Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland"

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 16. juli 2011 Nr 7. November 2008 Nieuwsbrief Pensioen Financiële Twee nieuwe positie bestuursleden pensioenfonds voor pensioenfonds onder druk Sara Lee De Pensioenpot berichtgeving over dalende dekkingsgraden daaruit volgende goed verminderde kans op beheren digheden in oktober is het helaas zeer toeslagen zal u waarschijnlijk niet zijn ontgaan. De krediet- vertrouwenscrisis manifesteert onwaarschijnlijk dat per 1 januari 2009 een zich in september en oktober in alle hevigheid. Ook uw pensioenfonds merkt de gevolgen mogelijkheid bestaat om een toeslag aan hiervan. Vooral de waarde van de categorieën Aandelen en Vastgoed in de beleggingsportefeuille gepensioneerden en slapers toe te kennen. In de vorige van Pensioenfonds editie van deze Sara nieuwsbrief Lee Nederland namen zijn we aangetast. afscheid van Hoe fondsbestuursleden staat het er aan Erik het de einde Groot van en Alexander het derde Verkruyssen. kwartaal voor? Afscheid En watnemen zijn de is gevolgen meestal niet voor leuk, de toeslagen maar gelukkig in 2009? zijn er snel opvolgers gevonden om de lege bestuurszetels bij Pensioenfonds Sara Lee weer in te Pensioenfondsen nemen. Hennie Monsou zijn zogenaamde Klaas Meindertsma langetermijn-beleggers. zijn 110% the gelukkig new kids nog on the ruimschoots block. We voldoen stellen beide aan Reservetekort. Omdat de buffer van het pensioenfonds niet voldoende hoog is, kunnen nieuwe heren hieronder kort De voor. strategische beleg- gingsmix van PSLN heeft als doel om voor de lange Vraag: termijn Wie ben (15 je? jaar) een optimale verhouding tussen de beleggingscategorieën Hennie: aan te houden Ik ben (gemiddeld Hennie Monsou. streefpercentage). Ik ben geboren Bij de uitvoering in worden ik ben bandbreedtes nu 52. Ik ben (een woonachtig minimum en in maximum) Almere, getrouwd rond diten streefpercentage twee afgesproken. kinderen. Als Een ik niet categorie, werk, ben zoals ik vader van graag aandelen, in de kan tuin binnen bezig. die Ook bandbreedte luister ik graag actief worden naar overwogen muziek; dat (iets wil meer zeggen dan dat het ik streefpercentage) een optimaal of onderwogen geluid heb (iets en minder), dus mijn graag muziekinstallatie afhankelijk van de constant verwachtingen wil verbeteren. die voor de middellange termijn gelden. De strategische Klaas: mix is door Mijn uitgebreide naam is Klaas studie Meindertsma, onderbouwd 42 jaar. als het Ik woon best passende in Joure, met bij de mijn verplichtingen vrouw en en bij mijn de vier ambitie kinderen. tot het Ik heb verlenen een drukke van toeslagen baan en door een fijn hetgezin, pensioenfonds. dus daarnaast Daarom niet wordt heel veel deze mix vrije in tijd, onzekere maar de tijden vrije tijd zoals die dit ik jaar heb, niet besteed aangepast. ik graag Hooguit volleybal kan of gebruik beachvolleybal. worden gemaakt van de mogelijkheid van onderweging. Vraag: Wat Alleen is je als functie de lange bij Sara termijn Lee? verwachtingen structureel wijzigen, zal worden overgegaan Hennie: Ik heb tot herijking niet echt een van de standaard strategische functie, maar Pensioenfondsen ben een beetje zullen in de daarom rol gegroeid niet mix. snel zoals grote ik die verschuivingen nu heb. Van oorsprong in de strategische ben ik een mix financiële doorvoeren. man en in die hoedanigheid heb ik binnen het bedrijf verschillende functies De ontwikkeling van het fondsvermogen, de verplichtingen en de dekkingsgraad over de afgelopen 9 maanden ziet er in hoofdlijnen als volgt uit (zie tabel) Een daling van de dekkingsgraad van 130% naar 110% in 9 maanden tijd is fors. Het pensioenfonds kan bij een dekkingsgraad van Financiële positie PSLN (bedragen in miljoen ) het nakomen van de verplichtingen ten aanzien van de opgebouwde pensioenrechten en waaronder pensioenuitkeringen. ruim dertien jaar in bekleed, Duitsland. Later ben ik betrokken geraakt bij Bij grote deze dekkingsgraad verander-, en ICT-projecten ontstaan echter binnen wel Sara drie (mogelijke) Lee. Momenteel problemen: doe ik management & support bij dergelijke projecten. Daar zit natuurlijk Toeslagen een inactieven financiële kant komen aan onder maar druk. ook de technische De ambitie kant van het en pensioenfonds andere functionaliteiteslagen spelen voor een de rol. gepensioneerden Noem mij maar en het slapers om toe- smeermiddel toe te kennen tussen komtde onder functies druk die te staan. bij deze projecten Deze toeslagen betrokken zijn zijn. immers afhankelijk van de financiële middelen van het pensioenfonds. Mijn In de functie interne is die richtlijn van FPC die het manager, bestuur Klaas: dat hanteert staat voor voor Financial het toeslagbeleid Planning en wordt Control een manager. grens van Bij een 110% drietal gehanteerd, fabrieken waaronder in Operations geen heb toeslag ik een financiële wordt gegeven. rol. Ik werk Bij een nu dekkingsgraad jaar met van plezier 125% bij en Sara hoger Lee. wordt vol- ruim zeven gens deze interne richtlijn een toeslag ter Vraag: grootte Hoe van ben de je in volledige het bestuur prijsindex van het gegeven. Voor terechtgekomen? tussenliggende niveau s geldt een pensioenfonds pro rata uitkomst. Bijvoorbeeld bij 115% zou Hennie: de toeslag Ik ben bij gevraagd het volgen om van namens de interne de werkgever richtlijn zitting uitkomen te nemen op 1/3 van in het de prijsindex. pensioenfondsbestuur. Een bestuursbesluit Het sluit over natuurlijk de hoogte aan bij van mijn een financiële eventuele achtergrond toeslag per en pensioenen staan momenteel 1 januari 2009 volop is in gepland de belangstelling. de tweede Ik heb week van december. Bij de besluitvorming wordt onder andere rekening Hennie gehouden Monsou met de ontwikkelingen op de financiële markten en bij PSLN tot en met november 2008, met de prijsontwikkeling tussen oktober 2007 en oktober 2008 en tot slot met de interne richtlijn. Gezien de omstan- risico s (lees: als de financiële markten nog verder verslechteren) onvoldoende opgevangen worden. Dit heet een reservetekort. De toezichthouder (De Nederlandsche Bank) vraagt daarom aan het bestuur om een lange termijn herstelplan in te dienen. Het pensioenfonds moet in dit plan laten zien dat de financiële positie bij normale omstandigheden uiterlijk binnen 15 jaar weer gezond zal zijn, zodat nieuwe tegenvallers weer opgevangen kunnen worden. Voor ons fonds geldt momenteel een benodigde dekkingsgraad van 117,5%. Omdat de dekkingsgraad per 30 september op 110% lag, is dus begin oktober formele melding van een reservetekort bij DNB gedaan. De financiële opzet van het pensioenfonds is echter dusdanig, dat bij normale omstandigheden na enkele jaren de benodigde dekkingsgraad weer zal Klaas worden Meindertsma bereikt, zodat het herstelplan geen aanvullende maatregelen vereist. nu al door dat het veel werk is, complexe materie Verhoogd ook, maar risico in principe op dekkingstekort. goed begrijpen. Ik hoop Er hoeft dat niet ik voor veel ons te bedrijf gebeuren en de of het medewerkers niveau een van bijdrage 105% wordt kan leveren bereikt. aan Dan goede komt en toekomstbestendige het pensioenfonds terecht pensioenen. in een We moeten dekkingstekort. pensioenpot Bij dit goed niveau beheren. wordtdaar niet heb meer ik veel voldaan zin in, aan het verbreed de wettelijke mijn minimum kennis en ervaring, eis, die het op geeft 105% een ligt. goed Er is dan gevoel nog en steeds is nog nuttig geen ook. acuut Wat probleem wil een mens om bijvoorbeeld nog meer? uitkeringen te kunnen blijven doen, maar Klaas: in dat De geval OR heeft worden mij wel gevraagd extra maatregelen zitting van te kracht. nemen Deze in het zijn pensioenfonds- erop gericht om namens hen bestuur. dat het Ik was pensioenfonds er snel uit en bij heb normale ja gezegd. Het ontwikkelingen is een relatief nieuw binnen terrein uiterlijk voor 3 jaar me en Fondsvermogen Voorziening Pensioenverplichtingen Voorlopig dat weer vind boven ik wel spannend. het niveau Pensioen van 105% vind moet ik een gaan mooi uitkomen. onderwerp Met dat de zich onderneming nu veel aandacht een mag uitvoeringsovereenkomst verheugen. Ik weet dat voor het 2008 veel is papierwerk tot en met met 2010 zich afgesloten meebrengt, waarin maar een ik hou wel van een papierberg om in te duiken. Dekkingsgraad 130% 119% 110% vervolg op pagina 2 >>> Lees verder op pagina 2

