Lucas 1:51-53 Wees voorbereid op Jezus die recht doet

Transcriptie

1 Lucas 1:51-53 Wees voorbereid op Jezus die recht doet Kerst kan zomaar een lief feest zijn. Het lied dat Maria zingt, is heel anders: Jezus komt om recht te doen in de wereld. Wie trots is, machtig of rijk, komt er niet goed vanaf. Is kerst voor ons dan wel zo n feest? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Bij deze preek is een blad beschikbaar met verwerkingsvragen: Samen Groei-en. Liturgie Zingen: GKB Gezang 47 : 1 en 6 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 136 : 1, 3, 18 en 21 Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 1 : Zingen: Psalm 12 : 1 en 3 Preek over Lucas 1 : Zingen: LvK Lied 21 : 1, 5 en 6 Kinderen terug Projectlied (melodie LvK 124) Lezen wet (Bergrede) Zingen: Opwekking 687 : 1, 2 en 3 Avondmaal Lezen formulier 3 Viering Zingen: Psalm 103 : 1 en 2

2 Gebed Collecte Zingen: LvK Lied 460 : 1 en 5 Zegen Wees voorbereid op Jezus die recht doet Inleiding dia 1 cafetière Sommige voorwerpen kun je voor verschillende dingen gebruiken. Zoals deze: een cafetière. Mijn ouders hadden altijd al zo n ding, en gebruikten het om melk op te schuimen. Lekker voor over de koffie! Ik wist niet beter dan dat het een melkopschuimer was. dia 2 cafetière met koffie Waar een cafetière echt voor bedoeld is, daar kwam ik pas later achter, toen ik al lang op kamers woonde. Je kunt er koffie mee zetten! Je doet wat gemalen koffie en kokend water in de kan, daarna zet je het deksel erop en na een paar minuten duw je het filter naar beneden. Klaar is je koffie, zonder koffiezetapparaat. En, maar dat is waarschijnlijk persoonlijke smaak, ik vind koffie uit een cafetière nog lekkerder, voor bijzonder momenten om eens extra te genieten. Of ik beeld het me in In ieder geval: jarenlang heb ik het punt gemist, door te denken dat een cafetière een melkopschuimer is. dia 3 wees voorbereid op Jezus die recht doet Het punt missen, dat doen we met kerst ook zomaar.

3 Kerst is voor ons vaak een aangenaam feest, of dat is in ieder geval het ideaal: kerst is een feest van samen zijn. En op zich is daar niet zo veel mis mee, kerst ís ook het feest van vrede op aarde. Maar kerst is niet lief! Kerst is juist strijd. Bij Tim Vreugdenhil, predikant in Amsterdam, kwam ik de volgende uitspraak tegen: God is nu eenmaal niet voor de gezelligheid als mens geboren. Er is heel wat nodig om vrede op aarde te brengen. Daarover zingt Maria in haar lied. Jezus komt met een ware revolutie. Wees voorbereid op Jezus die recht doet! 1. Nu gaat het gebeuren dia 4 nu gaat het gebeuren Vorige week zijn we Maria al tegengekomen. Een heel gewoon meisje uit Nazaret. De engel Gabriël zette haar leven op de kop. Hij vertelde Maria dat ze zwanger zou worden en dat haar zoon de Zoon van God zou zijn. Maria reageerde heel dienstbaar: laat er met mij gebeuren wat u gezegd hebt. Vandaag gaat het over een Maria die uitzinnig van vreugde is, die het uitzingt naar God. Want nu gaat het echt gebeuren! dia 5 Maria is nu echt zwanger Vlak nadat Gabriël bij Maria is geweest, pakt Maria haar koffers en reist naar Elisabet. Gabriël had gezegd dat zij ook zwanger is, en Maria wil graag bij haar zijn. Maria is helemaal ondersteboven van de boodschap van Gabriël, en met wie zou ze daar nu beter over kunnen praten dan met Elisabet?

4 Maria wacht niet, ze gaat in grote haast naar Elisabet toe. Ze zal wel binnen een week nadat Gabriël bij haar geweest is vertrokken zijn. Ze heeft dus wel gehoord dat ze zwanger zal worden, maar het is nog nergens aan te merken. Aan haar buik kun je nog helemaal niets zien. Ook aan andere dingen kan Maria nog niet merken dat ze zwanger is. Ze heeft nog geen reacties op allerlei hormonen in haar lijf. Daar is het nog te vroeg voor. En als er in die tijd al zwangerschapstesten waren, dan hadden die Maria waarschijnlijk ook nog niet kunnen vertellen dat ze zwanger was. Maria weet niet of ze al zwanger is. Dat verandert als Maria bij Elisabet komt. Gezegend is de vrucht van jouw schoot, roept Elisabet uit. Ook Elisabet kan niet zien dat Maria zwanger is. Maar door God weet ze het, en mag ze het Maria vertellen. Maria is zwanger, het is echt! Het bezoek van Gabriël, Maria heeft het zich niet ingebeeld, ze wordt nu echt de moeder van Gods Zoon! dia 6 daarom zingt Maria van vreugde Daarom zingt Maria haar lied, juist nu. Het gaat nu echt gebeuren, vanuit dat enthousiasme begint Maria te zingen. Nu gaat er wat gebeuren, met Maria, met Israël en met de wereld. Maria is uitzinnig, en de woorden stromen. Die heeft ze trouwens niet zelf bedacht. Ze maakt gebruik van bekende woorden. Van het loflied van Hanna, de moeder van Samuël. Dat lied zong Hanna toen ze zwanger werd. Maria gebruikt ook woorden uit Psalmen, ook uit Psalmen die we vandaag zingen: Psalm 103 en Psalm 147.

5 Ze pakt bekende liederen bij elkaar, en maakt daar haar eigen lied van. Dat enthousiasme van Maria, die nu weet dat ze echt zwanger is, dat hebben wij natuurlijk niet. Jezus is al lang geboren. Maar hier, bij Maria, begint dat God de wereld niet aan zichzelf overlaat. En juist in de adventstijd mogen we ons daar over verwonderen, het laten doordringen, misschien wel opnieuw, en dankbaar zijn: er gaat wat gebeuren, God grijpt in! 2. Jezus komt om recht te doen. dia 7 Jezus komt om recht te doen Ja, nu gaat het gebeuren, maar wát gaat er dan gebeuren. Daarover zingt Maria, als een soort profetie van wat Jezus later in zijn leven gaat doen. Een profetie trouwens die ook helemaal past in de lijn van de bijbel. Jezus komt om recht te doen. dia 8 Jezus rekent af met trots, invloed en geld Jezus is geen allemansvriend, hij komt om dingen recht te zetten, dingen die in onze wereld verkeerd gaan. God staat het niet toe dat zijn wereld ten onder gaat, verpest wordt, door mensen. In het lied van Maria komen drie grote problemen van de wereld naar voren: trots, invloed en geld. Die dingen hebben zoveel macht in onze wereld, die dingen maken zoveel kapot. Dat komt Jezus rechtzetten.

