Oplossing met EUV-lithografie voor het patroneren van back-end-of-line metaallagen: klaar voor massaproductie
|
|
- Jasper de Lange
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Oplossing met EUV-lithografie voor het patroneren van back-end-of-line metaallagen: klaar voor massaproductie Tijdens de SPIE Advanced Lithography conferentie van 2017 stelde imec een oplossing voor die toelaat om de meest geavanceerde metaallagen in de back-end-of-line van chips te patroneren. Imec werkte hiervoor nauw samen met zijn toestel- en materiaalleveranciers. De voorgestelde oplossing voldoet aan de specificaties van de N5 technologie-node die gehanteerd wordt door chipfabrikanten, en is klaar om in de industrie gebruikt te worden. Er worden twee scenario s voorgesteld om EUV-lithografie in te voeren, samen met voorstellen voor ontwerpregels, maskers, fotoresist, etsen, metrologie, en een evaluatie van de variaties. In dit artikel wordt één van deze scenario s in meer detail beschreven. Het is een combinatie van enerzijds immersielithografie samen met self-aligned quadruple patterning en anderzijds EUV-lithografie voor het patroneren van blocks. Hiermee kunnen patronen aangebracht worden in metaallaagjes met pitches van slechts 32nm. De uniformiteit van de lagen en hun lokale variabiliteit wordt besproken om te kijken of het platform geschikt is voor massaproductie. Het patroneren van geavanceerde back-end-of-line lagen Naarmate we naar meer geavanceerde technologieknopen (of nodes) evolueren, wordt het alsmaar moeilijker om patronen te maken in de meest kritische metaallagen van de back-end-of-line (BEOL). Deze metaallagen hebben een alsmaar agressievere pitch, wat verwijst naar de onderlinge afstand tussen de individuele patronen (bv. 32nm). In deze BEOL-lagen worden typisch geultjes gemaakt die in een finale metallisatiestap worden opgevuld met metaal. In deze continue geultjes moeten disconnecties worden voorzien, de zogenaamde block-lagen, die loodrecht op de geulen worden aangebracht. Op deze manier ontstaan kleine metaal tip-tegen-tips. In de industrie wordt gekeken naar verschillende opties om de meest agressieve BEOL-lagen en blocks te patroneren. Eén optie bestaat erin om gebruik te maken van immersielithografie in combinatie met self-aligned quadruple patterning (SAQP) voor de metaallijntjes, en drievoudige patronering (immersie triple patterning) voor de block-laagjes. Voor deze optie is echter een triple block-masker nodig en een drievoudige litho-ets-procesflow. En dat maakt deze oplossing duur en complex. Een andere optie is de BEOL-metaallagen direct met EUV-lithografie (EUVL) te patroneren in een enkelvoudige belichtingsstap. Hoewel deze integratieflow erg eenvoudig en kostenefficiënt is, vormen de kwaliteit en de variabiliteit van het patroon, samen met het maken van geschikte maskers, een grote uitdaging, vooral dan voor de hele kleine tip-tegen-tips. Eén van de alternatieven die imec onderzoekt, is een hybride optie, waarbij immersie-gebaseerde SAQP van de metaallijntjes gecombineerd wordt met een directe print van de block-laag met EUVL waarbij ASML s NXE:3300- scanner gebruikt wordt. 1/5
2 Patronen in metaal2 (32nm pitch) door SAQP + EUV-block te gebruiken (XSEM-beeld) Het imec N7 (in7) EUV-platform Om te kijken of deze SAQP + EUV block -optie geschikt is, maakt imec gebruik van zijn in7-platform. Dit platform werd ontwikkeld om het gebruik van EUVL voor geavanceerde BEOL-lagen te evalueren. Het platform brengt twee lagen in rekening: metaal1, met 42nm pitch, en metaal2, met 32nm pitch en een track -ontwerp van 7,5. De twee metaallagen worden door middel van via1 verbonden met elkaar, door gebruik te maken van een dual damascene procesflow. Het patroneren van zowel metaal1 als via1 kan gebeuren met EUVL in een enkelvoudige belichting. Het in7-platform wordt gebruikt om te kijken of de hybride immersie/euvl-oplossing geschikt is voor metaal2. Optimalisering van ontwerpregels, maskers en etsproces Vooraleer met het printen en evalueren van het patroon kan begonnen worden, zijn er heel wat innovaties gedaan in aanpalende litho-domeinen. Zo heeft imec eerst ontwerpregels ontwikkeld om de mogelijke patroonschema s te ondersteunen. Er werd ook een geschikt resist-materiaal gekozen voor het EUV-block-proces. De impact van deze resist op de zogenaamde optical proximity correction (OPC) is onderzocht, wat leidde tot een 2D OPC full-chip model. Dit model werd samen met andere computationele lithografietechnieken gebruikt om de juiste maskers voor het EUV-block te ontwerpen. Tenslotte werden er ook nieuwe scheikundige verbindingen en integratieschema s voor het etsproces ontwikkeld. Het maken van SAQP-lijntjes en EUV-block SAQP (of self-aligned quadruple patterning) is een