WHITEPAPER PENSIOENLEEFTIJD IN JANUARI 2018 NAAR 68

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WHITEPAPER PENSIOENLEEFTIJD IN JANUARI 2018 NAAR 68"

Transcriptie

1 WHITEPAPER PENSIOENLEEFTIJD IN JANUARI 2018 NAAR 68 1 januari 2017

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding De wijziging per 1 januari Wat wijzigt er precies? Grote ongewenste gevolgen bij fiscaal bovenmatig pensioen Van gestegen kosten naar premiedaling Besluitvorming rond pensioen Aandachtspunten bij verschillende belanghebbenden Werkgevers Vakbonden Ondernemingsraad Individuele medewerkers Pensioenfonds Verzekeraars/PPI s Wat gebeurt er in de praktijk met vrijvallende pensioenkosten? Verbetering van de pensioenregeling Tegemoetkoming voor de werkgever Een extraatje voor de medewerkers Verdeling naar rato van de eigen bijdrage Versterking pensioenfonds Toeslagfonds Vitaliteit en langer doorwerken Nog meer mogelijkheden Vooruitzichten voor Houd uw pensioenregeling tegen het licht Over Montae / 11

3 1. Inleiding Het pensioendossier was vroeger iets waar je af en toe naar moest kijken. Dat is nu wel anders. De afgelopen jaren is het onderwerp pensioen veel in het nieuws geweest. Meestal ging het om negatief nieuws: tegenvallende beleggingsresultaten, extreem lage rente, hogere levensverwachting, geen indexatie, pensioenkortingen, premiestijgingen en langer doorwerken. Per 1 januari 2018 vindt er een wijziging in de pensioenregeling plaats. Vanaf deze datum verschuift de pensioenleeftijd van 67 naar 68 jaar. Medewerkers werken een jaar langer door en betalen dus ook een jaar langer premie. De uitkeringsduur, het aantal jaren dat het pensioen straks wordt uitgekeerd aan de medewerker, wordt een jaar korter. Als de hoogte van de fiscaal toegestane pensioenopbouw gelijk blijft, dan wordt de regeling goedkoper. Per saldo zullen de kosten van uw pensioenregeling met circa 6 tot 8% dalen. Na berichten over lage rentes en gestegen levensverwachtingen is dit een positief geluid. Belangrijke vraag voor u als werkgever, pensioenfonds of ondernemingsraad: wat gaat u doen met de pensioenpremies die vrijvallen? Welke mogelijkheden heeft u als werkgever of pensioenfonds en waar moet u op letten? In deze whitepaper zetten wij onze ervaringen om in adviezen en handvatten voor Heeft u vragen of kunnen wij u ergens mee helpen? Neemt u dan contact met ons op. Op pagina 10 vindt u meer informatie over ons bedrijf en onze contactgegevens. Montae Advies B.V. Verrijn Stuartlaan 1F 2288 EK Rijswijk Montae Advies B.V. 3 / 11

4 2. De wijziging per 1 januari Wat wijzigt er precies? Met ingang van 1 januari 2018 wijzigt de fiscale pensioenrichtleeftijd van 67 naar 68 jaar. De overige bouwstenen, bijvoorbeeld het opbouwpercentage van de pensioenregeling, blijven gelijk. In 2015 zijn door de wijzigingen van de fiscale kaders, ook wel Witteveen 2 veel pensioenregelingen versoberd. Dit betekent ook dat veel pensioenregelingen in Nederland (nagenoeg) aan het fiscale maximum zitten. Gaat de pensioenleeftijd omhoog, dan is een aanpassing noodzakelijk. Als er nog wel ruimte zit in andere elementen van de pensioenregeling, zoals het opbouwpercentage of de franchise, hoeft de pensioenrichtleeftijd niet noodzakelijkerwijs aangepast te worden. Immers, er is nog fiscale ruimte binnen de pensioenregeling. Maar ook dan kan het wenselijk zijn de pensioenrichtleeftijd aan te passen naar 68 jaar, zodat de pensioenregeling meebeweegt met de dan gangbare pensioenrichtleeftijd in de markt. Samenvatting 2017 versus 2018 middelloon: Pensioenleeftijd 67 jaar 68 jaar Maximale opbouwpercentage (middelloon) 1,875% 1,875% Nabestaandenpensioen Maximale inkomen waarover opbouw mogelijk is Maximaal 70% van het Maximaal 70% van het ouderdomspensioen ouderdomspensioen Minimale franchise (niveau 2017, volgt automatische aanpassing) (niveau 2017, volgt automatische aanpassing) 2.2. Grote ongewenste gevolgen bij fiscaal bovenmatig pensioen Per 1 januari 2018 gaat de pensioenrichtleeftijd naar 68 jaar. Hierdoor worden veel pensioenregelingen per 1 januari 2018 fiscaal bovenmatig. En dat heeft de volgende consequenties: De toepassing van de omkeerregel - geen belastingheffing op de premie, wel belastingheffing op de uitkering wordt met terugwerkende kracht ontnomen. De waarde van de gehele pensioenaanspraak, dus ook het tot 1 januari 2018 opgebouwde deel, wordt tot het loon van de medewerker gerekend en belast tegen maximaal 52%. De waarde van de totale pensioenaanspraak behoort vervolgens jaarlijks tot de heffingsgrondslag in box 3. Omdat dit grote ongewenste gevolgen heeft voor zowel medewerkers als werkgevers moeten alle pensioenregelingen die per 1 januari 2018 fiscaal bovenmatig zijn, worden aangepast. 4 / 11

