Akzo Nobel, Essent, Echte Energie, FNV, Gasunie, Milieudefensie, MKB-Nederland, Rabobank, Shell, Triodos Bank, Wereld Natuur Fonds, IVM en CE.
|
|
- Julius Kok
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 0DQLIHVWYRRU0DUNW 0LOLHX 6DPHQYDWWLQJ Een brede groep bedrijven en maatschappelijke organisaties, het Platform Markt & Milieu 1, kiest voor krachtige stappen naar een duurzame energiehuishouding. Deze kenmerkt zich door een fors lagere milieubelasting, betrouwbaarheid en betaalbaarheid. De markt kan en moet daarbij een belangrijke rol spelen. Maar zonder een overheid die de context van de markt aanpast komen er onvoldoende stappen naar een duurzame energiehuishouding. De betrokken partijen bepleiten beleid dat de volgende elementen omvat: een effectief rechtvaardig Europees, en zo mogelijk mondiaal, emissiehandelssysteem voor broeikasgassen en een effectief nationaal emissiehandelssysteem voor verzurende stoffen. Beide systemen dienen heldere lange-termijn doelstellingen te omvatten, zodat bedrijven hun onderzoek en investeringen daarop kunnen afstemmen. een generiek, zoveel mogelijk Europees, beleid gericht op energiebesparing (o.a. warmtekracht) en duurzame energie. De invoering van een effectief mondiaal emissiehandelssysteem voor broeikasgassen vergt tijd; de voortgang van energiebesparing en duurzame energie moet in deze tussenperiode gegarandeerd blijven. Hierbij kan gedacht worden aan een prijs op vervuiling door niet-duurzame energiebronnen, waardoor duurzame energie en energiebesparing concurrerend worden, en voortschrijdende normstelling voor auto s en de belangrijkste elektrische apparaten. Een hierop aansluitend krachtig innovatiebeleid om de positie van het Nederlandse bedrijfsleven te versterken. Het Nederlands EU-voorzitterschap in de 2 e helft van 2004 is een belangrijke kans om voortgang te boeken met de invoering van een dergelijk beleid. Daarom wordt de regering aangeraden dit thema nu ter hand te nemen en nu te starten met de voorbereiding van het voorzitterschap. Het Platform Markt & Milieu bepleit leiderschap van de overheid op dit thema en draagt graag daaraan bij. 1 Akzo Nobel, Essent, Echte Energie, FNV, Gasunie, Milieudefensie, MKB-Nederland, Rabobank, Shell, Triodos Bank, Wereld Natuur Fonds, IVM en CE. 2
3 9HUQLHXZHQGHQHUJLHEHOHLGNDQVHQHQXLWGDJLQJHQ De wereldeconomie kwakkelt. De spanningen tengevolge van de oorlog met Irak en die tegen het terrorisme zijn nog voelbaar. Politici aarzelen leiderschap te vertonen: straft de onvoorspelbare kiezer nieuwe initiatieven niet direct weer onverbiddelijk af? Natuur en milieu zijn in de publieke aandacht lager op de agenda gekomen. De politieke thema s zijn integratie, veiligheid, zorg, internationale verhoudingen. In het nieuwe regeerakkoord is weinig expliciet opgenomen over de aanpak van de milieuproblemen. Is dit nu wel het moment om met een Manifest Markt & Milieu te komen? Ja meer dan ooit, meent de groep bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen verenigd in het Platform Markt & Milieu. Het is dringend noodzakelijk het energiebeleid een forse impuls te geven, duurzaamheid een volwaardige plek te geven in de energiehuishouding, innovatie te bevorderen, en aldus de Nederlandse economie een sterkere positie in Europa, en in de wereld, te geven. De kansen zijn er. Een toenemend aantal bedrijven heeft er belang bij gekregen dat een duurzame energievoorziening gaat ontstaan. Verdergaande stappen zijn nodig om die positie uit te bouwen. De Nederlandse kenniseconomie is een sterk punt nog wel. Maar als we niet uitkijken staan we binnen afzienbare tijd op achterstand. 3
4 De uitdagingen zijn dan ook stevig: Hoe kan een energievoorziening worden ontwikkeld waarvan de milieubelasting binnen de grenzen blijft van wat ecosystemen kunnen dragen? Hoe kan de energievoorziening zoveel mogelijk onafhankelijk worden gemaakt van fossiele brandstoffen uit politiek instabiele en ondemocratische landen? Of zelfs sowieso uit regio s buiten de Europese Unie. Hoe kunnen marktwerking en liberalisering worden gecombineerd met de bescherming van publieke belangen? Hoe kunnen stimulansen worden gegeven aan voortdurende innovatie, en aan marktintroductie van de veelheid aan veelbelovende, op duurzaamheid gerichte technieken die nu al beschikbaar is? Hoe kan de Nederlandse energie-industrie een vooraanstaande positie in Europa houden? Hoe kunnen de kosten aanvaardbaar zijn voor nationale en internationale bedrijven? Om deze uitdagingen aan te kunnen is een veranderingsproces nodig, waarin verschillende partijen elk vanuit hun rol participeren, en waarin gezamenlijk een toekomst wordt gecreëerd die meer en beter is dan wat elk van de partijen afzonderlijk kan realiseren. 