INHOUDSTAFEL I. WEGWIJZER. Inhoudstafel II. PROCEDURES. DEEL 1 Gemeentelijke administratieve sancties. Hoofdstuk 1. Situering en historiek

Transcriptie

1 INHOUDSTAFEL I. WEGWIJZER Inhoudstafel II. PROCEDURES DEEL 1 Gemeentelijke administratieve sancties Hoofdstuk 1. Situering en historiek 1. Situering gemeentelijke administratieve sancties Kadering in lokaal integraal veiligheidsbeleid Bevoegdheid van de federale wetgever Relatie tot het EVRM en het strafrecht Waarborgen EVRM Eisen van artikel 6 EVRM Toepassing beginselen van het strafrecht Relatie tot het IVRK Bijzondere waarborgen minderjarigen Waarborgen IVRK Advies kinderrechtencommissariaat Toetsing van de nieuwe GAS-wet aan het EVRM en het IVRK Historiek gemeentelijke administratieve sancties De basiswet van 13 mei Welk doel had de wetgever? Wat waren de krachtlijnen? De wetswijzigingen van Wat waren de krachtlijnen? Welke inbreuken werden gedepenaliseerd? De wetswijzigingen van Wat was het probleem? Wat waren de gevolgen? Versterking van de bemiddeling 31 GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 1

2 2.4. Het Milieuhandhavingsdecreet van Andere wijzigingen na De nieuwe wet op de gemeentelijke administratieve sancties Welk doel had de wetgever? Wat zijn de krachtlijnen van de nieuwe GAS-wet? Hoe wordt de nieuwe GAS-wet uitgevoerd? 45 Hoofdstuk 2. Procedure administratieve sancties 1. Inleiding 1 2. Welke keuzes moet de gemeenteraad maken? Wat kan de gemeenteraad sanctioneren? Strafrechtelijke sanctie of administratieve sanctie Er zijn vier soorten administratieve sancties Via de gemeentelijke politieverordening Verbod op samenloop De gemengde inbreuken Wat zijn gemengde inbreuken? Lijst van gemengde inbreuken in de nieuwe GAS-wet Zware gemengde inbreuken (derde soort) Lichte gemengde inbreuken (tweede soort) De nieuwe inbreuken op het stilstaan en parkeren Samenwerking met het parket Waarom samenwerken met het parket? Waarom een protocolakkoord? Wat indien er geen protocolakkoord werd afgesloten? Procedure zware gemengde inbreuken Procedure lichte gemengde inbreuken Welke procedure bij samenloop? Standpunt van de procureurs en het College van procureurs-generaal Wie kan inbreuken vaststellen? Politieambtenaren, agenten en bijzondere veldwachters 33 Wegwijzer / Inhoud / 2 Juni 2016 GAS

3 3.2. Gemeentelijke ambtenaren en gemeenschapswachtenvaststellers Personeelslid autonoom gemeentebedrijf Personeelsleden van een intergemeentelijk samenwerkingsverband Provinciale en gewestelijke ambtenaren Ambtenaren van vervoersmaatschappijen Bewakingsagenten Samenvattend overzicht Vaststelling via proces-verbaal Voorwaarden van het proces-verbaal/bestuurlijk verslag Wat is de bewijskracht van een proces-verbaal? Wie ontvangt het proces-verbaal? Vaststelling via camerabeelden Waar is de wet van toepassing? Plaatsing en gebruik van de camera Doelstelling van de camerabewaking Vaste bewakingscamera Mobiele bewakingscamera Het onderscheid is niet altijd even duidelijk Wat doet de verantwoordelijke voor de verwerking? Kan ik zonder verwittiging opnames maken? Mededelingsplicht aan Privacycommissie Wie kan de beelden in real time bekijken? Wettelijke verankering cameratoezicht bij overlast Specifieke wettelijke bepalingen cameragebruik bij overlast Praktijkvoorbeeld: vaststelling van overlast door camera-opnames Onderzoek naar de effectiviteit van cameratoezicht bij overlast Samenvattend overzicht Wie legt de administratieve sanctie op? Gemeentesecretaris of ander gemeentelijk ambtenaar Personeelslid intergemeentelijk samenwerkingsverband Provinciale ambtenaar Het college van burgemeester en schepenen 91 GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 3

