Inhoudsopgave. jaarverslag Verslag van de Raad van Toezicht 5. Bestuursverslag 11. De organisatie AAP in Strategie en beleid 24

Transcriptie

1

2

3 Inhoudsopgave Verslag van de Raad van Toezicht 5 Bestuursverslag 11 De organisatie AAP in Strategie en beleid 24 Blik op de toekomst 31 Verantwoordingsverklaring 33 Het financieel verslag 36 Samenwerkingstabel 38 Beleggingsbeleid 42 Jaarrekening 43 Overige gegevens 69 Exploitatiebegroting Meerjarenoverzicht 77 Uitleg van termen en begrippen 82 Dit jaarverslag is zakelijk en cijfermatig van opzet. Voor meer achtergronden, beeldmateriaal en persoonlijke verhalen over ons werk in 2012 verwijzen wij u graag naar het digitale jaarverslag op onze website Alle foto s in dit jaarverslag betreffen dieren die door AAP zijn opgevangen, dan wel gebouwen en evenementen op het terrein van AAP en AAP Primadomus. Dit jaarverslag is geprint op FSC-papier 3

4

5 Verslag van de Raad van Toezicht jaarverslag

6 2012 was in vele aspecten een belangrijk jaar; Stichting AAP bestond 40 jaar en dat was natuurlijk een hoogtepunt. Ook het slaan van de eerste paal voor de nieuwe Primatenhal was een belangrijke stap. In Spanje is, mede door een bezoek van de voorzitter van de Raad van Toezicht samen met de directeur-bestuurder, de relatie met de plaatselijke politiek verbeterd. Daarna heeft het management van Stichting AAP veel werk verzet op dit belangrijke relationele gebied. Het feit dat Primadomus groeit en bloeit, is zeker te danken aan al deze inspanningen. Slagroom op de taart was het politieke succes dat eind 2012 werd geboekt, waarbij in het regeerakkoord sprake was van de opname van een verbod op het gebruik van wilde dieren in circussen. Toezichthoudende rol De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid, de algemene gang van zaken in de stichting en fungeert als klankbord voor en werkgever van de directeur-bestuurder. De Raad van Toezicht krijgt de relevante informatie op basis van het Lange Termijn Plan en het jaarplan en in kwartaalrapportages en (in)formele bilaterale overleggen. Waar nodig wordt dit (op verzoek) ondersteund door een toelichting van de betrokken manager. De Raad van Toezicht is algeheel bevoegd te handelen ten aanzien van de directeur-bestuurder. Tot het jaarverslag van de stichting behoort de verantwoordingsverklaring van de Raad van Toezicht. Het toezicht strekt zich uit tot de realisatie van de doelstellingen van de stichting, toezicht op de strategie en de risico s die zijn verbonden aan de activiteiten, toezicht op de werking van de interne systemen voor risicobeheersing en controle en toezicht op de financiële verslaglegging en daarmee de verantwoording daarvan. De Raad van Toezicht bespreekt minstens eenmaal per jaar buiten de aanwezigheid van de directeurbestuurder het eigen functioneren (inclusief dat van de individuele leden) en het functioneren van de directeur-bestuurder. De Raad van Toezicht behandelt periodiek de strategie en risico s van de stichting en de uitkomsten van de beoordeling door de directeur-bestuurder van de opzet en werking van de interne systemen voor risicobeheersing en de controle, voornamelijk via de Audit Commissie. De Raad van Toezicht formeert een Audit Commissie deels uit eigen leden en aangevuld met één externe deskundige. De Audit Commissie heeft als taak om de besluitvorming van de Raad van Toezicht op het gebied van de begroting, jaarrekening en interne controles voor te bereiden. De leden van de Raad van Toezicht werken onbezoldigd. Alleen werkelijk gemaakte kosten kunnen worden gedeclareerd. Hiervan is in 2012 geen gebruik gemaakt door de leden. De leden van de Raad van Toezicht hebben geen zakelijke relaties met AAP. Er zijn maatregelen getroffen die belangenverstrengeling tegengaan. Deze zijn vastgelegd in de statuten van Stichting AAP. Audit Commissie Per eind 2011 is de Audit Commissie gestart. Deze commissie vergadert tweemaal per jaar en rapporteert aan de Raad van Toezicht. Daarmede kan op een meer professionele en gedetailleerde wijze worden gekeken naar financiële zaken en de toetsing van de werking van de interne administratieve organisatie, in het bijzonder de betalingsorganisatie. Behalve de goedkeuring van de jaarrekening heeft de externe accountant PWC geconcludeerd dat de interne beheersing van Stichting AAP gedurende 2012 van een goed niveau is. Een belangrijke, in verband met de aanhoudende economische crisis door de Audit Commissie geïnitieerde activiteit is de uitgevoerde stresstest, waarin een aantal scenario s is doorgerekend. Hierbij is zowel aan de inkomsten- als aan de uitgavenkant een aantal negatieve scenario s bekeken en geconstateerd dat AAP met haar ambities geen onaanvaardbare risico s neemt. Het ligt zeker in de bedoeling om met dit instrument jaarlijks de stevigheid van de financiële situatie van Stichting AAP te blijven bekijken en beoordelen. Beoordeling en evaluatie van de activiteiten in relatie tot de doelstellingen De Raad van Toezicht heeft eind 2011 extra aandacht gevraagd voor de hoge personele uitstroom en de gevolgen hiervan voor de verdere ontwikkeling en ambities van AAP. Onderzoek wees uit dat de primaire arbeidsvoorwaar- 6

7 Naam Datum in functie RvT Jaar aftreden Rol en specifiek aandachtsgebied in RvT De heer L.P.W. (Leen) Zevenbergen Voorzitter RvT Lid Audit Commissie Strategie en internationale ontwikkeling Functie(s) CEO Qurius NV Nevenfunctie(s) Voorzitter SVN Europe Mevrouw M.E. (Marlies) Brenters (daarvoor vanaf als bestuurslid) 2013 Vicevoorzitter RvT Public Affairs en Communicatie Functie(s) DGA Dekapenta Nevenfunctie(s) De heer R.J. (Roelof) van Doveren (daarvoor vanaf als bestuurslid) 2014 Lid RvT Voorzitter Audit Commissie Financiën Functie(s) Van Doveren Finance, interim manager Nevenfunctie(s) Extern gecommitteerde Leer der Accountants controle aan de Vrije Universiteit Mevrouw M.E. (Monique) de Vries Mevrouw A.A. (Annelies) Freriks Lid RvT Bedrijfsvoering, financiën Lid RvT Juridische aangelegenheden en Dier en maatschappij Functie(s) Zelfstandig consultant, interim manager en personal coach Nevenfunctie(s) Lid Raad van Toezicht NHL Hogeschool Functie(s) Advocaat ELEMENT Advocaten en hoogleraar Universiteit Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde Nevenfunctie(s) o.a. Lid Raad voor dierenaangelegenheden en Lid Commissie voor de milieueffectrapportage De heer C.J. (Carel) Heringa (daarvoor vanaf als bestuurslid) 2012 Afgetreden Functie(s) Gepensioneerd Nevenfunctie(s) De heer K. (Koert) Liekelema Afgetreden Functie(s) Algemeen Directeur Fonterra Europe Co-operatie UA Nevenfunctie(s) 7