1DDUHHQGXXU]DPHHQLQQRYDWLHYHHQHUJLHKXLVKRXGLQJ Het Platform Markt & Milieu heeft gezamenlijk een visie ontwikkeld over de wijze waarop een duurzame en innovatieve energiehuishouding is te bereiken. Dit Manifest werkt de visie op hoofdlijnen uit, en is tevens een oproep tot leiderschap, tot gedurfde initiatieven en stoutmoedige stappen die een werkelijk vernieuwend en stimulerend klimaat voor een duurzame energievoorziening scheppen. Het Platform Markt & Milieu wil daarmee bijdragen aan de discussie over economie, energie en milieu die vooraf moet gaan aan de politieke keuzes die ons land de komende tijd dient te maken. Het Manifest is tevens een bijdrage aan en ondersteuning van het project Energietransitie dat getrokken wordt door het Ministerie van Economische Zaken, en dat beoogt een langetermijn-veranderingsproces naar een duurzame energiehuishouding op gang te brengen. Tenslotte is het Manifest een oproep aan de politiek, en een uitnodiging om de bijdrage van de energiesector aan economie en innovatie een centrale plaats in het regeringsbeleid te geven, en maatregelen te treffen die deze 4
5 bijdrage bevorderen en uitbouwen. Het nieuwe kabinet erkent in het regeerakkoord de noodzaak van innovatie en kennisontwikkeling, maar verbindt het thema innovatie en kennis (nog) niet met het thema duurzaamheid en duurzame energievoorziening. Dat is volgens het Platform Markt & Milieu wel nodig. Om het benodigde veranderingsproces succesvol te kunnen doorlopen moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn: 1 Er is besef van de huidige problemen en gevoel van urgentie; de huidige realiteit wordt door de belangrijkste betrokken partijen (overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen) als zodanig problematisch getaxeerd (klimaatverandering, aantasting biodiversiteit) dat er redenen aan kunnen worden ontleend om in actie te komen. 2 Er is bereidheid leiderschap te vertonen: initiatief en verantwoordelijkheid te nemen, eigen acties te ondernemen en andere partijen aan te spreken in hun rol. 3 De belangrijkste betrokken partijen hebben een gezamenlijke heldere visie, die in hoofdlijnen de koers aangeeft, zonder in detaillisme te vervallen. 4 De visie is vertaald in duidelijke doelstellingen, die richting geven aan ieders handelen. 5 Er is een beeld van mogelijke oplossingen, die uitdagend maar wel haalbaar worden geacht. 5
6 9LMIYRRUZDDUGHQYRRUYHUDQGHULQJ 'HUHDOLWHLWUHGHQHQYRRUYHUDQGHULQJ De huidige realiteit maakt duidelijk dat onze samenleving een andere energiehuishouding nodig heeft. Daarvoor zijn verschillende redenen te noemen: De organisatie van de energievoorziening is de afgelopen jaren door de liberalisering sterk veranderd en zal ook in de toekomst nog sterk veranderen. Er zijn nieuwe ideeën nodig over de wijze waarop publieke belangen zoals beperking milieubelasting en voorzieningszekerheid in deze geliberaliseerde situatie geborgd kunnen worden. Er zijn veel milieumaatregelen getroffen de afgelopen 30 jaar, maar de milieudruk blijft toenemen, terwijl een absolute reductie nodig is. De Nederlandse overheid en de Europese Unie houden vast aan de doelstellingen voor CO 2 -reductie die in Kyoto zijn afgesproken. Nederlandse bedrijven en instellingen hebben een toenemend belang gekregen bij verdergaand milieubeleid. De Nederlandse energievoorziening is o.a. door warmte-kracht installaties al een stuk schoner geworden maar dit wordt in de marktcontext nog onvoldoende gewaardeerd. In Europees verband is een beleid wenselijk dat verdere verduurzaming van de energievoorziening beloont, waardoor Nederlandse bedrijven verder gestimuleerd worden op de punten waar Nederland goed in is. Bij continuering van de huidige trend wordt Europa steeds afhankelijker van fossiele brandstoffen uit gebieden buiten de EU waarvan een deel bestaat uit instabiele landen. Energie-efficiëntie en inheemse (onder meer duurzame) bronnen kunnen helpen die afhankelijkheid te verminderen. /HLGHUVFKDS Om vooruit te komen zijn nieuwe rollen nodig, van zowel oude als nieuwe spelers op het toneel. Bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties houden elkaar thans gevangen in een houdgreep. De overheid kijkt sterk naar het bedrijfsleven, en vindt dat bedrijven het voortouw moeten nemen in het veranderingsproces naar een duurzame energiehuishouding. Bedrijven echter ervaren te weinig consistent en betrouwbaar beleid om te verduurzamen. Ze kijken met name naar de overheid om stappen te zetten in de richting van het internaliseren van milieukosten. Hier vinden ze milieuorganisaties aan hun zijde, maar ze zijn toch soms huiverig voor samenwer- 6
