1 Thematisch programmaoverzicht en beschrijving presentaties/workshops

Transcriptie

1 Inhoud VII IX XI XIII XVII Voorwoord Het programma in een notendop Verwelkoming en opening Themaprogramma rond De cultuur van het lezen Chronologisch programmaoverzicht parallelle sessies 1 Thematisch programmaoverzicht en beschrijving presentaties/workshops 3 1. Basisonderwijs 4 Opbouw structurele samenwerking tussen bibliotheek en lagere school Bart Verdonck 5 De leraar als modellezer of hardop denkend lezen Ides Callebaut 8 Kleuters en dyslexie Luk Van Den Steen 11 De meerwaarde van muzisch leren? Hans Schmidt 18 Procesgerichte (zelf)evaluatie van muzische (taal)opvoeding in de basisschool Kris De Ruysscher 25 Kikker gaat de wereld over Kikkert giet de wrâld oer. Over het gebruik van ICT bij een tweetalige taalontwikkeling van kleuters Anita Oosterloo & Agnes Benus 28 De gereedschapskist taal René Berends 31 De Boekenkaravaan: leesplezier thuis, op school en in de bibliotheek Ilona Plichart 33 Leesbevordering, geen tijdverlies Hedwige Buys Taalgericht vakonderwijs 40 Inleiding 41 Nieuwe stappen in taalgericht vakonderwijs; een inleiding Maaike Hajer 42 De Lesfabriek, ervaringen met het ontwikkelen van taalgerichte lessen op de computer Alfred Kruiskamp & Elsbeth van der Laan I

2 TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS 42 Draaiboek: hoe helpen wij elkaar? Paula Bosch & Margreet Verboog 43 Taalgericht lesgeven, hoe pak ik dat aan? Hilde Hacquebord & Dolly van Eerde 44 De Lesfabriek, een instrument om taalgerichte lessen te maken? Regine Bots & Josje Hamel 44 Taalgericht vooruit? Wat zijn de perspectieven? Dolly van Eerde & Theun Meestringa (inter)actief onderwijs 48 Tabasco Nederlands: elke leerling wordt beter in taal Bert de Vos 48 Drama bij Nederlands René van de Kraats 53 Actief en samenwerkend leren in de eerste graad voor het vak Nederlands Hilde Doms 58 Hoekenwerk Ann Vandemaele 63 Shakespeare en The Lion King Ann Steverlynck 67 Digitaal vertellen Lies Vercruijsse & Anne Casteleyn 71 Het diploma voor de werkwoordsspelling Jeroen Steenbakkers 76 Schrijfvaardigheid: werken met redacties Josje Hamel & Monique Metzemaekers Literatuur 78 Gedichtenroutes door de stad Lucile Hemelaer & Mieke Heyrman 78 Veroordeeld tot gedichten: tien wilde bedenkingen en suggesties Paul Demets 81 Literaire vorming en identiteitsontwikkeling Henk de Lange 82 Intertekstualiteit bij het vak Nederlands: een nieuwe uitdaging Ad van der Logt 86 Belemmeringen om vmbo-leerlingen tot lezen aan te zetten Mia Stokmans 90 Een portie poëzie... Smakelijk! Heidi Denys 93 Uittrekselwebsites en het lezen voor het leesdossier Joost van Luijt 95 Van Uilen en Apen: de jungle van de leesbevordering Guido Spyns, Chris de Commer en Janien Benaets II

3 Inhoud 98 Is er een relatie tussen literaire leesvaardigheid en creatieve schrijfvaardigheid? Tanja Janssen 101 De inktaap: didactiek en verdieping Grietje Schepers, Marc Verstappen & Rudi Wuyts 102 De Boekenzoeker voor 8-11 jaar: een perfect instrument voor literatuuronderwijs en leesbevordering Eva Devos 105 De Boekenzoeker voor jaar: Jongeren, lezen en ICT Rune Buerman 108 Vertel eens in de praktijk. De leeskring als didactische werkvorm Lidwien Derriks LOPON Werken in een catamaran: Taalhoeken in groep 4 en begrijpend lezen in de bovenbouw Judith Kat & Aletta Modderman 117 Woordenmozaïek : een onderzoek naar de integratie van woordenschatonderwijs binnen ontwikkelingsgericht onderwijs op de basisschool. Patrick Wenmaekers 119 Meer dan Goed Gelezen, een onderzoek naar de integratie van begrijpend lezen en wereldoriëntatie Annemie Reinders 121 Wat is Taaltrotters, en hoe het te gebruiken op school? Karijn Helsloot 124 Grammatica en literatuuronderwijs vijanden of bondgenoten? Hilde Van den Bossche 129 Natuuronderwijs en schrijfonderwijs met ICT geïntegreerd Marieke Willemen, Jeannette Haveman, Mieke Smits & Joke Voogt 136 Schrijftaken in de lerarenopleiding Bart van der Leeuw Taalbeleid 142 Samen over de meet. De TIST als startschot voor een taalvaardigheidstraject An Lombaerts 145 Hoe kan je breed en permanent evalueren? Martien Berben & Marleen Colpin 149 Schrijven om gelezen te worden. Uitbouwen van een schrijfrijk klasklimaat in de lagere school: een kijk in de klas Saskia Timmermans 152 De wereld, mijn dorp in 1B Taalbeleid - schoolbeleid - integraal beleid in onze school Veerle Boyens III