8 den van AAP achterlopen op de sector. De door het management voorgestelde aanpassingen zijn ook binnen de Raad van Toezicht met aandacht beoordeeld, waarbij niet alleen gekeken is naar de aantrekkingskracht die AAP dient te hebben op de arbeidsmarkt, maar ook op het imago van AAP als een efficiënte organisatie met een gematigde beloningstraditie. Met deze aanpassing is inmiddels een begin gemaakt en er zal in een aantal stappen gewerkt worden aan de verbetering. De Raad van Toezicht is ervan overtuigd dat de aanpassing van het salarisgebouw een positieve werking zal hebben op de medewerkers en professionaliteit van AAP. Een ander punt van aandacht betreft de snelheid van benutting van de investeringsbudgetten die reeds enkele jaren laag ligt, hetgeen haar weerslag heeft op de snelheid van de verdere ontwikkeling. Om dit beter in de tijd te kunnen volgen en te voorspellen, is een rapportagetool ontwikkeld die binnen de organisatie gebruikt wordt voor de bewaking, maar die tevens twee keer per jaar met de Audit Commissie besproken wordt. Hierdoor zal niet zozeer de snelheid van investeren toenemen, als wel de impact op de liquiditeitspositie worden bewaakt. Eventueel kan besloten worden tot een andere prioritering. Evaluatie van de directeurbestuurder Functioneren Evaluatie van de directeur-bestuurder heeft ook in 2012 plaatsgevonden door middel van het voeren en vastleggen van een plannings-, voortgangs- en beoordelingsgesprek. Het oordeel over was in grote lijnen goed tot zeer goed. Inzicht in beloning van de directeurbestuurder is te vinden in de jaarrekening. Beoordeling nevenfunctie(s) Directeur-bestuurder David van Gennep (in dienst sinds 1992, daarvoor actief als vrijwilliger sinds 1981) nam in 2012 afscheid als bestuurslid van de Vereniging van Opvangcentra voor Niet-gedomesticeerde Dieren (VOND). In oktober 2012 is hij gekozen in het bestuur van de European Alliance of Rescue centres and Sanctuaries (EARS) en vervult vooralsnog de rol van voorzitter. 8

9 Sinds februari 2011 is hij oprichter en eigenaar van VGAM, Van Gennep Animal Matters. De activiteiten van dit bedrijf variëren van het opzetten van een handel in tweedehands medische apparatuur tot het geven van advies en het in eigen beheer uitgeven van publicaties. De nevenfuncties hebben in de meeste gevallen een toegevoegde waarde voor AAP. Hierbij valt te denken aan het inbrengen en delen van expertise met organisaties in een vergelijkbaar werkveld en het realiseren van de doelstellingen van AAP door internationale participatie en/of samenwerking. De nevenfuncties kennen geen risico s met betrekking tot belangenverstrengeling en/ of onafhankelijkheid. Ontwikkelingen Raad van Toezicht In het jaar 2012 heeft de Raad van Toezicht zich voorgenomen om zijn focus nog verder te verleggen naar het strategische en toekomstgerichte element in plaats van het toezicht op de dagelijkse gang van zaken. Dit kan de Raad van Toezicht zich permitteren, aangezien de dagelijkse en operationele organisatie zeer goed op orde is in zijn optiek, maar ook in de optiek van meer objectieve beoordelaars als PWC. In de vergaderingen van de Raad van Toezicht, samen met de directie, is de blik meer naar voren dan naar achteren gericht. De Raad van Toezicht heeft in 2012 qua bezetting een behoorlijke vernieuwing ondergaan. Daar waar in 2011 al afscheid was genomen van de voormalige voorzitter Theo Strengers, is in 2012 een aantal nieuwe leden toegetreden en is een lid afgetreden. Met het aftreden van de heer Strengers kwam de bezetting van de Raad van Toezicht op drie leden. Begin 2012 zijn twee nieuwe leden toegetreden, omdat besloten was de bezetting te vergroten van drie naar vijf leden. In dat kader traden toe mevrouw Monique de Vries (voormalig Directeur Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht) en de heer Liekelema (voorzitter van de Europese directie van Fonterra). Helaas moest onverwacht afscheid worden genomen van de heer Liekelema, vanwege een emigratie naar Nieuw-Zeeland. Per eind 2012 is afscheid genomen van de heer Carel Heringa, die aan het einde van zijn zittingstermijn afscheid nam in verband met emigratie naar het buitenland. Zijn plaats zal per begin 2013 worden overgenomen door mevrouw Annelies Freriks, die over een uitgebreide kennis en ervaring beschikt in de wereld van het dierenrecht. Met haar toetreding bestaat de Raad van Toezicht per begin 2013 weer uit vijf leden. Evaluatie van de risico s en risicobeheersing In 2011 is door directie en MT onder begeleiding van een externe partij een strategische risicoanalyse uitgevoerd. In 2012 is geen aanleiding gezien deze te herhalen afgezien van de eerder genoemde stresstest. Zoals ieder jaar heeft de externe accountant PricewaterhouseCoopers (PWC) een interim-controle uitgevoerd om de risico s op de interne processen vast te stellen. PWC heeft de beheersing als goed beoordeeld. Een aantal aandachtspunten is benoemd. Evaluatie van de organisatiestructuur Naar aanleiding van een aantal bevindingen van zowel PWC als het Centraal Bureau voor Fondsenwerving heeft de Raad van Toezicht in 2012 het besluit genomen de statuten op een aantal punten te zullen aanpassen. Deze aanpassing zal in 2013 plaatsvinden. Toekomstige ontwikkelingen Nog meer dan voorheen zal de Raad van Toezicht zich in 2013 richten op de toekomst van Stichting AAP. Daarvan maken internationalisatie en toegankelijkheid belangrijke onderdelen uit. Internationalisatie omdat de Nederlandse stichting nooit kan werken los van wat er in de rest van Europa en de wereld plaatsvindt, en toegankelijkheid omdat het de bedoeling van AAP is om de buitenwereld veel meer te laten delen in wat er binnen de organisatie gebeurt. In 2013 zal dit streven verder in plannen worden uitgewerkt waarbij als vanzelfsprekend ook onderzocht zal worden in hoeverre internet en social media hieraan kunnen bijdragen. Almere, 28 maart 2013 Namens de Raad van Toezicht Leen Zevenbergen, voorzitter 9

