Kompas II - Samenvatting

Transcriptie

1 Kompas II - Samenvatting I Kompas II: nieuw regionaal meerjarenprogramma voor toerisme en recreatie Toerisme en recreatie zijn van strategisch belang voor de regio Zuidoost-Brabant. Het belang van de sector gaat verder dan de directe werkgelegenheid die deze biedt. Er zijn nauwe relaties met het woon- en vestigingsklimaat binnen de regio, met een vitaal en aantrekkelijk platteland en met de positionering van de regio als Brainport. De ontwikkeling van de regio tot Brainport stelt extra eisen aan het toeristisch-recreatief en vrijetijdsaanbod in de regio. Quality of life is een belangrijke concurrentiefactor in een kenniseconomie. Het aantrekken en behouden van kenniswerkers vraagt om een integrale aanpak waarbij ook het bieden van een aantrekkelijk aanbod aan vrijetijdsvoorzieningen van groot belang is. Het landelijk gebied staat ook in Zuidoost-Brabant voor een ingrijpende verandering. Om veranderingen in de landbouw te begeleiden wordt gezocht naar nieuwe economische dragers die tegemoet komen aan een maatschappelijke vraag. Ontwikkeling van toerisme en recreatie neemt daarbij een belangrijke plaats in. Vanwege dit strategische belang wil SRE zich ook de komende periode inzetten voor een versterking van toerisme en recreatie in Zuidoost-Brabant. In dit Kompas II werken we onze visie en strategische doelen voor toerisme en recreatie voor de komende periode uit. II Uitgangspunten Bij het opstellen van dit programma hebben we ons laten leiden door de volgende uitgangspunten: Het versterken van de betrokkenheid vanuit het bedrijfsleven, Het streven naar een heldere rolverdeling tussen regio, gemeenten en bedrijfsleven, Een focus op programmalijnen die van strategisch belang zijn op regionaal niveau, Het zoeken naar mogelijkheden voor innovatie op het raakvlak van toerisme, recreatie en sectoren als onderwijs, technologie, cultuur, verkeer, natuur en economie, De wens om de samenhang tussen Brainport, Progress en Kompas te bevorderen, Minder overleg, minder nadruk op de organisatie en meer aandacht voor inhoud en uitvoering, Het streven naar een organisatiestructuur die recht doet aan het onderscheid tussen het strategische, het tactische en het operationele niveau en die daaraan zo efficiënt en effectief mogelijk invulling geeft. Kompas II bouwt daarmee voort op de evaluatie van Kompas I. In het voortraject zijn partijen uit het veld en gemeenten (ambtelijk en bestuurlijk) uitgebreid geconsulteerd. III Strategische doelen Kompas II moet in onze visie bijdragen aan een aantrekkelijk Zuidoost-Brabant met een kwalitatief hoogstaand en onderscheidend recreatief product. Deze overkoepelende ambitie vertalen we in vier strategische doelen. BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 1

2 Versterking van het toeristisch-recreatief product op strategische thema s Strategische thema s zijn voor ons die thema s waarmee Zuidoost-Brabant zich kan onderscheiden van andere regio s en zijn identiteit kan uitdragen en versterken. Het gaat hierbij niet om producten van een enkele ondernemer, maar juist om thema s en producten op het raakvlak van sectoren. We willen op regionaal niveau dynamische en slagvaardige samenwerkingsvormen ontwikkelen met onderwijs, technologie, cultuur, verkeer, natuur en economie. Het bevorderen van lokale en regionale samenwerking en ketenvorming In aanvulling op activiteiten rond strategische thema s en het sluiten van allianties op regionaal niveau is ook samenwerking op lagere schaalniveaus van vitaal belang voor toeristisch-recreatieve ontwikkeling. Het stimuleren van lokale samenwerking was één van de speerpunten van Kompas I en inmiddels zijn in een groot aantal gemeenten lokale toeristische platforms actief. Het SRE blijft actief betrokken bij deze platforms en zal initiatieven die hieruit voortkomen waar mogelijk en passend binnen de doelstellingen van Kompas II ondersteunen. Product- en gebiedspromotie Het SRE stelt de hoofdlijnen vast van een regionaal promotie- en acquisitiebeleid gericht op bedrijfsvestiging en toerisme. De wervende promotie die vanuit Kompas wordt gecoördineerd is onderdeel van regiopromotie in een breder kader: profilering van Zuidoost- Brabant als aantrekkelijke vestigings- en verblijfsregio, voor personen én het bedrijfsleven. Strategische positionering van toerisme en recreatie De inspanningen vanuit het programma Kompas maken deel uit van een totale inzet van de regio om Zuidoost-Brabant op economisch en sociaal-maatschappelijk gebied te versterken. Toerisme en recreatie zijn in dat kader essentieel. Hoewel er sprake is van verbetering, realiseert nog niet iedereen zich de strategische kansen die toerisme en recreatie bieden. De komende periode gaan we daarom ook werken aan positionering van de toeristischrecreatieve sector binnen de regio en het voor het voetlicht brengen van het strategische belang ervan. IV Programmalijnen De strategische koers wordt uitgewerkt in programmalijnen waarlangs het SRE de komende jaren haar activiteiten gaat uitvoeren. Figuur 1 toont de samenhang tussen strategisch niveau, tactische programmalijnen en de projecten op operationeel niveau worden uitgevoerd. BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 2

