Registratie: Evaluatie nieuwe taken bibliotheek, gedetailleerd overzicht

Transcriptie

1 Registratie: Evaluatie nieuwe taken bibliotheek, gedetailleerd overzicht Op 11 mei 2016 is de notitie over de toekomst van de bibliotheek Bloemendaal in de commissie Samenleving behandeld. Aan de commissie is toegezegd dat een jaar na de notitie een evaluatie uitgevoerd zou worden. In de notitie over de toekomst van de bibliotheek in Bloemendaal is in hoofdstuk 4 geschreven over de nieuwe taken en functies van de bibliotheek, zoals die zijn vastgelegd in de nieuwe Bibliotheekwet en het sociaal domein. De nieuwe functies van de bibliotheek zijn ingedeeld naar de vier belangrijkste uitgangspunten van het sociaal domein, te weten preventie, zelfredzaamheid, participatie en buurt en wijk. Per uitgangspunt zijn taken, functies, maatregelen en samenwerkingsvormen uitgewerkt. Puntsgewijs zijn deze per uitgangspunt weergegeven. Daarnaast verwijst de Bibliotheek graag naar haar jaarverslag: De Bibliotheek is een partner voor de Gemeente op het sociaal domein doordat zij, samen met partners, actief werkt op de terreinen preventie, zelfredzaamheid en participatie in de buurten en wijken van de gemeente Bloemendaal. Haar missie luidt niet voor niets: wij blinken uit in onze bijdrage aan de ontwikkeling van de inwoners van ons werkgebied zodat zij als nieuwsgierige en zelfbewuste burgers mee kunnen doen in de samenleving. Preventie Op het gebied van Preventie heeft de Bibliotheek samenvattend het volgende gedaan: BoekStart, workshops om inwoners te ondersteunen bij het zoeken naar werk en om digitale vaardigheden te vergroten, inzet van leesconsulenten op de basisscholen in Bennebroek en Vogelenzang en samenwerking met het onderwijs, waar de Bibliotheek een onderwijsprogramma aanbiedt aan VVE, PO, VO en het NOVA college, waarmee we alle basisscholen, 2 van de 3 scholen voor het voortgezet onderwijs en 80% van de kinderopvangorganisaties bereiken. In detail gaat het om de volgende activiteiten: Het leesbevorderingsprogramma BoekStart wordt in samenwerking met het consultatiebureau en het CJG uitgevoerd. Het wordt uitgevoerd in de vestigingen in Bloemendaal en Bennebroek. In Vogelenzang is een start gemaakt met BoekStart in de kinderopvang. De bibliotheek werkt samen met het UWV. De Bibliotheek organiseert workshops waarin mensen worden geholpen bij het solliciteren naar een baan (bijvoorbeeld: hoe gebruik ik LinkedIn, wat doe ik aan bij een sollicitatiegesprek, aantrekkelijke CV etc.). De Bibliotheek biedt deze workshops aan alle leden en gasten aan, dus ook aan de inwoners van Bloemendaal. De uitvoering vindt plaats in de vestiging in Haarlem Centrum. De workshops zijn nog niet apart in Bloemendaal georganiseerd. De Bibliotheek organiseert ook workshops zoals Klik&Tik om mensen de beginselen van de digitale vaardigheden bij te brengen. De Bibliotheek ervaart dat de behoefte groot is. In de gemeente Bloemendaal worden dit jaar in ieder geval 2 cursussen georganiseerd. In verband met goede begeleiding kan deze cursus per keer door maximaal 8 cursisten worden bijgewoond. Dit aanbod wordt vervolgd in Voorts wordt door de inzet van een leesconsulent op scholen gewerkt aan de taalvaardigheid van kinderen. De leesconsulenten van de Bibliotheek Zuid-Kennemerland werken op de basisscholen in Bennebroek en Vogelenzang. Naast taalvaardigheid wordt ook het leesplezier bevorderd en worden vorderingen bijgehouden door middel van de Leesmonitor. De bibliotheek werkt momenteel al samen met het NOVA college. Het Novacollege komt ieder jaar met hun groepen pedagogisch werk en soms ook met groepen persoonlijke begeleiders specifieke groepen. De groepen persoonlijke begeleiders specifieke groepen hebben een presentatie gekregen over Voorlezen aan ouderen of mensen met een beperking. Het Novacollege geeft ieder jaar studenten Pedagogisch W erk de opdracht om zelf een kinderboek te maken. Voorafgaand krijgen de leerlingen een presentatie over de kenmerken van goede kinderboeken. Van de door de leerlingen gemaakte boeken worden door de docenten de beste uitgekozen. Deze krijgen een plekje in de multitouchtafel op de jeugdafdeling in Bloemendaal. Daar kan het publiek deze boeken bekijken en lezen.

2 Het project Zorgtafelapp is helaas stopgezet door gebrek aan input van partners. De Bibliotheek ontvangt ook groepen uit het voortgezet onderwijs, o.a. het Kennemer Lyceum en het Montessori College Aerdenhout. Dan gaat het over leesbevordering, leesplezier en informatievaardigheden. Vanuit het Montessori College Aerdenhout is de vraag gekomen naar een grotere ondersteuning van het leesonderwijs op school en het verbeteren van de leesattitude van de leerlingen. Zij willen voorkomen dat de leerlingen afhaken als lezers. Daarover zijn nu gesprekken gaande. Leesbevordering en het vergroten van informatievaardigheden behoort tot de kerntaken van de Bibliotheek. Deze basisbehoeften spelen een voorname rol in de samenwerking van de Bibliotheek met het NOVA college en de scholen voor het basis- en voortgezet onderwijs, maar ook Vroeg- en Voorschoolse Educatie. De Bibliotheek onderhoudt nauwe contacten met alle basisscholen, 2 van de 3 scholen voor het voortgezet onderwijs en 80% van de kinderopvangorganisaties. De Bibliotheek organiseert voor deze scholen lesprogramma s, onderhoudt en stelt collecties beschikbaar en enkele scholen nemen het bibliotheeksysteem af. Tevens wordt een productaanbod digitale geletterdheid (ICT vaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking) voor het primair en het voortgezet onderwijs ontwikkeld. De Bibliotheek kijkt naar de ontwikkelingen in het onderwijs en de behoefte van scholen. Dit kan per school verschillend zijn. Het aanbod is gericht op leerlingen, maar ook op ouders, leerkrachten en docenten. Zij willen weten waar hun kinderen en leerlingen mee bezig zijn. Hoe voed je je kind op in deze tijd met nieuwe media en technieken? Hoe bereid je je kind voor op een toekomst met beroepen die nu nog niet bestaan? Hoe leren kinderen en jongeren hun weg vinden in het gigantische aanbod van informatie en zinvol gebruiken voor de opdrachten op school? Zelfredzaamheid Samenvattend heeft de Bibliotheek op het gebied van Zelfredzaamheid heeft het volgende gedaan: De Bibliotheek draagt bij aan het vergroten van de (digitale) basisvaardigheden door o.m. het aanbieden van workshops Digisterker en Klik&Tik. We organiseren activiteiten in samenwerking met partners, zoals Welzijn Bloemendaal. Daarnaast wijst de Bibliotheek de weg naar het vinden van betrouwbare informatie, zowel fysiek als digitaal en op alle terreinen, en helpt bij het leren hoe deze informatie zelf te vinden om zo de zelfredzaamheid te vergroten. In detail gaat het om de volgende zaken: Om zelfredzaam te zijn hebben burgers basisvaardigheden nodig. Digitale basisvaardigheden worden bijvoorbeeld aangeleerd met behulp van het programma Digisterker. De bibliotheek in Hillegom is met dit programma aan de slag gegaan en de eerste resultaten zijn veelbelovend. In het kader van het Convenant met de Belastingdienst en de Openbare Bibliotheken bieden we Digisterker (werken met digitale overheid) 18 x aan in ons werkgebied in 2017 en in 2018 gaan we daarmee door. In Bloemendaal wordt de cursus in ieder geval 2 x gegeven in 2017 en dit zal naar alle waarschijnlijkheid gecontinueerd worden in De uitreiking van de certificaten voor de eerste Digisterker groep in Bloemendaal is gedaan door André Burger. Daarnaast biedt de Bibliotheek computers en printfaciliteiten aan waarop inwoners hun overheidszaken kunnen regelen. In Bennebroek wordt intensief samen gewerkt met Welzijn Bloemendaal, maar ook met de scholen. Ook wordt het mamacafé opgestart. Niet alleen worden er activiteiten samen georganiseerd in het CSB (o.m. Kunst aan de muur, Kerstsamenzang en het tablet café) en in de tuin van het CSB (tuinboekenkast), ook is er samenwerking met betrekking tot Bibliotheek aan huis en het vervoer van inwoners van Vogelenzang en Bennebroek naar de Bibliotheek Heemstede die over een grotere collectie voor volwassenen beschikt. In Vogelenzang vervult de Bibliotheek een rol bij de minibiebs die in het dorp geplaatst zijn. Dit geldt ook voor de boekspotplek in de Paradijsvogel en de wisselkast in de Vogelsanck. In de samenwerking met het voorgezet onderwijs en de scholen voor het basisonderwijs worden de lesprogramma s georganiseerd op het gebied van leesbevordering, digitale geletterdheid en erfgoededucatie. De contacten met de logopedie zijn aangehaald en dat betekent onder meer dat bibliotheekmateriaal tijdens spreekuren op peuterspeelzalen aan de ouders wordt meegegeven. Deze activiteit is gerealiseerd in de Bibliotheek Bloemendaal. De Bibliotheek vervult de (informatie)rol om zelfredzaamheid van de inwoners te vergroten d.m.v. (media)spreekuren, cursussen, bijeenkomsten en één op één contact in de vestiging. Hierbij worden ook gemeentelijke diensten onder de aandacht gebracht. In Bennebroek kon ook gestemd worden tijdens de Verkiezingen in De regiogemeenten gebruiken de digitale sociale en culturele kaarten van G!DS om deze informatie met inwoners te delen.

3 In Bloemendaal verzorgt de bibliotheek de hosting van deze content, voert het beheer van de website en de bijhorende sociale kaart. De hoofdredactie op de teksten op de website ligt bij het CJG. Participatie Op het gebied van Participatie heeft de Bibliotheek samenvattend het volgende gedaan: Het organiseren van workshops, lezingen, verhalentafels, tablet cafés en leeskringen. Het organiseren van activiteiten voor kinderen zodat zij kennis maken met 21 e -eeuwse vaardigheden als computational thinking en programmeren. Het aanbieden van een speciale NL collectie, zowel fysiek als digitaal, en gratis toegang tot deze collectie voor de doelgroep, om zo beter deel te kunnen nemen aan de samenleving. In detail gaat het om de volgende activiteiten: Het organiseren van debatten, lezingen en netwerkbijeenkomsten. De Bibliotheek heeft hier een actieve rol in en organiseert workshops, lezingen, verhalentafels, tablet cafés en diverse andere activiteiten voor zowel kinderen, volwassenen als ouderen. De bibliotheek organiseert in dit kader zogenoemde leeskringen voor mensen met een lagere taalvaardigheid. Zij kunnen op die manier aan taalverwerking doen. Het draait in dit project om begrijpend lezen. Deze leeskringen zijn nu vooral gericht op allochtonen, maar kunnen ook opgestart worden voor expats en/of au-pairs die in Bloemendaal en Heemstede (veelvuldig) aanwezig zijn. Alle inwoners die Nederlands willen leren, vanuit welke achtergrond dan ook, kunnen meedoen met de Lees- en schrijfclubs, naar het maandelijkse taalcafé komen in Haarlem Schalkwijk en gebruik maken van de andere voorzieningen voor anderstaligen van de Bibliotheek, zoals de speciale NL collectie voor deze doelgroep (fysiek als digitaal). Deze doelgroep krijgt een gratis pas. Van deze dienstverlening wordt goed gebruik gemaakt. Drie lesgroepen van het INTK (Instituut Nederlandse Taal Keesmaat), de Taalschool NT2 die in de Dennenheuvel les geeft, hebben een introductiebezoek aan de Bibliotheek gebracht waarbij ze uitleg kregen van de mogelijkheden en het gebruik van de Bibliotheek. De vrijwilligers van Vluchtelingenwerk Bloemendaal hebben voorlichting gehad over de mogelijkheden en het gebruik van de Bibliotheek. Ook is er een bijeenkomst voor vrijwilligers en bewoners van de Dennenheuvel georganiseerd. Op de publiekscomputers in de bibliotheek is een speciale NL website beschikbaar, waarop 7 verschillende leer en oefenprogramma s NT2 staan (waaronder oefenen.nl). Deze site is te gebruiken op alle publiekspc s van de Bibliotheek. Met behulp van sponsoring van de Rabobank is NL collectie aangekocht voor de vestiging in Bloemendaal om de taalvaardigheid van mensen te vergroten. Ook is er gelegenheid om rustig te kunnen zitten om gebruik van deze collectie te maken. In de Bibliotheek Bloemendaal zijn nu 169 speciale NL-boeken, in 2016 zijn er in het tweede halfjaar 141 boeken uitgeleend en 32 verlengd. In het eerste kwartaal 2017 waren dat 83 uitleningen en 16 verlengingen. Er zijn 36 mensen specifiek in Bloemendaal ingeschreven, in werkelijkheid zijn er waarschijnlijk meer gebruikers, die in andere vestigingen zijn ingeschreven. In de vestiging Bloemendaal worden nog geen examentrainingen gehouden of begeleiding bij werkstukken georganiseerd. Deze activiteiten vinden wel plaats op een aantal andere vestigingen van Bibliotheek Zuid-Kennemerland en kunnen op termijn ook georganiseerd worden op (een deel van) de vestigingen in de Gemeente Bloemendaal, mits financieel haalbaar. De ervaring leert echter dat er in Bloemendaal al diverse organisaties werkzaam zijn op dit gebied waar gebruik van wordt gemaakt. De bibliotheek levert sinds enige tijd boeken aan het samenwerkingsverband tussen Zorgbalans en Welzijn Bloemendaal t.b.v. de Ontmoetingsgroep Bloemenstroom voor dementerende ouderen. Dit project is nog niet gerealiseerd maar wordt opgepakt. De Bibliotheek heeft het Kindermedialab opgezet. In het Kindermedialab kunnen kinderen van 4 t/m 12 jaar aan de slag met nieuwe media, maken zij kennis met programmeren, doen zij spelenderwijs ICT-vaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking op. Het aanbod in het Kindermedialab is nog volop in ontwikkeling. Hierbij wordt voortdurend gekeken naar actuele ontwikkelingen en in de toekomst streven we naar verdieping. Het Kindermedialab is ook regelmatig in de Bibliotheek Bloemendaal.

4 Buurt en wijk Samengevat heeft de Bibliotheek op het gebied van Buurt en Wijk het volgende gedaan: Het bieden van ruimte voor activiteiten en initiatieven uit de buurt, zoals bijeenkomsten en spreekuren. Daarnaast organiseert de Bibliotheek ook zelf activiteiten zoals Verhalentafels, De Peuterbieb en het Voorleesontbijt. Ook bij deze activiteiten wordt samenwerking opgezocht, zoals met de Muziekschool en met Welzijn Bloemendaal. De Bibliotheek is vertegenwoordigd in de denktank van Vitaal Vogelenzang. Binnen het CSB speelt de Bibliotheek ook een grote rol, we hebben o.a. bijgedragen aan de buurttuin en het kerstfeest. Dit heeft geresulteerd in 43 activiteiten door de Bibliotheek georganiseerd in 2016 (tegenover 29 in 2015) binnen haar vestigingen in de Gemeente Bloemendaal. Bibliotheken ondersteunen buurt- en wijknetwerken door ruimte, collectie en faciliteiten ter beschikking te stellen voor buurtinitiatieven, doelgroepgerichte activiteiten en inloopspreekuren. Dit gebeurt volop in de vestigingen in Bloemendaal. Van een spreekuur van Visio tot het bieden van ruimte voor lokale initiatieven zoals verhalentafels waarbij (jeugd)herinneringen besproken worden tot bijeenkomsten van Weightwatchers tot de kerstviering in Fleuri. In bijvoorbeeld Bennebroek stelt de Bibliotheek collectie beschikbaar in de kast in de buurttuin van het CSB en voor het initiatief Nationale Pannenkoekenochtend (24 maart 2017), een lokaal initiatief. In 2015 werden er binnen de Gemeente Bloemendaal 29 activiteiten georganiseerd en in 2016 werden er 43 activiteiten georganiseerd, verspreid over alle locaties van de bibliotheek. Tijdens de peuterbieb wordt voorgelezen en muziek gemaakt (in de vestiging Bloemendaal i.s.m. de muziekschool Bloemendaal). Het betreft steeds een reeks van 3 of 4 wekelijkse bijeenkomsten achter elkaar en deze hebben plaats gevonden in zowel de vestiging in Bloemendaal als Bennebroek. Op alle vestigingen vindt het voorleesontbijt plaats. In Bennebroek is voorgelezen door wethouder Heijink en in Bloemendaal door wethouder Kruijswijk. Beide voorleesontbijten zijn goed bezocht door peuters en hun ouders/ verzorgers en peutergroepen van kinderdagverblijven. Het voorleesontbijt in Vogelenzang vindt plaats bij Zebra Zorgboerderij. Eén keer per week werken cliënten van Zebra Zorg in de schoolbibliotheek in de Paradijsvogel. Het voorlezen door kinderen aan ouderen gebeurt bij de Vogelsanck. De samenwerking met de gemeentelijke muziekschool is opgestart. De Wereldmuziekschool heeft bijvoorbeeld het pauzeprogramma van de lokale rondes van de Nationale Voorleeswedstrijd uitgevoerd. Tijdens de peuterbieb bijeenkomsten in Bloemendaal wordt samengewerkt met de muziekschool. Tevens zijn afspraken gemaakt over het organiseren van laagdrempelige activiteiten in Theater Caprera samen met diverse andere culturele organisaties (een Bloemendaalse cultuurmiddag). Met het oog op laagdrempelige activiteiten in het openluchttheater is de samenwerking met Theater Caprera nog niet tot stand gekomen. Er worden wel verkennende gesprekken over gevoerd. Met Ons Bloemendaal is contact met de secretaris Marion van Brussel. Er is een fietsroute app gebouwd voor de multitouch tafels die voert langs de monumenten in de gemeente. Daarnaast staat er op de multitouch tafel een specifiek Bloemendaalse app: literair Bloemendaal. In de aanloopperiode van Kerst worden adventlezingen georganiseerd samen met en bij restaurant Fleuri in Bloemendaal. Deze activiteit loopt goed en wordt zeer gewaardeerd. Op regelmatig terugkerende basis worden gesprekken georganiseerd waarbij herinneringen aan jeugdboeken worden opgehaald. De deelnemers waarderen dit initiatief zeer. In Bloemendaal is het mediaspreekuur (woensdagochtend) wekelijks in de Bibliotheek zelf. Ook heeft de Bibliotheek deze activiteit als de workshop tablets bij Welzijn Bloemendaal in Bloemendaal georganiseerd. In Bennebroek organiseert de Bibliotheek deze spreekuren, een maal per maand, samen met Welzijn Bloemendaal. De Bibliotheek organiseert zogenaamde Leeskring dates. Tijdens deze activiteit ondersteunt de Bibliotheek bij het opzetten van een Leeskring. Dit gebeurt op diverse locaties in de gemeente Bloemendaal, zoals recent nog in Vogelenzang. De Bibliotheek is vertegenwoordigd in de denktank van Vitaal Vogelenzang en werkt daar actief samen met inwoners en andere organisaties aan een ontwikkelscenario en actieprogramma voor Vogelenzang, dat zo breed mogelijk gedragen wordt door de inwoners. De Bibliotheek heeft regelmatig stagiaires van de Hartenlustmavo, het Kennemer Lyceum en het Montessori College Aerdenhout.

5 Korte vooruitblik : De Bibliotheek wil zich gaan focussen op andere financieringsstromen om haar ambities waar te maken. Ook is de Bibliotheek betrokken bij het Taalakkoord. Hierin werken diverse partijen in de regio samen om laaggeletterdheid terug te dringen. Bibliotheek Zuid-Kennemerland levert hieraan een actieve bijdrage door onder meer vrijwilligers te scholen, activiteiten te organiseren,collectie en een NL-coach beschikbaar te stellen. Vanzelfsprekend zal de Bibliotheek de eerder genoemde activiteiten continueren en waar mogelijk uitbreiden. In Bennebroek start het Mamacafé in samenwerking met het C.J.G. en in Vogelenzang het Integraal Kind Centrum waar de Bibliotheek bij betrokken is. Overveen, 24 mei 2017