6 Luister maar naar Maria: hij drijft uiteen wie zich verheven wanen. Trots is een groot probleem, dat mensen zich beter voelen dan anderen. Dat mensen het idee hebben dat de wereld om hen draait, en anderen er zijn om jouw leven aangenaam te maken. Maar ook dat het heel belangrijk is wat anderen van je vinden. Jezus rekent er mee af. Heersers stoot hij van hun troon. Nog zo n groot probleem: invloed. Dat mensen willen dat alles op hun manier gaat. We willen graag macht en controle hebben. Anderen moeten daar maar plaats voor maken: wat is er een machtsmisbruik. Jezus rekent er mee af. Rijken stuurt hij weg met lege handen. Dat is het derde probleem dat Maria noemt: geld. Misschien wel het grootste probleem, want als je geld hebt, heb je invloed en ben je er al snel trots op. Wat een slachtoffers worden er gemaakt door onze jacht op geld. Armen worden uitgebuit zodat rijken nog meer kunnen kopen. Jezus rekent er mee af. dia 9 Jezus eist de macht op In onze wereld gaat het om trots, invloed en geld. En dan brengt Jezus een ware aardverschuiving: hij zet de wereld op zijn kop. Kerst is niet voor iedereen feest. Er zijn mensen die er heel slecht vanaf komen, omdat Jezus komt afrekenen met hun manier van leven. Wie trots is, wie invloed heeft en wie rijk is, voor hen is kerst een nachtmerrie! Kerst is dus geen lief feest, kerst is een revolutie.

7 De wereld mag niet langer in de macht zijn van trots, invloed en geld. Jezus eist die macht op. Zijn macht werpt de machtssystemen van de wereld omver. Bij hem is geen plek voor die onrechtvaardige machten. Daarom is kerst juist een feest voor hen naar wie de wereld nauwelijks omkijkt. Jezus komt om recht te doen. 3. Wat merk ik van Jezus macht? dia 10 wat merk ik van Jezus macht? Maar toch Wat merk je nu eigenlijk van Jezus macht? Kijk om je heen, en wat zie je? Volgens mij heel veel trots, invloed en geld. Die zijn toch nog altijd aan de macht? Daarmee schop je het ver in het leven. Hoezo heeft Jezus daarmee afgerekend? dia 11 Jezus wil ons van binnen veranderen Dat heeft alles te maken met de manier waarop Jezus werkt. Vorige week hebben we het daar al over gehad: dat Jezus niet wel even orde op zaken komt stellen, maar dat hij levens overhoop trekt en claimt. Het past bij Jezus dat hij tijd neemt. Hij wil dat mensen van binnen veranderen. Hij wil ons laten merken dat we met trots, invloed en geld niet verder komen, en zet zijn macht er tegenover: de macht van liefde en zelfverloochening. dia 12 zelfverloochening is sterker Jezus heeft al laten zien dat die macht veel sterker is. En volgens mij beseffen veel mensen dat ook. Daarom zijn we veel meer onder de indruk van Paus Franciscus, die liever in een klein appartement woont dan in een pauselijk paleis, dan van iemand die aan alles laat zien hoe rijk hij is

8 en als impulsaankoop met een nieuwe Ferrari thuis komt. Daarom zijn we veel meer onder de indruk van Nelson Mandela, die jarenlang heeft vastgezeten, maar toen hij president werd van Zuid-Afrika, alles heeft gedaan om de verschillende rassen met elkaar te verzoenen, en nooit wraak wilde nemen op de oude blanke machthebbers, dan van terroristen van ISIS, die denken dat ze met geweren de wereld naar hun hand kunnen zetten. Jezus macht is veel sterker. Ja, er is veel onrecht in de wereld. Maar Jezus heeft de machten van de wereld al lang verslagen. Hij staat er ver boven. Machthebbers wisselen elkaar af, maar Jezus is koning voor eeuwig. Ja, mensen benadelen elkaar nog altijd. Maar er is veel meer dan wat ons in de wereld overkomt: de liefde van God is de basis van het leven. dia 13 de macht van Jezus in jouw leven In je eigen leven kun je de macht van Jezus ook merken. Als je jezelf niet meer voelt dan anderen, maar juist vrienden wordt met mensen die heel anders zijn dan jij. Als je kunt bidden voor mensen die jou in de weg staan, in plaats van dat je ze te slim af probeert te zijn. Als je geen geld wilt besparen door anderen uit te buiten, maar geld gebruikt om van te delen. Dan ben je in de macht van Jezus. 4. Laat kerst feest zijn! dia 14 laat kerst feest zijn! Kerst is dus niet lief. Kerst gaat over de vraag: wie heeft de macht? Jezus komt om recht te doen, om de macht over te nemen.

9 Laat dat een feest voor je zijn! dia 15 staan we aan de verkeerde kant? Want met de boodschap van het lied van Maria kun je twee kanten op: het is mooier dan je mooiste dromen of erger dan je ergste nachtmerries. Om met dat laatste te beginnen: kerst is niet bepaald feest voor wie trots is, machtig en rijk. Is kerst dan wel een feest voor ons? We zijn trots, en denken dat we heel wat zijn, we hebben invloed, proberen ons leven onder controle te houden, en de meesten van ons zijn gruwelijk rijk. Staan we voor kerst niet gewoon aan de verkeerde kant? Wel als je denkt dat je wat voorstelt. Als je in de macht bent van trots, invloed en geld. Als Jezus daar misschien nog wel bij komt, om je zonden te vergeven, maar er niets wezenlijks in je verandert. Omdat je zo gehecht bent aan wat je hebt. Dan is kerst voor jou geen feest: Jezus werpt de machten in jouw leven omver, hij werpt jou omver. Laat Jezus die machten ontmaskeren, zodat hij de macht krijgt in je leven. dia 16 of is het feest omdat God ingrijpt? Maar kerst kan ook feest voor je zijn. En daar hoef je echt niet al je geld en macht en status voor in te leveren. Als Jezus de macht heeft in je leven, en als je daarom deelt van wat je hebt, dan is kerst reden tot feest. Als je woedend bent en van binnen huilt om alles wat in deze wereld door onszelf kapot wordt gemaakt,

10 omdat wij van die nare zelfgerichte mensen zijn, dan is kerst reden tot groot feest: God laat ons niet aan onszelf over. dia 17 zing met Maria: prijs de Heer En daarom kan Maria uitzinnig zingen: Mijn ziel prijst en looft de Heer, mijn hart juicht om God, mijn redder. Kerst is zoveel mooier dan een lief feest: het is het feest dat God de macht heeft. Daarom is er alle reden om de maaltijd van de Heer als een feest te beleven: daar denken we dankbaar aan wat God voor ons doet en geven we hem alle eer. Laat kerst feest zijn, en zing enthousiast met Maria mee: prijs de Heer. Amen. Lucas 1:31-32 Verwacht Jezus op zijn voorwaarden Advent is een periode van verwachten. Maar wat verwacht je eigenlijk van God? Wij hebben al snel onze eigen ideeën over hoe God is. Maar God is verrassend anders. Hij verandert de wereld door mensen heen. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Adventskaars Zingen: LvK Lied 125 : 1 en 4