10

11 bestuursverslag

12 Visie op omvang/actualiteit problematiek AAP 40 jaar was de aanleiding om de data over de achter ons liggende periode eens beter te bekijken. Deze analyse bevestigde het beeld dat AAP in de loop der jaren steeds meer een Europese opererende opvangorganisatie is geworden. Ook liet de analyse zien dat er weliswaar een voortdurende verschuiving plaatsvindt in de soorten dieren die worden aangeboden, maar dat de groei in op te vangen dieren en daarmee de behoefte aan meer opvangcapaciteit groot is. Deze data waren dan ook het uitgangspunt bij de berekening van de capaciteitsuitbreiding van de nieuwe Primatenhal en Quarantaine in Almere en de uitbreiding in Spanje, Primadomus. Deze capaciteitsuitbreiding zal enerzijds worden ingezet om de bestaande wachtlijst weg te werken, maar tevens om meer Europese lidstaten te kunnen assisteren bij initiatieven tot handhaving. Opvangaanvragen 2012 vergeleken met het historisch gemiddelde (in verzorgingspunten) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Gemiddelde vanaf Bron: Eigen databestand AAP Belangrijke ontwikkelingen in verslagjaar Waar we in 2011 nog moesten constateren dat het toenmalige kabinet op een aantal dossiers de klok terugdraaide, kunnen we nu vaststellen dat op twee belangrijke dossiers van AAP ongekend grote stappen gemaakt worden door de overheid. Het gaat dan om het verbod op wilde dieren in het circus en de voortgang die geboekt wordt met het invoeren van een Positieflijst van te houden dieren. Ten aanzien van het dossier laboratoriumdieren kon het jaar beginnen met de ondertekening van een inhoudelijk sterk contract met een groot laboratorium en de opvang van hun dieren. Maar ook met andere labs in Europa werden grote stappen gezet die zullen leiden tot verminderd gebruik van dieren en de opvang van de dieren die niet meer nodig zijn. Waarom huidige koers? AAP mag trots zijn op de gekozen werkwijze waarbij theorie en praktijk elkaar steeds dienen te versterken: de AAP-Methode werkt! Kennis en publiek Een ontwikkelpunt in deze werkwijze is de borging en deling van kennis en expertise. Daar is binnen de organisatie in het verleden nog te weinig aandacht aan besteed, waardoor het risico bestaat dat kostbare kennis verloren gaat of onvoldoende gedeeld wordt. Daarom is in 2012 een belangrijke stap gezet in het onderzoek naar welke rol AAP kan spelen als kennispartij. Daarbij zal ook gekeken worden naar de rol die het publiek daarbij kan en moet spelen. De leidende gedachte in deze ontwikkeling is dat de burger steeds mondiger wordt en het beleid en de politiek in toenemende mate het publiek (electoraat) volgt. Maar ook ten aanzien van de fondsenwerving heeft AAP in 2012 weer gezien dat de band met het publiek voor de organisatie een belangrijke factor is. Ten slotte kan het publiek ook ingezet worden als kennisfactor. Met name waar het gaat om signaleringen, het verzamelen van meningen of feiten die geen hoge mate van specialistische kennis vereisen, kan het publiek voor AAP en haar werk een belangrijke rol spelen. Europees In 2012 nam AAP deel aan een veelheid aan overleggen, als deelnemer dan wel als spreker. Zo trachtten we een goed beeld te houden van de kansen die zich voordoen evenals de bedreigingen die op de loer liggen. Daarbij speelt de samenwerking in de European Alliance of Rescue centres and Sanctuaries (EARS) een belangrijke rol. De directeurbestuurder van AAP is in 2012 gekozen als voorzitter van de partnercouncil (vergelijkbaar met ledenraad) en interim-voorzitter van de stichting. Een van de concrete doelstellingen van EARS is het tot stand brengen van een Europees systeem van erkenning van opvangcentra, opdat kwaliteit herkend, erkend en verbeterd kan worden. 12

13 Terugblik in cijfers Het jaar 2012 sluiten we af met een batig saldo (+ 1,5 miljoen), dit is 1,8 miljoen hoger dan begroot. Het hogere resultaat is een gevolg van hogere fondsenwervende opbrengsten dan begroot (+ 0,63 miljoen). Dit is met name het gevolg van hogere baten uit nalatenschappen (+ 0,36 miljoen) en een geoormerkte donatie van 0,4 miljoen voor de nieuwbouw. Ook zijn de baten uit subsidie hoger dan begroot (+ 0,26 miljoen) als gevolg van de gehanteerde administratieve afhandeling. De kosten zijn per saldo op begroting uitgekomen (- 0,08 miljoen). Dit is een gevolg van lagere kosten dan begroot bij preventie en fondsenwerving (- 0,28 miljoen) en hogere kosten dan begroot in de dierverzorging (Almere en Primadomus). De hogere kosten zijn met name het gevolg van de opvang van 73 oud-laboratoriumdieren eind 2011, die niet in de begroting voor 2012 waren opgenomen (+ 404 k). Hoogtepunten in 2012 Terugkijkend op het jaar 2012 kunnen we met tevredenheid vaststellen dat er een aantal hoogtepunten is geweest die de ontwikkeling van AAP op het gebied van kennis, internationaliseren en samenwerken bevestigen. De belangrijkste hoogtepunten zijn: Weer meer dieren opgevangen Mede dankzij een optimaal gebruik van onze faciliteiten in Spanje, kon AAP in 2012 beduidend meer dieren opvangen dan in voorgaande jaren. Naast een groot aantal ex-laboratoriumdieren, zorgde een verbeterde handhaving van wetgeving voor een toestroom aan dieren. European Alliance of Rescue centres and Sanctuaries (EARS) Aan onze lang gekoesterde wens te komen tot een internationaal samenwerkingsverband van collega-opvangcentra in Europa hebben wij in 2012 verder invulling 13

