatoren van het onderwijsleerproces (didactisch handelen) voldoende. De lessen zijn degelijk en traditioneel van opzet. Docenten leggen duidelijk uit en in de lessen heerst een taakgerichte werksfeer. Een verbeterpunt is de actieve betrokkenheid van leerlingen bij de lessen. De school heeft in haar professionaliseringsbeleid de taakgerichtheid en de activerende didactiek als speerpunten geformuleerd. De activerende didactiek is nog niet (op een enkele uitzondering zoals in de scheikunde lessen) in de lessen terug te zien. Docenten zijn langdurig aan het woord en de verwerking beperkt zich vaak tot de leerlingen zelfstandig de schriftelijke verwerking laten doen. Op deze wijze lessen van 60 minuten invullen heeft tot gevolg dat de lessen niet tot het uiterste benut worden en minder rendement geven dan gewenst is. Het onderwijs speelt zich af in een veilige sfeer en leerlingen geven ook aan zich veilig te voelen. De indicatoren over de zorg en begeleiding op deze school zijn positief beoordeeld. Leerlingen worden tijdig gesignaleerd door middel van screening-voortgangs en adviestoetsen. Het taalbeleid is onderdeel van de zorg waardoor preventieve zorg aan leerlingen verleend kan worden. Vervolgens wordt op grond van de uitkomsten van de toetsen adequate hulp ingezet. Dat kan zijn hulp op cognitief gebied (via de remedial teacher) met steunlessen of hulp (door de schoolmaatschappelijk werkster) op sociaal-emotioneel gebied. De teamleiders hebben de zorg in hun portefeuille en de lijnen zijn dan ook kort. Mentoren signaleren vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Zorgroutes zijn bij leerlingen, en docenten bekend. Leerlingen worden via de mentoren voor het ZAT- team aangemeld en zorgcoördinator en schoolmaatschappelijk werkster vinden het ZATteam goed functioneren. Wel is er nog steeds sprake van wachtlijsten voor externe helpverlening. De schoolmaatschappelijk werkster voorziet dan ook in de behoefte waarin hulp op korte termijn verleend moet worden. Jaarlijks worden de diverse aspecten van zorg geëvalueerd en waarnodig bijgesteld. Een aandachtpunt is het vastleggen van gegevens in het elektronisch systeem. De kwaliteitszorg De school werkt systematisch aan haar kwaliteitszorg volgens het plan, do, check en control model. Vanuit het schoolplan werkt de school met jaarplannen. Deze jaarplannen worden geëvalueerd en omgezet in verbeterplannen. De school werkt dan ook zeer planmatig aan de verbeteractiviteiten. De school geeft in haar schoolportretten duidelijk de lijn van de opbrengstgegevens aan en kan op grond hiervan sturing geven aan het verbeterproces. Voor de maatregelen die betrekking hebben op de kwaliteit van de lessen en de kwaliteit van de opbrengsten is sprake van een kwaliteitscyclus. De schoolleiding laat deze maatregelen terugkomen in de gesprekscyclus van leraren. Hierbij worden ook de oordelen van de leerlingen betrokken. De school bevraagt externe instanties naar de kwaliteit van haar onderwijs. Dit betreft onder meer de basisscholen, en het zorgadviesteam. Het borgingselement voor de toetsing is gegarandeerd doordat er gerichte afspraken zijn die gecontroleerd worden en ook door de contacten met andere scholen hierover. H /12 Pagina 6 van 7

7 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont tekortkomingen in de opbrengsten en het onderwijsproces en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan het Leidsche Rijn College een aangepast arrangement toe. De afdeling valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat in mei 2012 overleg gevoerd wordt over het vervolgtraject. Als de opbrengsten dan voldoende zijn wordt een afsluitend kwaliteitsonderzoek uitgevoerd, anders vindt er een tussentijds kwaliteitsonderzoek plaats. De inspectie heeft geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften kunnen vaststellen. H /12 Pagina 7 van 7