Preventie- en handhavingsplan alcohol De Wolden. Juni actief en betrokken. dewolden.nl

Transcriptie

1 Preventie- en handhavingsplan alcohol De Wolden Juni 2014 actief en betrokken dewolden.nl

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1. Inleiding Aanleiding en achtergrond Doel van het preventie- en handhavingsplan Vertrekpunt Leeswijzer Proces Doelstellingen van het beleid Vertrekpunt Doelen en resultaten Preventie: Beleid en uitvoering Stand van zaken beleid Vervolg Handhaving: Beleid en uitvoering Stand van zaken beleid Handhaving in de horeca Handhaving in supermarkten Handhaving in paracommerciële instellingen Handhaving tijdens evenementen Uitvoering In een handhavingsuitvoeringsplan voor de Drank- en horecawet worden specifieke afspraken opgenomen. Voor de inzet van boa s voor de Drank- en horecawet spreken we met omliggende gemeenten Bijlagen 13 Bijlage 1: Samenvatting Kaderstellende notitie Drank- en horecawet Bijlage 2: Samenvatting nota Nuchter Bekeken Bijlage 3: Overzicht van overtredingen DHW Bijlage 4: Schematische weergave werking convenant

3 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en achtergrond De nieuwe Drank- en horecawet is op 1 januari 2013 in werking getreden. Na de invoering van de wet hebben we in De Wolden verschillende acties ondernomen: - De gemeenteraad heeft een Kaderstellende notitie Drank- en horecawet vastgesteld waarin kaders voor alcohol gerelateerd beleid zijn opgenomen; - Daarnaast heeft de gemeenteraad een verordening vastgesteld voor het schenken van alcohol in paracommerciële instellingen (dorpshuizen en sportkantines); - De gemeenteraad heeft besloten om geen nadere regels vast te stellen voor horeca en supermarkten; - Er zijn gesprekken gevoerd met horeca en supermarkten over de wijze van toezicht op de leeftijdsgrenzen. Op 1 januari 2014 is de wet op twee punten gewijzigd. De leeftijdsgrens voor het kopen van zwak alcoholhoudende drank is verhoogd van 16 naar 18 jaar. Daarnaast verplicht de wet gemeenten om voor 1 juli 2014 een preventie- en handhavingsplan alcohol vast te stellen. In de Drank- en horecawet staat dit als volgt vermeld; Artikel 43a 1. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding van dit artikel voor de eerste maal een preventie- en handhavingsplan alcohol vast. Vervolgens wordt dit plan elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de lokale nota gezondheidsbeleid, bedoeld in artikel 13, tweede lid, van de Wet Publieke Gezondheid, vastgesteld. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd. 2. Het plan bevat de hoofdzaken van het beleid betreffende de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet. 3. In het plan wordt in ieder geval aangegeven: a. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol; b. welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen, al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma s als bedoeld in artikel 2, tweede lid, onderdeel d, van de Wet Publieke Gezondheid; c. de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. 1.2 Doel van het preventie- en handhavingsplan Dit preventie- en handhavingsplan heeft tot doel om tot een integrale aanpak van preventie van alcoholgebruik (met name onder jongeren) en de handhaving van de wet te komen. Na vaststelling van het plan voldoet De Wolden aan de wet. 1.3 Vertrekpunt Een integrale aanpak van de alcohol gerelateerde problematiek is voor onze gemeente niet nieuw. Op dit gebied zijn twee nota s leidend: de nota Nuchter Bekeken waarin het alcoholbeleid is vastgelegd en de Kaderstellende notitie Drank- en horecawet waarin de gevolgen van de nieuwe Drank- en horecawet worden uitgewerkt. In de volgende hoofdstukken wordt op beide nota s inhoudelijk ingegaan. Samenvattingen van de nota s zijn in bijlagen 1 en 2 opgenomen. 1.4 Leeswijzer Het nu volgende hoofdstuk behandelt de doelstellingen en te behalen resultaten van het beleid (artikel 43a, lid 3a en 3d). Hoofdstuk 3 gaat in op beleid en 3

4 uitvoering op het gebied van preventie (lid 3b), hoofdstuk 4 behandelt beleid en uitvoering op het gebied van handhaving (lid 3c). 1.5 Proces Relevant bestaand beleid is in dit plan geïntegreerd. Dat betekent dat er voor de doelstellingen, gewenste resultaten en preventieve acties al een basis is. Handhaving is een nieuwe taak. Daarom is hierover overleg geweest met verschillende alcoholverstrekkers en zijn hun wensen in kaart gebracht. Het gehele plan is intern afgestemd met de afdeling Samenleving. Een volgende versie van het preventie- en handhavingsplan wordt (conform artikel 43a lid 1) meegenomen in de nota Wmo en volksgezondheidbeleid die in 2015 wordt opgesteld. 4

