Meerjarenonderhoudsprogramma kunstwerken Noordhollandsch Kanaal

Transcriptie

1 Meerjarenonderhoudsprogramma kunstwerken Noordhollandsch Kanaal Actualisatie 2005 Provincie Noord-Holland; B&U; Bureau Ondersteuning Vaarwegen VERSIE:

2

3 Projectgegevens Titel Meerjarenonderhoudsprogramma kunstwerken Noordhollandsch kanaal Versie: 1.3 Opdrachtgever: Provincie Noord-Holland; B&U; Bureau Ondersteuning Vaarwegen, F. van der Hell Partners: Provincie Noord-Holland: M. Bos, H. van Westerop, T. Conijn, G. Gerritsen, G. Nieuwenhuizen Omschrijving project: Uitgevoerd door: ir. Rinse Bakker 2

4 i

5 Inhoudsopgave Samenvatting 2 1 Inleiding Situatie Vraag Afbakening 6 2 Benodigd budget onderhoud kunstwerken Variabel onderhoud Vast onderhoud 10 3 Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen 12 ii

6 1

7 Samenvatting Het beheer en onderhoud van de kunstwerken in het Noordhollandsch Kanaal is sinds 1995 een provinciale verantwoordelijkheid. Het gaat hierbij om: 5 beweegbare bruggen 3 vlotbruggen 4 schutsluizen 2 pontverbindingen De Provincie Noord-Holland onderhoudt de kunstwerken op dit moment op basis van best practice. Dit houdt in dat de objecten op basis van ervaringen uit het verleden zo goed mogelijk onderhouden worden, waarbij de veiligheid en het functioneren op een tot op heden gebruikelijk betrouwbaarheidsniveau centraal staan. De Provincie heeft echter de ambitie uitgesproken om het onderhoud van de kunstwerken planmatig uit te gaan voeren waarbij onderhoud niet alleen op basis van ervaring maar ook op basis van (landelijke) normen voor o.a. onderhoudcycli en kosten beheerd worden. Kortom, een meer rationele en transparante beheersstrategie. Dit mede naar aanleiding van het feit dat steeds meer om openheid van zaken gevraagd wordt ten aanzien van de besteding van overheidsgelden. Een rationele beheerstrategie kan de gewenste transparantie leveren. De ervaring leert dat het volledig implementeren van een beheerstrategie jaren kan duren. Daarom is een aanpak van grof naar fijn gekozen. Eerste stap omvat een quickscan met als doel het binnen bandbreedte van 25% inzichtelijk maken van de benodigde onderhoudskosten voor de komende jaren, op basis van de huidige onderhoudspraktijk. Daarnaast is een opzet gemaakt van zogenaamde instandhoudingsplannen, die de basis vormen voor planmatig onderhoud. Basis voor deze quickscan vormt een uitgevoerde globale inspectie, interviews met beheerders, de vijfjaarlijkse inspecties die door de Provincie worden uitgevoerd en Rijkswaterstaat-kennis met betrekking tot kunstwerken. Conclusies De kunstwerken in het Noordhollandsch Kanaal zijn werken met een relatief hoog risicoprofiel, dat wil zeggen dat de betrouwbaarheid van het functioneren (bijvoorbeeld het openen en sluiten van bruggen) directe gevolgen heeft voor de verscheidene gebruikersgroepen. 1. Het beschikbaar budget voor 2006 bedraagt 1,3 miljoen. Uitgaande van een gelijkblijvend (geïndexeerd) budget in de komende jaren is op basis van de huidige onderhoudspraktijk ( best practice ) sprake van een gemiddeld jaarlijks tekort van 0,3 miljoen. Dit tekort wordt veroorzaakt door een onderhoudsachterstand die ingelopen moet worden. 2