11 Stil gebed Zingen: Votum en groet (Sela) Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 1 : Zingen: Psalm 89 : 9, 11 en 13 Preek over Lucas 1 : Zingen: LvK Lied 26 : 1, 3 en 4 Kinderen terug Projectlied Lezen wet Zingen: Psalm 91 : 1 en 2 Gebed Collecte Zingen: GKB Gezang 77 : 1, 2 en 3 Zegen Verwacht Jezus op zijn voorwaarden Inleiding dia 1 zwart Hij is het land weer uit. Ik heb het natuurlijk over Sinterklaas. Gisteren is hij in stilte vertrokken. In de winkels gaan de Sinterklaasartikelen met korting weg, je kunt nu nog een voorraad marsepein en gevuld speculaas aanleggen, en dan ligt Sinterklaas echt weer achter ons. dia 2 aankomst Sint Toch wil ik nog even terug naar de intocht van de Sint. Hij kwam aan op de Turfkade, precies voor ons huis. Wij waren er zelf niet bij, maar vorig jaar hebben we het wel meegemaakt. Vanuit ons warme huis konden we wachten op de boot, en omdat we op de eerste verdieping wonen,

12 konden we over alle mensen heenkijken en zaten we eersterangs. dia 3 chocolademelk Buiten was het wat minder warm. Maar daar had onze overbuurman, het restaurant aan de overkant van het water, wat op bedacht: gratis warme chocolademelk. Lekker, en je handen blijven er warm van. Zo wordt het wachten op de stoomboot nog een beetje dragelijk. Tenminste, dat zou je denken Iemand van het restaurant vertelde me dat eerst niemand een bekertje warme chocolademelk kwam halen. Ja, ze hadden het wel gezien, maar geen portemonnee mee of gewoon geen zin om geld uit te geven. Maar het was toch gratis? Ja, maar wie gelooft dát nu? Pas toen iemand de stoute schoenen aantrok en toch maar een bekertje warme chocolademelk kwam halen, en bleek dat het toch echt gratis was, zonder verplichtingen, pas toen durfden anderen ook. Als je iemand ziet staan met een kraampje met chocolademelk, denk je: die wil geld verdienen. Want zo gaat het altijd. En we zijn er niet aan gewend dat dingen anders gaan. We zijn gewoontedieren, we hebben gedachtepatronen en verwachtingen, en daar kunnen we maar moeilijk van afwijken. Zelfs niet voor warme chocolademelk dia 4 verwacht Jezus op zijn voorwaarden Het is vandaag de tweede zondag van advent. We bereiden ons voor op de komst van de Heer. Maar hoe komt hij? Vanmorgen staan we erbij stil dat Jezus heel anders is dan verwacht, van onze gedachtepatronen trekt hij zich niets aan.

13 Natuurlijk, zijn verhaal is bekend, daar hoef je geen christen voor te zijn, maar het is wel een verrassende en schokkende geschiedenis. Ik hoop dat we daar vanochtend wat in kunnen meevoelen. Dat we ons voorbereiden op God die op een heel verrassende manier ingrijpt: verwacht Jezus op zijn eigen voorwaarden. 1. De orde-op-zaken-steller? dia 5 de orde-op-zaken-steller? Als God naar de wereld komt, als hij gaat ingrijpen, wat verwacht je daar dan van? Volgens mij ligt het nogal voor de hand: als God zelf naar deze wereld komt, moet dat indrukwekkend zijn! In de wereld is het een puinhoop, en God komt er orde op zaken stellen. Zo n God past in onze verwachtingspatronen, en dat is wat we ook graag van God willen. God als de grote orde-op-zaken steller. dia 6 grootse verwachtingen van Gods komst Zoiets verwachten de mensen in de tijd van Lucas 1 ook, tenminste, als ze al iets verwachten. De Israëlieten zijn vreemdelingen in hun eigen land, en sinds de laatste profeten heeft God niet meer van zich laten horen. Dat God ooit beloofd heeft dat hij zelf zou ingrijpen, dat is voor de meeste Israëlieten ver weggezakt. Ze moeten er op worden voorbereid. En dat doet God! Voordat de engel Gabriël bij Maria komt, is hij al verschenen aan de priester Zacharias. Vorige week hebben we het daarover gehad. Zacharias krijgt de belofte dat hij een zoon krijgt, en die zoon, Johannes, moet het volk voorbereiden op de komst van de Heer.

14 Moet het volk leren niet van zichzelf veel te verwachten, maar van God. De geboorte van Johannes wordt groots aangekondigd. Gabriël verschijnt aan Zacharias, precies als hij tempeldienst heeft, als hij alleen is in het heilige, voor gewone mensen afgesloten, deel van de tempel. De tempel is het hart van wat nog van Israël over is. En even later is heel het volk dat buiten staat te wachten er getuige van dat Zacharias niet kan praten, en trekken ze de conclusie dat hij een visioen heeft gekregen. Als de geboorte van de voorbereider van de komst van God al zo groot wordt aangekondigd, hoe groot moet dan de komst van God wel niet zijn?! dia 7 God die orde op zaken stelt: daar heb je wat aan! Zou dan nu de tijd komen dat God orde op zaken gaat stellen? De Israëlieten kunnen dat goed gebruiken. Het zou toch wat zijn als die oude belofte uitkomt, dat een nakomeling van de grote David op de troon komt, in plaats van die verschrikkelijke Herodes. Het zou wat zijn als je er weer trots op kunt zijn dat je Israëliet bent, in plaats van een vreemdeling in je eigen land. Het zou wat zijn als God orde op zaken komt stellen. Als de Israëlieten al iets verwachten, dan is dat het. God grijpt in, dat klinkt toch geweldig? Want er is nog wel wat te doen in de wereld. Ebola maakt dagelijks slachtoffers, net zoals de strijders van ISIS. Daar kan God dan mooi wat aan gaan doen! De natuur wordt bedreigd en de samenleving is genadeloos. Laat God maar orde op zaken stellen! 2. God grijpt in op gewone levens

15 dia 8 God grijpt in op gewone levens Dat is wat mensen van een God verwachten. Maar God blijkt heel anders. Ja, hij komt naar deze wereld, maar niet groots en indrukwekkend. In plaats van een God die orde op zaken komt stellen in de wereld, krijgen we een God die onze levens overhoop komt trekken! God grijpt op gewone levens in. dia 9 God gebruikt een achterdeur Op levens zoals dat van Maria bijvoorbeeld. Een jong en verloofd meisje. Ze fantaseerde over haar toekomst met Jozef. Een tijdje geleden waren ze in ondertrouw gegaan. Er was geen weg meer terug: voor de wet waren ze al getrouwd. Maar ze woonden nog niet samen en ze hadden nog geen seks gehad. God trekt haar leven overhoop. Net als Zacharias krijgt Maria een engel te zien. Het is dezelfde engel, Gabriël. En daar houden de overeenkomsten ook wel zo n beetje op. Na de aankondiging van de geboorte van Johannes, zou je verwachten dat het alleen maar grootser wordt. Maar van de priester Zacharias gaat Gabriël naar het onbekende meisje Maria. Van het heilige van de tempel naar een gewoon huis. Van Jeruzalem naar het afgelegen stadje Nazareth. Dat is niet wat je van God zou verwachten. De tempel was de voordeur van Israël, maar nu gebruikt God een vergeten achterdeurtje. Hij lijkt niet eens meer op die grote orde-op-zaken-steller. dia 10 God gooit Maria s leven overhoop Maar wat God wel doet: hij zet het leven van Maria op z n kop. De toekomst van Maria was wel duidelijk:

16 zij zou binnenkort trouwen en dan samen zijn met Jozef. Misschien zouden ze wel kinderen krijgen. Maar Maria s toekomst wordt overhoop getrokken. Maria, zegt Gabriël, je zult zwanger worden en een zoon baren. Hij zal de Zoon van de Allerhoogste genoemd worden. Nou, reken maar dat Maria even moet slikken. Zwanger, ik? Dat kan niet, ik heb nog nooit seks gehad! Want ook al wisten mensen toen nog niet zo veel van de biologie als nu, ze wisten heel goed dat er een man en een vrouw nodig zijn om zwanger te worden. De engel weet dat ook, en hij vertelt dat de Geest over Maria zal komen. God zorgt ervoor dat Maria zwanger wordt zonder dat er een man aan te pas komt. Wie gelooft dat nu? Ja, Maria gelooft het, maar verder? dia 11 God wil onze levens God komt naar deze wereld, maar niet zoals verwacht. Je zou hem in de tempel verwachten, onder grote belangstelling. Maar hij breekt in op het gewone leven van Maria. Hij zet haar leven op de kop. En hij belooft bij haar te zijn, als haar schaduw met haar mee te gaan. God stelt niet wel even orde op zaken, God trekt levens overhoop. God komt en zegt: Maria, ik wil jouw leven. En zo zegt hij het tegen ons allemaal: ik kom en ik wil jouw leven. 3. Wat heeft de wereld hieraan? dia 12 wat heeft de wereld hieraan? Wat moet je nu met zo n God?

17 We willen graag iemand die orde op zaken komt stellen, en dan krijg je een God die levens overhoop trekt. Wat heeft de wereld daaraan? dia 13 Jodenster Bij die vraag moest ik denken aan een theatervoorstelling waar Hanneke een paar jaar geleden is geweest, samen met een paar medestudenten. Dat was op 4 mei, de dag van de dodenherdenking in Amsterdam. Het was een theaterstuk over Jodenvervolging. Je zou verwachten dat je als publiek iets over het verhaal van de Joden in de tweede Wereldoorlog zou meekrijgen. Maar het kreeg een onverwachte wending. Iedereen kreeg een blauwe vuilniszak met daarop een Jodenster getekend. Het publiek moest mee naar buiten. Midden op de Dam renden de acteurs weg, en kon het publiek iets voelen van hoe bekeken de Joden zich gevoeld hebben. In plaats van naar het theater te kijken, werden ze er zelf onderdeel van. dia 14 God grijpt in door mensen te veranderen Dat lijkt wel op de manier waarop God ingrijpt. Hij lost niet de problemen van de wereld even op, maar schakelt mensen in. Hij kiest niet voor de snelle en makkelijke oplossing, maar voor de lange en persoonlijke. En dat is maar goed ook: een orde-op-zaken-steller kunnen wij helemaal niet hebben. Wij zijn zelf net zo goed het probleem van de wereld, en God zou ons moeten straffen. In plaats daarvan verandert God mensen, één voor één, en zo grijpt hij in op het echte probleem van de wereld. dia 15 Jezus is Koning in de levens van wie geloven

18 Jezus is de Zoon van God en hij is koning in de lijn van David. De pretenties van Jezus zijn enorm, en Gabriël spreekt daar ook over met Maria. Jezus is de echte machthebber van de wereld, als God ingrijpt, dan verandert er echt wat! Maar wel op een andere manier dan gedacht. Gabriël zegt dat hij eeuwig koning zal zijn over het volk van Jakob. Daarin kun je al iets horen van dat hij een ander soort koning is. Het gaat niet om het land Israël, maar om een volk: Jezus is koning over de mensen die bij hem horen. Waar gewone koningen geen enkele macht over hebben, heeft Jezus wel macht: in de levens van wie in hem geloven. Jezus verandert de wereld, persoon voor persoon. Dat begint bij Maria, een onbekend meisje. Maar het duurt niet lang, of de hele wereld heeft van hem gehoord. Overal nemen mensen hem als koning aan, accepteren ze hem als Heer van hun leven, die het voor het zeggen heeft. Zo bouwt Jezus zijn koninkrijk waar geen einde aan komt. 4. Verwacht Jezus op zijn voorwaarden! dia 16 verwacht Jezus op zijn voorwaarden Verwacht de komst van de Heer! Dat is de boodschap waarmee Johannes, de zoon van Zacharias, de wereld ingaat. Vandaag komt daar bij: verwacht Jezus op zijn eigen voorwaarden! Hij komt niet als de orde-op-zaken-steller, hij gooit juist levens overhoop. Durf je Jezus op zijn eigen voorwaarden te verwachten? dia 17 noem je Jezus de Zoon van God? Wat mij direct opvalt als ik de woorden van Gabriël lees,

19 is dat hij zegt dat Jezus de Zoon van de Allerhoogste genoemd wordt. Dan is mijn eerste reactie: hoezo wordt hij Gods Zoon genoemd, dat ís hij toch gewoon? Waarom zegt Gabriël het zo, alsof Jezus het niet is maar wel zo genoemd wordt? Maar het zit toch even anders. Jezus is de Zoon van de Allerhoogste, daar twijfelt ook Gabriël niet aan. Maar dat is niet zomaar een waarheid, het is een waarheid die om een reactie vraagt. Jezus kan wel de Zoon van God zijn, de hoogste Heer, maar noem je hem zelf ook zo, erken je hem zoals hij zich bekend maakt? Hij is de Zoon van God, maar is hij ook de Zoon van God in jouw leven? Jezus vraagt om een reactie. Als hij inderdaad is wie hij zegt dat hij is, dan heeft hij recht op je leven, dan mag hij jouw leven claimen en overhoop trekken. Is die Jezus voor jou een teleurstelling of kun je hem juist verwelkomen? dia 18 laat Jezus Heer zijn in je leven Maria verwelkomt hem. Ze gelooft Gabriël, en daarmee God zelf, op zijn woord. Zij zal een kind krijgen, en hij is Gods Zoon. Het zal haar leven op de kop zetten. Maria reageert vol overgave: de Heer wil ik dienen, laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd. God mag haar leven gebruiken, Maria wil Gods dienares zijn. Zij is de allereerste die Jezus op zijn eigen voorwaarden aanneemt. Ze sputtert niet tegen omdat Jezus zo anders is dan gedacht. Zonder enige reserve laat ze Jezus de rest van haar leven bepalen.