5 2. Doelstellingen van het beleid 2.1 Vertrekpunt In 2009 is alcoholbeleid ontwikkeld. Dit beleid is opgenomen in de nota Nuchter Bekeken Gemeente De Wolden werkt met het alcoholbeleid aan doelen gericht op kennis, houding en gedrag. Uiteindelijk moet dit leiden tot een afname van het alcoholgebruik in De Wolden. Dit is een proces van jaren. De Kaderstellende notitie Drank- en horecawet is gericht op de onderwerpen uit de nieuwe wet, namelijk alcoholmatiging, paracommercie en toezicht & handhaving. De doelen die in dit Preventie- en handhavingsplan zijn opgenomen, volgen uit de doelen van de nota Nuchter Bekeken. 2.2 Doelen en resultaten In de nota Nuchter Bekeken zijn voor de periode drie doelstellingen genoemd. Aan iedere doelstelling zijn gewenste resultaten gekoppeld. De doelstellingen in de nota gaan nog uit van de oude wetgeving met een leeftijdsgrens van 16 jaar voor alcoholhoudende drank. Per 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens verhoogd naar 18 jaar en zijn de doelstellingen geactualiseerd. In dit preventie- en handhavingsplan wordt gewerkt met geactualiseerde doelstellingen en gewenste resultaten. Hieronder worden de doelstellingen van de nota Nuchter Bekeken weergegeven. Bij ieder doel zijn gewenste resultaten genoemd. Doel 1: Tegengaan van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. Gewenste resultaten: 1. Toename bekendheid bij ouders van jongeren van jaar van de norm geen alcohol onder de 18 jaar ; 2. Toename bekendheid bij jongeren van jaar van de norm geen alcohol onder de 18 jaar ; 3. Het aantal jongeren van jaar dat weet dat alcoholgebruik schadelijk is (of de ontwikkeling van de hersenen negatief beïnvloedt) neemt toe; 4. Het aantal jongeren van jaar dat vindt dat je altijd alcohol behoort te drinken als je uitgaat neemt af; 5. Het aantal jongeren van jaar dat zegt fris te durven bestellen als vrienden alcohol drinken neemt toe; 6. Toename van het aantal ouders dat alcohol drinken onder de 18 jaar verbiedt. Doel 2: Voorkomen van problematisch alcoholgebruik door uitgaanders (18-25 jaar) en het voorkomen van alcoholproblematiek. Gewenste resultaten: 1. Het aantal jongeren van jaar dat weet dat alcoholgebruik schadelijk is (of de ontwikkeling van de hersenen negatief beïnvloedt) neemt toe; 2. Het aantal jongeren van jaar dat vindt dat je altijd alcohol behoort te drinken als je uitgaat neemt af; 3. Het aantal jongeren van jaar dat zegt fris te durven drinken bij het uitgaan als vrienden alcohol drinken neemt toe; 4. De politie gaat gegevens bijhouden van alcoholgerelateerde delicten (verkeer, huiselijk geweld); 5. Betere naleving en handhaving van het zogenaamde doortapverbod (niet schenken aan mensen die al in kennelijke staat zijn). 5

6 Doel 3: Vroegtijdig signaleren van problematisch alcoholgebruik bij volwassenen en het voorkomen van maatschappelijke en privé-problematiek. Gewenste resultaten: 1. Middels de pilot vroegsignalering alcohol wordt het aantal doorverwijzingen van volwassenen (mannen en vrouwen) naar het spreekuur van Verslavingszorg Noord Nederland (hierna: VNN) bijgehouden; 2. Aantal doorverwijzingen in de eerste lijn (vroegsignalering) richting het spreekuur van VNN wordt bijgehouden; 3. Aantal doorverwijzingen vanuit de eerste lijn dat daadwerkelijk bij het spreekuur van VNN terecht komt wordt bijgehouden; 4. Toename bekendheid van de spreekuren van VNN in De Wolden; 5. Betere naleving en handhaving van het zogenaamde doortapverbod (niet schenken aan mensen die al in kennelijke staat zijn); 6. Eerste lijn geeft aan vaker problematisch alcoholgebruik te signaleren; De doelen uit de Kaderstellende notitie Drank- en Horecawet zijn ondersteunend aan bovengenoemde doelstellingen. Voor de volledigheid noemen we ze hier: 1. Het leveren van een bijdrage aan de doelstellingen van het alcoholbeleid met behulp van de middelen die de DHW hiervoor biedt. 2. Het creëren van een optimale balans tussen het voorkomen van oneerlijke concurrentie en het voor sociale voorzieningen mogelijk maken om alcoholhoudende drank te schenken. 3. Efficiënt en effectief uitvoeren van de toezichtstaak op die plaatsen waar dit noodzakelijk is, volgend uit de kaders met betrekking tot alcoholmatiging en paracommercie. 6