2 Vervolg Twee nieuwe bestuursleden voor pensioenfonds Sara Lee Vraag: Hoe zie je de toekomst van de pensioenen in Nederland in het algemeen en bij Sara Lee in het bijzonder? Hennie: Je merkt aan alles dat de pensioenwereld volop in beweging is en de toekomst van pensioenen in Nederland is er door de crisis niet eenvoudiger op geworden. Tegelijkertijd heeft de crisis er ook voor gezorgd dat bij veel mensen de ogen zijn geopend waar het om pensionen gaat. Waar we denk ik voor moeten waken, is een generatieconflict; dat we de korte termijn verplichtingen van ouderen voortrekken op de verplichtingen en risico s die jongeren nu en in de toekomst moeten aangaan. Dit moet goed gebalanceerd zijn. Sara Lee heeft een nieuwe pensioenregeling en die is goed. De gevolgen van het afstoten van H&BC en de splitsing van het bedrijf waar we nu voor staan, vormen een uitdaging. Tegelijkertijd bieden ze ook kansen om over een goede structuur van toekomstige pensioenen na te denken. Klaas: Ik denk dat het risico binnen pensioenen teveel lag bij de werkgever. In Nederland ontkom je er niet aan om dat risico eerlijker te verdelen over werkgevers en werknemers. Maar, het is wel belangrijk dat mensen dan het kennisniveau hebben om zich bewust te zijn van de risico s die ze lopen en daarin schuilt een gevaar. Zelf ben ik ook een laatbloeier als het op pensioen aankomt en dat geldt voor veel mensen. Dat moet veranderen, zeker als het pensioenakkoord wordt uitgevoerd. Het goede bij Pensioenfonds Sara Lee vind ik dat ze hun zorgplicht heel serieus nemen. Het is een goed fonds dat veel doet aan informatievoorziening. Daar wil ik graag een steentje aan bijdragen. Financiële positie PSLN per 30 juni 2011 PSLN startte het jaar 2011 met een dekkingsgraad van ruim 106%. Deze graadmeter voor de financiële gezondheid was de eerste 6 maanden van 2011 vrij stabiel rond een niveau van 110%. Wat zijn de oorzaken van het lichte herstel gedurende de eerste helft van 2011? Verreweg de belangrijkste oorzaak is een daling van de voorziening voor de pensioenverplichtingen met bijna 50 miljoen. Eind 2010 bedroeg deze voorziening nog miljoen, maar per 30 juni 2011 was deze gedaald naar zo n miljoen. De waarde van de beleggingen is gedaald met ongeveer 6 miljoen van miljoen naar miljoen. De waarde van de beleggingen die we aanhouden om de risico s in de fluctuaties van de verplichtingen zoveel mogelijk te dempen (Matchingportefeuille) is, net als de voorziening, gedaald. De waarde van de beleggingen die we aanhouden om geld te verdienen voor het verlenen van toeslagen (Returnportefeuille) is gelijk gebleven. De ontwikkeling voor de rest van het jaar is met de huidige eurocrisis niet te voorspellen, maar hopelijk kunnen we de positieve trend vasthouden. Dekkingsgraad 130% 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85% Dekkingsgraad PSLN Jul10 Aug10 Sept10 Oct10 Nov10 Dec10 Jan11 Feb11 Mrt11 Apr11 Mei11 Jun11 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% RTS Dekkingsgraad (zie linker as) Minimum grens toeslag Grens onderzoek overschotten Vereist vermogen (solvabiliteit) Minimum vereist vermogen Minimum grens volledige toeslag Herstelplan (vanaf okt 2010: aangepast herstelplan) Rentetermijnstructuur (RTS, zie rechter as) Opmerkingen: Minimum grens volledige toeslag: vanaf april 2011 is in verband met de nieuwe regeling de minimum grens voor de dekkingsgraad ten behoeve van volledige toeslagverlening verlaagd van 125% naar 120%. Herstelplan: vanaf oktober 2010 is het aangepaste herstelplan in de grafiek verwerkt.

