Wat is een au smespectrumstoornis? 3 Interessante links en lectuur rond ASS 5

Transcriptie

1 T E In deze brochure hebben we aan aantal interviews met onze test engineers verzameld die in de voorbije periode werden afgenomen. Ze geven een goed beeld van het profiel van onze medewerkers die ingezet worden als test engineer. Het spreekt voor zich dat iedere medewerker binnen Passwerk zijn eigen profiel hee, zijn eigen persoonlijkheid, zijn eigen betrach ngen en mo va e. De bijgevoegde interviews werden reeds eerder gepubliceerd in één van onze Passmappen. De interviews werden dusdanig gerangschikt dat u vooraan de meest recente interviews kan lezen. Teneinde u een beeld te geven over een au smespectrumstoornis geven we u er in een inleidend ar kel een beschrijving van.

2 P 2 Wat is een au smespectrumstoornis? 3 Interessante links en lectuur rond ASS 5 Eerlijk gezegd, ik vind dat als het over jobs gaat, au sten sowieso beter zijn dan gewone mensen. Minder complexen, meer en beter werken. Een volledig uit mensen met ASS bestaand bedrijf zou de concurren e compleet verpulveren. Meer oog voor het detail, minder gepraat, meer focus, véél meer structuur, duidelijkheid zo transparant als glas en tóch een even goede werksfeer. Interview met Kevin Er wordt veel persoonlijker gewerkt. De jobcoaches le en er echt op met wie ze bezig zijn en leren je sterktes en zwaktes kennen. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij de keuze van een project. Interview met Dominic Bij Passwerk houden ze rekening met je au sme. De begeleiding zorgt ervoor dat alles minder hec sch verloopt. De bedrijven waar ik voor werk zijn op de hoogte van mijn ASS zodat ik mij ook veel veiliger voel. Het is ook leuk om al jd op mijn jobcoach te kunnen terugvallen. Interview met Tijana Mijn beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repe ef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analy sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel iets bij. Ook mijn crea viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Interview met Joeri Dankzij Passwerk heb ik na een lange zoektocht en na het volgen van vele opleidingen en het uitoefenen van minder leuke jobs, eindelijk iets gevonden wat ik graag doe en wat met voldoening schenkt Interview met Johan Dit is de eerste keer dat ik nog geen enkele dag met tegenzin naar het werk kwam Interview met Sam Interac e met collega s vind ik ook heel fijn, dat is s mulerend en mo veert me om verder te werken Interview met Dieter Wat typerend is voor aspergers, is dat we beter presteren in een implusarme omgeving Interview met Dirk

3 PG+,*G 3 T&'( E*+,*&&-' PG''H&-I Wat is een au smespectrumstoornis? Au"sme Spectrum Stoornis (ASS) is een stoornis die zich kenmerkt door moeilijkheden op drie gebieden: sociale interac"e, communica"e en verbeelding. Hoewel alle mensen met au"sme binnen deze drie gebieden moeilijkheden ondervinden, uit au"sme zich telkens weer heel verschillend. Net zoals ieder van ons ook heel verschillend is. Naar schanng hee 0,6 tot 1 % van de bevolking een ASS. Dit betekent echter niet dat zij allemaal een officiële diagnose hebben ontvangen. Ongeveer 75 % van de personen met ASS zijn mannelijk. Binnen Passwerk hebben de test engineers een normale begaafdheid. De meeste onder hen hebben echter dankzij hun intelligen"e strategieën ontwikkeld om hun au"sme te camoufleren. Hierdoor bewegen ze zich blijkbaar heel gewoon door het leven. ASS is een op het eerste zicht onzichtbare handicap. ASS is een informa"everwerkingsstoornis. Informa"e wordt op een geheel eigen wijze verwerkt en geïnterpreteerd. Hierdoor kunnen denkbeelden, ideeën en gedachten van personen met ASS als vreemd of eigenaardig overkomen. Personen met au"sme zijn detaildenkers. Er is echter veel informa"e die van betekenis verandert naargelang de context waarin ze gegeven wordt. De meerwaarde van een medewerker met au sme Mensen met au"sme hebben veelal een sterk analy"sch vermogen, oog voor detail en gevoel voor orde. Sommigen onder hen beschikken over een splintervaardigheid (bv sterk visueel geheugen, talent voor wiskunde,..) Ze zijn gedreven werkers die betrouwbaar zijn en hun afspraken naleven. Ze zijn tevens zeer consequent in hun gedrag, hebben geen verborgen agenda s, zijn recht door zee en loyaal. Weinig sociale interesse kan een pluspunt zijn omdat er geen "jd verspild wordt aan het onderhouden van sociale interac"es "jdens het werk. Specifieke kenmerken Sociale interac e De omgang met anderen is kwan"ta"ef en/of kwalita"ef anders. Het gaat hier

4 P 4 over wederkerigheid in rela es. Personen met ASS hebben problemen met het juist kunnen inbeelden/inscha en van wat de ander denkt, voelt, van plan is. Hierdoor hebben zij een eigen interpreta- e van bepaalde sociale regels. Enkele voorbeelden: Het rigide toepassen van sociale regels, ongeacht de situa e (vb dag zeggen=steeds een hand geven). Moeilijkheden met aanvoelen welk gedrag een bepaalde situa e vereist (vb welk onderwerp mag waar en met wie besproken worden, hoe en wanneer moet ik hulp vragen). Pauzes(=ongestructureerde jd) kunnen moeilijk te overbruggen zijn. Eén lievelingsonderwerp waar steeds op teruggekomen wordt. Communica e Op het eerste zicht is er een normale spraak en taal, alleen wordt deze taal als communica emiddel vaak niet juist gebruikt : weinig wederzijds, oppervlakkig, repe ef Vaak nemen personen met au sme de tot hen gerichte boodschappen heel le erlijk op. Dit kan leiden tot misverstanden (bv. Zie dat je bureau proper achter blij ). Grapjes en sarcasme kunnen hen ontgaan. Relevante informa e wordt moeilijk onderscheiden van irrelevante informa e (detail-denken). Daarom is het belangrijk dat er duidelijke taal wordt gebruikt (bv Niet Hoe was je werk vandaag? maar wel Hoe is het testen van die module deze voormiddag gegaan? ) Er zijn ook problemen met het juist interpreteren van niet-verbale communica e ( bv. mimiek, gebaren, stemintona e, enz.). Flexibliteit en verbeelding Alhoewel mensen met ASS bij voorkeur rou nema ge handelingen verrichten, hebben ze ook nood aan gedoseerde varia e zodat het werk uitdagend blij. Mensen met ASS hebben vaak weerstand tegen (plotse) veranderingen en kunnen zich soms moeilijk aanpassen aan nieuwe situa es. Veranderingen in taken, planning, begeleiding, afspraken worden best op voorhand besproken en uitgelegd. Hier kan visuele ondersteuning een hulpmiddel zijn. Door een tekort in de verbeelding is het moeilijk zich voor te stellen wat er niet is, wat moet komen of geweest is. Dit maakt dat het probleemoplossend denken niet steeds adequaat is. Enkele voorbeelden: Het zelf analyseren, structureren en tot een goed einde brengen van een ongekende taak is té onoverzichtelijk. Personen met ASS missen tevens de verbeelding om betekenissen te zien achter vb gelaatsuitdrukkingen, cynische uitspraken en humoris sche uitspraken. Besluit Als gevolg van bovenstaande probleemgebieden ondervinden mensen met ASS veel stress. Om zoveel mogelijk rekening te houden met de aandachtspunten bestaan er hulpmiddelen. De jobcoaches van Passwerk gaan deze hulpmiddelen op maal aanwenden en zullen ook het centraal aanspreekpunt bij de klant adviseren hoe bepaalde zaken best worden benaderd. De jobcoach tracht steeds een op male werkomgeving voor de test engineer tot stand te brengen zodat zij uitzonderlijke presta e kunnen neerze en. Vanuit Passwerk trachten we niets aan het toeval over te laten zodat onze test engineers zich goed voelen en con nu kwalita eve resultaten kunnen neerze en.