7 king, omdat ze op andere terreinen de milieubeweging weer tegenover zich zien. De impasse lijkt alleen maar te doorbreken door het creëren van een gezamenlijk perspectief en door afspraken te maken over de rolverdeling in het veranderingsproces. Door helder te maken welke bijdragen men van elkaar kan verwachten, en elkaar ook aan te spreken op deze verwachtingen. De keuze voor een duurzame energievoorziening is uiteindelijk een maatschappelijke keuze, geen keuze van één enkele speler in het spel. Er zal een coöperatief samenspel moeten plaatsvinden tussen overheden, maatschappelijke organisaties, wetenschap en bedrijfsleven, waarbij elk vanuit zijn eigen rol, positie en expertise een bijdrage zal dienen te leveren, en ook over de grenzen van zijn rol heen zal moeten kijken om te bespreken hoe andere rollen kunnen of moeten worden ingevuld. Deze oproep is een beroep op alle partijen om leiderschap te tonen: volledige verantwoordelijkheid nemen voor het veranderingsproces naar een duurzame energiehuishouding. Er is een bijzondere rol voor overheden weggelegd. Zij zullen met name moeten zorgen voor een nieuwe context, een nieuw speelveld, met zodanige condities dat bedrijven gestimuleerd worden duurzaamheid naderbij te brengen. Geen der andere spelers kan in die zin de spelregels ten principale bijstellen, alleen overheden kunnen dat. NGO s fungeren als maatschappelijk early warning system, dat de gevoelens en opvattingen van delen van de samenleving kanaliseert en zo nodig in acties vertaalt. Ze zijn belangrijke 7
8 aanjagers van het maatschappelijk debat. Bedrijven beschikken over economische middelen en technieken om een markt- of maatschappelijke vraag in producten en diensten te kunnen vertalen. Ze opereren echter op open, competitieve markten, waar economische wetten de grenzen van hun activiteiten bepalen. Om het spel goed in gezamenlijkheid te kunnen spelen, is het nodig dat bedrijven en maatschappelijke organisaties meedenken over effectief overheidsbeleid, en daarvoor gezamenlijk voorstellen ontwikkelen, dat overheden de mechanismen leren begrijpen die op de markt werkzaam zijn, en instrumenten ontwikkelen die daarbij aansluiten, en dat maatschappelijke organisaties hun acties vormgeven vanuit een met andere partijen gedeelde visie op het veranderingsproces naar duurzaamheid. *H]DPHQOLMNHYLVLH Een gezamenlijke visie geeft richting aan het handelen van verschillende partijen, zodat het geheel van de activiteiten meer oplevert dan de som der delen. Tot nu toe zijn visies vooral op het niveau van de inhoud ontwikkeld; de beelden van hoe een duurzame energiehuishouding eruit zou moeten zien zijn in het algemeen sterk technisch van aard. Bepaalde technieken zouden wel in het beeld passen, andere niet, of slechts onder voorwaarden. Op het niveau van de concrete technieken blijft er voortdurend discussie over potentiëlen, neveneffecten, condities, vergelijking met andere technieken, enzovoorts. Die benadering lijkt weinig vruchtbaar. 8
9 Hoe belangrijk het ook moge zijn dergelijke technische beelden voorhanden te hebben, het Platform Markt & Milieu zoekt de visie niet zozeer op het niveau van techniek, als wel op het niveau van randvoorwaarden en beleidsinstrumenten, oftewel op het niveau van de spelregels. Het Platform Markt & Milieu bepleit een visie op de wijze van sturing van de economie als geheel naar een duurzame energiehuishouding, en meent dat op die noemer bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties elkaar zouden moeten kunnen vinden. De contouren van de gemeenschappelijke visie zijn: 1 Overheden sturen op doelen, niet op middelen 2. Hiervoor gelden zowel milieukundige als economische redenen. 2 Instrumenten die marktintroductie van specifieke opties bevorderen worden stap voor stap afgeschaft en vervangen door generieke instrumenten (het maakt niet uit waar de CO 2 bespaard wordt, als deze maar bespaard wordt). 3 Specifieke bevordering van R&D blijft gewenst vanuit de wens om het Nederlandse bedrijfsleven te versterken. 4 De marktprikkels zijn voor langere tijd gegarandeerd, de werking van generieke instrumenten is voor een ruime periode, bijvoorbeeld tien jaar, vastgelegd. 5 Sturen gebeurt zoveel mogelijk op de juiste geografische schaal. Mondiale milieuproblemen zoals het versterkte broeikaseffect moeten in een internationaal kader worden aangepakt, waarbij Kyoto de eerste stap is. Hierdoor ontstaat een noodzakelijk level playing field. Regionale milieuproblemen zoals geluid en stank, maar ook aantasting van waardevolle natuurgebieden, moeten door lokale partijen worden aangepakt. 