3 Nieuwe pensioenregeling Coffee & Tea Per 1 april 2011 is de pensioenregeling van Coffee & Tea (C&T) op drie punten aangepast. Op 14 juni hebben de (post)actieve C&T deelnemers, voor wie deze aanpassingen van toepassing zijn, een uitgebreid Informatiebulletin ontvangen. Aan onze overige deelnemers en pensioengerechtigden is deze informatie niet toegestuurd, omdat er voor hen geen wijzigingen zijn. In dit artikel besteden we kort aandacht aan de wijze waarop de veranderingen tot stand zijn gekomen en lichten we de wijzigingen toe. Het volledige Informatiebulletin over de wijzigingen in de pensioenregeling van C&T kunt u vinden onder de knop Publicaties op de website van het pensioenfonds ( Na het akkoord van de CAO partijen over de wijziging van de C&T pensioenregeling heeft de onderneming in januari 2011 de bedoeling bij het pensioenfonds kenbaar gemaakt en het bestuur van PSLN gevraagd de afspraken over de pensioenregeling te toetsen op goede uitvoerbaarheid. Het bestuur van PSLN heeft alle voorgenomen wijzigingen uitvoerig getoetst (o.a. aan alle wettelijke regels voor pensioenen) en zich gebogen over de interne PSLN - richtlijn voor toeslagverlening. Eind april 2011 kon het bestuur groen licht geven voor de uitvoering door PSLN per 1 april In mei 2011 werden de afspraken goedgekeurd door de leden van de vakbond. Door de invoering van de veranderingen zal de toekomstige premie uitkomen op 26% van de totale loonsom, waarvan een deel door de werknemers zelf betaald zal worden. Hieronder een opsomming van de wijzigingen in de pensioenregeling: Verlaging van de maximumgrens van het jaarinkomen in de middelloonregeling van naar ; de beschikbare premieregeling (BPR) start dus vanaf een lager salarisniveau. Vervanging van de onvoorwaardelijke toeslagverlening voor actieve deelnemers door een voorwaardelijke toeslagverlening. Om de hoogte van de toeslag voor de actieve deelnemers te ondersteunen, heeft Sara Lee eenmalig een bedrag van 60 miljoen ter beschikking gesteld. Dit bedrag wordt als bestemde reserve apart gezet binnen het pensioenfonds en wordt de Toeslag Reserve Actieven (Tra) genoemd. Als de algemene middelen van het fonds onvoldoende zijn voor een volledige toeslag voor actieve deelnemers kan het bestuur besluiten om een aanvullende toeslag uit de Tra te financieren. Meer informatie is in het hiervoor genoemde Informatiebulletin opgenomen. Over de aanwending en de hoogte van de Tra zullen wij jaarlijks informatie in de nieuwsbrief opnemen. Een bijdrage in de kosten van de pensioenregeling, voor alle (post)actieve deelnemers van 4% van de pensioengrondslag, zonder minimum- of maximumgrens. Voor deelnemers die voor 1 april 2011 in dienst waren geldt een 8-jarige overgangsperiode waarin de eigen bijdrage ieder jaar met een half procent van het pensioengevend salaris zal stijgen. Werknemers die op of na 1 april 2011 in dienst komen, zullen direct een eigen bijdrage van 4% van de pensioengrondslag gaan betalen. De informatie op de website van PSLN is inmiddels op deze wijzigingen aangepast. Ook kunt u bij Publicaties een nieuwe versie van de brochures Pensioenregeling in het kort vinden. Informatievoorziening aan deelnemers geboren in In onze vorige Nieuwsbrief was een interview opgenomen met Foeke de Boer. Conclusie van dit interview is dat een HR-planner gesprek nuttig is om uw financiële planning bij pensionering beter in beeld te krijgen. Is uw interesse gewekt? Geef u op via de digitale intekenlijst op het mededelingenbord van het HR Plein/Insite (zie het bericht van 29 juni 2011), per bij pensioenfonds@saralee.com of u kunt bellen naar het algemene nummer van het bestuursbureau van PSLN Hieronder een schema met de dagen en tijden waarop de individuele gesprekken dit jaar zullen plaatsvinden. Datum Dinsdag 6 september 2011 Plaats Per dag zijn er 9 gesprekken gepland: Dinsdag 13 september Donderdag 15 september 2011 Joure Dinsdag 20 september 2011 Joure Donderdag 22 september Dinsdag 27 september en Donderdag 29 september 2011 Dinsdag 4 oktober 2011 Joure Vervolg voor 61-jarigen: in 3 stappen voorbereiden op uw uittredingspakket. Vanaf januari 2012 zullen de eerste deelnemers met het pakket voor de geboortejaren jaar worden. Het bestuursbureau geeft extra begeleiding aan deze groep in de vorm van een 3-stappen-plan, welke voortborduurt op het indicatieve HR-planner gesprek. Stap 1 Op 61-jarige leeftijd ontvangen actieve deelnemers in de pensioenregeling van PSLN een verjaardagskaart, waarin - naast een felicitatie voor het bereiken van de 61-jarige leeftijd - de aandacht gevestigd wordt op de ingang van het uittredingspakket jaar. Daarnaast wordt in de tekst op de kaart een individueel gesprek aangeboden, waarin alle bronnen uit het uittredingspakket jaar aan bod komen en ook aandacht wordt gegeven aan het te verwachten pensioen vanaf 65 jaar. Stap 2 Op 61,5-jarige leeftijd volgt een brief van PSLN, waarin alleen het tot 1 januari 2006 bij PSLN opgebouwde Vroegpensioen wordt