20 Daarom kun je wel zeggen: Maria is de eerste christen. Het is advent: we bereiden ons voor op de komst van de Heer. Verwacht hem dan ook op zijn eigen voorwaarden! Jezus claimt je leven, trekt het overhoop. Hij wil je in zijn dienst inschakelen, om zijn koninkrijk van liefde te verspreiden. Hij wil je leven, helemaal. Je keuzes, alles is voor hem. Stel jezelf de vraag, juist ook in de aanloop naar de maaltijd van de Heer: mag Jezus mijn leven claimen, mag hij Heer zijn in mijn leven? Maria was de eerste die volmondig ja zei. Laat zij ons daarin voorgaan. Amen. Lucas 1:17 Wees voorbereid op God De geboorte van Jezus is zo bijzonder, je mag er tijd voor nemen om dat tot je te laten doordringen. Dat is advent: je voorbereiden op kerst. Mensen kunnen de problemen van de wereld niet oplossen. Maar wat verwacht je nog van God? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Aansteken adventskaars Zingen: Opwekking 502 Stil gebed

21 Votum en groet Zingen: Psalm 141 : 1, 2 en 8 Lezen wet Zingen: GKB Gezang 78 : 1 en 2 Gebed Kinderen naar club Lezen: Lucas 1 : 1 25 Zingen: Psalm 79 : 1, 2 en 3 Preek over Lucas 1 : 17 Zingen: LvK Lied 126 : 1, 2 en 3 Kinderen terug Zingen projectlied Gebed Collecte Zingen: LvK 124 : 1, 2, 4 en 5 (Frysk) Zegen Wees voorbereid op God Inleiding dia 1 zwart In oktober waren Hanneke en ik 4 jaar getrouwd, en om dat te vieren zijn we uit eten geweest. We hebben genoten van een drie-gangen-diner, en hadden ook alle tijd voor elkaar. dia 2 McDonalds Want als je in een restaurant eet, dan ben je niet zo weer weg. Ja, als je bij de McDonalds eet ofzo, dan is het klaar terwijl je wacht, en het hele restaurant is er op ingericht dat je snel je eten doorslikt en weer vertrekt. Best fijn als je onderweg even snel moet eten, maar niet om je trouwdag te vieren

22 dia 3 restaurant Het restaurant waar wij waren, daar werd voor alles rustig de tijd genomen. Onze jassen werden aangenomen, en we werden naar een mooi plekje begeleid aan het water, met uitzicht op ons eigen huis. We konden neerploffen in heerlijke stoelen. Alles was erop gericht dat wij konden ontspannen en genieten. En als je zo met eten begint, dan smaakt het ook lekkerder. Dan is het niet hap-slik-weg, maar neem je de tijd om het eten echt te proeven. Al snel kwam de ober met wat drinken, en stokbrood om de eetlust nog wat extra op te wekken. Gevolgd door de menukaart, en wat is dat moeilijk kiezen! Het ziet er allemaal zo lekker uit Door die menukaart krijg je nog meer zin in het eten. dia 4 hoofdgerecht Uiteindelijk toch een keuze gemaakt, en dan wachten. Heerlijk: het eten wordt voor je gemaakt, en ondertussen kunnen we genieten van elkaars gezelschap. Net als je denkt: en nu mag het wel komen, wordt het voorgerecht geserveerd. Heerlijk, en hoe moet het hoofdgerecht dan wel niet zijn? En dan komt eindelijk het hoofdgerecht. Stel je voor, we waren het restaurant binnengekomen, het hoofdgerecht stond al klaar, en na een kwartier sta je weer buiten Dan kan het hoofdgerecht nog zo lekker zijn, maar het komt helemaal niet tot zijn recht. Wij waren juist voorbereid op het hoofdgerecht. En dan smaakt het veel beter! O ja, ook dat hoofdgerecht is natuurlijk nog maar de voorbereiding op het echte werk: het toetje!

23 Dat smaakt na zo n maaltijd nóg lekkerder! dia 5 wees voorbereid op God Waar het voor vandaag om gaat: in een restaurant wordt je voorbereid. Je begint niet direct met het hoofdgerecht, maar werkt er langzaam naartoe. Zoiets doet Lucas ook. Hij had best direct bij de geboorte van Jezus kunnen beginnen. Maar dan gaat het te snel. Lucas wil ons eerst voorbereiden, zodat de komst van Jezus dieper bij ons binnenkomt. Dat is ook precies wat we in de adventstijd, de weken voor kerst, doen: ons voorbereiden op het feest dat Jezus is gekomen. Over die voorbereiding gaat het in het gedeelte dat we hebben gelezen: wees voorbereid op God. 1. Mislukt dia 6 mislukt Lucas neemt ons mee in het leven van een zekere Zacharias en zijn vrouw Elisabeth. Een hard leven, een mislukt leven. dia 7 Israël is mislukt Mislukt, want Zacharias en Elisabeth zijn Israëlieten. Zij horen bij het volk van God, maar er is bijna niets meer van over. Vroeger, heel vroeger, kon je er trots op zijn dat je Israëliet was. Israël heeft geweldige koningen gehad, zoals David. Maar Israël is vergane glorie. Na de tijd van de ballingschap, is Israël nooit meer geworden wat het was. Veel Israëlieten zijn verspreid over de wereld gaan wonen, en wie wel zijn teruggegaan naar Israël moeten het land delen met andere volken.

24 Herodes, een vreemdeling, heeft het voor het zeggen, namens de Romeinen is hij koning in Jeruzalem. Hij is een wrede koning. Israël is mislukt. Israël, ik zei al, is het volk van God. Maar ook dat is mislukt. Ja, in de tempel worden nog offers gebracht. Maar er zijn maar weinig mensen die echt nog iets van God verwachten. Sinds de laatste profeet van het Oude Testament, Maleachi, zijn al bijna 500 jaren voorbij gegaan. In die tijd heeft geen enkele profeet meer namens God gesproken. Het is stil, Israël weet het ook niet meer. dia 8 het leven van Zacharias en Elisabeth stelde teleur Bij dat mislukte volk horen Zacharias en Elisabeth. Zo op het eerste gezicht is er met hen niets aan de hand. Zij horen bij de mensen die blijven geloven, die volhouden ondanks alles. Ze hebben mooie familiegeschiedenissen: ze stammen af van de grote namen uit de geschiedenis. Maar ook zij voelen zich mislukt. Zacharias en Elisabeth zijn kinderloos. Toen ze trouwden, zagen ze het helemaal voor zich: ze wilden graag een groot gezin. Maar het lukte niet, en na jaren van frustratie en gebed, hebben ze zich erbij neergelegd dat ze nooit kinderen zullen krijgen. In onze tijd is het al heftig als je geen kinderen krijgt, je moet afscheid nemen van een droom, maar om je heen worden wel kinderen geboren. Voor Zacharias en Elisabeth is het nog heftiger. Kinderen waren de voorziening voor je oude dag: als je te oud was om te werken, zorgden je kinderen voor je. En mensen vroegen zich af: is dit een straf van God?