14 gegeven. In mei is een tweede bijeenkomst geweest in Cornwall die in oktober heeft geleid tot de officiële oprichting van EARS. Doel van dit samenwerkingsverband is het uitwisselen van kennis, het verbeteren van de kwaliteit van opvang en het vergroten van de capaciteit en impact door samen te werken. Berberapencampagne in Zuid-Spanje In juli werd in samenwerking met Primadomus, Eurogroup en diverse partnerorganisaties uit Spanje, Marokko, Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland, opnieuw een voorlichtingsactie gehouden bij veerboten en op parkeerplaatsen in Spanje. Nieuw was de vertoning van een voorlichtingsfilm over de berberapenproblematiek op grote schermen in de haven. De campagne leidt duidelijk tot meer bewustwording: een CITES - ambtenaar in Spanje vertelde dat er minder berberapen worden gesmokkeld en dat de wel onderschepte dieren goed verstopt worden in de auto. Mensen zijn zich er dus van bewust dat het illegaal is. Regeerakkoord In oktober verraste de regering van VVD en PvdA ons en collega-organisaties waarmee we samenwerken in de vereniging Wilde Dieren de Tent Uit, met een voorgenomen verbod op het gebruik van wilde dieren in circussen in het regeerakkoord. Na jarenlang lobbywerk lijkt eindelijk ook de politiek zich ervan bewust te worden dat wilde dieren niet geschikt zijn voor een leven in de entertainmentwereld. Natuurcoalitie Voor het eerst in de geschiedenis wisten dierenbeschermings-, natuur- en landschapsorganisaties elkaar te vinden in een gezamenlijk protest tegen het voor dieren en natuur zeer slechte Wetsvoorstel Natuur. Doordat AAP bewerkstelligde dat de natuurorganisaties het begrip intrinsieke waarde van dieren in hun stellingname betrokken en gemeenschappelijke belangen benadrukte, konden partijen (inclusief de hele Dierencoalitie) zich verenigen in een grote Natuurcoalitie. Na de val van het kabinet is de Wet Natuur door alle druk controversieel verklaard. Op dit moment is het nog onduidelijk wat de inhoud van het definitieve wetsvoorstel zal worden. Stappen gezet naar realisatie Positieflijst Achter de schermen is bij AAP hard gewerkt aan alles wat nodig is om de totstandkoming van een Positieflijst in Nederland te bewerkstelligen. Hoewel de invoering ervan opnieuw uitgesteld is naar een onbekend later tijdstip, zijn de relaties met diverse betrokken instanties versterkt en verbeterd. Ontwikkeling Primadomus; samenwerking gemeente Villena Na een jaar met vertraging als gevolg van een managementwissel in Primadomus, hebben we in 2012 een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van Primadomus tot rescue center voor Zuidwest-Europa. Reden is de zeer constructieve samenwerking die is ontstaan met de gemeente Villena. Teleurstellingen Naast de hoogtepunten is er ook een aantal zaken dat niet heeft voldaan aan onze verwachtingen. De belangrijkste daarvan zijn: Grip op kennis In onze visie op de toekomst is het inzetten van 40 jaar AAP-kennis een belangrijke sleutel om duurzame oplossingen te realiseren voor de dierenwelzijnsproblematiek waar wij dagelijks mee worden geconfronteerd. Het intern organiseren van kennis staat om die reden al enkele jaren op de agenda, maar komt onvoldoende van de grond. Om die reden is in 2012 besloten te investeren in externe expertise om AAP daarbij te ondersteunen. Het onderzoek is in 2012 opgestart en wordt in 2013 geïmplementeerd. Moeilijk invullen sleutelposities Gelijk aan eerdere jaren hebben wij moeten constateren dat het voor AAP moeilijk is om vacatures op belangrijke posities in te vullen. De vacature van senior fondsenwerver is nog steeds niet ingevuld en voor de vacature manager Communicatie hebben wij twee wervingsrondes moeten doorlopen. In de in 2011 uitgevoerde risicoanalyse is dit als belangrijk risico naar boven gekomen als het gaat om het kunnen realiseren van onze (langetermijn)doelstellingen. Om die reden is verder onderzoek gedaan naar de reden van het moeilijk invullen van deze posities (zie de geleerde lessen). Vertraging in strategiebepaling en plannen Preventie Er zijn onvoldoende resultaten geboekt ten opzichte 14

15 van het jaarplan 2012 door een combinatie van interne en externe factoren. Er was sprake van zeer ambitieuze plannen, maar er kon niet worden voorzien dat een ervaren medewerker door omstandigheden een flink aantal maanden niet inzetbaar zou zijn. Daardoor moest een nieuwe medewerker worden ingewerkt in een periode dat de staatssecretaris alle regelgeving rond de Wet Dieren en een nieuwe Natuurwet tegelijkertijd liet passeren. Vervolgens viel het kabinet en moest flink worden ingezet op lobbywerk en voorlichting in de aanloop naar de verkiezingen. Allemaal zaken waarop in het jaarplan niet kon worden geanticipeerd. Geleerde lessen Terugkijkend hebben wij ook een aantal dingen geleerd in Punten die ons helpen onszelf te verbeteren naar de toekomst. Inzicht in reden uitstroom medewerkers en moeilijk invullen sleutelposities In 2012 hebben we vervolgstappen gezet op basis van de uitkomsten van het in het vorig jaarverslag genoemde medewerkerstevredenheidsonderzoek. Naast een uitdaging in organisatiecultuur bleek uit een arbeidsvoorwaardenbenchmark dat de arbeidsvoorwaarden bij AAP (flink) achterblijven bij onze concurrenten op de arbeidsmarkt. Dit vormde deels een verklaring van de uitstroom en een bevestiging van de oorzaak van het moeilijk werven van sleutelfunctionarissen. Om die reden heeft AAP besloten de arbeidsvoorwaarden te heroverwegen en waar noodzakelijk aan te passen. Impact samenwerkingsverbanden AAP opereert steeds vaker in samenwerkingsverbanden om draagvlak te verbreden en sneller tot resultaten te komen. Het is een uitdaging om binnen dit soort verbanden de juiste balans te vinden tussen het sluiten van compromissen en het vasthouden aan de eigen doelstellingen en beoogde resultaten. Innovatie Om te kunnen bouwen aan de toekomst zullen we vanaf volgend jaar meer energie moeten steken in innovatie/ vernieuwing van onze wervingsmiddelen en verjonging van onze doelgroep. Binnen de afdeling Fondsenwerving 15