6 Bij uitvoering van Kyoto wordt een evenwichtige mix gezocht tussen emissiereducties in het buitenland (goedkoop, maar geen impulsen voor het Nederlandse bedrijfsleven) en in het binnenland (duurder, maar mits via zoveel mogelijk generieke instrumenten aangestuurd wel bevorderlijk voor innovatie en techniekontwikkeling bij het in Nederland opererende bedrijfsleven). 2 Middelensturing is bijvoorbeeld het voorschrijven van bepaalde technieken, doelsturing is regelen (via welke beleidsinstrumenten dan ook) dat het doel bereikt wordt terwijl het bedrijfsleven de vrijheid heeft de middelen te kiezen die daartoe in zijn optiek het meest geëigend zijn. Voorbeelden van instrumenten die op doelen sturen zijn verhandelbare emissierechten (voor klimaatveranderende emissies, voor verzurende emissies), generieke heffingen en algemeen geldende doelstellingen zoals een verplicht percentage % duurzame energie in een bepaald jaar, voortschrijdende normstelling voor apparaten e.d. 9
10 7 Op termijn zal een mondiaal, mits effectief én rechtvaardig, emissiehandelssysteem operationeel moeten zijn waarbij emissiereducties op die plek moeten plaatsvinden waar ze het goedkoopst zijn. 8 Partijen verbinden zich gedurende een langere periode aan innovatie en de mogelijkheid tot experimenteren, ook met technieken en constructies die wellicht niet op voorhand ieders instemming kunnen krijgen ( nieuw akkoord van Wassenaar ). Zo kan, in combinatie met de langetermijnbenadering voor instrumenten, een goed investeringsklimaat worden geschapen dat het bedrijfsleven aanmoedigt in een duurzame energiehuishouding te investeren. 'RHOVWHOOLQJHQ De visie krijgt handen en voeten wanneer er concrete doelstellingen aan worden gekoppeld. Deze doelstellingen zijn vooral bedoeld richting te geven aan ieders handelen. In de afgelopen tien jaar is de energievoorziening al veel schoner geworden: per eenheid BBP is het gebruik gedaald met 1,6% per jaar. Maar deze relatieve verbetering is gepaard gegaan met een sterke groei van het BBP, 3,3% per jaar, zodat per saldo de milieubelasting is toegenomen. De milieuemissies die gepaard gaan met het gebruik van energie zullen in absolute termen sterk verlaagd moeten worden. Voor CO 2 heeft het IPPC aangegeven dat de westerse wereld naar een reductie van 80% in 2050 toe moet, oftewel een halvering in Met ondertekening van het Kyoto- 10
11 protocol heeft Nederland zich verplicht om een reductie van 6% broeikasgassen te bereiken in 2012 ten opzichte van 1990, terwijl op dit moment nog steeds sprake is van een stijging. Daarbij zullen andere maatschappelijke eisen aan de energievoorziening tegelijkertijd een belangrijke rol moeten spelen die soms moeilijk met elkaar combineerbaar zijn (voorzieningszekerheid, fundamentele ombouw naar een volledig schone energievoorziening, betaalbaarheid, marktwerking). We zullen moeten accepteren dat energie hierdoor duurder wordt. 0RJHOLMNHRSORVVLQJHQ De afgelopen decennia is veel aandacht besteed aan de technieken die moeten leiden tot een duurzame energievoorziening. De mening van het Platform Markt & Milieu is dat vele verschillende technieken nodig zijn om het doel te bereiken (zowel zuinige installaties, hernieuwbare bronnen als schoon fossiele technieken). Daarom is fixatie op bepaalde technieken niet wenselijk, maar is sturing op doelen (zie visie) vereist. Dat laat onverlet dat er veel discussie kan zijn over specifieke technieken. Voor bijvoorbeeld CO 2 -opslag geldt dat een aantal partijen duidelijk voor en een aantal andere partijen tegen is, of alleen onder condities kan instemmen. Dat geldt ook voor verschillende toepassingen van biomassa en afval. Het Platform Markt & Milieu vindt dat hierover discussies gevoerd moeten worden, en dat doen de deelnemers dan ook, om goed gedefinieerde kaders af te spreken voor diverse technieken. Hiervoor staan overleg, acties, rechtsgang, aanvullende (zoveel mogelijk generiek werkende) wet- en regelgeving en dergelijke open. Betrokken partijen realiseren zich dat een transitiefase een lange tijd in beslag zal nemen, waarin nu op voorhand niet alle antwoorden te geven zijn. Er is een klimaat nodig waarin kan worden ontwikkeld en geëxperimenteerd dáárover dienen partijen het eens te zijn ook al zijn ze het soms niet eens over concrete opties. 11