7 3. Preventie: Beleid en uitvoering 3.1 Stand van zaken beleid Om de genoemde doelstellingen te realiseren is als uitwerking van de nota Nuchter Bekeken een uitvoeringsprogramma opgezet voor de jaren De pijlers publiek draagvlak, regelgeving & handhaving en vroegsignalering (het tijdig signaleren van problemen) vormen de basis voor het uitvoeringsprogramma. Door vanuit verschillende bevoegdheden cq. invalshoeken zoals openbare orde en veiligheid, toezicht en handhaving, volksgezondheid en preventie-/voorlichtingsacties uit te zetten, behandelen we alcoholmatiging integraal. Het uitvoeringsprogramma is 4 jaar oud. In de afgelopen jaren zijn verschillende acties uitgevoerd en opgestart. In onderstaande tabel staan de stand van zaken en de te ondernemen vervolgstappen. Actie Stand van zaken en vervolg t/m 2015 Voorlichting In het schooljaar is gestart met de basisonderwijs implementatie van het programma De Gezonde School en Genotmiddelen. Bijna alle basisscholen in De Wolden doen hier aan mee. Het programma is in het schooljaar jaar uitgebreid met ouderavonden en wordt de komende jaren gecontinueerd. Voortzetten ketenbeleid Frisfeest organiseren De jaarlijkse Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) is onderdeel geworden van de certificering van keten. Voor jongeren die meerdere jaren meedoen aan het ketenbeleid moet de training vernieuwend zijn om effect te hebben. In het najaar van 2014 organiseert Stichting Welzijn De Wolden voor alle jongeren uit de keten en hun ouders een pubquiz met als thema alcohol. Er zijn verschillende initiatieven in de regio voor frisfeesten. Commerciële uitbaters pakken dit op. Project Alcoholvrij op weg Project Meer dan een biertje We kiezen ervoor om dit zoveel mogelijk aan de markt over te laten en lokale initiatieven te faciliteren en/of te ondersteunen (bijvoorbeeld initiatieven van dorpshuizen). Vanuit het project Keten United doen we mee met dit project. Het houdt in dat jongeren tussen 18 en 25 jaar worden uitgenodigd om op een circuit rijvaardigheidstesten te doen nadat zij een alcoholpromillage van 0,8 in hun bloed hebben. Er worden goede resultaten geboekt: van de jongeren die aan het project hebben meegewerkt, worden er relatief minder aangehouden voor rijden onder invloed dan van de jongeren die niet hebben meegewerkt. Per jaar doen er ongeveer 8 jongeren uit De Wolden mee. Het project heeft tot doel jongeren en hun ouders bewust te maken van de risico s van alcoholgebruik op jeugdige leeftijd. Zodra een jongere door de politie wordt opgepakt en onder invloed van alcohol is, wordt hij of zij naar de ouder(s) gebracht en worden de ouders in kennis gesteld van het project. De afdelingen Samenleving en Concern onderzoeken gezamenlijk of dit project een nuttige aanvulling op de bestaande instrumenten kan zijn. 7