dubbele-spacer-techniek die goed is ingeburgerd in de industrie. Kort samengevat maakt dit proces gebruik van een lithografiestap en bijkomende depositie- en etsstappen om spacer-achtige structuren te definiëren. Deze spacer-structuren zijn kleiner dan wanneer conventionele lithografie zou gebruikt worden. Imecs procesflow vertrekt van metaal2-core-lijntjes, een (pre-)patroon van lijnen gemaakt met immersielithografie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van ASML s NXT:1970i immersiescanner. Bovenop dit patroon wordt een laagje spacer-materiaal gedeponeerd. Daarna wordt de spacer-laag geëtst en het core-materiaal verwijderd. Dit tweede core -patroon wordt dan gebruikt als basis om een tweede spacer-structuur te maken, door de sequentie van spacer-depositie, spacer-ets en verwijdering van de core te herhalen. Na deze stappen bestaat elke rand van een core-lijn nu uit een doublet van spacer-lijnen. Het eindresultaat wordt gevormd door groepjes van zes spacer- 2/5
3 lijntjes die een vier keer zo kleine pitch hebben (16nm halve pitch) dan het initiële prepatroon. Dit rooster van lijnen wordt dan overgebracht in het SiN-materiaal, waardoor een patroon van SiN-lijntjes overblijft bovenop een TiN-laag. Illustratie van het in7 SAQP-proces. In een volgende stap worden de block-lijntjes toegevoegd bovenop het SAQP-patroon. Eerst wordt spin-on koolstof (SoC) gecoat bovenop het spacer-patroon. Na resist-coating worden door een EUV-belichtingsstap met ASML s NXE:3300-scanner de details van het block in het resist-materiaal gecreëerd bovenop het SoC-materiaal. Na het etsen van SoC blijven pillaar-achtige SoC block-structuren van 65nm hoogte achter op de spacer-lijntjes. Dit gecombineerde SAQP + block patroon wordt dan gepatroneerd in de onderliggende TiN-laag, die dienst doet als masker (hard mask). Door de geultjes in dit patroon in de onderliggende lage-k diëlektrische laag te etsen en te metalliseren, wordt het uiteindelijke metaal2-patroon bekomen. De breedte van de block-structuren bepaalt de kritische dimensie van de metaal2 tip-tegen-tip. Evaluatie van de kwaliteit en lokale variaties van het patroon Een belangrijk onderdeel van dit werk is het evalueren van de kwaliteit van het patroon (de zogenaamde pattern fidelity) en de variabiliteit. Deze parameters zullen mee bepalen of de voorgestelde oplossingen geschikt zijn voor industriële productie. Bij deze kleine pitches van slechts 32nm kunnen zelfs de kleinste procesvariaties die optreden tijdens het lithografisch proces een enorme impact hebben op de performantie van de uiteindelijke chip. Deze variaties hebben te maken met het al of niet uniform zijn van overlap en kritische dimensies, maar ook met stochastische effecten in het resist-materiaal. De belangrijke parameters zijn de breedte en de lengte van de block-structuren. De breedte van een block op de plaats van een geul bepaalt de resulterende metaal tip-tegen-tip. Target voor het in7-ontwerp is om een kritische dimensie van 21nm metaal tip-tegen-tip te bekomen na het etsen van het lage-k diëlektricum. De experimenten tonen aan dat de kritische dimensie voldoende uniform is over de wafer. Verwacht wordt dat deze, mits verdere fine-tuning, onder de 1nm 3sigma zal blijven. Ook de lokale variatie van de breedte en plaats van het block zijn belangrijk. Zij bepalen de overlapping van het lijn-einde van het metaal met de via die het metaal verbindt met de laag erboven of eronder. De belangrijkste bijdrage tot de lokale variatie blijkt de stochastische ruis te zijn, afkomstig van statistische variaties in de manier waarop de beschikbare fotonen met de resist interageren. Wanneer we deze variatie bij de overlap tellen (de overlap heeft te maken met hoe nauwkeurig de scanner de 3/5
4 verschillende lagen boven op elkaar kan leggen), wordt een error in de plaatsing van de metaal-tip van ~5nm 3sigma behaald. Wanneer bijvoorbeeld geen naburige via s toegestaan zijn, zal er voldoende marge zijn om de metaaltip te plaatsen. Een andere kritische dimensie is de lengte van het block, die bepalend is voor de efficiëntie waarmee de metaalgeul kan ge blokkeerd worden. Een te korte block zal de metaalgeul niet voldoende afsnijden, en een te lange structuur kan naburige metaalgeulen blokkeren. De ideale positie voor het block-einde is halfweg de spacerlijn. Voor de variatie van het block-einde ten opzichte van de spacer-randen is een maximaal budget van +/- 8nm ter beschikking. Grootste verbruikers van dat budget zijn opnieuw de overlap en de stochastische variaties, samen goed voor een lokale variatie van ~6nm 3sigma. Wanneer andere bijdragen (zoals de intra-wafer uniformiteit van de kritische dimensie) klein genoeg kunnen worden gehouden, zal de spacer-breedte (16nm) voldoende marge geven om de SAQP + block technologie voor de in7 node mogelijk te maken. Exacte specificaties kunnen evenwel nog variëren, afhankelijk van het bedrijf en de toepassing. (Links) lengte van het block bepaalt de efficiëntie waarmee de metaalgeul kan geblokkeerd worden, terwijl (rechts) de breedte de metaal tip-tegen-tip bepaalt. Naar EUVL-implementatie voor massaproductie Onderzoekers van imec hebben het gebruik van SAQP in combinatie met een enkelvoudige EUV block-stap onderzocht om kritische metaal2-lagen met 32nm pitch in de back-end-of-line te printen. Een belangrijk besluit is dat de performantie van de ASML NXE:3300 scanner voldoende is om deze metaal2 block-lagen te printen. De resultaten tonen duidelijk aan dat de EUVL-block succesvol kan geïntegreerd worden. Overlap en stochastische effecten blijven echter aandachtspunten en moeten verder verbeterd worden, zeker wanneer de dimensies nog verder worden verkleind. De voorgestelde oplossing biedt een goed alternatief voor SAQP + immersie triple-block patronering van de 32nm metaallaag. Verwacht wordt dat deze hybride oplossing waarbij EUVL gebruikt wordt om het block en de via s te printen, 20% kostenefficiënter zal zijn. Een bijkomende kostenreductie van 3% wordt verwacht van een scenario waarbij alleen EUVL gebruikt wordt in een enkelvoudige belichtingsstap om patronen aan te brengen in de BEOLmetaallagen. Eerste resultaten voor deze EUVL-optie wijzen naar de kwaliteit van het patroon en het maken van het masker als belangrijke uitdagingen. Optimalisaties voor deze EUVL-optie zijn nog gaande. Schaalverkleining van de pitch is niet voldoende om aan alle vereisten voor de foundry N5 technologienode te voldoen. Daarom is ook een co-optimalisatie van de technologie met het ontwerp van standaardcellen meegenomen in de oplossing, waardoor veel kleinere standaard cel-hoogtes worden bereikt. Door deze oplossing mee te nemen, zal de node volledig kunnen worden gedefinieerd. De toename van de wafer-kost (ongeveer 3%) door gebruik te maken van deze zogenaamde schalings-boosters wordt gecompenseerd door een bijkomende schaalverkleining van de oppervlakte met zo n 21%. 4/5
5 Samen met de voorstellen voor ontwerpregels, maskers, fotoresist, etsstappen en metrologie, waarvoor imec nauw samenwerkt met toestel- en materiaalleveranciers, wordt met deze resultaten voor de eerste keer een oplossing voorgesteld om EUVL te implementeren in massaproductie. 5/5
Imec Magazine. Editie maart 2017 MAART 2017 EDITIE. General, Smart Health, Semiconductor technology & processing 1/37
Imec Magazine Editie maart 2017 MAART 2017 EDITIE Voorwoord maart 2017 Software en hardware om autoelektronica weer veilig te maken Oplossing met EUV-lithografie voor het patroneren van back-end-of-line
Nadere informatieImec Magazine Editie maart 2017
Imec Magazine Editie maart 2017 1/41 MAART 2017 EDITIE Voorwoord maart 2017 Software en hardware om auto-elektronica weer veilig te maken De 5 highlights van februari Fotonica op chip laat dokters dromen
Nadere informatieEUV-lithografie met enkelvoudige belichting: een stap dichterbij
Semiconductor technology & processing EUV-lithografie met enkelvoudige belichting: een stap dichterbij Imec heeft heel wat vooruitgang geboekt bij het realiseren van extreem ultraviolet (EUV)-lithografie
Nadere informatieHoe kunnen we de signaalvertraging in chipbedrading verbeteren?
Editie september 2017 Semiconductor technology & processing Hoe kunnen we de signaalvertraging in chipbedrading verbeteren? Imec-onderzoekers bedenken oplossingen - nieuwe processtappen, materialen en
Nadere informatie3D systemen-op-chip. Het 3D-technologielandschap. Semiconductor technology & processing
Semiconductor technology & processing 3D systemen-op-chip Kleinere, goedkopere en krachtigere systemen door een slimme onderverdeling van het circuit. 3D-integratie is de laatste jaren geëvolueerd naar
Nadere informatieVisie: Technologieën voor de verdere schaalverkleining van chips
Semiconductor technology & processing Visie: Technologieën voor de verdere schaalverkleining van chips Door de explosieve toename van het dataverkeer hebben we alsmaar krachtigere chips en meer geheugencapaciteit
Nadere informatieNieuwe meetmethode ontdekt en begrijpt elektromigratie in chips veel sneller
Editie maart 2019 Semiconductor technology & processing Nieuwe meetmethode ontdekt en begrijpt elektromigratie in chips veel sneller Imec ontwikkelde een nieuwe methode om elektromigratie een van de belangrijkste
Nadere informatieSensor zoekt veeleisende toepassing
Editie februari 2019 Semiconductor technology & processing, Silicon Photonics Sensor zoekt veeleisende toepassing Micro-optomechanische sensoren (MOMS) zijn stralingshard en combineren een groot bereik
Nadere informatieNaar een betere dataretentie in OxRRAMgeheugens