4 6.5. Opleidingsvereisten Gemeentesecretaris Bestaande sanctionerend ambtenaar Algemene diplomavereisten afwijkende diplomavereisten Samenvattend overzicht Procedure voor een administratieve geldboete Algemene procedure Ambtenaar ontvangt vaststelling Toepassing van de taalwetgeving Bijkomende opzoeking van gegevens Kennisgeving aan overtreder en verweerprocedure Mondelinge of schriftelijke verdediging Beslissing tot administratieve geldboete Kennisgeving van beslissing Betaling geldboete en verjaringstermijn Beroepsprocedure Registratie in het gemeentelijk sanctieregister Invordering van de geldboete Betalingstermijn Procedure met betrokkenheid van minderjarigen Specifieke rechtswaarborgen Wat is het verschil met de algemene procedure? Procedure bij gemengde inbreuken Mogelijkheid tot afsluiten protocolakkoord Zware gemengde inbreuken: parket moet groen licht geven Lichte gemengde inbreuken: parket kan impliciet groen licht geven Dubbele kwalificatie: parket kan impliciet groen licht geven Procedure bij inbreuken stilstaan en parkeren Verplichting tot afsluiten protocolakkoord De inbreuken stilstaan en parkeren Wat is het verschil met de algemene procedure? Bijzondere knelpunten inzake de specifieke procedure Wegwijzer / Inhoud / 4 Juni 2016 GAS

5 8. Procedure andere administratieve sancties Voorafgaande waarschuwing verplicht Toepassingsgebied Vaststelling van de inbreuk Het opleggen van de sanctie Beroepsprocedure Ouderlijke betrokkenheid, bemiddeling en gemeenschapsdienst Wat zijn de alternatieve maatregelen? Wat is ouderlijke betrokkenheid? Wat is bemiddeling? Verplichting voor minderjarigen Mogelijkheid voor meerderjarigen Bijzondere voorwaarden Wat is gemeenschapsdienst? Mogelijkheid voor minderjarigen Mogelijkheid voor meerderjarigen Bijzondere voorwaarden Samenvatting van de nieuwe procedures Kort algemeen overzicht van de nieuwe GAS-procedures Kort overzicht van de nieuwe specifieke GAS-procedures De nieuwe procedure voor meerderjarigen: stap voor stap De nieuwe procedure voor minderjarigen: stap voor stap De nieuwe gemengde procedure voor meerderjarigen: stap voor stap De nieuwe gemengde procedure voor minderjarigen: stap voor stap Een nieuwe procedure: inbreuken op stilstaan en parkeren 160 Hoofdstuk 3. De bemiddeling 1 1. Inleiding 1 2. Wat is bemiddeling? 2 GAS December 2015 Wegwijzer / Inhoud / 5

6 3. De bemiddelingsprocedure kadert in het opleggen van een gemeentelijke administratieve sanctie 5 4. Doel van de bemiddeling: herstel of vergoeding van de schade 6 5. De bemiddelaar of bemiddelingsdienst Statuut en diplomavereisten Opleidingsvereisten Samenwerking en subsidiëring Opdrachten van de lokale bemiddelaar Erkenning van de dienst lokale bemiddeling De betrokken partijen bij een bemiddeling Een bemiddelingsreglement Procedurele en formele aspecten Positie van de bemiddeling in de GAS-procedure Opstart van de bemiddelingsprocedure Administratieve geldboete Schorsing, intrekking, sluiting Verder verloop van de bemiddelingsprocedure Resultaat van de bemiddeling Rapportering van de bemiddelaar aan de sanctionerend ambtenaar Weerslag van het resultaat op de eventuele administratieve sanctie Afbakening t.o.v. andere soorten bemiddelingen In welke gevallen is het de moeite werk te maken van bemiddeling? Waarden en visie 24 Wegwijzer / Inhoud / 6 December 2015 GAS