5 2.3. Van gestegen kosten naar premiedaling Waar de kosten voor pensioenregelingen de afgelopen jaren bij veel werkgevers enorm zijn gestegen, geeft het verlagen van de pensioenopbouw nu ook de mogelijkheid tot het verlagen van de pensioenpremie. De feitelijke premiedaling is afhankelijk van allerlei elementen, zoals de bestandsopbouw, de huidige toezegging en de tarieven die zijn afgesproken met de verzekeraar en het pensioenfonds. Wat zijn de effecten op de kosten? Gemiddeld genomen geeft de stijging van de pensioenrichtleeftijd van 67 naar 68 jaar een kostenverlaging van 6% tot 8%. Dit geldt zowel voor pensioenregelingen die bij een verzekeraar zijn ondergebracht als voor pensioenregelingen bij een pensioenfonds. 3. Besluitvorming rond pensioen De werkgever of cao-partijen zijn aan zet. Op het moment dat de pensioenregeling fiscaal bovenmatig wordt, dienen zij het voortouw te nemen bij het aanpassen van de regeling. Als er geen cao-partijen zijn betrokken, dan zal de werkgever afspraken moeten maken met de ondernemingsraad en/of de individuele werknemers. Ook moet de wijziging worden geaccepteerd door het pensioenfonds of de verzekeraar waar de pensioenregeling is ondergebracht Aandachtspunten bij verschillende belanghebbenden Werkgevers Voor werkgevers is het van belang om pensioenen in het geheel van de arbeidsvoorwaarden te bezien. Is de pensioenregeling vergeleken met branchegenoten, beter, vergelijkbaar of minder goed? En hoe zit dat met de rest van de arbeidsvoorwaarden? Daarnaast is voor veel werkgevers het kostenaspect van belang: hoe hebben kosten zich de afgelopen jaren ontwikkeld? Zijn ze gestegen en wie heeft deze stijging betaald? Hoe gaat het met het bedrijf, moeten overall kosten worden bespaard of zijn er mooie winsten geboekt? Afhankelijk van de antwoorden op deze vragen kunnen wensen voor een nieuwe pensioenregeling worden vastgesteld Vakbonden Als er sprake is van een cao, zitten vaak vakbonden aan de overlegtafel. Pensioen is doorgaans een onderdeel van de cao, maar het is ook mogelijk dat in de cao slechts raamwerkafspraken zijn gemaakt en dat de invulling in overleg met de ondernemingsraad plaatsvindt. Veelal zijn meerdere vakbonden betrokken, soms ook een categorale bond. Het is van belang om te achterhalen waar de bonden voor staan en hoe zij tegen deze wijziging van de fiscale regels aankijken. Over het algemeen zullen zij zoveel mogelijk pensioenruimte willen benutten. Geld dat eventueel overblijft, is in hun optiek bedoeld voor compensatie van de medewerkers. Vakbonden zullen het onderhandelingsresultaat mogelijk voorleggen aan hun leden Ondernemingsraad Als er geen vakbonden betrokken zijn die meepraten over de pensioenregeling, dan is vaak de ondernemingsraad het medezeggenschapsorgaan. In veel gevallen is de instemming van de ondernemingsraad rond de pensioenregeling niet bindend! Met andere woorden: ook als een 5 / 11