25 Er gingen praatjes rond over Zacharias en Elisabeth. Hun leven ging zo anders dan ze hoopten. dia 9 de wereld is mislukt en het leven zit tegen De wereld is mislukt en het leven zit tegen. Dat is de situatie in Lucas 1. Het is net zo goed de situatie vandaag. Er is van alles geprobeerd om van deze wereld een betere plek te maken. Na de 1e en 2e Wereldoorlog hebben we gezegd: dit nooit weer. De Verenigde Naties zijn opgericht, voor vrede in de wereld. Maar oorlogen en armoede zijn er nog altijd. Ons eigen leven kan tegenzitten. Je kunt, net als Zacharias en Elisabeth, teleurgesteld zijn omdat je geen kinderen hebt. Zelf ben ik deze dagen veel bezig met mijn schoonvader: vrijdag hoorden we dat hij kanker heeft, en waarschijnlijk nog maar een paar maanden te leven. En meer mensen hier kennen deze verwoestende ziekte van dichtbij. De wereld is mislukt, en ieder heeft zijn eigen leed, eigen mislukkingen. 2. God bereidt zijn komst voor dia 10 God bereidt zijn komst voor Hoe moet het nu verder, met Israël, met Zacharias en Elisabeth? Hoe moet het nu verder, met onze wereld, met onze kwetsbare levens? Het zit heel diep in ons, mensen, om iets te willen doen. We staan op tegen ebola en tegen kanker. Maar steeds weer en steeds meer wordt duidelijk dat mensen de problemen van de wereld niet kunnen oplossen. De wereld wordt niet beter, behalve Behalve als God zelf ingrijpt! En dat komt de engel vertellen: God zelf komt, en hij bereidt zijn komst voor.

26 dia 11 goed nieuws: God gaat ingrijpen Zacharias heeft tempeldienst. Dat had hij twee weken in het jaar. De andere 50 weken deed hij zijn dagelijks werk, er is niets bekend over wat zijn beroep was. Maar twee weken per jaar is hij in de tempel te vinden. Elke dag wordt in de tempel het reukoffer gebracht. Er wordt geloot wie het offer mag brengen. De meeste priesters kregen één keer in hun leven die kans. Vandaag krijgt Zacharias die eer. Het is een unieke dag in zijn leven, maar het wordt nog bijzonderder. Opeens staat er een engel bij Zacharias, met een boodschap van God. Sinds de profeet Maleachi is het stil geweest, en nu komt een engel, Gabriël, met een boodschap van God voor Zacharias! Zacharias weet niet wat hem overkomt. Gabriël begint: je gebed is verhoord. Maar welk gebed is verhoord? Je zou denken: het gebed om kinderen. De engel zegt toch ook dat Zacharias en Elisabeth een zoon krijgen? Maar dat Zacharias en Elisabeth daar nog om bidden, dat is niet erg waarschijnlijk. Ze waren al te oud om kinderen te krijgen. Maar bidden, dat deden ze wel. Bidden om een betere wereld, om verlossing, om God zelf. Dát gebed is verhoord. God gaat ingrijpen! En daarom is de boodschap van de engel goed nieuws, niet alleen voor Zacharias en Elisabeth, maar voor iedereen. dia 12 dat moet worden voorbereid Maar God weet ook dat Israël er niet klaar voor is. Ja, in de tempel worden nog offers gebracht,

27 maar Israël heeft nauwelijks verwachting van God. Het leven kabbelt verder, de Israëlieten proberen van moeilijke tijden maar het beste te maken. God heeft nauwelijks nog een rol. Daarom bereidt God zijn komst voor, door de zoon die Zacharias en Elisabeth krijgen. Sinds Maleachi had God niet meer van zich laten horen. De laatste woorden die Maleachi heeft opschreven, zijn deze: Voordat de dag van de Heer aanbreekt, die groot is en ontzagwekkend, stuur ik jullie de profeet Elia, en hij zal ervoor zorgen dat ouders zich verzoenen met hun kinderen en kinderen zich verzoenen met hun ouders. Anders zou ik het land volledig moeten vernietigen. Precies die profetie haalt Gabriël aan: Johannes zal die Elia zijn, om de mensen klaar te maken voor de komst van God. dia 13 God begint waar mensen niets kunnen Zacharias en Elisabeth wisten hoe het leven tegen kon vallen. Ze wisten hoe weinig mensen kunnen. Maar juist daar begint God: hij doet wat mensen niet kunnen. Hij geeft een zoon aan Zacharias en Elisabeth, om daarna ook zichzelf aan de wereld te geven. God wakkert het vuur weer aan: mensen, jullie kunnen de problemen van de wereld niet oplossen, maar verwacht toch veel van mij! 3. Verandert er wel iets? dia 14 verandert er wel iets? Maar dat is ook makkelijk gezegd, veel van God verwachten Jezus is al in onze wereld gekomen, en wat is er nu veranderd? Heeft God nu echt ingegrepen?

28 De wereld is toch nog net zo mislukt als toen? En we bidden zo vaak, om kinderen of om genezing, en dan gebeurt er helemaal niets. Is er wel iets veranderd toen Jezus in de wereld kwam? Waarom zou je veel van God verwachten? dia 15 bidden met verwachting Zacharias heeft geen verwachtingen meer. Hij en Elisabeth hebben lang om kinderen gebeden, maar het mocht niet zo zijn. En nu bidden ze wel om de komst van de Messias, maar ze houden er geen rekening mee dat hun gebed verhoord kan worden. Ze bidden zonder verwachting. En Gabriël is daar heel fel over: Zacharias, je hebt gebeden, je gebed is verhoord, je hebt geweldig nieuws gekregen, en dan geloof je het niet! Je krijgt een teken: tot de geboorte van je zoon, kun je niet praten. Dat betekent niet dat God altijd geeft wat wij vragen. Dat God Zacharias en Elisabeth een zoon gaf, had een heel bijzonder doel: Johannes moest de komst van Jezus voorbereiden. Het ging niet allereerst om de kinderloosheid van Zacharias en Elisabeth, maar om Gods grotere plan met de wereld. Maar van de houding van Zacharias, mogen wel leren dat als je ergens om bidt, je ook de mogelijkheid moet openhouden dat God echt ingrijpt, en dat God dat op zijn eigen wonderlijke manier doet. dia 16 God zorgt voor onze redding Maar ook als God niet geeft wat je vraagt, is er echt iets veranderd toen Jezus in de wereld kwam. Johannes profeteert later in zijn leven: het koninkrijk van de hemel is nabij! Dat betekent in ieder geval dat er twee dingen veranderd zijn.