16 zal daarnaast een cultuurslag gemaakt moeten worden, waardoor de focus nog meer op donateurcontact komt te liggen. Terugblik op resultaten per afdeling AAP is een ambitieuze organisatie die in de jaarplannen voor zichzelf de lat graag hoog legt. Gedurende het jaar komen er echter ook altijd onverwachte kansen voorbij waar AAP gebruik van wil en moet maken. Gevolg is dat dan de prioriteiten opnieuw bekeken moeten worden en herzien om ruimte te creëren. Dat was in 2012 niet anders en we zijn dan ook zeer tevreden met de ruim 80% gerealiseerde jaarplanactiviteiten. Preventie De afdeling Preventie is in 2012 gegroeid van 1,9 fte naar 3,1 fte. Een eerste aanzet is gemaakt voor de inventarisatie van AAP-dossiers in andere landen, zoals Duitsland, Frankrijk, Spanje en Portugal. Eén medewerker werkt vanuit Engeland als coördinator voor EARS. Naast de berberapencampagne en de oprichting van EARS richtte Preventie zich ook in 2012 op een aantal doorlopende projecten. Wilde dieren in particulier bezit (Positieflijst) Sinds de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren (Gwwd) in 1993 van kracht is geworden, heeft AAP meegewerkt aan het opstellen en implementeren van een Positieflijst voor zoogdieren (artikel 33). Per 1 januari 2013 zou de Positieflijst gekoppeld worden aan de Wet Dieren, dit is echter helaas uitgesteld, omdat het proces om tot een goed afgewogen lijst te komen meer tijd vergt. Stichting AAP is in beginsel positief over de systematiek die door de Wageningen University (WUR) hiervoor is ontwikkeld. Afgelopen jaar heeft AAP met wetenschappelijke bronnen aannemelijk gemaakt dat de meeste exotische zoogdieren in principe niet geschikt zijn om gehouden te worden door particulieren, omdat die in het gros van de gevallen niet de leefomgeving kunnen bieden waarin de natuurlijke behoeften kunnen worden vervuld. AAP hoopt dat ze met haar kennis andere deskundigen kan overtuigen van de noodzaak van een korte Positieflijst. Verder heeft AAP als stakeholder ook deskundigen benaderd en toezeggingen van hen gekregen om te helpen bij de risico-inschatting voor het al dan niet optreden van welzijns- en gezondheidsproblemen bij het houden van een diersoort. Dat zal in 2013 plaatsvinden. Ook in Europees verband ijvert AAP via Eurogroup voor de invoering van een Positieflijst op het niveau van de lidstaten. Wilde dieren in entertainment (Wilde Dieren de Tent Uit) AAP werkt al vele jaren samen met partnerorganisaties om te komen tot een verbod op het gebruik van wilde dieren in circussen in Nederland. Voorlichting, lobby, campagnes, monitoren van de (populatie van) circusdieren enz. zijn grotendeels belegd bij WDdTU. Leek het er tot en met september nog op dat een verbod verder weg was dan ooit, in oktober verraste het nieuwe kabinet van VVD en PvdA vriend en vijand met hun regeerakkoord vanwege een voorgenomen verbod op wilde dieren in circussen. Gezien deze ontwikkelingen bewandelen we zo veel mogelijk wegen om te bewerkstelligen dat het regeerakkoord daadwerkelijk wordt omgezet in regelgeving. Europa blijkt nog steeds niet rijp voor regelgeving met betrekking tot circussen. Daarom richten we onze inspanningen vooral op de lidstaten die de meeste kansen bieden. Beleid, regelgeving, handhaving van beleid en samenwerking in Nederland In 2012 is veel tijd besteed aan allerlei besluiten, nota s en brieven die samenhangen met de Wet Dieren (bijvoorbeeld Besluit houders van dieren, Besluit gezelschapsdieren en Besluit diergeneeskundigen). In alle lobbygesprekken met politici en nieuwe Kamerleden zijn de AAPdossiers en -thema s onderwerp van gesprek geweest. Ook is veel energie gestoken in het nieuwe wetsvoorstel natuur. In het wetsvoorstel natuur zijn de Flora- en faunawet, Boswet en Natuurbeschermingswet samengevoegd, maar de uitgangspunten van deze wetten zijn niet terug te vinden in het voorstel. De essentie zit in de grote negatieve gevolgen voor (uitheemse) dieren, als het wetsvoorstel ongewijzigd wordt goedgekeurd: zo worden dieren alleen nog maar beschermd als Europa dat eist, worden in het wild levende exoten in Nederland vogelvrij en dienen die opzettelijk gedood te worden en wordt het bezits-, handels- en dodingsverbod voor onder andere grote katten en primaten opgeheven. Na een gemeenschappelijk protest eind 2011, heeft AAP binnen de Natuurcoalitie namens de Dierencoalitie meegedacht en voorstellen gedaan voor alternatieve teksten. 16

17 17

18 Ten behoeve van het tot dusverre als niet-prioritair benoemde dossier Wilde dieren in laboratoria zijn weinig activiteiten ontwikkeld. Wel is met een partnerorganisatie afgestemd over de samenwerking en ieders rol bij toekomstige opnames van primaten uit dierenlaboratoria. Opvang, Rehabilitatie en Herplaatsing In 2012 heeft AAP 236 dieren in Almere opgenomen, opnieuw meer dan in voorgaande jaren. Deze groep bestond uit 1 chimpansee, 89 overige primaten, 25 grotere zoogdieren, 66 kleine zoogdieren en 55 vogels. In de categorie primaten waren de meeste opvangaanvragen voor chimpansees (66) gevolgd door berberapen (33) en witoorpenseelaapjes (28). De chimpanseeaanvragen (66) bestonden uit 5 aanvragen van solitaire chimpansees en 2 groepen (7 en 54 individuen). De aanvragen voor grote zoogdieren betroffen vooral wasberen (49), leeuwen (21) en tijgers (11). De aanvragen voor kleinere zoogdieren waren voornamelijk exotische eekhoorns (84), degoes (50) en exotische egelachtigen (13). De aanvragen voor primaten kwamen voornamelijk uit Duitsland (85 dieren), Frankrijk (47 dieren) en Spanje (26 dieren). Bij de overige zoogdieren (grotere en kleine) kwam de helft van de aanvragen uit Nederland (met name kleine zoogdieren). Maar ook veel opvangaanvragen kwamen uit België en Frankrijk. In 2012 sloot Stichting AAP met de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit een overeenkomst om in bewaring genomen vogels een tijdelijk onderkomen te bieden in onze quarantainefaciliteiten. Hiervoor zijn twee units gereserveerd. In de toekomst zal deze activiteit in de oude quarantaine blijven en zullen de overige quarantaineactiviteiten naar de nieuwbouw verplaatsen. Rehabilitatie In Almere heeft het dierverzorgerteam gedurende het jaar zo n kleine vierhonderd dieren verzorgd. Het team in Villena heeft ruim vijftig primaten verzorgd in Er zijn helaas 71 dieren overleden. Dit zijn grotendeels in beslag genomen dieren die in slechte toestand binnen kwamen en tijdens de quarantaineperiode overleden. Een aantal vogels kwam na inbeslagname dood bin- nen. Een suikereekhoorn en twee witoorpenseelaapjes kregen ondanks anticonceptiemaatregelen een nestje jongen. De gemiddelde verblijfsduur voor de primaten is gedaald naar 2,5 jaar ten opzichte van een gemiddelde van 5,0 jaar tussen 2006 en Door de opname van veel nieuwe primaten (90) is de gemiddelde verblijfsduur sterk gedaald. De gemiddelde verblijfsduur van de chimpansees is iets gestegen naar een gemiddelde van 6,6 ten opzichte van 6,1 in Helaas hebben we dit jaar weer geen chimpansees kunnen herplaatsen, maar voorbereidingen zijn getroffen om in 2013 wel dieren uit te plaatsen. Bij de overige zoogdieren (kleine en grote) is het gemiddelde over 2012 gelijk aan de gemiddelde verblijfsduur (1,5) van de jaren ervoor. Herplaatsing In 2012 werd voor 117 dieren een nieuw onderkomen gevonden bij samenwerkingspartners in binnen- en buitenland. Dit aantal is inclusief 45 vogels die door de overheid na hun quarantainetijd elders zijn ondergebracht en de eerste groep ex-laboratorium dieren die begin dit jaar werden opgenomen. Dat is 32% van het op 1 januari 2012 aanwezige dierenbestand maar echter minder dan gepland. De prognose was om 33% exclusief de vogels en ex-laboratoriumdieren te behalen. Halverwege het jaar werd duidelijk dat de herplaatsmethode die we tot nu toe hebben gebruikt niet meer toereikend zal zijn voor de ambities van AAP in de komende jaren (meer dieren om uit te plaatsen). Daarom is besloten eind 2012 en een deel van 2013 te gebruiken om de herplaatsstrategie en -methodiek te heroverwegen en waar nodig aan te passen. Fondsenwerving Om onze doelstellingen te bereiken hebben we financiële armslag nodig. In 2012 is het AAP gelukt om in een sterk concurrerende markt, economisch moeilijke tijden en met gebrek aan mankracht op de afdeling Fondsenwerving precies die structurele inkomsten te realiseren die begroot waren. Uitgangspunten van onze fondsenwerving bleven onveranderd: geen structurele subsidies, focus op fondsenwerving particulieren en het merendeel van de inspanningen gericht op bestaande fondsenwervende producten en doelgroepen. 18

