BUSINESS STATISTICS COURSE MANUAL BSC BEDRIJFSKUNDE. Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Transcriptie

1 BUSINESS STATISTICS Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde BSC BEDRIJFSKUNDE COURSE MANUAL Academisch jaar Periode 1.4

2 INHOUD BSc Bedrijfskunde Vakbeschrijving studiegids Coordinator en docenten Belofte: wat kun je verwachten van dit vak? Orientatie en samenhang Leerdoelen Studiemateriaal Werkvormen Toetsingsvormen Tentamen Digitale toetsen Aanwezigheid Toetsingsmatrix Eindcijfer Cursusschema Communicatie en contact Studiebelasting... 9

3 1 VAKBESCHRIJVING STUDIEGIDS Link naar online vakbeschrijving Vaknaam Vakcode Business Statistics E_BK1_BS Periode 1.4 Credits 6 Taal Coördinator Docenten Doel Inhoud Nederlands dr. Reinout Heijungs Dr. Reinout Heijungs (hoorcollege) Dr. René van den Brink (tutorials) Dr. Geert Jan Franx (tutorials) Dr. Dinard van der Laan (tutorials) Dr. René Sitters (tutorials) Dr. Koos Sneek (tutorials) Dit vak is het tweede in de lijn van de academic core, waarin je vertrouwd raakt met de statistische denk- en werkwijze (Kwantitatieve vaardigheden; Vakkennis). In dit vak maak je kennis met een aantal belangrijke statistische onderwerpen en een aantal elementaire kwantitatieve technieken met betrekking tot bedrijfskunde en bedrijfseconomie. Deze technieken zijn niet alleen van belang in een academische context, maar ze helpen tevens bij het oplossen van bedrijfskundige vraagstukken (Onderzoeksvaardigheden). Je leert niet alleen die technieken, maar ook de kunst van het abstraheren van een probleem in de echte wereld tot een wiskundig probleem, en weer terug van een wiskundig antwoord tot een antwoord dat relevant is voor de echte wereld (Academische vaardigheden) Meer concreet zijn de kennis en vaardigheden in dit vak gericht op: de statistische denkwijze: concepten, notatie, nut; elementaire kansrekening (gebeurtenissen, kansruimte, etc.); kansverdelingen (binomiaal, normaal, etc.); beschrijvende statistiek (gemiddelde, mediaan, variantie, correlatie, scheefheid, proportie, etc.); populaties, steekproeven en steekproefspreiding betrouwbaarheidsintervallen (voor gemiddelde, proportie, variantie); het toetsen van een nullhypothese, statistische significantie een-steekproeftoetsen (voor gemiddelde, mediaan, proportie, variantie); twee-steekproeftoetsen (voor gemiddelde, mediaan, proportie, variantie); enkelvoudige en meervoudige regressie (inclusief toetsen en residuanalyse); een-wegs variantieanalyse; algemene statistische vaardigheden, omgaan met gegevens, en visualisatie.; het gebruik van SPSS voor bovenstaande onderwerpen. Bedrijfskunde is een vakgebied waarin gegevens van centraal belang zijn. Ideeën over het effect van advertenties op verkoop, of van bonussen op de prestatie van werknemers zijn leuk, maar de ultieme test is niet de theorie, maar de empirische gegevens. Helaas zijn dergelijke gegevens nooit volledig eenduidig. Verkoopcijfers gaan de ene dag omhoog en de andere dag omlaag, en er zijn meer factoren die zorgen voor ruis in de waarnemingen. Statistiek is een hulpmiddel om conclusies te trekken uit gegevens. De moderne bedrijfsanalist moet daarnaast goed overweg kunnen met spreadsheets en het visualiseren van gegevens. Dit vak schenkt daarom 3