5 P 5 Interessante links en lectuur rond ASS LINKS Kennis- en ondersteuningscentrum Onder het spectrum worden de verschillende diagnoses beschreven Vlaamse Vereniging Autisme The National Autistic Society (Engels) Autisme begrijpen Kort filmpje dat de gevolgen van autisme toelicht LECTUUR Brein bedriegt, als autisme niet op autisme lijkt Peter Vermeulen Autisme verteld, verhalen over anders zijn Cis Schiltmans Van een andere planeet, autisme van binnenuit Dominique Dumortier Autisme en communicatie, de kunst om verkeerd te begrijpen Peter Vermeulen Autisme : van begrijpen tot begeleiden Theo Peeters Een echt mens Gunilla Gerland

6 P 6 Eerlijk gezegd, ik vind dat als het over jobs gaat, au sten sowieso beter zijn dan gewone mensen. Minder complexen, meer en beter werken. Een volledig uit mensen met ASS bestaand bedrijf zou de concurren e compleet verpulveren. Meer oog voor het detail, minder gepraat, meer focus, véél meer structuur, duidelijkheid zo transparant als glas en tóch een even goede werksfeer. Interview met Kevin Had je al gewerkt voordat je bij Passwerk begon? Voor ik bij Passwerk begon, heb ik in Noord -Ierland als webdesigner en pc-technicus gewerkt. Hier in België heb ik gewerkt in de supermarkten Delhaize en GB. Hoe viel dat werk mee? Hard werk voor weinig geld, in feite. Maar bij Delhaize was er wel een enorme collegialiteit. Waarom heb je voor Passwerk gekozen? Werk waarbij ik niet moet verbergen wie ik ben? Waarom niet! Hoe heb je het assessment en de opleiding ervaren? Had je een goed contact met je collega s? Ik vond het assessment en de opleiding interessant en ik had er een posi ef contact met de collega s. En dat is maar goed ook, want anders had ik nu niet zo goed met de andere Passwerkers op het werk overweg gekund. Wat is anders aan werken bij Passwerk? Volgens mij is het net hetzelfde als bij om het even welk privébedrijf, behalve dat iedereen kan omgaan met au sme. In andere bedrijven is niet iedereen daartoe in staat. De combina e van onbegrip en onwetendheid doet een mens soms vreemd reageren.

7 P 7 Kan je iets vertellen over je huidige opdracht? Het is een project dat al in de eindfase zit, een groot gedeelte zit zelfs al in produc e maar is nog niet getest geweest. Dat is nu mijn job. Requirements, testlabs en testcases aanmaken en die dan ook uitvoeren. Wat is voor jou een voorwaarde om op de werkvloer goed te func oneren? Mijn au sme mag voor collega s geen excuus zijn om mij niet zoals de eerste de beste andere collega normaal te behandelen. Voel jij je anders behandeld door het feit dat de collega s weten dat je ASS hebt? Doordat zo goed als iedereen op de vloer weet dat ik au sme heb, voel ik me ook meer op mijn gemak. Ik heb niks te verbergen en dat straalt dan weer af op de collega s, waarvan ik het gevoel heb dat ze me appreciëren. Die apprecia e straalt zich dan weer af op mij, en ik vind het heel tof om geapprecieerd te worden dus ben ik op mijn beurt extra vriendelijk en goedgemutst, en zo draait de cirkel door. Is het voor jou belangrijk dat de buitenwereld op de hoogte is? Ik heb liever dat alleen vertrouwelingen dit weten. Niet iedereen kan even goed met au sme omgaan. Maar dat is bij Passwerk geen op e en voorlopig heb ik het geluk excellente collega s te hebben. Er bestaat maatschappelijk niet al jd een evenwich g en genuanceerd beeld over ASS. Hoe zou jij ASS uitleggen aan een niet-au s sch iemand? Dat gaat niet, om dezelfde redenen waarom je normale mensen niet over dezelfde kam kunt scheren. Au sme is te divers om er één enkele uitleg aan te geven. Ik kan enkel zeggen wat míjn au sme inhoudt, en dat dat compleet verschillend kan zijn van dat van andere Passwerkers. Welke ps heb jij voor anderen om hun communica e met jou te op maliseren? Let op wat ik zeg, niet hoe ik het zeg. Het is de boodschap die belangrijk is, mijn intona e kan soms fout zijn. Wat vind je van het werken met een jobcoach? Fantas sch. Je hebt al jd een back-up, iemand waar je vragen aan kunt stellen, iemand waar je op kunt terugvallen, iemand die los van het project staat en die je daardoor kunt vertrouwen. Maar ik heb wel geluk gehad dat onze twee persoonlijkheden zo goed overeenstemden. Heb je iets bijgeleerd over jezelf nu je bij Passwerk aan de slag bent? Ik werk onbewust véél te snel. Niet dat ik fouten maak, maar mijn tempo ligt zo hoog dat ik te snel om nieuw werk moet gaan vragen.

8 P 8 Zou je het andere mensen met ASS aanbevelen bij Passwerk te komen werken? En als je dat zou doen, waarom zou je hen dat aanraden? Niet iedereen is goed met computers, laat staan geïnteresseerd in het testen van programma s, maar aan zij die aan die voorwaarden voldoen: absoluut! Het is goed betaald, je moet niet verbergen wie je bent, je mag gerust op je eigen tempo werken en er is structuur en duidelijkheid in overvloed. Test je graag so ware? Het was niet meteen het eerste waar ik aan dacht toen ik afgestudeerd was en me afvroeg welke job ik ging doen, maar nu ik het aan het doen ben, wenste ik soms dat Passwerk hier vroeger mee begonnen was zodat ik er vroeger van gehoord zou hebben. Wat zijn jouw beste kwaliteiten? Ik ben zeer stressbestendig, ik panikeer dus niet snel als er eens iets verandert. Ik werk ook snel en ben uiterst betrouwbaar. Vind je dat mensen met ASS effec ef betere so waretesters zijn? Eerlijk gezegd, ik vind dat als het over jobs gaat, au sten sowieso beter zijn dan gewone mensen. Minder complexen, meer en beter werken. Een volledig uit mensen met ASS bestaand bedrijf zou de concurren e compleet verpulveren. Meer oog voor het detail, minder gepraat, meer focus, véél meer structuur, duidelijkheid zo transparant als glas en tóch een even goede werksfeer.

9 P 9 Er wordt veel persoonlijker gewerkt. De jobcoaches le en er echt op met wie ze bezig zijn en leren je sterktes en zwaktes kennen. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij de keuze van een project. Interview met Dominic Heb je al gewerkt voordat je bij Passwerk begon? Ja, ik was ingeschreven bij verschillende interimbureaus. Door deze interims heb ik jobs gedaan als logis ek, magazijnwerk, bandwerk en winkelbediende. Hoe viel dat werk mee? Sommige jobs waren beter doenbaar dan andere, maar over het algemeen was er niets bij dat ik lang zou hebben volgehouden. het kent, weet ik niet. Hoe heb je Passwerk leren kennen? Mijn moeder had het voorgesteld. Van waar zij Sprak je dit direct aan? Op het eerste moment had ik niet zo n goed beeld over het werk zelf. Ik was vooral geïnteresseerd in het concept van werk hebben. Daardoor heb ik dus niet zoveel informa e opgezocht over het bedrijf of het werk dat het biedt. Hoe vond je het intakegesprek? Werd alles duidelijk uitgelegd? Ik heb het intakegesprek twee keer moeten doen. De eerste keer kwam ik net van school en had ik geen ervaring met solliciteren. Daardoor kwam ik vrij ongeïnteresseerd over en hebben ze me niet aangenomen. Na een jaar ervaring te hebben opgedaan, ben ik opnieuw gaan solliciteren. Deze keer was ik beter voorbereid en wist ik waar ik op moest le en. Het gesprek zelf was duidelijk en ik had er achteraf een vrij goed gevoel bij. Waren de tests die je jdens de selec eprocedure bij Passwerk moest afleggen moeilijk? De eerste paar tests dienden om je de manier van testen te leren kennen, die waren vrij simpel. Maar naargelang ik verder kwam, werden ze toch wel vrij moeilijk. Als ik ze opnieuw zou doen, dan zou ik voor de eerste tests meer mijn jd hebben genomen om zo het concept beter in te laten zinken. Hoe verliep het assessment voor jou? Ik had over heel de lijn een goed gevoel. Alles ging vrij vlot en ik was er al jd van overtuigd dit het soort job was waar ik me goed in zou voelen en dat de jobcoaches er ook zo over dachten. Wat is er anders aan werken bij Passwerk? Er wordt veel persoonlijker gewerkt. De jobcoaches le en er echt op met wie ze bezig zijn en leren je sterktes en zwaktes kennen. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij de keuze van een project.