4 Beleggingen van PSLN: hoe beleggen we? Onlangs hebben we de verkorte versie van het jaarverslag 2010 aan u toegestuurd. Hierin is veel informatie over de beleggingen van PSLN opgenomen en uiteraard bevat het complete jaarverslag nog meer informatie. In dit artikel beperken we ons tot de volgende twee punten: Staatspapier van Europese risicolanden en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Staatspapier van Europese risicolanden Met de term GIIPS-landen worden de Europese landen aangeduid waarvan de boekhouding van de overheid te wensen overlaat. Het gaat dan om Griekenland, Ierland, Italië, Portugal en Spanje. Zoals bekend heeft PSLN langlopende Europese staatsleningen met als doel om het renterisico in de pensioenverplichtingen te beperken. Ongeveer 360 miljoen werd tot begin 2010 belegd in een EU-breed fonds. In de periode april 2010 tot april 2011 heeft PSLN in een zestal tranches de gehele waarde van dit fonds overgeheveld naar een fonds dat alleen belegt in langlopende staatsleningen van Duitsland, Frankrijk en Nederland. Bovendien zijn per 30 juni 2010 de (resterende) Griekse staatsleningen al volledig uit de portefeuille gehaald. Het crediteurenrisico is hiermee verminderd. Maatschappelijk Verantwoord ondernemen (MVO) Zoals bekend heeft PSLN sinds 2009 een MVO beleid. Dit staat voor Maatschappelijk verantwoord ondernemen, in dit geval betreft dat de wijze van beleggen. In ons jaarverslag over 2010 wordt hier aandacht aan besteed. De uitsluitingslijst voor aandelen en bedrijfsobligaties wordt ieder jaar per 1 juli geüpdate en op de website geplaatst. PSLN heeft totaal 35 bedrijven uitgesloten; 20 in de Verenigde Staten, 11 in Europa en 4 in Azië. In de meeste gevallen is het fabriceren van clustermunitie de reden; soms is sprake van ernstige milieuvervuiling of kinderarbeid waardoor we niet in het betreffende bedrijf willen beleggen noch obligaties willen afnemen. Ook in het vastgoedmandaat worden principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen nageleefd, waarbij bijvoorbeeld bij het management van vastgoed ondernemingen wordt aangedrongen op milieuvriendelijkheid van de gebouwen die beheerd worden. Ver en 3-stappen-plan voor 61-jarigen toegelicht. De mogelijke andere bronnen van het uittredingspakket worden in deze brief nog buiten beschouwing gelaten. Stap 3 De volgorde van de aanwending van de bronnen wordt nu belangrijk. De pensioenuitvoerder TKP moet tijdig weten of het Vroegpensioen precies op 62 jaar moet ingaan of dat een latere ingangsdatum wordt afgesproken. Er kan immers eerst een andere bron, zoals levensloop, worden gebruikt. Ook het naar voren halen van het extra opgebouwde 65-plus pensioen moet in deze fase worden betrokken. Om verwarring te voorkomen en ervoor te zorgen dat u tijdig een duidelijk beeld heeft van de te verwachten uitkering uit de diverse bronnen, nodigen wij u uit tijdig een individueel gesprek aan te vragen in samenspraak met uw HR-businesspartner. De stappen 1 en 2 worden iedere maand automatisch door PSLN opgestart. Zo wordt voor bijvoorbeeld de geboortemaand januari 1950 de kaart in januari 2011 verstuurd (stap 1) en de brief over het opgebouwde Vroegpensioen in juli 2011 (stap 2). In overleg vindt de definitieve afwikkeling na het individuele gesprek plaats in het najaar van 2011 (stap 3). Dit individuele gesprek kan los van de het bovenvermelde schema worden ingepland, maar u mag uiteraard ook gebruik maken van de mogelijkheden in het schema. Dit 3-stappen-plan moet ertoe leiden dat de uitkering correct wordt uitgevoerd.