4 TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS 155 Meer dan één taalbeschouwing. Een lessenpakket over taal, meertaligheid en taaldiversiteit Hilde De Smedt & Hilde Leon 162 Direct is niet meer direct maar direct: hoe in taalonderwijs methodes wijzigen Wilfried Decoo 166 Het inburgeringsexamen buitenland Maaike Jongerius & Petra Poelmans Taalbeschouwing 174 De herontdekking van een woord: een taalkundeproject over een bijzonder die Peter Nieuwenhuijsen 177 Taalkunde in de tweede fase vwo: nu echt! Maaike Rietmeijer & Hans Hulshof 181 Een nieuwe woordenlijst is nog geen nieuwe spelling Rik Schutz 184 Weg met de spraakkunst? Bart Vandenberghe 189 Hedendaags Nederlands Joop van der Horst 191 Taalbeschouwing vanuit taalvaardigheid Jan T Sas Taalvaardigheid 194 Sterke en zwakke lezers samen aan de slag Nora Bogaert 196 Brutaliteit of mondigheid? Argumenteren kun je leren! Veerle De Sutter 201 Daag ze uit. Een pleidooi om het onderwijs Nederlands in het vwo aantrekkelijker en zwaarder te maken. Marleen Kieft & Gert Rijlaarsdam 202 Luisteren het internet als bron voor luistervaardigheidmateriaal Erwin Taets 202 Hypertekst schrijven als aanvullende didactiek Martine Braaksma, Gert Rijlaarsdam, Tanja Janssen, Gert Broekema& Gerard Janson 205 Creatief schrijven van verhalen met integratie van schrijfstrategieën: twee vliegen in één klap Jurgen Moons 205 Leesvaardigheid voor leerlingen uit het basisonderwijs tot en met 4 havo/vwo Regine Bots 208 Een stap in het onbekende Henk Vlerick 211 Lezen: leuk en leerzaam? Over het tekstbegrip van studieboekteksten op het vmbo Jentien Land IV

5 Inhoud Zakelijke communicatie 216 Ik studeer (in het) Nederlands!? Academisch Nederlands Taalondersteuning in het Nederlandstalig Hoger Onderwijs in Brussel Elke Schellekens, Jona Hebbrecht & Kim Willems 220 Taalcompetenties van politiedocenten: professionalisering in de eigen onderwijspraktijk Sanne Limpens & Marleen van der Weij 224 Methodisch retorisch schrijfplan voor een zakelijke brief Annette Bogtstra 224 Authentieke opdrachten in universitair NT2-onderwijs Bart Deygers Competentieleren 228 Taalprofielen Marja van Knippenberg 231 Taalcompetenties ontwikkelen in contextrijk onderwijs: een ontwikkeltraject met drie vmbo-scholen Atty Tordoir & Bert de Vos 231 SAM: een schaal voor de meting van attitudes Serge Huyghe 236 Competentiegericht leren in het Vlaamse (vrije) secundaire onderwijs Lutgart Claessen Varia 240 Taalconcepten in context Tamara Platteel 243 Nederlands voor jonge onderzoekers René van de Kraats 247 Dilemma s van de manager van de vakcommunity Nederlands Willy Weijdema De cultuur van het lezen 252 Inleiding 253 Onderwijs als contact en confrontatie André Mottart & Steven Vanhooren 258 Literatuurdidactiek als confrontatie Johan Van Iseghem 264 Presentatie van een webquest: Ridders, vrouwen en liefde in de pc Bernadette Rutgeerts 268 Literaire competentie en de adolescentenroman Helma van Lierop-Debrauwer V

6 TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS 271 Literatuuronderwijs en (empirische) literatuurwetenschap Dick Schram 274 Literatuuronderwijs en de cultuur van het lezen Joop Dirksen 277 Representatie van/in het onderwijs Ronald Soetaert, Kris Rutten & Ive Verdoodt VI