8 Overleg buurtgemeenten en provincies i.v.m.aanpak voortgezet onderwijs Protocol ziekenhuizen alcoholvergiftiging Pilot vroegsignalering eerste lijn Beter bekend maken van informatieve websites op dit gebied Maandelijkse column in de Wolder Courant Voorlichting voor ouders van jongeren die alcohol drinken Geen gebruik van alcohol in de openbare ruimte In de periode hebben de 12 Drentse gemeenten samen met de projectpartners GGD, Verslavingszorg Noord Nederland (VNN), Politie, Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een alcoholmatigingsproject uitgevoerd. De regionale campagne Makluk Zat is afgerond. De provincies Friesland en Groningen zijn in navolging van Drenthe ook gestart met een regionaal alcoholbeleid. Op onderdelen zoeken Groningen, Friesland en Drenthe nu mogelijkheden voor samenwerking. Het gaat bijvoorbeeld om signalering van alcoholproblematiek door jeugd- en wijkagenten. In 2012 is in Assen een Drentse alcoholpoli voor pubers geopend. Op de alcoholpoli voor jongeren werken de kinderartsen, een medisch maatschappelijk werker en een medisch psycholoog samen. Bij een alcoholvergiftiging volgt, indien nodig, een opname op de kinder- en jeugdafdeling. Ook meldt de alcoholpoli een jongere bij Jeugdzorg als dat nodig is. VNN is in opdracht van de gemeente aan de slag gegaan met een pilot vroegsignalering alcohol. Doel van deze pilot is het tijdig signaleren van alcoholverslaving door andere partijen en een snelle doorverwijzing naar VNN. Hiervoor heeft zij samenwerking gezocht met onder andere algemeen maatschappelijk werk, Indigo (voormalig GGZ), sociale zaken van de gemeente en de thuiszorg. Ook de huisartsen hebben een rol in dit proces. Het overleg met de hierboven genoemde partijen is behoorlijk geïntensiveerd. Dit onderwerp blijft punt van gesprek. Op de website van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) staat informatie over alcoholgebruik en wordt verwezen naar andere websites. Er hebben 5 columns in de Wolder Courant gestaan. Voor het vervolg sluiten wij aan bij de regionale en landelijke columns en verschijnen er in de Wolder Courant geen nieuwe columns. Vanuit het ketenbeleid zijn verplichte voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd, zowel voor jongeren als voor hun ouders. Het CJG geeft jaarlijks een voorlichting over het thema alcohol. Daarnaast is er aandacht voor het beter bereiken van jongeren en hun ouders. Dit is een continu aandachtspunt, o.a. koppelwerk 1 wordt hiervoor ingezet. Met ingang van juni 2014 houden ook boa s 2 toezicht op het gebruik van alcohol door jongeren op straat. Koppelwerk kan het signaleren, boa s kunnen waar nodig sancties opleggen. 1 Een samenwerking waarin wijkagenten en jongerenwerkers samen de straat op gaan en groepen jongeren bezoeken. 8

9 Naleving Drank- en horecawet Dit is een continu aandachtspunt, waarbij de leeftijdsgrens prioriteit heeft. Hiervoor worden boa s ingezet en vindt overleg plaats met horeca en supermarkten. 3.2 Vervolg Eind 2014 worden de resultaten van een nieuw GGD gezondheidsonderzoek bekend. Hierin is een aantal vragen specifiek over alcohol opgenomen. Aan de hand van onder meer dit gezondheidsonderzoek maken we in 2015 nieuwe plannen op het gebied van Wmo en volksgezondheid. Een nieuw preventie- en handhavingsplan maakt daar onderdeel van uit. 2 Boa s zijn buitengewoon opsporingsambtenaren. Zij worden door de gemeente ingezet om toezicht te houden in de openbare ruimte en zijn bevoegd om overtreders te beboeten. 9