6 ondernemingsraad heeft ingestemd met wijzigingen, moet de werkgever de medewerkers informeren en de mogelijkheid bieden om bezwaar te maken. Overigens heeft de ondernemingsraad wel een duidelijke stem bij beoordeling van het bezwaar. Vaak wordt een ondernemingsraad bijgestaan door een eigen pensioenadviseur. Afhankelijk van het kennisniveau van de ondernemingsraad op pensioengebied kan dit zelfs aan te raden zijn, zodat beide gesprekspartners vertrouwen hebben in het onderhandelingsresultaat. Dit komt het draagvlak ten goede Individuele medewerkers In sommige gevallen moeten individuele medewerkers akkoord gaan met de nieuwe pensioenregeling. Ondanks allerlei pensioenbewustzijnscampagnes is pensioen voor veel medewerkers toch nog ver van mijn bed. Raadzaam is het om tijdig draagvlak te creëren. Instrumenten hiervoor zijn discussiegroepen waarin de pensioenregeling wordt besproken of een enquête die breed wordt uitgezet Pensioenfonds Als de pensioenregeling is ondergebracht bij een pensioenfonds zal ook het pensioenfonds toetsen of de pensioenregeling uitvoerbaar is en deugdelijk gefinancierd. Pensioenfondsen dienen de belangen van hun deelnemers evenwichtig te behartigen. Dat betekent dat zij ook kijken naar effecten van de nieuwe afspraken voor gepensioneerden en slapers Verzekeraars/PPI s Als de pensioenregeling is ondergebracht bij een verzekeraar of Premie Pensioen Instelling (PPI) zal deze zelfstandig toetsen of de pensioenregeling uitvoerbaar is. Er kunnen implementatiekosten verbonden zijn aan het wijzigen van de pensioenregeling, omdat de verzekeraar/ppi kosten maakt om de nieuwe regeling in te voeren in de administratie. 4. Wat gebeurt er in de praktijk met vrijvallende pensioenkosten? In onze adviespraktijk spreken wij dagelijks met werkgevers, ondernemingsraden, vakbonden en pensioenfondsen over de inrichting van pensioenregelingen. Als er sprake is van vrijval in pensioenkosten, ook na onze ervaringen met de wijzigingen van 2014 en 2015, zien wij verschillende mogelijkheden om met deze vrijval om te gaan Verbetering van de pensioenregeling Sommige pensioenregelingen hebben nog (enige) ruimte om de pensioenregeling te verbeteren. De franchise kan bijvoorbeeld naar het minimale niveau. Partnerpensioen als risicoverzekering kan naar partnerpensioen met een opbouwbasis. Of het huidige opbouwpercentage ligt onder de toegestane 1,875%. Als er ruimte is, dan kunt u de vrijval hiervoor benutten. De voorzieningen voor uw medewerkers worden iets gunstiger terwijl de pensioenregeling actuarieel gelijk blijft Tegemoetkoming voor de werkgever Ook uit onze praktijkervaring: werkgevers kunnen de vrijval zien als tegemoetkoming voor de substantieel hogere kosten die zij in de afgelopen jaren hebben gemaakt. Door de lage rente en de gestegen levensverwachting zijn de premies soms wel met 100% toegenomen. In 6 / 11

7 traditionele middelloon- of eindloonregelingen komen deze kosten vaak (grotendeels) voor rekening van de werkgever op het moment dat er nieuwe afspraken worden gemaakt met de verzekeraar of het pensioenfonds. De vrijvallende pensioenpremies betekenen dan een (geringe) compensatie Een extraatje voor de medewerkers Het tegenovergestelde van bovenstaande optie is een oplossing waarbij de premie volledig naar de medewerkers gaat. Zijn gaan immers door de versobering van de regeling minder pensioen opbouwen. De financiële middelen die beschikbaar komen, kunnen dan bijvoorbeeld worden benut voor individueel pensioensparen. Overigens is dat altijd een vrijwillige keuze van de medewerker. De teruggave van de premie is mogelijk door het verlagen (of afschaffen) van de eigen bijdrage in de pensioenregeling of het salaris te verhogen eventueel door een nietpensioengevend component toe te kennen in het salaris Verdeling naar rato van de eigen bijdrage Een tussenweg is de pensioenpremie te verdelen naar rato van de bijdrage die de werkgever en de medewerkers leveren aan de pensioenregeling. Dit speelt vooral bij een doorsneepremie, waarbij de totale premie is uitgedrukt in een percentage van de loonsom of pensioengrondslagsom. Hierbij is dan eerder een verdeling afgesproken van bijvoorbeeld 1/3 e bijdrage door de medewerker en 2/3 e bijdrage door de werkgever. In de praktijk zien we ook wel een 50%-50% verdeling. De vrijval van de actuariële premie is bij deze optie verdeeld naar de bijdrage. Omdat in de meeste gevallen werkgevers meer bijdragen aan de pensioenregeling dan medewerkers, komt bij deze optie de vrijval voor een groter deel toe aan de werkgever. De teruggave van de premie aan medewerkers is ook dan mogelijk door het verlagen (of afschaffen) van de eigen bijdrage in de pensioenregeling of door een niet-pensioengevende component toe te kennen in het salaris Versterking pensioenfonds Veel pensioenfondsen zitten in een herstelplan om de financiële positie veilig te stellen. Om die reden willen sommige pensioenfondsen de premie op een gelijk niveau houden. Overigens zijn er ook werkgevers die er bewust voor kiezen de premie niet te verlagen, om zo het pensioenfonds wat extra vet op de botten te geven, of (in de CDC-regeling) de opbouw voor medewerkers niet of minder te hoeven korten Toeslagfonds Indexatie van pensioenrechten is ook bij verzekerde pensioenregelingen in deze economische tijden lastig. Er is vaak geen of onvoldoende overrente beschikbaar om de pensioenen van medewerkers waardevast te houden. Daarom hebben sommige werkgevers ervoor gekozen de vrijval van premie een pensioenbestemming te geven en zo beschikbaar te stellen voor toeslag. Dit kan bijvoorbeeld door een toeslagfonds te starten waarin deze premies worden belegd. Jaarlijks wordt dan gekeken of er ruimte is om de pensioenen te indexeren. De vrijvallende premies kunnen ten gunste komen van actieve deelnemers als het gaat om indexatie. Het is ook mogelijk om deze ten gunste te laten komen van het collectief van actieven, gepensioneerden en slapers. 7 / 11