10 P 10 Ervaar je nu minder stress dan vroeger? Ik ben eigenlijk al jd al vrij stressloos geweest, dus veel verschil is er niet. Maar ik heb ook niet echt mogelijke stressverwekkers opgemerkt jdens de projecten die ik al heb gedaan. Hoe lang werk je nu bij Passwerk? In februari 2011 is mijn assessment begonnen en in mei kreeg ik mijn eerste opdracht. Kan je iets vertellen over de opdrachten die je al hebt gehad? De meeste werkplaatsen boden een goeie structuur en ik had er goeie contactpersonen. In een paar gevallen was dit niet zo, maar dat was niet de schuld van Passwerk zelf. Deze projecten worden dan ook niet meer gegeven aan personen die ze niet aankunnen. Hoe was over het algemeen de begeleiding ter plaatse? Ik vond ze goed. Af en toe kwamen ze eens checken of alles nog goed ging, maar ik werd vooral gerust gelaten omdat ze merkten dat het zo goed ging. Als ik dan vragen had, dan werd er al jd op gereageerd. Hoe was het contact met de collega s? Zowel met de collega s van Passwerk zelf als met collega s van de bedrijven gaat alles vlot. Wat is voor jou een voorwaarde om op de werkvloer goed te func oneren? Goede communica e en correcte feedback, zodat ik weet wat van mij verwacht wordt, wat ik goed doe en wat beter kan. Voel jij je anders behandeld nu je collega s weten dat je ASS hebt? Nee. Is het voor jou belangrijk dat de buitenwereld op de hoogte is? Ik zeg het meestal wel tegen mijn vrienden. Maar tegen collega s vertel ik het enkel als het onderwerp aan bod komt. Het doet me niet zoveel of ze het nu wel of niet weten. Heb je ps voor vrienden en collega s om anders met mensen met ASS om te gaan? Nee, de diagnose van ASS zegt niet veel over de persoon zelf. Je leert gewoon iemand kennen zoals hij is. Wat vind je van het werken met een jobcoach? Ik heb er momenteel nog niet zoveel nood aan gehad. Maar ik kan me inbeelden dat het voor andere mensen in een werksitua e wel een goede steun kan zijn. Heb je iets bijgeleerd over jezelf nu je bij Passwerk bent? Niet per se door het werk bij Passwerk. Wat vindt jouw omgeving ervan dat je nu bij Passwerk bent? Ik heb er geen speciale reac es op gekregen. Zou jij het andere mensen met ASS aanraden bij Passwerk te komen werken? En als je dat zou doen, waarom zou je hen dit aanbevelen? Ik kan hen alleen maar aanraden het eens te bekijken. Zoals ik al zei, de diagnose ASS zegt niets over een persoon of over het werk dat hij graag zou doen.

11 P 11 Bij Passwerk houden ze rekening met je au sme. De begeleiding zorgt ervoor dat alles minder hec sch verloopt. De bedrijven waar ik voor werk zijn op de hoogte van mijn ASS zodat ik mij ook veel veiliger voel. Het is ook leuk om al jd op mijn jobcoach te kunnen terugvallen. Interview met Tijana Hoe heb je Passwerk leren kennen? Ik heb Passwerk leren kennen via mijn zwager. Hij werkt op de VDAB en wist me te vertellen dat een project ging opgestart worden voor mensen met een au smespectrumstoornis. Waarom heb je voor Passwerk gekozen? Ik heb tweeënhalf jaar geleden voor Passwerk gekozen omdat werken met computers me al jd geïnteresseerd hee en omdat ik er zeker van ben dat de jobcoaches weten hoe ze met mijn au smespectrumstoornis (ASS) moeten omgaan. Ik vind de begeleiding van Passwerk zeer goed, ze biedt mij de nodige structuur. Ik vind het ook zeer leuk met lotgenoten ervaringen te kunnen uitwisselen. Had je voordat je bij Passwerk kwam al ergens anders gewerkt? Voordat ik bij Passwerk kwam, voerde ik verschillende jdelijke administra eve jobs uit. Dat waren voor mij vaak zeer stresserende situa es. Ik voelde me op de werkvloer vaak niet begrepen. Werken zonder begeleiding is voor mij vaak te chao sch. Ik wist ook niet goed hoe ik met mijn collega s moest omgaan.

12 P 12 Wat is anders aan werken bij Passwerk? Bij Passwerk houden ze rekening met je au sme. De begeleiding zorgt ervoor dat alles minder hec- sch verloopt. De bedrijven waar ik voor werk zijn op de hoogte van mijn ASS, zodat ik mij ook veel veiliger voel. Het is ook leuk om al jd op mijn jobcoach te kunnen terugvallen. Heb je nu minder stress dan vroeger? Ik ervaar nu veel minder stress op de werkvloer dan vroeger. Voor mijn omgeving is dit ook zichtbaar en veel aangenamer! Kan je iets vertellen over de opdrachten die je hebt gehad? Ik heb bij de federale overheidsdienst Economie gewerkt aan een interne website. Voor de rest krijg ik vooral input- en controleopdrachten. Ik hou van zulke voorspelbare opdrachten (ze geven mij rust). Ik vind het ook leuk om in verschillende bedrijven te mogen werken en te zien hoe de mensen met elkaar omgaan. Dat vind ik boeiend. Ook de afwisseling tussen de verschillende projecten vind ik leuk. Hoe was over het algemeen de begeleiding ter plaatse? De begeleiding ter plaatse vond ik zeer goed. Het waren allemaal heel vriendelijke mensen die hun best deden om mij op mijn gemak te stellen. Hoe was je contact met de collega s? Met Passwerkcollega s verliep het contact vlo er omdat ik hen al een beetje beter ken. Met collega s van het bedrijf zelf heb ik meestal niet veel contact gehad. Dat komt omdat ik zelf niet snel mensen aanspreek. Wat is voor jou een voorwaarde om op de werkvloer goed te kunnen func oneren? Een rus ge plek zonder al te veel storende factoren. Zo kan ik bijvoorbeeld heel slecht tegen lawaai. Ik ben ook zeer snel afgeleid. Als het te druk is rondom mij, dan verlies ik mijn concentra e. Het is voor mij ook zeer belangrijk dat de mensen vriendelijk tegen mij zijn.

13 P 13 Vind jij dat je door anderen anders wordt benaderd als zij weten dat jij een au smespectrumstoornis hebt? En als dat zo is, aan wat voel je dat dan? Ik merk dat de term au sme mensen vaak afschrikt. Ze denken dan meestal aan de ergste soorten au sme. Soms doen ze ook te overbeschermend tegen mij. Ik heb graag dat mensen me gewoon aanvaarden zoals ik ben, niet te betu elend doen, maar respect tonen voor mijn ASS. Vind jij het belangrijk dat anderen weten dat jij een au smespectrumstoornis hebt? Indien dat zo is, is het dan in alle omstandigheden belangrijk en waarom? Het is voor mij wel makkelijker als ze het weten. Niet iedereen hoe dit al jd te weten, maar wel de mensen waar ik dagelijks mee in contact kom. Hierdoor kunnen veel misverstanden worden voorkomen. Heb je nog al jd hetzelfde gevoel als in het begin of zie je het nu anders? Ik vind wel dat ik veranderd ben sinds ik bij Passwerk zit, ik denk dat ik meer zelfvertrouwen heb gekregen. Heb je iets bijgeleerd over jezelf nu je bij Passwerk bent? Ik begrijp mijn au sme veel beter, durf overal de trein te nemen en mijn zelfvertrouwen is gegroeid. Wat vindt je omgeving ervan dat je nu bij Passwerk werkt? Ze vinden het prima omdat ze zien dat ik me op het werk veel beter voel dan vroeger. Waaraan zou je nog willen werken om nog beter te kunnen func oneren? Leren mezelf af te sluiten van al het lawaai. En wat meer sociale vaardigheden verwerven. Ik zou ook graag een asser viteitscursus volgen. Welke ps heb jij voor anderen om hun communica e met jou te op maliseren? Heel duidelijk zijn in hun communica e, zaken plannen en die achteraf niet teveel wijzigen en voor de rest gewoon doen tegen mij.

14 P 14 Zou jij het andere mensen met ASS aanraden bij Passwerk te komen werken? En als je dat zou doen, waarom zou je hen dit aanbevelen? Wie ASS hee en graag met computers werkt, zou ik zeker aanraden bij Passwerk te komen werken, want ze zullen zich op het werk veel beter voelen en meer zelfvertrouwen krijgen en daardoor véél gelukkiger zijn!

15 P 15 Mijn beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repe ef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analy sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel iets bij. Ook mijn crea viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Interview met Joeri Hoe ben je bij Passwerk terecht gekomen? Test Engineer Joeri Na mijn studies aan de universiteit was ik op zoek naar werk. Dat ging niet zo vlot. Bij GTB (gespecialiseerde trajectbegeleiding) heb ik een trajectbegeleidster die helpt bij het zoeken naar werk. Zij hee samen met mij de nodige stappen ondernomen om te solliciteren bij Passwerk. Hoewel ik vroeger al van Passwerk gehoord had, is het mijn trajectbegeleidster die de op e naar voor gebracht hee. Waarom heb je voor Passwerk gekozen? Om verschillende redenen. Bij Passwerk is het gewoon een au smespectrumstoornis te hebben. De jobcoaches weten uit ervaring welke problemen dat op het werk kan opleveren en spelen daar op voorhand op in om die te voorkomen. Ook het soort werk vind ik leuk. Ik werk graag aan een computer en het soort werk bij Passwerk is vaak ook repe ef. Dit vergt concentra e en een inspanning, maar het brengt ook rust omdat je je kan concentreren op werk dat meer voorspelbaar is en