Editie februari 2017 Semiconductor technology & processing, Internet of Things Naar een betere dataretentie in OxRRAMgeheugens Imec-onderzoekers bestudeerde de impact de programmeergeschiedenis en de oxide-metaal-interface
Nadere informatieASML heeft de sleutel tot snellere chips
ASML heeft de sleutel tot snellere chips door Tonie van Ringelestijn leestijd: 6 min Alle ogen in de chipindustrie zijn gericht op ASML. De nieuwe machines van het Veldhovense bedrijf zijn cruciaal om
Nadere informatieImec Magazine. Editie maart 2018 MAART 2018 EDITIE 1/43. Voorwoord maart 2018 De vijf highlights van februari 2018
Imec Magazine Editie maart 2018 MAART 2018 EDITIE Voorwoord maart 2018 De vijf highlights van februari 2018 De volgende stap: robots inpluggen in het IoT Origami voor cellen: zelfvouwende 3Dcelgrijpers
Nadere informatieMAART 2018 EDITIE. Voorwoord maart 2018 De vijf highlights van februari 2018
Imec Magazine Editie maart 2018 MAART 2018 EDITIE Voorwoord maart 2018 De vijf highlights van februari 2018 De volgende stap: robots inpluggen in het IoT Origami voor cellen: zelfvouwende 3Dcelgrijpers
Nadere informatieSilicium blijft verbazen: fullycustomized
Silicium blijft verbazen: fullycustomized chips ontwerpen en produceren Silicium chiptechnologie biedt verrassende en nog grotendeels onbenutte mogelijkheden voor productinnovatie. Maar dergelijke speciale
Nadere informatieGefascineerd door elektronica, gedreven door uw uitdaging
Gefascineerd door elektronica, gedreven door uw uitdaging Altijd de goede verbinding! Kwaliteit, snelheid en flexibiliteit: uw wensen zijn ons uitgangspunt EPR Technopower is gespecialiseerd in de Engineering,
Nadere informatieFractale dimensie. Eline Sommereyns 6wwIi nr.9
Fractale dimensie Eline Sommereyns 6wwIi nr.9 Inhoudstabel Inleiding... 3 Gehele dimensie... 4 Begrip dimensie... 4 Lengte, breedte, hoogte... 4 Tijd-ruimte... 4 Fractale dimensie... 5 Fractalen... 5 Wat?...
Nadere informatieFundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven
Editie april 2018 Flexible electronics Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Een beter begrip van de kristallisatie in dunne lagen leidt tot betere elektronica Dunne
Nadere informatieVuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie
Vuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie Inleiding Energie-efficiëntie is zelden de primaire zorg bij het programmeren van een robot. Hoewel er in onderzoek reeds methodes werden ontwikkeld
Nadere informatieComputerchips schrijven met een beamer
Computerchips schrijven met een beamer Momenteel worden computerchips gemaakt door licht via een masker op de chip te laten vallen een soort diaprojectie. ASML onderzoekt een nieuwe, maskerloze techniek,
Nadere informatieLangere vraag over de theorie
Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak
Nadere informatieAanleverspecificaties
Aanleverspecificaties Bedrukt plexiglas In dit document leest u alles over het juist aanleveren van uw bestand(en). Volledig wit achter de plaat Enkel wit achter de kleur(en) Wit achter de kleur(en) +
Nadere informatieDit moet u weten voordat u een LED scherm gaat aanschaffen
Dit moet u weten voordat u een LED scherm gaat aanschaffen Zijn alle LED schermen hetzelfde? - Het antwoord is nee! Er zijn zeer grote verschillen tussen de diverse LED schermen en modules. Door onwetendheid
Nadere informatieEFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015
EFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015 - RICHTLIJNEN VOOR DE JURY - INLEIDING EFTA-Benelux (EFTA) heeft deze richtlijnen voor u samengesteld om door te nemen vóór het jureren zodat ze een hulpmiddel kunnen zijn
Nadere informatiePCB design-rules om een goed produceerbaar design voor HDI en VHDI printen te maken
PCB design-rules om een goed produceerbaar design voor HDI en VHDI printen te maken Door: Boy van Veghel 1 Onderwerpen Component pitch Verschillende Stack-ups Mogelijkheden drill-pairs Design rules HDI
Nadere informatieCanon versterkt zijn instapgamma van fotoprinters met de PIXMA ip1900
Persbericht EMBARGO: 26 augustus 2008, 05:00 CET Canon versterkt zijn instapgamma van fotoprinters met de PIXMA ip1900 Versies in een hoge resolutie van deze en andere afbeeldingen kunnen worden gedownload
Nadere informatieGegevensverwerving en verwerking
Gegevensverwerving en verwerking Staalname - aantal stalen/replicaten - grootte staal - apparatuur Experimentele setup Bibliotheek Statistiek - beschrijvend - variantie-analyse - correlatie - regressie
Nadere informatieLight trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare
Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica
Nadere informatiehttp://techniline.sirris.be/s/p.exe/wservice=wo/webextra/prg/olarticleprint?vwebse...