29 Het eerste is dat God mensen niet aan hun lot overlaat. Wij zijn mislukt, wij hebben het kwaad in de wereld binnengehaald, en God aan de kant gezet. Wij, mensen, zijn zelf het probleem van de wereld. Aan onze redding kunnen wij helemaal niets toevoegen. Maar God gaat verder! Hij grijpt in, hij komt in Jezus zelf naar deze wereld. God zorgt voor onze redding, dat we eeuwig in zijn koninkrijk mogen leven. Eens komt Jezus terug, en dan zullen we bij hem zijn! Bid daarom in volle verwachting: je gebed zal verhoord worden! dia 17 Jezus geeft je nu al een nieuw leven Het tweede is dat er ook voor vandaag al iets veranderd is. Jezus is in onze wereld gekomen, hij bracht zijn koninkrijk. De nieuwe wereld, waar Jezus koning is, begint vandaag al. Als je in Jezus gelooft, hoor je niet meer bij deze wereld, maar bij Gods nieuwe wereld. Jezus heeft in zijn leven op aarde laten zien hoe dat is. Hij hield van zijn Vader en van mensen. Hij kwam om te dienen, om zichzelf te geven. Hij probeerde zich niet populair te maken bij de geslaagden van de wereld, hij had juist hart voor de mislukkelingen. Door zijn Geest wil Jezus ook jou veranderen, dat je voor zijn nieuwe wereld leeft. Jezus wil vandaag al in jouw leven komen. En dan kun je overal glimpen zien van zijn koninkrijk. Daar mag je veel van verwachten! 4. Bereid je voor! dia 18 bereid je voor! Over drie en een halve week is het Kerst. We vieren de geboorte van Jezus, de komst van God in deze wereld: God grijpt in. In de adventstijd bereiden we ons voor.

30 Op het kerstfeest, maar vooral op dat God ook in ons leven wil zijn. Dus bereid je voor! dia 19 wat verwacht jij van God? Dat is de oproep van Johannes: bekeer je, want het koninkrijk is nabij. De mensen dachten het wel zonder God te kunnen. Ze hadden geen verwachting van God, dus zorgden ze wel voor zichzelf. Als er geen God is die naar je omkijkt, dan moet je maar voor jezelf opkomen, zelf iets van je leven maken. Desnoods ten koste van anderen. Wat verwacht jij eigenlijk van God? Volgens mij zijn we vaak heel druk bezig met onszelf en met onze toekomst. We maken plannen, we moeten zelf de boel voor elkaar krijgen. Als God iets doet, is dat mooi meegenomen, maar wíj moeten iets van ons leven maken, dat staat voorop. dia 20 leer veel van God te verwachten Verwacht het niet van jezelf, maar van God. Mijn leven heeft alleen zin als God ingrijpt, als hij in mijn leven komt, alleen dan kom ik verder, alleen dan is er een toekomst. Ik hoop dat je deze adventsperiode gebruikt om te leren veel van God te verwachten. Bedenk wat daarvoor bij jou in de weg staat. Misschien zijn dat onverhoorde gebeden, het gevoel dat God zich toch niets van jou aantrekt, of de tegenslagen en mislukkingen van jouw leven. Bid dan: Heer, woon in mijn hart, leer mij verwachten. Want zonder u wordt het niets. Amen.

31 Prediker 12:7 Wat betekent de dood voor mijn leven? Van het leven kun je genieten, maar het is ook zo weer voorbij. Wat is het geheim van het leven? Hoe kun je leven met de dood voor ogen? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: GKB Gezang 168 Stil gebed Votum en groet Zingen: LvK Lied 397 : 1, 3, 5 en 6 Gebed Kinderen naar club Lezen: Prediker 11 : 1 12 : 14 Zingen: Psalm 90 : 1, 3 en 6 Preek over Prediker 12 : 7 Zingen: Psalm 31 : 1, 2 en 3 Kinderen terug In memoriam Lezen: 1 Korintiërs 15 : Zingen: LvK Lied 103 : 1, 2 en 3 Gebed Collecte Zingen: Opwekking 585 Zegen

32 Wat betekent de dood voor mijn leven? Inleiding dia 1 bijbel In de boekenkast op mijn studeerkameer staan heel wat boeken. Dat heb je nu eenmaal als je predikant bent Het oudste boek dat er staat, ik heb het meegenomen, is een bijbel met kerkboek uit Het is een erfstuk. dia 2 Prediker Ik vind het erg interessant om deze bijbel door te bladeren. Je duikt dan echt de geschiedenis in. Maar bruikbaar, dat is deze bijbel niet bepaald Dat begint al met de letters: het zijn Gotische letters, en je moet echt even oefenen voordat je dat kunt lezen. De taal is ook heel erg verouderd. Ik heb even Prediker 12:7 opgezocht, dat vers waar we vanochtend bij stilstaan. In deze bijbel staat dat zo: Ende dat het stof wederom tot aerde keere / als het geweest is: ende de geest weder tot Godt keere / die hem gegeven heeft. Verder is dit natuurlijk gewoon een oud boek. De kaft is verweerd, de bladzijden zijn vergeeld, het papier is kwetsbaar. Als je deze bijbel veel gaat gebruiken, is hij snel kapot. Ooit werd deze bijbel veel gebruikt, werd hij zondag na zondag meegenomen naar de kerk, en werd hij doorgegeven van generatie op generatie. Nu staat hij ongebruikt in mijn boekenkast. Het is te oud om er nog iets mee te kunnen.

33 dia 3 voorblad Maar deze bijbel, die heb ik tenminste nog. De mensen die deze bijbel ooit gebruikt hebben, die zijn al lang niet meer in ons midden. Deze bijbel heeft de tijd van Napoleon nog meegemaakt. Een zekere Abraham Borg heeft zijn naam erin gezet. Via stamboomonderzoek is er vast nog wel achter te komen wie zijn ouders en kinderen waren, maar het meeste van hem is gewoon vergeten. Zijn leven, de dingen die belangrijk voor hem waren, zijn karaktereigenschappen, zijn liefde en zijn eigenaardigheden, niemand kan er nog over vertellen. Over 200 jaar, en waarschijnlijk al veel eerder, weet ook niemand meer iets van ons. dia 4 wat betekent de dood voor mijn leven? Iedereen wordt ouder en gaat een keer dood. Op deze laatste zondag van het kerkelijk jaar staan we daar bij stil. Ook wij gaan een keer dood, net zoals onze voorouders gestorven zijn. Het slot van Prediker gaat over de dood. Wat betekent die dood voor mijn leven? 1. Liever het leven! dia 5 liever het leven! Leven is mooi! En leven zonder zorgen, dat is nog mooier. Wat is het fijn als je kunt genieten van het leven. En wat is het een harde klap als je hoort dat je ernstig ziek bent, of als iemand van wie je houdt overlijdt. Natuurlijk hebben we liever het leven dan de dood! dia 6 Prediker is een levensgenieter Prediker heeft dat ook. Hij zegt in deze twee hoofdstukken veel over de dood

