HANDLEIDING EUROGLOT TRANSLATOR MODULE

Transcriptie

1 Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Leo Konst Handleiding voor het gebruik van de Euroglot Translator vertaalmodule. Euroglot Translator is een nieuw product in de Euroglot reeks, dat de Euroglot Professional vertaalthesaurus (woordenboek) verbindt met een automatische zinsvertaler.

2 Inhoud 1. Introductie Zinnen vertalen Omgaan met ambiguïteit De Edit en de Control Mode De kwaliteit van de vertaling Ambiguiteit Hoe vertaalt Euroglot Translator Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? Uw zin grammaticaal correct invoeren Geen spelfouten maken Uw zin anders formuleren Een andere vertaling kiezen vanuit het woordenboek Ambigue woorden Idiomatische uitdrukkingen Tot slot Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Introductie 1

3 1. Introductie Hartelijk dank voor uw interesse in Euroglot Translator. Euroglot Translator is een nieuw product in de Euroglot reeks, dat de Euroglot Professional vertaalthesaurus (woordenboek) verbindt met een automatische zinsvertaler. Wanneer u Euroglot Translator opstart ziet u dat naast het Euroglot woordenboek een extra Euroglot Translator Module verschijnt. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Introductie 2

4 Waar Euroglot Professional enkel woorden en uitdrukkingen vertaalt, probeert deze module een hele zin te vertalen door middel van zinsanalyse in de brontaal en zinssynthese in de doeltaal. U kunt de module ook wegklikken en u houdt het Euroglot woordenboek over. Haal de module weer tevoorschijn via menu extra met menu-item automatisch vertalen of met de toetscombinatie ALT-A. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Introductie 3

5 2. Zinnen vertalen Euroglot Translator is een zinsvertaler. U kunt één of meerdere zinnen invoeren. Als u een enkele zin invoert, dan hoeft u de zin niet per se met een punt af te sluiten. Wanneer u meerdere zinnen invoert, moet iedere zin met een punt, vraagteken of uitroepteken afgesloten worden. Interpunctie binnen de zin is niet nodig. U mag met hoofd- en bijzinnen werken met of zonder komma s. Wanneer u tekst heeft ingevoerd in het linker scherm van de Euroglot Translator Module, drukt u op de knop om de tekst te vertalen. Nadat u op de knop Vertaal tekst heeft ingedrukt, komt u altijd in de zogenaamde Control Modus. Wanneer u meerdere zinnen invoert in het invoerscherm, dan worden de zinnen in de Control Modus in het vertaalscherm altijd gescheiden met een blanco regel. Hierdoor is het overzichtelijk welke vertaling bij welke zin hoort. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Zinnen vertalen 4

6 3. Omgaan met ambiguïteit Het kan zijn dat Euroglot niet uw bedoeling goed weergeeft bij woorden met meer dan één betekenis. Euroglot geeft hier feedback over. De Euroglot Translator module geeft deze ambigue woorden aan met de kleur oranje. Indien de Control Modus actief is, bestaat er altijd een directe verbinding met het woordenboek van Euroglot. U kunt een woord aanklikken in de zin in de brontaal en u ziet onmiddellijk de corresponderende vertaling in het rechter scherm. Ook ziet u in het woordenboek het aangeklikte woord in de brontaal en de doeltaal. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Omgaan met ambiguïteit 5

7 U ziet dat het woord zin vijf verschillende betekenissen heeft, die met uw eigen taal intuïtie goed zijn te onderscheiden in het Euroglot woordenboek. Euroglot kiest hier een statistische oplossing en kiest de vertaling sense, aangezien deze vertaling in drie van de vijf betekenissen voorkomt. Wanneer u een andere betekenis bedoelt, kunt u de vertaling gemakkelijk aanpassen. In het Euroglot woordenboek klik u met de rechter muisknop op de betekenis die u bedoelt. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Omgaan met ambiguïteit 6

8 Als u op menu-item Gebruik dit concept klikt, dan past de vertaling zich automatisch aan in de Euroglot Translator module. U kunt ook rechtstreeks een vertaling kiezen door met de rechter muisknop op een vertaling te klikken en dan te kiezen voor menu-item Gebruik deze vertaling. Achter iedere betekenis van een woord is er een rijke woordenschat aan synoniemen, die u kunt raadplegen via de Thesaurus van Euroglot. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Omgaan met ambiguïteit 7

9 Kies de juiste betekenis van het woord zo en klik op de selectieknop Thesaurus. Nu kunt u ook voor synoniemen kiezen. Hiermee kunt u uw vertaling specificeren, verfraaien of een bepaalde toon meegeven. En de vertaling past zich automatisch aan in de Euroglot Automatic module. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Omgaan met ambiguïteit 8

10 4. De Edit en de Control Mode In de Euroglot Translator Module kunt u met de knop en Control Mode. schakelen tussen Edit Mode Indien de Edit Mode actief is, kunt u de tekst in het linker scherm invoeren of bewerken. Indien de Control Mode actief is, kunt u geen tekst invoeren of bewerken. 5. De kwaliteit van de vertaling Euroglot Translator geeft feedback over de kwaliteit van de vertaling. Wanneer de grammaticale structuur van de zin niet goed achterhaald kan worden, verschijnt een rood signaal voor de zin. Dit betekent dat de kwaliteit van de vertaling niet gegarandeerd kan worden. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 De Edit en de Control Mode 9