8 4.7. Vitaliteit en langer doorwerken Het is inmiddels een geaccepteerde veronderstelling dat medewerkers steeds langer gaan doorwerken. In sommige branches leidt dat tot problemen, vanwege het fysiek of psychisch zware werk. Maar ook bij bedrijven waar het grootste deel van de medewerkers kantoorwerk verricht, kan langer doorwerken een punt van discussie zijn. Organisaties kunnen in dat geval de vrijvallende pensioenpremies benutten voor het opzetten van een vitaliteitsbeleid. Hiermee geven ze medewerkers de mogelijkheid om langer en gezond te kunnen doorwerken Nog meer mogelijkheden De eerdergenoemde mogelijkheden en combinaties hiervan hebben we in de afgelopen jaren in de praktijk gezien. Daarnaast hebben in een aantal pensioenregelingen majeure wijzigingen van de pensioenregeling plaatsgevonden, door bijvoorbeeld een overgang van een middelloonregeling naar een collective defined contribution regeling of een beschikbare premieregeling. In dergelijke situaties is binnen het geheel aan afspraken tussen cao-partijen of de werkgever en de medezeggenschap de vrijval van pensioenpremies slechts een (klein) onderdeel in een totaal van afspraken over een nieuwe toekomstbestendige pensioenregeling. 5. Vooruitzichten voor 2018 Werkgevers kijken steeds nadrukkelijker naar de kosten en risico s van de pensioenregeling. Deze focus op kosten komt door de gestegen pensioenkosten, maar ook door de druk op omzet en marges. Daardoor komen ook de risico s van pensioenregelingen nadrukkelijk in beeld. Internationale boekhoudregels schrijven bij eindloonregelingen en middelloonregelingen voor dat er een voorziening moet worden genomen op de balans van de onderneming als er risico s zijn voor de onderneming. Door de volatiliteit van deze voorziening bewegen steeds meer ondernemingen naar beschikbare premieregelingen of Collective Defined Contribution regelingen. Deze tendens is de afgelopen jaren al zichtbaar geweest bij ondernemingen met Amerikaanse moeders, maar komt door de concurrentiepositie ook steeds meer op bij andere ondernemingen. Vanaf 2018 hebben medewerkers pensioenaanspraken die uitgaan van verschillende pensioenleeftijden: 62, 65, 67 en 68 jaar. De vraag naar flexibele pensionering neemt daardoor steeds meer toe. Dit is een verzamelnaam voor deeltijdpensioen, uitstel- en vervroegingsmogelijkheden. Medewerkers komen met vragen over wat nu hun feitelijke pensioenleeftijd wordt in de wirwar van pensioendata. HR-afdelingen hebben een belangrijke taak in de voorlichting voor en communicatie naar de medewerkers. Hoewel de pensioenrichtleeftijd wijzigt per 1 januari 2018 blijven, vooralsnog, de andere elementen van de fiscale opbouw overeind. Of er ook (neerwaartse) aanpassingen komen in het opbouwpercentage (1,875%) of het maximale salaris ( ) is afhankelijk van toekomstige wetgeving. In 2017 zijn er weer verkiezingen. De nieuwe regering bepaalt straks welke maatregelingen er in de toekomst worden getroffen. 6. Houd uw pensioenregeling tegen het licht Met de verwachte wetswijzigingen per 1 januari 2018 op komst, is dit hét moment om uw pensioenregeling tegen het licht te houden. Past uw huidige pensioenregeling binnen de nieuwe 8 / 11

9 fiscale kaders? Kijk hierbij naar alle elementen binnen de pensioenregeling zoals opbouwpercentage, franchise, pensioenleeftijd, verzekering nabestaandenpensioen, overgangsregelingen, et cetera. Om u op weg te helpen, heeft Montae het volgende stroomschema ontwikkeld. Past de regeling binnen de fiscale kaders? Ja In principe hoeft u niets te doen. Let op: als u wel wilt meegaan in de nieuwe gangbare pensioenrichtleeftijd van 68 jaar, dan moet u alsnog uw pensioenregeling aanpassen. Nee De regeling dient vóór 1 januari 2018 te worden aangepast. U dient dan de volgende stappen te nemen: Kwalificeer de impact van de noodzakelijke aanpassingen voor: - de inhoud van de pensioenregeling (uitkering) - de uitvoering van de pensioenregeling (kosten) Stel gevolgen vast van de aanpassing van de pensioenregeling en de verdeling hiervan tussen werkgever en medewerkers Inventariseer de verschillende gezichtspunten van belanghebbenden (zie hoofdstuk 3 en 4 voor de belangrijkste aandachtspunten) Vraag de pensioenuitvoerder (verzekeraar of pensioenfonds) wat de gevolgen zijn van de aanpassingen voor de uitvoering Communiceer tijdig naar alle betrokken partijen zoals medewerkers, vakbonden, ondernemingsraden en pensioenfonds of verzekeraar over voorgenomen wijzigingen en verzoek om instemming Hulp nodig? Montae helpt u graag bij het inventariseren van uw huidige regeling en bij het nemen van de vervolgstappen. 9 / 11