12 +HWYHUDQGHULQJVSURFHV Het Platform Markt & Milieu verwacht dat binnen het kader van generieke instrumenten, en binnen het klimaat van leren en experimenteren, er een ontwikkeling op gang zal komen die ervoor zorgt dat de schoonste, beste, goedkoopste en meest duurzame opties het uiteindelijk zullen winnen. Samenvattend ziet het beeld er als volgt uit: Het Platform Markt & Milieu is van mening dat duurzaamheid en marktwerking niet strijdig zijn, dat duurzaamheid door marktwerking effectief en efficient kan worden bereikt, maar dat daarvoor de context veranderd moet worden door de overheid, met steun van bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het Nederlands EU-voorzitterschap in de 2 e helft van 2004 is een belangrijke kans om voortgang te boeken met de invoering van een beleid zoals hier geschetst. Het Platform Markt & Milieu bepleit leiderschap van de overheid op dit thema en draagt graag daaraan bij. 12
13
Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieDe nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieMANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND
MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,
Nadere informatieKlimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE
Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie
13.6.2017 A8-0208/50 50 Overweging 1 (1) Wat de reductie van de in de EU uitgestoten broeikasgassen betreft, schaarde de Europese Raad zich in zijn conclusies van 23-24 oktober 2014 over het kader voor
Nadere informatieDraagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer
Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieHernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid
Hernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid Remko Ybema Lezing Den Bosch 12 oktober 2010 www.ecn.nl Inhoud Noodzaak van duurzame energie Een duurzame energievoorziening in 2050 Doelen van het
Nadere informatieBalans van de Leefomgeving
Balans van de Leefomgeving 14 september 2010 Maarten Hajer Agenda 2 In vogelvlucht Successen Resterende problemen Inzoomen op grote dossiers, inclusief beleidsopties Gevolgen van economische crisis Successen:
Nadere informatieEnergie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 11 augustus 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energiedragers De economie
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieRol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening
Indicator 12 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energie speelt een cruciale
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die
Nadere informatieDen Haag 26 februari 2007
Zijne Excellentie Mr. dr. J.P. Balkenende Minister-President Ministerie van Algemene Zaken Binnenhof 20 2513 AA DEN HAAG Briefnummer 07/10.419/FG/NG Den Haag 26 februari 2007 Excellentie, Het voorstel
Nadere informatieBegrotingswijziging 76/17A
Begrotingswijziging 76/17A Voorgestelde behandeling : Procedurevergadering : 20 november 2017 Onderwerp Begrotingswijziging gereserveerde middelen Energie voor uitvoering Energietransitie 2018-2019 Aan
Nadere informatieDatum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma
Nadere informatieDe Europese lidstaten in het kader van de Lissabon-afspraken de EU tot de meest innovatieve economie ter wereld willen maken;
INTENTIEVERKLARING CO 2 AFVANG, TRANSPORT en OPSLAG Partijen 1. De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, vertegenwoordigd door de heer ir. J. van der Vlist, Secretaris-Generaal
Nadere informatieOnze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen
Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen
Nadere informatieDe toekomst van energie
De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig
Nadere informatieOnze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011
Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen
Nadere informatieOnze koning zou op Prinsjesdag een klimaatbegroting moeten voorlezen
1 van 6 09-08-17 07:21 nieuws.achmea.nl Onze koning zou op Prinsjesdag een klimaatbegroting moeten voorlezen 7-9 minuten Leo Meyer is met pensioen, maar ook weer niet. Hij werkte jarenlang in de energiesector
Nadere informatieBedrijventerrein Isselt/Awest: op weg naar duurzame innovatie
Bedrijventerrein Isselt/Awest: op weg naar duurzame innovatie Bij elkaar brengen van vraag en aanbod voor duurzaam energiegebruik op bedrijventerrein Isselt/Awest 1 juni 2016 Projectaanpak samengevat Innovem
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014
Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Dames en heren, [Intro] Europa begint in Groningen. Zéker als het
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatieInitiatieven CO2 reductie MVOI BV.
Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel
Nadere informatieSamenvatting. economy.
Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven
Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van
Nadere informatiePerspectief voor de Achterhoek
Perspectief voor de Achterhoek 1 Perspectief voor de Achterhoek Aanleiding Op 23 september organiseerde De Maatschappij met Rabobank Noord- en Oost-Achterhoek een interactieve bijeenkomst met als doel
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Voorzitter van de SER T.a.v. de heer dr. A.H,G, Rinnooy Kan Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509
Nadere informatieRaadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie
BLANCO gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6463 Inboeknummer 15bst01200 Beslisdatum B&W 8 september 2015 Dossiernummer 15.37.551 Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie 2015-2018 Inleiding
Nadere informatieBijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018
Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed
Nadere informatieChange. Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Document. magazine
Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Nederland is verslaafd aan fossiele energie, zeker in vergelijking met landen om ons heen, vertelt Paul Korting, directeur van ECN. Er zijn genoeg scenario
Nadere informatieKlimaatbeleid na Kyoto
Klimaatbeleid na Kyoto Martin Scheepers ECN Beleidsstudies Euroforum CO 2 -Reductie Scheveningen, 27 september 2006 www.ecn.nl Inhoud 1. Wat is nodig voor effectief klimaatbeleid? 2. Wat is er veranderd
Nadere informatievisie op een duurzame energievoorziening
&( CE 2SORVVLQJHQÃYRRU Oplossingen voor PLOLHXÃHFRQRPLH milieu, economie HQÃWHFKQRORJLH en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft 2611 HH Delft tel: tel: 015 015 2 2 150 150 150 150 fax:
Nadere informatieIenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving
IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam
Nadere informatiePubliek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Publiek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Inleiding Jaarlijks brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in opdracht van het ministerie van
Nadere informatieMeer duurzaamheid in een vrije markt
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 2611 HH HH Delft Delft tel: 015 2 150 150 fax: 015 2 150 151 e-mail:
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal. Geacht Kamerlid,
Vereniging Energie-Nederland Tweede Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal Lange Houtstraat 2 2511 CW Den Haag T. 070 311 43 50 Datum 17 februari 2014 Onderwerp Klimaat- en Energiepakket
Nadere informatieHANS ONKENHOUT MARTIJN VAN DER VEEN AMSTERDAM, MEI 2013
ACHTERBANPEILING De achterban van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu en de Natuur- en Milieufederaties aan het woord over toekomst van de energievoorziening in Nederland. HANS ONKENHOUT MARTIJN
Nadere informatieVerduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies
Nadere informatieIs EU-beleid de molensteen voor de Nederlandse energiesector? Mark Dierikx, Directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging
Is EU-beleid de molensteen voor de Nederlandse energiesector? Mark Dierikx, Directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging Eindbeeld: een CO 2 -neutrale energievoorziening Nederland verbindt zich aan
Nadere informatieABiodiversiteit en natuur & landschap in de samenleving
ABiodiversiteit en natuur & landschap in de samenleving Voorzichtig herstel bedreigde soorten Verdere achteruitgang functioneren van ecosystemen en biodiversiteit Meer aandacht voor natuur als basisvoorwaarde
Nadere informatieMANAGEMENT SAMENVATTING ENERGIERAPPORT 2008
MANAGEMENT SAMENVATTING ENERGIERAPPORT 2008 Er is de komende jaren een fundamentele verandering van onze energievoorziening nodig om het hoofd te bieden aan de mondiale uitdagingen op energiegebied: de
Nadere informatieOnderwerp Reactie op het advies van BrabantAdvies betreffende het adviesrapport Brabant: testomgeving van de wereld van morgen
Statenmededeling Onderwerp Reactie op het advies van BrabantAdvies betreffende het adviesrapport Brabant: testomgeving van de wereld van morgen Aan Provinciale Staten van NoordBrabant, Kennisnemen van
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 193 Parlementair onderzoek Kosten en effecten klimaat- en energiebeleid Nr. 7 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU EN
Nadere informatieSamenvatting. Belangrijkste bevindingen
Samenvatting In dit rapport beoordeelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) of de milieudoelen gesteld voor 2010 en voor de periode daarna bereikt worden. De informatie in deze rapportage is mede
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 21 501-08 Milieuraad Nr. 523 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 17 juli 2014 Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatieProgramma Kies voor de toekomst van Brabant