4 Onderwijsvorm Toetsvorm Literatuur Entreevoorwaarden Veronderstelde voorkennis ook aandacht aan dergelijke vaardigheden. s Instructiecolleges (tutorials) Computerwerkgroepen (computer tutorials) Voortgangstoetsen Individuele beoordeling Afsluitend, geschreven tentamen Individuele beoordeling Verplichte aanwezigheid instructiecolleges en computerwerkgroepen Doane, David P., and Lori E. Seward (2015), Applied Statistics in Business & Economics, fifth Edition, McGraw-Hill (De VU Boekhandel en Aureus verkopen een speciale editie met een verlengde toegangscode voor Connect) Aanvullende documenten via BlackBoard Toegang tot SPSS (op VU-computers; een goedkope licentie is verkrijgbaar via Geen Business Mathematics Opmerkingen 2 COORDINATOR EN DOCENTEN Deze cursus is grotendeels ontwikkeld door de cursuscoördinator, Reinout Heijungs. Hij is verwantwoordelijk voor de coördinatie van zowel Business Mathematics als Business Statistics in het eerste jaar. Hij stemt de inhoud af met alle andere docenten en met de coördinatoren van de andere vakken om invulling te geven aan de kwatitatieve vaardigheden binnen het BK-programma. Dr. Reinout Heijungs Vakcoördinator en hoorcollegedocent Personal webpage: r.heijungs@vu.nl Dr. René van den Brink docent j.r.vanden.brink@vu.nl Dr. Geert Jan Franx docent g.j.franx@vu.nl Dr. Dinard van der Laan docent d.a.vanderlaan@vu.nl 4

5 Dr. René Sitters docent Dr. Koos Sneek docent 3 BELOFTE: WAT KUN JE VERWACHTEN VAN DIT VAK? Bedrijfskunde is een vakgebied waarin gegevens van centraal belang zijn. Ideeën over het effect van advertenties op verkoop, of van bonussen op de prestatie van werknemers zijn leuk, maar de ultieme test is niet de theorie, maar de empirische gegevens. Helaas zijn dergelijke gegevens nooit volledig eenduidig. Verkoopcijfers cijfers gaan de ene dag omhoog en de andere dag omlaag, en er zijn meer factoren die zorgen voor ruis in de waarnemingen. Statistiek is een hulpmiddel om conclusies te trekken uit gegevens. De moderne bedrijfsanalist moet daarnaast goed overweg kunnen met spreadsheets en het visualiseren van gegevens. Deze cursus schenkt daarom ook aandacht aan dergelijke vaardigheden. 4 ORIENTATIE EN SAMENHANG Deze cursus biedt kwantitatieve methoden en technieken voor bedrijfskundige en bedrijfseconomische analyse. In het bijzonder biedt het een basis voor de cursussen Accounting, Finance, Business Research Methods I (2.4). Er wordt voortgebouwd op de cursus Business Mathematics. 5 LEERDOELEN Academische vaardigheden Onderzoeksvaardighed en Kwantitatieve vaardigheden Vakkennis Korte beschrijving: Statistiek is een vak waarbij met name de vaardigheid abstractie centraal zal staan. Met de statistische denkwijze probeert een analist wetenschappelijk-gefundeerde en objectieve uitspraken te doen over waargenomen verschijnselen, met het doel de waargenomen gevallen te generaliseren naar het algemene geval. Eindtermen: Begrip van het belang van statistiek voor de beroepspraktijk. Korte beschrijving: De vertaling van een praktische probleem naar een statistisch probleem is een belangrijk onderdeel van deze cursus Eindtermen: Vertaling van een probleem in de echte wereld in de taal van de statistiek, oplossen van het statistische probleem, terugvertaling van de statistische oplossing. Korte beschrijving: De student krijgt een keur aan methoden en technieken aangeboden, en moet niet alleen de technieken beheersen, maar ook kunnen kiezen welke techniek hij in een gegeven situatie gebruikt. Eindtermen: het toepassen van statistische technieken en het selecteren ven de geschikte techniek Korte beschrijving: Kennis van statistiek ( methodologie ) behoort tot de academische bagage van vrijwel iedere academicus. Maar zeker in vakgebieden waar grote belangen op het spel staan (bv. investeringsbeslissingen) is een gedegen kennis van en vaardigheid met statistische methoden onontbeerlijk. Verder 5