19 Resultaat Doel Verschil Aantal Air Miles spaarders % Aantal donateurs ,5% Gem. jaarbijdrage 56,40 55,50 +1,6% Uitstroom % donateurs 7,3% 8,5% -14% Nalatenschappen & legaten % ,8% Mobieltjes en cartridges ,6% Geoormerkte donaties % Bronnen: Exact, Manyware, rapportage Loyalty Management Netherlands Resultaat Doel Verschil ,3% Toch was het een pittig jaar. De extra inkomsten werden gerealiseerd door hogere baten uit nalatenschappen en een hoger bedrag aan donaties en veel minder door de verwachte toename in donateurs. Voor uitgebreide financiële resultaten, zie het verslag vanaf pagina 43. Het aantal actieve begunstigers steeg naar een totaal van unieke personen. De strategie van laagdrempelig werven middels Air Miles en recyclingproducten bleef gehandhaafd. Werving van Air Miles spaarders werd echter geremd door wijzigingen in procedures waar AAP geen invloed op had en door dalende respons op de tv-spot. De werving van giftgevers bleek ook lastiger, het rendement van acties daalde en de terugverdientijd werd langer. Voor 2013 staat een aantal wervingskanalen dan ook ter discussie. Ondanks de crisis bleven onze donateurs loyaal met een goed gemiddeld donatiebedrag. Binding met onze achterban realiseerden we met ons kwartaalblad Apenote, het adoptienieuws, de Donateur Dagen en rondleidingen en het persoonlijk bedanken van grote giftgevers. Ondanks een goed behoudpercentage onderzochten we de uitstroom van donateurs. Het aantal nieuwe donateurs dat na korte tijd afhaakt, is nog te hoog. Met de uitkomsten van dit onderzoek gaan we het welkomstprogramma aanpassen. Een upgrade-actie naar notariële schenkingen kende een zeer goede respons en donateurs bleken bereid hun jaarbedrag te verhogen. Met de werving van nalatenschappen kwamen 44 aanvragen voor informatie binnen en namen 15 mensen AAP op in hun testament. Projectmatig (geoormerkt) werven voor de nieuwbouw in Almere en het dansaapjesproject op Java lieten mooie resultaten zien. Voor de nieuwbouw kwam een donatie van een grote giftgever binnen van De vacature voor een fondsenwerver stond, mede door de behoudende arbeidsvoorwaarden van AAP, langer dan een jaar open. Conversie- en reactiveringscampagnes werden daarom uitgesteld naar het eind van het jaar (waardoor de resultaten pas in 2013 zichtbaar zullen zijn) en werving van nieuwe begunstigers werd minder dan gepland uitgevoerd. In 2012 hebben we veel energie gestoken in het vergroten van de loyaliteit en het behoud van onze begunstigers. De resultaten zijn inmiddels vertaald in structurele programma s. 19

20 Stichting AAP en de Postcode Loterij. ting. Aanpassingen in de tijdigheid van administratieve processen en het uitbreiden van de administratie van mailvoorkeuren zijn verbeteringen die we in 2013 zullen doorvoeren. Natuurlijk houdt AAP zich aan de Nederlandse privacywetgeving, het Infofilter, het bel-me-niet register en de eigen privacyregels. Centraal Bureau Fondsenwerving AAP heeft het CBF-keurmerk voor goede doelen, maar hanteert zelf een lagere norm voor fondsenwervende kosten als percentage van de baten eigen fondsenwerving van maximaal 20%. In 2012 bleven we met een kosten percentage van 14,2% ruim onder deze norm. Bijvoorbeeld: Berberapen zijn geen souvenirs. Quart, Joug en Kristijn zijn berberapen uit Marokko. Door toeristen uit Europa illegaal mee naar huis genomen, daarna in beslag genomen of gewoonweg gedumpt, en nu opgevangen bij Stichting AAP in Almere. Illegale handel Er leven nog maar 5000 berberapen in het wild in Noord-Afrika. Hun aantal is rap gedaald door de illegale handel op toeristenmarkten. Kopers zien een schattig babyaapje, smokkelen het mee, maar vergeten dat kleine aapjes groot worden en zelfs gevaarlijk zijn om in huis te houden. Samen maken we het verschil. Op verhaal komen Behalve berberapen vinden ook allerlei andere uitheemse zoogdieren een tijdelijk onderdak bij opvangcentrum AAP. Zo n 400 in totaal, terwijl er nog 350 op de wachtlijst staan. Ze zijn afkomstig uit de illegale handel, proefdierlaboratoria, circussen, louche dierentuinen of komen rechtstreeks van particulieren. Vaak zijn de dieren ernstig mishandeld of verwaarloosd. Bij AAP krijgen ze professionele verzorging om weer op verhaal te komen, voordat ze worden herplaatst in een reservaat of gerenommeerde dierentuin. Dankzij u AAP ontvangt sinds 2001 een bijdrage van de Postcode Loterij. Dankzij alle deelnemers van de loterij in totaal 5,6 miljoen euro. Door mee te doen met de Postcode Loterij steunt u met 50% van uw inleg AAP en nog 84 andere goede doelen. Elke week leest u in deze krant over het belangrijke werk van één van de 85 goede doelen die de Postcode Loterij steunt. Dit is advertentie nummer 19. Kijk op Nationale Postcode Loterij AAP ontvangt jaarlijks steun van de Nationale Postcode Loterij in de vorm van een vrij te besteden bijdrage van De Nationale Postcode Loterij is daarmee één van de belangrijkste partners van AAP. In 2012 kwam de bijdrage ten goede aan de bouw van de nieuwe quarantaine en primatenafdeling in Almere. Zichtbaarheid van AAP werd door de Postcodeloterij mogelijk gemaakt in Koffietijd op RTL4, met een advertentiepagina in NRC en in de eigen middelen van de loterij. Klachtenafhandeling Klachten worden vastgelegd in het klachtenregister, zoals vereist door het CBF en conform eigen gedragsregels. In 2012 ontvingen we 47 klachten. Dit is een daling van 10% ten opzichte van vorig jaar. De top 3 bestaat uit klachten over onze administratieve procedures, aantal fondsenwervende mailpacks en telemarke- Foto: Petra Sonius Primadomus Waar Primadomus initieel bedoeld was als opvanglocatie voor het gezonde deel van de BPRC-chimpansees, die inmiddels deels zijn opgevangen door een Nederlandse dierentuin, is in de roerige ontwikkelhistorie de doelstelling van Primadomus noodzakelijkerwijs bijgesteld. Eerst tot Life Time Care Center voor moeilijk herplaatsbare groepen uit Almere, hetgeen achterhaald raakte door ons opgebouwde succes met herplaatsing van dieren. De huidige verblijven bieden nu voldoende capaciteit voor deze groepen. Aanvullend zien wij in Zuidwest-Europa een, door autoriteiten bevestigde, grote behoefte aan een gelijkwaardig opvangcentrum als in Almere. In 2011 is door een managementwissel de ontwikkeling van Primadomus vertraagd. Deze vertraging is met name door een zeer constructieve samenwerking met de gemeente Villena in 2012 grotendeels ingelopen. De gemeente heeft de medewerking toegezegd om de door ons gepresenteerde ontwikkeling van het project te realiseren. Dit heeft mede geresulteerd in het opleveren van de eerste resocialisatie-unit in december 2012; in 2013 wordt deze in gebruik genomen. Met de komst van twee grote groepen Java-apen is de dierbezetting in Primadomus in 2012 maximaal geweest. Dit heeft een positieve impact op de efficiency van de bedrijfsvoering. Draagvlak in Spanje zien wij als belangrijke voorwaarde om onze verdere ambities met Primadomus te kunnen realiseren. Dat begint met het creëren van lokaal en regionaal draagvlak. In 2012 hebben wij om die reden 20