Page 1 of 5 Techniline v3 27-08-2010 Mechatronics Machines verbruiken minder energie door slimme keuze elektrische aandrijving (27-08-2010) Nr. 0 Ecologische en economische motieven, zoals nieuwe machinenormen
Nadere informatieSlimme technologie brengt prehistorische landschappen en verdronken nederzettingen in kaart. Dr. Hans Pirlet
Slimme technologie brengt prehistorische landschappen en verdronken nederzettingen in kaart Dr. Hans Pirlet Eindconferentie search-project 22 november 2016 Team Renard Centre of Marine Geology (RCMG, Ugent)
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24306 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Verhagen, T.G.A. Title: Magnetism and magnetization dynamics in thin film ferromagnets
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting De wereldpopulatie verbruikt steeds meer energie. Momenteel wordt deze energie vooral geleverd door fossiele brandstoffen. Een groot nadeel van fossiele brandstoffen is dat hun aanwezigheid
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting
Nederlandstalige samenvatting 1. Siliciumgebaseerde fotonisch geïntegreerde circuits Een aanzienlijk deel van de totale kostprijs van klassieke optische systemen is de verpakking ervan. Deze optische systemen
Nadere informatiePresentatie 3D Metaal Printen Techniek, (on)mogelijkheden en toepassingen
Presentatie 3D Metaal Printen Techniek, (on)mogelijkheden en toepassingen Hans Derks, Product verantwoordelijke 3D Metaal Printers bij CNC Consult & Automation/Brilliant Technology CNC-Consult: Service
Nadere informatieCOT ONDERSTEUNING ROND VISIE-OPBOUW
COT ONDERSTEUNING ROND VISIE-OPBOUW Koen Borghys, Nils Walravens (IMEC-SMIT) PUBLIC OVERZICHT INVULLING BREAK-OUT SESSIE Smart City visie opbouw Ondersteuning rond visie opbouw en open data 1. Kennismakingsronde:
Nadere informatieBENCHMARK INDUSTRIE. Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we?
BENCHMARK INDUSTRIE Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we? WAAROM DEZE BENCHMARK Het Industrieforum kwam tot de vaststelling dat er nood is aan objectief, accuraat en relevant
Nadere informatieFotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen
Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen Frederik Van Laere Promotoren: prof. dr. ir. R. Baets prof. dr. ir. D. Van Thourhout 19 januari 2009 Photonics Research
Nadere informatieEric Beyne over 3D-chips
Editie januari 2018 Semiconductor technology & processing Eric Beyne over 3D-chips Bekijk 3D-chiptechnologie als een manier om je systeem beter te laten presteren, niet als een extra kost Eric Beyne, imec
Nadere informatieInformatie en raadpleging van de personeelsvertegenwoordiging over resource efficiency kwesties in de Europese staalindustrie
Informatie en raadpleging van de personeelsvertegenwoordiging over resource efficiency kwesties in de Europese staalindustrie Conclusies en aanbevelingen April 2015 1 Ter herinnering: het kader van de
Nadere informatieEXAPLOG en EXAPILOT Geavanceerde Operator Assistentie Tools. Analyseer de DCS-historiek om uw efficiëntie te verbeteren
EXAPLOG en EXAPILOT Geavanceerde Operator Assistentie Tools Als aanvulling op de krachtige en flexibele Centum-familie van DCS-systemen, levert Yokogawa de Advanced Operation Assistance - of AOA -softwarepakketten.
Nadere informatieDe belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 2019
De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 20 MONDIALE TRENDS IN DE GROOTFORMAAT GRAFISCHE INDUSTRIE IN 20 Waarom volgen als u kunt leiden? Succesvolle ondernemers bepalen het tempo.
Nadere informatieDe verticale nanodraad-transistor: bouwsteen voor compacte SRAM-geheugencellen
Semiconductor technology & processing De verticale nanodraad-transistor: bouwsteen voor compacte SRAM-geheugencellen Verticale nanodraad-veldeffect-transistoren (nanodraad-fets) hebben veel mogelijkheden,
Nadere informatieMethodologie voor het gebruik van Dynamic Line Rating in de capaciteitsberekening
Methodologie voor het gebruik van Dynamic Line Rating in de capaciteitsberekening 30/11/2017 INHOUDSOPGAVE Methodologie voor het gebruik van Dynamic Line Rating in de capaciteitsberekening... 3 1. Definities...
Nadere informatieSamenvatting Field programmabale gate arrays (FPGA s) Dynamische herconfiguratie.
Samenvatting Field programmabale gate arrays (FPGA s) zijn heel aantrekkelijk als ontwerpplatform voor digitale systemen. FPGA s zijn geïntegreerde schakelingen die geprogrammeerd of geconfigureerd kunnen
Nadere informatieUnieke beeldsensor combineert het beste van verschillende werelden op één chip
Image sensors and vision systems Unieke beeldsensor combineert het beste van verschillende werelden op één chip Imec ontwikkelt de eerste multi-spectrale time-delay-and-integration (TDI)-beeldsensor die
Nadere informatieWij bieden u het totale gamma densitometers, fotometers van het merk FAG aan.