3 Figuur 1 Kompas: samenhang strategisch, tactisch en operationeel niveau STRATEGISCH TACTISCH OPERATIONEEL Versterking toeristisch-recreatief product op strategische thema s Aanjagen innovatieve PMC s Verbetering routenetwerk Bevorderen lokale en regionale samenwerking en ketenvorming Kennis en advies - ondersteunen en opschalen lokale initiatieven LOKALE EN REGIONALE PROJECTEN Strategische positionering toerisme en recreatie Promotie Promotieactiviteiten: Gebiedspromotie en vermarkten PMC s Maximale synergie tussen regionale actieprogramma s A Aanjagen innovatieve product-marktcombinaties rond strategische thema s Om het toeristisch product op strategische thema s te versterken zijn vernieuwende en onderscheidende producten en product-marktcombinaties (PMC s) nodig. Innovatieve pmc s zijn vaak samengesteld van aard, waardoor samenwerking tussen meerdere bedrijven en sectoren van belang is. Het SRE constateert dat via de markt nog niet vanzelf de juiste allianties ontstaan die nodig zijn om innovatieve PMC s te realiseren. Het SRE wil de ontwikkeling van vernieuwende product-marktcombinaties actief stimuleren en gaat zich inspannen om daartoe de juiste partijen in de regio ook sectoroverstijgend- met elkaar in contact te brengen. Ontwikkeling van product-marktcombinaties focust op een aantal strategische thema s, bijvoorbeeld design, food, technologie, zorg, wellness en sport. Deze thema s worden in overleg met het Toeristisch Huis bepaald. Trends en ontwikkelingen aan de vraagzijde worden daarbij gekoppeld aan specifieke kenmerken van de regio. Tevens wordt aangesloten bij specifieke programma s die in het kader van Brainport en Progress worden ontwikkeld. 1 Per jaar wordt één thema centraal gesteld. In kader 4.1 van Kompas II wordt een nadere toelichting gegeven bij de mogelijke- thema s, met daarbij voorbeelden van PMC s waaraan gedacht zou kunnen worden. B Verbetering en uitbreiding routenetwerk De recreatieve routestructuur vormt een belangrijk onderdeel van het toeristisch-recreatieve aanbod in Zuidoost-Brabant. Ook de komende jaren wil het SRE blijven werken aan verdere verbetering van het routenetwerk. Daarbij gaat het zowel om beheer en onderhoud van bestaande routestructuren als om selectieve toevoegingen aan het aanbod, waarbij het zaak is om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeftes in de markt. 1 Bijvoorbeeld Design Connection Eindhoven, Zorg en Technologie, Sports and Technology, het nog in ontwikkeling zijnde Cultuur in Brainport en het Food-connection Point / Technologie en Food. BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 3