21 voorbereidingen getroffen om de rondleidingen te continueren; het aanvragen van een dierentuinvergunning en het uitvoeren van daarvoor noodzakelijke kleine aanpassingen aan ons terrein. Communicatie Een belangrijke doelstelling van AAP blijft het versterken van de naamsbekendheid en het imago bij onze achterban, het brede publiek en beleidsmakers, waarbij we aandacht besteden aan onze twee hoofddoelstellingen. AAP maakt hiervoor vooral gebruik van persberichten en sociale media als Facebook en Twitter. In 2012 heeft AAP de enorme hoeveelheid media-aandacht van 2011 niet kunnen evenaren, hoewel onze zichtbaarheid op televisie vrijwel gelijk gebleven is. Afgelopen jaar haalden we bijna 350 keer de media, waaronder 125 maal met berichtgeving op landelijke televisie en in kranten en tijdschriften. Daarnaast waren er honderden vermeldingen op internet, waaronder veelal op sites van landelijke en regionale media. Een onderwerp dat veel media-aandacht kreeg, waaronder het NOS-journaal, Jeugdjournaal en Hart van Nederland was de herplaatsing van achttien ex-laboratoriumapen naar Spanje. Naast dit onderwerp kregen we veel aandacht voor het 40-jarig jubileum van AAP, de handel in wilde dieren op Marktplaats, het boek dat David van Gennep heeft geschreven over zijn werk voor AAP en de opsporing van illegale dierenhandel. Uit de Charibarometer (onderzoek onder 113 goede doelen) blijkt dat AAP weer gestegen is in spontane naamsbekendheid, maar licht gedaald is in de imagorangorde (bekendheid en waardering). Internationaal hebben we afgelopen jaar ook redelijk veel media-aandacht gekregen. Absoluut hoogtepunt vormde de berichtgeving over het verbod op wilde dieren in circussen. De AAP-documentaire De Apenfluisteraar werd opnieuw 2x uitgezonden op Arte in Duitsland en Frankrijk. In België vormde AAP een vast onderdeel in de televisieserie Dieren in Nesten. AAP beschikt over een breed scala aan communicatiemiddelen die deels gebruikt worden om de bestaande achterban te informeren en deels ingezet worden voor het informeren en beïnvloeden van het algemene publiek. In 2012 is het aantal volgers op Facebook gestegen naar bijna Ook het aantal volgers op Twitter (bijna 4.000) en LinkedIn (bijna 2.000) stijgt. Daarnaast is zowel de Apenote als de zakelijke nieuwsbrief ieder kwartaal verstuurd. Adoptieouders zijn twee keer geïnformeerd over het wel en wee van hun adoptiedieren. We kijken met trots terug op Na een aantal jaren hard werken om met Preventie vooral duurzame veranderingen teweeg te brengen, kunnen we nu ons eerste grote succes vieren als het gaat om wilde dieren in het circus. We realiseren ons dat dergelijke successen niet jaarlijks te vieren zijn, maar de toon is gezet. AAP is er klaar voor om in Europa steeds meer actief worden en haar kennis en expertise in te zetten om verandering te initiëren. De basis is sterk, het vertrouwen in de toekomst groot. Almere, 28 maart 2013 David van Gennep Directeur-bestuurder 21

22 De organisatie AAP in 2012 Statutaire doelstelling De stichting is op 14 april 1972 opgericht. In de statuten is onderstaande statutaire doelstelling opgenomen: 1. De stichting stelt zich ten doel het welzijn van uitheemse niet-gedomesticeerde dieren binnen en buiten Nederland duurzaam te verbeteren. 2. De stichting tracht haar doelstelling te verwezenlijken door: a. opvang aan te bieden aan dieren in nood, met name, maar niet uitsluitend, zoogdieren; b. kennis en expertise te vergaren en beschikbaar te stellen; c. beleidsveranderingen te bewerkstelligen bij overheden; d. preventieve voorlichting te geven aan het algemene publiek; e. het werven en beheren van fondsen; f. verder al hetgeen te doen wat ze noodzakelijk acht om haar doelstelling te bereiken. 3. De stichting zet zich actief in om samenwerkingen aan te gaan om via bovengenoemde wegen haar doel te bereiken. Visie In een wereld waarin dierenwelzijn sterk onder druk staat, verbeteren wij duurzaam het welzijn van uitheemse, niet-gedomesticeerde dieren. Missie AAP werkt aan een duurzame verbetering van het welzijn van uitheemse niet-gedomesticeerde dieren door een geïntegreerde aanpak van praktische opvang van individuele dieren en het voorkomen van de problematiek door beïnvloeding van beleid en voorlichting, waar mogelijk in samenwerking met (inter)nationale partners. Kernwaarden Toegewijd Toegankelijk Inventief Organogram Stichting AAP De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van Stichting AAP. De dagelijkse leiding wordt uitgevoerd door de directeur-bestuurder en de operationeel manager. De directeur-bestuurder richt zich hoofdzakelijk op de externe vertegenwoordiging en de operationeel manager op de interne bedrijfsvoering. Het toezicht op het bestuur van de organisatie is belegd bij de Raad van Toezicht. Het Management Team bestaat naast de managers van de afdelingen waarin de hoofddoelstellingen worden uitgevoerd (Opvang & Rehabilitatie, Preventie en Primadomus) uit de hoofden van de afdelingen Fondsenwerving en Communicatie. Adviesorgaan Met betrekking tot de gesubsidieerde verzorging van een groep geïnfecteerde chimpansees is een Raad van Deskundigen ingesteld die op verzoek van het Ministerie van VWS en AAP toeziet op de veiligheid. Dit in overeenstemming met de gemaakte afspraken met de overheid. Binnen de Raad van Deskundigen is mevrouw dr. Preuschoft vervangen door de heer dr. Pereboom. Mevrouw Preuschoft heeft aangegeven beschikbaar te blijven als deskundige wanneer daar behoefte aan is, een gebaar dat door AAP zeer gewaardeerd wordt. Dhr. prof. dr. A. Pijpers (voorzitter) Diergeneeskunde en biologische veiligheid Dhr. prof. dr. B.M. Spruyt Ethologie en ethiek Dhr. prof. dr. P.J.M. Rottier Virologie Dhr. dr. Z. Pereboom Primatologie en dierenwelzijn Dhr. dr. H.P. Stinis Humane veiligheid en gezondheid AAP belooft tastbare en tot de verbeelding sprekende oplossingen. We willen resultaten laten zien en ervaringen delen die anderen in de keten enthousiasmeren en motiveren om (gezamenlijk) aan oplossingen te werken voor een duurzame verbetering van het welzijn van uitheemse niet-gedomesticeerde dieren. 22