10 7. Over Montae Montae is een adviesbureau voor collectieve pensioenen. Montae bestaat 20 jaar en heeft 60 professionals in dienst, gespecialiseerd in pensioenconsultancy, actuariaat, pensioenrecht, vermogensbeheer, communicatie en bestuursondersteuning. Montae adviseert werkgevers, ministeries, bedrijfstak- en ondernemingspensioenfondsen, vakorganisaties en ondernemingsraden. Montae heeft vestigingen in Rijswijk, Eindhoven en Curaçao. Meer weten? Heeft u vragen of kunnen wij u ergens bij helpen, bel of mail gerust. Claudette Blankestijn Hans Kennis Henry van Eck claudette.blankestijn@montae.nl hans.kennis@montae.nl henry.van.eck@montae.nl Inge Bakker Rene van Dongen Vandena van der Meer inge.bakker@montae.nl rene.van.dongen@montae.nl vandena.van.der.meer@montae.nl Barbara van Bogaert Jeroen Dejalle Ramon Verspeek jeroen.dejalle@montae.nl ramon.verspeek@montae.nl 10 / 11

11 Montae Advies B.V. Verrijn Stuartlaan 1F 2288 EK Rijswijk / 11

Pensioenwijzigingen 2015: Wat doet u als werkgever met vrijvallende pensioenpremies?

Pensioenwijzigingen 2015: Wat doet u als werkgever met vrijvallende pensioenpremies? Pensioenwijzigingen 2015: Wat doet u als werkgever met vrijvallende pensioenpremies? 18 FEBRUARI 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. De verwachte wijzigingen per 2015... 4 2.1. Wat wijzigt er precies?...

Nadere informatie

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017 PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap 18 mei 2017 Montae Sinds 1997 Vestigingen in Rijswijk, Eindhoven en Willemstad (Curacao) 70 medewerkers Pensioenadvies aan

Nadere informatie

Pensioenopbouw over salarisdeel boven 100.000 Kansen en aandachtspunten voor werkgevers

Pensioenopbouw over salarisdeel boven 100.000 Kansen en aandachtspunten voor werkgevers Pensioenopbouw over salarisdeel boven 100.000 Kansen en aandachtspunten voor werkgevers 15 APRIL 2014 PENSIOEN ASSET MANAGEMENT GOVERNANCE Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Achtergrond van de fiscale

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde voor uw werknemers. Daarom is het belangrijk dat dit goed is geregeld. Op een manier die bij uw bedrijf past.

Nadere informatie

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015 PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen

Nadere informatie

Veranderingen in de Pensioenwereld

Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld staan voor de deur U hebt er vast al van gehoord, de pensioenwereld gaat de komende tijd drastische veranderingen doormaken. Zowel

Nadere informatie

Verslag Mandema Update mei 2014

Verslag Mandema Update mei 2014 Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête Pensioenwijzigingen 2014-2015 Resultaten enquête Hierbij treft u de resultaten aan van de enquête die Aon Hewitt in april-mei 2014 heeft gehouden onder 2000 werkgevers. De vraagstelling ging over zowel

Nadere informatie

Basiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde

Basiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde Basiscursus collectief Pensioen Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde 1 Onderwerpen Pensioen in Nederland Pensioen = loon Hoe wordt pensioen vastgesteld? Wat bepaalt de waarde van een

Nadere informatie

Actualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur

Actualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur Actualiteiten pensioenen Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur 1. Algemeen 2. Rol OR 3. Pensioenregelingen Agenda 4. Fiscale wijzigingen 2015 (rol OR bij compensatiemaatregelen) 5. Pensioenuitvoerders

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL.

Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. AZL NV Pensioenregeling met ingang van 2013 Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. We kunnen

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR

PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR Aanpassing van de staffel per 1-1-2018 Hans Kennis 23 november 2017 Agenda Pensioenen in Nederland Huidige pensioenregeling Voorstel nieuwe pensioenregeling Extra mogelijkheden

Nadere informatie

AANVULLENDE PENSIOENREGELING

AANVULLENDE PENSIOENREGELING AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen

Nadere informatie

Wijzigingen in de pensioenwetgeving... 2. Belangrijke gevolgen van de pensioenwijzigingen... 4

Wijzigingen in de pensioenwetgeving... 2. Belangrijke gevolgen van de pensioenwijzigingen... 4 UPDATE Pensioenspecial september 2014 Sneller op de hoogte zijn van het nieuws? Volg ons op Social Media! Mandema & Partners helpt u graag bij het interpreteren van de pensioenwijzigingen die voor u en

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 16 > JAARGANG 12 > APRIL 2015 INHOUD > Hoe is de nieuwe pensioenregeling tot stand gekomen? [p.1] Fiscaal kader per 1 januari 2015 [p.2]

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Pensioen: medezeggenschap, actualiteit en eigen beheer