7 Hoofdstuk 4. Functieomschrijving van de sanctionerend ambtenaar 1 1. Eindtermen van de opleiding Eindtermen inzake kennis Eindtermen inzake vaardigheden Eindtermen inzake attitudes Inhoud van de opleiding 3 2. Inhoud van de functie Leidinggevende taken Adviserende en beleidsondersteunende taken Uitvoerende taken Controlerende taken Communicatieve taken 6 3. Functieprofiel 6 Hoofdstuk 5. Openbaarheid van bestuur, inzagerecht en publicatie van besluiten en reglementen 1 1. Inleiding 1 2. Identiteitsgegevens bij de vaststelling Het proces-verbaal als bron van identiteitsgegevens Camerabeelden als bron van identiteitsgegevens 3 3. Opvragen van identiteitsgegevens Het Rijksregister De Kruispuntbank der Voertuigen 5 4. Het inzagerecht van raadsleden Inleiding Het inzagerecht in het licht van het Decreet openbaarheid van bestuur Het inzagerecht in relatie tot het gemeentelijk belang Inzagerecht door derden De publicatie van besluiten en politieverordeningen Inleiding 12 GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 7

8 5.2. Burgemeestersbesluit moet inhoudelijk duidelijk zijn Verordening van de burgemeester moet aangeplakt worden Gemeente heeft autonomie over inhoud reglement Politieverordeningen moeten publiek bekendgemaakt worden 15 DEEL 2 Andere bestuurlijke maatregelen Hoofdstuk 6. Beperking van de bewegingsvrijheid 1 1. Beperking in het licht van het EVRM Artikel 5 EVRM: recht op vrijheid en veiligheid Artikel 8 EVRM: recht op eerbiediging van het privé-, familie- en gezinsleven Artikel 11 EVRM: vrijheid van vergadering en vereniging 3 2. Gevangenisstraffen en gemengde inbreuken 4 3. De Wet op het politieambt 6 4. Bestuurlijke dwangmaatregelen 7 5. Bestuurlijke maatregelen bij inbreuken stilstaan en parkeren 8 6. Enkele specifieke vormen van een plaatsverbod Het tijdelijk huisverbod door de procureur Het elektronisch toezicht Het tijdelijke toegangsverbod door VVM De Lijn Het tijdelijk stadionverbod door Binnenlandse Zaken Het plaatsverbod opgelegd door de burgemeester of door de jeugdrechter Het tijdelijk plaatsverbod door de burgemeester Raad van State: plaatsverbod mag geen verdoken sanctie zijn Raad van State: plaatsverbod moet door burgemeester opgelegd worden Het plaatsverbod volgens de nieuwe GAS-wet: stap voor stap Inbeslagname en verbeurdverklaring 18 Wegwijzer / Inhoud / 8 Juni 2016 GAS

9 III. THEMA S Hoofdstuk 1. Gemeentelijke administratieve sancties voor inbreuken op de gemeentelijke politieverordening 1. Inleiding 1 2. Voorafgaande opmerkingen 2 3. Geluidshinder Subjectieve geluidshinder Storend lawaai Nachtlawaai Objectieve geluidshinder (algemeen) Geluidshinderwet en elektronisch versterkte muziek Inrichtingen en activiteiten met een milieuvergunning Objectieve geluidshinder (bijzonder) Machines Wegverkeer Luidsprekers en geluidsinstallaties Dieren Vuurwerk en wensballonnen Algemene zorgvuldigheidsplicht Vuurwerk Wensballonnen Veldkannonnen Afval, sluikstorten, hondenpoep, wildplakken en dergelijke Afval Vuilniszakken Hondenpoep Verbranden van bepaalde stoffen Wildplakken en verkiezingsaffiches Reclamedrukwerk 33 GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 9

10 5. Kleine stedenbouwkundige inbreuken Wetgeving inzake de openingsuren Voorbeelden uit de omzendbrief Opzettelijk aanrichten van schade aan planten in openbare parken en plantsoenen Handel en bezit van schadelijke middelen zoals lachgas Het zonder voorafgaande schriftelijke toestemming aanbrengen van bedradingen, toestellen of andere verbindingen, uitgaande van een privé-initiatief Het laten baden van huisdieren in visvijvers of waters van openbare parken en plantsoenen of er de sierdieren aan te vallen Het hinderen van het verkeer door een hond niet aan de lijn te houden Het bedekken van straatnaamborden en huisnummers Het voeren van wilde of verwilderde dieren Wildplassen Het opstellen van woonwagens op plaatsen die daarvoor niet worden ingericht Op het openbaar domein Op privédomein Dracht van gelaatsverhullende kledij Verkeersgerelateerde inbreuken Gedepenaliseerd parkeren Verstoring landelijke wegen door quads Gebruik van Lage Emmissie Zones Verstoring landelijke wegen door wielergroepen Inzet signaalgevers bij sportmanifestaties Plaatsen en weghalen van werfsignalisatie Verbod op zwemmen in het kanaal Politieverordening op havenactiviteiten Afdekken lading van vrachtwagens Persoonlijke wegwijzers op verkeersborden Politieverordening op luchtvaartuigen 64 Wegwijzer / Inhoud / 10 Juni 2016 GAS