34 en over hoe je met de dood moet omgaan, maar bij hem staat voorop dat het leven mooi is. Het is geweldig als je jong bent en gezond, als je mogelijkheden hebt om van alles te ondernemen, als je een opleiding kunt volgen voor een mooie baan, als je op reis gaat om de wereld te ontdekken. Volgens Prediker is dat prachtig, luister maar: Het licht is een genot. Wat een weldaad voor de ogen om de zon te zien! Wanneer een mens lang leeft, laat hij dan van elke dag genieten. Haal je hart op aan de dagen van je jeugd. Belast je hart niet met verdriet en houd je lichaam vrij van kwalen. Daar is een levensgenieter aan het woord! dia 7 het einde van het leven komt dichterbij Maar Prediker zegt er wel iets bij: want je jeugd en jonge jaren zijn al snel voorbij. En dan schrijft hij een gedicht over hoe het einde van het leven steeds dichterbij komt. Ik word daar niet vrolijk van. Prediker gebruikt allemaal voorbeelden van dingen die achteruit gaan, die aftakelen. Het is een geschenk van God als je oud wordt, maar ouderdom komt wel met gebreken. En uiteindelijk komt de dood. De dood maakt een einde aan dat leven dat we zo graag willen. Aan al die dingen die we graag nog zouden willen bereiken. Alles waar je je voor hebt ingezet is dan voorbij. dia 8 op zoek naar het geheim van het leven Dat is geen fijn vooruitzicht. We hebben liever het leven. En vragen ons af: wat is toch het geheim van het leven? Vorige week is ruimterobot Philae op een komeet geland. Jarenlang hebben wetenschappers zich hiermee beziggehouden:

35 hij krijgen we Philae op een komeet. Het is gelukt, en dat is een hele prestatie! Maar waarom al die energie steken in zo n komeet? Ik hoorde een interview met een wetenschapper die zei: Philae kan ons informatie geven over het ontstaan van het leven. Misschien zijn er meer redenen, dat weet ik niet, maar het is ook een zoektocht naar het geheim van het leven. En ik denk maar even verder: als we weten hoe het leven is ontstaan, dan kunnen we misschien zelf ook wel leven maken. Misschien kunnen we de dood dan wel afschaffen! 2. De dood is onvermijdelijk dia 9 de dood is onvermijdelijk Zouden we echt zo het geheim van het leven kunnen vinden? Ik geloof er niets van, en Prediker ook niet: wanneer het stof terugkeert naar de aarde, weer wordt zoals het was, wanneer de adem van het leven weer naar God gaat, die het leven heeft gegeven. De dood is onvermijdelijk. dia 10 elk leven loopt uit op de dood Prediker schrijft over ouder worden. Volgens hem blijven de deuren naar de straat gesloten: op een gegeven moment kom je niet meer buiten. En de molen maakt geen geluid meer. Daarmee bedoelt Prediker dat je oren steeds minder goed horen. Het leven takelt steeds verder af. En uiteindelijk loopt elk leven uit op de dood. Ik zelf ben nog jong, en ik heb het gevoel dat mijn leven nog maar net begonnen is. Volgens Prediker is het voorbij voor je het weet. Dat moet ik maar van hem aannemen. Trouwens, Prediker is niet de enige die dat zegt, ik hoor het ouderen vaker zeggen:

36 wat gaat het leven snel! Mensen zijn kwetsbaar, zo veel stellen we niet voor. We zijn helemaal afhankelijk van God. dia 11 het geheim van het leven: Gods adem En dát is ook het geheim van het leven! Prediker heeft het over stof, dat naar de aarde gaat, en over de adem van het leven die naar God gaat. Dat zijn mensen: stof en levensadem. In Genesis 2:7 gaat het over de schepping van de mens. Daar staat: Toen maakte God, de Heer, de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen. Het geheim van het leven is niet op een komeet te vinden. Stof kunnen ze er ongetwijfeld vinden, en misschien ook wel dingen die voor leven onmisbaar zijn. Maar het geheim van het leven is dat God mensen levensadem geeft. En als die levensadem teruggaat naar God, dan kan geen ruimterobot daar iets aan veranderen. dia 12 het heeft geen zin voor dit leven te leven In juli zijn we begonnen met het lezen van Prediker. Toen kwamen we al snel deze uitspraak tegen: lucht en leegte, zegt Prediker, lucht en leegte, alles is leegte. Vandaag hebben we Prediker uitgelezen, en aan het einde komt die uitspraak nu weer terug. Steeds weer zag Prediker dat er prachtige dingen zijn op aarde, dingen om van te genieten met volle teugen, maar dat het leven heel kwetsbaar is, en dat we de zin van het leven niet kunnen vinden in alles wat we hebben en doen. De dood is onvermijdelijk, dat is de leegte van het leven. Al onze pogingen om het leven langer te maken,

37 raketten die miljarden kilometers afleggen, het is leegte. Het heeft geen zin om voor dit leven te leven. Het enige wat zin heeft, daar kom ik zo nog op terug, is, zoals het Prediker het noemt, je schepper gedenken. 3. In Gods handen dia 13 in Gods handen Maar eerst nog even over die levensadem. Die gaat dus terug naar God die het heeft gegeven. Maar wat gebeurt er dan? Wat doet God met die levensadem? Wat gebeurt er na de dood? dia 14 christenen weten meer dan Prediker Het is niet de bedoeling van Prediker om daar van alles over te zeggen. Hij weet niet hoe dat precies gaat. Mensen die zich veel met dit bijbelboek hebben beziggehouden, zijn het niet eens over de vraag of Prediker gelooft in een leven na de dood. Dat klinkt misschien gek, maar bedenk wel dat Prediker voor Jezus leefde en dat God nog niet zo veel over zichzelf had verteld als hij later door Jezus wel doet. Christenen weten meer dan Prediker. Ik denk dat Prediker wel íets wist over het leven na de dood. Prediker wist er genoeg van om te zeggen: het leven is zinloos, maar ontzag hebben voor God is dat niet. Genoeg om niet voor het leven maar voor de schepper te leven. De levensadem van de mens gaat naar God, ons leven is in zijn handen. En zeker na Prediker mogen we weten dat God daar iets mee doet. dia 15 Jezus legt zijn levensadem in Gods handen Jezus zelf heeft het ook over zijn levensadem, je kunt ook zeggen: geest.

38 Dat zegt Jezus aan het kruis. Lucas schrijft daarover, in Lucas 23: Rond het middaguur werd het donker in het hele land omdat de zon verduisterde. De duisternis hield drie uur aan. Toen scheurde het voorhangsel van de tempel doormidden. En Jezus riep met luide stem: Vader, in uw handen leg ik mijn geest. Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit. Jezus heeft die woorden trouwens uit Psalm 31, die we zometeen ook zingen. dia 16 God belooft een nieuw lichaam met levensadem Jezus geeft zijn geest, zijn levensadem, over in de handen van God. En dan is het niet einde verhaal! Dan is het ook niet dat hij als een geest verder leeft. Want twee dagen later krijgt Jezus een nieuw lichaam. Het geheim van de mens is dat wij bestaan uit een lichaam en Gods levensadem. En als je naar Jezus kijkt, zie je ook Gods plan met ons: ons een nieuw lichaam geven met zijn levensadem. Dat is veel meer dan Prediker had durven hopen. In dit leven nemen we steeds afscheid van mensen. Juist deze zondag staan we stil bij hen die hun laatste adem hebben uitgeblazen. Hun leven, en ons leven net zo goed, is in de handen van God. De God die het leven zelf is. 4. Leef voor je schepper! dia 17 leef voor je schepper! Leven is prachtig, een prachtig geschenk van God. Zijn levensadem is het geheim van het leven. De dood is onvermijdelijk, maar dat is niet het einde. Leef dus voor je schepper!