4 C Kennis en advies, afstemming en opschaling lokale initiatieven Om de lokale samenwerking en ketenvorming te stimuleren wil het SRE lokale (samenwerkings-)initiatieven ondersteunen die bijdragen aan de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de Zuidoost-Brabant. Die ondersteuning vindt plaats via verschillende sporen: Het tot stand brengen van uitwisseling van kennis en ervaringen, via regionale (thema)bijeenkomsten en inbreng in de lokale toeristische platforms, bedrijfsbezoeken en excursies. Het ondersteunen van de uitwerking van projecten via de ontwikkelservice. Vooral voor kleinschalige projectideeën op lokaal niveau ontbreekt het vaak aan capaciteit om goede ideeën uit te werken tot concrete projecten en activiteiten. De ontwikkelservice van het SRE ondersteunt de uitwerking van ideeën tot concrete projecten, de opbouw van partnerschappen en het vinden van financiering. De ontwikkelservice is er zowel voor toeristisch-recreatieve projecten als voor projecten op het gebied van plattelandsontwikkeling. Het beschikbaar stellen en verspreiden van cijfermateriaal op regionaal en lokaal schaalniveau in aanvulling op provinciebrede gegevens. Dit om inzicht te bieden in marktontwikkelingen en kansen, om beleidskeuzes te onderbouwen en om het strategische belang van toerisme en recreatie voor regionale ontwikkeling te illustreren. D Promotie-activiteiten De uitwerking en uitvoering van het regionaal promotiebeleid besteden we uit. In elk geval tot 2009 zal de Regio VVV deze taak op zich nemen. Wervende promotie onder het merk Brabant wordt op provinciaal niveau opgepakt en uitgevoerd door het Brabants Bureau voor Toerisme (BBT). Aanvullende activiteiten zijn thema- en projectgerelateerde promotie; aanvullende regiopromotie (het onder de aandacht brengen van de submerken Kempen, Peel en Eindhoven) en informatieve promotie gericht op de inwoners (buitenlandse kenniswerkers inbegrepen), toeristen die reeds in de regio verblijven en de zakelijke markt. V Organisatie De organisatiestructuur bouwt voort op de basis die tijdens Kompas I is gelegd, met een belangrijke rol voor het Toeristisch Huis nieuwe stijl en de lokale platforms. De aanjagers die worden aangesteld en als spin in het web gaan functioneren vormen een nieuw element. Figuur 2 geeft de organisatiestructuur weer. Toeristisch Huis nieuwe stijl Het Toeristisch Huis adviseert het Dagelijks Bestuur op strategisch en tactisch niveau. Daarbij gaat het om een eventuele strategische bijsturing en nadere tactische invulling van het Kompas II-programma in de komende programmaperiode. Het Toeristisch Huis krijgt daartoe een specifieke agenda die bestaat uit de volgende elementen: Het inbrengen van relevante (markt)ontwikkelingen en kansen en het op basis daarvan adviseren over eventuele bijsturing, Adviseren over de strategische (jaar)thema s voor de regio, Het opstellen van een Programma van Eisen voor een regionaal monitorings- en informatiesysteem op het gebied van toerisme en recreatie, Het aandragen van nieuwe ideeën voor regionale projecten. Het Toeristisch Huis bestaat uit enkele belangrijke regionale spelers uit de toeristischrecreatieve sector, aangevuld met met externe experts: zowel experts op toeristisch- BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 4

5 recreatief gebied van buiten onze regio als strategische en creatieve denkers uit andere sectoren. Tevens is er een vertegenwoordiging vanuit Brainport en Progress. Figuur 2 Organisatie Kompas II Toeristisch Huis (Strategisch adviesorgaan) Netwerkbijeenkomsten/workshops Aanjagers Lokale platforms Aanjagers Om partijen in de regio ook sectoroverstijgend- met elkaar in contact te brengen en te stimuleren nieuwe toeristisch-recreatieve producten te ontwikkelen, stellen we aanjagers aan. De aanjagers hebben zowel een functie op regionaal niveau in strategische, regiobrede projecten rond bepaalde thema s, als op lokaal niveau. Op lokaal niveau ligt hun taak vooral in het stimuleren en ondersteunen van de lokale toeristische platforms: het aandragen van relevante onderwerpen, signaleren van en voorzien in hun informatiebehoefte en informeren over relevante toeristische ontwikkelingen. De organisatie van regionale bijeenkomsten vormt daarbij een belangrijk instrument. Lokale toeristische platforms Het SRE acht het van groot belang dat op lokaal niveau door ondernemers uit de toeristischrecreatieve sector (waar nodig aangevuld met ondernemers uit andere sectoren), de gemeente en eventueel vertegenwoordigers vanuit de cultuursector, natuur en landschap of sport wordt samengewerkt. In veel gemeenten zijn de tijdens Kompas I opgerichte LTA s het aangewezen gremium voor lokale samenwerking. Daar waar zich andere, soortgelijke platforms hebben ontwikkeld wordt daarbij aangehaakt. Het SRE zal initiatieven die uit de platforms voortkomen waar mogelijk en passend binnen de doelstellingen van Kompas II ondersteunen. Kennisuitwisseling via regiobijeenkomsten Kennisuitwisseling wordt in de Kompas II-periode gefaciliteerd via regiobijeenkomsten. De bijeenkomsten zijn een instrument om de uitwisseling tussen strategisch en operationeel niveau, en tussen lokaal en regionaal schaalniveau te waarborgen. Het gaat daarbij zowel om jaarlijkse regionale toerisme-(netwerk)dagen voor het gehele toeristisch-recreatieve speelveld (ondernemers, gemeentes, relevante organisaties) als om specifieke workshops (naar behoefte) voor gemeentes en eventueel geïnteresseerde contactpersonen van lokale platforms, over specifieke onderwerpen. BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 5