8 2. Om in de komende jaren te kunnen voldoen aan veilige en voldoende betrouwbaar functionerende kunstwerken zou derhalve in de periode van een gemiddeld jaarlijks budget van 1,6 miljoen nodig zijn, zie figuur Voor de periode , als de onderhoudsachterstand goeddeels weggewerkt zou zijn, volstaat het huidige budget en is een gemiddeld jaarlijks budget ter hoogte van 1,25 miljoen benodigd. 2 1,8 1,6 Kosten 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 Variabel onderhoud Vast onderhoud Huidig budget Benodigd jaarlijks budget 0, Jaren Figuur1: Meerjarenonderhoudsprogramma kunstwerken De genoemde bedragen zijn exclusief indexering. Jaarlijks moeten deze bedragen worden geïndexeerd, waarvoor op dit moment 2,5% moet worden aangehouden. Aanbevelingen De Provincie heeft de ambitie uitgesproken om het onderhoud van de kunstwerken planmatig uit te gaan voeren waarbij onderhoud niet alleen op basis van ervaring maar ook op basis van (landelijke) normen voor o.a. onderhoudcycli en kosten beheerd worden. Kortom, een meer rationele en transparante beheersstrategie. Dit mede naar aanleiding van het feit dat steeds meer om openheid van zaken gevraagd wordt ten aanzien van de besteding van overheidsgelden. Een rationele beheerstrategie kan de gewenste transparantie leveren. Het is wenselijk om de komende periode de rationele beheerstrategie verder uit te werken, uit te dragen binnen de provinciale organisatie en medewerkers vertrouwd te maken met de systematiek. Ervaring met gelijksoortige ontwikkelingen bij andere overheidsorganisatie leert dat planmatig onderhoud tot kostenbesparingen leidt. Verwacht mag worden dat de te realiseren besparingen zodanig van omvang zullen zijn dat het huidige onderhoudsbudget toereikend is voor de periode tot en met

9 4

10 1 Inleiding 1.1 Situatie Sinds 1995 is de Provincie Noord-Holland verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het Noordhollandsch Kanaal. Deze verantwoordelijkheid omvat mede de zorg voor 14-tal civieltechnische kunstwerken in het kanaal; van noord naar zuid betreft dit de volgende objecten 1 : 1. Koopvaardersbrug 2. Koopvaardersschutsluis 3. Kooysluis 4. Pontveer Westeinde 5. Vlotbrug t Zand 6. Stolperbasculebrug 7. Sint Maartensvlotbrug 8. Burgervlotbrug 9. Schoorldammerbrug 10. Kogerpolderbrug 11. Brug Purmerend 12. Sluis Purmerend 13. Pontveer t Schouw 14. Willemsluis Deze kunstwerken zijn unieke bouwwerken, die elk specifieke functies vervullen in de infrastructuur en openbare ruimte. In de eerste plaats worden de objecten dagelijks gebruikt door de scheepvaart; voor de meeste objecten geldt dat sprake is van beweegbare objecten die op verzoek worden geopend en gesloten. Schade aan de Koopvaardersschutsluis 1 De Leeghwaterbrug behoort administratief en financieel tot het areaal Beweegbare Bruggen Landwegen (BBL). 5

11 Daarnaast zijn de bruggen en pontveren belangrijke oeververbindingen voor het (inter)lokaal verkeer, zowel in het provinciale wegennet als in onderliggende wegennetten. Tenslotte hebben de sluizen een waterkerende functie, waarbij de Koopvaardersschutsluis alsook de Willemsluizen als onderdeel van de primaire waterkering van het hoogste belang zijn. Vanwege deze gecombineerde functies is sprake van werken met een relatief hoog risicoprofiel. Immers, niet functioneren leidt direct tot stremmingen dan wel overlast voor de gebruikers en het bijbehorende imagoverlies. 1.2 Vraag De Provincie Nood-Holland onderhoudt de kunstwerken op dit moment op basis van best practice. Dit houdt in dat de objecten op basis van ervaringen uit het verleden zo goed mogelijk onderhouden worden. De Provincie heeft echter de ambitie uitgesproken om het onderhoud van de kunstwerken meer planmatig uit te voeren waarbij onderhoud niet alleen op basis van ervaring maar ook op basis van (landelijke) normen voor onderhoudcycli en kosten beheerd worden. Kortom, een meer rationele en transparante beheersstrategie. Dit mede naar aanleiding van het feit dat vanuit de maatschappij steeds meer om openheid van zaken gevraagd wordt ten aanzien van de besteding van overheidsgelden. Een rationele beheerstrategie kan de gewenste transparantie leveren. Om tot een rationele beheerstrategie te komen is een aanpak van grof naar fijn gekozen. Eerste stap omvat een quickscan met als doel het binnen bandbreedte van 25% inzichtelijk maken van de benodigde onderhoudskosten voor de komende jaren, op basis van de huidige onderhoudspraktijk. Het is wenselijk is om na het GS-besluit over het benodigde budget, de komende periode de rationele beheerstrategie verder uit te werken, uit te dragen binnen de provinciale organisatie en medewerkers vertrouwd te maken met de systematiek. 1.3 Afbakening In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de benodigde budgetten voor de instandhouding van de in hoofdstuk 1 genoemde kunstwerken de periode en met een doorkijk voor de periode erna ( ). Het voorliggend onderzoek heeft het karakter van een quickscan, dat wil zeggen dat er geen (uitgebreide) conditiemeting van de kunstwerken heeft plaatsgevonden, geen simulatie met modellen en geen gebruik is gemaakt van een werkordersysteem. Ook ontbreekt op dit moment een onderhoudsmethodiek en daarom is uitgegaan van de huidige onderhoudspraktijk. 6