Welkom bij de workshop Pensioen: medezeggenschap, actualiteit en eigen beheer Welkom bij de workshop Pensioen: medezeggenschap, actualiteit en eigen beheer Norbert Laane, advocaat medezeggenschapsrecht Alex Ter Horst, advocaat pensioenrecht Carl Luijken, pensioenfiscalist 1 11 april

Nadere informatie

Overzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling

Overzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling Overzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling 1. Waarom wordt het nieuwe pensioenreglement pas later uitgereikt? Antwoord: De pensioenregeling is gebaseerd

Nadere informatie

Eén nieuw pensioen voor de Techniek

Eén nieuw pensioen voor de Techniek Afspraken zorgen voor stabiele premie, beschermen lagere inkomens en stimuleren arbeidsmobiliteit Eén nieuw pensioen voor de Techniek Schiphol/Rijswijk, 26 september 2014 - Werknemers en werkgevers in

Nadere informatie

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016 BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn 20 juni 2016 Welke onderwerpen komen aan bod? Introductie: Waar passen DC en CDC-regeling in een

Nadere informatie

Marktanalyse. Algemene benchmark Pensioen, 2014 AWVN

Marktanalyse. Algemene benchmark Pensioen, 2014 AWVN Marktanalyse Algemene benchmark Pensioen, 2014 AWVN AWVN Bezuidenhoutseweg 12 Postbus 93050 2509 AB Den Haag AWVN-werkgeverslijn: Telefoon 070 850 86 00 E-mail werkgeverslijn@awvn.nl Internet www.awvn.nl

Nadere informatie

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw

Nadere informatie

Rapport. AWVN Pensioenbenchmark 2015

Rapport. AWVN Pensioenbenchmark 2015 Rapport AWVN Pensioenbenchmark 2015 1 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Totaal... 5 Bedrijfstakpensioenfondsen... 8 Ondernemingspensioenfondsen... 11 Opdrachtgever: AWVN Samensteller: Ian Lendering Telefoon:

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie

Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie Inhoudsopgave Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie van Delta Lloyd Waarom Collectief Defined Contribution? 5 Wat is het? 5 De kracht van

Nadere informatie

Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat?

Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? SNPS Shell Nederland Pensioenfonds Stichting Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? Inhoud Welke pensioenkeuzes hebt u? 1. Uw pensioenleeftijd kiezen 2. Deeltijdpensioen 3. Definitieve

Nadere informatie

Datum 23 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001

Datum 23 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Datum 23 mei 2017 A.B. Voorbeeld T.a.v. de directie Spaklerweg 4 1000 AB AMSTERDAM Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Geachte heer, mevrouw,

Nadere informatie

Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector

Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector April 2018 Werkgevers kunnen kiezen bij TrueBlue Middelloonregeling of beschikbare premieregeling Een goed

Nadere informatie

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen? Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 1 Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015

Nadere informatie

Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E

Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november 2018 Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Introductie Wie zijn Pascal Wegman en Inge Bakker OR Adviseurs bij

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders

Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Handreiking van NVTZ aan de leden voor de aanpassing van arbeidsvoorwaarden van de bestuurder met betrekking tot pensioenen bij

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft akkoord pensioen gemeenteambtenaren uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U201301307 Lbr. 13/082 bijlage(n) 2 Datum

Nadere informatie

3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen

3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen Bij een eindloonregeling bouwt u veel meer pensioen op als u gedurende uw werkzame leven behoorlijk carrière maakt (lees salarisstijgingen ontvangt). Want u ontvangt het pensioen over uw laatste en dus

Nadere informatie

NPR 2005 Stichting Algemeen Pensioenfonds Aruba

NPR 2005 Stichting Algemeen Pensioenfonds Aruba NPR 2014 NPR 2005 Stichting Algemeen Pensioenfonds Aruba Nieuw Pensioenreglement 2014 (NPR 2014) U bouwt bij APFA pensioen op als u werkt voor de overheid, in het onderwijs of voor een organisatie die

Nadere informatie

Notitie. inzake voorgestelde wijzigingen in de pensioenregeling. versie 31 mei 2012. Notitie wijzigingen in pensioenregeling

Notitie. inzake voorgestelde wijzigingen in de pensioenregeling. versie 31 mei 2012. Notitie wijzigingen in pensioenregeling Notitie inzake voorgestelde wijzigingen in de pensioenregeling versie 31 mei 2012 1 INHOUDSOPGAVE 0. KENMERKEN SPNG... 3 1. AANLEIDING... 4 2. UITGANGSPUNTEN EN ONDERNOMEN STAPPEN... 7 3. WIJZIGINGEN IN

Nadere informatie

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.

Nadere informatie

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).* Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat

Nadere informatie

ONDERDEEL Leven Zakelijk

ONDERDEEL Leven Zakelijk delta Iloyd ONDERWERP Delta Lloyd Levensverzekering NV ONDERDEEL Leven Zakelijk DATUM 27 mei 2014 UW REFERENTIE 34072 Honig en Honig T.a.v. W. Honig Postbus 336 1800 AH ALKMAAR Geachte heer / mevrouw Honig,

Nadere informatie

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van

Nadere informatie

Deelnemerspresentatie november 2018

Deelnemerspresentatie november 2018 Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Vragen en antwoorden nieuwe regeling PMT, versie werkgevers

Vragen en antwoorden nieuwe regeling PMT, versie werkgevers Vragen en antwoorden nieuwe regeling PMT, versie werkgevers Hieronder treft u vragen en antwoorden over de nieuwe regeling aan. Staat uw vraag er niet bij, stuur dan een mail aan uw werkgeversconsulent.