5 UPO 2011 Medio juni hebben alle deelnemers van PSLN die pensioen opbouwen het Uniform Pensioenoverzicht ontvangen. Dit betreft de stand per 1 januari De gegevens in het Pensioenregister ( en in de Pensioenplanner-inlog op de website van PSLN maken inmiddels automatisch gebruik van deze 2011-gegevens. Welk pensioen kunt u verwachten Op dit deel van uw pensioenoverzicht staat hoeveel inkomen u kunt verwachten als u met pensioen gaat. U ziet meerdere bedragen: hoeveel u krijgt als u tot uw pensioen bij deze werkgever blijft werken. En hoeveel u al heeft opgebouwd bij dit pensioenfonds. U krijgt dit pensioen naast uw AOW-uitkering. Uniform pensioenoverzicht Hier staan uw persoonlijke gegevens, zoals welk deel van uw salaris meetelt voor het pensioen en wanneer uw pensioen ingaat. Deze gegevens zijn het uitgangspunt voor uw pensioenoverzicht. Bekijk deze gegevens goed. Als deze niet goed zijn, geeft u dat dan door aan uw pensioenfonds. Rectificatie op de UPO tekst: in de tekst voor de toeslagverlening is op pagina 8 vermeld dat de actieven per 1 januari 2008 een toeslag van 0,5% hebben ontvangen. Dit moet zijn 3,5%. Pensioen bij overlijden Ook leest u hoeveel pensioen uw partner en kinderen krijgen als u zou komen te overlijden. Voor verschillende situaties zijn er verschillende bedragen opgenomen. Overige informatie Daarnaast staat er op uw pensioenoverzicht nog extra informatie. Bijvoorbeeld over wat u krijgt als u arbeidsongeschikt wordt of hoeveel u nog zelf kunt bijsparen (factor A). Ook ziet u of uw pensioen de afgelopen jaren verhoogd is met een toeslag. Toelichting Het pensioenoverzicht heeft nog een toelichting waarin de bedragen verder staan uitgelegd. Een andere bijlage gaat over uw deelname aan de vrijwillige regelingen, waarmee u extra pensioen kunt opbouwen. Aanpassing beleggingsmogelijkheden Beschikbare premieregeling De Beschikbare premieregeling (BPR) is in 2005 gestart. Zoals vermeld in het artikel nieuwe pensioenregeling C&T in dit nummer is de BPR vanaf 1 april 2011 van toepassing op het deel van het pensioensalaris boven Vanaf 2005 voert ABN AMRO Pension Services (AAPS) het beleggingsarrangement van de BPR uit. Het pensioenfonds kiest een beleggingsstandaard en een diversiteit aan keuzemogelijkheden van portefeuille modellen en beleggingsfondsen binnen het pallet dat ABN AMRO biedt. De beleggingsfondsen moeten bovendien passen in de zorgplicht die PSLN heeft, zoals voldoende spreiding, passend bij pensioendoelstelling en dergelijke. Dit betekent dat het aantal aangeboden keuzemogelijkheden aan grenzen is gebonden. Als PSLN wensen heeft, worden deze periodiek aan AAPS kenbaar gemaakt en besproken. De wensen van PSLN om het renterisico bij pensioenaankoop vanaf ongeveer 8 jaar voor de pensioeningangsdatum geleidelijk en automatisch (zonder jaarlijkse switches) te verminderen en Index-volgende fondsen te kunnen gebruiken, hebben geleid tot aanpassingen, welke per 1 juni 2011 zijn doorgevoerd: a. Voor deelnemers die voor opting-out hebben gekozen: toevoeging van 5 Indexvolgers (Indextrackers) aan de keuzelijst van beleggingsfondsen; b. Voor deelnemers die een Beleggingsstandaard volgen: introductie van nieuwe Lifecyclefondsen, namelijk ABN AMRO Multi Manager Life Cycle Funds (AA LCF) en verwerking van deze AA LCF s in de Beleggingsstandaard van PSLN. Verder worden enkele beleggingsfondsen, die door geen enkele deelnemer werden gebruikt, van de keuzelijst verwijderd. De BPR deelnemers hebben eind mei individueel een uitgebreide brief met toelichting op de wijzigingen ontvangen. De algemene relevante BPR-informatie is digitaal terug te vinden onder de knop Brochures & Formulieren op onze website.