6 Projectorganisatie Kompas De uitvoering van Kompas II wordt gecoördineerd vanuit het Projectbureau Kompas. Het projectbureau is ondergebracht bij het SRE en heeft de beschikking over een werkbudget dat wordt toegewezen door het Dagelijks Bestuur. Synergie en samenwerking tussen Kompas, Brainport en Progress Ook via de regionale programma s Brainport en Progress werken we aan de sociaaleconomische ontwikkeling van Zuidoost-Brabant. Inhoudelijk liggen er interessante aanknopingspunten die meer nog dan in het verleden- moeten worden benut. Een specifiek punt van aandacht vormt de afstemming met activiteiten van Streekhuizen en Streekplatforms die vanuit de Revitalisering Landelijk Gebied (de Reconstructie ) in onze regio actief zijn. Om Brainport, Progress en Kompas optimaal van elkaars activiteiten te laten profiteren is een aantal werkafspraken wenselijk: Financieringskansen gepaard gaand met merk Brainport kunnen en moeten in projectontwikkeling zoveel mogelijk worden benut. De Stichting Brainport krijgt een zetel in het Toeristisch Huis en adviseert via deze weg over invulling en uitwerking van Kompas II in relatie tot de doelstellingen van Brainport. Ook vanuit Progress neemt een vertegenwoordiger zitting in het Toeristisch Huis. Op de werkvloer vindt regelmatig overleg plaats om afspraken te maken over de uitwerking van (bijvoorbeeld via de ontwikkelservice ingediende) projectideeën. Periodieke evaluatie, bijstelling en uitwerking Kompas II loopt van 2008 tot Grote lijnen zijn neergezet, maar een aantal zaken moet groeien. De voortgang van het Kompasprogramma wordt jaarlijks besproken in het Toeristisch Huis. Hier vindt bijstelling of aanscherping op tactisch niveau plaats en worden de strategische thema s voor de komende periode bepaald. Voor het najaar van 2010 is een grotere tussentijdse evaluatie voorzien. VI Operationele uitwerking In Kompas II worden drie projecten geformuleerd die bedoeld zijn om de uitvoering van dit programma te faciliteren: het bieden van relevante kwantitatieve data op regionaal en lokaal schaalniveau, de organisatie van regionale uitwisseling en het onderhoud en verbeteren van de recreatieve routestructuur. Daarnaast gaat het SRE via de aanjagers - een aantal regiobrede strategische projecten initiëren. Mogelijkheden zijn, onder meer: een internationaal project rond het thema toerisme en technologie, of toerisme en design, een project rond gastvrijheid en gastheerschap, en/of milieu-innovaties voor de toeristischrecreatieve sector en duurzaam ondernemen. We kunnen en willen als SRE hier niet alleen in beslissen. Tijdens de regionale toerismedagen en bijeenkomsten van het Toeristisch Huis zal projectontwikkeling een specifiek aandachtspunt zijn. Het is de bedoeling om per jaar minimaal één groot regiobreed, strategisch project op te zetten. Naast deze projecten blijft er uiteraard ruimte voor projectideeën van onderop, vanuit de lokale toeristische platforms: het SRE zal projecten ondersteunen die bijdragen aan ontwikkeling van het toeristisch-recreatief product en aansluiten bij onze visie. Gedurende de looptijd van Kompas II zal voor deze kleinere projecten een specifiek budget gelabeld worden. BUITEN, Bureau voor Economie en omgeving 6