11 10. Opgeheven wettelijke bepalingen Titel X, Boek II wet van 8 juni 1867 Strafwetboek (B.S. 9 juni 1867) Besluitwet van 29 december 1945 houdende verbod tot het aanbrengen van opschriften op den openbare weg (B.S. 4 januari 1946) Bestaande wettelijke en decretale strafbepalingen Generieke strafbepaling voor uitvoeringsbesluiten 70 IV. MODELLEN V. PRAKTIJKEN Interbestuurlijke samenwerking: mogelijkheden en beperkingen 1 1. De sanctionerend ambtenaar als aanzet én pijnpunt Een weloverwogen beleidskeuze Drie samenwerkingsvormen 3 2. Bevoegdheidsverdeling De gewestelijke bevoegdheid inzake het gemeentelijk belang De federale bevoegdheid inzake het algemeen belang 7 3. De nieuwe mogelijkheden Het (quasi) identiek algemeen politiereglement Wettelijke regeling Bestuurspraktijk Vaststellende ambtenaren Politieambtenaren, agenten van politie en bijzondere veldwachters Gemeentelijke ambtenaren Bovenlokale en AGB-personeelsleden De sanctionerend ambtenaar De intergemeentelijke sanctionerend ambtenaar De provinciale sanctionerende ambtenaar De sanctionerend ambtenaar bij intergemeentelijke verenigingen Identiek protocolakkoord Lokale bemiddeling 21 GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 11

12 3.6. GAS-register Inning geldboetes Gemeenschapsdienst Naar een harmonieuze interbestuurlijke samenwerking? Schematisch overzicht 28 Gemeentelijke administratieve sancties 2015: Invoering en toepassing 29 VI. WETGEVING Wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (B.S. 1 juli 2013), gewijzigd door de wet houdende diverse bepalingen binnenlandse zaken van 21 december 2013 (B.S. 31 december 2013) 1 Wet van 19 juli 2013 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade (B.S. 16 september 2013) 33 VII. RECHTSPRAAK Inhoudstafel 1 Thematisch overzicht rechtspraak 3 Arrest van het Arbitragehof van 18 januari Vonnis van de politierechtbank van Tongeren van 12 juni Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 20 juni Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 27 juni Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 29 juni Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 4 oktober Wegwijzer / Inhoud / 12 Juni 2016 GAS

13 Vonnis van de politierechtbank van Vilvoorde van 9 april Vonnis van de politierechtbank van Brussel van 22 april Prejudiciële vraag van 2 oktober 2009 door het hof van beroep te Gent inzake kleine vormen van afvalgerelateerde openbare overlast 33 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 15 oktober Arrest van de Raad van State van 23 oktober Arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 3 november Vonnis van de politierechtbank van Halle van 17 december Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 15 januari Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 4 februari Vonnis van de politierechtbank van Brussel van 9 september Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 30 september Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 25 november Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 21 januari Vonnis van de politierechtbank van Sint-Niklaas van 28 januari Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 11 februari Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 3 maart Vonnis van de politierechtbank van Dendermonde van 5 mei Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 31 mei Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 1 juni GAS Juni 2016 Wegwijzer / Inhoud / 13

14 Vonnis van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg te Gent (kort geding) van 14 juli Arrest van de Raad van State van 15 februari Vonnis van de politierechtbank van Turnhout van 16 oktober Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 14 juni Arrest van de Raad van State van 6 januari Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 6 januari Arresten van het Grondwettelijk Hof van 23 april Arrest van het Grondwettelijk Hof van 21 mei Arrest van de Raad van State van 29 oktober Vonnis van de politierechtbank van Brussel van 17 december Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 22 januari VII. VERWIJZINGEN Wegwijzer / Inhoud / 14 Juni 2016 GAS