10 4. Handhaving: Beleid en uitvoering 4.1 Stand van zaken beleid In de Drank- en horecawet is een aantal verplichtingen voor alcoholverstrekkers opgenomen. Gemeenten zijn sinds 1 januari 2013 verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van deze verplichtingen. In bijlage 3 is een overzicht van mogelijke overtredingen van de Drank- en horecawet weergegeven waarop in onze gemeente gehandhaafd kan worden. Kaders In de Kaderstellende notitie Drank- en horecawet (2013) heeft de gemeenteraad de volgende kaders met betrekking tot handhaving meegegeven: 1. De nadruk ligt op preventieve maatregelen, handhaving is altijd de laatste stap. Dit sluit aan op de visie vanuit het Integraal Veiligheidsbeleid. 2. Bij jongeren vormt het voeren van gesprekken (met henzelf en met ouders) een nadrukkelijk onderdeel van de handhavingsstrategie. Dit sluit aan op het huidige alcoholbeleid. 3. Het toezicht houden op de leeftijdsgrens heeft prioriteit. Ook is in de notitie in grote lijnen vastgelegd wat we gaan doen: 1. Om te kunnen handhaven op de DHW zijn boa s nodig die een aanvullend DHW diploma behaald hebben. We zetten in 2014 een boa in en onderzoeken daarnaast de mogelijkheden voor samenwerking in Drenthe. 2. We stellen een handhavingsstrategie op waarin voor jongeren ruimte is voor gesprekken en hulpverlening. 3. We onderzoeken de mogelijkheid voor samenwerking tussen verschillende partijen bij de handhaving. Thematisch en klachtgericht We voeren toezicht en handhaving thematisch en klachtgericht uit. Het belangrijkste thema is de leeftijdsgrens. Wanneer wij klachten ontvangen over overschrijding van de Drank- en horecawet of de Verordening paracommerciële horeca, wordt hierop gehandhaafd. Verdere uitwerking vindt plaats in een specifiek handhavingsuitvoeringsplan. Ook binnen het handhavingsuitvoeringsplan in de openbare ruimte worden leeftijdsgrenzen en het gebruik van alcohol in de openbare ruimte meegenomen. Alcoholverstrekkers en acties De alcoholverstrekkers waarop het toezicht zich richt zijn in onze gemeente in te delen in de categorieën horeca, supermarkten, paracommerciële instellingen en alcoholverstrekkers bij evenementen. Met (vertegenwoordigers van) al deze partijen zijn we in contact. In de onderstaande paragrafen volgt een overzicht van de acties die zijn uitgevoerd en nog uitgevoerd gaan worden per categorie. 4.2 Handhaving in de horeca Koninklijke Horeca Nederland afdeling De Wolden ziet graag dat er gehandhaafd wordt. Toezichthouders en alcoholverkopers kunnen hierin deels samen optrekken. Wanneer het druk is (onder andere tijdens evenementen) gebeurt het bijvoorbeeld dat bezoekers alcoholhoudende dranken onderling doorgeven zonder dat een verkoper daar zicht op heeft. Hierin kunnen boa s een rol spelen. 10

11 Op dit moment zijn er in De Wolden 59 horecabedrijven met een commerciële vergunning. Al deze bedrijven worden jaarlijks één- tot tweemaal bezocht door de boa. Afhankelijk van de indruk tijdens het bezoek vindt een extra controle plaats. 4.3 Handhaving in supermarkten Met de supermarkten wordt gesproken over handhaving van de leeftijdsgrens en de interesse voor deelname aan de Jong proef preventie methodiek (JPPM). Een eerste overleg hierover heeft plaatsgevonden. Deze methode is in de kaderstellende notitie Drank- en horecawet opgenomen als mogelijkheid voor de supermarkten. De basis van JPPM bestaat uit een convenant afgesloten tussen drie partijen: de gemeente, de supermarkt en het Bureau Horeca Bijzondere Wetten (BHBW) 3. In bijlage 4 is weergegeven wat de JPPM inhoudt. Supermarktketens zetten zelf ook controleurs in. Daarom kiezen we er niet direct voor om een systeem als JPPM meteen in te zetten. Het verminderen van de verkoop van alcoholhoudende dranken aan jongeren is een gezamenlijk doel. Daarom gaan we in overleg met de supermarktketens over uitwisseling van informatie. Wanneer in de toekomst blijkt dat JPPM wel een toevoeging voor De Wolden kan zijn, bezien we deze methode opnieuw.l Daarnaast wordt een samenwerking in de vorm van bijvoorbeeld een convenant onderzocht. In eerste instantie bekijken we de mogelijkheid voor een gezamenlijke campagne van de supermarkten en de gemeente. De campagne moet zich richten op het meenemen van een identiteitsbewijs voor iedereen jonger dan 25 jaar die alcoholhoudende dranken wil kopen. We zetten in op gezamenlijke preventie. Supermarkten worden jaarlijks minimaal eenmaal bezocht door een boa. De invulling van de handhaving is afhankelijk van de afspraken die met de supermarkten gemaakt worden. 4.4 Handhaving in paracommerciële instellingen Voor de paracommerciële instellingen is een verordening vastgesteld. De periodes waarbinnen deze instellingen alcoholhoudende drank mogen schenken, zijn ongewijzigd. Dorpshuizen mogen met ingang van 1 april 2014 jaarlijks maximaal 12 bijeenkomsten van persoonlijke aard organiseren. Deze bijeenkomsten moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Op korte termijn wordt een bijeenkomst voor de paracommerciële instellingen gepland waarin we spreken over de verkoop van alcohol aan jongeren. Er zijn in De Wolden 32 paracommerciële instellingen die alcoholhoudende dranken mogen schenken. Boa s nemen deze instellingen mee in hun periodieke controlerondes. De werkwijze is gelijk aan de werkwijze van de reguliere horecabedrijven. Alle paracommerciële instellingen worden hierdoor minimaal één- tot tweemaal per jaar bezocht. 4.5 Handhaving tijdens evenementen Bij evenementen worden steekproefsgewijs boa s ingezet. In totaal worden jaarlijks circa 15 evenementen bezocht door een Drank- en horecawet boa. Op dit moment is dat 50% van het totale aantal evenementen met een ontheffing voor het schenken van alcohol. Evenementen met een verhoogd risico (B- en C- evenementen, circa 10 per jaar) worden zoveel als mogelijk bezocht. Evenementen met een gering risico krijgen steekproefsgewijs bezoek. 3 BHBW is een gespecialiseerd bureau op het gebied van de Drank- en horecawet. 11