12 Centraal uitgangspunt bij het opstellen van een maatregelpakket voor het onderhoud van een kunstwerk vormt het waarborgen van de veiligheid en het functioneren op een tot op heden gebruikelijk betrouwbaarheidsniveau. Op basis van dit algemene uitgangspunt is per kunstwerk een maatregelpakket vastgesteld voor de komende 5 jaar (periode ) op basis van de volgende aspecten: inventarisatie beschikbare gegevens (interviews beheerders, historische gegevens zoals de systematische vijfjaarlijkse inspecties en gebruik van Rijkswaterstaatkennis en ervaring met betrekking tot onderhoudssystematieken voor kunstwerken); een globale visuele inspectie van de technische onderdelen; onderhoudsadvisering (maatregelpakket voor de instandhouding voor de komende jaren). De relevante gegevens hieromtrent zijn vastgelegd in een instandhoudingsplan per kunstwerk. 7

13 2 Benodigd budget onderhoud kunstwerken De gezamenlijke maatregelpakketten van alle kunstwerken zijn getotaliseerd tot een meerjarenprogramma met bijbehorende benodigd budget voor de komende jaren. Overeenkomstig andere beheergebieden wordt bij het opstellen van de meerjarenbegroting onderscheid gemaakt tussen een programma voor vast onderhoud en variabel onderhoudsprogramma. De kosten voor de bedieningsgebouwen, de personele kosten van de bediening alsook het energieverbruik van de kunstwerken vallen buiten het kader van de begroting. 2.1 Variabel onderhoud Variabel onderhoud omvat meerjaarlijkse maatregelen die tot doel hebben een objectonderdeel op het onderhoudsniveau te brengen zoals het was direct na bouw van het kunstwerk. Veelal is sprake van grotere onderhoudsacties en vervanging van onderdelen, zoals renovatie van sluisdeuren, revisie van motoren en reparatie van slijtlagen en asfalt. Deze werkzaamheden worden in de meeste gevallen door de beheerder als op zichzelf staande projecten voorbereid en op de markt gebracht. In onderstaande tabel 1 zijn de benodigde budgetten voor variabel onderhoud weergegeven. Variabel onderhoud * Prognose ,00 1,49 1,64 1,31 1,36 Prognose ,0 * inschatting Tabel 1: Benodigde budgetten variabel onderhoud (Miljoenen euro s, 10% VAT-kosten) De benodigde budgetten in de periode bedragen in totaal 6,8 miljoen. Gemiddeld is in deze periode jaarlijks een budget van 1,4 miljoen benodigd. Hierbij is in de eerste jaren sprake van het wegwerken van enkele onderhoudsachterstand. Voorbeelden hiervan zijn: 1. de slechte staat van de sluisdeuren van de sluis Purmerend, die vanwege onverwachte schadebeelden grondig moeten worden gerenoveerd; 2. diverse onvolkomenheden in de veiligheid van bewegingsinstallaties van verschillende kunstwerken, veelal door verouderde technieken; 3. de slechte staat van de steigers bij de Koopvaardersschutsluis. De meest omvangrijke projecten in de begroting voor de komende jaren zijn weergegeven in tabel 2. 8