6 Wijziging samenstelling Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan van PSLN bestaat uit 6 leden. In 2011 liep voor 3 van deze leden de zittingstermijn af. De leden Paul Huiskens (namens KDE) en Cees de Mol (namens de COR) zijn herbenoemd voor een nieuwe zittingstermijn van 4 jaar. Henk de Heus (namens de VGDE) heeft aangegeven zich wegens gezondheidsredenen niet voor een nieuwe zittingstermijn beschikbaar te kunnen stellen. De VGDE heeft in zijn plaats Sytze Meerema benoemd voor een zittingstermijn van 4 jaar. Sytze is al een tijdje aspirant lid van het VO en dus een bekend gezicht voor PSLN. Sytze Meerema, per 1 juni toegetreden tot het verantwoordingsorgaan van PSLN. AOW-partnertoeslag per 1 augustus omlaag De AOW-partnertoeslag gaat met ingang van 1 augustus 2011 met 10 procent omlaag. Huishoudens met een gezamenlijk inkomen tot circa vallen buiten deze maatregel. De Eerste Kamer heeft ingestemd met een wetsvoorstel van minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) dat dit regelt. De maatregel is onderdeel van een breder pakket van het kabinet om de overheidsfinanciën op orde te brengen. De AOW-uitgaven stijgen de komende jaren fors door de gestegen levensverwachting. Het ligt daarom voor de hand om binnen de AOW op zoek te gaan naar een oplossing, aldus minister Kamp. De AOW-maatregel bespaart jaarlijks ruim 100 miljoen. De partnertoeslag is een inkomensaanvulling voor AOW-gerechtigden met een partner jonger dan 65 jaar. De toeslag bedraagt maximaal vijftig procent van het nettominimumloon en is afhankelijk van de inkomsten van de jongere partner. De AOW-partnertoeslag wordt in 2015 afgeschaft voor mensen die na die datum 65 jaar worden. Het kabinet Kok-I besloot dit al in 1995 vanwege de verdergaande individualisering, de emancipatie van vrouwen en het grotere belang van aanvullende pensioenen naast de AOW. Pensioen in beweging De kranten staan er vol mee: de sociale partners (STAR) en de regering (minister Kamp) werken aan nieuwe regels om het pensioensysteem in Nederland toekomstbestendig te houden. Sleutelwoord hierbij lijkt meebewegen : meebewegen met de stijgende levensverwachting en meebewegen met de financiële markten. Het zal u waarschijnlijk opgevallen zijn dat de berichtgeving en beoordeling niet eenduidig zijn; deskundigen spreken elkaar tegen en er wordt ook nog steeds aan de uitwerking van de regels gesleuteld. PSLN volgt uiteraard deze ontwikkelingen op de voet. Als het stof is neergedaald, zullen we in deze Nieuwsbrief ook hier aandacht aan besteden. COLOFON Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Postbus CA UTRECHT De Nieuwsbrief Pensioen is een kwartaaluitgave van Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. Auteurs: Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Michiel Kok (TKP). Redactie: Roel Burema, Anton van Dijk, Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Annemieke Nijland. Oplage: Reageren? Graag per naar pensioenfonds@saralee.com of Vragen van administratieve aard? Graag per naar pensioenfondssaralee@tkppensioen.nl of Bron: Persbericht Rijksoverheid