12 De controles op de ontheffing Drank- en horecawet staan in theorie los van de controles die bij evenementen plaatsvinden op grond van de evenementenverordening. In de praktijk wordt hierin wel de samenwerking gezocht met de boa voor overlast in de openbare ruimte. Voor met name evenementen met enig risico is het vanuit veiligheidsoverwegingen wenselijk om twee boa s in te zetten. Een combinatie tussen een reguliere boa en een DHW boa ligt dan voor de hand. 4.6 Uitvoering In een handhavingsuitvoeringsplan voor de Drank- en horecawet worden specifieke afspraken opgenomen. Voor de inzet van boa s voor de Drank- en horecawet spreken we met omliggende gemeenten. De uitvoering van de eerste handhavingsactiviteiten (op grond van het HUP overlast in de openbare ruimte) wordt verwacht in juni

13 5. Bijlagen Bijlage 1: Samenvatting Kaderstellende notitie Drank- en horecawet Op 1 januari 2013 is de gewijzigde Drank- en horecawet in werking getreden. In de wet zijn verschillende wijzigingen opgenomen: Landelijke wetgeving - Vereenvoudiging van het vergunningenstelsel; - Burgemeester wordt bevoegd gezag; - Sanctiebeleid voor de detailhandel wordt gewijzigd; - Strafbaarstelling voor jongeren; - Verhoging alcoholleeftijd naar 18 jaar (per ); Mogelijkheden lokaal beleid - Nieuwe verordenende bevoegdheid voor gemeenten; - Paracommerciële verordening; - Decentralisatie toezicht en handhaving. Alcoholmatiging De DHW is van oorsprong gericht op het terugdringen van alcoholgebruik. In aanvulling op deze wet heeft de gemeente verschillende mogelijkheden om door middel van regels in de verordening te ondersteunen bij het alcoholmatigingsbeleid. We kiezen ervoor deze mogelijkheden niet te gebruiken, maar de nadruk te leggen op overleg en samenwerking. De Wolden heeft gemeentelijk alcoholmatigingsbeleid Nuchter bekeken. Paracommercie Vanuit de nieuwe DHW zijn gemeenten verplicht om een paracommerciële verordening vast te stellen. In deze verordening moet in ieder geval worden geregeld wanneer in paracommerciële instellingen alcohol geschonken mag worden en of bijeenkomsten van persoonlijke aard zijn toegestaan. Het voorstel is om de huidige schenktijden (van 1 uur voor tot 1 uur na de hoofdactiviteit) te behouden. Daarnaast wordt in de nota voorgesteld om 12 bijeenkomsten van persoonlijke aard per jaar in dorpshuizen toe te staan mits de dorpshuizen aan de voorwaarden voldoen. In sportkantines mogen geen bijeenkomsten van persoonlijke aard worden gehouden. Toezicht en handhaving Gemeenten zijn sinds 1 januari 2013 verantwoordelijk voor het toezicht op de DHW. Met ingang van de begroting 2014 is hiervoor structureel beschikbaar. Het houden van toezicht is een wettelijke taak, gemeenten zijn vrij in de intensiteit en prioriteiten. In De Wolden leggen we de nadruk op preventie en toezicht op leeftijdsgrenzen. We proberen met overleg en samenwerking op een Woldense manier toezicht te houden en te handhaven. 13