11 U kunt zelf de kwaliteit van de vertaling verbeteren door grammaticale zinnen in te voeren en geen spelfouten te maken. 5.1 Ambiguiteit Bij zinnen met een dubbele betekenis kan het zijn dat Euroglot de zin wel grammaticaal correct vertaalt, maar toch niet uw bedoeling weergeeft. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 De kwaliteit van de vertaling 10

12 Stel dat u bedoelde: Hij heeft het wederom voorspeld. Euroglot heeft op statistische basis voor de betekenis van weer gekozen voor weersgesteldheid. In het woordenboek zijn alle andere betekenissen van weer uitgefilterd (grijs). U kunt in het Euroglot woordenboek desalnietemin toch kiezen voor weer in de betekenis van wederom, door met de rechter knop op wederom te klikken en te kiezen voor menu-item Gebruik dit concept toch. Ook kunt u direct de vertaling kiezen, door met de rechter knop op again te klikken en te kiezen voor menu-item Gebruik deze vertaling. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 De kwaliteit van de vertaling 11

13 In het vertaalvenster van de Translator Module wordt vervolgens weather veranderd in again. Merk ook op dat de omgeving van het woord meeverandert, the wordt it! Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 De kwaliteit van de vertaling 12

14 Handleiding Euroglot Automatic module 6. Hoe vertaalt Euroglot Translator Het is een utopie om te denken dat Euroglot foutloos hele teksten kan vertalen. Euroglot is vooralsnog een zinsvertaler en hulpmiddel bij het vertalen. De zinsvertaler bestaat uit twee onderdelen: een Parser en een Generator. De Parser probeert eerst de oppervlakte-structuur van een zin te transformeren naar een abstracte grammaticale diepte-structuur, volgens de taalkennis van de brontaal. Deze abstracte diepte-structuur is universeel voor alle talen. De Generator transformeert vervolgens de diepte-structuur naar de oppervlakte-structuur van de zin, volgens de taalkennis van de doeltaal. Tijdens dit proces worden ambigue woorden gedesambigueerd en vertalingen geselecteerd, op basis van de taalkennis van bron- en doeltaal. In Euroglot is de taalkennis van een taal opgeslagen in de vorm van duizenden regels per taal. Door middel van deze regels probeert Euroglot zo nauwkeurig mogelijk de betekenis van de zin te vertalen. Euroglot kijkt daarbij niet verder dan een enkele zin. De betekenis van een zin kan afhankelijk zijn van de context van een hele tekst. De context van een tekst kan bestaan uit plaatjes of andere zinnen. Voor deze andere zinnen geldt ook dat de betekenis van een zin afhankelijk kan zijn van de context van een hele tekst inclusief de plaatjes. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, moeten we ergens beginnen en de enkele zin lijkt een goede kandidaat. 7. Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? U kunt uw vertaling verbeteren door: - Uw zin grammaticaal correct in te voeren. - Geen spelfouten te maken. - Uw zin anders te formuleren. - Een andere vertaling te kiezen vanuit het woordenboek. 7.1 Uw zin grammaticaal correct invoeren Wanneer u een ongrammaticale zin invoert en vertaalt, geeft Euroglot hierover feedback met een rood no-go signaal voor de zin. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe vertaalt Euroglot Translator 13

15 Bij een grammaticale zin gebeurt dit niet. 7.2 Geen spelfouten maken Niet in het woordenboek gevonden woorden kleuren zwart. Dit kunnen spelfouten zijn. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 14

16 Wanneer u de spelfouten met behulp van het woordenboek verbetert, volgt een correcte vertaling. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 15

17 7.3 Uw zin anders formuleren Wanneer Euroglot uw zin niet goed kan parseren en het rode no-go symbool voor de zin verschijnt, loont het de moeite uw zin anders te formuleren. Wanneer u hier.. over verandert in hierover volgt een correcte vertaling. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 16

18 7.4 Een andere vertaling kiezen vanuit het woordenboek Ambigue woorden Ondanks dat Euroglot probeert zoveel mogelijk ambigue woorden te desambigueren, kan er altijd een overgebleven ambiguiteit blijven bestaan, zoals hiervoor al beschreven is. U kunt altijd vanuit het woordenboek voor deze woorden een andere vertaling kiezen. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 17

19 Wanneer u kiest voor menu-item gebruik deze vertaling, dan past de vertaling zich automatisch aan. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 18

20 7.4.2 Idiomatische uitdrukkingen Euroglot heeft krachtige instrumenten aan boord om idiomatische uitdrukkingen in een zin te herkennen. Als voorbeeld het idioom: een hand geven In het onderstaande voorbeeld wordt het idioom correct herkend: Bij een eventueel foutief gekozen idioom, kunnen we dit in het woordenboek altijd nog ongedaan maken. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 19

21 Klik op het idioom in het brontaalvenster van de automatic module en klik in het woordenboek met de rechter muisknop op het idioom. Als u heeft gekozen voor het menu-item Gebruik dit idioom niet, dan past de vertaling zich aan en levert een andere, meer letterlijke vertaling op. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Hoe kan ik mijn vertalingen verbeteren? 20

22 8. Tot slot Op dit moment van uitgifte (2013) is Euroglot Translator uitgerust met een Parser voor het nederlands en een Generator voor het engels en het duits. Gewerkt wordt aan een Generator voor het frans en een Parser voor het engels, frans en duits. Linguistic Systems BV - Euroglot 2013 Tot slot 21