Wij bieden u het totale gamma densitometers, fotometers van het merk FAG aan. KWALITEITSCONTROLESYSTEMEN NIEUW FAG FLASHDENS Densitometer, spectrofotometer in lijn speciaal ontworpen om gemonteerd te worden
Nadere informatieLocal search. Han Hoogeveen CGN A februari, 2009
1 Local search Han Hoogeveen CGN A312 j.a.hoogeveen@cs.uu.nl www.cs.uu.nl/docs/vakken/opt/colleges.html 4 februari, 2009 2 Inhoud vandaag In totaal vier uur Slides staan al op het web www.cs.uu.nl/docs/vakken/opt/colleges.html
Nadere informatieDepartement industriële wetenschappen en technologie
Departement industriële wetenschappen en technologie Universitaire Campus, gebouw B B-3590 DIEPENBEEK Tel.: 011-23 07 90 Fax: 011-23 07 99 Aansturen en testen van een hybride infrarood beeldopnemer Abstract
Nadere informatieUnieke beeldsensor combineert het beste van verschillende werelden op één chip
Editie oktober 2017 Image sensors and vision systems Unieke beeldsensor combineert het beste van verschillende werelden op één chip Imec ontwikkelt de eerste multi-spectrale timedelay-and-integration (TDI)-beeldsensor
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
163 Samenvatting (Summary in Dutch) Er zijn slechts beperkte financiële middelen beschikbaar voor publieke voorzieningen en publiek gefinancierde diensten. Als gevolg daarvan zijn deze voorzieningen en
Nadere informatieEen voorspeller voor zonnepanelen
Smart Energy, Photovoltaics Een voorspeller voor zonnepanelen Imec ontwikkelde, samen met zijn partners binnen de EnergyVillesamenwerking, een simulatiemodel dat het energienetwerk stabieler zal maken,
Nadere informatieDe chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte
De chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte Gilbert Declerck, CEO IMEC Imke Debecker, Outreach Communications Katrien Marent, Corporate Communications Director Zonder de uitvinding
Nadere informatieLocal search. Han Hoogeveen. 21 november, 2011
1 Local search Han Hoogeveen 21 november, 2011 Inhoud vandaag 2 Inhoud: Uitleg methode Bespreking oude opdrachten: ˆ Bezorgen wenskaarten ˆ Roosteren tentamens Slides staan al op het web www.cs.uu.nl/docs/vakken/opt/colleges.html
Nadere informatieCall for ideas: sollicitatiefeedback
Call for ideas: sollicitatiefeedback Probleemstelling Een centrale component in de dienstverlening van VDAB is de bemiddeling naar werk. VDAB leidt geschikte kandidaten toe naar werkgevers die hun vacatures
Nadere informatieFace detection in color images Verslag. Domien Nowicki 0522689 Bjorn Schobben 0522953
Face detection in color images Verslag Domien Nowicki 0522689 Bjorn Schobben 0522953 Inhoudstabel Inleiding... 3 Gezichtsdetectiealgoritme...3 Gezichtsmasker aanmaken...4 Belichting compensatie... 5 Niet-lineaire
Nadere informatieImec Magazine. Editie september 2017 SEPTEMBER 2017 EDITIE. IN DE KIJKER Hoe kunnen we de signaalvertraging in chipbedrading verbeteren?
Imec Magazine Editie september 2017 SEPTEMBER 2017 EDITIE Nieuwe techniek speurt naar fouten in 3D-chips Je dagelijkse gezondheidscheck krijg je in de wagen IN DE KIJKER Hoe kunnen we de signaalvertraging
Nadere informatieWereld in transitie. Drivers en trends
Wereld in transitie Drivers en trends Batterij vereisten Uitdagingen Veiligheid GRID EV ELECTRONICA Lange levensduur Hoge energiecapaciteit Snel laden Goedkoop Duurzaam 3 @VITO/EnergyVille Missie Doel:
Nadere informatie3.4 Waterdichting Opkanten
3.4 Waterdichting Opkanten 3.4.1 Waterdichting Opkanten Algemeen De waterdichting van de opkanten is afgeleid van de eerder beschreven methodes van kimfixatie. Ofwel wordt de EPDM folie verlijmd op de
Nadere informatieHigh-throughput technologieën versnellen de ontwikkeling van nieuwe formuleringen
High-throughput technologieën versnellen de ontwikkeling van nieuwe formuleringen Johan Paul FLAMAC, a division of SIM 1 Overzicht Inleiding Activiteiten van FLAMAC High-throughput formulatie onderzoek
Nadere informatieHet finale hoofdstuk 7 beschrijft in detail hoe het onderzoek van deze thesis kadert in de huidige sociale en economische context.
Samenvatting Technologische verbeteringen in moleculaire screening-methodieken hebben geleid tot een generatie aan actieve farmaceutische ingrediënten met sterk gewijzigde eigenschappen dewelke uitdagend
Nadere informatieDit moet u weten voordat u een LED scherm gaat aanschaffen
Dit moet u weten voordat u een LED scherm gaat aanschaffen Zijn alle LED schermen hetzelfde? - Het antwoord is nee! Er zijn zeer grote verschillen tussen de diverse LED schermen. Door onwetendheid kan
Nadere informatie13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek (Resource Editor)... 1
13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek 13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek (Resource Editor)... 1 13.1. Inleiding...1 13.2. Icoonomschrijving...2 13.3. Menu Bestand...3 13.3.1. Nieuwe Bibliotheek maken... 3
Nadere informatieATLEC. Ondersteunende Technologie Leren via Eenvormig Curriculum. State of the Art en Onderzoeksanalyse Samenvatting
ATLEC Ondersteunende Technologie Leren via Eenvormig Curriculum State of the Art en Onderzoeksanalyse Samenvatting WP nummer WP titel Status WP2 State of the Art en Onderzoeksanalyse F Project startdatum
Nadere informatieDiffusie Proces in Silicium
Diffusie Proces in Silicium Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B B-3590 Diepenbeek www.khlim.be/~jgenoe Diffusie process in Silicium 1 In dit deel bespreken we de verschillende technologische
Nadere informatieEWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot
EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring Inez M. Zwetsloot Samenvatting EWMA Regelkaarten in Statistische Procesmonitoring
Nadere informatieinkijkexemplaar Ontwerp van de lamp Ontwerp
van de lamp. Communicatie via tekens. De Technische tekentaal.. Genormaliseerd papierformaat.. Letters en cijfers.. Tekengerei.. Stroomdiagram. De perspectieftekening 6.. Natuurlijk perspectief 6.. Isometrisch
Nadere informatiehoe worden innovatieve, grote en complexe schepen in de praktijk ontwikkeld?