16 P 16 waarbij je niet met duizend-en-één (moeilijke) dingen in je hoofd zit. Hoe zag jouw loopbaan eruit voor je bij Passwerk begon? Ik was ongeveer een jaar op zoek naar werk voor ik bij Passwerk terechtkwam. Wat werkervaring betre had ik één interim achter de rug als administra ef bediende bij het ACV in Haacht. Hoe heb je het assessment en de opleiding ervaren? Had je een goed contact met je collega s? Het assessment en de opleiding waren leuk. De opdrachten die we kregen waren leuk en de sfeer tussen de collega s was goed. We maakten regelma g grapjes onder elkaar en zo werd er ook heel wat afgelachen. In sommige opdrachten lag ook een beetje een compe easpect om het zo goed en snel mogelijk te doen en eigenlijk vond ik dat wel fijn. De opleiding ging in dezelfde lijn door als het assessment, hoewel er dan ook gestudeerd moest worden. Vind je het fijn om op verschillende loca es te werken of zou je liever steeds in dezelfde testomgeving werken? Dit is een punt waar ik over getwijfeld heb. Als ik het nu bekijk vind ik het een meerwaarde om op verschillende loca es te werken. Aan de ene kant vergt het een aanpassing, en ik heb me afgevraagd of dat wel zou meevallen. Maar de begeleiding hierbij is zeer goed. Zo ga je, voor je ergens aan de slag gaat, eerst eens kijken hoe het er daar aan toegaat en mogelijke problemen worden opgevangen door de mensen daar en door de jobcoach. Het voordeel van meerdere loca es is dat je met verschillende mensen en werkomgevingen in contact komt en dat het werk dat je doet ook varieert. Dat vind ik een belangrijke meerwaarde. Ik denk dat ik dit soort varia e op grotere schaal belangrijker vind dan varia e op kleinere schaal binnen een en hetzelfde werk. Je hebt net een korte opdracht bij de Kanselarij van de 1ste minister voltooid. Waaruit bestond jouw takenpakket daar? Bij de Kanselarij staan heel wat servers en worden DNS-gegevens bewaard van sites van federale overheidsdiensten. Men hee er een nieuw DNS-systeem ingevoerd. De DNS-records zelf konden automa sch overgezet worden van het oude naar het nieuwe systeem, maar daarbij ging de administra eve structuur verloren. Het was mijn taak deze manueel (de verdeling in verschillende projecten) in het nieuwe systeem in te voeren en problemen hierbij te signaleren. Dit overlopen van de records leidde er ook toe dat fouten aan het licht komen en de gegevens eens opgeruimd kunnen worden. De voorlaatste dag dat ik er werkte was de opdracht afgerond en de laatste dag is dan door de ICT-helpdesk gebruikt om mij wat klusjes te laten doen. Hoe heb jij deze opdracht ervaren? Ik heb deze opdracht posi ef ervaren. De opdracht was niet moeilijk. Men probeerde mij een duide-

17 P 17 lijk scenario te geven, maar dat is een beetje moeten aangepast worden omdat het niet al jd duidelijk was wat en hoe het precies moest gebeuren en ze zelf ook niet wisten dat niet al jd alles mogelijk was. De communica e hierbij liep soms wat moeilijk verschillende mensen zeiden soms verschillende dingen en daar is mijn begeleider bij de Kanselarij dan ook duidelijk moeten zijn om consequent te blijven). Aan de ene kant was dit soms moeilijk, maar aan de andere kant vond ik het ook goed dat er bij de opdracht ook nagedacht moest worden en er ruimte was voor ini a ef. Een complexe opdracht met enige uitdaging vind ik een meerwaarde (in die zin mag het meer zijn). Hoe verliep de communica e tussen jou en de klant? Er was een goede communica e met de adviseur-generaal Mark Dillen van de Kanselarij. De dag vooraf en ook nog de eerste werkdag hee hij me rondgeleid. Daarna kwam hij vaak vragen hoe het werk ging, hoever het stond, en of er problemen waren. De eerste week gingen we ook steeds samen eten en na het werk samen naar het sta on. Is het voor jou belangrijk bij de klant een centraal aanspreekpunt te hebben? Ik denk dat het de communica e kan verbeteren. Bij de Kanselarij was mijn vooraf toegewezen begeleider wegens ziekte uiteindelijk slechts de hel van de dagen dat ik er werkte ook aanwezig, en dit kan er toe leiden dat het minder efficiënt is. Iedereen hee zijn eigen werk en weet daarom niet wat jij aan het doen bent en verschillende mensen geven soms ook verschillende antwoorden op of oplossingen voor dezelfde vragen. Hoe verliep het contact met andere collega s? Iedereen was heel vriendelijk. Het contact verliep ook vlot. Er werd ook wel eens over andere dingen dan alleen het werk gebabbeld. Wat is er voor jou belangrijk om goed te kunnen func oneren in een werkomgeving? Open communica e, mensen die luisteren wanneer er een probleem is, maar ook luisteren wanneer je je een keer niet goed voelt bij de taken die je toegewezen hebt gekregen, dragen voor mij bij tot het goed func oneren in een werkomgeving. Daarnaast denk ik dat het vooraf aangeven waar je je aan kan verwachten en de mogelijkheid bieden tot inbreng als je denkt dat je met een bepaalde taak een probleem zou kunnen hebben ook moeilijkheden kan voorkomen. Wat zijn jouw beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repe ef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en ana-

18 P 18 ly sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel bij. Ook mijn crea viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Algemener zet ik me graag belangeloos voor iets in en help ik graag mensen waar nodig en waar ik kan. Waaraan zou je nog willen werken om beter te kunnen func oneren? Het beter onder controle houden van emo es zodat je een situa e al jd tactvol en niet emo oneel benadert (en er ook niet emo oneel mee blij zi en wanneer er op dit gebied iets fout loopt, maar het gebeurde achter je kan laten). Verder mijn communica eve vaardigheden (zo was er bij de Kanselarij wel telefoon, maar ik heb die niet gebruikt hoewel dat wel nu g kon geweest zijn om snel mijn begeleider te bereiken) en het beter inscha en van situa es (wanneer en aan wie je wat precies vraagt en hoe je dat doet).

19 P 19 PASSMAP Dankzij Passwerk heb ik na een lange zoektocht en na het volgen van vele opleidingen en het uitoefenen van minder leuke jobs, eindelijk iets gevonden wat ik graag doe en wat me voldoening schenkt. Interview met Johan Test jij graag so ware? Ja, testen doe ik heel graag. Ik doe het graag omdat het telkens weer iets nieuws of iets anders is. Ik leer op die manier veel bij. Ik kan mij dus verdiepen in die materie. Ik krijg het gevoel dat ik bij het testen een steentje bijdraag tot het verbeteren van de so ware, want er wordt rekening gehouden met de fouten die ik rapporteer en de verbeteringen die ik suggereer. Mijn collega s zien duidelijk de meerwaarde van mijn inbreng. Dit alles gee mij veel voldoening. Vind jij so ware testen een moeilijk vak? Dit hangt een beetje van de te testen so ware af en de documenta e die wel of niet voorhanden is. Er zijn applica es geweest waar ik weinig mee kon aanvangen, omdat de werkwijze helemaal veranderde en mij onvoldoende uitleg werd gegeven. Een complexe applica e hoe daarom nog niet moeilijk te zijn om te testen, als er maar goede uitleg of goede documenta e voorhanden is. Die documenta e is vaak nogal summier, maar daar wil men op mijn huidig project verandering in brengen. Omdat ik een goede band heb met mijn collega s durf ik dus wel de stap te ze en om vragen te stellen. Op die manier vind ik testen over het algemeen niet moeilijk. Welke meerwaarde gee Passwerk je? Als alles goed gaat, zoals op mijn huidig project, dan lijkt Passwerk misschien een beetje overbodig. Toch blijf ik het belangrijk vinden dat ik om de paar weken bezoek krijg van mijn jobcoach. Ik vind het goed dat hij op de hoogte blij van mijn situa e en van waar ik mee bezig ben. Op die manier blijf ik ook op de hoogte van het reilen en zeilen van Passwerk en van de situa e van de andere Passwerkers. Ook de sociale begeleiding vind ik nog al jd belangrijk. Dankzij Passwerk heb ik na een lange zoektocht en na het volgen van vele opleidingen en het uitoefenen van minder leuke jobs eindelijk iets gevonden wat ik graag doe en wat me voldoening schenkt. Ik mag dus best wel zeggen dat Passwerk mij een beetje uit het slop hee gehaald en een nieuwe toekomst hee geboden.

20 P 20 Vind je het fijn om op loca e bij de klant te werken of zou je liever steeds in onze test factory werken? Momenteel zit ik op een goed project, dus geef ik er de voorkeur aan op loca e bij de klant te werken. Bovendien is de verbinding van de trein naar mijn huidige project ook beter dan die naar de test factory. Ik test wel graag in Berchem als er ook andere Passwerkers zijn. Het gee mij de kans hen nog eens terug te zien. Johan en één van zijn collega s bij een klant Hoe verloopt de communica e tussen jou en de klant? Ik communiceer veel met de klant zelf, vooral via en jdens mee ngs. Maar ik kan ook zonder probleem rechtstreeks toestappen op de persoon die verantwoordelijk is voor het project (meestal is dit de developer of de analist). Omdat ik nu de meeste mensen al ken of er mee heb samengewerkt, is die stap niet zo moeilijk. Zij staan ook heel open voor mijn vragen. Het varieert dus van taak tot taak of is a ankelijk van de te testen so ware. Spreek je met collega s bij de klant ook over zaken die niets met het werk te maken hebben? Eigenlijk beide. Ik spreek over zaken van het werk als ik professionele vragen heb. Soms spreek ik ook wel eens over vroegere werkervaringen. Maar met mensen die ik al wat beter ken, durf ik ook wel eens over andere zaken te spreken. Ik praat ook wel eens mee als er een onderwerp is waar ik wel wat over weet of interesse voor heb. Verkies jij iets via mail te regelen of spreek je liever iemand persoonlijk aan? Als iemand jd hee, dan liever persoonlijk, maar omdat de persoon die ik moet hebben niet al jd aanwezig is, gebruik ik ook vaak mail. Ik vind het trouwens niet efficiënt om bij iedere vraag die persoon las g te gaan vallen. Ik bundel mijn vragen dan meestal en bespreek ze later, hetzij via mail, hetzij in een persoonlijk gesprek. Dit hangt ook weer van de andere persoon af. Ik merk wel dat de mees-

21 P 21 ten vooral van het persoonlijke contact houden. Is het voor jou belangrijk dat er bij de klant een centraal aanspreekpunt is? In het begin was dat Chris. Omdat Chris nu veel werk hee met het op poten ze en en promoten van een testbeleid binnen Bestuurszaken, is Yvan het centrale aanspreekpunt geworden. Met Yvan kan ik heel goed samenwerken. Hij is een rus g iemand bij wie ik al jd terecht kan. Ik vind het goed dat hij er een beetje op toeziet dat ik voldoende taken krijg en dat ik een zekere planning heb. Als ik geen planning zou hebben, dan zou zomaar iedereen op me toe kunnen stappen en me vragen hun applica e te testen. Dan zou ik ook niet meer weten wat prioriteit hee. En dat is voor mij nu net belangrijk, dat ik weet wat voorrang hee. Het is dus niet aan mij om daarover te beslissen. Dus ja, voor mij is zo n centraal aanspreekpunt heel belangrijk. Als iemand van Bestuurszaken wil dat ik voor hem of haar test, dan zal die al jd eerst Yvan aanspreken. Yvan kijkt dan naar mijn planning en gaat na of dat daarin past. Daarna overlegt hij met mij. Ervaar je veel stress bij het uitoefenen van jouw opdrachten of in andere omstandigheden? Op mijn huidige project ervaar ik weinig stress. De enige stress die ik wel soms ervaar is wanneer ik naar een andere plaats dan mijn normale stekje moet. Ik bedoel dan dat ik naar een vergaderzaal op een andere verdieping moet. Ik ben een beetje bang dat ik het niet zal vinden en zorg er dan voor dat ik met iemand mee kan. Dat is niet al jd gelukt. Op de laatste werkdag van het jaar moest ik al om negen uur s ochtends voor een opleiding op een andere verdieping zijn. Doordat mijn trein vertraging had, kon ik er niet op jd zijn. Het zoeken viel eigenlijk nog wel mee, omdat het toch goed was aangeduid. Dus wat stress betre valt het wel goed mee. Wat zijn jouw beste kwaliteiten? Ik denk wel mijn oog voor detail en het feit dat ik zeer nauwkeurig werk. Vaak krijg ik van mijn collega s te horen dat ze bepaalde dingen, die ik als fout of onvolkomenheid rapporteerde, helemaal niet hadden opgemerkt. Ik zie de dingen dus blijkbaar anders, ben al jd op zoek naar een manier om so ware beter te maken. Waaraan zou jij persoonlijk nog in de toekomst willen werken? In het verleden kreeg ik wel eens te horen dat mijn werktempo nogal aan de lage kant lag, maar dat wist ik meestal met mijn nauwkeurigheid te compenseren. Niet al mijn werkgevers konden hiervoor begrip opbrengen (ik spreek dan wel over de periode vóór Passwerk). Tegenwoordig hoor ik niet meer dat ik traag zou zijn, meestal hoor ik het omgekeerde. Ik denk dat dit komt doordat ik nu de juiste taken krijg en doordat ik mezelf ook aan het juiste tempo kan houden en toch nauwkeurig kan blijven werken. Aan mijn communica eve vaardigheden probeer ik steeds te blijven werken, maar ik

22 P 22 Jobcoach Tim (links) en Johan zal al jd wel meer een s lle werker dan een vlo e prater blijven. Er bestaat maatschappelijk niet al jd een evenwich g en genuanceerd beeld over ASS. Hoe zou jij ASS aan een niet-au s sch persoon uitleggen? Ik zou zeggen dat een au smespectrumstoornis of ASS heel divers is. Je hebt er ongelooflijk veel grada es in. Teveel mensen hebben nog het beeld dat au sten mensen zijn die heel erg in zichzelf gekeerd en totaal wereldvreemd zijn. Ik zou tegen niet-au sten zeggen dat ze au sten niet moeten benaderen met het idee van dat ze niet al te intelligent zouden zijn. Sociaal beperkt zijn, wereldvreemdheid en dergelijke staan volkomen los van intelligen e. Ook onder mensen met ASS heb verschillende soorten intelligen e. En dat ze allemaal superbegaafd zouden zijn, zoals Rain Man, is evenmin waar. De boodschap die ik in de eerste plaats aan niet-au sten zou willen geven is dat je, zodra je weet dat je met een au st te maken hebt, duidelijk moet zijn. Schep duidelijkheid voor de au st, geef geen hal akken uitleg, geen je weet wel wat ik bedoel. Zeg ja of neen en niet misschien, want daar weet een au st zich meestal geen raad mee. Niet-au sten maken wel eens de fout te denken dat ze au- sten niet hoeven uit te leggen wat er scheelt, waarom ze gekwetst zijn. Ze denken dat dit met het beperkte inlevingsvermogen van een au st toch geen zin hee. Ik vind juist van wel, want au sten willen heel graag de gevoelens van niet-au sten begrijpen, maar je moet hen daarbij helpen. Zo heb ik een onlinevriend waarmee ik een goede band heb. Nu gaat het hem minder goed en hij voelt zich gekwetst. Ik wil het waarom proberen te begrijpen, maar zijn uitleg is vaag, ondanks het feit dat hij weet dat ik ASS heb en hem dat al meermaals heb uitgelegd. Dat is best wel frustrerend. Wanneer niet-au sten een au st beter leren kennen, dan lijken ze na een jd niets meer van die ASS te merken en gaan ze de au st als niet-au st behandelen. Maar dat is net een fout die men niet mag maken: ASS verdwijnt niet.

23 P 23 Sommige poten ële klanten hebben koudwatervrees om met ons samen te werken. Is dat volgens jou terecht? Als ze zouden weten hoe lovend veel bedrijven over hun Passwerker(s) zijn, dan zou ik zeggen dat het helemaal niet terecht is. Ik denk dat bedrijven zich te veel laten leiden door de media en ik denk dan vooral aan films. Een recent voorbeeld is de film Ben X. Ik zag de film niet, maar ik ken het verhaal. Niet dat de film bij voorbaat slecht zou zijn, maar er zi en dingen in waar ik liever niet mee geconfronteerd word. Het is misschien niet slecht dat niet-au sten zulke film bekijken, maar het gaat om één, overigens nogal extreem geval. Ik denk dat ze meer zullen hebben aan een goede documentaire over wat ASS is en hoe divers ASS wel kan zijn. Ik denk dat het lezen van de ervaringen van andere bedrijven met een Passwerker hen heel snel zal weten te overtuigen. Ik voel wel dat de media hierin de laatste jaren verbeterd zijn. Ze brengen meer de kwaliteiten van de persoon met ASS in beeld en minder de gebreken. Passwerk komt alvast steeds posi ef in het nieuws. Zijn er bepaalde werkomgevingen waarin jij uitermate goed kan func oneren? In mijn huidige werkomgeving kan ik dat heel goed. Men is er heel ontvankelijk en men staat open voor mijn vragen. Hierdoor is hen benaderen niet zo moeilijk. In zo n omgeving func oneer ik eigenlijk het best. Er zijn mensen die mij duidelijkheid kunnen geven. Zijn er bepaalde werkomgevingen waarin jij je minder goed voelt? Teveel mensen om me heen of een ruimte waar het steeds lawaaierig is, zijn niets voor mij. Ik heb op een ander project eens in een openlandschapsbureau gewerkt en daar voelde ik me eigenlijk niet echt op mijn gemak. Iedereen kon mij zien, en ik iedereen. Dat voelde nogal benauwd aan. Aan de andere kant zou ik een kleine ruimte waar ik alleen zit ook maar niets vinden. Een landschapsbureau waar je met enkele mensen samen zit en halve muren tussen de eilanden, zoals waar ik nu zit, werkt eigenlijk heel goed voor mij. Ik heb mijn vaste plaats (de meeste anderen niet), al krijg ik wel meer en meer het gevoel dat de plaats voor mij minder belangrijk is, maar vertrouwde personen om mij heen meer. Soms gebeurt het dat er bepaalde collega s luidruch g zijn (je hebt er enkele die je van meters ver kan horen discussiëren). Dat leidt soms wel af, maar ik vind het niet ergerlijk, vooral omdat het vaak van korte duur is. Wens je nog lang als so waretester te blijven werken of zou je liever andere ac viteiten uitvoeren? Ik zie me dit wel blijven doen. Ik leer nog al jd veel bij. Ik heb bij een opleiding over func onele analyse, die onlangs bij Bestuurszaken door Chris werd gegeven, gemerkt dat ik veel interesse heb voor de andere fasen van het hele proces van ontwikkelen en testen van een applica e. Ik zou het fijn vinden op regelma ger basis ook use cases te mogen maken, voordat er dus een testbasis is en review te doen van func onele en technische analyses. Ze zelf opstellen zie ik niet meteen zi en, maar eraan meewerken interesseert me wel. Ik zou mij nu alleszins geen job kunnen voorstellen buiten het testen om. Ik heb andere administra eve jobs en handenarbeid gedaan. Ik weet dat die voor mij niet kunnen ppen aan hetgeen ik nu doe.

24 P 24 Dit is de eerste keer dat ik nog geen enkele dag met tegenzin naar het werk kwam Interview met Sam Dit is het vierde interview met een van onze test engineers. Bart beet des jds de spits af en Dirk, Dieter en nu Sam zijn gevolgd. Deze interviews geven een goed beeld van het profiel van onze test engineers en dat is handig voor bijvoorbeeld toekoms ge klanten. Maar niet alleen voor mogelijke klanten werken de verhalen verhelderend. Ook andere geïnteresseerden, die minder vertrouwd zijn met de specifieke kenmerken verbonden aan een au smespectrumstoornis (ASS), bieden ze een realis sch en genuanceerd beeld. We hopen in de toekomst nog tal van interviews te kunnen publiceren, want we zijn ervan overtuigd dat dit kan bijdragen tot het verminderen van de s gma sering die met ASS gepaard gaat. Dag Sam, hoe zag jouw loopbaan eruit vooraleer je bij Passwerk bent komen werken? Ik heb, voor ik bij Passwerk kwam, verschillende jaren gewerkt. Ik heb voor de klas gestaan, ben verkoper geweest, monitor in een beschu e werkplaats, medewerker boekhouding. Dat ging telkens op dezelfde manier: vol enthousiasme beginnen, me helemaal klemwerken door veranderingen, sociale dingen, om dan ziek te worden en niet meer terug te durven. Het grote verschil is dat ik bij en door Passwerk mensen heb waarmee ik over de problemen kan praten. Ik moet de problemen niet meer helemaal alleen te lijf gaan. Concreet betekent dat ik ontze end veel steun heb aan mijn job coach en aan de begeleidster op het werk.

25 P 25 Waarom heb je op een gegeven moment besloten om bij Passwerk te solliciteren? Toen ik mijn diagnose kreeg, bese e ik dat een tewerkstelling zonder aanpassingen nooit zou lukken. Ik volgde dan een project rond job coaching, waarbij ik stages deed in de wondere wereld van de boekhouding, maar ik kwam terecht in een vzw die zich in het midden van een financiële crisis bevond een ongelooflijk chao sche omgeving. De mensen daar waren op de hoogte van mijn au sme, maar er was geen kennis en geen (juiste) ondersteuning. Daar wilde ik geen deel meer van uitmaken, en net op dat moment kreeg ik de kans om bij Passwerk deel te nemen aan tests. Ik heb lang getwijfeld of ik in het Passwerkproject zou stappen, omdat ik het op een bepaalde manier toch een soort van hokjesmentaliteit vond hebben. Ik heb de mening gevraagd van mensen uit mijn omgeving en alles samengelegd. Na jaren van proberen was ik wel toe aan een bedrijf waar voor de verandering wél rekening werd gehouden met wat ik wel en niet kan. Gaat het werk nu beter dan bij jouw vorige werkgever? Het gaat stukken beter dan in het verleden. Dit is de eerste keer dat ik langer dan een jaar voor eenzelfde werkgever werk. Dit is de eerste keer dat ik nog geen enkele dag met tegenzin naar het werk kwam. De ondersteuning gee me zoveel ademruimte. Ik kan en mag praten over wat me dwarszit. Als er problemen zijn worden die niet zomaar weggestopt. Problemen zijn zowat al jd een aanzet om dingen te bespreken. Wat liep er fout? Wat kan veranderd worden? Hoe ziet elke par j die aanpassingen? Intussen heb ik op die manier een aantal methodes ontwikkeld om met crisissitua es om te gaan. De hulpmiddelen die ik nu gebruik zou ik ook perfect kunnen gebruiken in een andere werksitua e, en ook dat is pure winst! Ervaar je nu minder stress dan bij je vorige werkgever? De verwach ngen liggen anders. Als ik wil meedoen aan sociale ac viteiten (iets drinken na het werk, s middags samen met collega s eten in de kan ne, deelnemen aan een quiz...) dan is dat nu mijn keuze, en niet langer een verplich ng. En uiteraard zijn er stressmomenten, maar die worden dan aangepakt samen met jobcoach en begeleidster. Ik probeer daar dingen uit te leren en er construc ef mee om te gaan in plaats van te vluchten. Ik ben een heel tevreden Passwerk-werknemer! Ik ken en kan mijn werk aan, weet wat er van me verwacht wordt, en krijg hulp om pijnpunten weg te werken. Heb je door Passwerk bepaalde zaken geleerd? Ik wist al dat gewone mensen anders denken, maar het is pas sinds kort dat dat steeds duidelijker voor me wordt. Via Passwerk ben ik in contact gekomen met een au coach, en daar zijn al verschrikkelijk confronterende dingen gezegd. Confronterend maar o zo leerrijk. Ook op het werk wordt steeds duidelijker wat echt helpt, en wat maar lapmiddeltjes zijn. Door over problemen te praten zie ik hoe anderen denken, en zien anderen hoe ik denk. Ik denk dat mijn blik-

26 P 26 veld daardoor iets ruimer is geworden. Met welke opdracht ben je momenteel bezig? Voor De Post test ik de applica e die gebruikt wordt door de loketbedienden. Dat is een heel uitgebreid programma, gaande van de verkoop van postzegels over verzekeringen tot bankverrich ngen, postbuscontracten, verzendingen... Omdat er vaak aanpassingen gebeuren is het nodig dat er veel regressietests worden uitgevoerd. Ik voer daar bijvoorbeeld de regressietests uit, maar ik schrijf ook testscripts voor aanpassingen aan de toepassing. Waar ben je voor je huidige opdracht erg goed in? Kleine dingen die in de applica e veranderden merk ik erg snel op. Volgens collega s schrijf ik, wanneer ik een fout ontdek, erg duidelijke issues. Omdat ik het werk ontze end graag doe, kan ik ook erg lang geconcentreerd doorwerken. Word je anders benaderd door mensen zodra ze weten dat jij een ASS hebt? De meeste mensen benaderen me anders, ja. De verwach ngen liggen iets lager, en heel vaak schat men me fout in. Ik heb daar weinig problemen mee. De mensen die met me praten en me willen kennen, kennen me ook. Dat vind ik ruim voldoende. Heb je er iets aan dat ook je collega s binnen Passwerk een ASS hebben? Ik heb een paar keer samengewerkt met een Passwerkcollega, en dat was niet al jd even makkelijk. Het is niet omdat twee mensen au sme hebben, dat ze als mens perfect bij elkaar passen. Nu, met een paar Passwerkcollega s klikt het wel, en dan is het wel aangenaam om een keer te kunnen praten, onder meer over problemen. Het is op dat moment pre g om een zelfde soort van denkwijze te hebben. Sommige dingen die voor normale mensen zo verschrikkelijk vreemd zijn, zijn voor ons zo eigen

27 P 27 Welke ps heb jij voor anderen om hun communica e met jou te op maliseren en de samenwerking met je op maal te laten verlopen? Duidelijkheid werkt wel voor mij. Vage boodschappen als Later komt er misschien wel iemand helpen maken het alleen maar ingewikkeld. Wie komt me helpen? Wanneer? Wanneer en van wie hoor ik of het misschien dan wel zeker is? Verder is voorspelbaarheid mooi (laat me liever weten dat je langskomt dan me te overvallen), en heb ik bij veranderingen vaak even jd nodig. Wat vinden je familie en vrienden ervan dat je nu bij Passwerk werkt? Door de zekerheid en de structuur van het werk ben ik rus ger... Dat is vast iets dat mensen in mijn omgeving opmerken. Ik vermoed dat Passwerk voor familie en vrienden een bedrijf is als elk ander bedrijf, maar dat komt dan omdat ook zij mijn au sme wel aanvaard hebben. Zou jij andere personen met een ASS aanraden bij Passwerk te komen werken? Meer zelfs: ik heb al met andere au sten over Passwerk gesproken. Maar ik wil daar ook niet te ver in gaan. Het is niet omdat iets voor mij werkt, dat het ook voor anderen zo zou zijn. Ik zou me ontze end schuldig voelen als het voor iemand een fiasco zou worden nadat ik hem of haar overtuigd heb... De dingen die als het over Passwerk gaat al jd aan bod komen, zijn de job coaching, de mogelijkheid tot aanpassing, de herhaling in mijn werk.

28 P 28 Interac e met collega s vind ik ook heel fijn, dat is s mulerend en mo veert me om verder te werken. Interview met Dieter Dieter, je werkt sinds eind 2008 bij Passwerk. Was het jouw ambi e bij Passwerk te komen werken? Nee. Ik had andere plannen en dromen, maar dankzij Passwerk ben ik nu wel terechtgekomen in een werkomgeving die perfect bij mijn huidige vaardigheden aansluit. Had je voordien al werkervaring opgedaan bij een andere werkgever? Ja, als vrijwilliger bij een organisa e waar ik eenvoudig computerwerk deed. Nadien een jaar als helpdeskmedewerker bij de Hogeschool Antwerpen Artesis: daar kon ik meer leren over netwerktechnologie en computerbeheer. Verdere tewerkstelling was niet mogelijk omdat er geen budget beschikbaar was. Vind je het nu minder stresserend dan bij je vorige werkgever? Het vrijwilligerswerk was stresserend omdat het werk niet echt interessant voor mij was, uiteindelijk kon ik me er nog moeilijk voor mo veren. Ik wist toen ook niet goed voor welk soort werk ik geschikt was. Toen ik als stagiair helpdeskmedewerker werd aangenomen, was ik erg blij omdat ik thuis graag met mijn computer prutste. Ik kon als helpdeskmedewerker redelijk goed meedraaien en ook de contacten met collega s deden deugd. Gelukkig moest ik mij niet bezighouden met conflicten of poli eke machtspelletjes waar de bazen last van hadden. Mijn huidige werk nu als test engineer bij Passwerk, dat me naar een redelijk groot IT-bedrijf uitstuurde, is nog een trap aangenamer: ik mag met Linux werken, ik heb veel bijgeleerd, de collega s zijn toffe mensen, de taken zijn s mulerender, uitdagend, een paar keer zelfs moeilijk en dan word ik soms een beetje bang en geraak ik gestrest, maar ik kon het al jd oplossen en dat gee heel veel voldoening. Nu, na zeven maanden, ben ik goed ingewerkt en voel ik me vrij gerustgesteld op mijn werk, momenten van onzekerheid komen niet veel meer voor.

29 P 29 Wat vind jij voor jezelf zo belangrijk aan het werken bij Passwerk? Ik heb al redelijk wat jaren hulp achter de rug (therapie, job coaching ). Dat er geregeld gepeild wordt naar hoe het met mij en mijn werksitua e gaat, heb ik graag. Voor mij is het in de loop der jaren vanzelfsprekend geworden even bij gebeurtenissen en gedachten die belangrijk voor mij zijn s l te staan en dat aan een begeleider mee te delen. Ik vind dat ik niet over alle aspecten van mezelf goed kan reflecteren en misschien zal ik dat nooit kunnen (ik ben ook meer geïnteresseerd in het kunnen hanteren en begrijpen van computercommando s dan in de werking van mijn eigen brein). Feedback van iemand anders krijgen is daarom al jd welkom. Ik denk dat het voor sommigen moeilijker is om coaching en hulp te vragen als ze nog jong zijn en in een werksitua e liever zelf hun eigen weg willen vinden. Als je je voldoende bewust wordt van je beperkingen, dan kan het efficiënter zijn om daarmee om te gaan door het met een jobcoach te bespreken. Het feit dat Passwerk naar geschikte werkplaatsen zoekt is een grote troef: ik heb vroeger genoeg zinloos moeten solliciteren, zonder enige kennis van IT-bedrijven. Van sollicita estress ben ik dus gespaard gebleven, alleen was er een wachtperiode tot er een bedrijf voor mij gevonden was. Sinds enige jd werk je als test engineer bij Verizon. Wat doe je daar voor job? Ik zit in een redelijk groot tes eam van acht man (en nog een paar testers in Amerika). We testen de verschillende componenten van een programma dat dient voor het monitoren en verzamelen van de gegevens van de netwerkbeveiliging van grote bedrijven. Het is geschreven in Perl en Java, maakt gebruik van Oracle databases en draait nu vooral op Linux computers. Als onze testsystemen errors geven, dan maken we bug reports en/of bespreken het met de programmeurs. Ik werk meestal met een terminal interface (ssh-connec e) naar de verschillende computers: logs bekijken en hulpprogrammaatjes gebruiken. Web interfaces (in een webbrowser venster) moeten ook gebruikt worden om te configureren en te ac veren. Als we nieuwe func onaliteiten moeten testen, moeten we de teksten van de analisten lezen en naar bruikbare testen vertalen. In het begin wordt dan een paar dozijn bugs gevonden, die langzaam gefixed worden bij elke nieuwe versie die de programmeurs ons geven, maar nieuwe bugs blijven de kop opsteken. Hoe beter je met de programma s vertrouwd bent, hoe beter je kan achterhalen hoe en waarom een bug optreedt en hoe beter je de programmeur kan uitleggen waar de fout zich waarschijnlijk bevindt. Het is een rela ef groot programma en het is a ankelijk van het werk van verschillende teams. Uiteindelijk, als alles met elkaar verbonden en ingewerkt is, draait het systeem hopelijk zoals het hoort en test je verder of er nog fouten optreden. Met wat geluk halen we dan de deadline en kan het programma geïnstalleerd worden bij de verschillende klanten. En dan begint het werk opnieuw: nieuwe bugs worden dan gefixed in service packs, nieuwe func onaliteiten die door de klanten of het management gevraagd worden voorzien we dan voor een nieuw versie. Er is al jaren werk in geïnvesteerd en de so ware zal nog vele jaren verder evolueren. Wat vind je het leukst aan je baan? De dagen waarop ik goed kan doorwerken en de meeste knopen ontward zijn geven veel voldoening.

30 P 30 Af en toe zijn er problemen waar ik mij stevig in kan vastbijten en met wat wrikken en wroeten vind ik dan een oplossing, dat gee een heel bevredigend gevoel. Te veel en te moeilijke problemen mag ook weer niet, want dan zou ik het niet aankunnen, maar tot nu toe gaat het vrij goed. Ik ben thuis veel met Linux bezig, dat ik op het werk Linux commando s mag gebruiken en veel kan bijleren van mijn collega s, daar ben ik heel blij om. Ook geregeld langsgaan bij de collega s om iets te melden of op te lossen vind ik heel aangenaam: zij helpen mij en ik help hen, ik voel me dan erg nu g. Wat vind je minder pre ge kanten aan de job? De momenten van vermoeidheid: als ik s morgens nog niet volledig onder stoom sta of als mijn energiepeil te veel gezakt is: dan kan ik me nog moeilijk concentreren en mo veren en moet ik een versnelling lager schakelen. Soms merk ik ook dat ik van een collega als die mij uitleg gee niet te veel informa e in één keer mag horen. Want dan dringt het niet helemaal tot me door en moet ik het opnieuw vragen. Nogmaals, dat hangt van mijn energiepeil af en ik kan niet snel genoeg jdig inscha en of ik nog voldoende reserves heb. Hoe verloopt de samenwerking met jouw collega s binnen Verizon? Redelijk goed tot erg goed. Bij enkele mensen voel ik me minder op mijn gemak. Als ik veel met iemand moet samenwerken en ik ken de persoon beter, dan voelt dat voor mij aan als een band. Die band heb ik vaak met de programmeurs omdat ik erg regelma g met hen over de gevonden bugs communiceer. Ik heb ook de indruk dat ze me appreciëren en dat gee een goed gevoel. Ik denk dat de meesten goede mensen zijn met wie je goed kan praten. Omdat het werk verdeeld is heb ik soms geen idee wat voor werk mijn collega-testers doen, ik ben ook alleen maar vertrouwd met een paar onderdelen van de so ware. Hoe reageerden de collega s op je komst? Euh, geen idee. Er waren al twee Passwerkers bij Verizon. Zij hebben mij dan ook voor een deel uitleg gegeven. Ik heb ook een paar keer apart gezeten met de teamleider. Die mij een overzicht gaf van de so ware.