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. 2013 uit het dekkingstekort te komen.

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. 2013 uit het dekkingstekort te komen. Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 18. januari 2012 Nr 7. November 2008 Dekkingsgraad Nieuwsbrief Pensioen Financiële positie pensioenfonds positie onder 31 druk december 2011 De Het berichtgeving

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 15. april 2011 Nr 7. November 2008 Nieuwsbrief Pensioen Financiële positie pensioenfonds positie onder druk PSLN De berichtgeving over dalende dekkingsgraden

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. kunnen bijhouden. Maar per saldo is het. het nakomen van de verplichtingen ten

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. kunnen bijhouden. Maar per saldo is het. het nakomen van de verplichtingen ten Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 19. mei 2012 Nr 7. November 2008 Nieuwsbrief Pensioen Financiële positie pensioenfonds positie onder per druk 31 maart 2012 De Pen berichtgeving sioen fonds

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag Een fonds in goede conditie In deze nieuwsbrief blikken we terug op 2016. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen? Op alle beleidsterreinen is er hard gewerkt in 2016. We hebben het

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 14 > Jaargang 10 > November 2012 inhoud > Financiële positie: dekkingsgraad blijft laag [p.1] Bestuur / Verantwoordingsorgaan [p.2] Uniform Pensioen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële positie per 31 december 2014 en de beleggingsresultaten van 2014

NieuwsbriefPensioen. Financiële positie per 31 december 2014 en de beleggingsresultaten van 2014 NR 28 februari 2015 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Impact van nieuwe financiële spelregels op de dekkingsgraad per 1 januari 2015 Voorlopige financiële cijfers 2014 Jubileum Toeslagbesluit 1

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. Pensioenfonds Sara Lee Nederland opnieuw in dekkingstekort Financiële positie pensioenfonds onder druk

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. Pensioenfonds Sara Lee Nederland opnieuw in dekkingstekort Financiële positie pensioenfonds onder druk Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 13. september 2010 Nr 7. November 2008 Nieuwsbrief Pensioen Pensioenfonds Sara Lee Nederland opnieuw in dekkingstekort Financiële positie pensioenfonds onder

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 NR 32 juli 2016 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 Jaarverslag & Verkort jaarverslag 2015 Kijk naar je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) op

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5%

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% NR 25 Februari 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% Voorlopige financiële cijfers 2013 Enquete over pensioen en risico: doe mee! Mededelingen over bestuursleden

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017 NR 36 December 2017 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) Financiële ontwikkeling van het gesloten pensioenfonds over de eerste 10 maanden van 2017 Toeslagverlening

Nadere informatie

Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014

Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014 Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014 Presentatie, aanvullend op het gezamenlijke Informatiebulletin van KDE en DEPF November 2013 L.G. van den Hoek 1 Pensioen aanpassen: wie doet

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland

Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Nr 17. november 2011 Nr 7. November 2008 Nieuwsbrief Pensioen Financiële Het positie pensioenakkoord pensioenfonds onder druk en de De berichtgeving over dalende

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC

Stichting Pensioenfonds SABIC Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 106,3% naar 98,1%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Uw pensioen bij SPOA Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Agenda De pensioenregeling van SPOA Dekkingsgraad: Korten of niet? Premie voldoende voor pensioendoel? Uw pensioenoverzicht: wat staat er nu op?

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2013-1 juli 2013 t/m 30 september 2013 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,3% naar 120,3% Beleggingsrendement is 1,8% Het belegd vermogen

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 2 juli 2015 1 Agenda Opening 2014 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk nftk Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2015

VERKORT JAARVERSLAG 2015 VERKORT JAARVERSLAG 2015 Belangrijkste ontwikkelingen in 2015 De in 2014 opgerichte Stichting Pensioenfonds TNT Express beleefde in 2015 het eerste volledige jaar. Dit verkort jaarverslag is een samenvatting

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het SPAN fonds.