23 De organisatie weergegeven in een organogram Raad van Toezicht Audit Commissie Directeur-bestuurder Raad van Deskundigen Operationeel Manager Personeel & Organisatie, Projecten Technische Dienst Financiën Systeembeheer Communicatie Opvang & Rehabilitatie Preventie Fondsenwerving Primadomus (Spanje) 23

24 Strategie en beleid AAP kent twee hoofddoelstellingen: de opvang van dieren en preventie. De koppeling tussen deze twee hoofddoelstellingen is de kracht van AAP. AAP ziet zichzelf als oplossingspartner naar overheden en instanties om enerzijds mee te denken in duurzame oplossingen voor de dierenwelzijnsproblematiek en anderzijds partner te zijn voor de praktische opvang van dieren. De belangrijkste uitdagingen voor de organisatie richten zich daarbij op twee gebieden: verdere internationalisering en het ontwikkelen tot een kennisorganisatie. De verdere internationalisering is noodzakelijk, omdat de problematiek en de duurzame oplossingen de Nederlandse grens overschrijden. Het ontwikkelen tot een meer op kennis gerichte organisatie is noodzakelijk om de opgedane kennis en ervaring te kunnen inzetten binnen de eigen organisatie en naar partners in het werkveld van AAP. Het werk en de samenhang tussen de twee hoofddoelstellingen van AAP zijn weergegeven in onderstaand model (lemniscaat). Onder de noemer preventie gerichte opvang werkt AAP aan een verdere inhoudelijke afstemming tussen de afdelingen Preventie en Opvang & Rehabilitatie. Zo beoordeelt AAP aangemelde dieren op haar wachtlijst niet alleen op basis van de noodzaak tot het verbeteren van hun welzijn. Ook stelt zij zich de vraag of het opvangen van dit individuele dier bijdraagt aan het oplossen van een bredere maatschappelijke problematiek. Daarnaast wordt de veterinaire en gedragskennis die wordt opgedaan met het opvangen, rehabiliteren en resocialiseren van de dieren steeds gerichter verzameld en ingezet voor het inzichtelijk maken van de problematiek naar onder andere beleidsmakers en handhavende instanties. De werkwijze ten aanzien van de praktische opvang van dieren is in het figuur op de volgende pagina weergegeven. Het start met de problematiek waaruit de dieren worden opgevangen tot en met het uiteindelijke doel van AAP om de dieren te herplaatsen in een zo natuurlijk mogelijke omgeving. Dit zijn veelal Europese dierentuinen die voldoen aan door AAP gestelde criteria en altijd onder voorwaarde dat de dieren eigendom blijven van AAP. Daarmee heeft AAP een extra stok achter de deur om te voorkomen dat dieren in eenzelfde situatie terechtkomen, waaruit AAP ze heeft gered. AAP hanteert een zelf ontwikkeld beoordelingssysteem voor (potentiële) herplaatspartners. Opstellen en evaluatie van beleid De invulling van de strategie van AAP start met het jaarlijks opstellen en/of herijken van een Lange Termijn Plan (LTP). In 2012 is het LTP herijkt en vastgesteld voor de periode (zie Blik op de Toekomst, pagina 31). Aan het plan is een meerjarenraming gekoppeld. De kaders voor het Jaarplan 2013, zowel inhoudelijk als financieel, volgen direct uit het LTP. Het LTP wordt opgesteld/bijgesteld door de directeur-bestuurder en handhaving Visie/onderbouwing Ontwikkeling van wetten en beleid PREVENTIE OPVANG & REHABILITATIE kennis & inzichten beïnvloeden overheden praktische oplossingen (opvang/resocialisatie) 24

25 wetgeving voorlichting werk van aap problematiek handel in uitheemse dieren opvang aanvraag opvang apen en kleine zoogdieren rehabilitatie herplaatsing bemiddeling permanente verzorging het Management Team aan de hand van een interne evaluatie van het gevoerde beleid en een analyse van de externe en interne factoren. Deze zogenaamde SWOTanalyse geeft inzichten in de te kiezen richting. Zeker in tijden van politieke verschuiving en economische crisis moet een maatschappelijke organisatie als AAP haar middelen daar inzetten, waar ze het meeste succes kan verwachten. Zo is eerder ten aanzien van preventie besloten om de berberaapproblematiek meer te richten op voorlichting aan de vraagkant; de toeristen die berberapen kopen op de lokale markten. Dit gezien de terughoudendheid van de autoriteiten om de problemen aldaar op te pakken. Fondsenwerving en Communicatie menen dat de kansen voor AAP in tijden van crisis meer liggen bij de particuliere donateur waar AAP een historisch goede band mee heeft, dan bij (voor AAP) nieuwe markten zoals digitale werving of bedrijfssponsoring. Planning & Control cyclus De directeur-bestuurder stelt in beginsel jaarlijks het Lange Termijn Plan vast en legt het ter goedkeuring voor aan de Raad van Toezicht. Dit visiedocument vormt het inhoudelijke en financiële kader voor de jaarplannen. Deze jaarplannen worden door alle afdelingen opgesteld en samengevoegd tot een jaarplan dat eerst wordt vastgesteld door de directeur-bestuurder en vervolgens ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Ieder kwartaal wordt de realisatie van de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen geëvalueerd door de directeur-bestuurder, operationeel manager en het verantwoordelijke MT-lid. De resultaten van deze evaluatie worden gepresenteerd aan de Raad van Toezicht. Maandelijks worden kwantitatieve stuurcijfers vanuit financiën en personeelszaken op basis van vooraf vastgestelde budgetten en/of prestatie-indicatoren beoordeeld en binnen het Management Team besproken. AAP hanteert een samenhangende en overzichtelijke rapportagelijn, die in diepgang is aangepast aan het niveau waaraan verantwoording moet worden afgelegd. Stuurbaarheid en beheersing Om de organisatie en haar prestaties in de tijd te kunnen volgen en bij te sturen, kent AAP een set van Key Performance Indicators (KPI s). Ieder kwartaal worden deze KPI s met de directeur-bestuurder en operationeel manager besproken en worden deze voorgelegd aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht ontvangt een dashboard met een samenvatting van de KPI s. De Audit Commissie ontvangt aanvullend de uitgebreide rapportage die wordt opgesteld voor de directeurbestuurder. Daarnaast worden de cijfers maandelijks met de afdelingshoofden, de controller en de directie behandeld. Daarbij wordt een beter verband gelegd tussen doel, resultaat en budget. Het ene proces laat zich echter beter sturen door cijfers en kwantificering dan het andere. Sinds 2011 worden door verantwoordelijke managers ook prognoses afgegeven voor verwachte 25