Nadere informatie

Kemira Rotterdam B.V.

Kemira Rotterdam B.V. Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2019-2023 Pagina 1 van 7 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam

Nadere informatie

Vragen & Antwoorden over BudgetControle

Vragen & Antwoorden over BudgetControle Vragen & Antwoorden over BudgetControle Wat is BudgetControle bij het Zwitserleven i-pensioen Middelloon? BudgetControle is een optie op het i-pensioen Middelloon. De overeengekomen Middelloonregeling

Nadere informatie

De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij

De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij 3 De beschikbare premieregeling In Nederland bestaan grofweg twee categorieën pensioenregelingen: beschikbare premieregelingen enerzijds en middelloon-

Nadere informatie

Wet Witteveen 2015 voor IBondernemers

Wet Witteveen 2015 voor IBondernemers Wet Witteveen 2015 voor IBondernemers Rogier van den Heuvel Met ingang van 1 januari wordt de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen en maximering pensioengevend inkomen ("Wet Witteveen

Nadere informatie

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector

Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector Aangenaam Wij zijn TrueBlue. Een goed pensioen voor bedrijven binnen én buiten de digitale sector Oktober 2016 Werkgevers kunnen kiezen bij TrueBlue Middelloonregeling of Beschikbare premieregeling Een

Nadere informatie

Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot

Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot Ons pensioenstelsel is van oudsher een stelsel dat voor werknemers zekerheden biedt. Met zekerheden wordt hier verstaan: de werknemer weet al ruim voor

Nadere informatie

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer 14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in

Nadere informatie

2020 in de (fiscale) praktijk. Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven

2020 in de (fiscale) praktijk. Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven 2020 in de (fiscale) praktijk Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven Inhoud 1. Hoe hoog is de maximale gelijkblijvende premie in 2020 2. Gelijkblijvende premie inzetten voor degressief middelloon

Nadere informatie

Pensioen in de Praktijk

Pensioen in de Praktijk Pensioen in de Praktijk Een gelukkig nieuwjaar! (maar wel met pensioenwerk aan de winkel ) Uiteraard opent deze eerste editie van Pensioen in de Praktijk in het nieuwe jaar met de beste wensen. Dat 2017

Nadere informatie

Vragen & Antwoorden over BudgetControle

Vragen & Antwoorden over BudgetControle Vragen & Antwoorden over BudgetControle Wat is BudgetControle bij het Zwitserleven i-pensioen Middelloon? BudgetControle is een optie op het i-pensioen Middelloon. De overeengekomen Middelloonregeling

Nadere informatie

Wijziging CDC-regeling TBI

Wijziging CDC-regeling TBI Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling

Nadere informatie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie (BPF Baksteen) is opgericht op 1-4-1957.

Nadere informatie

De feiten op een rij. De beschikbare premieregeling

De feiten op een rij. De beschikbare premieregeling De feiten op een rij De beschikbare premieregeling De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij De beschikbare premieregeling Verzekeraars bieden diverse pensioenregelingen aan, waaraan werknemers

Nadere informatie

De gevolgen voor medewerkers

De gevolgen voor medewerkers De gevolgen voor medewerkers De belangrijkste kenmerken van het onderhandelingsresultaat voor medewerkers zijn: Eén nieuwe pensioenregeling 2015 per 1 januari 2015 voor alle medewerkers voor het salaris

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013 Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst Amsterdam, 20 juni 2013 Het Pensioenlandschap in vogelvlucht Algemene ontwikkelingen: wederkerige intergenerationele solidariteit wordt eenzijdig

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Versobering van de fiscale pensioenopbouw

Versobering van de fiscale pensioenopbouw Versobering van de fiscale pensioenopbouw 1. Hoofdlijnen van het wetsvoorstel Als het aan het kabinet ligt, dan wordt het Witteveenkader op drie manieren aangepast: verhoging van de pensioenrichtleeftijd,

Nadere informatie

Sector-cao Verzekeringsbedrijf Basispensioenregeling en stopzetting FAR. Vragen en Antwoorden

Sector-cao Verzekeringsbedrijf Basispensioenregeling en stopzetting FAR. Vragen en Antwoorden Sector-cao Verzekeringsbedrijf Basispensioenregeling en Vragen en Antwoorden 1. Wat is de flexibele aanvullingsregeling (FAR)? De FAR is in het leven geroepen als compensatiemaatregel voor het afschaffen

Nadere informatie

CAO Update CAO-RESULTAAT

CAO Update CAO-RESULTAAT CAO-RESULTAAT CAO Update INDEX Nieuwe cao in teken van jouw toekomst Overzicht afspraken Achmea cao-resultaat 2013-2014 Samen investeren in de toekomst Contouren nieuwe pensioenregeling Wat betekent dit