14 KUNSTWERK MAATREGELEN M 2006 Vlotbrug t Zand Stralen/conserveren pontons 0,10 Sluis te Purmerend Renoveren/vervangen reservedeuren 0,20 Burgervlotbrug Stralen/conserveren pontons,rev. draaiende delen, install. 0, Koopvaardersschutsluis Vervangen apparatenkasten (PLC) 0,70 Koopvaardersschutsluis Groot onderhoud recreatiesteiger 0,20 Kogerpolderbrug Vervangen asfalt en voegovergangen 0, Vlotbrug t Zand Remmingwerken en revisie/vervanging draaiende delen 0,20 Sint Maartensvlotbrug Aanpassen/vervangen remmingwerken 0,20 Pontveer t Schouw Vervangen afsluitbomen en herstel fuiken 0, Kooysluis Sluisdeuren herstellen/breeuwen/conserveren, rev. aandr. 0,10 Kogerpolderbrug Aanpassen/vervangen remmingwerken 0, Willemsluizen Deuren wisselen en revisie aandrijving 0,12 Stolperbasculebrug Remmingwerken herstellen 0,45 Sluis te Purmerend Aanpassing/vervanging remmingwerken, revisie aandrijving deurbeweging en deuren wisselen 0,40 Tabel 2: Overzicht grote projecten onderhoud (Miljoenen euro s, 10% VAT-kosten) Voor de periode wordt het benodigd jaarlijks gemiddeld budget geschat op circa 1,0 miljoen. Een en ander moet nader worden bekeken bij de uitwerking van een gedegen beheerstrategie. De uitvoering van de werkzaamheden vindt volgens vigerend inkoopbeleid plaats. Afhankelijk van type, omvang en tijdstip zal door de beheerder worden besloten tot uitbesteding van de voorbereiding of voorbereiding door de eigen dienst. Het is voor dergelijke werken gangbaar voor de kosten van voorbereiding, administratie en toezicht (VAT) 25% van de geraamde aanneemsom aan te houden. Uitgaande van gedeeltelijke uitbesteding is het extern deel van deze VAT-kosten geschat op 10%. Het overige deel van de VAT komt ten laste van de eigen dienst en is daarom niet becijferd. In bijlage 1 is de onderbouwing van de meerjarenplanning weergegeven, waarbij per kunstwerk is gespecificeerd in welk begrotingsjaar investeringen zijn gepland. Hiervoor geldt dat het planjaar in eerste instantie is bepaald op basis van een inschatting van het moment, waarop ingrijpen noodzakelijk is. Benadrukt wordt dat hierin verschuivingen kunnen optreden naar aanleiding voortschrijdende inzichten en ervaringen. 9

15 2.2 Vast onderhoud Vast onderhoud omvat het onderhoud dat jaarlijks wordt uitgevoerd om het dagelijks functioneren te waarborgen. Hierbij moet worden gedacht aan het smeren van bewegende delen, kleine (nood)reparaties en het schoonhouden. Op dit moment worden deze werkzaamheden via onderhoudsbestekken uitbesteed aan de markt. In onderstaande tabel 3 zijn de benodigde budgetten voor vast onderhoud weergegeven. Vast onderhoud * Prognose ,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Prognose ,25 * inschatting Tabel 3: Benodigde budgetten vast onderhoud (Miljoenen euro s, 10% VAT-kosten) Het jaarlijkse benodigde budget bedraagt derhalve totaal circa 0,25 miljoen. Vanwege het reguliere karakter van de maatregelen (veelal maatregelen met een jaarlijkse cyclus) is de fluctuatie over de jaren gering. In de komende periode moet nagegaan worden of er nadere afstemming tussen de programma s voor vast en variabel onderhoud nodig is. Vast onderhoud kan leiden tot verlenging van onderhoudscycli van variabel onderhoud, hetgeen een reductie in de kosten voor variabel onderhoud tot gevolg heeft. Gerichte monitoring van de kunstwerken, in het bijzonder van de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties, kan hierin meer inzicht geven. Daar staat tegenover dat variabel onderhoud de gewenste transparantie oplevert. Met bovenstaande worden de beheerder instrumenten verschaft om te komen tot een onderbouwde, rationele beheerstrategie, waarin de bestedingen van middelen voor onderhoudsmaatregelen is geoptimaliseerd. Het uitwerken hiervan dient in de komende periode te geschieden. 10