14 Bijlage 2: Samenvatting nota Nuchter Bekeken NB. Deze samenvatting is aangepast aan de huidige wetgeving Deze beleidsnota bevat de inhoudelijke en financiële kaders voor het integraal alcoholbeleid in De Wolden. Binnen deze kaders wordt uitvoering gegeven aan het bijbehorende actieplan voor De Wolden in de jaren 2010 tot en met Doelen en doelgroepen Het beleid van De Wolden zet in op de doelgroepen jeugd onder de 18 jaar, jongeren die uitgaan (18 tot 25 jaar) en volwassenen. De volgende doelstellingen worden nagestreefd: 1. tegengaan van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar; 2. voorkomen problematisch alcoholgebruik door uitgaanders (18-25 jaar) en voorkomen openbare problematiek; 3. vroegtijdig signaleren problematisch alcoholgebruik bij volwassenen en voorkomen van maatschappelijke en privé-problematiek. Om de doelgroepen te bereiken en de doelstellingen te halen zijn verschillende partners nodig, waaronder ouders, drankverstrekkers, zorgverleners, verenigingen en meer. Inzet De acties die de gemeente De Wolden onderneemt zijn opgezet vanuit de gedachte dat verantwoordelijkheden primair bij jongeren, hun ouders en volwassen individuen zelf liggen en dat daarnaast aanvullend beleid nodig is om bij te dragen aan een gezond en veilig leefklimaat in de gemeente. Wie en wat is nodig om de gewenste doelgroepen te bereiken? Acties zijn uitgesplitst in acties op het gebied van publiek draagvlak, regelgeving en handhaving en vroegsignalering. Communicatie speelt hierbij een belangrijke rol. De acties samen zetten in op verandering van kennis, houding en gedrag in de samenleving met resultaat op lange termijn. 14

15 Bijlage 3: Overzicht van overtredingen DHW Afwezigheid leidinggevende - Zonder aanwezigheid van een leidinggevende een horecalokaliteit of slijtlokaliteit voor het publiek geopend houden (art. 24, lid 1 DHW) Overtredingen regels paracommercie - Handelen in strijd met de voorschriften of beperkingen uit de paracommerciële verordening (art. 4 DHW) Overtredingen leeftijdsgrens - Verstrekken zwakalcoholhoudende dranken aan personen < 18 jaar (art. 20, lid 1 DHW) - Verstrekken sterke drank aan personen < 18 jaar (art. 20, lid 2 DHW) - Aanwezigheid toe te laten in een slijtlokaliteit van een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt (art. 20, lid 3 DHW) - Personen jonger dan 16 jaar dienst te laten doen in een slijtlokaliteit of horecalokaliteit gedurende de tijd dat daarin dranken worden verstrekt (art. 24, lid 2 DHW) Illegale drankverstrekking - Zonder vergunning horecabedrijf of slijtersbedrijf uitoefenen (art. 3 DHW) - Alcoholhoudende drank verstrekken terwijl aanvraag voor het horeca- of slijtersbedrijf is geweigerd, ingetrokken of buiten behandeling is gelaten - Alcoholhoudende drank aanwezig te hebben in een ruimte die voor het publiek geopend wordt gehouden, anders dan in rechtmatige uitoefening van het slijtersbedrijf of horecabedrijf (art. 25, lid 1 DHW) - Toe te laten dat alcoholhoudende drank wordt genuttigd in een ruimte die voor het publiek geopend wordt gehouden, anders dan in rechtmatige uitoefening van het horecabedrijf (art. 25, lid 2 DHW) - Aanwezigheid van alcoholhoudende drank in een vervoermiddel dat gebruikt wordt voor het rondtrekkend uitoefenen van de kleinhandel (art. 25, lid 3 DHW) - Verstrekken van zwakalcoholhoudende drank zonder ontheffing (art. 35 DHW) Overtredingen alcoholverstrekking (m.u.v. leeftijdsgrens) - Alcoholhoudende drank verstrekken voor gebruik ter plaatse anders dan in een horecalocaliteit of terras (art. 12, lid 1 DHW) - Sterke drank verstrekken voor gebruik elders dan ter plaatse anders dan in een slijtlokaliteit die in de vergunning is vermeld (art. 12, lid 2 DHW) - Alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan ter plaatse verstrekken in een horecalokaliteit of op een terras (art. 13, lid 1 DHW) - Alcoholhoudende drank verstrekken voor gebruik ter plaatse in een slijtlokaliteit (art. 13, lid 2 DHW) - Gelijktijdig in gebruik hebben slijtlokaliteit en andere bedrijfsactiviteiten verrichten (art. 14, lid 1 DHW) - In gebruik hebben horecalokaliteit of terras voor het uitoefenen van kleinhandel of zelfbedieningsgroothandel (art. 14, lid 2 DHW) - Verboden kleinhandel of zelfbedieningsgroothandel in inrichting uit te oefenen als uitsluitend toegang verschaft wordt door lokaliteit waar alcohol aanwezig is (art. 15, lid 1 DHW) - In verbinding staan slijtlokaliteit met ruimte waarin kleinhandel of zelfbedieningsgroothandel wordt uitgeoefend (art. 15, lid 2 DHW) - Aanwezigheid van automaten waaruit afnemers zelfstandig drank kunnen betrekken (art. 16 DHW) 15