6 is in de beroepspraktijk een goed gebruik van elektronische hulpmiddelen voor kwantitatieve analyse en presentatie van belang. Eindtermen: het lezen en schrijven van teksten waarin statistiek voorkomt. 6 STUDIEMATERIAAL We gebruiken het volgende boek: Doane, David P., and Lori E. Seward (2015), Applied Statistics in Business & Economics, fifth Edition, McGraw-Hill (De VU Boekhandel en Aureus verkopen een speciale editie met een verlengde toegangscode voor Connect) In deze cursus bestuderen we de volgende hoofdstukken: Hoofdstukken: , 3, , 4.8, , 5.8, , 6.8, , , , 9, 10, , , , 15.1, 16.1, , 16.7 (houd svp in de gaten dat eventuele wijzigingen via BlackBoard kunnen worden aangekondigd) Aanvullende documenten (waaronder documenten die op het tentamen aan de orde komen) worden via Blackboard verspreid Software: Toegang tot SPSS is vereist. Dit programma is beschikbaar op de computers op de VU. Verder kunt u een goedkope licentie aanschaffen via 7 WERKVORMEN : 2 maal 2 uur college per week Werkcollege: instructiecolleges: 6 weken 2 instructie-uren per week computerwerkgroepen: 4 weken 2 instructie-uren per week Het doel van de hoorcolleges is om nieuwe kennis en inzchten uit de wiskunde over te brengen. Het is essentieel dat je je voorbereidt voordat je naar het hoorcollege komt. Iedere week is er instructiecollege. Hierin ligt de nadruk op het oplossen van wiskundige problemen, in de vorm van opgaven. Het boek bevat vele opgaven. Wij hebben een selectie gemaakt, een aantal opgaven aangepast, en extra opgaven toegevoegd. Hoewel het boek ook de antwoorden geeft (dat doen wij ook op BlackBoard), is de weg naar het antwoord vanzelfsprekend belangrijker dan het feitelijke antwoord. De instructiecolleges laten de weg naar dit antwoord zien. De instructiecolleges zijn daarmee ook een nuttige voorbereiding voor het tentamen. Naast instructiecolleges zijn er computerwerkgroepen. Tijdens deze werkgroepen leer je hoe je een veelgebruikt programma voor statistisch onderzoek, SPSS, gebruikt. De bijeenkomsten vinden plaats in computerruimtes. De te bestuderen onderwerpen staan in de (downloadbare) werkgroepdocumenten. Ook hier geldt: bereid je goed voor op de computeropgaven, thuis of op de VU. De beschikbare tijd (2 uur) is zeker niet voldoende om alles te doen, dus stel je prioriteiten op wat je in de klas wilt doen en wat daarbuiten. Let op: aanwezigheid bij de werkcolleges is verplicht (zie 8.3 voor de gevolgen bij het niet voldoen eraan). 8 TOETSINGSVORMEN Er zijn twee tussentijdse computertoetsen; beide tellen mee voor 15%. Aan het eind is er een geschreven tentamen dat voor 70%. meetelt. Het minimale vereiste cijfer voor een voldoende is een 5,5. Voor beide onderdelen (computertoetsen en tentamen) geldt een minimum van 5,00. Er is geen minimum voor de afzonderlijke toetsen 1 en 2; samen moet je tenminste hebben. 6

7 8.1 TENTAMEN (WRITTEN EXAM) Het eindcijfer wordt grotendeels, maar niet geheel, bepaald door een afsluitend tentamen. Nadere informatie en voorbeelden zijn te vinden op BlackBoard. Een hertentamen wordt in mei afgenomen. De resultaten van een herkansing vervangt die van een eerder tentamen (laatste cijfer telt). De resultaten van een herkansing wordt gecombineerd met de resultaten van de digitale toetsen tot een eindcijfer. 8.2 DIGITALE TOETSEN (DIGITAL EXAMS) Er zijn twee tussentijdse digitale toetsen. De resultaten van deze toetsen spelen een rol in het eindcijfer. Let goed op het rooster, kom op tijd, neem je ID en VU-kaart met studentennummer mee, leg geen boek, aantekeningen, telefoon, etc. op je tafel. Je hoeft je niet te registreren voor de digitale toetsen (maar je moet je wel inschrijven voor het tentamen). Er is een herkansing voor de gezamenlijke digitale toetsen, vermoedelijk in juni. Deelname daaraan is voorbehouden aan studenten die voor het tentamen tenminste een 5,00 gehaald hebben, en als eindcijfer minder dan een 5,50. Als je de herkansing van de digitale toets doet, vervangt deze het cijfer van de oorspronkelijke twee toetsen. 8.3 AANWEZIGHEID Aanwezigheid bij de werkcolleges (instructiecolleges en computerwerkgroepen) is verplicht. Dat betekent dat we je verwachten bij al deze colleges. Je moet tenminste 75% van alle werkcolleges bijwonen. Op die manier heb je toch wat ademruimte bij situaties van overmacht (bijvoorbeeld als je ziek bent, of met het OV niet op je bestemming raakt). Er zijn 6 instructiecolleges en 4 computerwerkgroepen, wat betekent dat je tenminste 8 van de 10 keer aanwezig moet zijn. Als je hier niet aan voldoet, wordt een aftrek van twee punten (2.00) toegepast op je eindcijfer (niet alleen bij de eerste kans, maar ook bij alle mogelijke herkansingen). We raden je ten sterkste aan op veilig te spelen, en bij alle werkcolleges te verschijnen. Als je bewust twee keer afwezig bent, en vervolgens ziek bent of met het OV strandt, maken we geen uitzondering omdat je zelf dit risico genomen hebt. Als je toch een beroep op bijzondere omstandigheden wenst te doen (ziekte, topsportstatus, etc.) dien je zo snel mogelijk per contact op te nemen met de coördinator van het vak. 8.4 TOETSINGSMATRIX De matrix geeft aan welke leerdoelen op welke wijze worden getoetst Toetsingsvorm % cijfer Onderdelen Selfaware ness Tentamen 70 open vragen en meerkeuzev ragen Digitale toets 30 computervra gen met SPSS Broad ening your horizo n Social skills Bridgi ng theory and practi ce Knowl edge Quant itative skills Rese arch skills X X X X X X X X Acade mic skills 8.5 EINDCIJFER Het eindcijfer (G) wordt berekend op basis van het cijfer voor het tentamen (E) en het cijfer voor de twee digitale toetsen (T and T ) met behulp van de volgende formule: 7