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het SPAN fonds. Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het SPAN fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert

Nadere informatie

Bijlage 17 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda

Bijlage 17 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Bijlage 17 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Toelichting en aanvullende onderwerpen Indexatie Bij indexatie streeft het bestuur er naar om de pensioenen van de actieve deelnemers te verhogen

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda 18.30 Opening Bert 18.35 Hoe staat het fonds er voor René Financieel Beleggingsbeleid Rendement

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

Vijftiende nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Juli 2015

Vijftiende nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Juli 2015 Vijftiende nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Juli 2015 Deze nieuwsbrief heeft als thema het jaarverslag over 2014 dat op 19 juni jl. is vastgesteld. In deze nieuwsbrief gaan we in op een aantal

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #11 juni 14 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Bereid je tijdig voor op je pensioen Uw pensioenoverzicht: weet hoe u er voor staat

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).* Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 11 > JAARGANG 8 > Februari 2011 inhoud > Het Pensioenfonds ligt op koers [p.1] Geen toeslag op uw pensioen [p.2] Wat is er aan de hand

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo maart is 101,8% en is gedaald ten opzichte van eind december

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2016 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2015 in hoofdijnen... 5 2. Financiële positie 2016... 8 3.Haalbaarheidstoets 2016... 9

Nadere informatie

PF-UPDATE Nr 9 september 2011 nieuwsbrief Pensioenfonds

PF-UPDATE Nr 9 september 2011 nieuwsbrief Pensioenfonds Onderwerpen Voorwoord van de voorzitter Dekkingsgraad en herstelplan Even voorstellen Ontwikkelingen nieuwe pensioenregeling Jaarvergadering 31 mei Stand van zaken Pensioenakkoord Voorwoord van de voorzitter

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers POPULAIR JAARVERSLAG 2014 Financiële situatie Beleggingen De organisatie Veranderingen Communicatie 2014 in cijfers 2 Pensioenfonds UWV heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds,

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Hoofdlijnen van het financiële plaatje

NieuwsbriefPensioen. Hoofdlijnen van het financiële plaatje NR 27 oktober 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Hoofdlijnen van het financiële plaatje DEPF neemt Hypotheekfonds op in de beleggingsmix Aflossing van de wacht Hoe staat het met de wijzigingen

Nadere informatie

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p.

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Agenda VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Waarom UPO Pensioen in Nederland Wijziging Pensioen 1 januari 2012 Het UPO Partner, pensioen en scheiding Waarom UPO Iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling

Nadere informatie

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent gewezen deelnemer (slaper), u neemt niet meer deel aan deze pensioenregeling; - U bent gewezen deelnemer

Nadere informatie

Deelnemersvergadering

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Xerox Deelnemersvergadering Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Algemene pensioenontwikkelingen Pauze 4. Ontwikkelingen Stichting Pensioenfonds Xerox 5. Vragen 6. Sluiting 2 Agenda

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #13 augustus 15 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen 3/4

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

Pensioenen Oktober 2015

Pensioenen Oktober 2015 Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN VOORWOORD HERSTELPLAN PGB 2009-2014 Al genomen maatregelen: meer zekerheid in beleggingsbeleid Premieverhoging:

Nadere informatie

Het jaarverslag 2014 samengevat

Het jaarverslag 2014 samengevat Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds

Nadere informatie

stichting jan huysman wz.fonds

stichting jan huysman wz.fonds Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van

Nadere informatie

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen Verkort jaarverslag 2014 In dit verkorte jaarverslag 2014 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2014 en

Nadere informatie

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050)

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 11158 9700 CJ Groningen www.bakkerspensioen.nl Datum 20 februari 2013 Contactpersoon Werkgeversdesk Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 522 50 10 Onderwerp Pensioen

Nadere informatie

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 AMF een goed geregeld pensioen Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 Het bestuur van het Algemeen Mijnwerkersfonds (AMF) wil haar rechthebbenden van goede en belangrijke informatie voorzien. Leest u

Nadere informatie

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht

Nadere informatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie 2017in vogelvlucht Deelnemers Financieel Beleggingen Kosten Communicatie In juni 2018 hebben we ons jaarverslag 2017 uitgebracht. We hebben de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 voor u samengevat. Het

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, April 2016 Beste heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen? Dan

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Pensioenfonds Update September 2013

Pensioenfonds Update September 2013 Pensioenfonds Update September 2013 nr 15 september 2013 pagina 1 INHOUD 1. Voorwoord van de voorzitter 1 2. Toeslagverlening per 1 juli 2013 3 3. Dekkingsgraad gehaald in Q2 2013 3 4. Toeslagenbeleid

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018 NR 37 Maart 2018 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF draagt alle rechten en verplichtingen per 1 april 2018 over aan Stap Transitie Hoe gaan we om met aanvragen, lopende processen, informatie

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Bijlage 16 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda

Bijlage 16 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Bijlage 16 e Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Croda Toelichting en aanvullende onderwerpen Indexatie Bij indexatie streeft het bestuur er naar om de pensioenen van de actieve deelnemers te verhogen

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie