Annick Bogaerts juni 2009 NORMALE BARING EN KRAAMBED

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Annick Bogaerts juni 2009 NORMALE BARING EN KRAAMBED"

Transcriptie

1 Woord vooraf Het boek Normale baring en kraambed Leerboek voor de verloskundige praktijk, een geactualiseerde editie van de eerder verschenen versie onder auteurschap van Lisette Geerdens en Francine Gooris, ligt voor u klaar. Zoals in de eerste uitgave werd aangegeven, handelt het boek over de fysiologie en de begeleiding van de normale baring en het normale kraambed. In deze vernieuwde editie worden kennis en begeleiding benaderd vanuit de fysiologie en vanuit het vroedvrouwenzorgmodel. Zorgmodellen, de gezonde vrouw, dynamiek van de bekkenbodemspieren, fysiologie van de baarmoedercontracties, hormonen tijdens arbeid en bevalling zijn benaderd vanuit wetenschappelijke evidentie. Bij de fasen van de baring wordt stil gestaan bij vertraagde ontsluiting. Foetale monitoring is herwerkt en STAN toegevoegd. Het onderdeel over (niet) farmacologische pijnstilling is uitgebreid met fysiologische inzichten en een voorbeeld van methodiek bij prenatale voorbereiding ten aanzien van arbeidspijn is toegevoegd. Damsteun, rupturen en episiotomie zijn toegelicht met recente literatuurgegevens. Baringshoudingen krijgen aandacht en de begeleiding van de vroedvrouw doorheen het baringsproces wordt centraal geplaatst. De zorg aan de pasgeborene is aangevuld met richtlijnen voor het systematisch onderzoek, vitamine K-profylaxe, oogindruppeling en Rh-incompatibiliteit. Het beleid bij borstvoeding is geactualiseerd met inbreng van collega-vroedvrouw Lut Brouwers, aan wie hartelijke dank. Elk hoofdstuk kan een boek op zich zijn. Laat dit werk een basis zijn, dat stimuleert om recentere inzichten te ontdekken en om kritisch aan te vullen met evidence based midwifery. Het boek heeft enkel om praktische redenen een bepaalde volgorde en indeling. Aanvullingen en opmerkingen zijn welkom en worden ter harte genomen. Een zorg bij het herwerken van dit boek was de tweestrijd tussen enerzijds het beroeps- en opleidingsprofiel van de vroedvrouw, recente literatuur, beroepservaring en anderzijds de reële beroepsuitoefening van de vroedvrouw die al dan niet in opdracht van de arts werkt in de laagrisico situatie. In het rapport van de WHO (Care in normal birth: A practical guide, 1996) wordt gesteld dat er bij een normale baring een grondige reden moet zijn om in te grijpen in een natuurlijk proces. De vroedvrouw moet bekwaam, inventief en creatief zijn om zelf te oordelen wat wel en niet medisch verantwoord is. Ze handelt met respect voor de autonomie, competentie, ervaring en gevoelens van de vrouw, binnen een professionele en empathische relatie. Het boek richt zich in het bijzonder tot studenten vroedkunde, maar ook tot allen die begaan zijn met de zorg voor de zwangere, de parturiënte, de kraamvrouw, hun partners, kinderen en gezin. 13

2 NORMALE BARING EN KRAAMBED Graag dragen we dit boek op aan alle moeders, in de hoop dat zij door de inbreng en ondersteuning van hun vroedvrouw het zelfvertrouwen hebben gekregen om hun bevalling aan te kunnen op een manier die zij zelf bewust hebben kunnen en mogen kiezen. Dank aan Lisette en Francine voor hun daadwerkelijke medewerking, dank aan de collega s, vrienden en familie voor hun enthousiasmerende ondersteuning, aanmoediging en ideeën. Annick Bogaerts juni

3 Inleiding Zwangerschap en geboorte zijn biologische en fysiologische processen, die niet los gezien kunnen worden van psychologische veranderingen en reacties tijdens deze levensfase. Onder biologie verstaan we de leer van levende wezens, levensvormen en levensverschijnselen. Onder fysiologie, verstaan we de leer van de normale levensverrichtingen en -verschijnselen bij de mens. De fysiologie houdt zich bezig met de normale werking en mechanismen van wezens of hun organen. De anatomie, daarentegen, beschrijft het uiterlijk en de structuur van organismen, organen en weefsels. De mechanismen bij ziektetoestanden vallen onder de pathofysiologie, terwijl de structuur van zieke organismen door de pathologische anatomie wordt beschreven. In dit boek zal voornamelijk worden gesproken over anatomie en fysiologische processen bij de gezonde zwangere/moeder en haar kind. De vroedvrouw dient hierbij tevens een goed begrip te hebben van de psychologische aspecten. Zwanger zijn is een fysisch, psychisch en sociaal groeiproces voor het toekomstig ouderpaar, waarbij de zwangerschap wordt beschouwd als een positieve levenservaring die wordt afgerond met een actief baringsproces. Geboren worden is meer dan het biologisch verlaten van het moederlichaam en het intreden in de wereld. Geboren worden is een psychosomatisch proces met een actieve wisselwerking tussen moeder en kind. Zwangerschap en geboorte zijn normale levensprocessen. Een zwangere of pasbevallen moeder is daarom dan ook niet als ziek te beschouwen. De biologische evolutie leert ons dat de moeder in staat is om te bevallen en de baby bekwaam is om geboren te worden, waardoor ze zo samen een hechte relatie vormen die het voortbestaan van de mensheid garandeert. Deze natuurlijke processen mogen niet verstoord worden. Ze moeten ten volle de kans krijgen om hun kracht tot uiting te laten komen. Medische technologie bij zwangerschap en geboorte heeft dan ook enkel een plaats na duidelijke indicatiestelling (Beroepsprofiel van de Belgische vroedvrouw, 2006). Zwangerschap en geboorte vinden altijd plaats in één of andere sociale en culturele setting. Iedereen wordt geboren in andere omstandigheden. Onze biologische ouders kunnen we niet kiezen. We mogen onszelf gelukkig prijzen als we worden geboren uit een gezonde moeder en vader. Onze verdere ontwikkelingsmogelijkheden worden sterk bepaald door onze ouders en de cultuur waarin we opgroeien. De begeleiding tijdens arbeid en bevalling en het eerste contact met de baby buiten de baarmoeder zijn van cruciaal belang in de verdere ontwikkeling van het kind. Efficiënte en accurate maternele zorg zou vooral gebaseerd moeten zijn op volgende principes: geen schade toebrengen aan moeder en kind 15

4 NORMALE BARING EN KRAAMBED geen restrictie wat autonome keuze betreft tenzij gebaseerd op zeer goede data geen tussenkomst in natuurlijke processen tenzij gebaseerd op zeer goede data zij die ingrijpen moeten zich baseren op wetenschappelijke bewijzen interventies moeten steeds gebeuren ten voordele van de vrouw en haar kind en niet ten voordele van de zorgverstrekker of de instelling. Verloskundig handelen gebeurt vanuit bepaalde inzichten, modellen of visies. Robbie Davis-Floyd spreekt van een technocratisch, humanistisch en holistisch model. Elk model heeft zijn specifieke kenmerken. Het technocratisch model ziet het lichaam als een machine, waarbij het lichaam en het gevoel los van elkaar worden gezien. In het humanistisch model, is er een zekere connectie tussen het lichaam en het gevoel. Het lichaam van de vrouw wordt er gezien als een organisme. In het holistisch model wordt lichaam en gevoel gezien als een éénheid, het lichaam wordt er gezien als een energieveld dat constant in interactie is met andere energievelden. Om accurate en effectieve verloskundig zorg te bieden, wordt er aangeraden om elementen uit de 3 verschillende modellen te gebruiken. Indien je hier meer over wil lezen kan je kijken op de website van Robbie Davis-Floyd ( Twee veel voorkomende modellen zijn het medische model en het vroedvrouwenzorg (fysiologisch) model. Dit laatste wordt ook nog wel het sociaal model of het gezondheidspsychologisch model genoemd. Afhankelijk vanuit welk model de zorgverlener handelt zal een zelfde situatie met een zelfde zwangere of moeder vaak anders benaderd worden. Medisch Model Dokter staat centraal Objectief Mannelijk Lichaam en geest: dualisme Zwangerschap: enkel retrospectief normaal te noemen Risico selectie is niet mogelijk Statistisch/biologische benadering Biomedische focus Medische kennis is exclusief Interventie Openbaar Uitkomst: levende en gezonde moeder en baby Vroedvrouwenzorg-/sociaal/gezondheidspsychologisch model Vrouw staat centraal Subjectief Vrouwelijk Holistisch Geboorte: normaal fysiologisch proces Risico selectie is mogelijk Individueel/psycho-sociale benadering Psycho-sociale focus Kennis is niet exclusief Observatie Privaat Uitkomst: levende en gezonde moeder en baby, en tevredenheid over de individuele behoeften van de moeder/ het koppel. 16 (van Teijlingen, 2005).

5 In een medische benadering zal vooral aandacht gegeven worden aan het lichaam van de vrouw, vanuit een fysieke benadering. De medische leiding gebeurt vanuit een top down functie, met nadruk op het weten. De vrouw is passief, conformist en geeft beslissingen uit handen. In het medisch model worden maatregelen genomen, voor het geval er iets zou mislopen. In een vroedkundige benadering (ook vaak vroedkundig zorgmodel genoemd) wordt de vrouw en haar partner holistisch benaderd, niet vanuit een top down, maar vanuit een bottum up richting, met aandacht voor interactie en participatie. Het uitgangspunt is dat zwangerschap en geboorte een normaal fysiologisch proces zijn, totdat het tegendeel bewezen is. De vrouw is hier eerder ondernemend, wil graag zelf de controle houden over de gebeurtenissen en stelt veel vragen. INLEIDING In Vlaanderen wordt de verloskundige zorg voornamelijk georganiseerd rond het concept risico in plaats van normaliteit. Meer dan 98% van alle kinderen wordt geboren in een ziekenhuis onder toezicht van een gynaecoloog (Cammu et al., 2005). Het medisch model overheerst en de overgrote meerderheid van de vrouwen beschouwt het ziekenhuis als de enige veilige plaats om te bevallen (Gilleir, 2007). Aangezien dit leerboek handelt over Normale baring en kraambed geven we hier nog even aan wat wordt verstaan onder het concept normaal. Doorheen de evolutie van medicalisering van arbeid- en geboorteprocessen dreigt het concept normaal een andere betekenis te krijgen, zowel binnen professionele kringen als in de ganse samenleving van vandaag. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) definieert een normale geboorte als een spontaan begin met laagrisico en dit doorheen het ganse arbeids- en geboorteproces. De baby wordt spontaan geboren in hoofdligging tussen 37 en 42 weken zwangerschapsduur. Na de geboorte verkeren moeder en baby in een goede conditie. Het begrip normalizing uniqueness wordt in deze context vaak gebruikt. Iedere zwangere beleeft haar zwangerschap op haar eigen manier, vanuit een eigen voorgeschiedenis en levenservaring, binnen haar huidige context met haar partner,... Het toepassen van protocollen op een gezonde zwangere moeder en haar kind is niet altijd succesvol. Er dient geluisterd te worden naar deze specifieke vrouw en deze baby in deze specifieke context op deze specifieke plaats, afwijken van de norm kan nodig zijn en dé norm bepalen in deze situatie. Het (h)erkennen van emoties en eigen waarden en normen moet een belangrijke drijfveer zijn in de begeleiding van een zwangere tijdens haar normale baring en kraambed,... unique normalty! Salutogenesis legt de nadruk op het het welzijn in plaats van op genezen van ziekte. Het was Aaron Antonovsky die in 1987 de theorie van salutogenesis beschreef. Hij spreekt in deze context van een zekere mate van sense of coherence, die leidt tot welzijn. Mensen die positief in het leven staan, die geloven in hun eigen kracht en kunnen en die geboorte zien als een normaal fysiologisch proces, maximaliseren de kans op een normale geboorte. In een grote Canadese studie in 2000 werd gezocht naar karakteristieken die het sectio percentage beïnvloeden. Drie belangrijke kenmerken in deze studie waren: trots op een laag percentage sectio s, continue individuele begelei- 17

6 NORMALE BARING EN KRAAMBED ding én geloof dat geboorte een normaal proces is. Vooral het geloof in geboorte als een normaal fysiologisch proces was een sleutel element op afdelingen met een laag percentage sectio s (in Downe, 2004). 18

Inhoud. De gezonde vrouw 19. Factoren van de baring 31. Woord vooraf 13. Inleiding 15. uitdrijvingsfase 62 HOOFDSTUK Gezonde voeding 19

Inhoud. De gezonde vrouw 19. Factoren van de baring 31. Woord vooraf 13. Inleiding 15. uitdrijvingsfase 62 HOOFDSTUK Gezonde voeding 19 Inhoud Woord vooraf 13 Inleiding 15 HOOFDSTUK 1 De gezonde vrouw 19 1.1. Gezonde voeding 19 1.2. Gezonde psyche en gedrag van de vrouw tijdens de reproductieve leeftijd 22 1.3. Plaats van bevallen en zorgmodellen

Nadere informatie

Hoe bevalt Gent met een vroedvrouw?

Hoe bevalt Gent met een vroedvrouw? 3/23/15 Midwifery led care in UZ Gent 24 maart 2015 congresdag NVKVV - UVV 1 3/23/15 Wie zijn we? Samenwerking met UZ Gent hoe is het begonnen? -Vanuit de sterke vraag van zwangere vrouwen -Vanuit onze

Nadere informatie

Fysiologie in zwangerschap en geboorte

Fysiologie in zwangerschap en geboorte Fysiologie in zwangerschap en geboorte Just as a woman s heart knows how and when to pump, her lungs to inhale, and her hand to pull back from fire, so she knows when and how to give birth. Virginia Di

Nadere informatie

Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel.

Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Jaarverslag 2017 Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Visie Vroedvrouwenpraktijk Zwanger in Brussel wil de natuurlijke benadering en een bewuste

Nadere informatie

Integrale lichaamsmassage

Integrale lichaamsmassage Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling

Nadere informatie

De machinemens in de medische geschiedenis en in de huidige medische praktijk

De machinemens in de medische geschiedenis en in de huidige medische praktijk De machinemens in de medische geschiedenis en in de huidige medische praktijk Nel van den Haak Filosofisch Café Zwolle 19 januari 2015 Aandachtspunten: Wat zijn metaforen? De machinemens in de historische

Nadere informatie

Eindtermen. Eindtermen Praktijk: Eindtermen Voetreflextherapeut.doc 1

Eindtermen. Eindtermen Praktijk: Eindtermen Voetreflextherapeut.doc 1 Eindtermen Voetreflexzonetherapie: Eindtermen theorie: - De therapeut behandelt vanuit een holistische mensvisie en stelt binnen het kader van beroepsprofiel het lichamelijk en geestelijk functioneren

Nadere informatie

Whatsapp the midwife FOTO VAN CALL THE MIDWIFE + LOGO WHATS APP

Whatsapp the midwife FOTO VAN CALL THE MIDWIFE + LOGO WHATS APP Whatsapp the midwife FOTO VAN CALL THE MIDWIFE + LOGO WHATS APP ONS TEAM Hoofdvroedvrouw Karima Soussi 30 vroedvrouwen 4 lactatiekundigen 1 logistiek medewerker 5 pediaters 8 gynaecologen 2 kinesisten

Nadere informatie

Inleiding Visie Veranderingen in 2016 Verantwoording

Inleiding Visie Veranderingen in 2016 Verantwoording Jaarverslag 2016 Inleiding Het jaarverslag van 2016 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Eén van de grote veranderingen in 2016 was de oprichting van onze CVBA. Sinds 1 januari

Nadere informatie

Geboortezorg Vrouw Moeder Kind-centrum van Máxima Medisch Centrum. Kwaliteit en tevredenheid in beeld

Geboortezorg Vrouw Moeder Kind-centrum van Máxima Medisch Centrum. Kwaliteit en tevredenheid in beeld Geboortezorg Vrouw Moeder Kind-centrum van Máxima Medisch Centrum Kwaliteit en tevredenheid in beeld Bronnen: de Verloskundige Onderlinge Kwaliteits Spiegeling (VOKS) en de Nederlandse Vereniging voor

Nadere informatie

1 FEBRUARI 1991. - Koninklijk besluit betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw.

1 FEBRUARI 1991. - Koninklijk besluit betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw. 1 FEBRUARI 1991. - Koninklijk besluit betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw. BS 06/04/1991 in voege 16/04/1991 Gewijzigd door: KB 08/06/2007 gdp 1 / 5 Artikel 1. 1. De houder of houdster

Nadere informatie

KNOV-Visie. Voeding van de pasgeborene. Utrecht 2015

KNOV-Visie. Voeding van de pasgeborene. Utrecht 2015 1 5 KNOV-Visie Voeding van de pasgeborene Utrecht 015 6 1 7 8 9 10 11 1 1 1 15 16 17 18 19 0 1 5 6 7 8 9 0 1 5 6 7 8 9 0 CLIËNTE De cliënte en haar partner maken een geïnformeerde keuze over de voeding

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De organisatie van de geboortezorg in Nederland is gebaseerd op het principe dat zwangerschap, bevalling en kraambed fysiologische processen zijn. Het verschil met veel andere landen is de

Nadere informatie

Inleiding Visie Veranderingen in 2015 Verantwoording

Inleiding Visie Veranderingen in 2015 Verantwoording Jaarverslag 2015 Inleiding Het jaarverslag van 2015 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Dit jaar is het eerste jaar dat we volledig zijn overgeschakeld naar het elektronisch dossier

Nadere informatie

info Maternele Intensieve Zorgen - Dag op dag MB 2783

info Maternele Intensieve Zorgen - Dag op dag MB 2783 info Maternele Intensieve Zorgen - Dag op dag MB 2783 Inhoud > Welkom 3 Het team van de MIC 4 Uw verblijf 5 Onderzoeken 7 De bevalling en kraamperiode 9 Ontslag 11 Praktische info 15 inhoudsverantwoordelijke:

Nadere informatie

Informa)ebrochure. Informatiebrochure

Informa)ebrochure. Informatiebrochure Informa)ebrochure Informatiebrochure Een kort overzicht over de inhoud van de lessen, mentorschap programma, opleidingsstructuur en de kerndoelen waarmee gewerkt wordt. Farola Dumont Een kort overzicht

Nadere informatie

Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Verloskundige Praktijken

Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Verloskundige Praktijken Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Verloskundige Praktijken Indicatoren Standaard 1 - Beleid, scholing, prenatale informatie en ketenzorg De tekst in licht grijs is niet

Nadere informatie

Geboorteplan. Geboorteplan van...

Geboorteplan. Geboorteplan van... Geboorteplan Geboorteplan van Wie zal er bij de bevalling aanwezig zijn?.. Op welke manier kan je partner je helpen tijdens de bevalling? Hoe kan of wil je als partner betrokken worden bij de bevalling?

Nadere informatie

Midwifery Science. onderzoeksprogramma AVM. Marianne Nieuwenhuijze RM MPH

Midwifery Science. onderzoeksprogramma AVM. Marianne Nieuwenhuijze RM MPH Midwifery Science onderzoeksprogramma AVM Marianne Nieuwenhuijze RM MPH Kennis van de fysiologische verloskunde Zwangerschap en baring bij vrouwen met overgewicht en obesitas Kennis van de fysiologische

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting

Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting 147 Samenvatting 148 Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting Achtergrond en doel van het onderzoek De keizersnede was oorspronkelijk bedoeld als noodprocedure

Nadere informatie

The Lancet Midwifery Series

The Lancet Midwifery Series The Lancet Midwifery Series Een artikelenreeks over de invloed van verloskundigenzorg op vrouwen en hun pasgeborenen, gezinnen, families en gemeenschappen Joke Klinkert, verloskundige, MPH, directeur EVAA

Nadere informatie

Ervaren tevredenheid over de geboorte

Ervaren tevredenheid over de geboorte Ervaren tevredenheid over de geboorte een meetinstrument voor moeders na de bevalling Introductie Inzicht krijgen in moeders ervaringen over de geboorte van haar kind kan worden gerealiseerd door gebruik

Nadere informatie

Maternele intensieve zorgen. dag op dag. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Maternele intensieve zorgen. dag op dag. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Maternele intensieve zorgen dag op dag T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap uit elkaar gaan huwelijk geboorte wettelijk samenwonen bemiddeling opvang voor kinderen koppel zwangerschap scheiding Familie We wonen samen maar willen niet trouwen. Kan dat? Ja. In België leven vele

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 1 februari 1991 betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw (officieuze coördinatie).

Koninklijk besluit van 1 februari 1991 betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw (officieuze coördinatie). Koninklijk besluit van 1 februari 1991 betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw (officieuze coördinatie). ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2008. Rue Verrept Dekeyserstraat 39 1080 Brussel - Bruxelles KATLIJN VANDE PERRE ELKE VAN DEN BERGH MARGRIET PLUYMAEKERS

JAARVERSLAG 2008. Rue Verrept Dekeyserstraat 39 1080 Brussel - Bruxelles KATLIJN VANDE PERRE ELKE VAN DEN BERGH MARGRIET PLUYMAEKERS JAARVERSLAG 2008 Rue Verrept Dekeyserstraat 39 1080 Brussel - Bruxelles KATLIJN VANDE PERRE ELKE VAN DEN BERGH MARGRIET PLUYMAEKERS INLEIDING De titel jaarverslag is eigenlijk een iets te groot woord voor

Nadere informatie

Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Kraamzorg en Ziekenhuis

Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Kraamzorg en Ziekenhuis Uittreksel van de nieuwe Baby Friendly Nederland Standaarden voor Kraamzorg en Ziekenhuis Indicatoren Standaard 1 - Beleid, scholing, prenatale informatie en ketenzorg De tekst in licht grijs is niet van

Nadere informatie

Prenatale begeleiding

Prenatale begeleiding Prenatale begeleiding Prenatale raadpleging en informatiesessies door de vroedvrouw Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de bevalling en geboorte van uw baby( s), organiseert de dienst gynaecologie-verloskunde

Nadere informatie

Boekenlijst. Auteur. Stichting Zorg voor Borstvoeding. Mercelis Maria. Heineman, M. Reed business information. Vermaat, J ea. Kavanah.

Boekenlijst. Auteur. Stichting Zorg voor Borstvoeding. Mercelis Maria. Heineman, M. Reed business information. Vermaat, J ea. Kavanah. Boekenlijst Bachelor in de vroedkunde (Turnhout) fase 1 Z-code OPO OPO Basis Z11399 Normale postpartum fase 1 Z53925 Normale postpartum 10006964 Begeleiding bij borstvoeding De Reede, A 24,00 Stichting

Nadere informatie

FRVV/2015/ADVIES-6 16/06/2015 CFSF/2015/AVIS-6

FRVV/2015/ADVIES-6 16/06/2015 CFSF/2015/AVIS-6 Bijlage I Richtlijn 2005/36/EG betreffende de en Verordening (EU) nr. 1024/2012 betreffende de administratieve samenwerking via het Informatiesysteem interne markt ( de IMIverordening ), gewijzigd door

Nadere informatie

Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal proces van de geboorte?

Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal proces van de geboorte? Omschrijving: Beste vroedvrouw, Heb je reeds twee jaar werkervaring in de verloskunde en ben je gefascineerd door de magie van "de geboorte"? Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal

Nadere informatie

CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN

CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN P R O F. D R. I G N A A S D E V I S C H Medische Filosofie en Ethiek Departement Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Universiteit Gent VRAAGSTELLING CONGRES

Nadere informatie

POP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.

POP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen. POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek

Nadere informatie

Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum

Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum Inleiding In Amsterdam hebben de Eerstelijns Verloskundigen Amsterdam Amstelland (EVAA) het initiatief genomen om samen

Nadere informatie

OPDRACHTEN. Verzorgende IG. Module 8 Kraamzorg

OPDRACHTEN. Verzorgende IG. Module 8 Kraamzorg OPDRACHTEN Verzorgende IG Module 8 Kraamzorg Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 De cliënt in de kraamzorg 5 A Taken van de kraamverzorgende 5 B Visie op kraamzorg 7 C Ontwikkelingskenmerken van het ongeboren

Nadere informatie

Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede

Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede 1031 Inleiding Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn nadat ze, in een eerdere zwangerschap met een keizersnede zijn bevallen. Het litteken

Nadere informatie

Perinatale gegevens Bolle Buik Vroedvrouwenteam

Perinatale gegevens Bolle Buik Vroedvrouwenteam Perinatale gegevens 2010 2014 Bolle Buik Vroedvrouwenteam www.bollebuik.be info@bollebuik.be Inleiding: Het Bolle Buik vroedvrouwenteam bestaat ruim 20 jaar en heeft van de laatste 5 jaar statistische

Nadere informatie

Wie zijn wij. ! Verloskundigen. ! Ziekenhuizen. ! Kraamzorg

Wie zijn wij. ! Verloskundigen. ! Ziekenhuizen. ! Kraamzorg Welkom!" Wie zijn wij! Verloskundigen! Ziekenhuizen! Kraamzorg Informatie over zwangerschap, bevalling en kraamzorg Verloskunde in Nederland Opbouw verloskundig systeem Verloskundige Gezonde zwangerschap

Nadere informatie

Alle vrouwen krijgen na hun bevalling kraamzorg. Een belangrijk doel van kraamzorg, naast

Alle vrouwen krijgen na hun bevalling kraamzorg. Een belangrijk doel van kraamzorg, naast Factsheet Van AWKG Betreft Factsheet Maternity Empowerment Questionnaire Datum Januari 2015 Status Definitief 1. Inleiding Alle vrouwen krijgen na hun bevalling kraamzorg. Een belangrijk doel van kraamzorg,

Nadere informatie

Traject V&V; Kraamzorg niveau 3. Inhoudsopgave (concept) THEMA 1 Oriëntatie op de kraamzorg. 1.1 Inleiding. 1.

Traject V&V; Kraamzorg niveau 3. Inhoudsopgave (concept) THEMA 1 Oriëntatie op de kraamzorg. 1.1 Inleiding. 1. Traject V&V; Kraamzorg niveau 3 Inhoudsopgave (concept) 20-10-2016 THEMA 1 Oriëntatie op de kraamzorg 1 Zorgvragers in de kraamzorg 1.1 Inleiding 1.2 Zorgvragers 1.3 Gezinsvormen 2 Geschiedenis van de

Nadere informatie

Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis?

Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Welkom! Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Wie zijn wij? Simonne Vandewaerde Kraamzorg Landelijke

Nadere informatie

Suggesties, aanbevelingen en opmerkingen zijn dan ook van harte welkom.

Suggesties, aanbevelingen en opmerkingen zijn dan ook van harte welkom. Inleiding Evenals voorgaande jaren hebben we ook van 2011 een overzicht gemaakt van al onze activiteiten en dit gebundeld onder de naam 'jaarverslag'. Visie Vroedvrouwenpraktijk Zwanger in Brussel wil

Nadere informatie

Gynaecologie en Verloskunde in beweging. Gentle Sectio Natuurlijke keizersnede Bruno Seynhave

Gynaecologie en Verloskunde in beweging. Gentle Sectio Natuurlijke keizersnede Bruno Seynhave Gynaecologie en Verloskunde in beweging Gentle Sectio Natuurlijke keizersnede Bruno Seynhave Vaginale partus Sectio Zo weinig mogelijk inductie Zo weinig mogelijk episiotomie Zo weinig mogelijk kunstverlossing

Nadere informatie

Informatiebrochure. Een kort overzicht over de inhoud van de lessen, mentorschap programma, opleidingsstructuur en de kerndoelen waarmee gewerkt

Informatiebrochure. Een kort overzicht over de inhoud van de lessen, mentorschap programma, opleidingsstructuur en de kerndoelen waarmee gewerkt Informatiebrochure Een kort overzicht over de inhoud van de lessen, mentorschap programma, opleidingsstructuur en de kerndoelen waarmee gewerkt Informa)ebrochure Farola Dumont Een kort overzicht over de

Nadere informatie

Hbo-bachelor verloskunde

Hbo-bachelor verloskunde Hbo-bachelor verloskunde zaterdag 8 november 2014 algemene informatie opleiding Willeke Boom, Teamleider propedeuse Korine Meulepas, Teamleider postpropedeuse Jasper de Jong, student Janneke Mathijssen,

Nadere informatie

In verwachting. momenten en herinneringen. Daarom luisteren we eerst naar jullie wensen en vullen daarna in overleg de kraamzorg

In verwachting. momenten en herinneringen. Daarom luisteren we eerst naar jullie wensen en vullen daarna in overleg de kraamzorg Kraamzorg In verwachting Hartelijk gefeliciteerd met je zwangerschap! Een spannende tijd is aangebroken waarin veel verandert. De geboorte lijkt nog ver weg, maar het is nu tijd om een aantal praktische

Nadere informatie

Thema: Cliënt centraal

Thema: Cliënt centraal 1 Voorbeeldleervragen Uit onderzoek in de geboortezorg door het Athena Instituut Thema: Cliënt centraal Beste zorg in belang cliënt Hoe kunnen wij als keten zodanig samenwerken dat het belang van de zwangere

Nadere informatie

In Bloei. Doulaopleiding. Informa)ebrochure. Informa=ebrochure

In Bloei. Doulaopleiding. Informa)ebrochure. Informa=ebrochure Informa)ebrochure Informa=ebrochure Een kort overzicht over de inhoud van de lessen, mentorschap programma, opleidingsstructuur en de kerndoelen waarmee gewerkt wordt. Doulaopleiding In Bloei Marlies Phielix

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke

Nadere informatie

Gebruik van SSRI-medicijnen

Gebruik van SSRI-medicijnen Gebruik van SSRI-medicijnen voor en tijdens uw zwangerschap en in uw kraambed Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine heropname remmer. SSRI is

Nadere informatie

Mother and Father for the First time Greve, Denemarken

Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Het programma Mother and Father for the First time wordt aangeboden in Greve, een gemeente in Denemarken van ongeveer 48.000 inwoners. Denemarken

Nadere informatie

Beleidsmatig veranderingen durven doorvoeren deel 2. Tom Van den Broeck

Beleidsmatig veranderingen durven doorvoeren deel 2. Tom Van den Broeck Beleidsmatig veranderingen durven doorvoeren deel 2 Tom Van den Broeck Wie? Qui? Who? Wer? Chi? Geboren in Oost-Vlaanderen Getogen in Vlaams-Brabant Gehuisvest in Antwerpen Gestudeerd in Leuven, Brussel,

Nadere informatie

Klinisch Kraambed op de afdeling verloskunde

Klinisch Kraambed op de afdeling verloskunde Klinisch Kraambed op de afdeling verloskunde Door uw behandelend arts is, in samenwerking met de psychiater, afgesproken dat u de eerste dagen van uw kraamtijd op de kraamafdeling doorbrengt. Met deze

Nadere informatie

[1] Inleiding. De organisatie van verloskundige zorg in Vlaanderen en Nederland. Wendy Christiaens, Marianne J. Nieuwenhuijze en Raymond de Vries

[1] Inleiding. De organisatie van verloskundige zorg in Vlaanderen en Nederland. Wendy Christiaens, Marianne J. Nieuwenhuijze en Raymond de Vries [1] Wendy Christiaens, Marianne J. Nieuwenhuijze en Raymond de Vries In dit artikel bieden we nieuwe inzichten over de medicalisering van geboorte door de tendensen in obstetrische interventies in Vlaanderen

Nadere informatie

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0 Visie op integrale geboortezorg in Almere Aanleiding Met het verschijnen van het Stuurgroep rapport Een goed begin is de organisatie van de verloskundige zorg in Nederland in de aandacht komen te staan.

Nadere informatie

Achtergrond. Methode. Resultaten

Achtergrond. Methode. Resultaten Marianne J. Nieuwenhuijze, Irene Korstjens, Ank de Jonge, Luc Budé, Toine L.M. Lagro-Janssen Inleiding De meeste vrouwen willen een actieve rol spelen in de zorg tijdens hun zwangerschap en geboorte [1-4].

Nadere informatie

Bevalling na een keizersnede

Bevalling na een keizersnede Bevalling na een keizersnede Vrouw Moeder Kind-centrum U krijgt deze folder omdat een vorige bevalling is geëindigd in een keizersnede. Omdat u een keizersnede in de voorgeschiedenis heeft is het voor

Nadere informatie

Suggesties, aanbevelingen en opmerkingen zijn dan ook van harte welkom.

Suggesties, aanbevelingen en opmerkingen zijn dan ook van harte welkom. Inleiding Evenals voorgaande jaren hebben we ook van 2010 een overzicht gemaakt van al onze activiteiten en dit gebundeld onder de naam 'jaarverslag'. Visie Vroedvrouwenpraktijk Zwanger in Brussel wil

Nadere informatie

MBX16A3 Algemene vroedkundige zorg: praktijk

MBX16A3 Algemene vroedkundige zorg: praktijk UCLL - Bachelor in de Vroedkunde - Opleidingsjaar 1 - september 2017 OOD CursuscodeTitel cursus/ handboek Auteur Soort cursus MBX44X Biomedische aspecten van de gezonde mens I MBX06B Human Wetenschappen

Nadere informatie

Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede

Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede 1 van 5 Deze folder is bedoeld voor zwangere vrouwen die eerder via een keizersnede bevallen zijn. In Nederland bevalt 1 op de 5 vrouwen met een keizersnede.

Nadere informatie

Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum

Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) -adviescentrum Kennemer Gasthuis Wat is de POP-poli? POP staat voor Psychiatrie - Obstetrie (verloskunde)

Nadere informatie

VSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht

VSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht VSV Werkgroep Coördinerend Zorgverlener 1. Opdracht Opdracht werkgroep Coördinerend Zorgverlener Opdracht Scope Opdrachtgevers Stel een format en werkwijze op voor een Coördinerend Zorgverlener in ons

Nadere informatie

Bevallen bij Rijnstate

Bevallen bij Rijnstate Bevallen bij Rijnstate U bent van plan om te bevallen in Rijnstate Arnhem. In deze folder staat praktische informatie over bevallen in ons ziekenhuis en over het maken van een bevalplan. Neem altijd uw

Nadere informatie

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen) 1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal

Nadere informatie

Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee

Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee Informatie voor patiënten F1147-0000 juli 2016 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum

Nadere informatie

Een pilletje als oplossing?

Een pilletje als oplossing? Een pilletje als oplossing? Titel: Een pilletje als oplossing? Vak: Biologie Domein: Interactie Sector: vmbo klas 2 3D aspect: werkwijze: waarderen en oordelen Denkwijze: oorzaak en gevolg 1. Introductie

Nadere informatie

Verkorte blauwdruk WO-masteropleiding Verloskunde

Verkorte blauwdruk WO-masteropleiding Verloskunde Verkorte blauwdruk WO-masteropleiding Verloskunde 1 1. Korte typering van de master verloskundige De zorgvraag en zorgbehoefte in de geboortezorg veranderen: - Toenemende complexiteit van de individuele

Nadere informatie

Handreiking. Huisbezoek

Handreiking. Huisbezoek Handreiking Huisbezoek Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen 28 februari 2013 1 Inleiding Deze handreiking verschijnt in het kader van de door de KNOV uitgevoerde pilot over het 34 weken

Nadere informatie

Geboorteplan Afdeling gynaecologie en verloskunde AZM November 2014

Geboorteplan Afdeling gynaecologie en verloskunde AZM November 2014 Geboorteplan Afdeling gynaecologie en verloskunde AZM November 2014 Inleiding bij dit document Wat is een geboorteplan Een geboorteplan is een schema waarin je beschrijft wat je verwachtingen en wensen

Nadere informatie

Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem

Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem Het BBBru-team! - Karlijn de Goede - Samira Gharbaoui - Catherine Geypen - Caroline Massy BBBru Een project van twee Brusselse wijkgezondheidscentra De

Nadere informatie

Factsheet Zwangerschap en Geboorte 2016 gegevens onder embargo tot donderdag 25 januari, 08.00u

Factsheet Zwangerschap en Geboorte 2016 gegevens onder embargo tot donderdag 25 januari, 08.00u Factsheet Zwangerschap en Geboorte 2016 gegevens onder embargo tot donderdag 25 januari, 08.00u Een globaal overzicht uit de perinatale registratie In Nederland worden gegevens over de perinatale zorg

Nadere informatie

Gebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed

Gebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Gebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Inleiding Uw behandelend arts of psychiater heeft u SSRI medicatie voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.

Patiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen en kinderwens of

Nadere informatie

INHOUD. Woord vooraf... v. Hoofdstuk I. Evidence-based midwifery: consensus of bron voor discussie? Ilse Delbaere... 1

INHOUD. Woord vooraf... v. Hoofdstuk I. Evidence-based midwifery: consensus of bron voor discussie? Ilse Delbaere... 1 INHOUD Woord vooraf.......................................................... v Hoofdstuk I. Evidence-based midwifery: consensus of bron voor discussie? Ilse Delbaere....................................................

Nadere informatie

Bachelor in vroedkunde. KHLeuven

Bachelor in vroedkunde. KHLeuven Bachelor in vroedkunde KHLeuven aangename KENNISMAKING Hallo! We kennen elkaar nog niet, maar wees gerust: lang zal dat niet duren. Aan de Katholieke Hogeschool Leuven weten we namelijk graag wie onze

Nadere informatie

Wil je als vrouw samen met je partner graag zwanger worden, dan breekt een spannende en bijzondere tijd aan. Of het nou jullie eerste zwangerschap is

Wil je als vrouw samen met je partner graag zwanger worden, dan breekt een spannende en bijzondere tijd aan. Of het nou jullie eerste zwangerschap is We doen het samen Wil je als vrouw samen met je partner graag zwanger worden, dan breekt een spannende en bijzondere tijd aan. Of het nou jullie eerste zwangerschap is of een volgende. Elke zwangerschap

Nadere informatie

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris

Nadere informatie

Video interactie begeleiding bij pasgeborenen

Video interactie begeleiding bij pasgeborenen Video interactie begeleiding bij pasgeborenen Inleiding Na de geboorte gaan u en uw baby elkaar leren kennen. Hierdoor wordt contact opgebouwd en ontstaat een hechte band. De opname in het ziekenhuis

Nadere informatie

AZ Sint-Lucas, een hart voor borstvoeding

AZ Sint-Lucas, een hart voor borstvoeding AZ Sint-Lucas, een hart voor borstvoeding Betrouwbare zorg betekent voor een babyvriendelijk ziekenhuis dat 1. het een beleid heeft over zuigelingenvoeding volgens de internationale borstvoedingsrichtlijnen

Nadere informatie

Gebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed

Gebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Gebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke

Nadere informatie

Contents. Voel je thuis... 2

Contents. Voel je thuis... 2 Contents Voel je thuis... 2 Dana... 2...helpen vertrouwen te hebben...terug naar de oerkracht, het licht en de liefde, prachtig!...wat een eer om daar deel van uit te mogen maken...elke keer weer......

Nadere informatie

De verpleegkundige zal u helpen bij het uitvoeren van het huid-ophuidcontact.

De verpleegkundige zal u helpen bij het uitvoeren van het huid-ophuidcontact. Huid-op-huidcontact Inleiding pag. 2 Wat is huid-op-huidcontact? pag. 3 Voordelen van huid-op-huidcontact pag. 4 Voordelen voor het kind pag. 4 Voordelen voor de moeder pag. 4 Huid-op-huidcontact bij te

Nadere informatie

Postpartumzorg bij kort ziekenhuisverblijf WIE DOET WAT?

Postpartumzorg bij kort ziekenhuisverblijf WIE DOET WAT? Postpartumzorg bij kort ziekenhuisverblijf WIE DOET WAT? Vele Zorgpartners Vroedvrouw in het ziekenhuis Gynaecoloog - Pediater Kind & Gezin Kraamhulp Vroedvrouw in de eerste lijn Huisarts Patiënt staat

Nadere informatie

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger.

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Geachte Mevrouw, U kreeg deze informatiebrief van uw gynaecoloog omdat u recent, tijdens uw zwangerschap of bevalling, een ernstige

Nadere informatie

Neonatale onttrekkingsverschijnselen kunnen zijn: De bevalling Het kraambed

Neonatale onttrekkingsverschijnselen kunnen zijn: De bevalling Het kraambed SSRI-medicatie Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotine heropnameremmer. Er zijn verschillende soorten SSRI s. Deze medicijnen worden onder andere

Nadere informatie

d d m m y y Geachte mevrouw,

d d m m y y Geachte mevrouw, /6 Geachte mevrouw, U neemt deel aan een wetenschappelijke studie die de vruchtbaarheid onderzoekt na een eileidersparende of eileider verwijderende operatie voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Nadere informatie

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by Call to Action voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa Powered by Het VN verdrag voor de rechten van het kind is door 196 landen geratificeerd en stelt vast dat het kind, wegens zijn lichamelijke

Nadere informatie

Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018

Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018 Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018 Prenatale screening Wat zijn de consequenties voor de praktijk Wat vraagt dit

Nadere informatie

Serotiniteit 42 weken of langer zwanger.

Serotiniteit 42 weken of langer zwanger. Serotiniteit 42 weken of langer zwanger www.nwz.nl Inhoud Wat is serotiniteit? 3 Bent u 41 weken zwanger? 4 Alles op een rij 6 Uw vragen 6 Notities 7 2 Bij een overdragen zwangerschap bent u 42 weken of

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

Totaalruptuur. Poli Gynaecologie

Totaalruptuur. Poli Gynaecologie 00 Totaalruptuur Poli Gynaecologie 1 Inleiding Een totaalruptuur is een grote inscheuring rond de vagina en anus, ontstaan tijdens een bevalling. Na het hechten blijft de wond de eerste paar dagen pijnlijk.

Nadere informatie

Video interactie begeleiding bij pasgeborenen

Video interactie begeleiding bij pasgeborenen Video interactie begeleiding bij pasgeborenen Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2011 pavo 0020 Inleiding Na de geboorte gaan u en uw baby elkaar leren kennen. Hierdoor wordt contact opgebouwd en ontstaat

Nadere informatie

Voorbereiding op je bevalling

Voorbereiding op je bevalling Voorbereiding op je bevalling Beste ouders, toekomstige ouders, Ons vroedvrouwenteam heet je welkom op de verlosafdeling. Wij staan op elk moment klaar je te begeleiden om de weeën zo goed mogelijk op

Nadere informatie

Zwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar. Anja Stevens

Zwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar. Anja Stevens Zwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar Anja Stevens 14 december 2013 Inhoud Inleiding Kinderwens Zwangerschap Bevalling Kraambed en daarna Zwangerschapsplan Vaders Take

Nadere informatie

Vaginale kunstverlossing

Vaginale kunstverlossing Vaginale kunstverlossing Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij is verboden. JijWij

Nadere informatie

Registratieformulier voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling

Registratieformulier voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling Registratieformulier voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling Beste collega, Hierbij treft u het registratieformulier aan voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling van uw patiënte.

Nadere informatie

Keurmerk: Duurzame school

Keurmerk: Duurzame school Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen

Nadere informatie

Inhoud. - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot

Inhoud. - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot Wie Ben ik? Inhoud - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot Kind en ziekenhuis Ouderparticipatie september 1993 Kind en ziekenhuis kindgericht = gezinsgericht februari 2009

Nadere informatie

Het Pedagogische Raamwerk en implicaties voor de opleiding van kinderbegeleiders

Het Pedagogische Raamwerk en implicaties voor de opleiding van kinderbegeleiders Vakgroep Sociale Agogiek UGent ECEGO KU Leuven Het Pedagogische Raamwerk en implicaties voor de opleiding van kinderbegeleiders Prof. dr. Ferre Laevers K.U. Leuven Meten en Monitoren van Kwaliteit in de

Nadere informatie