8 0.7 E+0.3 T +T G= 2 mine, T +T 2 In geval van onvoldoende aanwezigheid wordt 2 punten van als E 5.0 en T +T 2 in andere gevallen afgetrokken CURSUSSCHEMA Let op dat er voor deze cursus een uitgebreidere en gactualiseerd tabel beschikbaar is op BlackBoard, inclusief. slides en andere relevante documenten ter voorbereiding van de colleges. Week Datum Onderwijsvorm Onderwerp 1 Introduction; Data; Summarizing data 1 Computerwerkgroep SPSS part 1, exercises are posted in advance Basic probability; Probability distributions Sampling, the CLT, and the standard error;!: 2 estimates, confidence intervals and tests Computerwerkgroep SPSS part 2, exercises are posted in advance Hypotheses: logic and framework; Significance tests and confidence intervals " 3 : estimates, confidence intervals, and tests; Median: non-parametric tests Digitale toets SPSS test 1 (16/2) Two!s or medians: comparisons; Two " s: comparisons Several!s: comparisons; Several medians: 4 comparisons and post-hoc tests Computerwerkgroep SPSS part 3, exercises are posted in advance Simple regression analysis; Multiple regression analysis #: estimates, confidence intervals and tests; 5 Contingency tables: tests Computerwerkgroep SPSS part 4, exercises are posted in advance Two #s: comparisons; $: estimates and tests Power and design; Regression vs. correlation vs. 6 ANOVA Digitale toets SPSS test 2 (8/3) Choosing the right test; Miscellaneous topics 7 Responsiecollege Q&A exam and reviewing practice exams 8

9 8 Tentamen 23/3 RESIT Tentamen Digitale toets 1 De onderwerpen staan in het Engels benoemd omdat boek en slides in het Engels zijn. 10 COMMUNICATIE EN CONTACT Het belangrijkste communicatiekanaal voor deze cursus is Blackboard. Het bevat (links naar) cursusdetails, sheets, opgaven (en antwoorden), documenten voor de computer tutorials, voorbeeldtoetsen en -tentamens, video clips, ondersteunende websites, etc. Let op dat alle berichten naar je VU adres gaan. Zorg dat je iedere dag je berichten controleert! Als je contact met ons wil opnemen verzoeken wij je ook je VU te gebruiken. s vanaf privé-accounts belanden soms in onze spam folders. 11 STUDIEBELASTING Een inschatting van de tijd die studenten nodig hebben voor het vak: Voorbereiden hoorcollege Bijwonen hoorcollege Voorbereiden tutorials Bijwonen tutorials Voorbereiden toetsen Afleggen toetsen Voorbereiden tentamen Afleggen tentamen Totaal 024 uur 024 uur 040 uur 020 uur 008 uur 004 uur 046 uur 002 uur 168 uur Merk op dat je geacht wordt 20 uur per week aan dit vak te besteden. Dat betekent dat je bovenop de 8 uur per week voor hoorcolleges, werkcolleges en digitale toetsen geacht wordt 12 aanvullende uren per week aan dit vak te besteden. Op basis van 7 dagen per week betekent dat 2 uur per dag bovenop de uren die op je rooster staan! 9