xiv Samenvatting In de scheepsontwerp industrie en specifiek in de ontwikkeling van grote, complexe en innovatieve schepen spelen ervaren scheepsontwerpers een belangrijke rol in het organiseren en structureren
Nadere informatieImec Magazine. Editie september 2017 SEPTEMBER 2017 EDITIE. IN DE KIJKER Hoe kunnen we de signaalvertraging in chipbedrading verbeteren?
Imec Magazine Editie september 2017 SEPTEMBER 2017 EDITIE Nieuwe techniek speurt naar fouten in 3D-chips Je dagelijkse gezondheidscheck krijg je in de wagen IN DE KIJKER Hoe kunnen we de signaalvertraging
Nadere informatieWedstrijd alternatieve vormen van energie voor leden en niet-leden van de K VIV
Wedstrijd alternatieve vormen van energie voor leden en niet-leden van de K VIV Voorstel Wind 07 : Windturbines met meer dan dubbele opbrengst door Eddy Thysman Tweede document met bijkomende informatie
Nadere informatieProgrammeren A. Genetisch Programma voor het Partitie Probleem. begeleiding:
Programmeren A Genetisch Programma voor het Partitie Probleem begeleiding: Inleiding Het Partitie Probleem luidt als volgt: Gegeven een verzameling van n positieve integers, vindt twee disjuncte deelverzamelingen
Nadere informatieBart Van Ingelghem Infrastructure Consulting Services - Hybrid Cloud Hyperconverged vs. Traditioneel: voordelen en aandachtspunten
Welkom AGENDA 09.00 Verwelkoming 09.30 Hyperconverged vs. Traditioneel: voordelen en aandachtspunten 10.10 Hewlett Packard Enterprise: wordt hyperconverged the new normal? 10.45 Pauze 11.00 Waarom beschouwt
Nadere informatieValidatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 -
Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker, dienst pathologie, UZ Antwerpen 17 NOV 2018 HER2 IHC klinisch belang HER2 IHC als (pre)screen voor
Nadere informatieEr komt licht in de elektronische pijp. Fotonen zijn in staat de huidige elektronische
MEMPHIS: van elektronen Er komt licht in de elektronische pijp. Fotonen zijn in staat de huidige elektronische chips te verrijken met aangename eigenschappen. De honger naar bandbreedte en het meten van
Nadere informatieOns nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem
Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Als een ideale werking en een goed design elkaar innovatief aanvullen, hebben wij alles goed gedaan. Esthetische eisen vertalen in een goed design is één ding
Nadere informatieBahtinov maskers als optische schuifmaat? Teus Tukker, Ferry Zijp
Bahtinov maskers als optische schuifmaat? Teus Tukker, Ferry Zijp Onderwerpen Wie zijn wij? Kleine selectie van onze astrofoto s Geschiedenis van het Bahtinov masker Hoe ziet een sterafbeelding er rond
Nadere informatieBusiness Workflow innovaties in SAP S/4 HANA
Business Workflow innovaties in SAP S/4 HANA Op dit moment vindt er wereldwijd een technologie gebaseerde bedrijfsrevolutie plaats die op het eerste gezicht geen grenzen kent. Met zeer grote snelheid worden
Nadere informatieUitleg van de Hough transformatie
Uitleg van de Hough transformatie Maarten M. Fokkinga, Joeri van Ruth Database groep, Fac. EWI, Universiteit Twente Versie van 17 mei 2005, 10:59 De Hough transformatie is een wiskundige techniek om een
Nadere informatieNuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.
Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke
Nadere informatieSTORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE
IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION STORAGE AUTOMATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE EEN EFFECTIEVE EN KOSTENEFFICIËNTE OPLOSSING VOOR DATAGROEI De druk op systeembeheerders
Nadere informatieVraag Ondersteuning door Virtuele Experts
Vraag Ondersteuning door Virtuele Experts Ondersteunen van de opdrachtgever in de Bouw gedurende de initiatieffase 1 Introductie Deze dissertatie beschrijft een onderzoek naar de toepassing van ICT om
Nadere informatieHoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten
Hoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten Innovatie Event Ki< MPi, NLR MAMTeC, Terneuzen 2 mei 2017 Gerrit Kool: gerrit.kool@nlr.nl Marc de Smit: marc.de.smit@nlr.nl Inhoud Korte inleiding
Nadere informatieLessen over Cosmografie
Lessen over Cosmografie Les 1 : Geografische coördinaten Meridianen en parallellen Orthodromen of grootcirkels Geografische lengte en breedte Afstand gemeten langs meridiaan en parallel Orthodromische
Nadere informatieLogistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group
Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group Ludo Sweron 29 februari 2012 slide 1 Visie duurzaam ondernemen Colruyt Group Samen duurzaam meerwaarde creëren door waardengedreven vakmanschap
Nadere informatieBoomroosters.
connecting green and infrastructure Boomroosters Door boomroosters toe te passen zorg je ten eerste voor veiligheid. Het maaiveld blijft rondom de bomen gelijk waardoor er geen gevaarlijke situaties ontstaan.