16 - Alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan ter plaatse aan particulieren verstrekken anders dan in een gesloten verpakking (art. 17 DHW) - Zwak-alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan ter plaatse aan particulieren verstrekken in een ander bedrijf dan het slijtersbedrijf (art. 18, lid 1 DHW) - Gelegenheid bieden tot het doen van bestellingen voor sterke drank en sterke drank op bestelling af te leveren aan huizen van particulieren anders dan cateringebedrijven of slijtersbedrijven (art. 19, lid 1 DHW) - Gelegenheid bieden tot het doen van bestellingen voor zwak-alcoholhoudende drank op bestelling af te leveren aan huizen van particuleren anders dan een inrichting waar het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend, een ruimte als bedoeld in artikel 18, tweede lid of een niet voor publiek toegankelijke besloten ruimte, niet zijnde een horecalokaliteit (art. 19, lid 2 DHW) - Bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank verstrekken door benzinestations (art. 22 lid 1 DHW) Overtredingen misbruik alcohol - Aanwezigheid toe te laten van een persoon in kennelijke staat van dronkenschap of kennelijk onder invloed van andere psychotrope stoffen in slijtlokaliteit of horecalokaliteit (art. 20, lid 6 DHW) - In kennelijke staat van dronkenschap of onder invloed van andere psychotrope stoffen dienst te doen in slijtlokaliteit of horecalokaliteit (art. 20, lid 7 DHW) - Verstrekken alcoholhoudende drank indien redelijkerwijs moet worden vermoed dat dit tot verstoring van de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid zal leiden (art. 21 DHW) Overtredingen administratieve bepalingen paracommercie - Ontbreken registratie barvrijwilligers of afschrift daarvan (art. 9 lid 3 DHW) - Ontbreken reglement verstrekking alcoholhoudende drank in inrichting (art. 9 lid 4 DHW) Overige administratieve overtredingen - Duidelijk zichtbaar en goed leesbaar aangeven welke leeftijdsgrens of grenzen gelden (art. 20 lid 5 DHW) - Niet aanwezig hebben van de vergunning in de inrichting (art. 29 lid 2 DHW) - Niet in overeenstemming zijn van een inrichting met de in de vergunning gegeven omschrijving (art. 30 DHW) - Niet voldoen aan de voorschriften en beperkingen ontheffing (art. 31 lid 2 DHW) - Het niet aanwezig hebben van een ontheffing (art. 35 DHW) 16

17 Bijlage 4: Schematische weergave werking convenant Deelnemers convenant 3 partijen: - Gemeente - Verkoper van alcohol - BHBW Inzet deelnemers Start Bureau Horeca Bijzondere Wetten traint ondernemers in tegengaan alcoholverkopen aan jongeren. Ondernemers betalen 690,- borg per jaar. 6 controles per jaar Gemeente: Zet geen handhavers in voor deelnemers aan het convenant. Verkoper van alcohol: Conformeert zich aan het doel en betaalt 690,- borg per jaar voor 6 controles. BHBW: Voert jaarlijks 6 controles uit bij deelnemende verkopers en rapporteert hierover aan gemeente. Ondernemer voldoet tijdens controle aan convenant 115,- borg terug per controle. Voldoet de ondernemer tijdens alle controles aan het convenant? Dan wordt alle borg teruggestort. Ondernemer voldoet tijdens controle niet aan convenant 1 e keer: 115,- borg kwijt 2 e keer: nogmaals 115,- borg kwijt 3 e keer: einde deelname, gerichte reguliere handhaving start Voordelen van deze methode Positieve insteek - goedkoper dan reguliere handhaving voor zowel ondernemer als gemeente ondernemers krijgen hulp bij het tegengaan van alcoholverkopen aan jongeren gemeente en ondernemer staan naast elkaar i.p.v. tegenover elkaar in andere gemeenten zijn daadwerkelijk minder alcoholhoudende dranken verkocht aan jongeren 17