Programma 2019-2023 Kies voor de toekomst van Brabant Beste Brabander! Voor je ligt de samenvatting van het verkiezingsprogramma 2019-2023 van D66 voor de provincie Noord-Brabant. D66 wil in Brabant en
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatie799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie
V GEMEENTE VALKE SWAARD Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard Uw kenmerk Kenmer Onderwerp Be andeld door Bijlage(n) Datum 799874/830360 Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENWERKBOEK DE EINDOPDRACHT Team: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele
Nadere informatieInbreng VEMW Open consultatie RLi Energieadvies 2050
Woerden, 29 mei 2015 Inbreng VEMW Open consultatie RLi Energieadvies 2050 Visie VEMW VEMW behartigt de belangen van de zakelijke energie- en watergebruikers in Nederland. Nederland kent al decennia een
Nadere informatieBeleidsmix Op zoek naar een optimale beleidsmix. Robert Koelemeijer, PBL
Beleidsmix 2030 Op zoek naar een optimale beleidsmix Robert Koelemeijer, PBL 1 Introductie Politieke ambitie om opwarming aarde te beperken tot 2 graden Routekaarten en strategische documenten Europese
Nadere informatieGijs de Man 12 oktober 2010
Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:
Nadere informatieEnergie-Nederland heeft zich gebogen over de vraag wat er nodig is om tot een succesvol transitiebeleid voor de energievoorziening te komen.
Vereniging Energie-Nederland Lange Houtstraat 2 2511 CW Den Haag T. 070 311 43 50 ENL-2012-00754 Hans Alders Telefoon 070-3114350 E-mail info@energie-nederland.nl Datum 24 september 2012 Ons kenmerk Behandeld
Nadere informatieIk ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.
Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieDe beleidsnota Omgeving
Briefadvies De beleidsnota Omgeving 2014-2019 Briefadvies over de beleidsnota Omgeving 2014-2019 Datum van goedkeuring 9 december 2014 Volgnummer 2014 039 Coördinator + e-mailadres Sandra Sliwa, sandra.sliwa@minaraad.be
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus EK DEN HAAG
Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Woerden : onze ref. : doorkiesnr. : 0348 48 43 66 e-mail : hg@vemw.nl onderwerp : Advies VEMW
Nadere informatiePK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen
PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieOverzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen
Bijlage 1 Overzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen Vergadering van 7 juli Sociale innovatie Gesproken over sociale innovatie. Er is een eerste gesprek geweest tussen leden van de
Nadere informatieAfdeling Inkoop Januari 2017
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen MVI-beleid in de praktijk Afdeling Inkoop Januari 2017 MVI-beleid Doel Waarom MVI-beleid? Als netbeheerder willen wij in de transitie naar een duurzame samenleving onze
Nadere informatied) EUR-Lex uri=celex:52016dc0860
Fiche 2: Mededeling Schone energie voor alle Europeanen 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Schone energie voor alle Europeanen b) Datum ontvangst Commissiedocument 30 november 2016 c) Nr. Commissiedocument
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieFiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie
Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie; mededeling bij
Nadere informatieGeachte commissarissen, leden van het Europees Parlement, collega s,
Speech door staatssecretaris Dijksma van Milieu op de Klimaatsessie over burgerluchtvaart en zeescheepvaart tijdens de gezamenlijke Informele Transport- en Milieuraad op 15 april 2016. Geachte commissarissen,
Nadere informatieTOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER DER STATENGENERAAL TER GELEGENHEID VAN DE OPENING VAN DE
TOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER DER STATENGENERAAL TER GELEGENHEID VAN DE OPENING VAN DE CONTACTPLANBIJEENKOMST OP MEI Voorzitters van de Staten van de Nederlandse Antillen en van Aruba)
Nadere informatieWAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van
WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatiePubliek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Publiek gefinancierd energieonderzoek 2016 In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Inleiding Jaarlijks brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in opdracht van het ministerie
Nadere informatieKeuzes in Kaart
Keuzes in Kaart 211-215 Uitgangssituatie Naweeën van de kredietcrisis Historische 4% krimp bbp in 29 EMU-tekort 4,9% in 29 Levensverwachting stijgt sneller dan verwacht Mooi: we leven langer Maar: onbetaalde
Nadere informatieUitdagingen van de energie transitie
Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieGas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)
Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:
Nadere informatieSustainable development goals
Sustainable development goals The road to dignity by 2030 Ending Poverty, Transforming all Lives and Protecting the Planet = De weg naar waardigheid, Armoede beëindigen, alle levens veranderen en de aarde
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0341/45. Amendement. Roger Helmer, David Coburn namens de EFDD-Fractie
9.12.2015 A8-0341/45 45 Overweging H H. overwegende dat klimaatverandering, niet-concurrerende energieprijzen en de bijzonder grote afhankelijkheid van onbetrouwbare leveranciers uit derde landen een bedreiging
Nadere informatieDenktank vernieuwing energiemarkt. Frans Rooijers
Denktank vernieuwing energiemarkt Frans Rooijers Agenda Kennismaking Stand van zaken Problemen Oplossingen Werkwijze Afspraken 2 Deelnemers? Stichting Natuur & Milieu - ECF Ministerie EZ E.On APX TenneT
Nadere informatieFlexibel werken en organiseren
Flexibel werken en organiseren Flexibel werken en organiseren Inhoud Inhoud Inleiding De kracht van flexibiliteit Differentiatie in ontwikkeling en doorstroom gebaseerd op organisatieverschillen Aspecten
Nadere informatiePresentatie Nieuwe energie voor het klimaat
Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat WERKPROGRAMMA SCHOON EN ZUINIG en WKK Pieter Boot Inhoud 1. Waarom Schoon en Zuinig? 2. Welke doelen? 3. Hoe groot is de trendbreuk? 4. Hoofdlijnen gevolgde
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatievrijdag 19 oktober 2018
vrijdag 19 oktober 2018 Programma 19 oktober 11.00-13.00 Welkom door Omgevingsdienst Haaglanden: Leo Klaassen, directeur Robin Paalvast, wethouder en voorzitter van het Algemeen Bestuur. Inspirerende startlezingen
Nadere informatieBIJLAGE 3 CONSULTATIE DUURZAAMHEIDEISEN BIOMASSA
BIJLAGE 3 CONSULTATIE DUURZAAMHEIDEISEN BIOMASSA Werkgroep Beleidsinpassing in opdracht van IPE, VROM en EZ - april 2007 INHOUDSOPGAVE 1 Consultatie Implementatie Duurzaamheidscriteria Biomassa...3 2 Resultaten...3
Nadere informatieEIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa
EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa DEFINITIE, DOELSTELLINGEN EN VOORDELEN VAN EIR De Evaluatie uitvoering milieubeleid (EIR)
Nadere informatieStandaard Eurobarometer 90. De publieke opinie in de Europese Unie
Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit rapport werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in. Dit document vertegenwoordigt
Nadere informatieMilieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018
Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieAMENDEMENTEN NL In verscheidenheid verenigd NL 2012/2103(INI) Ontwerpadvies Lena Kolarska-Bobińska (PE496.
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie regionale ontwikkeling 17.10.2012 2012/2103(INI) AMENDEMENTEN 1-21 Lena Kolarska-Bobińska (PE496.464v01-00) inzake het Stappenplan Energie 2050 - een toekomst met
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken. Maatwerkaanpak Regeldruk Chemie. - Acties
Ministerie van Economische Zaken Maatwerkaanpak Regeldruk Chemie - Acties Inleiding Het kabinet heeft in 2013 1 aangegeven dat de regeldruk fors verminderd moet worden. Ondanks eerdere inspanningen op
Nadere informatie1.1 Resultaten van Audits, Interne controle en Energiebeoordeling
Verslag Directiebeoordeling CO2 reductiesysteem Datum: 09-12-2015 Aanwezig: CO 2 verantwoordelijke, Directie Afwezig: - Notulist: CO 2 verantwoordelijke Onderwerp: Directiebeoordeling Onderstaand verslag
Nadere informatieGeachte Voorzitter, Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Interne postcode 650 der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG
Directoraat-Generaal Milieubeheer Directie Klimaatverandering en Industrie Project Schoon en Zuinig Rijnstraat 8 Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Interne postcode 650
Nadere informatieUitnodiging aan het nieuwe kabinet
Uitnodiging aan het nieuwe kabinet Uitnodiging aan het nieuwe kabinet Gemeenten: knooppunt in de samenleving Van veiligheid tot zorg, onderwijs en werkgelegenheid. Van energie en klimaatverandering tot
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese.
Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer 300 Voorjaar 2008 Eerste ruwe resultaten: Europees gemiddelde en belangrijke nationale
Nadere informatieEnergie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 26 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De energievoorziening van Nederland
Nadere informatieWKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek!
WKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek! Deze notitie belicht puntsgewijs de grote rol van WKK bij energiebesparing/emissiereductie. Achtereenvolgens worden de volgende punten besproken en onderbouwd:
Nadere informatieZittingsdocument B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 22.4.2013 B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013 ingediend overeenkomstig artikel 115, lid 5, van het
Nadere informatie