Nadere informatieDe cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren
KPMG Lean Six Sigma De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren Landelijk Congres V&J 18 Februari 2016 Wij zijn wij? http://www.linkedin.com/in/sajburgers https://nl.linkedin.com/in/markkopmels
Nadere informatieDe fotogrammetrie bij het NGI
De fotogrammetrie bij het NGI 1. Inleiding De fotogrammetrie is de techniek die toelaat metingen te verrichten vanaf foto s (of volgens de ontwikkelingen gedurende de laatste jaren metingen te verrichten
Nadere informatieDe Alliantie Manager Partnerships & Innovatie. 5 maart 2019
De Alliantie Manager Partnerships & Innovatie 5 maart 2019 Manager Partnerships & Innovatie Wat ga je doen? Je wordt een belangrijke spil in het toekomstbestendig maken van 54.000 woningen bij één van
Nadere informatieConsultatiedocument van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt
Consultatiedocument van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt van 10 oktober 2017 met betrekking tot het rendabel deel van de kosten voor de aanleg van een toevoerleiding op het openbaar
Nadere informatievingerafdrukken en hersenen
Internet of Things, Heterogeneous integration Visie: Technologie optimaliseren voor IoTsystemen, een verhaal van vingerafdrukken en hersenen Intro Het Internet of Things, of IoT, groeit snel uit tot een
Nadere informatieHello, are we your marketing analytics partner?
Hello, are we your marketing analytics partner? Travel Energy Vergroot het marktaandeel in de specifieke product categorieen door de effectiviteit te optimaliseren van het acquisitie budget. Analiseer
Nadere informatieValidatie van IHC testen - aanpak in UZA -
Validatie van IHC testen - aanpak in UZA - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker Stappen van validatie/verificatie - proces 1. Optimalisatie Reagentia (antilichaam ) selecteren Protocols uittesten
Nadere informatieBouwstenen om te komen tot een coherent en efficiënt adaptatieplan voor Vlaanderen
2. BOUWSTENEN VOOR EEN ADAPTATIEPLAN Deze bouwstenen zijn gericht op de uitwerking van een adaptatieplan vanuit een Vlaams beleidsdepartement of beleidsveld. Het globale proces kan eveneens door een ander
Nadere informatieProject Portfolio Management. Doing enough of the right things
Project Portfolio Management Doing enough of the right things BPUG, Hilversum, 24 juni, 2015 Inhoud 1 2 3 4 Introductie Het belang van portfolio management Project portfolio management volgens MoP 3a 3b
Nadere informatie1 Toegevoegde waarde in het BAU-scenario 2
ANNEX 4 MACRO-ECONOMISCHE ONDERBOUWING VAN HET BAU-SCENARIO Auteur: J. Duerinck INHOUD 1 Toegevoegde waarde in het BAU-scenario 2 1.1 Analyse trendmatige evoluties toegevoegde waarde 2 1.2 Methode voor
Nadere informatieXIII. Samenvatting. Samenvatting
XIII In dit werk wordt de invloed van dimethyldisulfide (DMDS) en van zeven potentiële additieven op het stoomkraken van n-hexaan onderzocht aan de hand van experimenten in een continu volkomen gemengde
Nadere informatieINZET VAN MACHINE LEARNING
INZET VAN MACHINE LEARNING VOORSTELLEN INHOUD Context wat is de staat van de verzekeringsindustrie? Machine Learning - wat is het eigenlijk en is het nieuw? Toepassingen waar wordt ML met succes toegepast?
Nadere informatieRedundancy, spareparts of onderhoudscontract? Maarten Oberman, Albert Molenaar
Redundancy, spareparts of onderhoudscontract? Maarten Oberman, Albert Molenaar Redundancy is een technische oplossing voor systeem falen in hardware of software en daarom van belang voor de optimalisatie
Nadere informatieInnovatieve hyperspectrale camera voor slechte weerstomstandigheden
Editie juli 2017 Innovatieve hyperspectrale camera voor slechte weerstomstandigheden In het Europese I-ALLOW project, werd een camera ontwikkeld met een hyperspectrale filter bovenop een CMOS-sensor. Camera
Nadere informatieNet2 kaarten bedrukken
kaarten bedrukken kaarten bedrukken - Welke methode? Er bevinden zich twee pakketen om kaarten te bedrukken in de software. Een basis vast formaat dat al aanwezig is in de software sinds 2003 (V3.16) en
Nadere informatieBUSINESS INTELLIGENCE
BUSINESS INTELLIGENCE IT is peoples business Inhoudsopgave 1 HET TEAM 2 ONZE DIENSTEN 3 BI VOLWASSENHEIDS MODEL 4 DE NIVEAUS Start klein Groei Professionaliseer Wees bepalend Voor meer informatie of een
Nadere informatie