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

Eén nieuw pensioen voor de Techniek

Eén nieuw pensioen voor de Techniek Eén nieuw pensioen voor de Techniek Vakbonden en werkgeversorganisaties (sociale partners) in de sectoren Metaal & Techniek en Metalektro zijn het op 25 september 2014 eens geworden over een nieuwe pensioenregeling

Nadere informatie

KPMG Meijburg & Co ABCD. Wetsvoorstel Witteveen 2015

KPMG Meijburg & Co ABCD. Wetsvoorstel Witteveen 2015 Wetsvoorstel Witteveen 2015 Het wetsvoorstel Witteveen 2015 is op 15 april 2013 ingediend bij de Tweede Kamer. Het betreft de verlaging van de maximumopbouw- en premiepercentages voor pensioenen en de

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

Witteveen 2015. 1. Algemeen

Witteveen 2015. 1. Algemeen Witteveen 2015 1. Algemeen Eind vorig jaar zijn tussen de regeringsfracties van de VVD en de PvdA enerzijds en de oppositiepartijen D66, de SGP en de CU anderzijds pensioenafspraken gemaakt. Een groot

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK V: 2805

ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK V: 2805 ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK 2019-2024 V: 2805 ING Bank Personeel B.V en de vakorganisaties CNV Vakmensen, FNV Finance, De Unie hebben overeenstemming bereikt over een onderhandelingsresultaat

Nadere informatie

WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.

WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis. WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het

Nadere informatie

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe Pensioenfonds Avebe Pensioen 1-2-3 Meer informatie over uw pensioenregeling Welkom bij Pensioenfonds Avebe. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Dat is belangrijk

Nadere informatie

MIJN HEINZ PENSIOEN Algemene informatie

MIJN HEINZ PENSIOEN Algemene informatie MIJN HEINZ PENSIOEN Algemene informatie Arthur Theunissen, juni 2010 Deze slides zijn in juni 2010 gepresenteerd aan deelnemers aan de informatiesessies 3 modules: algemene informatie / Werking beschikbare

Nadere informatie

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004 Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt

Nadere informatie

Uitgangspunten voor aanpassing minimumpensioenregeling

Uitgangspunten voor aanpassing minimumpensioenregeling Inleiding Per 1 januari a.s. wordt het fiscale kader ten aanzien van pensioenregelingen opnieuw versoberd. In beginsel mag de opbouw van ouderdomspensioen nog maximaal 1,875% (thans 2,15%) van de pensioengrondslag

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Informatiebijeenkomsten maart 2006. Werknemers geboren vóór 1950

Informatiebijeenkomsten maart 2006. Werknemers geboren vóór 1950 Informatiebijeenkomsten maart 2006 Werknemers geboren vóór 1950 1 Agenda Waarom een nieuwe pensioenregeling? Algemene informatie over uw pensioen Gevolgen nieuwe regeling Overig (o.a. extra rechten, partnerpensioen)

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering

Nadere informatie

Heftige effecten van de versobering van het fiscale kader voor pensioenopbouw

Heftige effecten van de versobering van het fiscale kader voor pensioenopbouw Heftige effecten van de versobering van het fiscale kader voor pensioenopbouw Om inzicht te krijgen in wat de financiele gevolgen zijn voor de versobering van de pensioenopbouw vanaf 2014, inclusief het

Nadere informatie

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae Op macroniveau begrijpt de grote meerderheid van de Nederlandse werknemers dat ingrepen in het pensioenstelsel noodzakelijk

Nadere informatie

Pensioen Periodiek. Accidit in puncto quod non speratur in anno In een ogenblik kan gebeuren wat men in een heel jaar niet verwacht

Pensioen Periodiek. Accidit in puncto quod non speratur in anno In een ogenblik kan gebeuren wat men in een heel jaar niet verwacht Pensioen Periodiek Accidit in puncto quod non speratur in anno In een ogenblik kan gebeuren wat men in een heel jaar niet verwacht En toen was het stil wat betreft het Wetsvoorstel Uitfasering Pensioen

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Veelgestelde vragen nettopensioenregeling

Veelgestelde vragen nettopensioenregeling Veelgestelde vragen nettopensioenregeling Vragen en antwoorden over pensioenopbouw en verzekeren nabestaandenpensioen over uw pensioengevend salaris boven 100.000 Pagina 1 van 7 Vragen en antwoorden Wat

Nadere informatie

Kemira Rotterdam B.V.

Kemira Rotterdam B.V. Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2014-2018 Pagina 1 van 9 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam

Nadere informatie

Aegon Levensverzekering N.V.

Aegon Levensverzekering N.V. Voorbeeldbrief werkgever met DC-regeling (3%- staffel), en additioneel: - WIA-excedentpensioen, en - ANW-hiaatpensioen, en - netto pensioenregeling Aegon Levensverzekering N.V. Postbus 16150, 2500 BD Den

Nadere informatie