16 3 Conclusies en aanbevelingen 3.1 Conclusies De kunstwerken in het Noordhollandsch Kanaal zijn werken met een relatief hoog risicoprofiel, dat wil zeggen dat de betrouwbaarheid van het functioneren (bijvoorbeeld het openen en sluiten van bruggen) directe gevolgen heeft voor de verscheidene gebruikersgroepen. 1. Het beschikbaar budget voor 2006 bedraagt 1,3 miljoen. Uitgaande van een gelijkblijvend (geïndexeerd) budget in de komende jaren is op basis van de huidige onderhoudspraktijk ( best practice ) sprake van een gemiddeld jaarlijks tekort van 0,3 miljoen. Dit tekort wordt veroorzaakt door een onderhoudsachterstand die ingelopen moet worden. 2. Om in de komende jaren te kunnen voldoen aan veilige en voldoende betrouwbaar functionerende kunstwerken zou derhalve in de periode van een gemiddeld jaarlijks budget van 1,6 miljoen nodig zijn, zie figuur Voor de periode , als de onderhoudsachterstand goeddeels weggewerkt zou zijn, volstaat het huidige budget en is een gemiddeld jaarlijks budget ter hoogte van 1,25 miljoen benodigd. 2 1,8 1,6 Kosten 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 Variabel onderhoud Vast onderhoud Huidig budget Benodigd jaarlijks budget 0, Jaren Figuur1: Meerjarenonderhoudsprogramma kunstwerken In onderstaande tabel 4 zijn de benodigde budgetten voor instandhouding weergegeven voor de periode en na 2010, met een onderscheid naar vast en variabel onderhoud. 11

17 Programma Lasten: Vast onderhoud 0,24 0,24 0,24 0,24 0,24 0,24 Variabel onderhoud 1,00 1,49 1,64 1,31 1,35 1,00 Middelen: Dekking onderhoudsbegroting (budget 2006) 1,294 TOTAAL 1,25 1,74 1,89 1,55 1,60 1,24 Tabel 4: Overzicht benodigde financiële middelen (Miljoenen euro s, incl. 10% VAT- kosten De genoemde bedragen zijn exclusief indexering. Jaarlijks moeten deze bedragen worden geïndexeerd, waarvoor op dit moment 2,5% moet worden aangehouden. 3.2 Aanbevelingen De Provincie heeft de ambitie uitgesproken om het onderhoud van de kunstwerken planmatig uit te gaan voeren waarbij onderhoud niet alleen op basis van ervaring maar ook op basis van (landelijke) normen voor o.a. onderhoudcycli en kosten beheerd worden. Kortom, een meer rationele en transparante beheersstrategie. Dit mede naar aanleiding van het feit dat steeds meer om openheid van zaken gevraagd wordt ten aanzien van de besteding van overheidsgelden. Een rationele beheerstrategie kan de gewenste transparantie leveren. Het is wenselijk om de komende periode de rationele beheerstrategie verder uit te werken, uit te dragen binnen de provinciale organisatie en medewerkers vertrouwd te maken met de systematiek. Ervaring met gelijksoortige ontwikkelingen bij andere overheidsorganisatie leert dat planmatig onderhoud tot kostenbesparingen leidt. Verwacht mag worden dat de te realiseren besparingen zodanig van omvang zullen zijn dat het huidige onderhoudsbudget toereikend is voor de periode tot en met

18 Bijlage 1: meerjarenprogramma 1

19 Titel:Nota PS-cie. WVV, agendapunt 9d. (Meerjaren onderhoudsprogramma Kunstwerken Noordhollandsch Kanaal) Datum: Nummer:9d 2