31 P 31 Vind je het fijn om samen te werken met anderen of zou je liever alleen werken? Beide. Als mijn taak duidelijk is vind ik het leuk om het uit te werken in mijn eigen tempo. Interac e met collega s vind ik ook heel fijn, dat is s mulerend en mo veert me om verder te werken. Als mensen op me rekenen schiet mijn plichtsgevoel in gang. Heb jij bepaalde ps voor je collega s voor hun samenwerking met je? Soms ben ik vermoeid van de inspanning voor het werk en ben ik niet in staat nog alert op grapjes van anderen te reageren. Het werk gaat voor mij voor, ik kan niet evenveel aandacht besteden aan gesprekken. Soms vind ik het wel jammer dat ik te weinig jd neem om met collega s over persoonlijke dingen te praten. Ik denk dat ik soms wat raar overkom of traag en soms weet ik niet goed hoe ik op iets moet reageren. Maar ik denk wel dat ik voor mijn collega s een aangenaam werknemer ben. Wordt van jou verwacht dat je zelf je werk plant? De nieuwe taken krijg ik van de teamleider. Nu weet ik wel ongeveer wat mijn rou netaken zijn (de belangrijkste tests na installa e van nieuwe so ware, regelma g controleren of bepaalde processen nog draaien ). In het begin heb ik dikwijls gevraagd hoe ik iets moest doen, maar iemand las gvallen met vragen maakte me soms wat onwennig. Omdat ik een slecht geheugen heb k ik bijna alles wat ik doe in een tekstbestand. Als ik de dag erna verder wil, kijk ik wat ik het laatst heb inge kt. Of als ik iets niet meer weet, zoek ik het in mijn tekstbestand (dat bestand, in.txt formaat, is al 1,4 megabyte groot, bijna al mijn kennis van het werk zit daar in). Ik k ook veel in de agenda van Outlook (mijn tweede computer is een Windows XP computer) om niet te vergeten wat ik moet doen. Slechts zelden was een taak zo groot dat ik moeite had om alle werk te overzien (nogmaals: mijn tekstbestand is handig om taken in verschillende stappen in te delen). Waarin voel je, merk je dat je in jouw werksitua e voordeel haalt uit het feit dat je ASS hebt? Moeilijke vraag voor mij. Ik weet dat ik redelijk goed ben in bepaalde domeinen (ik ben dan weer niet goed in het benoemen van die domeinen). Ik heb voor mijzelf uitgemaakt dat ik de rest van mijn leven mijn computervaardigheden wil uitbreiden (en het liefst volgens mijn eigen interesses: robo ca of 3Dgraphics bijvoorbeeld). Computerprogramma s kunnen ontze end handige werktuigen zijn. Ik ben geen echt techneut, maar ik ben toch blij dat ik al redelijk wat kennis heb opgebouwd. Ik gebruik al jaren Linux, voor mij is de ontwikkeling van open source so ware door zoveel mensen en bedrijven over heel de wereld het mooiste project dat er bestaat. Regelma g meld ik bugs aan de makers van die so ware, ik had dus al door mijn hobby heel wat ervaring in so ware tes ng. Ik kan in wat mij interesseert soms heel veel energie steken en mooie resultaten halen. Foutjes in so ware proberen op te lossen en te rapporte-

32 P 32 ren is voor mij heel gewoon. So ware testen als werk is op dit moment in mijn leven ideaal. Wat zijn je beste kwaliteiten als so waretester? Ik ben doordrongen van het belang van de goede werking van een computerprogramma. Eén fout bitje kan een programma compleet om zeep helpen. Eerst moeten natuurlijk de belangrijke bugs worden opgespoord en dan de kleinere detailfouten. Ik denk dat ik dit de voorbije maanden vrij goed heb gedaan. Vind je dat mensen met een ASS effec ef betere so waretesters zijn? Computers zijn overzichtelijk complex. So ware luistert heel nauw naar bepaalde voorschri en. Heb je daar feeling voor, dan kan je nu g werk verrichten. Ik denk dat niet alle mensen met ASS computer minded zijn, maar velen zullen wel, denk ik, goed overweg kunnen met de onwrikbare rechtlijnigheid van een computer. Bij het testen moet je goed kunnen le en op fouten en foutjes. Inzoomen op details is voor dit werk erg handig (je moet er natuurlijk niet compleet scheel op zi en kijken). In welke werkomgeving func oneer jij het best? Zijn er bepaalde aandachtspunten? Als ik aan een computer kan zi en voel ik me in mijn element. Ik heb graag collega s om me heen, alleen in een kantoorkamer zi en is niet aangenaam. Soms, als ik vermoeid ben, verlang ik wel eens naar een luie stoel, maar dan moet ik even op mijn tanden bijten en mijn luiheid overwinnen. Ik werk het best als ik de opdracht interessant vind. Dat is natuurlijk niet al jd mogelijk, niet alle banen zullen voor mij even boeiend zijn. Zolang ik mij betrokken voel en het werk mij structuur gee, denk ik wel goed te func oneren. Ik werk ook vier vijfde, woensdag is meestal de dag die als rustpunt dient en om aan mijn hobby te besteden. Door enkele tegenslagen in mijn leven is vol jds werken niet aangeraden. Ik droom er wel van al jd efficiënt en zonder jdverlies bezig te kunnen zijn, zonder dat me dat te veel wordt. Heb je een bepaalde opleiding gevolgd? En heb je er in je huidige opdracht voordeel van dat je die opleiding des jds hebt gevolgd? Ik heb vier jaar industrieel ingenieur rich ng elektromechanica gestudeerd, maar mijn eindwerk was te moeilijk en mijn reserves waren opgebruikt. Ik ben nu meer geïnteresseerd in so ware dan in machines. Bij Verizon kan ik samenwerken met informa ci en ingenieurs. Dat is pre g, ik beschouw hen als mijn medestudenten van vroeger.

33 P 33 Zijn er in je persoonlijk leven zaken veranderd sinds je bij Passwerk bent? Ik kan het me nu niet meer veroorloven jd te verspillen door te suffen en lang in mijn bed te blijven liggen. Het werk gee me structuur en energie, ik voel me nu nu ger. Ik heb wel een beetje heimwee naar veel vrije jd, een volle agenda is soms wel stresserend. De voldoening die ik nu heb kon ik vroeger niet zelf bereiken, ik kon alleen thuis de zelfdiscipline niet opbrengen om ac ef bezig te zijn. Heb je door het werken bij Passwerk het gevoel dat je meer contacten hebt dan vroeger? Ik heb jarenlang heel eenzaam geleefd. Ik heb het voorbije jaar een paar goede beslissingen genomen: de arbeidsgeneesheer had me aangeraden een sport te doen die ik graag doe. Zwemmen had ik de voorbije jaren af en toe gedaan, maar ik vond het niet echt leuk. Ik herinnerde me dat ik in het middelbaar volleybal wél leuk vond en heb mij ingeschreven in een volleybalclub. Ik was bang voor het contact met mijn medespelers, maar het bleken toffe, jonge mensen te zijn. Het spelelement en het samenspelen met anderen doen mij echt goed. Ik ben de slechtste speler van de ploeg, maar langzaam aan word ik een beetje beter. Sinds een paar maanden ben ik nu ook aangesloten bij een vereniging voor alleenstaanden die in het weekend allerlei ac viteiten organiseert: het is heel pre g op een rus ge manier met mannen en vrouwen te kunnen praten.

34 P 34 Wat typerend is voor aspergers, is dat we beter presteren in een impulsarme omgeving. Interview met Dirk Dirk, wat is voor jou nu het verschil tussen werken bij Passwerk en het werken bij je vorige werkgever? Dirk Van Belle, Test Engineer Het grootste verschil is dat men zich nu concentreert op mijn analy sche vaardigheden. Vroeger moest ik voortdurend ook de klassieke so skills uit de kast halen: communica- ef zijn, en vlot in de omgang. Ik herinner me mijn allereerste sollicita egesprek. De interviewer vroeg me in het Engels wat volgens mij het grootste struikelblok in mijn carrière zou worden. Communica on, antwoordde ik prompt. We got a hell of a candidate here, antwoordde de interviewer. Hij bese e alleen niet onmiddellijk dat ik toen al aanvoelde dat het voor mij in de sociale omgang niet vlo e en daarom dat antwoord gaf. Bij de scouts was ik nooit de groepsleider, maar de s lle die van al die bosspelletjes geen snars begreep. Ik weet nog dat ik mij toen in het bos verstopte, tot ik dacht dat het bosspel ongeveer uitgespeeld moest zijn. Ik begreep nooit goed wat de spelregels waren en vond al dat geduw en getrek iets om uit de weg te gaan. Waarom heb je bij Passwerk gesolliciteerd? Wat trok je bij Passwerk aan? De werkomgeving zal aangepast worden aan jouw manier van werken en niet omgekeerd. Het was het ei van Columbus toen ik dit over Passwerk las. Vroeger zag men niet al jd in dat er gekniptere karakters aanwezig waren om bijvoorbeeld de back-up van de klantendienst te verzorgen. Een so skill zoals vlot zijn in de omgang, is voor de meeste mensen echter vanzelfsprekend, terwijl het net